LEIDSCH
DAGBLAD
Groots afscheid - door vissers - van
Koning Haakon te IJmuiden
"EERBERICHT
93ste Jaargang
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1954
No. 28296
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0,50 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Bij een roodgekleurde ondergaande son
Alles was even fantastisch!
uafzieiibare menigte bij enorme
sluis
(Speciale berichtgeving)
alerdagavond is het Noorse Staatshoofd, Koning Haakon VII, weer uit ons
Jd vertrokken. Afscheid is genomen van een monarch, die heeft geimpo-
i door zijn enorme vitaliteit, zün beminnelijke omgang en voor diege-
die met de bejaarde vorst gedurende de drie dagen van het Statiebezoek
nauwer contact zijn geweest door zjjn zonnig humeur,
et was een langdurig afscheid, dat in feite begon op het ponton aan de
Prins Hendrikkade en zijn einde ruim twee uur later vond in
uiden. Zelden is een Staatshoofd een grootser en ontroerender hulde ge-
zijn vertrek, dan Koning Haakon, Zaterdagavond rond de Noor-
:luis te IJmuiden.
t zijn er tienduizenden geweest, die op deze prachtige zomeravond rond
pa's grootste sluizen de Noorse vorst een onvergetelijk vaarwel hebben
T vooralm oet het de hoogbejaarde monarch duidelijk zijn geworden, wei-
arme svrapathie het volk van Nederland, dat in al zjjn geledingen was
"genwoordigd, hem, zijn huis en zjjn land toedraagt.
„zeeman-koning", die slechts by een gelegenheid gedurende zyn officieel
i de admiraalsuniform niet aan had. is van de züde der Nederlandse
■*sbevolking een hulde bereid, die de Koning diep en diep heeft ontroerd.
s het schutten in de sluis heeft hij niet willen wijken van zijn plaats
het voordek, getroffen als de vorst was door de massale belangstelling en
vriendelijkheid, waarmede men hem bij zijn afscheid van Neder-
heeft willen bejegenen. Geen protocol kwam hier aan te pas. De drang
deze hartelijke geste kwam spontaan urt de harten der tienduizenden.
naar het Paleis op de Dam.
Drie kwartier later vertrokken Ko-
n ngin en Prins weer van hier naar de
Ruyterkade Bij steiger A stond opge
steld een Erewacht van de Kon. Mare
chaussee in ceremonieel tenue.
Bij „oude meesters"
f de ochtend van deze laatste dag
,»te de Koning, in gezelschap van
?.n Juliana en Prins Bernhard.
i open gala-rjjtuig een korte rij-
ioor ae hoofdstad. Groot was ook
*eer de belangstelling langs de
Om elf uur eindigde deze tocht
'net Rijksmuseum, waar de vorsten
de directie en burgemeester
Li' werden ontvangen.
r belangstelling van Koning Haakon
^>n het bijzonder uit naar de oude
Langdurig toefde het gezel-
U Rembrandt's „Nachtwacht".
-r:? liet de Noorse vorst zich ïn-
n over het kostelijk schilderijen-
>an het museum.
in het restaurant de koffie was
bejaf de Koning zich met de
',3n zijn gevolg per auto naar het
aan de Prins Hendrikkade,
motorboot van de „Norge"
'Jesteit naar het Koninklijk
in en Prins reden per auto
Rustig weer
Bilt verwacht tot morgenavond:
de nacht en ochtend plaatselijk
w'aaghangende bewolking. Morgen
op de meeste plaatsen droog cn
mie weer Zwakke tot matige
't Zuidelijke richtingen. Dezelfde
«uren of Iets hogere.
««maakt te 10 uur).
17 AUGUSTUS
op- 526 uur; onder- 20.02 uur
d op 20 41 uur; onder: 9.28 uur.
7»ater te Katwijk te 4.55 en
Koning Haakon. Koningin Juliana
en Prins Bernhard op weg naar de
motorboot, die de Noorse vorst
naar zijn jacht zal brengen voor de
terugtocht naar het vaderland.
brulkt. Aan de maaltijd zaten mede aan
de minister-president, de voorzitters
van Eerste en Tweede Kamer, leden van
de Ministerraad en andere hoogge
plaatste functionarissen.
Allerhartelijkst afscheid
Om half drie begaven de vorsten zich
met de motorsloep van de „Norge" weer
naar de aanlegsteiger aan de Prins
Hendrikkade naar het Paleis op de Dam.
Na een samenkomst in de Troonzaal
werd de Noorse Koning om 5 uur
geleide gedaan.
De samenstelling van de stoet war
lijk aan die bij de intocht. Z M. Koning
Haakon was met HM. de Koningin en
Z.K H. Prins Bernhard in het gala-rij
tuig gezeten, dat bespannen was met
v er van de zadelbereden paarden. Ook
nu weer werd de stoet geopend en ge
sloten door commando's Rijkspolitie.
Duizenden hadden zich langs de route
van het paleis naar de Prins Hendrik
kade opgesteld en juichten de vorste
lijke personen hartelijk toe
Hetzelfde officiële gezelschap, dat bij
aankomst van de Noorse vorst had be
groet. was ook nu v,eer in het pavil
joen bij de N.colaaskerk aanwezig.
De Erewacht werd gevormd door ma
riniers. waarbij ingedeeld de Mariniers
kapel. die bij aankomst van de vorst
het Noorse volkslied speelde.
Nadat Koning Haakon, begeleid door
Koningin en Prins, de Erewacht had
geïnspecteerd, nam de vorst allereerst
afscheid van de vele autoriteiten en van
de leden van zijn Nederlands gevolg en
van de Noorse gezant.
Door een erehaag van adelborsten,
die 's middags de Koningssloep hadden
geroeid, schreed de vorst met Koningin
en Prins naar het eind van de aanleg
steiger, waar de motorspoep
„Norge" hem wachtte.
Allerhartelijkst was het afscheid
van de bejaarde monarch van zijn
Koninklijke gastvrouw cn gastheer.
Langdurig schudde Koning Haakon
de handen van Koningin en Prins.
Uit alles kon men afleiden, dat hy
uitermate getroffen was door de har
telijkheid en vriendelijkheid, welke
hem tijdens zijn kort bezoek in Ne
derland ten deel waren gevallen.
Toen de vorst aan boord van de sloep
was gegaan, speelde de kapel
Noorse volkslied.
Rechtopstaande in de sloep dankte
Koning Haakon voor het
duizenden. Uit niets bleek
van vermoeidheid bij
Koning.
Vorstelijk telegram
In de loop van Zaterdagavond
ontving burgemeester mr Af. Af.
Kwint van Veisen het volgende
telegram:
Afgegeven aan boord van het
Koninklijk jacht Norge om
20.59 uur d.d. 14 Augustus '54:
To the burgomaster in Vel-
sen-IJmuiden. Please convoy
my best thanks to the fisher-
men, their wives and the popu
lation of Velsen-IJmuiden for
their very kind send off as
conclusion of my visit to the
Netherlands.
Haakon VII, Rex.
De vertaling hiervan luidt:
Aan de burgemeester van
Velscn-IJmuiden. Wil zo goed
zijn mijn hartelijke dank over te
brengen aan de vissers, hun
vrouwen en aan de bevolking
van Velsen-Ifmuiden voor hun
zeer hartelijk uitgeleide tot be
sluit van mijn bezoek aan Ne
derland.
Koning Haakon VII.
de smalle brug over de eerste sluis op
een gegeven ogenblik zo vast kwam te
zitten als een huis. namen velen hun
weg over een der sluisdeuren. Men
moest over kettingen klimmen en an
dere obstakels overwinnen. Behalve dat
het roest van kettingen e.d. duidelijke
sporen achterlieten op de kleding, was
deze weg uitermate gevaarlek. Het mag
een wonder heten, dat er geen onge
lukken zyn gebeurd.
Op de walkant, ongeveer ter hoogte
van het midden van de Noordersluis,
was een muziektent opgesteld. Hierin
had een muziekgezelschap plaats ge
kregen. dat was samengesteld uit leden
der plaatselijke muziekcorpsen.
Hoe feestelijk dit alles ook aandeed,
een kleurig aspect vooral boden de
meer dan honderd representanten van
de bevolking der vissersplaatsen. Het
waren mannen, vrouwen en kinderen,
gekleed in de kledij, welke karakteris
tiek is voor de plaats hunner In
woning.
De aanblik van die feestelijk uitge
doste Scheveningers, Katwijkers. Mar
kers. Yolendammers. Bunschoters cn
Erkers, was werkelijk fascinerend!
Onder hen bevonden zich ook jongens,
die in hun oliepakken met Zuidwester
op een martiale indruk maakten.
Padvinders en padvindsters met de
vaandels en vlaggen van de groepen,
waarvan zij deel uitmaakten, vorm
den een achtergrond.
Poor sluis binnen.
87-jarige op het bovenste voordek stond Koning
I Haakon. Kenneliik had detze fase in het
TiAnflulTaiolan I atscheid van Nederland hem zo getrof-
hendu.zenden te IJmuiden {cn dat hy feitelijk met wist hoe hij
Om kwart voor zes lichtte de ..Norge" hierop moest reageren. Dan weer eens
de ankers om naar IJmuiden op te sto- salueerde de vorst dan weer zwaaide hij
men. met de arm naar de mensen, die hem
Overal langs het Noordzee kanaal °P hun beurt toejuichten,
stonden weer honderden mensen, die De commandant van de ..Norge" liet
het voorbijvaren van het witte jacht 'n allerijl de bemanning van het jacht
gadesloegen. Te ongeveer acht uur werd aan het dek aantreden. Maar ook de
de Noordersluis te IJmuiden b?re kt jonge matrozen., hoe gedrild overigens
Inmiddels waren hier tienduizenden ook. konden de verleiding niet weerstaan
samengestroomd. De nauwe sluisovei- om van deze groep Nederlanders in hun
gangen waren niet berekend op deze folkloristische kledii een foto te ma-
massale belangstelling De zaak Lep ken. Een der officieren had begrip voor
hopeloos vast en slechts voetje voor dit verlangen en stond enkels jongens
voetje kwam men vooruit Toen het op toe uit het gelid te treden.
Indonesisch kabinet keurde resultaat
Unie-overleg goed
Minister Soeuarjo te Djakarta terug
Het Indonesische Kabinet heeft gisteravond goedkeuring gehecht aan het
resultaat van de besprekingen te Den Haag over opheffing van de Unie. Ook
keurde het het wetsontwerp betreffende het opheffingsprotocol en aangehechte
briefwisseling goed. Dit wetsontwerp zal aan het Parlement worden aange
boden. voordat het op 1 September met reces gaat.
Koning Haakon neemt afscheid I vanwaar de terugtocht naar Noor-
van Koningin Juliana op de steiger. wegen begint.
De directeur van het Loodswezen
lichtte Koning Haakon in over de men
sen en over de plaatsen, vanwaar zij
waren gekomen.
Burgemeester Kwint van Velsen met
ambtsketen om. was eveneens aanwezig.
Hij was de initiatiefnemer van dit plan,
maar dat zijn oproep zon uitwerking
zou hebben, zal de burgemeester nooit
hebben kunnen bevroeden.
„De sluis is gereed'
bevel gaf om nog vijf minuten te wach
ten
De sluisdeuren waren al openge
draaid. maar de Noorse vorst wilde
nog even genieten van het schouwspel
der tienduizenden rond de sluis.
Om vijf minuten voor halfnegen
zette de „Norge", waarvan alle lichten
waren ontstoken, zich in beweging.
Koning Haakon bleef aan dek cn bleef
De menigte, die de enorme sluis om
zoomde. was Inderdaad onafzienbaar.
De muziek bleef spelen en ook de tam
boers en pijpers heten zich niet onbe
tuigd. Als het even stil was. juichten
de mensen
Om tien minuten over halfnegen
meldde sluismeester Me.ver aan de com
mandant van de „Norge": ..De sluis is
gereed".
Na deze mededeling werden aanstal
ten gemaakt om de trossen los te gooien
Maar het was Koning Haakon, die he: i
Langzaam voer het statige jacht de
sluis uit.
De horizon was prachtig rood ge
kleurd door de ondergaande zon. De
Hoogovens baadden in een zee van
licht: alle lampen rond de sluizen
brandden. Het was alles even fantas
tisch!
Als de voor anker liggende schepen
werden gepasseerd, loeiden de stoom-
Een gTootser afscheid dan zoals hier
te IJmuiden had men d? Noorse Ko
ning niet kunnen bereiden.
Slechte ontvangst tan nieuwe
Franse EDG-amendementen
Geen verwat°rina" de opvatting, dot een middenweg te be
leen „.erwar.nng wr.-.delen i. Een -.on de afgetreden
Uit gewoonlijk betrouwbare bron is Gaullist: che ministers heeft verklaard,
vernomen, dat de Amerikaanse am- dat het plan v ui Mendes-France het
bassadeur in Frankrijk. I rank Dillon. EDG-vcrórag fundamenteel niet wy-
Vrijdag een bezoek beeft gebracht aan Cgt. He: bemroar VU de Gaullisten te-
preniier Mendès-France om liem mede gen ae L-aG hoofdzakelijk, dat da
te delen, dat de Amerikaanse minister ÈDG bepei.C blijft t slechts r- Euro
van buitenlandse zaken, Dulles, zich j pese l inden en Engeland uitsluit
kantte tegen de poging om de voorzie- 3ij achten slechts een Europees verde-
ningen van het EDG-verdrag te „ver- d:g:ngs tei-ei aanvaardbaar waaraan
Engeland deelneemt op gelijke voet met
de re.-t van Eurcpa en dat de deur open
laat voor nieuwe pogingen om met de
Russen een Europese oplossing te vin
den.
De drie Gaullisten, die thans nog ln
ig hebben, zeiden, dat
e van steun san het
of aftreden zullen be
de resultaten
De Amerikaanse mening zou zyn. dat
een meerderheid van de afgevaardigden
in de Franse Nationale Vergadering be
reid is voor bekrachtiging van het EDG
verdrag te stemmen. I De drie Gaui:
Vele Franse politici betwisten deze op- de regering zitt
vatting. Mendès-France zelf denkt, dat zij over de Inrai
een meerderheid de EDG zal verwerpen 1 compromis-plan
tenzij zij belangrijk wordt gewijzigd. Bo- slissen, nadat
•endien is de Franse premier van oor- 1 Brusselse conferentie der ministers van
deel. dat een zo belangrijke stap als het buitenlandse zaken der zes landen be-
doen opgaan van Franse strijdkrachten k?nd zijn.
In een „Europese" gemeenschap, een De Gaullistische fractie besloot hun
grote meerderheid in het parlement ver- j dit uitstel te verlenen.
De voorzitter van de Indonesische de- partijen overhandigde een verklaring,
legatie voor de Uniebesprekingen, mi- waarin tevredenheid geuit wordt over eist
nister Soenarjo, werd Zaterdagavond. I het werk van de delegatie, doch teleur- De drie Gaullistisohe ministers, die' Diplomatieke kringen te Lenden heb-
toen hjj op het vliegveld Kemajoran te stelling over Irian. Aangedrongen wordt Vrijdag zyn afgetreden deden dit cm- t"1"1 verkla: -d. dat de mzr jpende aard
Maar de belangstelling der duizen- Djakarta uit het vliegtuig stapte, me. op zo spoedige mogelijke vervulling van dat zy er ->n ovei'.uigj warr.i ja: de a Finn e amendementen het
den. die hier bijeen waren, ging in de twee bloemenkransen omhangen Hij deze nationale aanspraak. premier definitief was gewonnen voor I EDG-verdrag verwondering en enig? on-
„Gouden koets te water"
-rste plaats uit naar de prachtige I werd begroet door de Indonesische pri
Koningssloep, welke aan de steiger lag mier, mr Ali Sastroamidjojo, vele leden
gemeerd. Zelden krijgt men dit sier- van het Indonesische Kabinet en van
lijke en njk-gebeedhouwdc vaartuig te het corps diplomatique, de Nederlandse
zien. Niet ten onrechte noemt men j Hoge Commissaris Graaf van Bylandt.
deze Koningssloep de „Gouden Koets 1 de plaatsvervangend Nederlandse Hoge
te water". Op de voorsteven is Nep-1 Commissaris, baron Van Itersum. en tal-
tunus die de golven doorklieft op zin- ryke andere autoriteiten
m«l samenwerkende partijen en
een soudij* b overdekt,De open organisaties, die minister Wwk
„kajuit" aan de nchlerrjjde. die «ïcn «W ve»rek n»»rNederland uitgeleid!
ramen kent, is aan de zijkanten af
gedekt met roodfluwelen gordijni
I deden, waren ter begroeting aanwe:
«uuc U.C, oepuiluwcicu K„.u.j„r.., I In <jen korte boodschap tot deze zeide
die prachtig afsteken tegen het wit dc minister, die bu het betreden
de sloep, waarvan de randen het. restaurant
J erschrikkelijk ongeluk bij enlo
Echtpaar en vijf kinderen gedood
Auto in volle vaart tegen vrachtwagen
van een goudlaag
zien. I'rarhtig doet aan de achterzijde
het Nederlandse napen aan.
adel-
Prins
hadden plaats genomen, met gelyke slag
de grote roeispanen hanteerden en het
hoge gezelschap naar de „Norge" roei
den Het geheel bood een werkelijk luis-
teiijke aanblik op het zon-overgoten IJ.
waarop het drukke sleepverkeer voor
enkele ogenbl.kken was stil gelegd.
De Koningssloep beschreef een sier
lijke boog rond de .Norge" om tenslotte
vlak voor de statietrap stil te houden.
De bemanning van het Koninklyk
jacht stond keurig op de dekken aan
getreden en joelde naar oud marine-
gebruik.
Onder het vinnig gesnerp van de
bootsmanfluitjes begaven Koningin
Juliana en Prins Bernhard zich aan
boord van de .Norge". waai zij door
Koning Haakon weiden verwelkomd. In
rat" iWcst-Nieuw-Guinea i
t de kreet ..Irian I
ontvan- personen zaten.
gen. dat overeenstemming over op- stilstaande vrachtwagei
heffing van de Unie nog vóór 17 Aug kinderen op slag gedood. Een kindje Is later in liet
<de Indonesische onafhankelijkheidsdag1
was bereikt: voorts da! dit inzake de
regeling van de kwcstie-Irian-Barat he-
laas niet het geval was doch dat de
delegatie en de regering zullen blijven v„niA n™
strijden voor de vervulling van deze na- P,aats Venl°- 9>>
tionale eis
potimmet bestaat uit 10 pagina's I de Koninklijke salon werd de lunch ge- I
ua; uij inzaw ue Dp personenauto kwam uit de richting
t:e-Irian-Barat he- I J?0™0*™- In waKen hp» gpzln
1 Paddenburg, dat van vacantie terug-
recht stuk weg is
I de personenauto door onbekende oor
zaak tegen de stilstaande vrachtwagen
gereden Deze wagon stond volgens
HU deelde vervolgens mede. dat de ooggetuigen geheel rechts van de weg.
Indonesische delegatie er van over- I D« gevolgen van de botsing waren ver-
tuigd Is, dat de bereikte regeling het I schrikkelijk. De personenauto schoof
Indonesische volk zal bevredigen, geheel onder de achterzijde van de
Thans is de weg voor goede betrekkin- vrachtwagen Een der inzittenden een
gen met Nederland geopend, doch Jongetje van drie of vier jaar werd uit
zulks zal pas geheel mogelijk zijn. als d" nuto geslingerd cn bleef met ernstige
nok de kwcstie-Irian-Barat Is opgelost verwondingen langs de kant van de
Ou de vraag, hoe dt strijd voor lrian- ""s,"gfen HcL ^wekkende
Barat zal worden voortgezet, ant- '°££nd, naar het zickcnhuis in VcnI°
woordde de minister, dat dit een zaak 1
van de regering is. enkele vergeefse pogingen gelukte
hot omwonenden het wrak van de per-
De voorzitter van de samenwerkendesonenauto te bereiken. Het bleek, dat do
slag dood zyn gevvi
ring van oen kort
personenauto, waan
In zeven
van een rechts van
de weg
erden een echtpaar
ekenhuis te Venlo ov
erledcn.
aanwezige zes perso
nen, het
addenburg en 4 van
•n gestorven. 7.ij nu
.eten op
Door de schok, die ontstond
personenauto de
is do chauffeur van de vrachtwagen
in de cabine zat. door de voorruit
schoten. Hij liep verscheidene snyw
den op en is eveneens naar het zieken
huis vervoerd om te worden verbonden
Twee jongens, die eveneens in
bine zaten, liepen enkele vleesvv
op.
Omstreeks 12 uur middernacht
jongetje, da» in zorgwekkende loi
naar het ziekenhuis m Vcnlo was
gebracht, gelijk gmeld, aan zijn v<
dingen bezweken.
gerustheid heeft verwekt Zij zouden
ertraging kunnen brengen in plaats van
•en snehe beslissing.
Engeland en de Ver. Staten rijn bet
er reeds over eens geworden, dvt in
dien het Franse parlement degc zomer
np reces gaat zonder het FDG-rerdrng
bekrachtigd te hebben, zij mi'de'en
rullen overwegen oni West-Duitsland
rijn souvereiniteil te geven los van do
EDG.
Italië is niet bcreirl wijzigingen to
aanvaarden, die de bekrachtiging van
het EDG-verdrag zouden kur.ncn ver
tragen.
OPROEP VAN MENDES-FRANCE
De Franse premier heeft zich tot het
Franse volk gericht met dc oproep om
een besluit re nemen ten aar.z:?n van Ce
EDG Hy zeide o m. cat het Europese
us de vorkla- 1 Defensievraagstuk een zware last voor
botsing pas- het internationale openbare leven bete
kent en dat het vraagstuk de politieke
atmosfeer van Frankryk heeft bedorven.
|TI' rustig en beslissend
cn Aderden
Deze kwi
rachtwagen raakte. °PSdOft te worden.
p De door de regering voorgestelde cem-
piomis-oplossing was niet ideaal. Er wa-
ren gewoonweg geen ideale oplossing:n.
De voorgestelde compromis-oplossing
V3s naar zyn oordeel echter aanvaard-
'aar voor Frankryks partners en het
onden merendeel der Fransen. Het parlement
I zou hebben te beslissen.
H het i Frankrijk diende echter niet de speel-
estand ba! der gebeurtenissen te blyven Inte-
i over- eendeel. het diende een aandeel in de
rwon-1 gebeurtenissen te hebben overeenkom
stig zijn historlsohe rol.