LEIDSCH
DAGBLAD
UNIEBAND MET INDONESIË VERBROKEN
eérbericht
Overleg möclit niet mislukken
93ste Jaargang
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1954
No. 28292
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorat en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
over eventuele herzieningen zal plaats
hebben. De Nederlandse delegatie stemt
het tot voldoening dat een bevredigende
oplossing is gevonden voor de voorzie
ning in de behoefte aan een geschillen
regeling, nu het Uniehof van arbitrage
zal ophouden te bestaan
Een aantal onderwerpen, zoals de
behandeling van de in Indonesië va
hun vrijheid beroofde Nederlanders e
het vraagstuk der in Nederland ver
blijvende Ambonezen, zijn buiten het
kader der conferentie besproken. Mi
nister Luns sprak de hoop uit, dat
door toedoen van de Indonesische de- i
legatie dit probleem nader tot een 1
oplossing zal worden gebracht en dat
op de Nederlandse nota over het eerst- i
genoemde onderwerp een bevredigend
antwoord zal worden ontvangen.
De Nederlandse regering stelt zich voor
het protocol met brllagen zo spoedig
mogelijk aan de Sta ten-Generaal voor
te leggen
Na zlin dank betuigd te hebben aan j -
allen, die tot het welslagen van de;,,-, u j i *»i<-■ ,u.l BIHRB
conferentie hebben btl*edre,en, ,prrt de de
teïclïi'' m U heffen ku cebleto, ,s d.t Sn.b,roemde Canadese vijthng. d,e op
groeiend wederzijds beerin en langde.- l redenen. va" staatsrechtelljk-techiii- I 28 Met van dit jaar twintig jaar
rige vriendschap tussen Nederland Krhp "Ard in r|gi|g|fH n,P' "a'
In Corbeil (Ontario, Canadais
liet stoffelijk overschot van Emilte
Indonesië.
Overeenkomst in werking na
oedkeuring door Parlementen
Nieuw-Guinea blijft twistpunt
(Van onze Haagse redacteur)
Om tien minuten over hali zeven gisteravond begonnen de voor-
-an de Nederlandse en Indonesische delegaties ter Uniebespre-
ministers Luns en Soenarjo, met het zetten van hun handteke-
gen onder de stukken waarin de resuliaten van het overleg over de
heffing van de Unie zijn neergelegd.
Deze stukken bestonden uit een protocol, een brief van minister
aan minister Soenarjo en een brief van laatstgenoemde aan
ïster Luns. Elk der stukken was zowel in het Nederlands en Indo-
sisch als in het Engels gesteld, zodat elk der ministers twaalf hand-
eningen moesten zetten.
ermede is een einde gekomen aan het overleg over de ophef-
van de Unie en vervanging daarvan door normale internationale
trekkingen dat op 29 Juni j.l. op verzoek van Indonesië in Den Haag
formele slotvergadering begon om
n de Lairessezaal aan het Bin-
Mlnister Luns en minister Soe-
hielden elk een rede. waarna de
kening begon. Tot dusver was
ergadenng besloten geweest, maar
moment van de ondertekening
de tientallen journalisten, foto-
n filmoperateurs in de zaal
In het felle schijnsel van
ftal schijnwerpers en talloze blitz-
werden de handtekeningen ge-
de laatste fase van de Neder-
Indonesische Unieverhouding in-
Na goedkeuring van de beide
ementen zal de overeenkomst in
treden.
Wisselvallig karakter
het besloten deel van de slotzitting
de voorzitter van de Nederlandse
e een rede. waarin hij zeide. dat
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
het niet te ontkennen viel, dat de be
sprekingen een enigszins ongewoon en
tamelijk wisselvallig karakter hebben
gehad. Ongewoon, omdat sedert de aan
vang van de conferentie op 29 Juni.
slechts vier formele delegatie-bijeen
komsten hebben plaats gehad. De be
reikte resultaten zijn geheel te danken
aan de vele informele bijeenkomsten.
Het wisselvallige karakter is vooral
veroorzaakt door de geheel onverwachte
interruptie op 24 Juli. de datum van
de voorgenomen afsluiting der bespre
kingen. waardoor eerst thans 17 dagen
later in formele vergadering bijeen kon
worden gekomen voor de ondertekening
der resultaten van het overleg.
..Deze resultaten konden worden be
reikt. dank zij het bij U en bij onze
delegatie aanwezig gebleken besef, dat
het overleg niet mocht mislukken",
aldus minister Luns.
Daarna herinnerde hij aan een rede
van minister Soenarjo in de derde
bijeenkomst der voltallige delegaties
op 6 Juli. Spr. zeide het onderwerp
Nieuw Guinea ongaarne aan te roeren,
maar door hetgeen minister Soenarjo
in genoemde rede heeft gezegd, ge
dwongen te zijn enkele opmerkingen te
De Nederlandse regering kan het
door U tot haar gericht» formele pro
test niet aanvaarden. Reeds in haar
antwoord-nota van 14 April heeft zii
duidelijk te kennen gegeven, dat zii
de status van Nieuw Guinea niet kon
accepteren a's punt van bespreking in
de nnderhande'ingen o-er de Neder-
lands-Indones'sche hetrekking-n om
dat terzake een niet te overbruggen
verschil van mening bestaat.
Het is derhalve niet juist te stellen.
De Unieconferentie tussen de Ne
derlandse en Indonesische delega
ties is gisteravond te Den Haag be
ëindigd met het tekenen van de
overeenkomst, welke na bekrachti
ging door de volksvertegenwoordi
gingen de opheffing van het Unie-
statuut zal betekenen.
Foto: de voorzitter van de Neder
landse delegatie. Minister Luns en
de voorzitter van de Indonesische
delegatie. Minister Soenarjo. teke
nen de overeenkomst tijdens de slot
zitting in de Lairessezaal.
sche aard in Nederland niet gaat en v-
hiervoor geen modus kan worden ge- j "fff/. hfl een sobere plechtigheid
vonden verzacht hu de medewerking van /pr aarde besteld. Zoals bekend
°nt' overleed hel meisje. Jat sinds haar
binding van de Unie zo spoedig moge- j
ijk wordt verwezenlijkt. derde jaar aan vallende ziekte leed,
„Niet alleen zou hier." aldus mr ua een aanval van deze ziekte, wel-
soenarjo. aan een vurige wcds un;/,f met een hersenbloeding gepaard
hel hele Indonesische volk tegemoet s s r
worden gekomen, maar ook zullen j
daardoor nieuwe overeenkomsten op Foto: de Overblijvende ZUSjeS
handels- wat „bi,d Me tijdens de begrafenis. r l.n.r. een
betreffende rechten, concessies e.d. ten 1 r,r,
spoedigste rader bekeken kunnen andere Dionne zuster Mevr. Rose
worden om in ord r'ing overleg ge- j QiroilOrd. Marie. Yvonne en Cecille
\£££"*m wü!?™ Dionne. Amelte Dionne flinks) gaat
samenwerking, gebaseerd op weder- Ccdecltelijk Schuil achter mevr.
z'ids begrijpen en waardering, zulks QirOliard.
g-heel in overeenstemming met ieders j
souvereiniteit.
en Indonesische delegaties aan de Unle-
AfscheiHs^eceOtie besprekinsen z^n gisteravond aanwezig
geweest op een door de voorzitter van
Ds minister-president dr W Drees. de Nederlandse delegatie, minister mr J.
-minister-president prof dr L. J M. A H Luns aangeboden afscheids-
.Vrijheid dient in
werkelijkheid erkend"
Minister Soenarjo sprak daarna zyn
dank uit voor de genoten gastvrijheid
en vriendschappelijke bejegening, die 1
de Indonesische delegatie van de Ne
derlandse delegatie heeft mogen onder
vinden.
De Indonesische vrees, aldus mr Soe
narjo. dat de zo gewenste opheffing var.
de Unie zou worden geconditionneord op
een wijze, die in strijd zou komen met
het fundamenteel recht van zelfbe-
schikking, is ongegrond gebleken, ter
wijl anderzijds uw verlangen werd be
grepen een zeker beeld te willen verkrii-
gen betreffende de nieuwe financieej-
economische en andere grondslagen in
onze toekomstige betrekkingen.
Voor de bepaling van de plaats van
nieuwe staten aLs Indonesië in «le rjj M. Beel. en de voltallige Nederlandse receptie
der volkeren ls het noodzakelijk, dat
hun vrijheid niet alleen formeel, doch
ook in werkelijkheid wordt erkend.
In dat verband meenden wij, dat de
overgangsregeling op velerlei gebied i
niet langer bestendigd kon worden. I
Minister Soenarjo zeide hierbij te doe-
len op bepalingen, die nog ruimte
geven aan het voortbestaan van een
oude orde. die te veel herinneren aan
de tijd toon Indonesië nog niet vrij-
Laljoiir-delegatie hartelijk
te Moskou ontvangen
Vele woorden gewisseld
gelijk U dat in Uw rede deed. dat
eerst ter conferentie zou zijn geble
ken. dat de Nederlandse regering niet
bereid was de status van Nieuw Gui
nea te bespreken. Evenmin kan de
Nederlandse regering in dit opzicht
eenzijdig handelen worden verweten,
daar de Indonesische regering reeds
voor de aanvang van de conferentie
op de hoogte was van het Nederlandse
standpunt.
Naar aanleiding van de rede van mi
nister Soenarjo bracht minister Luns
voorts in herinnering, dat deze con
structieve gedachten bevatte, die het de
Nederlandse delegatie mog:li1k maakt»n
te suggereren over te gaan tot een ge-
dachtenwisseling op geheel informele
wijze.
D? eerste drie bneenkomsten der vol
tallige delegaties noemde spr nattig,
omdat zij leidden tot het verkrngen vai:
een duidelijk beeld van het voornaamste
probleem. n.l. het vinden van een me
thode om de Indonesische wens tot ont
binding van de Unie te geraken te ver
vullen en tegemoet te komen aan de Ne
derlandse wens de gevolgen daarvan voer
de toekomst te regelen
Het oplossen van dit probleem was
een zeer moeihike taak en het bereiken
van een resultaat heeft grote inspanning
gekost. Er ziin momenten geweest waar-
oo het leek of beide standpunten niet tot
elkaar te brengen zouden zijn.
Minister Luns schetste daarna in het
kort het verloop van de conferentie.
Het Uniestatuut en een drietal daar
aan gehechte overeenkomsten zullen
vervallen Het vinden van een oplossing
j voor de regeling der financieel-econo-
misehc betrekkingen heeft, zoals ver-
I wacht, veel tijd en moeite gekost Ge-
j heel In overeenstemming met de Indo
nesische wens de resultaten in zo be
knopt mogelijke vorm te formuleren.
wordt aan dit probleem slechts eén arti-
kei gewild.
De tussen beid? landen geldende
j overeenkomsten briefw isselingen, be
sluiten en afspraken zijn door de wij-
I zjging van de grondslag der betrekkin-
jeen geregulariseerd als normale, inter-
nationale overeenkomsten zii het ook.
i dat voor zover nodig na het van kracht
worden van het protocol alsnog overleg
Britse ambassadeur waren or het vlieg
veld ter begroet.ng aanwezig. De cni-
Heel even roerde de voorzitter van de i vangst was kort. maar waardig en de
Indonesische delegatie de kwestie Nieuw D? Britse Laboor-leider Clement Russen schenen verheugd de Britten te
Guinea aan. Hij zeid?. dat het formele 1 Attlee en de andere leden van de ontmoeten
piotest was gericht tegen de houding Labour-groep. c'ie op wrg is naar eon-' Britten werden 's avonds door re-
van Nederland om over dit gebied geheel I tinentaai China, zijn gisteren in Moskou I geringsleden in een landnuis buiten
te willen beschikken, met algehele af- J aangekomen. Zii zullen daar twee dagen 1 Moskou ontvangen Andeie plannen
wijzing van besprekingen over de sou- 1 blijven i voor het bezoek zijn nog geheim. Da
vereinitcit van een gebied dat naar I Weinig Russen wisten iets van de Russen hebben zelfs niet de ligging van
de mening van minister Soenarjo aankomst der Labcurleden af De Kr an- het landhuis bekend gemaakt.
rechtens aan Indonesië toebehoort. I ten hadden nies
Vervolgens besprak minister Soenarjo aantal sovjet-functionaris»
licht bcw. nno 2 32 0
Hogere temperaturen
B'lt eerwacht tot morgenavond:
ankelijk flinke opklaringen en
enkele verspreide buien. Later
"«nemende bewolking met kans
f reeen of motregen. Overwegend
*md tussen West en Zuid Iets
temperaturen
'Opgemaakt te 10 uur.)
12 AUGUSTUS
518 uur; onder: 20.12 uur.
fP 19 05 uur; onder; 2 39 uur.
te Katwijk te 1.35 uur en
"«rnmei bestaat uit acht pagina's
Weer blijft onbestendig
Het KNMI deelt mede
Ook in de afgelopen 24 uur heeft het
weer ons meer aan de herfst dan aan
zoiner doen denken. Er stonden
krachtige tot harde Westelijke winden
en er vielen talrijke buien, waarvan gis
teravond sommige van onweer vergezeld
gingen. Op enkele plaatsen brachten de
buien veel regen. Zo viel bijv. te De Bilt
in d? afgelopen nacht 27 mm
De depressie die sinds Maandag al het
slechte weer veroorzaakte, lag vanmor
gen bii de Zuidpunt van Noorwegen
De luchtdruk in ons land begon toen
flink te stijgen onder invloed van een
uit het Westen naderende zwakke rug
er voor zorgen dat de buiigheid minder
wordt en dat er wat meer opklaringen
voorkomen. Deze weersverbetering zal
echter slechts tijdelijk van aard zijn.
want de rug van hogedruk wordt gevolgd
door een nieuwe Oceaandepressie die
Donderdagmiddag of Donderdagavond
waarschijnlijk reeds het weer in ongun
stige zin zal gaan beïnvloeden.
Goochelaarscongres In
Groninaen
Op 20. 21 en 22 Augustus zal in .De
Harmonie" te Groningen het nationale
gooche'.aarscongres worden gehouden
Dit jaarlijkse congres wordt ditmaal ge
organiseerd door de Groninzse gooche-
laarsvereniging ..Passe-Passe" Aan het
congres zuilen nok buitenlanders deel
nemen: Frankrijk. Amerika Zweden.
Duitsland. België, en de Antillen zullen
bij dit congres der magische kunst ver
tegenwoordigd zijn Uit Amerika komt
de opvolger van de bekende Father
Flann:gan van Boy's Town: Father
O "Kelly Er zal gedongen worden naar
grote prijzen in tal van afdelingen Zo
zullen prestaties worden geleverd ln de
micro-magie. de manlpulatiekun«t. de
cartomagie. het kindergoochelen. de
mentai magie, het illusionisme en het
algempcn goochelen Bovendien zuilen
beroeps- en amateurgoochelaars hun
uitvindingen van het afgelcpen jaar
aan elkaar demonstreren.
slechts een Malenkof bood de Britten een diner
aan Molotof Chroesjtsjef. Wysjinsky,
Mikozan en Sjvernick waren eveneens
aanwezig. De sfeer was hartelijk, aldus
radio-Moskou.
Het diner duurde vier uur. Morgan
Philips zeide later, dat ieder lid van de
Britse delegatie en Malenkof, Chroeajis-
jef. Molotof en alle aanwezige Russen
tijdens een lange discussie het woord
oerden
Hu verklaarde, dat men de besprekin
gen vanavond zal voortzetten, wanneer
Malenkof. Chroesjtsjif en andere sovjet
leiders met de Britse delegatie op de
Britse ambassade zullen dineren Dit zal
Malenkofs eerste bezoek aan de amöas-
I sade zijn.
I Morgan Philips zeinog.dat Malenkof
„verscheidene keren" het woord heeft
I gevoerd.
Op de vraag of Malenkof de wens te
kennen heeft gegeven tot nauwere be-
I trekkingen met Engeland, zei Philips:
..U trejtt de juiste conclusie als u dat
1 zeet".
I Naar verluidt zal de Britse delegatie
in China Sjanghai Kanton. Tientsin en
Peking bezoeken.
Dr Edith Summerskill. voormalig mi
nister voor nationale verzekering die
ook aan het diner deelnam, zeide later,
dat Malenkof persoonlijk een bouqu-t
iode. witte en blauwe phlnxen in d® tuin
van het landhuis ging plukken, die hij
haar aanbood.
Er waren tijdens het diner „ectueie
onderwertvn" besproken, aldus mevr.
Summerskill.
Hector Mc Neil, voormalig Brits minus-
ter van staat in de Labourregering. heeft
in een interview, dat hem te Londen
door een correspondent van de Am? 1-
csn Broadcasting Company was afg®-
nomen verklaard, dat het bezoek der
Labourlciders aan Moskou en Pekirg
.geer onverantwoordelnk is en dat de
tijd voor het bezoek slecht gekozen is.
De communisten zouden het bezoric voor
pagandadoeleinden kunnen gebrut-
Na enig uitstel omdat de Vis-
countmachine van de DEA, waar
mee de reis zou wordert gemaakt,
met motorpech te kampen kreeg,
zijn verschillende leden van de En
gelse Labour Party van London Mr-
port voor een goodwill missie naar
China vertrokken. Het gezelschap
stond ondei leiding van de aanvoer
der van de oppositie in het Parle
ment en voormalig premier van de
Labour Party, Clement R. Attlee.
Foto: Dc delegatie op de valreep
an het toestel, dat haar naar Stoek-
I liolm bracht, het eerste haltepunt.
j In Moskou zullen de reizigers twee
dagen doorbrengen. Gezien vanaf
'.de onderste trede van dc trap zijn
\dc eerste drie leden van het gezel
schap dr Edith Summerskill. Cle-
ment R Attlee en Ancnrin Bcvan
Dc laatste op een na boven aan de
trap is de secretaris van de Partij
I Morgan Philips met bril
ken
Visser tijdens noodweer
overboord
Tjjdens noodweer is gisterochtend
op het IJsseimecr de bejaarde schip
per van de botter „Kampen II". de
heer H. de Vries, overboord geslagen
en verdronken. Het ongeval geschied
de even buiten de Ketelmond.
Schipper De Vries en zijn knecht had
den besloten wegens het zeer slechte
weer niet door te gaan met vissen, maar
naar de haven terug te keren
Vlak voor de Ketelmor.d kreeg de
heer De Vries een harde klap van de
giek. waardoor hij overboord sloeg en
in de golven verdween.
De knecht reefde onmiddellijk de zei
len Hu kon echter de schipper niet
meer ontdekken Tot dusver is zun stof
felijk overschot niet geborgen.