LEIDSCH DAGBLAD Frankrijk nog niet gerust over de Duitse bewapening WEERBERICHT 93ste Jaargang VRIJDAG 1 OCTOBER 1954 No. 28336 Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Debat tussen Beyen en Mendès-France inzake „be iiapeningspool (Telefonisch van onze correspondent in Londen) Na de Britse toezegging vier divisies en de tactische luchtmacht op het vaste land te handharen, zijn de deelnemers van de conferentie van Negen meer dan ooit bezield van de wil de bijeenkomst te doen slagen. Niettemin doen zich nog enige spanningen voor en wel terzake van het tweede wrjjvingsvlak tussen Frankrijk en de andere deelnemers, n.l. het toezicht op de bewapening van Duits land. Dit leidde gisteren tot een debat tussen de Nederlandse minister van Buiten landse Zaken, mr Beven en zijn Franse collega Mendès-France. Laatstgenoemde wil n.l. een bewapeningspool, die de defensie-orders moet verstrekken. Ook krijgt dit lichaam zeggenschap over de oprichting van nieuwe wapenfabrieken. Minister Beyen, die later bijval kreeg van zijn Canadese en Italiaanse collega's, maakte bezwaar tegen deze bewapeningspool. die een puur-Europcse aangelegenheid zou worden met monopolistische strekking, inplaats van een op de N.A.T.O. gebaseerd orgaan. De Franse minister was het met zijn Nederlandse collega niet eens: de discussie over dit onderwerp werd gisteren evenwel niet voortgezet. Wél werd overeenstemming bereikt over het rapport van de Belgische minister Spaak inzake het netelige vraagstuk van de st-ategische zones, waar de productie van bepaalde zware en andere wapens verboden zal zijn. De vervaardiging van atomische, bacteriologische en chemische wapens zal verboden zijn in gebieden, die in geval van nood het meest van een aanval uit het Oosten te vrezen zouden hebben. West-Duitsland maakt hier deel van uit. hetgeen Frankrijk de gelegen heid geeft de Duitse wapenindustrie onder controle te houden. Waarom zouden we niet liever gebruik maken van de bestaande N'.A.T.O.-orga- nisatie inplaats van een bewapenings pool op te richten, aldus vroeg minister Beyen zijn Franse collega Mendès- France. En hjj voegde er verder aan toe, dat volgens het nieuwe systeem de Amerikanen bh de toewijzing van hun materiaal uitgesloten zouden worden De voorbereiding van het nieuwe Europese defensiesysteem zou w aarschijnlijk twee jaar worden opgehouden. Tweede conferentie nodig? Men beschouwt hier de Engelse con cessies over het algemeen als een grote diplomatieke overwinning van Mendès- France. Geen zijner voorgangers. Schu- man of Bidault, heeft Londen ooit zover kunnen krhgen. Doch erkend moet tevens worden, dat eerst het Europese leger in de oude vorm van de baan moest zijn aleer Engeland schoorvoetend over de brug is willen komen. Velen houden zich natuurlijk nu ai bezig met de kardinale vraag of het Franse parlement te zijner tijd de resul taten van Londen zal wensen te be krachtigen. Omdat er nog heel wat tech nische vraagstukken zhn uit te werken, speciaal met betrekking tot economische gedeelten uit het voorstel Mendes- France, verwacht men dat er eind Octo ber een tweede conferentie der negen ministers zal moeten volgen om dan het werk van de experts nader te bezien Eerst daarna zal de uitspraak van de Franse Kamer dus pas kunnen worden uitgelekt. Mr Oyevaar prijst Rotterdam pr;lis 4 minuten over tijd in Bloemfontein Voor de havenvereniging „Rotterdam" heeft mr J J Oyevaar, lid van de Raad van Beheer van Phs van Omme- i ren N.V.. gisteravond ln de Blauwe zaal j van het Beursgebouw gesproken over „De rol van Rotterdam in het wereld verkeer". Spr. constateerde, dat Rotterdam als, oliehaven aan de kop staat van de ha- I vens in de Hamburg-Antwerpen range. Als een olievlek verspreidt de „giganti sche olievlek" bedrijvigheid en welvaart, waarvan Rotterdam in hoge mate pro fiteert. Dit alles had niet gekund, indien de haven niet geleid werd door een kundige en voortvarende havendirectie onder een voortvarend gemeentebestuur. 250 Nederlanders zongen hem toe Prins Bemhard is gister 4 minuten te laat aangekomen te Bloemfontein, de hoofdstad van Oranje Vrijstaat en de juridische hoofdstad van de l'nie, daar hij zjjn Dakota stuurde naar de burgerluchthaven inplaats van naar het vliegveld te Bloemspruit en zijn vergissing moest herstellen. De Prins werd begroet door de mi nister van Justitie. C. Swart. en de administrateur van Oranje Vrijstaat. J. J. Fouché, en door een grote me nigte. 250 Nederlanders zongen het Nederlandse Volkslied. Een kilometers-lange stoet reed van het vliegveld naar de stad. waar de mensen de Prins toejuichten. Besluitend zei spr: „Het overzeese as pect is het eigenlijke, de werkelijke bron 1 Op een officiële receptie werd de van de levenssappen van ons volk. De Prins ontvangen dooi de burgemeester continentale rol moeten en kunnen wjj van Bloemfontein, de heer G A. F;- met ere vervullen. Maar eerst de Atlan- chardt. en diens echtgenote Onder de tische rol verleent glans en spanning gasten bevonden zich de opperrechter aan ons volksbestaan. van Zuld-Afnka A. A. van der Sandt Centlivres en de minister van Justitie, Charles Swart. Er deed zich een aardie voorval voor. toen als laatste aan de Prins Graaf Littichau werd voorgesteld, die de Prins onmiddellijk herkende als een oude vriend, met wie hjj 24 jaar geleden op school was geweest. Een tocht door Bloemfontein, welke volgens het programma na de receptie zou worden gemaakt, werd wegens ver moeidheid van de Prins en ziin gevolg, afgelast. Later bezocht de Prins een bneenkomst van de Nederlandse kolo nie. Hoewel talrijke auto's gereed ston den om het gezelschap naar deze bij eenkomst te brengen, gaven de Prins en zjjn gevolg er de voorkeur aan te voet te gaan. Hoewel minister Beyen de construc tieve elementen in het plan van Mendès- France erkende, bestreed hjj het argu ment dat een Europese bewapeningspool nodig zou zijn voor grotere doelmatigheid en goedkopere productie alsgetolg daar van, alsmede standaardisatie van dc wapens. Ditzelfde kan volgens minister Het voorstel van Mendès-France is allerminst urgent en minister Beyen deed dan ook een beroep op de Franse premier zjjn voorstel voor het ogenblik te laten rusten en verder te laten bestu deren. want indien men zou trachten het plan er thans doorheen te krópen, voorzag minuter Beyen de grootste moei lijkheden. Hij aarzelde een beslissing te nemen in een aangelegenheid van prac- tische aard. waarvan alle aspecten met te waren overzien en die langdurige parlementaire behandeling zou vereisen. Mendes-France was het niet eens met Beyen. Het Franse plan is een goed voor beeld. zo zei hjj. van internationale samenwerking. Mendes-France eiste niet dat het plan zonder meer zou worden aanvaard en was bereid het verder door deskundigen te laten bekijken. Duitse soldaten volgend jaar onder de wapenen Twaalf divisies met vijfhonderd Britse Centurion-tanks (Van onze Londense correspondent) De conferentie van Negen heeft overeenstemming bereikt over het tijdstip waarop de eerste West-Duitse dienstplichtigen onder de wapens zullen worden geroepen. Dit zal in de loop van het vo Igcnd jaar zjjn. Het nieuwe Duitse leger van twaalf divisies zal met vijfhonderd Britse Cen- turion-tanks worden uitgerust. Britse en Amerikaanse militaire deskundigen zul len hun medewerking verlenen bij de vorming van kader en de oprichting van militaire depots. Adenauer verklaarde, „dat Duitsland niet met geweld naar het Oosten zal oprukken", hetgeen met instemming is begroet. Deze verklaring zal waar schijnlijk ln het protocol van het nieuwe verdrag worden opgenomen, waarby tevens zal worden vastgesteld, dat de overige deelnemers aan het verdrag zich, in geval van Duitse agressie in Oostelijke richting, van Duitsland zullen losma ken. De verwachting Is dat de conferentie morgen zal eindigen. Mendès-France kon gisteravond niet aanwezig zjjn bjj het door Eden aangeboden diner, omdat h(j een koude heeft opgelopen. Toen de administrateur van Oranje Vrijstaat op een officieel diner te Bloemfontein een dronk instelde op de Prins, zei hij. dat Zuid-Afrika met zijn grote nikdom aan mineralen en vrucht bare bodem mensen en kapitaal nodig heeft en aan Nederland Drachtige kan sen bood. Een groot deel van de in woners van de Vrijstaat waren tro's op hun bloedverwantschap met Nederland. Onze taal is ook zo nauw verwant aan het Nederlands, dat wil hierdoor ons meer bewust worden van de nauwe brnd, die tussen onze twee landen be staat". De heer Fouché zei. dat Nederland verantwoordelijk was voor de komst van de oorspronkelijke blanke bevol king aan de Zuidpunt van Afrika. Zuid- Afnka was een groot land dat onbe grensde mogeliikheden bood voor ont wikkeling Nederlanders konden immi greren zonder hun Nederlandse bloed verwantschap te verliezen Hii verzocht de Prins zijn goede wensen over te brengen aan alle leden van het Huis tan Oranje, vooral aan Koningin Ju liana. Prinses Wilhelmina en de zeer geliefde Prinsessen. In ziin antwoord zeide Prins Bem hard. dat de betrekkingen tussen Ne derland en Oranje Vrijstaat altijd van bijzondere aard waren geweest. Hij was blij de provincie te bezoeken in het I jaar. dat Bloemfontein het eeuwfeest van de stichting van de oudp Republiek had gevierd Zelfs voor de stichting van dc Vrijstaat hadden er Nederlanders geleefd in het gebied tussen de Oranje rivier en de Vaal. Hii haalde de namen van enkelen van hen od en stipte de geschiedenis aan van de vriend--haD- peljike betrekkingen tussen Nederland I en de Vriistaat.Pnns Bemhard zei dat hij i reeds de nieuwe ontwikkelingen in het i Noorden van de provincie had leren kennen, waaraan zovelen van zón land genoten een actief aandeel hadden. ..Hoewel hun inspaning van andere aard is als die van de eerste Nrder- landse pioniers dragen deze Nederlan- i ders ook het hunn" bó tot de opbouw van een nieuw land'. Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 uur) 1 I s- IWeer 4 Nederlanders in arrest Allen oud-K.N.I.L.-ers Helsinki eeh bew. Stockholm reeen Oslo zwaar hen Kopenhagen licht Londen motri Brussel Parits Bordeaux Grenoble Nice Warschau Berlijn frankfort MUnchen Genève Lornrno ■Ss- half bew. ceh bew w 3 13 10 inw 3 10 7 0 windstil 21 O Zacht weer De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend droog weer met veran derlijke bewolking. Tot matig of vró krachtig toenemende wind tussen Zuid- West en Zuid. Opnieuw hogere tempe raturen. (Opgemaakt te 10 uur) Zon op: 6.41 uur: onder: 18.17 uur. Maan op: 12 45 uur; onder: 20.14 uur Hoogwater te Katwijk te 5 58 en 18.14 uur (3 Oct. te 6.34 en 18 52 uur). bestaal uit 12 pagina's en een Bijvoegsel. Het totaal aantal Nederlanders, dat Dinsdag in Djakarta gearresteerd werd, blijkt 10 te zjjn. Behalve de zes reeds doorgegeven namen werden die da; nog aangehouden: J. van der Struys, gepensionneerd sergeant van het KNIL, C". H. Wedding, gepension- ncerd KNIL-sergeant. werkzaam by Velodrome. L. J. van Aken. voormalig milicien bjj het KNIL. thans werk zaam als waker bij het Nederlandse Hogi- Commissariaat in Djakarta en H. Maas, gepensionneerd KNIL-fou- rier, later burger-ambtenaar bij de Nederlandse militaire missie, thans werkzaam als administratieve kracht bjj de Assurantie Maatschappij „De Nederlanden van 1845". Het hoofd van de consulaire afdeling van het Ned. Hoge Commissariaat is er nog niet in geslaagd gegevens te verkry- gen over de redenen, die tot deze arres taties hebben geleid. Hoe is het weer morgen? Indachtig het bekende gezegde, dat twee méér weten dan één hebben wy hedenmorgen naast het ..officiële' weerbericht van het Kon Meteorologisch Instituut in De Bilt ook aan de Weerkundige Dienst van het Marine Vliegkamp Valkenburg de vraag voorgelegd welke verwachtingen men, aldaar koesterde omtrent het weer op mor gen. Het antwoord luidde niet ongun stig: „Misschien hier en daar wat motregen, maar overwegend droog met perioden van zonneschijn." iiiiiiiiiiiiiiiiiniinnnnniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiii.-iHiiniiininiiniiHin Prins Bernhard: „De vliegende Hollander" Verbazingwekkende begroeting in Durban Temidden der Zoeloe's In het dal van dc 1000 heuvels heeft Prins Bernhard een kjjkje genomen in een Zoeloe-dorp. Het gezelschap toefde er ongeveer een uur. Dc Prins nam foto's van dansende Zoeloes in hun traditionele versieringen van kralen. Bij het verlaten van het dorp kreeg de Prins kraalwerk, wandel stokken en andere giften voor Ko ningin Juliana en de vier Prinsessen. Prins Bemhard heeft tot gouverneur Shepstone gezegd, dat hij „diep bewo gen" is door de hartelnke begroeting, die hem te Durban ten deel is gevallen. Hy zeide er „zeer ontdaan" door te zón. dat zovele mensen erover hadden ge klaagd, dat zy hem tijdens zijn tit door de stad niet hadden kunnen zien, door dat hy in een gesloten wagen had ge reden. Ook toonde de Prins zich er door teleurgesteld, dat hii niet meer van het landschap had gezien, daar hii minder dan 30 uur in Natal is geweest De Prins zeide tot luitenant-kolonel G. Sonderman. de tweede piloot van zyn ..Dakotadat hij graag eens naar Zuid-Afrika wilde terugkeren voor een langer bezoek en meer reizen naar door negers bewoonde streken en Jacht velden. Prins Bernhard heeft de harten van de bevolking van Durban die overwe gend Engels sprekend ls. veroverd en aan de bijzonderheden van ziin bezoek is door de twee plaatselijke bladen veel aandacht gewjjd. De ..Natal Mercury" publiceerde het verslag van het bezoek van de Prins onder de kop „Prins Bern- hards eenvoudigheid bekoort Durban; een officieel bezoek werd een bezoek van een dierbare vriend". Het blad schreef „Bij aankomst van de Prins was er geen enkel vorsteliik vertoon en on danks Durbans geestdriftige begroeting van de Prins moeten er velen zyn ge weest. die niet wilden geloven, dat zó de gemaal van een Koningin hebben gezien of gesproken „Hij mag dan een Prins van het oude Huis van Oranje zijn. maar voor de duizenden die op straat een korte blik op hem konden werpen, en de honderden, die de Prins zender zioh te haasten od recepties te woord stond, is hii in wezen een man van het volk" De „Daily News" plaatste een teke ning. waarop de Prins staat afgebeeld, gezeten in een gevleugelde klomp, die r.aar Durban vliegt. Hierboven als kop „De Vliegende Hollander". Leden van het gevolg van de Prins hebben de begroeting te Durban „ver bazingwekkend" genoemd. Woensdag is tot dusver de inspan- rendste dag van de Zuid-Afrikaanse reis voor de Prins geweest Hij had ge durende een dag van 15 uur geen respyt IT* Enige ministers die deelnemen aan dc Londense conferentie werden door Churchill aan een lunch ont vangen. Engelands premier met zijn gasten. Van links naar rechts: minister Beijen van Nederland, dr Adenauer van Duitsland, veldmaar schalk Montgomery, de premier van Irak Nuri el-Said. de Luxemburgse premier Bech en Churchill. 3 Octoberfeest zonder „L. D." In verband met de feesteiykheden ter herdenking van Leidens Ontzet zal ons Bind morgen niet verschij nen en zullen onze kantoren de gehele dag gesloten zijn. Paus Plus waarschuwt artsen Paus Pi us XU heeft gisteren ln een toespraak tot 450 dokters, die deelne men aan de achtste vergadering van het medische wereldgenootschap te Castel Gandolfo. de artsen gewaarschuwd niet mee te werken aan de ontwikkeling van oorlogvoering met atoomwapens of bac teriologische en chemische wapens. Het genootschap vertegenwoordigt 700 000 medici in de gehele wereld. De Paus wees op de plicht van de dokter ten op zichte van zijn patient en die van de pa tiënt tegenover zichzelf. Er is geen mo rele rechtvaardiging voor zelfgekozen „euthanasie" (barmhartige dood) of het beschikbaarstellen van organen van het lichaam tydens het leven. (Inge*. Med.-Adv.) HEEFT U EEN DEKEN NODIG? Onze Deken-exposilie wijst U de weg. Haarlemmerstraat 172 - 174 - 179 Filiaal Herenstraat 9 Wisjinski dient nieuw plan in voor ontwapening Maar hij verpaktehet in een zeer onvriendelijke rede Twee controlecommissies voorgesteld Wisjinski heeft gisteren een nieuw Sovjet-Russisch nntwaneningsplan Ier tafel gebracht. Hjj deed dat als leider van zjjn delegatie in dc Algemene Ver gadering der Ver. Naties. Wisjinski be toogde .dat zyn plan is gebaseerd op voorstellen van Frankrijk en Engeland, welke in Juni j.l. te Londen door de Sovjet-Unie werden verworpen. Dc Rus voerde een uur en veertig i.iinuten het woord en hekelde langdurig en in scher pe bewoordingen de politiek van de Ver. Staten. De leider der Amerikaanse delegatie Cabot Lodge, verklaarde onmlddeliyk nadat het Russische plan was Ingediend, dat het zorgvuldig en oprecht door de Amerikaanse vertegenwoordigers zal worden bestudeeid De voornaamste Britse vertegenwoordiger, relwyn Lloyd, zei, dat de Russische voorstellen z.i. „niet door een minder passende rede hadden kunnen worden begeleid." Hij noemde de toespraak „onverzoenlyk en beledi gend." doch het ontwapeningsplan zou op zichzelf worden beoordeeld. Een woordvoerder van de Franse afvaardi ging noemde het Russische voorstel een „interessante stap in de juiste richting." Wisjinski stelde voor atoom-, water stof- en andere wapens voor massa- vernietiging onvoorwaardelijk te ver bieden. de conventionele wapens „aan zienlijk" te verminderen en een inter nationaal controle-apparaat in te stel len. dat op de naleving van deze beslui ten moeten toezien. Het Russische plan voorziet in de In stelling van twee internationale contro le commissies, waarvan de tweede een permanent lichaam zal zijn met ,,de be voegdheid tot contrei", met inbegrip van inspectie op permanente basis", teneinde uitvoering van het ontwapeningsverdr.ag te verzekert n. Tomaten worden duur I De tomatenprijs gaat de laatste da gen zeer snel omhoog. Aan de veiling te PUnacker werd tot f. 13 50 betaald voor een bak van 12'; kilo. Het is in de geschiedenis van de veiling nog nooit eerder voorgekomen, dat de prijs van de tomaten in het laatst van Sep tember al boven de gulden per kilo uit kwam. Ted May vrijwel zeker geïdentificeerd Aan de hand van foto's en inlichtin gen is thans (vrijwel met volledige ze kerheid) vastgesteld, dat het bij Bakkum aangespoelde stoffelyk overschot dat van de Britse Kanaalzwemmer Ted May is, esn reus van een man. wiens afme tingen overeenkomen met die van het aangetroffen lyk Het is vanochtend op de Algemene Be graafplaats te Castncum ter aarde be steld. De eerste commissie zou een tydelyk orgaan onder de Veiligheidsraad, moe ten zyn om in de eerste plaats van de staten inlichtingen te verkrygen omtrent de toepassing van de bepalingen inzake de vermindering van de bewapening. Het eerste deel van het Russische plan omvat, dat de staten binnen zes maanden lot een jaar) hun bewapening, hun strijdkrachten en hun militaire uit gaven volgens nader overeen Ie komen normen met vyftig procent verminde ren, uitgaande van de begrotingen en de omvang van de strijdkrachten op 31 December 1953. Wanneer deze vermin dering. onder toezicht \an de tijdelijke controlecommissie, een feit zal zijn. zul len verdere maatregelen worden geno men, zoals vermindering van de reste rende bewapening en strijdkrachten, verdere verlaging van de militaire uit gaven en volledig verbod van atoom wapens. in deze fase zal de peimunente commissie van toezicht worden inge steld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1