FESTIVAI
Een zeldzame Roofvogel
VAN
MODERNE MUZIEK IN
PARIJS
Voor de Vrouw
Vrijdag: Gekookte vis.
aardappelen, peterselti
braden appelen.
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 6 NOVEMBER - PAGB
John Gage maakt „MUZIEK" met behulp van
twee vleugels en een batterij kinderfluitjes
(Van onze Parijse correspondent)
De festivalitis begint nu ook al in de wintermaanden te
woeden. Na de ontelbare muziekfeesten, die in Frankrijk afge
lopen zomer werden gehouden, is het Parijse seizoen ingezet
meteen festival.
Een festival met grotendeels moderne muziek, waaraan ook
nog een congres werd gekoppeld over de „sociologische
aspecten van de muziek aan de radio."
Beide ondernemingen werden trouwens georganiseerd in
nauwe samenwerking met de Franse radio, die alle uitvoe
ringen heeft uitgezonden, door het documentatie-centrum voor
internationale muziek, hetzelfde lichaam dat vorig jaar een
eerste muziekfeest tezamen met de West-Duitse omroep in
Keulen heeft gegeven.
Zoals de naam van het organiseren
de centrum al aanduidt, is de opzet
van dit. soort festivals vooral het
gTOte publiek behulpzaam te zijn bij
zijn „muzikale documentatie" en op
geen der twaalf programma's figu
reerde dan ook enig stuk, dat men tot
de bekende nummers had mogen re
kenen. Die opzet veronderstelt, om te
beginnen uiteraard, een zekere dosis
gezonde belangstelling bij dat publiek
en daarin hebben de organisatoren
zich gelukkig niet vergist. De toegang
was bij alle concerten vrij, maar over
het algemeen heerst nog de mening
dat het publiek zelfs nog met geen
stok en met geld toe naar moderne
concerten is te drijven.
En die opinie, welke vooral vlijtig
door de Parijse impresario's wordt ge
propageerd, heeft hier in elk geval
een catagorisch ontkennend antwoord
gekregen.
Al had men de paradepaarden dan
ook op stal gelaten, toch waren de
organisatoren niet vervallen in de
fout zo veel mogelijk wereldpremières
te verzamelen in de veronderstelling
dat tot het allerlaatste cok altijd het
allerbelangwekkendste zou behoren.
Naast zeer progressieve werken uit
de atonallstische school van Schoen
berg had men niet geschroomd ook
heel bedaarde uitingen van heden
daagse componisten te presenteren,
zcals een symphonie van de Duitser
Hartmann of een liturgisch werk
„Salut solonnel" van Claude Delvin-
court, de vroegere directeur van het
Parijse conservatorium, die in het
voorjaar bij een auto-ongeluk het le
ven verloor.
En tenslotte behoefden al die no
ten nog niet eens noodzakelijk uit
onze eigen tijd te stammen en had
men met onbekende werken van Ros
sini - een allercharmantste sonate
die hij op twaalfjarige leeftijd ge
schreven had - Dunstable en Destou
ches en anderen ook nog een lof
waardige poging tot exploitatie van
bibliotheek - research - werk gedaan.
De concerten waren verder ingedeeld
volgens zekere geografische overwe
gingen. Er waren drie concerten, ge
wijd aan oude en moderne muziek
uit Engeland. Italië en Hongarije en
de reeks werd geopend en besloten
met een tweetal internationale pro
gramma's.
NEDERLAND ONTBRAK
Men kan het als Nederlander be
treuren dat bij al deze uitvoeringen,
waarbij enkele hoge toppen werden
beklommen, maar waarbij vooral vele
troosteloze dalen doorkruist moesten
worden, ons land niet met één enkel
stuk vertegenwoordigd was. We zou
den niettemin wel zo twee of drie
werken kunnen noemen, die hier niet
alleen een goed figuur hadden ge
maakt, maar zelfs een verademing
zouden zijn geweest.
Het festival werd voorbereid door
een lichaam dat in Parijs gevestigd
is. hetzelfde Parijs waar aan de Ne
derlandse ambassade een culturele
attaché is verbonden. Zou het niet
op diens weg hebben gelegen ervoor
te zorgen, dat muzikaal Nederland
hier niet opnieuw door afwezigheid
geschitterd had?
Alle veertig vijftig werken hier
ook maar aan een vluchtige bespre
king te onderwerpen, is natuurlijk on
begonnen werk, maar met de moder
ne hoogtepunten zijn we vrij gauw
certvorm werd uitgevoerd. Constant
heeft zijn naam internationaal geves
tigd met een radioballet „De fluitspe
ler", waarmee hy in 1952 de grote
Italia-prljs verwierf. Dit nieuwe stuk
werd eveneens in opdracht van de
Franse radio geschreven, maar overi
gens was het voor de zaal, de opera,
bestemd. Het libretto behandelt het
Pygmalion-thema, het verhaal dus
van de kunstenaar, die zozeer in zijn
schepping gaat geloven - een vrouwen
beeld - dat er een liefde ontbrandt als
tussen man en vrouw.
Uitgepraat.
Daartoe behoorde zeker de kamer
opera „Pygmalion" van de Jonge
Frans-Roemeense componist Marlus
Constant, een werk dat helaas in con-
Dat gegeven is in een moderne con
text geplaatst en als tegenspeler in de
driehoeksverhouding fungeert hier een
ambtenaar van de belastingen, die we
gens wanbetaling van de kunstenaar,
bezit van het beeld wil nemen.
Constant heeft deze anecdote, die
door een iets te zware philosofische
saus werd overgoten, uitgebeeld in een
pregnante muziek vol knappe instru
mentale vondsten en geladen met
sterk lyrische spanningen. Een werk,
dat men wel graag spoedig op de plan
ken zal zien opgevoerd.
Onder het hoofdstuk experimentele
muziek heeft de Franse geluidsinge
nieur Pierre Schaeffer. de promotor
van de „muslque concrète" op een
middagconcert een overzicht gegeven
van de vorderingen, die op interna
tionaal gebied langs deze weg de laat
ste Jaren zijn gemaakt. Artistiek zeer
overtuigend kon men al deze proeven
nog steeds moeilijk noemen en het
wachten is. lijkt me, zo nog altijd op
het genie dat al deze radiotechnische
foefjes hun muzikale rechtvaardiging
zal geven.
Ook de beroemde Franse componist
Darius Milhaud „die een werk had
bijgedragen dat grotendeels langs
electronische weg tot stand was geko
men, heeft zich hier niet als dat ver
lossend genie doen kennen.
EEN VREEMDE VERTONING
Helemaal nieuw voor Parijs was dit
maal de kennismaking met de
Amerikaan mr John Cage, die in
samenwerking met zijn makker Tu
dor een demonstratie gaf van zijn
piano for tape. Dit is wel de zon-
een tikje al te gortig gevonden!
mij persoonlijk ooit gegeven was in
een concertzaal te mogen bijwonen.
Men stelle zich twee ernstig - bijna
plechtig - kijkende heren voor, die
zich ruggelings ieder aan een vleu-
Een van hen heeft een tafeltje
naast zich staan, zoals goochelaars
gebruiken, en waarop allerlei
fluitjes, trompetjes, hamers, zweep
jes en stokjes liggen uitgestald. Ze
kijken elkaar niet aan. maar star
ten op het sein van een chronome
ter, waarvan ieder er een naast zich
op het klavier heeft liggen.
En dan begint de pret. De een slaat
een noot aan en de ander maakt
een loopie - op de piano, zo niet met
het publiek - en dan ontspint zich
een compleet onsamenhangende
„muzikale" dialoog, met vele lange
rustpozen en afgewisseld met stoten
op een trompetje, een jachtfluitje of
een tik met een stokje of een zweep
je, op de snaren of de onderkant
van het toetsenbord.
Op een gegeven moment staat mr
Tudor op van zijn stoel om zich met
een hamer onder zijn Gavcau-vleu-
gel te begeven. Hij geeft pats de Ga-
veau dan een fikse mep onder tegen
de buik
De seance duurt zo twaalf minuten
en twee en twintig seconden door -
zo luidt de titel van de „compositie"
- en het lachsucces was uitermate
overtuigend.
Parijs heeft nu dus met eigen ogen
John Cage en zijn „geprepareerde
piano" leren kennen en de heren
moeten beslist nog eens terugzien te
komen. Maar dan beter voor een op
treden in het Circus Medrano, want
zelfs de bewonderaars van Pierre
Schaeffer en zijn concrete muziek
hebben deze demonstratie toch wel
tikje al te gortig gevonden!
FRANK ONNEN
Spiegeltje, spiegeltje, aan de wand
DE GROTE MODE
VOOR KLEINE MENSJES
Parijs, November 1954
„De kindermode verandert niet", wordt er soms beweerd.
En toch is dat niet geheel juist. Wcpit, al behoort die kindermode,
die een getrouwe copie was van de mode der groten, al heel
lang tot het verleden, toch ondergaat ook de huidige kinderkle
ding duidelijk de invloed van de grote mode enmet die
grote mode verandert dus ook (lichtelijk) de kindermode. Nog
niet zo heel lang immers ravot drie-turven-hoog in een „houtjes
touwtjes jurk", die in geen enkel opzicht voor de dito van vader
of oom onderdoet.
Nog niet zo heel lang ook draagt het
kleine ijdeltuitje, naar moeders voor
beeld, een gezellige, vlotte en spor
tieve kameelharen jekker inplaats van
de stijve confectie prinsessejas van
weleer, en zo kwam ook het. mantel
pakje met plooirok en recht, twee
derde jasje in de garderobe van het
kleine jongedametje terecht, evenals
de lange, over de rok gedragen blouse
of trui en de enkelvrüe pantalon met
nauwe pijpen, alle uit het modeblad
van moeder afkomstig
van de tekening laat U een ensemble
zien van rok en blouse. De rok is wijd
en van harige stof (in felrood, hard-
streng getailleerd en het
rokje is wijd. Deze overgo)>^H
moderne trant van zwart,
tweed gemaakt en wordt
een wit, een zwart of een
Zo draagt het moderne klVH
bijvoorbeeld het huispak |«u
links bovenaan), dat uit I
bestaat, te weten: een doni», I
geruite, enkelvrile pantaloi I
vuld met een Jak van rood!, I
de lange mouwen en de halt; I
een witte wollen trui laat-, I
jak heeft laag ingezette fa I
mouwen en een dubbele kr.*, I
onder een vrij ruim. rond deJ I
Haar broertje volgt het n I
van volwassen buitenlanders- I
op zijn enkelvrite pantalon ivH
ribfluweel een blouse van trjH
nel. die ruim over de broek,
blouse heeft aan de zoom
splitjes en het voorpand dn, I
zakken, die schuin genomen I
Zoals dit iaar in de modei
de separates in zwang zijn, r r
ook de moderne favoriet va-
dergarderobe. Het derde c
gedragen. Als tweede een mos
delletje van donkergriizen si
nel, dat een brede, gekruist. I
mige halsopening heeft en brei,
derbanden: het ls voorzien ic
zwarte leren ceintuur en pk
knoop6luiting over de gem'.' I
Een geel wollen truitje is t>
by deze overgooier.
Tot slot een gekleed jurk> <1
Kijkjes in de Natuur
T Fandaag gaan w
bijzondere en i
de schijnwerper eens richten op een heel
ons land onbekende vogel. Een najaars
trekker, die op zijn reis naar Noord- of Oost-Europa naar de
Middellandse Zee, uit zijn koers was geraakt en ergens bij onze
Oostgrens was verongelukt.
De rode milaan! Ook wel „wouw" genoemd, maar dat is
verwarrend, omdat er een Nederlandse vogel is, de bruine kie
kendief, die in zekere streken vcm ons land ook wouw of riet
wouw wordt genoemd. Dat is echter een heel andere soort vogel
dan deze vreemdeling, de rode milaan, hoewel ze allerbei be
horen tot de orde van de roofvogels. U weet wel: een haak-
snavel, waaronder een gele washuid zit, en grijpklauwen met
kromme, scherpe nagels.
H(j doet het althans niet, maar in de
landen, waar hij thuis hoort, dus dat
zijn Noord-, Midden- en Oost-Europa,
Zuid-Europa, Noord-Afrika en Azië,
daar gedraagt hij zich op de manier
van de bekende aasvogels, de g»eren.
In de straten en in de achterbuurten,
waar hygiëne en stadsreiniging nog
onbekende zaken zijn, schooiert hU
zijn kostje op uit het afval.
Er wordt verteld, dat de gieren en
de milanen in vroeger eeuwen heel
broederlijk de middeleeuwse stadsrei
niging verzorgden.
Hij stelt zich verder tevreden met
kleine gronddieren, zoals muizen, rat
ten, kikkers, slangetjes, hagedissen,
ja zelfs met insecten en wormen, als
de nood aan de man komt. Vanaf een
paaltje, dus op buizerdmanier, be
spiedt hij dan zijn omgeving. Zeer
aandachtig en zeer wakker!
Ik heb gelezen, dat een milaan er
een bepaalde manier cp nahoudt,
waarop hij grotere roofvogels hun
„geslagen" prooi afhandig maakt.
Zit zo'n roofvogel, laten we zeggen
een slechtvalk, met z'n buit op de
gTond, dan springt en klapwiekt de
milaan net zo lang om de „bezitter"
heen en maakt het hem zo lastig, dat
de valk er tenslotte genoeg van krijgt,
vooral als de kraaien, aangetrokken
door het gezellige „standje", ook be
langstelling gaan tonen. Daar de valk
geen vechter op de begane grond is,
geeft hij spoedig zijn bult op en gaat
er vandoor, waarna de lastpost, de ta
felschuimer, die de rode milaan is, er
wel raad mee weet.
Als je meent, wat Nederlandse vo
gels te kennen en iemand zet je par
does voor een milaan (opgezet he
laas), die je nog nooit in leven, maar
alleen op foto's en platen hebt ge
zien, dan zet je toch wel eventjes ogen
op als tafelbordjes. Want ons land
mag dan vele prachtige vogels rijk
zijn en met name de roofvogelstand
mag met heel mooie soorten vertegen
woordigd zijn, een milaan is toch wel
een heel bijzondere verschijning, die
je als vogelliefhebber maar niet voor
bijgaat.
Het is niet eenvoudig, door middel
van een zwart-wlt-tekening een
nauwkeurig signalement van een on
bekend dier te geven, maar ik heb
mijn best gedaan, de werkelijkheid zo
veel mogelijk nabij te komen.
Ik weet niet, of U een havik kent,
of een buizerd. Dan zou ik een verge
lijking kunnen maken, wat de grootte
betreft.
De milaan ls ln Ieder geval aan
merkelijk groter, hoewel zijn kop ln
verhouding nogal klein is. Zijn hoofd
kleur is bruin, maar de veren zijn
licht gerand en dat geeft aan het ge
hele verendek een mooie beweeglijk
heid.
De kop is grijsachtig, de iris van de
ogen matgeel.
Wat het meest opvalt, dat zijn de
vleugels en de staart. Zeer lange en
puntig toelopende vleugels en een
diepgevorkte staart, dus een zwaluw
staart. En met die staart ls de vogel
wel bijzonder gekenmerkt.
ER is nog iets, dat de aanlacht
trekt. Dat zijn de poten. Ze zijn
mooi geel van kleur en ook, naar
roofvogeltrant. voorzien van nagels,
maar voor zo'n forse vogel zijn de po
ten klein van formaat en de nagels
zijn niet de dodelijke wapens, die we
bij valken, haviken en sperwers aan
treffen.
Dit komt overeen met de leefwijze.
Een milaan is namelijk niet een ech
te roofvogel, zoals de hier genoemde
soorten, hij is zelfs niet in staat een
grote prooi in de vlucht te grijpen.
blauw of nog andere kleur) en heeft
een op koord doorgestikte zoom, ter-
wel de tailleband op dezelfdle wijze ls
gegarneerd. Hij wordt met een een
voudig effen of gepatroneerd bloesje
gecompleteerd.
In zwang ook ls de overgooier, en
zoals moeders overgooier enige veran
dering onderging, zo veranderde ook
de dito van het kleine ijdeltuitje van
aspect. Twee modellen ziin hierbij af
gebeeld. Het eerste heeft een diepe,
U-vormige halsopening met opge
knoopte schouderbanden: het lijfje is
meer klassiek is dan de vsj
modellen. Het is gemaakt ra
geruite wollen stof. die in i
en het bovengedeelte van
schuin werd genomen: in d'
zette, geplissc orde strook ]j
stofdraad recht. Het. Jurkje, a
geknipte korte mouwtjes 'neei:
zien van een wit kraacjei
zwart fluwelen strikje, en la
knoopslulting, die van het kr;
aan de geplisseerde strook ks
D[T tafereeltje zal men in ons land
niet vaak kunnen zien. Daar
voor is de milaan een te zeldza
me gast en ook de slechtvalk zoekt
Nederland niet als broedgebied: wel
komt hij hier op de trek nog al eens
voor.
Ten tijde van de valkenjachten in
de Middeleeuwen maakten de jagers
wel jacht op de milaan, met behulp
van hun slechtvalken.
Het zou toch een mooi ding zijn, als
deze prachtige vogel tot onze roofvo
gelstand ging behoren. Wat zou het
een schitterend gezicht zijn, als we
boven onze heidevelden en bossen zyn
opmerkelijk vliegbeeld konden zien,
een beeld dat onmiddellijk te herken
nen is door die duidelijk gevorkte
staart.
De milaan wordt beschreven als een
fabelachtig goed zweefvlieger, die,
zonder merkbare vleugelslag, gebruik
makend van de geringste luchtstro
mingen, uren lang tegen een achter
grond van wolken zijn grandioze krin
gen trekt.
Wij moeten dan maar tevreden zijn
met onze buizerds, die Immers ook
zulke uitstekende zweefvliegers zijn.
Maar een milaan, als 't kan een
paar milanen ln de lucht te zien, liefst
boven een uitgestrekt meer in een
berglandschap, dat moet toch wel heel
bijzonder zijn.
DE vraag ligt voor de hand: hoe
kon deze zeldzame vogel nu toch
verongelukken? Geschoten was
hy met. Zo onverantwoordelijk zal
toch geen mens zijn. Vergeten we niet
dat de milaan een aaseter ls. HIJ zoekt
dus op de grond naar dode dieren, als
de levende zich met willen vertonen.
Want wordt er vergiftigd vlees neer
gelegd, waarmee men bepaalde scha
delijke dieren wil vernietigen, dan
komt zo'n argeloze hongerige vogel
wel heel ellendig om het leven.
Het vergif als verdelgingsmiddel is
de laatste jaren echter hoe langer hoe
meer in de mode gekomen. Een zeer
effctlef werkend middel Maar
een tweesnijdend zwaard! We behoe
ven alleen maar terug te denken aan
die nare geschiedenis met de slordig
uitgestrooide muizentarwe, die aan
ettelijke wilde ganzen het leven kost
te.
Ondertussen mag de gelukkige vin-
der zich met recht verheugen in dit
prachtexemplaar, hoewel hij, als hij
een natuurliefhebber is, het met ons
eens zal zijn, dat je beter tien van die
rc.de milanen hoog in de lucht kunt
hebben dan één, opgezet, op Je dres
soir.
Want zo'n dood ding moet Je iedere
week maar afstoffen.
SJOUKE VAN DER ZEE
(Wat eten) Menu
PEULVRUCHTEN!!
Langzamerhand breekt de tijd weer
aan. dat de peulvruchten overal volop
verkrijgbaar zijn. Menige huisvrouw
zal bij haar inkopen zorgen wat erw
ten of bonen van de nieuwe oogst in
huis te nemen, want peulvruchten zijn
wel een zeer welkome aanvulling van
onze wintermenu's.
Zondag: Stukje gebakken brood met
cantarellen, gehakt, bloemkool,
aardappelen, appeldessert.
Maandag: Kopje bloemkoolsoep, ge
hakt, savoyekool. aardappelpuree,
fruit.
Dinsdag: Gebakken kaaslap, andijvie,
aardappelen, beschuit met marme
lade en yoghurt.
Woensdag: Witte bonen, aardappel
koekjes, sla van seilderiiknol en
appel, warme griesmeelpap met
rozijnen.
Donderdag: Witte bonensoep met stuk
jes gebakken brood, bietjes, uitge
bakken spek, aardappelen.
Recept: Appeldessert.
We koken een smakelijke r
en doen deze laag om laas:
schultkruim en bruine sulie
glazen schaal.
Zeer smakelijk is het om is
beschuitkrulm in wat botert
De bovenste laag is appelmoa
we vlak voor we de schasii
brengen voorzichtig gecoï
melk gieten of wat niet gö
geslagen slagroom. Het gen»
we af door er chocolade-lu.''
chocoladevlokken overheen Ui
Recept: Gebakken kaaslapja
Ingrediëten: 4 dikke p!
van 50 g. elk, 25 g. bka
melk of water, wat box
neermeel.
We maken van de bloem
water of melk een glad besla
de kaasplakken eerst
daarna door het paneermsj
laatste moment bakken we
neerde kaas in wat boter t
en dienen ze zeer warm o;
Uw eigen, doktn I
zou U zeggen..M
„U wilt er mooi en jeugdig ui®
„U verzorgt Uw uiterlijk
Gebruik dan ook alléén
schoonheidsmiddelen, die inderdaad
gezond zijn voor Uw huid.
De moderne cosmetica volgens
van Dr P. H. v. d. Hoog
voldoen aan deze
Zij wekken Uw
nieuw leven. Bovendien zijn ze
op ons eigen klimaat en type en
ook voor U de ideale cosmetica
Huidverzorging
op medische basis,
Depositair Parfumerie SMITTENA'
Korevaarstraat 34 - Tel. 25698 -
GRATIS ADVTES DOOR GEDIPLOMEERD PERSON^
