LEIDSCH
DAGBLAD
Q
KLM-TOESTEL „WILLEM BONTEKOE"
IN NOORDZEE GESTORT
21 personen kwamen
in Douglas DC 6 B om het leven
teifEERBERICHT
93ste Jaargang
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1954
No. 28303
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
£6.40 per kwartaal; £2,15 per maand; £0,50 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Gistermiddag omstreeks half zes begon in de kringen
van werkers en leidinggevende personen van Nederlands
Nationale luchtvaartmaatschappij de vanaf twee uur
die middag constant gestegen spanning plaats te maken
voor diepe verslagenheid. Stukje bij beetje werd de laat
ste hoop weggeslagen dat het KLM lijntoestel „Willem
Bontekoe" nog ergens op zou duiken en weldra stond
vast, dat de machtige Douglas DC 6 B „Superconstella-
tion" onder commando van de Canadese gezagvoerder
Charles Harman met totaal 21 personen aan boord niet
ver uit de Nederlandse kust in de Noordzee was gestort,
door tot op heden onbekende oorzaak.
Vanaf 12.32 uur Ned. tijd, had het toestel uit New
York toen niet meer in verbinding gestaan met de
gronddiensten, die het vliegtuig van de Ierse luchthaven
Shannon geleid had, het contact overdroeg aan Schiphol.
Bij het overgeven van de controle had de marconist als
vermoedelijk tijdstip van aankomst op Schiphol 12.22 uur
opgegeven. Later verwachtte men het toestel om 12.40
uur binnen. Om twee uur werd op Schiphol de alarm-
toestand merkbaar en werden alle veiligheidsmaatregelen
getroffen om het zonder radio-contact vliegende (naar
men hoopte toestel op te vangen.
Schepen terug in
IJmuiden
In een stromende regen heeft een
zwijgende schare gisteravond de red
dingboot „Neeltje Jaeoba" en de
loodsboot „Bellatrlx" in IJmuiden
zien binnenvaren, terug van een
uitermate woelige zee en een uren
lange speurtocht over de banken voor
de Noordhollandse kust naar waar,
volgens schatting 10 mül bewesten
Bergen, een olieplas en wat fel ge
kleurde wrakstukken van de onder
gang van de „Willem Bontekoe" ge
tuigden.
De „Neeltje Jaeoba", die om halftien
in IJmuiden binnenviel, had een paar
blauwe dekens en wat hoofdkussentjes
bij zich en in de motorvlet van de loods
boot „Beliatrix" lag het stoffelijk over
schot van een naar schatting 9-jarig
kind. het zoontje van het echtpaar uit
Haïti, dat op de passagierslijst stond.
Voorts bracht de loodsboot een red
dingsvlot mee plus een zuurstoffles. ter
wijl bovendien een aantal schuimrubber
kussens uit zee was opgevist en een
deerlijk gedeukte aluminium ijskast, die
afkomstig was van het verongelukte
toestel. Het stoffelijk overschot is naar
het Velsense politiebureau overgebracht
en de wrakstukken zijn ter beschikking
gestold van de Raad voor de Lucht
vaart. die onmiddellijk met zijn onder
zoek is bezonnen.
De ..Willem Bontekoe" voor een
vlucht gefotografeerd op Schiphol.
Jwijfel door „stille getuigen"
op zee opgeheven
I ben groot verkeerstoestet zonder radio-contact boven een van de drukste I
l-ilvedeerscenfro van Europa is voor zichzelf en anderen een groot gevaar.
■oor nog steeds werd niet aan een ramp gedacht. Tegen drie uur steeg de j
eid en begonnen de telefoons, de telex-apparaten en het gehele
van veiligheidsdienst en voorlichting op volle toeren te draaien
r de berichten begonnen binnen te druppelen die melding maakten van het
•Wen van reddingsvaartuigen langs de Noordzeekust, militaire vliegtuigen
|t Nederland en Engeland, waarschuwingen aan de scheepvaart waren inmid-
h ol doorgegeven.
Eerste berichten
De kotter IJM 5 „Texel" was het I
e vaartuig dat met een melding
n, die in verband gebracht kon
lm niet een ongeluk: men had op
drijvende kleine boeien, papieren
ju pakketjes waargenomen.
voor vüf uur. toen overal
zenuwen tot het uiterst gespannen
•n en geen enkele gunstiger verkla
ar het uitblijven van het toestel
aar leek.
Zekerheid
Omstreeks half zes meldde de
Isboot van de Havendienst IJmui-
de „Beliatrix", die eveneens
in het zoeken was gegaan, op 52 gr.
J min. Noorderbreedte en 4 gr. 41 min.
'terlengtc twee witte hoofdkussens
Ihrbben gevonden met daarop in
e letters „KLM". (Deze positie
1 l"i Westen van Bergen aan Zee,
r vijf kilometer uit de kust).
1 overlevenden of omgekomenen
p teen spoor te bekennen. Men vond
k meer: een vliegtuigstoel, een
een brandend wrakstuk etc. De
ddingboot, Neeltje Jaeoba, zag ten-
n grote olievlek
de ingewijden kwam het. vast te
F zich hier een drama voltrok-
1, u Reddingboten, loodsboten.
E 'iepen van opsporings- en
'Len t. een helicopter van Val-
;c m alles wat maar in de buurt
«c-ntrcerde zich langzaam op de
e met het blote oog maar duide-
T de verrekijker door het pu-
de kust bij Egmond aan Zee
j gez,en- Tussen vijf en zes
boulevard vol met belang-
en die de rondvarende boten met
K volgden.
Plaatselijk buien
v«wacht tot morgenavond:
I bewolking met plaatse-
e buien en vannacht hier en
Zwakke tot matige wind »n
m„' ";sen Noord Oost en Zuid
overdag dezelfde of iets
'«nperaturen.
'Opgemaakt te 10 uur).
25 Augustus
I1' 529 uur; onder; 19.45 uur.
Cv., 'ö9 uur; onder: 18.15 uur.
te Katwijk te 0.33 en 13.15
"«r bestaat uit acht pagina's
Het zou echter tot half acht duren
eer de „Beliatrix" meldde een stoffe
lijk overschot te hebben gevonden. Het
was het lijk van een jongetje, een zoon
van de familie Baussan. Voor een vol
ledige lijst van de slachtoffers, de
negenkoppige bemanning en de twaalf
passagiers, zie men elders in dit blad.
De luisterdiensten bleven in de weer
en de scheepvaart kreeg nauwkeuriger
de positie van het neergestorte vliegtuig
op. Overlevenden zouden een wit licht
uitstralend zwemvest kunnen dragen en
verzocht werd scherp op te letten. Maar
de duisternis hulde zich steeds dichter
over zee en land en langzaam werd de
vrees bewaarheid, dat alle inzittenden
om het leven waren gekomen. Een ramp
voor de families en nabestaanden van
negen KLM'ers en de twaalf reizigers,
welke door allen, die met dit drama
hebben meegeleefd, en door het hele
volk diep werd medegevoeld.
De spanning brak langzamerhand: een
noodlottig ongeval heeft wederom 21
mensen onverwacht uit dit leven geno
men. 10 Hiervan waren Nederlanders:
de 8 bemanningsleden buiten de gezag
voerder en de heer en mevrouw Peeper.
Vier leden van de bemanning van
de ..Willem Bontekoe"Boven, links
de tweede piloot Rudolph Meyers;
rechts, de stewardess Magdalene
van der Mark. Onder links, de eer
ste piloot Antonius de Wolf en
rechts de eerste steward Christiaan
van Schaik.
Bemanning en passagiers
van de „Willem Bontekoe"
Aan boord van de „Willem Bontekoe" bevonden zich de volgende leden
van de bemanning'
Gezagvoerder Charles Christian Harman werd 14 Januari 1918 geboren
in Edmonton, staat Alberta in Canada. HU was gehuwd, het echtpaar heeft
geen kinderen. Gezagvoerder Harman was in KLM-dienst sedert 20 Febru
ari 1947 en werd vlieger le klas en intercontinentale gezagvoerder op
1 April 1951. Zijn vooropleiding genoot hU bU de Royal Air Force. Hij
was bij de KLM tevens instructeur. Zijn deskundige inzichten hadden aller
waardering.
Tweede vlieger Antonius Johannes de Wolf, geboren te Delft 11 October
1916 was gehuwd: het echtpaar heeft 2 kinderen. Vlieger De Wolf was in
KLM-dienst sinds 1949. Hij werd vlieger 2e klasse 'driebanden in 1951.
ZUn rang in militaire dienst was kapitein-vlieger-waarnemer bU de Kon.
Luchtmacht.
Derde vlieger Rudolf Mano Tofield Meyers is geboren ln Ermelo op
19 Juli 1928. Hij was gehuwd en het echtpaar had 1 kind. Vlieger Meyers
had een militaire opleiding bij de Kon. Luchtmacht en was in KLM-
dienst sinds 1954 als 3e vlieger-navigator op de Noord-Atlantische route.
Na zijn militaire opleiding had hij de normale opleiding bij de RUks-
luchtvaartschool doorlopen.
Telegrafist Anton Florus van Aggelen, geboren te Amsterdam op
30 Maart 1920. was gehuwd en had 2 kinderen. Hij kwam reeds kort na
de oorlog in dienst bij de KLM. nJ. op 16 Januari 1946. Sinds 1943 was
hij telegrafist 2e klas (3-bander).
Eerste boordwerktuigkundige Laurens Cornells Koppenol werd geboren
te Amsterdam op 19 November 1918. HU was gehuwd en had 2 kinderen.
HU behoorde reeds tot de oudere garde van de boordwerktuigkundigen
en trad voor de oorlog, in begin 1939, in dienst van de KLM.
Tweede boordwerktuigkundige Sebo Berend Geertsema werd geboren te
Termunten (Gr.» in 1926 HU was gehuwd en had 1 kind. De heer Geert
sema trad in dienst van de KLM in 1947; hU was sinds een jaar boord
werktuigkundige 3e klas.
Eerste steward Christian Johannes van Schaik werd geboren te Utrecht
op 29 Januari 1926 Hij was gehuwd en het echtpaar had 1 kind. Steward
Van Schalk was in KLM-dienst sinds 1949 en sinds kort steward 2e klas.
Tweede Steward Gustaaf Lambertus Feekes. geboren te Den Haag op
21 November 1920. was gehuwd en had geen kinderen. Hij was sinds enkele
jaren in dienst van de KLM en steward 4e klas.
Stewardess Magdalene Christina van der Mark was op 29 Maart 1929
geboren in Curacao, waar ook haar ouders leven. ZU was KLM-stewardess
2e klasse.
De passagiers aan boord waren: Een echtpaar uit Haiti met hun zoontje,
de familie Baussan. dr Ernest Decker en echtgenote uit de Ver. Staten,
de heer Leonard Jamison uit de Ver. Staten, de heer Joseph Yarrow en
echtgenote Rcgina Yarrow met hun kinderen Richard en Peter Uit de
Ver. Staten en het Nederlandse echtpaar Peeper uit Amsterdam.
De heer A. Peeper is directeur van een groothandel in textiel te Amster
dam. Het echtpaar was naar de Ver. Staten geweest om daar enkele
van zUn kinderen te bezoeken. ZU waren met het oog op de oprichting
van een nieuwe textielfabriek in Woerden a.s. Woensdag juist met de
„Willem Bontekoe" meegevlogen om tUdig in Nederland te kunnen zUn.
Op Schiphol stonden familieleden en kennisen tevergeefs te wachten, tot
dat de heer J. K. van Ommeren, chef passage afdeling van de KLM. en
de stationschef van Schiphol, de heer Schweizer, de wachtenden het
droeve nieuws kwamen brengen.
IF achtende schare
Ondanks de duisternis en de regen
was het op het strand van Egmond
zwart van de mensen toen om half
tien de motorstrandreddingboot „Pre
sident Steyn" na een tocht van zeven
uur terugkeerde. Tot de voorwerpen,
die uit zee werden opgevist, behoor
den KLM-dekens, geheel aan flarden
gescheurd, een stuk van een cabine-
stoel met een lege tas er aan. en tal
rijke stukken sponsrubber van stocl-
beklcding. Tijdens het zoeken op zee
heeft de reddingboot nog een stuk
van een deken in de schroef gekregen.
V
EL.L.
Officiële verklaring
van de K.L.M.
De KLM heeft gisteravond om vijf minuten voor tien het volgende medege
deeld: „De DC-6B „Willem Bontekoe" met registratietekens PH-DFO, die op de
regelmatige luehtdlenst tussen New York en Amsterdam vanmiddag op Schiphol
werd verwacht, is helaas volgens binnengekomen rapporten van de reddingboot
„Neeltje Jaeoba' en de.loodsboot „Beliatrix" ruim 20 km ten N.W. van IJmuiden
in de Noordzee verongelukt.
De machine, die door gunstige wind een snelle vlucht over de Oceaan had
gemaakt, landde 1'; uur voor schematUd te Shannon in Ierland, waar een aantal
passagiers uitstapte. Op normale wUze steeg de „Willem Bontekoe" van het vlieg
veld Shannon op met bestemming Amsterdam, waar zU plm. 12 40 uur werd
verwacht.
Tot 12.32 uur heeft de toren van Schiphol contact met het toestel gehad, waarna
dit werd afgebroken en verder niets meer werd gehoord ol gezien.
Nadat men by de KLM een ogenblik de mogelukheid had overwogen, dat de
PH-DFO, door een radio-defect en lage bewolking gedwongen, naar een vliegveld
met helder zicht was uitgeweken werden al spoedig, met de gedachte aan een
eventueel ongeluk, opsporingsvluchten. zpwel door de reddingsdienst van de
Marineluchtvaartdienst als door de KLM ondernomen. Omstreeks 5 uur bracht
de kotter „Texel" uit IJmuiden het bericht, dat ruim 20 km. ten N.W. van IJmui
den wrakstukken en papieren op zee ronddreven. Even later rapporteerde de loods
boot ..Beliatrix" een stoel, twee witte kussens met KLM-merk en andere voorwer
pen te hebben zien drUven op dezelfde plaats.
Aangezien deze mededelingen die. nog aangevuld door de reddingboot „Neeltje
Jaeoba' verder tw'Ufel uitsloten, werden terstond alle reddingspogingen door de
Marine Luchtvaartdienst, sleepboten, redding- en loodsboten, alsmede een heli
copter van het vliegkamp Valkenburg op de plaats van het ongeval geeoncen-
treerd".
Vijf van de bemanningsleden van
de ..Willem Bontekoe" dat een lij in
vlucht maakte van New Vork naar
Amsterdam.
Van links naar rechts: Gezag
voerder Charles Harman Canadese
Nationaliteittweede boordwerk
tuigkundige Sibo Geertsema; twee
de steward Gustaaf Feekes, eerste
r-
Klap van vliegtuig
gehoord
De 42-jarige strand exploitant E
M C. Sporre te Schoorl aan Zee
heelt gistermiddag tussen 12 uur en
halfeen met zijn familieleden een
doffe dreun gehoord, die hun als
een explosie voorkwam. HU bevond
zich op het terrasje van zun res
taurant Ook de andere aanwezi
gen merkten de klap op en zochten
met hun ogen de zee af H.er viel
echter van deze hoogte niets waar
te nemen
Indien het neerstortende toestel
vanaf de kust opgemerkt had kun
nen worden, dan was het uren
lange zoeken en de onzekerheid
althans niet voorgekomen.
boord werktuigkundige Laurens
Koppenol en marconist Antoon van
Aggelen.
Onderzoek ingesteld
Om t:en voor zeven had de sleep
boot „Noocd-Holiand" IJmuiden verla
ten met aan boord oa de heren J. J.
van B3lkom. onder-directeur van de
KLM: Leendert Sillevis. hoofd „Gene
ral Operations": H Westerhuis. hoofd
sectie Douglas en J. Bak, hoofd vlieg
technische dienst, allen van de KLM,
alsmede de heer G C Wansbeek. ad
junct-inspecteur van de RUkslucht-
vaartdienst. ZU zouden op de plaats van
het ongeluk een nader onderzoek trach
ten in te stellen.
Toen het bekend werd dat naar alle
waarschU-nlUkheid een en twintig per
sonen met de „Willem Bontekoe" in de
Noordzee de dood hadden gevonden,
werden. %na een extra-uitzending van
de radio-nieuwsdienst van vijf minuten I
voor zeven, de radioprogramma's van de j
AVRO en NCRV gewijzigd Er werd i
voorn3me!Uk ernstige muziek ten ge
hore gebracht
De secretaris-generaal van het minis
terie van Verkeer en Waterstaat, mr
Ontploffing
niet uitgesloten
Naar bij de reddingspogingen
betrokkenen menen, zou de toe
stand waarin men uit het vlieg
tuig afkomstige voorwerpen heeft
aangetroffen de mogelijkheid van
een ontploffing aan boord niet
uitsluiten. Er zijn n.l. uit elkaar
gerukte schuimrubber kussens,
kapot gereten dekens en delen
van vliegtuigstoelen opgevist.
Het grootste deel van die kajuit
inrichting en de gevonden papie
ren vertoonden geen sporen van
brand.
De loodsboot Beliatrix" heeft
echter, zo werd opgemerkt, wel
een brandend deel van het vlieg
tuig waargenomen. Deze feiten
gaven de redders grond voor hun
mening, dat er waarschijnlijk een
ontploffing is geweest. Zij menen,
dat deze zich kan hebben voorge
daan in de cockpitruimte van het
vliegtuig en zij zijn voorts van
mening dat een volkomen onver
wacht voorval als een explosie
het vliegtuig verhinderd heeft een
noodsein uit te zenden. Indien er
brand in een der motoren zou
zijn opgetreden, zou er voor het
geven van een noodsein nog tijd
zijn geweest.
Van de zijde der KLM gaf men
ons naar aanleiding van het
bovenstaande te verstaan, dat het
zeer moeili/k is op korte termijn
vast te stellen of er zich een ont
ploffing heeft voorgedaan.
Minutieus onderzoek door des
kundigen kan misschien de oor
zaak van dit ongeluk eens aan het
licht brengen.
W Spitzen, heeft gisteravond ln
het hoofdkantoor van de KLM aan de
directie van de KLM de desineming van
de minister-president dr W. Drees en
de ministerraad -betuigd.
