LEIDSCH DAGBLAD Laniel krijgt een zware dobber Hij 93ste Jaargang DONDERDAG 10 JUNI 1954 No. 28239 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 i moet weer vertrouwenskwestie stellen (Telefonisch correspondent te Parüs) Vannacht om ruim twee uur heeft de Franse premier. Joseph Laniel, opnieuw ie vertrouwenskwestie moeten stellen, waarover vermoedelijk Zaterdag zal wor den beslist. Het gevaar is zeer groot, dat komende weekeinde Frankrijk weer eens zonder regering zal zitten. Dc Indo-China debatten zijn thans afgesloten, en gisteren hebben zich daarbij in het bijzonder dc minister van buitenlandse zaken George Bldault, en de radicale oppositie-leider, Pierre Mendes-France, onderscheiden. Later in de avond werd het echter al wel duidelijk, dat de stemming van de Kamer, waarin ook de ere-president, Edouard Herriot, aanwezig was, de regering weinig welgezind zou blijken. Even na middernacht kwam die stemming in de cijfers tot uiting toen een dagorder van de regering met 324 tegen 269 stemmen werd verworpen. De regering, die bijna voltallig present ;as, trok zich toen de traditie ge trouw terug in het Elysée en om twee uur beklom Laniel, van wie men tot op dat moment nog weinig had bemerkt, de tribune om de beslissing bekend te ma ler.: hij wierp het voortbestaan van zijn kabinet in de waagschaal, omdat, zo zeide hij, geen minister van buitenlandse raken de verantwoordelijkheid kon aan vaarden Frankrijk in Genève te verte genwoordigen zonder een duidelijk man- van het parlement. Om drie uur ln de middag was het in het parlement al merkbaar, dat men een grote parlementaire dag beleven ging. De Couloirs waren nog drukker dan ge woonlijk, de tribunes zaten alle stamp vol en de parlementariërs waren in on gebruikelijk groten getale opgekomen Direct nam Bidault het woord om verslag uit te brengen van zijn ervarin gen in Genève. Twee weken geleden had de minister verklaard, dat hij binnen tien dagen een wapenstilstand hoopte Ie bewerkstelligen. De omstandigheid dat Bidault de Kamer het geschenk van een bestand in Indo-China nu niet kon overhandigen, maakte zijn positie na tuurlijk zwak. Men moet echter erken nen dat Bidault, die uitstekend in vorm was, knap tegen de stroom heeft opge roeid. De balans was niet hoopvol, maar he lemaal negatief waren de resultaten vol gens hem toch niet Een wapenstilstand blijft z i. tot de waarschijnlijkheden be horen en de moeilijkheden draaien voor namelijk om het statuut van Laos en Cambodja, de samenstelling van een in ternationale contröle-commissie, waar in Frankrijk geen communistische lan den zal dulden, en verder om enige kwesties van militair-technische aard. Bidault is, zoals te verwachten was, vooral hard van leer getrokken tegen zijn Russische collega Molotof, die hij een partijdigheid verweet, welke niet Ie rijmen was met zijn tijdelijke posi tie als president der Geneefse confe- RiHnult hoopte kennelijk het pa- irioltisme van de Kamer te kunnen doen ontwaken als reactie op de open lijke pogingen van Molotof een crisis in Parijs te ontketenen. Ofschoon de minister met die pogingen zeker wel enige indruk heeft gemaakt, bleek hij de wind toch niet radicaal te kunnen doen keren. Mendes-France. die na hem het woord voerde, blies met kracht uit de tegen gestelde hoek door in een iets te lang durige ïcdc te betogen, dat de huidige regerings-combinatie haar spel nu wel definitief verloren had. De continuïteit van het Indo-China- beleid is de laatste zeven jaren alleen In de persoon van de ministers tot uit drukking gekomen, zo riep hij uit. Van een consequente politieke lijn is nooit sprake geweest. Bidault had zich, volgens hem, te weinig moeite gegeven een direct con tact met de tegenstanders in Genève ce lengen. Zlin persoonlijk gedrag miste Mie hartelijkheid en vertrouwen heeft hij daarom bij de onderhandelaars van de Vietminh niet kunnen inspireren. Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 uurï Stockholm zwaar bew. Oslo half bew Kopenhagen zwaar bew. Arasterdam regenbui Parits Bordeaux Grenoble Zurich toenrno Beril! n frankfort «Onchen Wenen Innsbruck Rome ti -a 11: 8 17 7 8 20 13 licht bew. wzw 4 22 01 regen zo 2 27 16 geh. bew. windstil 23 1 zwaar bew. windstil 21 17 zwaar bew. zzw 4 24 5 regenbul w 2 24 regen wzw 4 29 - nevel z 5 21 0.5 regen w 4 25 0." nevel zo 4 25 O zwaar bew. o 2 26 0 licht bew. windstil 29 0 geh. bew w 3 32 0.3 zwaar bew. windstil WEERBERICHT Zuid Westelijke Wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met enkele ver breide buien. Vrij krachtige tot matige '•uid-Westelijke wind. Weinig verande- ™Mn temperatuur. (Opgemaakt te 11 JUNI Jpn op: 4 20 uur: onder: 20.59 uur. f'aan op: 16.11 uur; onder: 1.21 uur. Hoogwater te Katwijk te 11.24 uur. Het wantrouwen van de Vietminh jegens Parijs is daarentegen zeker nog aanzienlijk versterkt, zo meende Men des-France, door de benoeming van Dupont als minister van de geassocieer de staten, want ieder wist dat de vroe gere burgemeester van Parijs een ver klaarde tegenstander van een onmiddel lijk accoord met de Vietminh-rebellen is. Onder die omstandigheden was het in de ogen van de jonge radicaal de taak van het parlement een nieuwe re gering een andere, positieve politie;: voor te schrijven. De zin van de rede van Mendes France kan men zeker wel omschrijven als een persoonlijk aanbod van goede diensten en vermoedelijk zal hem, in geval van een crisis, wel een opdracht worden verstrekt. Uit het applaus, dat hij verwierf, bleek dat Mendes-France dan waar schijnlijk op de steun van een groot deel der Gaullisten, van de socialisten, en kele radicalen en katholieken alsmede van de communisten zou kunnen reke nen. Maar hoe uit die heterogene aan hang een eensgezind kabinet zal zijn te vormen, ziet niemand op dit moment nog heel duidelijk. Het gevaar blijft daarom groot, dat Frankrijk voor een crisis staat, welke langdurig dreigt te worden, maar niet de verwachting rechtvaardigt op een radicale wijziging van het binnen- cn buitenlandse beleid. Een verzwarende omstandigheid is daarbij nog dat de Kamer-commissie van buitenlandse zaken gisteren Bidault een tweede naderlaag liet lijden duor het rapport van de socialist Moch over het Europese leger te aanvaarden, gelijk reeds gemeld. Dit rapport adviseert dï verwerping van de E.D.G. De twee cardlnale geschilpunte* Indo-China en het Europese leger, zijn zo dus gelijktijdig aan de orde gesteld en daardoor zal een accoord over ecu eensgezinde politiek nog moeilijker zijn te bewerkstelligen. De enige hoop. die Laniel daarom r.u koesteren mag, is dat het parlement op het laatste moment voor al deze o ge hoopte risico's terug zal deinzen. Maar dat zijn meerderheid groter zal weden dan de twee stemmen, waarmede nii het een paar weken geleden moest .1 ic:i, durven waarschijnlijk ook de mimsteis zelf nauwelijks te verwachten. Peking-China wil pertinent veto-recht invoeren Genève daardoor dicht bij mislukking Tsjoe en lai heeft gisteren hardnek kig vastgehouden aan de communis tische eis, dat staten, met vertegen woordigers in dc internationale com missie van toezicht, welke zou moeten toezien op naleving van een wapen stilstand in Indo-China, het recht van veto moeten bezitten en voorts aan de dat tisch land in de commissie zitting zal moeten hebben. Dit heeft de kansen, om een einde te maken aan de Indo- chinese oorlog, sterk doen dalen. De communlstische-Chinese premier i minister van buitenlandse zaken ver klaarde nadrukkelijk, dat de voorgestel de commissie geen besluiten bij meer derheid van stemmen zal kunnen ne men. Zijn verklaring ging veel verder dan en:ge, tevoren door zijn geestver wanten gedane uitspraak en het wekt de indruk dat zij de bezegeling is van de Impasse, waarin het geschil tussen Oost en West over dit vetorecht is ge raakt. De Britse minister van buitenlandse zaken Eden heeft nog Dinsdagavond j.l. gewaarschuwd dat de conferentie te Genève zou mislukken, indien de com munisten aan hun eis tot vetorecht zou den vasthouden. niet-communistische delegaties zijn van mening dat de wijze, waarop ln de organen van toezicht op een Indo chinees bestand zou worden gestemd, nog belangrijker is dan de samenstel ling er van, waarover overigens ook diepgaand meningsverschil bestaat. Zy vrezen dat aanvaarding van het vetorecht de Vietminh in de gelegen- zou stellen geheel Indo-China zonder strijd in haar macht te krijgen. De communisten zouden rustig bestands bepalingen kunnen schenden, wetend dat een communistische vertegenwoor diging in een der organen van toezicht elk optreden tegen de overtreder door haar vetorecht zou kunnen verhinde- Voor het overige gedeelte was Tsjoe i la I's toespraak van gisteren in over eenstemming met die van Moltof van Dinsdag. De beschuldiging dat de Ver- Nehroe. enigde Staten de schuld dragen voor het niet vorderen der Geneefse bespre- k.ngen, wordt beschouwd als een po ging om het debat over Indo-China ln de Franse Nationale Vergadering te be ïnvloeden. Doch de Westerse delegaties menen, aan de hand van belichten uit Parijs, dat de Franse minister van buitenlandse zaken Bidault, deze week met een nieu we machtging der Franse volksverte genwoordiging om de onderhandelingen voortte zetten, naar Genève zal terug keren. Hoe de stemming is, bewijst het vol gende: Een Franse woordvoerder: „Voortge zette communistische propaganda. Re sultaat nihil." Britse zegsman: „De vorderingen der laatste twee dagen zyn nihil." Amerikaans delegatielid: „Tsjoe en lai 'voltooide het communistische ge bouw van onverzoenlijkheid." Sovjet-vertegenwoordiger. „De verte genwoordigers van Laos, Cambodja en Vietnam hebben toespraken gehouden, waaruit een opzettelijk voorbij zien aan de bestaande toestand blijkt. Deze he ren willen aan de conferentietafel ver krijgen, hetgeen zij op het slagveld niet wisten te verwerven. De Amerikaanse afgevaardigde Bedell Smith heeft met taaie vasthoudendheid de versleten ar gumenten herhaald, die wij reeds zo vaak van Amerikaanse zijde hebben moeten aanhoren." Toen hem gevraagd werd of hij het er mee eens was dat de besprekingen over Indo-China „thans in een zeer cri- tiek stadium verkeren", antwoordde de Rus: „Het zou niet verstandig zijn voor barige conclusies te trekken, terwijl de besprekingen nog gaande zijn". De Australische minister van buiten landse zaken. Casey, heeft medegedeeld, dat hü een n euw plan voor Indo-China bij zich heeft voor de Geneefse confe rentie. Casey landde gisteren te Cal cutta op weg van Australië naar Genève Casey zeide. dat hij het plan wilde bespreken met de Indiase m nister- president. Nehroe. De Australische mi nister zal vandaag naar Nieuw Delhi doorreizen voor "de bespreking met In tegenwoordigheid van Prins Bertil van Zweden. Prins Bernhard en zeer vele autoriteiten zowel uit Zweden als uit Nederland, is de nieuwe fabriek van de Nederlandse Mij van Kogellagers SKF geopend en in dienst gesteld. In de cantine van het grote fabrieksgebouw, waarvan het hoofdgebouw een op pervlakte van 11.000 M2 heeft, hadden zich enkele honderdtallen genodigden verzameld en terwijl in Veenendaal de Nederlandse en Zweedse kleuren van de huizen wapperden werden hier vele rede voeringen uitgesproken. Prins Ber til van Zweden voerde als laatste het woord en stelde ten slotte door een druk op een knop het bedrijf in werking. De genodigden maakten hierop een rondgang door de nieu we fabriek. De twee Prinselijke gasten tijdens de rondgang bij een arbeider. Rechts Prins Bernhard, links Prins Bertil. Albert Schweitzer komt concerteren De 79-Jarige zendeling-arts dr Albert Schweitzer heeft gisteren bij zijn aan komst te Bordeaux uit Frans equatoriaal Afrika gezegd, dat hij het geld van zijn Nobelprijs had besteed voor de bouw van een lepra-kolonie voor 250 lijders Ook had hij voor de prijs een radiografische installatie voor zijn ziekenhuis te Lam- barene in de provincie Gabon gekocht. De installatie is, zo zeide dr Schweitzer, van veel nut voor de behandeling van TBC-patiënten Het grootste deel va.n het metselwerk had hij persoonlijk gedaan. Dr Schweitzer zeide, dat hü na een rusttijd in zijn woning te Gunsbach in de Elzas een concerttournée zal maken door Groot-Brittannië, N e- derland, Denemarken, Noorwegen en Zweden. Hij was van plan later naar Lambarene terug te keren om zijn werkzaamheden daar voort te zetten. Generaal Dürst Britt houdt vol Stopzetting actie naar Djokja onjuist De oud-commandant van de voor- i pengeweld een eind hieraan te maken", malige 7 December divisie, generaal- I „Er was niets anders mogelijk dan ac- majoor Dürst Britt, is gisteravond intief optreden en doorzetten tot het een toespraak voor de afd. Haarlem van einde", aldus de oud-commandant. Men het Veteranen-legioen Nederland, te- moet. naar hü zeide, de mentaliteit \sn ruggekomen op een passage uit zijnde Oosterse bevolking kennen om te redevoering voor de afd. Amsterdam] weten, dat zij slechts voor de daad ont- van dit legioen, die aanleiding is ge- zag heeft. Men verliest zijn prestige door weest tot officiële critiek. toegeven. In verband hiermede ver- klaarde spr. voorts: „Alle toegeven is „Ik verklaar", aldus de generaal, I ult den t,oze_ steeds zal meer worden „niet te hebben aangespoord tot dap- gevraagd." pere ongehoorzaamheid, terwijl het Generaal-majoor Dürst Britt her- gesprokene is bedoeld als critiek op haalde vervolgens wat hij in Amster- het besluit van de regering om de CP-dam had opgemerkt, namelijk dat nie- tnars naar Djokja stop te zetten, mand het Indonesische volk de vrijheid welke beslissing onjuist is geweest. De misgunt, maar dat de te snelle wijze, actie had moeten worden doorgei Spreker zei, dat men nooit iets achter zijn woorden moest trachten te zoeken, de mening, dat de actie moest worden doorgezet, wordt, naar hij zeide. dcor alle veteranen onderstreept. Alle sol daten, die het onbezette gebied cn de terreur die daar heerste, hadden ecicn, hadden slechts één mening: „met wa- West-Duitslantl gaat voort op ingeslagen weg Adenauer wederom naar Amerika Dr Konrad Adenauer zal mogelijk in de herfst andermaal naar de Ver enigde Staten gaan, zo heeft een woordvoerder van de regering in Bonn aangekondigd. De Bondskanselier zal aan de Colum- bia-unlversiteit in New York tot ere doctor worden gepromoveerd, nadat vo rig jaar reeds de universiteit van Geor getown en de Canadese universiteit van Ottawa hem deze eer hadden waardig gekeurd. In de Westduitse hoofdstad ivordt aan een mogelijke nieuwe Ameri kaanse reis van de Bondskanselier een politieke betekenis toegekend, die verre uitgaat boven dit nieuwe eerbetoon Men meet de betekenis van een even tueel bezoek af naar het tijdstip, dat men ervoor in uitzicht heeft gesteld. Adenauers nieuwe reisplannen bren gen namelijk een samenkomst met de v Amerikaanse leiders in het vooruit- gelegd, acht zicht juist op het ogenblik, waarop binnen enkele naar onlangs door Foster Dulles uit gesproken overtuiging in Europa het laatste woord over de Europese Defen sie Gemeenschap gesproken dient te zijn. In politieke kringen in Bonn ziet men dan ook in de aankondiging van de reis een rechtstreekse ondersteuning van de opvatting dat de beslissing over de E.D.G. nu aan een bepaalde termyn dient te worden gebonden. Men vat ae bekendmaking op als een nieuw ver maan aan de Franse politici om hun be sluit niet langer uit te stellen en als een nauwelijks verborgen dreiging, dat in de komende herfst alternatieve plan nen zullen worden overwogen indien dan nog altijd geen uitzicht op ratificatie van de E.D.G. zou zijn geopend. Dit neemt n'et weg, dat men in het officiële Bonn nog altijd met bijzondere nadruk afstand blijft nemen van alle al ternatieve plannen die tot dusverre naar voren zijn gebracht. De afwijzende beslissing d:e de bui tenlandse commissie der Franse Natio nale Vergadering ten aanzien van de Dit nummer bestaat uit 10 pagina's In liet Japanse Huis van Afge vaardigden Ie Tokio is het. gelijk gemeld, tol een ernstige rel geko men toen de leden van de Liberale Partij van Premier Yoshida tegen het einde van de zittingsperiode en vóór de Premier aan een Wereld reis zou beginnen, trachtten de zit ting van het Huis mei twee dagen te verlengen om een belangrijke zaak alsnog te behandelen. De te genkantingen zowel van de linker als van de rechtervleugel was zo sterk, dat op een bepaald moment de parlementsleden op de vuist gin gen. Ondanks dit alles werd het voorstel tot recentralisatie van de politie, waarom de rel was begon nen, aangenomen. Een overzicht van het gevecht tussen de achtenswaardige parle mentsleden Ook een paar vrouwe lijke leden namen lustig aan het gevecht deel. Britse onderscheidingen Koningin Elizabeth heeft heden voor de vijfde maal sedert haar troonbestij ging onderscheidingen ter ere van haar verjaardag toegekend, en o.a. een nieu we viscount, drie baronnen, drie „ba ronets" en 42 ridders knight bachelor) in het verenigd koninkrijk en 19 ridders in overzeese landen, waaronder acht in Australië, benoemd. De tachtigjarige schrijver Somerset Maugham is opgenomen in de „Band of compan:ons of honour", die slechts een beperkt aantal van 65 leden, onder wie sir Winston Churchill, telt. De Britse vakbondsleider. Arthur Deakin, werd tot lid benoemd van de kroonraad, die de koningin van advies dient in grondwettelijke zaken. De dichteres dr Edith Sltwell. zuster van de dichters sir Osbert en Sacheve- rell Sltwell, kreeg de titel „Dame of the British Empire". De schrijver Erie Linklater en de com ponist en begeleider Gerald Moore wer den commandeurs in de orde van het Britse rijk. Verder werden diplomaten, geleerden, kunstenaars. Journalisten, industriële personen uit het openbare en het be- I drijfsleven door koningin Elizabeth on- I derscheiden. E.D.G. heeft genomen, wordt in Bonn ten zeerste betreurd. Zij heeft echter geen domper kunnen zetten op het se dert enkele weken herleefde optimisme, dat de E.D.G. toch nog de eindstreep zal halen. De woordvoeders van alle re geringspartijen in Bonn zijn het erover eens, dat de commissie geen juiste af spiegeling meer zou geven van de wer kelijke verhoudingen in de Nationale Vergadering. Zij rekenen erop. dat ln het parlement de overgrote meerderheid der socialisten het dooi- de partij ge geven ja-woord zal bevestigen. Dat de social'sten in de buitenlandse commis sie verdeeld zijn gebleven acht men al leszins verklaarbaar, daar zij hier wor den vertegenwoordigd door de beste be strijders van het verdrag, van wie men geen „bekering" meer kon verwachten. De eerste stap op de weg naar ratifi catie in Frankryk moet nu naar de me ning van Bonn een voor beide partijen aannemelijke oplossing van het Saar- vraagstuk zijn. Na de verklaringen, die Bidault in de Franse Kamer heeft af hel waarschijnlijk, dat •eken een nieuwe sa menkomst tussen Adenauer en Bidault j zal kunnen plaats vinden teneinde de laatste hand te leggen aan het Saar- protocol, waarover onlangs in Straats burg de eerste besprekingen gevoerd zijn! Men is er zich van bewust, dat de vaststelling van dit tijdstip afhankelijk zal blijven van het verdere verloop van de conference van Genève. Nu de Saarbesprekingen met dat al in een beslissend stadium schijnen te komen, hebben de beide verboden Duits gezinde partijen van het Saargebied er in Bonn opnieuw op aangedrongen het plan van de Nederlander Van der Goes van Naters te verwerpen, aangezien het volgens hen zou neerkomen op een af scheiding van het gebied van Du'tsland, zonder dat de Saarbevolking daarover practisch zelf zou kunnen meespreken. waarop deze vrijheid tot stand is ge komen, ontreddering tengevolge heeft gehad en Indonesië heeft overgegeven aan het communistische gevaar. Het Veteranenlegioen is, naar hij zeide, opgericht om de Nederlanders te tonen, dat „met Nederlands-Indië niet alles verloren is maar dat er in andere Rijksdelen nog iets groots te verrichten valt." In dit verband noemde spreker Nieuw-Guinea en de Zuid-Molukken. „In deze zaken wil het Legioen", zo zeide hij. „het Ne derlandse volk voorlichting verstrek ken en het nationaal bewustzijn en het ontzag voor de nationale traditie doen herleven. Daartoe dienen zich alle veteranen van de eerste wereld oorlog af weer aaneen te sluiten", al dus spreker. 20 Juni komt Indonesische delegatie De Indonesische delegatie voor de besprekingen over de Unie zal op 20 Juni uit Djakarta naar Nederland vertrekken. Naar voorts wordt vernomen zal ook dc Indonesische ambassadeur in Bonn, mr Maramis, in de delegatie worden opgenomen. Als een nieuw bewijs van de toeleg van de Duitse regering om in dit stadium alle mogelijke nieuwe bezwaren, die ln het buitenland tegen de Bondsrepubliek zouden kunnen rijzen, uit de weg te rui men, wordt een Ingrijpen van de Bonds regering gezien ln een plan van indus triëlen om een delegatie n»r Vloskou te sturen voor het voeren van handels besprekingen. De delegatie, die was ~a- mengesteld door de commissie voor han del met het Oosten van de Duitse in dustrieën die vertegenwoordigers van belangrijke firma's en banken omvatte, zou in deze dagen naar Moskou ziin af gereisd Te elfder ure heeft het ministe rie van buitenlandse zaken echter ge meend te moeten adviseren de reis op te schorten, aangezien een aantal kwes ties, waaronder omvang en samenstel ling van de delegatie en onderwerpen der besprekingen, nog nader dienden te worden bezien. Dure koffie Tijdens de Pinksterdagen zijn uit een filiaal aan de Admiraal de Ruyterweg te Amsterdam van een levensmiddelen - concern 230 kg koffiebonen ontvreemd, ter waarde van f2160.20 De dadcris' heeft (hebben) zich toegang verschaft tot de winkel door het forceren van een raampje van het tollet. Tot dusver heeft de politie nog geen spoor van de dieven gevonden. Montreux in Zwitserland, hel be kende toeristenoord aan de oever van het Meer van Genève. is be roemd om zijn traditionele bloemen- festival, waarbij de narcissen, die hier in grote overvloed groeien, een grote rol spelen. De belangrijkste attractie van de feestelijkheden dit jaar was de stoet van ongeveer 40 praalwagens, rijkelijk versierd met vele soorten bloemen en bezet met jongens en meisjes in fraaie costu mes. Voor de eerste maal in de ge schiedenis van het festival waren ditmaal van overal televisie-opera teurs naar Montreux gekomen om een Europese uitzending van het feest te verzorgen, mogelijk ge maakt door de ..Eurovisie" Een fraai onderdeel van de fleu rige stoet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1