Australië's populairste zeilboot
In Nieuwkoop broeden
meeuwen ver van hun element
Laatste jaren ontwikkelde
zich unieke kolonie
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN IIET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 12 JUNI 1954 - PAGINA 4
(Bijzondere medewerking)
Nederland en Australië liggen ver van elkaar. Tussen beide
landen bestaan grote verschillen. Ook zijn er vele punten van
overeenkomst. Hieronder moet worden genoemd de liefde voor
de watersport, die in Australië even verbreid en even oprecht
is als in ons land. De Australiër houdt van het water, net als de
Nederlander. Zodra het weer er zich maar even toe leent (en
dat is in Australië vaker het geval dan bij ons), trekken jong
en oud het water op. De rivieren, de meren en de zee worden
dan tot speelterrein, tot sportveld.
gemakkelijk versjouwen.
Bovendien, iedere knaap, die enigs
zins vaardig is met gereedschap en een
tekening van de boot die inmiddels
gepatenteerd is koopt, kan zo'n V.J.
zelf bouwen. Meer dan tien k twaalf
dagen arbeid kost dat niet!
(Nadruk verboden».
Ranke bootjes zeilen ln de haven
van Sydney. De bemanning?....
Bengels van ongeveer veertien
laar. Omslaan betekent een nat
pak. Niet meer. Htm V.J.'s kun
nen immers niet zinken I
INTERNATIONAAL SUCCES
Op 1 Mei 1931 zeilde de eerste V.J.
proef. Toen Rohu in 1945 stierf, had
hij het beleefd, dat zijn V.J. geworden
was tot de meest gezeilde boot in
Australië. Voorts werd ook buiten
Australië belangstelling gewekt voor
zijn V.J. en viel het type in de Ver
enigde Staten, Canada, Japan (waar de
Australische bezettingstroepen het
hadden ingevoerd), Nieuw-Zeeland,
Nieuw-Guinea, Fiji, Hongkong, Singa
pore en enige landen langs de Middel
landse Zee bij tal van zeilliefhebbers
in de smaak.
In 1932 waren er In Sydney reeds
acht V.J 's in de vaart De eigenaars
verenigden zich in de Vaucluse Junior
Sailing Club. De beide ontwerpers
hadden meer gedaan dan een nieuw
typeboot te bouwen, zij hadden een
golf van zeil-enthousiasme ontketend
In 1936 gold de VJ reeds als klasse
schuit. Heden ten dage bedraagt het
aantal leden van de Vaucluse Junior
Sailing Club meer dan 10 000 Het aan
tal VJ's. dat in Australië gezeild
wordt, gaat de 5 000 teboven leder
zeilseizoen en dat duurt in Australië
van October tot April worden er
speciale V J-wedstrijden gehouden en
wordt zelfs een nationaal V.J -kampi
oenschap verzeild Het is terecht, als
wij vaststellen, dat Sil Rohu en Charles
Sparrow veel succes boekten.
De V.J Is geen luxe-boot, maar zij
is prettig om mee te zeilen Zowel op
het water als op het land, is zij ge
makkelijk te hanteren. Vijf jongens
kunnen een VJ., opgetuigd en wel,
Genot van schoonheid slechts weinigen
gegeven
Het hart van Hollands polderland herbergt vele onvermoede
schoonheden. Onvermoed omdat zij In zeker opzicht zo weinig horen
bij de entourage. Men vindt daar bijvoorbeeld enerzijds de schoon
heid van de menselijke or beid. de scheepsbouw van Woubrugge, ver
van het element waarin haar producten eenmoal hun bestemming vin
den. Ver von de zee worden hier vissers-, vracht- en morineschepen
gebouwd, die eenmaal de kusten von de wereldzeeën langs zullen varen.
Maar men vindt er niet alleen een kunstmatige, van mensenhonden
afkomstige schoonheid, ook voor de natuur is een plaots/e voor het
onvermoede ingeruimd. Het schijnt 00n de streek te liggen, die ruim
heid van mogelijkheden, niet o on de mens, want de not uur doet er ten
volle aon mee. In Nieuwkoop temidden von de onvergankehfke schoon
heid van het Hollandse plassengebied, vindt men in deze dogen een
meeuwenbroedplaots, zoals nergens anders zo ver van het notuurli/k
tehuis dezer sierli/ke luchtbewoners, de meeuwen die de kust en kust
streken doorklieven in een sprookjesachtige vlucht.
Nieuwkoop Is een oord bij uitstek
voor de ornitholoog. Het plassengebied
dat met de rietlanden welke het om
zomen, een lieflijk paradijs vormt welks
minnaar liefst zo min mogelijk die
schoonheid gepropageerd ziet om de
eenzaamheid noodzakelijke lijst van
de schoonheid zo min mogelijk ver-
De V.J. kan niet zinken
Te water en te land gemakkelijk ie hanteren
De heer John Murphy overtry,
anders Iets raars, toen hij ln ef.
fikse plasregen door de C
stad Toronto wandelde Hij houdt»
namelijk van door de regen te lopen
Plotseling, toen hij juist mijmtM
over een lekkere maaltijd, ctir hen
thuis wachtte, werd hij midden m
het gezicht getroffen door een .e
vende vis. die zo maar ergens vari
daan scheen te zijn gekomen! Vii
het gezioht van Murphy belandde 4
vis in de goot, waar het water du!
men dik in voortstroomde De vi
daoht blijkbaar: „Ha, water!", vi
ae zwom meteen met forse sUg«
weg.
De V.J. is niet berekend voor comfort, moor uitsluitend gebouwd
voor ae sport
In Essen (Duitsland) dacht men vo
rige week een drama te zien gebeu
ren. Er kwam tenminste een drin
gend verzoek bU de politie binnen
om bij een vijver te komen. Wat was
het geval? Een 80-jarige dame
maakte aanstalten in het water te
springen. „Zelfmoord", dacht een ac
tief burger, die Juist voorbijliep. Dus
de man belde de politie op. De agen
ten renden naar de vilver toe en
konden het oudje nog juist bijtijds
vastgrijpen. „Maar wat is er toch
aan de hand?" stamelde het goede
mens onthutst. „Mag ik niet eena
een beetje rondzwemmen om vol
gende week een medaille te kunnen
winnen bij de wedstrijdenHet
is ons niet bekend wat de politie ln
deze moeilijke kwestie gedaan heeft.
Dit ls een prettig nieuwtje voor all®
Ma's en Pa's van kinderen, die bui
tenshuis vertoeven en niet of niet
al te vaak naar vader en moeder
sohriiven. De kinderen van de kost
scholen van de Londense Graof-
schapsraad kunnen noooit meer ais
excuus voor het niet-schriiven aan
voeren. dat ze geen geld meer heb
ben. Ze krijgen namelijk elke week
gratis een dubbeltje voor een post
zegel!
In een Amerikaans café stond Juist
een gramofoonplaat op van een liedje
over dieven en zo, toen een lid van
dat beruchte gilde de zaak binnen
trad. Met dreigende revolver dwong
hij de klanten tot afgifte van 530
gulden, z?tte de plaat, die juist af-
zaak. onder de tonen van die eerste
gelopen was weer op en verliet de
rezel van het lied: ..Het zal je ge-
bêu-en. dat Je van je geld wordt be
roofd
l
In Ermelo. in een stel oude loopgra^.
hebben inwoners, die nijver de enn
bewerkten, tot hun niet gering»
bazing acht flessen whisky ontdfi
die vermoedelijk omstreeks het ju"
1901 in de grond zijn verstopt d
kurken van de flessen waren ver 1
maar dank zij de metalen ctpsüw
aas het kostelijk vocht uitstek?L
bewaard gebleven. Het smaakte ten
minste nog best! Voordat u nu v,
middag of morgen hals over t
naar Èrmelo gaat en daar aan h
spitten slaat 111 de hoop nog m»
flessen geestrijk vocht op te m\>
dient u te weten, dat dit Ermelo
Zuid-Afrika ligt
De burgemeester van een plattelands. L
gemeente in Overijssel was dezer da. I
gen bezig een paartje in het hu*e
lijk te verbinden. Het grote momen
van de trouwplechtigheid was aange
broken. Man en vrouw-in-spé ston
den hand in hand en de burgemet!
ter spak met plechtige stem: „Be
looft gij elkanderOp da
ogenblik ging de deur open en
boertje stak zijn hoofd om de ci
„Ben ik hier btj de vleeskeuring1'
vroeg de man tot grote vreugde u
het ganse gezelschap. De burgemees
ter ontkende dat ten stelligste ea
vertelde hem dat in de kamer ge
trouwd werd. Als hjj interesse hu
moest hij er maar bij gaan zit'.ei
het was een openbare gelegenhe::
Na enig nadenken besloot de boe
het niet te doen. „Ik ben al ge
trouwd" was zijn afscheidsgil
waarna de plechtigheid werd voort
gezet.
Do Amerikaan Briscoe Holt kuste 1!
babies, liep een afstand van 90fl(
kilometer, schonk twee geiten en vij
kalveren voor eet-partijtjes, gaf ver
der zes paar armbanden cadeau et
zes japonnetjes en ook nog viJftiei
rammelaars, ploegde 20 h.a. land
haalde 24 emmers water uit drink
waterbronnen omhoog en zette vee:
tien keukenfornuizen in elkaa:
Voorts stak de brave man zeventlei
vuurtjes aan, woonde 26 bijeenkom
sten bij van kerkelijke genootschap
pen, deed aardig tegen negen oud
ongetrouwde dames en verloor ten
slotte twee tanden in een stevig*
kloppartij met een aanhanger var
zijn tegenstander, evenals hij cand M
daat voor het baantje van sherif
van de plaatselijke politie. Brlsco
Holt verloor dfe verkiezing
NOG geen kwart eeuw geleden
stond een van Sydney's water-
sportvrienden vaak te kijken naar
de kwajongens, die spelevaarden in
eigen gemaakte bootjes in de haven
van Sydney. Ongelukken kwamen wel
eens voor. Geen wonder, want de boot
jes waren primitief in menig opzicht.
Sil Rohu (zo heette die watersport-
vriend» kreeg toen een idee. Wat we
nodig hebben voor de jeugd, overwoog
hij, is een zeilbootje, dat veel sportieve
mogelijkheden in zich sluit, niet duur
is en bovendien niet gevaarlijk. Als
het mogelijk was, dan een bootje, dat
niet kan zinken.
Sil Rohu was koopman in wapens
en sportartikelen, geen scheepsbou
wer. Hjj legde zijn denkbeeld voor
aan een zijner vrienden, de scheeps-
architect Charles Sparrow. Sparrow
bekeek het plan van aile kanten en
zei toen: Stil, ik ben je man.' Ik zal
zo'n schuitje ontwerpen en bouwen.
Veilig, niet duur, prettig om mee te
varen.
Rohu en Sparrow werkten de plan
nen uit en op 1 Mei 1931 liep de eerste
V.J. van stapel en zeilde proef in de
haven van Sydney. De dag was uitste
kend gekozen om de zeewaardigheid
van het scheepje te bewijzen. Er stond
een sterke wind. De zee was ruw. Hei
water in de haven van Sydney was
onstuimig. Op het water bevonden zich
veel belangstellenden in open zeil
scheepjes. Menige boot sloeg om en
zonk De nieuwe boot hield zich kra
nig. Zij doorstond de proef glansrijk
Zij sloeg niet om. maar ware zij ge
kapseisd, dan zou het heel eenvoudig
zijn geweest om ze weer overeind te
krijgen.
Rohu noemde zijn nieuwe boot de
..Vaucluse Junior", naar Vaucluse. een
havenwijk van Sydney. Thans kent
men het type nog slechts onder de let
ters V.J De V J. werd ontw orpen voor
onge zeilers beneden de achttien jaar,
eden van de Vaucluse Amateurs-Zeil
vereniging Later volgde een ttoeede
type, de V S. of Vaucluse Senior, voor
oudere leden.
Gelukkig ls een deel van het plas
sen- en rietland van Nieuwkoop onder
de hoede van natuurbesehermings-
instantles geplaatst, zoals het Noorde
lijk deel van de rietlanden, waar te
midden van een ongerepte natuur op
enkele hectaren water- en landgebied
zich in de afgelopen jaren een broed-
kolonie van kopmeeuwen heeft ge
vestigd
Er ls ln ons land geen broedplaats
bekend, die zover van de levenssfeer
van deze vogels, de zee en de kust
strook, verwijderd is. Meeuwen komen
Honderden nesten liggen op kleine
brokjes riet, schijnbaar plompverloren
verspreid, alle met reeds bebroede
eieren en hier en* daar zijn ook de
prachtige bruin-gevlekte Jongen te
zien. die hun eerste blikken de wereld
inwerpen Op een vast stuk land aan
gekomen. moet men met de grootste
omzichtigheid te werk zaan om niet
op een nest te trappen, want er ls
bijna geen plaats om de voet te zetten,
in zo groten getale vinden hier de
meeuwen hun woning. Het is een bui
tengewoon boeiend gezicht deze prach-
rein geen schade aan de vogels kan I
brengen en dit is voor hem. die van c.z|
natuur en alles wat daarin leeft. houCt.B
een wetenschap die hij slechts
waarderen. I
Anderzijds Is het jammer dat h?tl
slechts zo weinigen gegeven kan
den. van dit ongerepte en schone stJkl
natuur te genl'ten Wil hebben er
tens van genoten en de meeuwen
de meeuwengemeenschap kwam eer» I
tot rust, toen de nieuwsgierige bezoe-1
kers hun domein reeds lang verlaten
hadden....
De V. J. kan niet zinken, maar wel is er enige acrobatiek voor nodig om de mast weer verticaal te kri/gen.
heel dikwijls veel verder landinwaarts,
doch hun broedplaatsen zoeken zij over
het algemeen als het ware „onder het
geruis" van de golven.
In de Nieuwkoopse contreien vestig
den zich eerst na de jongste oorlóg
enkele meeuvvengezinnen in de Noor-
derbuurtpolder. doch hier werden de
nesten over het algemeen niet met
rust gelaten. De vogels vonden een
rustiger woonoord m het natuurreser
vaat in het Noorden van de plassen,
welke nederzetting zich langzamerhand
tot duizenden heeft uitgebreid.
De dieren weten zich daar kennelijk
veilig voor de maar al te vaak storen
de menselijke invloeden. Dit gebied is
een reservaat dat slechts toegankelijk
is voor enkelen, wier liefdp voor de
natuur een garantie is voor de rust der
vogels.
Komt men, als een dier bevoorrech
ten. in dit gebied, dan zwieren reeds
lang voordien honderden meeuwen
door de heldere lucht. Zij vertellen
door zenuwachtig geklapwiek en
schorre kreten, dat er „onraad" is. Bij
het binnenvaren of betreden van het
gereserveerde terrein zwermen angstig
én tezelfdertijd dapper krijsende meeu-
wendrommen dicht langs U heen en
ver boven U. een van verre zichtbaar
décor vormend voor het menselijk ge
vaar
tlge vogels, glanswiekend in de zen
over het water te zien scheien, de
gratie waarmede zij zich op het nes
neerzetten is een lust voor het oog.
Vanzelfsprekend wordt er voor ge-j
hoed. dat deze rust voor de vogels b=j
waard blijft omdat dit een bezit is,
met geen geld is te betalen Een enkt.a
maal gebeurt het wel dat een aar."
vogels elders in het plassengebied ee:
kolonie willen vestigen, doch dan voor.
komt men dit door het broedsel uit
te halen en in de kolonie terne 'e
brengen. Vanzelfsprekend trekken ock
deze vogels t.z.t. naar andere bestem
mingen en men mag gerust aannemen
dat vele meeuwen, die in de grote
havensteden zo vaak de belangstelling
van de bewoners hebben, hun bioed-
plaats in Nieuwkoop gehad hebben.
Door het ringen van de Nieuwkoopse
meeuwen ls ook bekend geworden, dat
zij zelfs in het Zuiden van Europa te
recht komen, zoals onlangs een bericht
ontvangen werd van een meeuw uit
Nieuwkoop die ln Portugal terecht
kwam.
Dat ook deze meeuwen een ztnrJ
strijd om het bestaan te voeren hebbeal
ls vanzelfsprekend. Alles wordt er aanl
gedaan het ongedierte, zoals bunzinzsJ
otters, maar vooral ook de waterrat'eal
te weren en te doden. Het is echter «dl
belangrijk te weten, dat de mens in e ij
geval hier door afsluiting van het ter*
stoord te zien. gonst van vogelleven.
Het is een van de bekendste oorden
des lands, waar men van een ongerep
te „avifauna" spreken kan.
Voor een groot deel is dit het ge
volg van de omstandigheid, dat het
Nieuwkoopse plassengebied nog „on
voldoende" voor het toerisme ontsloten
is. Niet zo lang geleden hebben wij
met enige enthousiasme gewag gemaakt
van plannen, om dit zeldzaam schone
gebied als recreatieterrein beter te
ontsluiten en meer toeristische moge
lijkheden te bieden. BU de vermelding
van die plannen stond het algemeen
belang voorop. Heel beslist niet de
eigen liefde van de schryver voor de
rust en eenzaamheid die hier te vinden
waren.
Die rust en eenzaamheid tekenen de
Nièuwkoopse plassen. Zij zgn beslist
niet blijvend. Zij kunnen dat niet zyn
en mogen dat evenmin. Maar de vogel
wereld moet er noodgedwongen op den
duur schade van ondervinden.
