Aan de haven verdween Marseille's kasbah
OOK DIT IS „SPORT'
EEN SCHOUDERDOEK,
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCII DAGBLAD - ZATERDAG 21 AUGUSTUS - PAGINA 4
FLATGEBOUW MET EIGEN
„PERSOONLIJKHEID"
(Van een bijzondere medewerker)
limmy Guieu praat driemaal in de week in de Marseillaanse
studio van Radio Monte Carlo over vliegende schotels, die uit
een ander zonnestelsel komen en waarvan de bemanningen de
situatie op aarde nauwlettend in het oog houden om in te
kunnen grijpen zodra het nodig is. Zodra wij aardse dwazen,
met de door ons ontketende krachten het evenwicht in het heelal
dreigen te verstoren. Jimmy schrijft romans en reportages over
ruimteschepen, reizen door het heelal, tussenstations op de
maan of mars en daarbij baseert hij zich soms op wat voor hem
reeds realiteit is. Franse kranten hebben hem een „visionnaire"
genoemd. Hij woont met vrouw en kind in een gemoedelijk land
huis aan de noordrand van Marseille. Met deze enkele, vage
schetslijnen van de 29-jarige sympathieke en intelligente Jimmy
Guieu wil ik slechts aanduiden, dat hij tot de honderdduizenden
Marseillanen behoort, die hard werken, een degelijk familie
leven leiden en geen enkele behoefte of aanleiding hebben
zich met het gangsterdom te bemoeien. Omdat ze in andere
dingen zijn geïnteresseerd. Tussen hen en de onderwereld is
geen enkel raakvlak en zo zei Jimmy tegen me, terwijl we een
partijtje boule speelden op een open plek in zijn moestuin:
„Krijg door je kennismaking met de dreiging van het milieu"
geen verkeerde indruk van mijn stad. Voor mij is Marseille niet
luguber. Ik hou van het vibrerende leven hier, van het altijd
boeiende contact met de zee, van de Marseillaan, die de Parijse
esprit mist, maar die er een smeuige vriendelijkheid voor in de
plaats geeft. De onderwereld is slechts één facet van Marseille".
Hij had gelijk deze Jlmmy Guieu.
Het ware Amsterdam vind je tenslotte
ook niet 's avonds om elf uur op de
Nieuwendijk of bij de schemerlampjes
van de O.Z. Achterburgwal. Dat zijn
de inderdaad reële aspecten van de
zelfkant van een grote stad. Meer niet.
MOOI. ONDANKS DREIGING
Daarom wil ik na mijn vorige im
pressies de balans toch nog wat in
evenwicht brengen door oprecht te
vertellen, dat ik Marseille ondanks
de dreiging der gangster-terreur een
levendige en soms ook wel mooie
stad vindt.
Zonder twijfel: de oude haven, die
reeds enige malen door mij genoemde
„vieux port" met zijn honderden vis
sersbootjes en jachten is de kern van
alle charme. Dat machtige bassin,
waarop alle grote wegen van de stad
uitmonden.
Er lopen op de kaden prachtige
types uit de ganse wereld, zeelieden en
toeristen; er zijn tientallen heerlijke
eethuizen en kroegjes, visvrouwen die
op de plecht van haar scheepje onver
moeibaar en met zuidelijke bravour
haar waar offreren en aan de Noord
zijde is er op de achtergrond dat
prachtige décor van de heuvel met
de basiliek van Notre Dame de la
Garde, dat het vooral in een vroege
nevel zo bijzonder goed doet. Ge kunt
aan drie kanten van die grote haven-
kuip flaneren, ook 's avonds en ook aan
de Zuidkant, nu er grandioze blanke
flatkastelen verrijzen op de plaats
waar eens het meest gore en meest
gevaarlijke woonkwartier ter wereld
stond. Maar tevens het schilderachtig
ste en merkwaardigste stuk Marseille.
De Duitsers maakten die doolhof van
sloppen, sombere vervallen huizen en
onderaardse gangen met de grond ge
lijk. dat domein van misdadigers,
prostitué's. en zielige armoedzaaiers.
Tienduizenden mensen, opgepropt op
hooguit drie hectaren, raakten er hun
krotten door kwijt.
MODERNE FLATS
Nu zijn er in diezelfde havenhoek
1600 flats in aanbouw, waarin mensen
uit de zeer gegoede middenstand zul
len gaan wonen en genieten van de
uitkijk op een van Europa's levendig
ste binnenhavens.
En nu ik dan over flats-die-de-
aandacht-trekken spreek, springen
mijn gedachten bijna automatisch
enkele kilometers naar het Noorden,
naar het meest geprezen en becriti-
seerde woongebouw van Frankrijk,
naar dat wonderlijke experiment van
Le Corbusler, waarin 1400 mensen,
volgens belofte van de ontwerper,
zon, comfort en geluk kunnen
vinden.
Deze opzienbarende „Unité d'habita-
tion", deze „wooneenheid", aan de
luxueuze Boulevard Michelet, Mar
seille's uitlaatklep op de Rivièra is nu
bijna twee jaar in gebruik. Nog kort
dus, en daarom verwonderde het me,
dat de „achtertuin" nog steeds geken
merkt wordt door met onkruid be
groeide zandheuvels, dat het ijzerwerk
in het gebouw veelal roestig en verve
loos is en dat het beton en bijna
alles is beton er met zijn gaten en
goorgrijze kleur oud en slordig uitziet.
In negatieve zin merk ik verder op.
dat de gangen, waarin slechts de door
minuscule lampjes beschenen groene,
gele en rode deuren oplicnten in het
droevige duister, me deden denken aan
een lugubere kermisattractie.
f40.000 PER FLAT
Elke flat heeft een kleine veertig
duizend gulden gekost, maar de be
woners hebben dan ook een heerlijk
balcon vóór en een verdieping hoger
een dito geval achter; ze hebben een
keukentje en een trap in de huis
kamer; er is een slaapkamer voor de
ouders, die een directe lucht- en
geluid-gemeenschap met de huiska
mer heeft en er zijn kinderkamers
smal en lang als brandgangen.
Elke dag komen honderden nieuws
gierigen Le Corbusiers creatie bekij
ken - voor dat doel is speciaal een
flatje vrijgehouden. Een goed geklede,
doch wel looien accepterende meneer
leidt hen rond en deze lusteloze gids
vertelt, dat de huur zesduizend francs
per maand bedraagt. Ruim zestig gul
den per flat dus en dat lijkt niet zo
veel. Maar van enkele bewoners ver
nam ik later, dat ze nóg eens zesdui
zend francs per maand moeten betalen
voor de lift (de snelste van Europa»,
DE EERLIJKHEID gebiedt me
te zeggen dat ik géén sport-
maniak ben.
De tijd, dat ik me voor voetbal
uitslagen interesseerde met de
neus plat op de ruit van het siga
renwinkeltje om de hoek of zelf
ook de bal liet tollen, dateert uit
de jaren, toen er nog maar vier eer
ste kfascompetities waren: lang,
is dat geleden
Toen was het voetbalgedoe nog
overzienbaar: sindsdien zijn er zó
veel competities, met zóveel namen
van verenigingen bijgekomen, dat
ik t opgegeven heb er wijs uit te
worden.
En bovendien: wat zéggen me al
die jongens uit het hoge Noorden,
het verre Zuiden nog. Het zijn er
zó veel en ze wisselen voortdurend.
Vroeger had je tenminste hou
vast: een naam als Kessler. Feith,
Gobel. Thomee of De Korver duur
de ..jaren1' en Je wist. wat Je aan
ze hid.
Nu is 't ieder ogenblik wat nieuws:
heus, ik kan dat niet meer bij
houden.
DE ENIGE sporten, die me nog
wat zeggen, zijn biljarten en
bergklimmen.
Niet dat lk zélf biljart, maar ik
kijk er dikwijls naar. als enkele
rienden van mij zich op het groene
laken werpen. Dan krijg je er op
den duur ook wel notie van: ik
weet nu theoretisch althans
precies hoe je een carambole of
supercarambole over de losse band
moet maken. Wat mij bij dit spel
ook opvalt, is dat er altijd een
soort „administrateur" bij te pas
komt. die het minstens even in-
spannand heeft als de biljarters
zelf: hij moet namelijk met wis
kunstige zekerheid de standen bij
houden. met kruisjes en cijfers en
hokjes en vakjes.
Heus. dat Is werk waar géén boek
houder het tegen op nemen kan!
Als de spanning ten top gestegen
is ook door het „rondje" dat er
wel eens aan vastgeknoopt zit
is het voor de toeschouwer zaak
z'n mond te houden. Ze zouden an
ders met hun queues op je los kra
nen stormen.
Zó ver laat geen verstandig kij
ker het ooit komen: hij heeft ai
lang geleerd, dat het wils is met
geen biljarter in d'_ u e te t e-
den. over de politiek of wat anders
te gaan praten, zol-r.g hij nog in
volle actie is: nee. biljart is biljart
en daarmee basta.
Iets dat daar buiten valt, is er
niet bij
MAAR nü het bergklimmen.
Daaraan doe ik zélf. als lk
er de geringe kans toe krijg,
nog wel een stapje mee.
Ik herinner me heel wat acht
urige werkdagen, waarin dat klim
men de enige arbeid was.
Acht uren lopen en klimmen
is in de hoge lucht een peuleschil,
zelfs voor degeen. die in de lage
lucht na een halfuur wandelen
amechtig is.
MaarJe moet er op geprepa
reerd zijn.
Van te voren niet te veel
eten. want met een zware maag is
het kwaad kersen eten. en dan
goed in de spullen zitten.
Lichte. luchtige kledij, maar
toch wat warms bil de hand voor
als je in de koude luchtlaag komt,
goede bergschoenen. voldoende
touw. een pickel en een ruime rug
zak, waarin je alles stoppen kunt
wat voor de klimmerij noodzake
lijk Is.
En dan naar boven: met of zon
der gids, tot je op het bovenste
puntje staat, om dan weer af te
zakken naar meer normale oorden.
Ach: wat er nu precies achter
zit. waarom een bergklimmer niet
tevreden is. voordat hij ergens is
aangeland, waar niets meer boven
ligt en alleen maar de hemel en
diep beneden een Lilliput-dorpje
ziet. daarover breek lk 't hoofd niet.
Psychiaters hebben er diepzinnige
verklaringen voor opheffen van
minderwaardigheidscomplex en zo
maar ik geef U de verzekering:
niets is heerlijker, meer ontspan
nend. niets is opheffender.dan ein
delijk naast 't allerhoogste kruis te
zitten en er een hard broodje met
een gekookt ei of een klontje sui
ker op te peuzelen en de veldfles
voor een slok thee met rhum te
ontkurken.
En dan maar genieten van al
het wijde in 't rond en de mieze
rige wereld daar diep omlaag laten
voor wat zij is.
VOOR het zover is. moet er heel
wat gebeuren.
Ge ziet 't aan deze Jongedame,
die naar boven klautert op een
manier, waarover ge de neus kunt
optrekken.
Maar dat komt dan. omdat ge
geen notie hebt. hoe heerlijk hei
is alle obstakels te overwinnen, die
op de weg naar boven opgestapeld
liggen.
Dat nu is voor mij dè „sport der
sporten
Zi) speelt zich niet af op het
.groene laken" maar op de een
zame, witte gletcher of de winde
rige. kale rots. en heeft voor
de afwisseling zijn speciale charme.
En gecompliceerde competitie-
standen of netelige boekhoudkun
dige staatjes komen er niet aan
te pas.
Wat óók een voordeel is!
FANTASIO.
De beroemde schepping van Le Corbusier aan de voorzijde ges
verwarming, daktuin met zwembadje
en andere lasten.
Ge merkt lezers, dat deze enorme
„wooneenheid" op de naargeestige be
tonnen paal-voetstukken (waar het
gemeen tussen door tocht» en met zijn
deprimerende grauw? hal me bij eer
ste kennismaking niet in alle opzich
ten bekoorde. En toch was ik gans
niet verbaasd te horen, dat alle appar
tementen bezet zijn en dat gelijk een
bescheiden enquête me aantoonde, da
bewoners merendeels tevreden zijn.
Want dit gebouw heeft ook veel dat
de mens blij maakt.
EIGEN STIJL
De daktuin met het grandioze uit
zicht op Marseille, het comfort bin
nenskamers. de lift, het theater in
huls, dat alles is wellicht prettig,
maar de hoofdzaak zou voor mij
toch z|jn, dat dit een bouwverk-
met-karakter is. Geen stom geest
loos bakbeest met kamertjes, zoals er
helaas in Nederland ontelbare wor
den neergezet. Geen fanüsldJ
huis-in-de-rij. maar een .jndinftfl
met heel eigen vorm en kleur.
En bij dat laatste denk lk in J
mistisehe zin aan die heerliike voïjT
vel. die imponerende en toch v
raat met zijn honderden in
kleuren geschilderde balconvlak
Wil zijn bezig ons land te ver;i
gen met zielloze eenheidsbouw,
de verwording tot massamens al
hand werkt. En wanneer «ij r-> f
weg vinden naar e?n modeme
met eigen karakter zullen wij se
ons huis slechts via straatnaam
nummer terug kunnen vinden.
Le Corbusiers schepping in Min
le heeft zeker zwakke punten til
was razend duur (de staat h«li f
procent der aandelen), m:
monieert in elk geval mei
de gedachte, dat de mens goed (I
te wonen in een huis met
lijkheid".
Spiegeltje, spiegeltje aan de mtnili
DIE ANDERS IS DAN ANDERE.I
Parijs, Augustus 1"-:1
Soms - zelfs in deze zomer - schijnt de zon. Ge zit in de -
of op het terras, waar de wind toch af en toe aan zijn t
herinnert. Het is niet onverdeeld warm
Het is een van die vele dagen, dat de zon, zoals zo vaat dj
seizoen, verstek laat gaan; het is buiten en binnen riller. n »::-!
Ook al verjaagt een smeulend vuurtje de kilte uit één karei
in de rest van het huis voelt ge U beslist onbehaaglijk. -
Nauwelijks heeft de zon zich, na één van die warme, eci
zomerse dagen, achter de horizon teruggetrokken, of e r c*.:J
merse kilte trekt over het land. Buiten en binnen daal:
temperatuur
Wat kunt ge in al die gevallen beter gebruiken dar. s
schoudersiaal, dat attribuut, dat niet alleen modieus en Hall?
is, maar bovendien tot de waarlijk practische stukken van i
uitzet behoort?
Indi?n ge zo'n schouderblok niet en
kel en alleen draagt omdat hij prac-
tisch is, dan besteedt ge aan het ui
terlijk van die accessoire natuurlijk
de nodige zorg.
Ge kunt met dergelijk modern toe
behoren enorm veel effect bereiken,
wanneer ge kleur, vorm en materiaal
met overleg kiest. De stof kan precies
dezelfde zijn als die van rok of tail
leur. De kleur kan in fel contrast zijn
met di? van de japon, waarbij de sjaal
het complement 1: Effen materiaal te
evengoed te gebruiken als gepatro
neerd. En ge hebt de keus u.t de lang-
te»Deze band draagt 3311 v
ten een knoopsgat en kan me: J
van een paar mooie» mancsf^l
cm de arm als manchet .vor:s:«
ten. Bovendien kunnen de be-*
einden van d?ze sjaal, ter varml
een of twee manchetknopen juB
elkaar worden bevestigd en «f
gesloten stola kan op verse
manieren om de schouder: *3»
drapeerd. Voor dit mode)
meter jersey van 160 cenuW"!
te nodig. P
De tweede schouderdoek 1>JJ
de punt lichtelijk afgeronde c
werpige stola, de dri?hoeksjaal en de
halfronde sjaal, alsook uit de vlerkan
te. de ronde en de ovale schouderdoek,
die langs de diagonaal, respectievelijk
de middellijn worden dubbelgevouwen
Op het thema schoudersjaals wor
den talloze variaties gemaakt. Twee
van de eenvoudigste leggen we U voor
Als eerste e?n moderne versie van de
klassieke stool. Het is een vrij Korte,
langwerpige sjaal (135 a 14o cm lang
en 60 cm breed', die aar, de uiteinden
ineengenmpeld is op een 4 centimeter
brede, dubbele band (van 33 cm. leng-
sjaal, die voorzien is van t'l
de sjaalkraag en ó;e J
met franje van smyrna»;' -
kleur Deze gezellig? dock -v
mogelijkheden, die niet alKjl
hij kan worden gemaakt lJ-l
of donkerblauw) laken J
badstof in de genoemde
ten Dit model vergt, w 1
dige smyrnawol, een
dubbelbrede s;of, du -
meier 40 van 140 cm I
iets mindere stofbreedte,
ner metrage.
