Was Gaugin een eerlijk getuige
tegenover VanGogh?
Het moet een „verrassing" blijven®
Mode ontwerpster heeft eigen
Modehuis
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN IIET LEIDSCII DAGBLAD - ZATERDAG 27 NOVEMBER - PAGINA -l
Merkwaardig proces
Zelfportret van
Vincent van Gogli
Jonge Antwerpse advocaten namen
Nederlander in bescherming
Was de Franse schilder Gauguin een betrouwbaar getuige inzake
het incident met zijn vakbroeder Vincent van Gogh, die een aanslag
op hem gepleegd zou hebben, toen beiden in Arles enige tijd samen
werkten en woonden? Neen, riep de jonge Antwerpse advocaat Willy
Calewaert dezer dagen bij de opening van het gerechtelijk |aar in de
Belgische havenstad uit. Die opening geschiedde namelijk op zeer origi
nele wijze: door het opvoeren van een proces, vaarin Vincent werd
vrijgesproken van zijn z g, moordaanslag op Gaugguin en van die op de
directeur van het krankzinnigengesticht in Arles, dr Cachet. Mr Cale
waert heeft een diepgaande studie van het leven van Van Gogh
gemaakt en voor zijn pleidooi bestond zoveel belangstelling, dat er
te weinig plaatsen waren in de Antwerpse gerechtszaal.
Het pleidooi van mr Calewaert was
op uitvoerig historisch onderzoek ge
fundeerd en deze Jonge advocaat ls
zelfs naar Arles geweest, waar hij
eprak met Firmln Razeau, een druk
ker, die zich nog zeer goed ,,de rosse
Nederlander" her.nnerdè, die door d?
schoolkinderen met steentjes werd
bekogeld en die vaak dronken door de
straten zwijmelde. Hij nam de zoon
van dr Gachet, die Vincent heeft ver
zorgd, een getuigenis af Deze zoon
van een der voornaamste getuigen
logenstrafte om de bewering, dat Van
Gögh op het eind van zijn leven, vlak
voor hij krankzinnig werd, een en al
haat zou zijn geweest tegen de maat
schappij.
Over het incident met Gauguin, ai-
dus mr Calewaert. hebben wgj cr.re-
lukklg slechts één getuige en dat ls
Gauguin zelf. Deze verk'aarde veie ja
ren later: „Die avond gingen wij r.aar
de herberg Hij (Vincenti dronk een
lichte abs.nth Plotseling wierp hij mij
het gins en inhoud naar het hoofd Ik
vermeed de s'3gen en. hem bij de arm
nemend ;rllet ik het café stak het
Victor Hugcplein over en enkele ogen-
bi.kken later bevond Vincent zich op
zijn brd, waar h.j na enkele seconden
insliep om pa; 's ochtends wakker te
worden Bo het ontwaken zei hij mii
:.-?r ka'm: ..Mijn beste Gauguin, ik heb
er een var? he-innering van, dat ik u
gisteravond beledigd héb".
Avond? had .1: nauwelijks iets ge
reten en is voelde er behoefte aan
a .leen een luchtje te g3an soheppen.
al.-en ander de laür.erhomen die
geurden en bloeiden. Ik had bijna het
crhele V.ctor Hugoplein overgestoken
toen ik achter mij welbekende vlugge
en Cr ftige stappen hoorde. Ik keerde
mij om cp hst ogenblik zelf. d3t Vin
cent op mij toesnelde met een geopend
scheermes in de hand. Mijn blik moet
op dat ogenblik zeer doordringend ge
weest zijn. want hij bleef staan, boog
het hoofd en liep hard naar huis
terug
Ziedaar, aldus mr Calewaert. een
gewichtige zinsnede uit het getuigenis
van Gauguin.
De laurierbomen bloeiden
in December
Mr Calewaert bewijst hoe arm dit
getuigenis en hoe onbetrouwbaar Gau
guin als getuige is.
Gauguin sprak van de bloeiende
laurierbomen, maar de feiten met
Vincent deden zich voor in December
een maand waarin die bomen nooit
bloeien....! Hij wandelde over het
Victor Hugoplein, maar het gaat om
het Lamartineplein. Ge verwart geen
bergstroom met een fonteintje in een
tuin, zelfs niet als ge Gauguin he"t.
aldus de jonge Antwerpse meester. Er
zijn andere feiten uit dit getuigenis
die bewijzen hoe onbetrouwbaar Gau
guin was. H|j beweert, dat Vincent
zich het gehele oor afsneed, in feite
werd alleen de oorlel afgerukt. Spre
kend over de kunstinvlocden zei Gau
guin, dat Vincent de Franse schilder
Degas niet kon luchten, maar Vineent
schreef aan rUn broer Theo, dat Degas
een zeer subtiele schilder was. Gauguin
beweerde, zonder blozen, dat hü Vin
cent had voorgelicht en dat Van Gogh
sindsdien wonderbare vorderingen
maakte. Maar op dat moment had
Vincent reeds talrijke meesterwerken
geschilderd: zUn wereldberoemde Vlak
te van Crau, de Pont de l'Anglois, de
Zonnebloemen, de Vissersslcepen te
Saintes-Maries de la mer, e.a
,,Weergcloos eerlijk"
De verhalen van Gaugin hebben de
Indruk gewekt voornamelijk na het
tragische geval met de oorlel, waarvoor
Vincent werd opgesloten dat hy
een publiek gevaar was geworden.
Maar er is voor Vincent nooit spra
ke geweest van de toepassing van de
Franse strafwet. Na en
kele dagen werd hij
weer vrijgelaten, op ver
zoek van de verschrikte
Arlesianen echter op
nieuw opgesloten als
krankzinnige. De con
clusie van mr Calewaert
was: „HU die zoals Vin
cent weergaloos eerlijk
blijft en in zioh sohep-
drngsdrang voelt, moet
in opstand komen tegen
bestaande omgangsvor
men, niet omdat hij
vooruit is op zijn tijd,
maar omdat de tijdsvor
men ten achter zijn op
de werkelijkheid. Vrij
spraak voor hem, dde
aldus opstandig is
Het streven naar de
waarheid tast de hui-
dhelacht-gheid aan, het
cement van elke ver
molmde beschaving. Om essentiële
waarden te redden, om de diepste roer
selen te vatten van het menselijk ge
moed, om maskers af te rukken, moest
Vincent innerlijk ten gronde gaan en
sociaal zich offeren".
De korte „aanklacht" van de deken
van de advocatenorde, mr Herman
van der Donckt, die de rol van procu
reur-fiscaal vervulde, was merkwaar
dig. Hü sprak Vincent vrij, maar wees
op grote voorbeelden uit de literatuur
die „naar het mij voorkomt, aantonen
dat echte kunst, gedreven door een
volstrekte oprechtheid tegenover zich
zelf. niet noodwendig moet leiden tot
zelfvernietiging en tot ondergang in
de samenleving, maar dat zjj door de
smartelijkste ervaringen kan uitgroeien
In het gangpad van de Strato- Higgins boven Tokio een apan
cruiser toont de mannequin Helen mantelpakje.
hele Piet.
Nee: de Sinterklaas van ..zie
de maan schijnt door de bo
men". de Sinterklaas, die over
de daken riidt en door de
schoorsteen brult, komt pas over
een week.
Geen dag of nacht, eerder!
Men zii voor de imitators, voor
de „linke- Jongens - met - eeei-
baard-om'" maar verder zonder
waardigheid, gewaarschuwd.
Ze maken je maar zenuwach
tig.
En de kindertjes vertikken het
door hén! al wekenlang
zoet naar bed te gaan. omdat
ze eerst iets in hun schoentje
wallen zien.
Dat is met leuk meer.
Op zo n manier blüft er van
de échte Sinterklaasavond niets
anders over dan een „half-was"
avondje, waar de verrassing al
lanz af is
Terwijl de onvervalste, eeuwen
oude Bisschop nog op het tapüt
verschonen moet
DE VOORLOPER-Sinterkla-
zen hebben intussen hun
doel bereikt.
Wie de kans krijgt, gaat naar
ze kiiken.
Een beetje meer of minder
imitatie komt er tegenwoordig
niet op aan.
Van het één komt dan het
ander.
Gevolg: winkels en warenhui
zen al wekenlang vol.
De draaideuren staan niet stil.
Van de ene Sint naar de an
der.
De éne Piet net gehad en de
andere staat al weer te grin
niken.
In hoofdzaak trekken zorg
zame huismoeders er op uit op
zoek naar de beste verrassing
voor het minste geld.
Daar zit avontuur genoeg in!
Het is heus niet zo. dat ze
alleen neuzen in luxe-winkels.
Er zijn er nog altijd te veel,
die de touw ties aan elkaar
moeten knopen en daarom de
markt afzoeken, waar ze mis
schien goedkoper terecht kun
nen.
Ze laten zich niet met een
kluitje in het riet sturen en we
ten drommels goed dat een teil
met een gat erin een teil is.
waar je een kat mee in de zak
koopt.
Daarom wordt alles goed be
keken. vcorda' moeder met haar
verrassing voor haar dochter.
d!e op trouwen staat, naar huis
gaat
ZO DOEN duizend moeders en
duizend vaders dat.
RÜke vaders en rilke moe
ders. arme moeders en arme va
ders.
Ieder koopt wat hU kin: duur
of goedkoop
Komt t er eigenlijk veel op
aan?
Als 't maar met liefde uitge
zocht is en aan de wensen van
hen. die 't ontvangen, beant
woordt
Allemaal in naam van de éne.
échte Sinterklaas, die "t eeuwen
geleden In z'n hoofd haalde
anderen op z'n verjaardag
blij te maken, omdat hU vond.
dat geven zaliger dan ontvan
gen is.
Voor zover de Sinterklazen-
voorhoede U nog niet gek, ture
luurs of stuurs gemaakt heeft,
rest U nog een week om er voor
te zorgen, dat de échte Sinter
klaas op de avond van 5 Decem
ber niet met lege handen over
de daken steigert
Maar bewaart U dan alles voor
die éne avond en bederf niet van
te voren de pret
Het moet een „verrassing" blij-
Denk daar góed om!
FANTASIO.
(Vam onze luohtvaart-
medewerker)
Zo op het eerste gezicht
bestaat er wetolg over
eenkomst tussen de mode
en de luchtvaart. Maar bij
nader inzien blijkt dat
tóch anders te ayn. Heeft
Italië bijvoorbeeld niet
een vliegende mode-ont
werpster? Het ls de be
kende Eleanors Garr.ett.
die over een e.gen vlieg
tuig beschikt, dat 13 uit
gerust als een Wiegend
modehuls. Meer dan 25
maal is Eleanora al met
haar leeg tuig over de
Atlantische Oceaan ge
vlogen Op haar vliegtuig
stiat met gTote ronde let
ters haar naam Eleanora
Gamett'" geschreven en
met kleine letters staat
er onder: Rome. Deze
Eleanora ls de enige mo
de-ontwerpster ter we
reld. d.e over een eigen
vliegtuig beschikt Zij
heeft dit vliegtuig volge
stopt met prachtige kle
ren en vliegt er dus mee
als vliegend modehuis.
Overal waar het toestel
komt. trekt het emorm
veel belangstelling.
VAN RUSSISCHE
AFKOMST
Eleanora is van Russi
sche afkomst Haar vader
was officier in het leger
van de tsaren. Een Russi
sche vrouw nam haar tij
dens de revolutie mee
naar Sjanghai Ze was
toen nog maar een baby.
Het was In Italië dat zij
met de mode In aanra-
kj.ng kwam Ze begon jur
ken te maken en dat ging
zó goed, dat z? al gauw-
een modehuis kon openen
in een deftig villadorp bij
Rome Later trouwde
Eleanora met baron Ser-
gius Gamett en bezocht
Amerika op haar huwe
lijksreis Het moet toen
bij haar opgekomen zijn
een mode-vileg dienst te
gaan crderhu d.'n tussen
Italië en Amerika Zo
kocht Eleanora een groot
viermotorig vliegtuig en
rlohtte het in als vlie
gende modeeaion. Het
toestel vliegt nu regelma
tig tussen Italië en Ame
rika cp en neer! In New
York is er een Gamett-
zaa'e in de 51e Street.
Dames kunnen hier een
mantelpak bestellen vol
gens de laatste Italiaanse
mode. De maat wordt ge
nomen en verder gebeurt
alles in Italië Het vlieg
tuig brengt het mantel
pak. a!s het klaar is. dan
naar Amerika. Eleanora
b:perkt zich echter niet
t;t New York. maar vliegt
met haar eigen machine
ook r.aar tal van andere
grot» Amerikaanse steden,
zoals Washington, Boston,
Cleveland enz
Eleanora is slank en
blond Een hobby ran
haar is koken en elk jaar
nodigt zij voorname da
mes. dde zij kleedt, uit om
bij haar te komen eten.
Waarlijk, in de wereld
van de mode neemt deze
Ru?-.;-ch-Ita!i3anse Elea
nora wel een heel bijzon
dere plaats in!
VLIEGENDE
MODESHOWS
Er is echter nog meer
te vertellen over mode en
luchtvaart De grote Ame-
r.kaans.c luchtvaartmaat
schappij Pan American
Wc-rld Airways bijvoor
beeld, schenkt aan de
mode zeer veel aandacht.
Reeds enige malen heeft
zij, hoog in de lucht, aan
boord van haar enorme
Stratocrutsers modeshows
georganiseerd. De manne
quins liepen dan in de
fraaiste avondtoiletten,
mantelpakjes en juiken
door het gangpad van de
machine, terwijl de pas-
lagiers toekeken.
Laatst werd zulk een
show gehouden hoog bo-
•en Japan, met Japanse
mannequin; Japanse mo
le-deskundigen waarvan
velen de Japanse school
doorlopen hebben, heten
DAT Sinterklaas allang in
honderden steden en dor
pen binnengevallen is op
zijn schimmel, per boot of heli
copter en zelfs met een para
chute uit de lucht kwam zweven
ls mets minder dan boeren
bedrog!
Dat zijn geen échte Sinter
klazen, want ze kwamen veel te
vroeg en werden dus niet op 5
December geboren.
Dat zUn niets anders dan na-
maak-voorlopers. die de échte,
oer-oude Sinterklaas, die niet
meer zo hard kan lopen, te vlug
af willen ziin.
Dèt is géén kunst!
Naast zo'n stok-ouwe Sinter
klaas is iedereen al gauw een
de mode en
elkaar inderdaad h»W'
gevonden en we ,u:n
er niet aan of ril
nog veel plezier van
kaar kunnen beleven
HUGO hooftmaij
hier enige van hun fraai
ste creaties z.en. u*
luchtvaartmaatschappij
en do Japanse mode-es
perts hebben samen «1
oaiblnekoffer.-collect'e .1
msngesteld, die de 30 tü
bagage, welke le klas pis
sagiers vrij mogen
nemen in het viieguii)
niet te boven gaat Dk
collectie bestaat uit ..J
avondjurken en 13 and;"
kledingstukken. Alle I
kledingstukken draes
namen van steden, cie
Pan American World A l
ways aandoet, zoals Tori
Honolulu. Londen. Rom
Havamna etc Er WO
zelfs een bidpak get:o
dat natuurlijk ce naai
Honolulu draagt.
INTERNATIONAL!
MODESHOWS
In New York_ hieldd
Paai Ameri
ways
show met
die door
den. namelyk u.t
rijk. Itabè, Spanje,
land en Engeland
het eerst in de
schiedenis alweer dat
luchtvaart maatschapp
Amerika een
„internationale"
show organiseerde.
Amenka is gebleken
in de mode-beweging
luchttransport van
waarde ls. Er Is in
rika voor deze
tionaJe modeshows
belaivgstcilimg. De
tie van Pan
niaakt een toer door
heel Europa
tentoongesteld
tot een heerlijke harmonie in at
eindelüke eenmaking van de t|,
persoonlükheld".
Zie Don Qulchote. in het uUI
zün serene dood. En Goethe is
steeds de Olympische figuur gewm'
die wij ons voorstellen. Impulse kTi"
tig. uitermate kwetsbaar, soms ruw'
gedreven door een overgevoeligheid
waarvan zelfs beweerd werd daj 71
"ur van
- werd, dat
uitgesproken pathologisch was. heeft
jonge Goethe te kampen gehad
een opstandig genie, dat hem ied.r
conformisme doet verwerpen Maar de
kracht van zijn genie zou hem niet
de samenleving verbannen.
Van Gogh en
BU Van Gogh echter raakt
het troosteloze veld der
Het valt moeiliik te on wannen
hij de kenmerken vertoonde van
uitgesproken epileptisch gestel
veertigjarige Dostojefski gelijkt
fend op Van Gogh. zoals wij de
der van Arles kennen door het
portret, dat hil schilderde
gen na het drama van het
oor. Het is hetzelfde vertrokken
ker. dezelfde strakke gelaatstrekken
dezelfde koele blik, angstig gericht od
dezelfde onbarmhartige lotsbestem-
ming.
