LEIDSCH DAGBLAD - DONDERDAG 7 OCTOBER
Levendaal" in nieuw gewaad
Hervormd wijkcentrum is er veel
aantrekkelijker op geworden
I na vond presenteert het wykge- 1
(ieVendaal" zich aan zyn vele
in een nieuw gewaad. Het
J .lende" wij-rbriw. dat in ver-
I ijden aan wijlen ds De Wolft en
J. Punselie de gelegenheid ver-
i' centrum van velerlei wykarbeld
De nieuwe schouw, een zeer
geslaagde wandvullingin het
gerestaureerde wijkgebouw.
(Foto L D./Van Vliet)
ook voor de tegenwoordige d ekleur meer aangepast aan de voor
•ïSdikant, ds D. J. Vossers. een mid-
ri§st vormt van waaruit tal van ac-
«S^en worden ondernomen, heeft
S-Arondlge verandering ondergaan,
zij een ingrijpende verbouwing,
/oordt dit centrum van kerkelijk
neentehik leven, waarbij tevens
ote plaats is ingeruimd aan het
(lngaleven, meer en vooral beter
|n doel.
vel het ..Levendaal" ook in het
•n een ruime plaats in d^iartcn
ens van de ontelbare „l^enda-
1 ieeft Ingenomen, treedt met deze
e-verwisseling" bij het be
kent men de oude zaal niet
terug Levendaal een nieuwe
list tegemoet. Men zal en hler-
i wy zeker zich er direct thuis
Het eertyds hoge plafond is
Ind Omlaag gebracht, hetgeen de
lek ten goede komt. Bovendien
Ie grote schuifdeuren verwyderd.
vier pilasters omtimmerd en ls
I lezichtiging Koninklijk
geschenk Stadhuis
I Zaterdagmiddag tussen 2 en 6 uur
beeldje, dat H.K.H. Prinses Wll-
ïa onlangs op de binnenplaats van
I tadhuis heeft onthuld en dat
I ijd door H.K H. Prinses Wilhelmina
toegezegd, voor het publiek te be
ien.
wordt een toegangsprijs van 10
geheven, welke opbrengst ten
komt aan het Koningin Wllhel-
I onds voor de Kankerbestrijding.
Oogstdienst 1954
I ,-erband met het vertrek van de
1 Mokkenstorm naar Oegstgeest
heer C. W. Oostveen benoemd tot
.ter vin het Oogstdienstoomité. dat
jare in deze maa/nd een dienst
aihkba scheid en oogïtgaven voor-
t. Ditma.al zal deze dienst, waarin
J. van Achterberg zal voorgaan,
ndag 24 October in de Pieterskerk
n gehouden.
afloop van dece dienst zullen de
raven (bloemen en fruit', welke op
ia,g 23 October aan de Pieterskerk
n worden afgegeven, met „een
der kerk" bij zieken, ouden van
en/of alleenwoinenden bezorgd
n. Zij. die hiervoor in aanmerking
n te kernen, kunnen zulks thans
schriftelijk opgeven aan de seere-
e van het comité, mej. N. Ver-
Morswez 132a Voor het gevel men
n de gelecenheid ls een oogstgave
tura te echenken. kunnen ook glf-
/orden gestort op de girorekening
134714) van de penningmeester, de
J. J. Maandag, alhier.
CONTACTAVOND LF.IDSE
VOGELVRIENDEN
een der zalen van Hotel Bellevue
•n de Leidse Vogelvrienden gister-
l een bijeenkomst gehouden, die
een groot aantal leden werd by-
>nd. De voorzitter, de heer A. van
deed een aantal mededelingen
iet oog op de tentoonstelling, die op
i en 29 November in Bellevue ge-
liseerd wordt. Deze tentoonstelling,
lan een groot aantal leden uit Lei-
Alphen. Bodegraven en andere
ni.sen uit de omgeving deel zullen
m(,.n. belooft een grootee demonstratie
;inr>-le vogelvrienden te worden.
bo> heer J L. Joosten uit Alphen aan
kinlijn moest zijn lezing door omstan-
t Leien tot een volgende bijeenkomst
llen. Ter vervanging van dit punt
_de agenda werd gisteravond een
forum gehouden, waarin zitting
n de heren J. L. Joosten. L. Lacourt
van Mook. Zij hebben een groot
?el gehad in het welslagen van deze
i door de wijze, waarop zy de vele
n hebben beantwoord
met al een avond, waarop de ama-
omitholocen met tevredenheid
en terugzien,
j ÏPINRECITAL JAN SMETERLIN
ensdae 13 October as. geeft de be
de pia-n-'t Jan Smeterlln een Cho-
cital Hij zal o.a. de Sonate met de
mars. dive-se Nocturnes. Mazurka's
accarollen spelen.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN!
ïanna Adrians, dr van A. J. v. d Meer
Groenewcgen; Anneke Theodora, dr
I M. Vuiler* en H P de Graaf; Bruno
ian Marin Bernardus, zn van M. J M.
•ljger en J M. B. Simonie: Theodorus
1 is Oswald Reginald, zn van H T de
en K. Relzevoort: Chrlstlaan. zn van
Uebrand en S J. de Wit: Aartje Janny
mne. dr van H. v Brakel en C. M. W
t; Oerardus Cornells Nlcolaas. zn van
Mank en M. Barroveld; Rudolf, zn
J. Zwart en G. de Wolf.
GETROl'WD:
J. Mleremet en C. C Petit; N G.
Ivllet en J M. E. J Hoogeveen; G.
»nd en J Paauw: A. W de la Court
V. Hlddlng; J. W. Fredcrlks en E.
Ier.
OVERLEDEN:
H Nobs hulsvr. vsn Broers. 51 Jr:
Moor. hulsvr van Martyn, 58 Jr:
Lezers schrijven.,..
NOGMAALS: DIEREN OP 3 OCTOBER
Zeer geachte Redactie.
Naar aanleiding van het ingezonden
stuk van de heer J. E. Leuerlng in uw
blad van 6 October 1.1. getiteld „Men-
senfeest en Dierenleed'zou lk gaarne
enkele opmerkingen willen maken.
Het komt my voor. dat de heer L
goed zou hebben gedaan met het geval
van de pony-draaimolen zo spoedig rao-
geiyk aan te geven by de Politie of Je
Dierenbescherming. Misschien hadden
deze er wat aan kunnen doen. Toch be
twijfel lk. of de Dierenbescherming hier
iets zou hebben kunnen bereiken, want
nog altijd is het helaas zo gesteld dat
men het belang van de mens. cn vooral
het financieel belang van deze. voor
rang verleent boven het welzyn van het
dier, anders gezegd: men offert het
zwakke medeschepsel, het dier, op aan
de t>rofyt<"ucht van de mens Was dit
'inders. dan zou men nog een aantal
mdere vermaken waarby dieren betrok
ken zun. moeten verbieden Ik heb hier
het oog op circussen, dierentuinen en
dierenparken, en derceiyke inrichtingen,
-nar de dieren, zelfs al worden zi) goed
erzorgd. gedoemd zyn om voortdurend
i «e-.^T'enf'vhat) te leven, om nog maar
zwygen van hetgeen daaraan vooraf
gaat: de vangst, net transport en de
drecsuur. Men pleegt echter de o-en te
sluiten voor deze euvelen, liever dan
'jn amusement te moeten missen. Zo
lang de dieren niet bepaald in-het-oog-
vallend worden mishandeld en er rede
lijk verzorgd uitzien, acht men niet vol
doende dierenleed aanwezig om aan
dergelilke vermakeiykheden een einde
te maken, en laat men ze dus rustig
voortbestaan. En waarom ook niet? Ze
brengen goed geld op voor de gemeente
kas. nietwaar? (vermakelijkheidsbelas
ting, terreinhuur)Fn waar geld te ver
dienen valt. daar wilken vele beeinselen.
De dieren kunnen toch niet klagen, laat
staan: In opstand komen teren de op
permacht Isre mens. die Immers door zijn
m»er ontwikkeld verstand de „Koning
d°r Schepning" heet te ziin. en dus waar
hii dit wil, ongehinderd misbruik kan
maven vsn ziin overmacht.
Met mijn dank voor d» olaatslng van
het bovenstaande in Uw blad.
Hooeachtend.
A. W. MULLER—BOORSMA.
Naschrift
een dergelijk Interieur geUkte omge
ving. Verder dienen genoemd de 1.30
meter hege lorobrlzeivng vei eken tri
plex. de centnCe verwarmk-o. de in
directe verlichting aan de wanden en
de schouw aan de llnkermuur Van groot
belang ls verder het vaste podium,
waarvoor een gordyn in lichte kleur.
't Geheel ademt een sfeer van rust
en warmte en doet ons de kale, eertijds
„koude" zaal van Levendaal te enen
male vergeten. Hervormd Lelden heeft
er een gerestaureerd wijkcentrum bij-
gekregen. dat er zijn mag!
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het car.didaat*examen
Westers Sociale Wetenschappen de heren
C. Boekestyn en H. A Brasz (Den
Haag); doctoraal examen Ind Recht de
heer W. A. Rookus (Rotterdam).
Gepromoveerd tot doctor in de
Rechtsgeleerdheid op proefschrift geti
teld „De Pryswetgevlng in Nederland",
de heer Z. M. van der Zant te Amster
dam.
Gepromoveerd tot doctor in de Ge
neeskunde op proefschrift cetiteld „On
derzoek naar de soeiaal-hygicnische toe
stand op de bovenwindse eilanden der
Nederlandse Antillen", de heer H. C
TJon Sle Pat. te Rotterdam.
Gepromoveerd tot doctor m de Lette,
ren en wijsbegeerte op proefschrift ge
titeld „De Phylakleten in Grieks-Ro
meins Egypte", de heer P. Kool te Zaan-
dyt
..SELSKIP FRYSLAN".
Genoeglijke eerste bUeenkomst.
Hoe zou toch 't gezegde in de wereld
gekomen zyn. dat Friezen zulke stugge
mensen zyn? Wie een bijeenkomst
zoals gisteravond In de Jacobazaal van
„Den Burcht" van het „Selskip Frys-
lftn" meemaakt, voelt zich direct opge- o
nomen ln de allergezelligste en genoeg- I De toneelgroep kwam vervolgens
ïyke sfeer, die daar altyd heerst. Voor beurt met „in fleurlch toanielstlkje"
ons geen „stugge" Friezen meer. '2 bedrijven van Barend v. d. Veen
Dr Van Roy en sprak te New York
„Wij bevinden ons in goede vorm
De Nederlandse ambassadeur ln de
VS. dr Van Royen, heeft gisteren tij
dens een lunch van de Nederlandse Ka
mer van Koophandel een rede gehou
den. waarin hy o.m. zelde. dat West-
Europa zich diende te verenigen, wan
neer het zich economisch gesproken
staande wilde houden naast uitgestrekte I
landen als de VB.. Rusland of India. I
Het economisch beeld In Europa Is
z-l. sinds het einde van de oorlog nog i
niet zo goed geweest en Nederland be
lle Nederlandse handel met bijv.
Afrika was in de jaren 1947 tot 1953
van 30 millloen tot 450 mlllioen gul
den opgelopen. De Nederlandse indus
trieels productie is thans les*", van
wat het was in 1938: on<e goud- en
buitenlandse betaalmiddelen reserves
bedragen htans 4.4 milliard gulden
vergeleken bij 891 millloen In 1951. De
totale export over 1953 bedroeg 8 mil
liard gulden, de import 9 milliard.
Spr. waarschuwde echter, dat de Ne-
vindt zich in goede vorm: „wy Hol- derlandse economie afhankeiyk is van
landers zijn trots op wat wij hebben buitenlandse handel en zeer gevoelig is
bereikt", aldus spr. Dit optimistische I voor de internationale toestand, daar
beeld is natuurlijk grotendeels afhan- ongunstige ontwikkelingen zich onmld-
keiyk geweest van de Marshall-hulp dellyk doen gevoelen. De Europese een-
en de NATO. want waar zou Europa held ls dus een beveiliging tegen eer.
zich momenteel bevinden zonder de economische tragedie in tyden van ge-
Amerikaanse hulp' Ongetwijfeld zou vaar. (U.P.).
het communisme de vrije hand heb- I
ben gekregen. Integendeel het com- I
munlsme ln Europa staat stil of loopt
terug.
Wij zien in Europa een geest van zelf
vertrouwen en een wil het continent te
verdedigen, welke een schril contrast
vormt met de heersende mentaliteit uit
byv. 1947.
Belastingverlaging
in 1955
(Van onze parlementaire redacteur)
Dr Drees heeft vanmiddag ln de
Tweede Kamer medegedeeld, dat de
Kamer er van verzekerd kan zyn dat
de datum van invoering van de belas
tingverlaging en de huurverhoging
slechts zal afhangen van de voorbe
reiding en de behandeling Tan de des
betreffende wetsontwerpen.
De regering heeft er rekening mee
gehouden dat de belastingverlaging in
de loop van 1955 mogelijk is.
De vroegste datum Is 1 Juli 1955.
De datum van 1 Januari 1956 in de
millioenennota was de meest pessi
mistische verwachting omtrent de
datum van ingang.
Estlandse bannelingen strijden
voor behoud van oude cultuur
Twintigduizend vluchtelingen ronden hun
weg naar Zweden
(Van onze correspondent izl Stockholm)
Tien jaar geleden, toen men in Nederland op de bevrijding wachtte
verlieten tienduizenden Estlanders hun vaderland. De historie had hun
geleerd, wat een Russische bezetting betekende en zij begrepen maar
al te goed. dat dit het einde zou zijn van de Westerse beschaving in
hun land. De kansen om 't er levend af te brengen, waren echter
want die had er een handje van Juist gering, aangezien ook Duitsland had laten blijken weinig respect te
Wy zUn er ln Nederland biy om. dat
ln de VB het gevoel begint te komen
van hoe belangryk het is een wereld
handel te stichten en die gaande te
houden. Spr. was het er niet helemaal
mee eens. zoala het Westen een politiek
van tactvol onderhandelen trachtte te
volgen met de Russen. De leer van
vriendelijke redehjkheid is niet altyd
even bevredigend als de vroegere ge
dragslijn van hardheid te betrachten,
aldus Van Royen. Wij missen Stalin,
de stappen te ondernemen, die het
Westen nauwer aaneen deed sluiten
tegen het communisme.
Wat een geweldige indruk in Europa
heeft gemaakt was de jongste Ameri
kaanse verklaring een goede partner van
West-Europa te willen zUn. want door
dit partneischap kan Amerika het best
ziin doelstellingen in Europa doorvoe-
wy ontvingen van de heer A. u.
te Lelden nov een echrljven van geliike
strekkin?, doch menen dat deze kwestie De Nederlandse economische toestand
hiermede voldoende ls belicht Red was niet s!*cht en Nederland paste zich
„L.D." I goed aan bij het verlies van Indonesië.
Boerenleven in Leidens omgeving
Lezing van de heer
Leo Roozen
De Volkskunde-Commlssie van de
Vereniging ..Oud-Lelden" had gister-
nvnnd pen aantal hplanc*«f.pllpnripn in
avond een aantal belangstellenden
„de Lakenhal" genodigd om te luisteren
naar een causerie van de heer L. C. J.
Roozen, hoofdredacteur van de Leidse
Courant, over het boerenleven in de om
streken van Lelden.
Uiteraard werd hier gesproken over
veel. dat ln onbruik ls geraakt. De muts
met het gouden ooryzer wordt niet meer
acclamatie werd gekozen. Hy werd door
de voorzitter met enkele woorden wel
kom geheten.
In de „skoft" (pauze) werd er weer
gezellig met elkaar koffie gedronken.
i de
ln
V WÊÊÊÊ^M J3t
Hongerproef". Het verhaalt van een
..zeer zuinige" oude weduwe, die door
haar dienstmaagd van de gierigheid
wordt genezen. Dit gaat natuurlijk niet
zo één, twee, drie. De oude vrouw gaat
zelfs in hongerstaking. Hetgeen tot ko
mische situaties ïydt. er komt nl. een
hele „gaap"-party aan te pos. Na 5
minuten geeuwt 't hele publiek onweer-
staanbaar. Voor men. Ten Arwe. die
heer Lijzinga verschillende mededeBn- de rol van de oude vrouw Gol uitstc-
Ren over de cursus in de Friese taal. kend speelde, een extra compliment,
et maandblad en het opwekken tot een dat haar deze opwekking tot gapen zo
intensieve ledenwerving Een ander punt i goed lukte. Naast haar noemen we de
van het huishoudelijk gedeelte van j heer F Plersma en mevr. Asselman. die
der.» avond was de verkiezing van een er eveneens iets goeds van wisten te
secretaris. Door het vertrek van mej. E. maken. Ook de heer M. Ferwerda en
Bos inmiddels mevrouw geworden mej. Dupon maakten het geheel tot een
naar Canada, was deze plaats vacant j opvoering, waarvan èn spelers èn pu-
gekomen. Het bestuur had candidaat bliek genoten hebben,
gesteld de heer T. van der Zee, die by Het was weer een goede byeenkomst!
Na 't tradltoneel zingen
Friese volkslied was t woord aan voor
zitter G. Lyzlnga, die een heleboel te
talen had. Voor zever wij hem ln
de taal van „lt heitel&n" hebben kun
nen volgen was hy ten zeerste verheugd
over de grote opkomst. Er waren nog
wel enkele lege stoelen, maar als alle
leden zouden komen dan was de Jaco
bazaal te klein! Vervolgens deed de
„Het gaat om Uw zaak"
Vijfde lustrum Collegium Thcologicum
Tua Rcs Agitur
„Tua Res Agitur" „Het gaat om Uw smak". Bezield van deze zo zinvolle
gedachte stond gistermiddag een dertigtal leden en oud-leden van het Colle
gium Theologicum „Tua Res Agitur" op de Jan van Goyenkade 9 verzameld
rond een gedenksteentje, dat in de gevel van dit perceel was ingemetseld,
om daar tot in lengte van dagen te getuigen, dat vóór 35 Jaar enkele theolo
gische studenten In dit perceel waren bijeengekomen om dit theologisch dis
puut gestalte te geven.
Hoewel zij ln d:e dagen klein in aan-
tal waren, beleeft „Tua Res Agitur" he
den zijn vyide lustrum. Zien dispuut
genoten en reünisten van T.R.A. t-rug
op een „eervolle staat van dienst". Heb
ben zij aan TR A. hun hart verpand
Dit vijfde lustrum bracht hen s mid
dags bfieen in „De Doelen". Allereerst
om tijdens een gemeenschappeiyke
lunch te herdenken het feit. dat hen te
zamen bracht: 25 Jaar van ingespannen
en verhelderende discussie, van vriend
schap en theologische opbouw.
Een vriendschap, welke zich symboli
seerde in de onthulling van een gedenk
steen. Alvorens men hiertoe overging,
heeft de praeses van de Lustrumcom-
mlssle. mr L H. v. d Belt. in tegen
woordigheid van het Theol. Faculteits
bestuur en vele reünisten, gpwezen op
de band. welke Tua Res Agitur leden
en oud-leden tezamen bindt.
Het oudst aanwezige lid van T.R.A.
ds G. J. de NIe. voorganger van de Vrye
Gemeente te Amsterdam, die de ont
hulling verrichtte, achtte het een ver-
bliidende daad, dat door deze onthul
ling verleden cn heden vast aan elkan
der worden gekoppeld In aansluiting
hierop aanvaardde de praeses van Tua
Res Agitur, de heer C le Pair, de ge
denksteen een in zandsteen gebeeld
houwde gans waaraan hy de wens
verbond, dat tot ln lengte van dagen
deze steen het symbool mocht ztln van
een oprecht dispuutleven, waarby „het
gaat om Uw zaak" steeds op de voor
grond zou staan.
Na aflooD van deze plechtigheid
volede in ..De Doelen" een druk be
zochte recept'e. waarbij vele afgevaar
digden van disputen zich deden verte-
Het gistermiddag onthulde ge
denksteentje van T.R.A.
(Foto L.D./Van Vliet)
genwoordlgen. terwyi ook enkele theo
logische hoogleraren van hun belang
stelling biyk gaven.
Aan deze herdenking ging in de mor
genuren een byeenkomst vooraf, waar
in ds De Nie een causerie hield over:
,X>e houding van de christentheoloog
t.o.v. de andere godsdiensten".
gedragen, evenmin als de blauwe boe
renkiel. Wel gebruikt men nog de rode
zakdoek, en wel als halsdoek als het koud
ls en als muts In de warme hooltyd. i
's Zaterdags ging vroeger de boer inko
pen doen ln de stad met de zwartflu
welen reiszak met rode kwastjes aan de
hoeken. Naar de markt nam hy de por
tefeuille („het Boek" geheteni mee aan
een koperen ketting om de hals.
Het boerenleven lijdt ook onder de
moderne vervlakking, maar de strenge
en afgezonderde levenswijze der boeren
houdt hen beter in toom dan de stede
ling.
De heer Roozen noemde vele gewoon
ten, die nog bestaan, alsook verouderd?
gebruiken, zoals die by het vrijen- de
vrijer kocht voor zyn aangebedene een
kermlskoek, en als hy bij het eerstvol-
genda«bezoek daarvan het kapje kreeg,
dan kon hy zich als afgewezen beschou
wen.
Voorts gaf de spreker een bloemlezing
van aardige uitdrukkingen, die groten
deels aan het boerenbedryf zelf ontleend
zyn.
De heer Roozen concludeerde, dat het
boerenwerk, dat hy uit eigen ervaring
kent. zeer moeilijk en veelzijdig is en
dat reeds een goede boerenknecht even
veel waard Is als de best geschoolde
arbeider, en de boer zelf nog zoveel te
meer.
De spreker had ï.iet alleen de gebrui-
keiyke dankwoorden in ontvangst te
nemen van de voorzitter der Volkskunde
Commissie, d? hee- A Bicker Cairten,
maar ook d'? van dr Tl W. R Hnan,
secretaris van het Nederlands Volkskun
dig Genootschap. Deze wees erop. dat er
van Zuid-Holland op dit gebied nog
weinig bekend is en dat de soreker daar
door een zeer verdienstelijk werk had
verricht.
Vijf dagen naar Parijs..
„Je kunt 't nooit weten", zei mevr.
Been drie weken geleden tegen haar
man. ,,'t Staat in de krant, dat ze van
avond op de Leldato de 30.000ste bezoe
ker verwachten, misschien zyn wy het
wel!" Het was eigenlyk maar zo'n spon
tane gedachte; doch deze werd binnen
een uur onverwachte werkeiykheld. Be
halve de vele aardse goederen waarmee
het echtpaar gezegend werd. -iel hun
ook og een reisje naar Parys in de
schoot. Een reis. welke Inmiddels alweer
verleden tyd ls geworden, i.och waarover
deze beide geluksvogels voorlopig nog
niet uitgepraat zijn. Gisteravond hebben
wil ze eens opgezocht en 't kostte wer
kelijk niet veel moeite om ze aan het
vertellen te krygen. Het had alles een
eldigende indruk gemaakt'
Heimwee naar de mooie
bossen van het
verdrukte land
De Estlanders in Zweden beschouwen
het als hun heilige taak hun eeuwen
oude cultuur levend t? houden. ma3r het
is niet zo gemakkelijk, want volgens de
wet heeft Estland opgehouden te be
staan en de burgers van dat land, dat
haast anderhalf keer zo groot ls als
Nederland, behoren tot de Sovjet-Unie.
Vele Estlanders waren bygevolg een
tUdlang niet eens zeker, of zij in Zweden
mochten biyven Thans echter hebben
zy nagenoeg allemaal een Zweedse pas.
Wat doen nu deze 20 000 Zweedse
Estlanders om hun eigen cultuur te be
houden? Ln het begin werkten zij in de
bossen en by boeren, ln fabrieken en
reetaurants. Zy leerden ue taal en zagen
nieuwe mogelijkheden. De een vestigde
zich als bakker, een ander slaa.gde voor
zijn landarts-examen, een derde produ
ceerde knopen en een vierde lederwaren.
Het moeiiykst was het voor de Intellec
tuelen om weer een gelijkwaardige posi
tie te vinden. mv>r ook zy ziin daarin
tenslotte geslaagd. Men kan thans zeg
gen. dat zy zeker een aanwinst voor hèt
land zyn geweest
Gedurende al deze moeliyke Jaren
hebben zy een dubbele belasting betaald:
de gewone Zweedse belasting en een
belasting voor hun kolonie, ten bate van
de werkzaamheden voor het behoud van
hun cultuur.
Maandagavond waren ze in Den Haag Locdense overeenkomst.
ln ce trein gestapt en om zes
avonds zetten ze aan het Gare du Nord
de eerste voet op Franse bodem, Parys,
de Lichtstad, die het echtpaar Been—
Wlllemse van dat moment af ln zich
opnam en vyf lange dagen en nach
ten niet meer los zou laten. Overdag
met het uit 160 personen bestaande ge
zelschap In drie touringcars door de mil-
lioenenstnd Elfeltoren. Notre Dame. Are
de Trlomphc. Champs Elysées. Fontaine- zal behalen,
bleau. Versailles enz. enz. Namen waar
van ze tot dan toe wel gehoord hadden,
doch die nu opeens indrukwekkende en
overweldigende werkciykheden voor z.e
werden. In de avonduren samen uit met
nog een Jong Leids echtpaar. In het
hotel werd tevoren het reispleln uitge-
stipneld en zo *ag men op elven houtje
Parus by avond en „bij nacht".
Waar ze verrukt van waren, was het
beeld van d« Lichtstad, zoals dat zich
aan hen vertoonde, staande op de heuvel
van Montmartre. Al die millloenen lich
ten. aan-en-uit flitsende lichtreclames
ln talloze neonkleuren feeëriek en onse-
lofeiyk, net een sprookje. En de metro
„fantastisch", heel wat beter en stukken
minder gcvaariyk dan da tram hier.
Trouwens het verkeer, daar hebben ze
stom verbaasd naar staan te kijken 't
Meest verwonderlijke vonden ze, dat een
voetganger altyd zonder enig gevaar
veilig de overkant bereikt, over de vrien
delijkheid van de Fransen raakten ze
niet uitgepraat Als I? ze de weg vraagt,
zouden ze le byna brengen waar Je
wezen moet".
W.s de heer en mevr. Been zo hoort
hebben voor de bewoners aan de Finse Golf. Er bleef dus maar één
weg over: per schip naar Zweden. Twintigduizend Estlanders hebben
dé weg naar Zweden gevonden en dit is maar een klein gedeelte van
de bevolking, die oorspronkelijk 1.128.000 zielen telde. Hoeveel Estlan
ders thans nog in hun vaderland zijn, durft niemand te zeggen. Grote
transporten zijn naar het Oosten gegaan en omgekeerd zijn grote
transporten naar Estland gekomen. Het kwam tot gedwongen huwe
lijken en tot naamsveranderingen. Er werd ook honger geleden in het
land, dat voor de wereldoorlog landbouwproducten - vooral boter -
naar Duitsland en Engeland exporteerde en een zeer positieve handels
balans had.
Meer dan honderd
geleerden
De Estlanders in Zweden zyn verdeeld
over zes Lutherse gemeenten, een klein
aantal behoort tot andere kerken. Alle
godsdienstoefeningen geschieden in hun
eigen taal.
Er zyn indertyd 25 dominees uit Est
land ontvlucht, van wie er nu negen
aan Zweedse kerken zyn verbonden. Aan
het hoofd van de „Estnische kerk van
Lutherse bannelingen" staat artsbis
schop Köpp. Deze kerk-ln-balllngschap
is aangesloten by de Wereldraad van
Kerken en bij het Lutherse Wereldver-
bond. Er worden verschillende godsdien
stige tijdschriften uitgegeven.
Onder de uitgewekenen wa en ook 150
mannen van wetenschap. Aanvankelijk
kregen zy zeer ondergeschikt werk ln
bibliotheken, maar nu hebben er drie
een eigen leerstoel aan een Zweedse
universiteit. Er z^Jn twee docenten, der
tig assistenten en acht amanuenses. Het
Estnische gezelschap van geleerden in
Zweden telt 110 leden, die leder jaar hun
werkzaamheden In de Estnische taal
publiceren In Stockholm is ook een
Estnisch Instituut, dat zich op het gebied
van de letterkunde, geschiedenis, arche
ologie. sociologie en enkele juridische
vragen bezig houdt.
Zeer veel aandacht schenkt men aan
de jeugd. Zo beschikken de Estlanders
ln Stockholm over een eigen school en
een eigen gymnasium. Uiteraard zyn de
meeste kinderen genoodzaakt een
Zweedse school te bezoeken, maar op 27
verschillende plaatsen worden specifiek
Estnische vakken geleerd, zoals taal en
geschiedenis. En voor degenen, die te ver
weg wonen, zUn er schriftelijke cursus
sen, die ook onderwerpen als scheeps
bouw behandelen. De scholen genieten
financiële steun van ryk en gemeente.
Haast een derde gedeelte van de Est
nische Jeugd behoort tot de padvin
ders!-sters) en de studenten beschikken
over een eigen corps in de vier univer
siteitssteden. Ook de kerken en do
politieke partyen hebben Jeugdorgani
saties. Er verschijnt verder een eigen
krant voor deze klnderen-in-balllng-
schap. die geheel en al door de Jeugd
wordt geredigeerd.
Bloeiende letterkunde
De Estnische literatuur dwingt respect
af. In de hele wereld zyn er maar een
60.000 k 70.000 vrye Estlanders (dat zyn
dus niet meer mensen dan In 18 maan
den tUd uit Nederland emigreren),
maar toch verschynen er per maand op
iyn minst twee boeken. Iedere maand
verschynt er ook een letterkundig tijd
schrift. In tien jaar t(jds zUn 510 boe
ken in de Estnische taal in ballingschap
gedrukt. Hiervan waren 34 wetenschap
pelijk en 41 godsdienstig. Er waren 63
romans en 40 versbundels. Men vergete
hierbij niet. dat dere werken niet donr
een hoven-nationale institutie, zoals de
Unesco, gesteund mogen worden.
Over de schilderkunst in oallingschtp
zullen wy hier niet te ver uithalen Het
zegt de lezer misschien Iets. dat tien
schilders zich sterk genoeg voelen om
in Stockholm een expositieruimte te
huren, die hun ruim honderd gulden
per dag kost.
Ook de muziek der Estlanders ls niet
ten onder gegaan Een aantal dirigenten
en componisten is naar Amerika uitge
weken (Eduard Tubln. Kalju Raid en
Udo K asem ets). Ir Zweden besteedt
men meer aandacht aan de zang. Alleen
al in Stockholm zijn vier koren, die een
of twee keer per jaar een concert geven.
Er zijn ook toneelgroepen, amateurs
die slechts enkele kéren per Jaar op
treden. maar ook zij dragen er toe by
de Estnische taal levend te houden.
Wy mogen tenslotte onze beschouwing
niet afsluiten zonder een woord te heb
ben gewyd aan Ernst Idla, wiens rhvth-
mlsche gymnastiek veel aandacht trekt.
Hij ls voortdurend met zyn groep Est
nische meisjes onderweg en wie dezo
poep een keer heeft gezien, zegt geen
kwaad woord meer over gymnastiek
Het ls Intussen Legriipelyk, dat de
Estlanders in Zweden, hoewel zy daar
behoorlijke posities hebben veroverd,
toch blijven verlangen naar hun vader
land Dat helmwee is niet te onderdruk
ken. Waar anders dan in Estland zijn
de boasen zo mooi en was de :astvrijheld
zo vanzelfsprekend
Laten c y a]s wij het hebben over onte
denken
Adenauer vrijwel zeker van
de overwinning
Tijdens het debat in de West-Duitse
Bondsdag over het accoord van Londen
Inzake herbewapening en souverelnitelt
der Bondsrepubliek, diende de leider van
de socialistische party, Erich OUen-
hauer, een motie in, waarin een beroep
op de Bondsregering wordt gedaan stap
pen te doen by de Westerse Grote Drie,
opdat deze zo spoedig mogelyk onder
handelingen beginnen met de Sovjet'
Unie over hereniging van Duitsland en
het invoegen van een aldus herenigd
Duitsland In een Europees veiligheids-
stelsel. dat binnen het leader van de Ver.
Naties tot stand zou kunnen worden
gebracht.
Dr Thomas Dehler, leider van de 48
man sterke fractie der (liberale) Vrije
Democraten regeringspartysprak na
Qilenhiuer. H-j verklaarde dat zyn
party haar volledige medewerking zaj
by het bekrachtigen van de
Onder de aanhangers der Vrije De
mocraten en van de Vluchtelingenparty
bevinden zich vele tegenstanders van
Adenauers politiek Nu niettemin de
fractieleiders van deze partyen Bonds
kanselier Adenauer hun steun hebben
toegezegd, ziet het er naar uit dat de
regering bij de stemming die vandaag
aan h°t einde van het debat, zal worden
gehouden, een zeer grote overwinning
vertellen, komt wel tot de conclusie, dat
deze reis aan dit echtpaar uitstekend
besteed is geweest.
Vrydagavond om 11 uur waren ze weer
thuis en rolden ze doodmoe weer hun
eigen bed in. Meer dan voldaan over
deze belevenis.
TREURWILG BIJ PRINSESSEKADE
NIET BESTAND TEGEN STORM
De fraaie treurwilg, die het stadsbeeld
beheerst by de Bostelbrug op de over
gang tussen Prinsessekade en Kort Ra
penburg. heeft het gedeelteiyk moeten
afleggen tegen de storm van hedennacht
Een van de grootste takken, die de Im
posante kroon ver over het Galgewater
droeg, is by de stam afgeknapt, waardoor
de contouren van de boom geheel van
karakter veranderd zyn Het is nog de
vraag, of het restsr nde deel van de W1J ucfc „e
boom een sierraad voor de omgeving zal bevrijding voortaan ook
zyn. zoals de boom in zyn gehzel onge-
tw-yfcld was.
