LEIDSCH DAGBLAD
Fransen zullen delta van
Rode Rivier
niet opgeven
KOELKASTEN
Grote Amerikaanse beslissing op
zijn vroegst te ver wacht en hij nieuwe
Azië
crisis m
93ste Jaargang
VRIJDAG 28 MEI 1954
No. 28229
omtasn J. W. Hrany DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wilt. Singel l, Lelden Giro No. 5705»
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21502
Laatste gewonden uit
Dien Bien Phoe geëvacueerd
De Franse commissie voor de natio
nale defensie, die Woensdagavond het
rapport van de generaals Ely, Salan
n Pelissier over de militaire situatie
a Indo-Clilna heeft bestudeerd,
an mening, dat Hanoi kan en moet
worden verdedigd, aldus is uit welin
gelichte kringen te Pary:
Mevrouw de Castries, de vrouw van de
verdediger van Dien Bien Phoe, heeft
een beroep gedaan op het Internationale
Rode Kruis en andere menslievende in
stellingen, om er voor te zorgen dat de
krijgsgevangenen uit Dien Bien Phoe en
mogelijk zelfs de Vietmlnh medische
bijstand krygen.
een groep gewonden door de Vietminh
zal worden overgedragen.
De Fransen hebben na de evacuatie
van de laatste gewonden uit Dien Bien
Phoe een gebied met een straal van 10
kilometer om de vesting tot „veiligheids
zone" verklaard, teneinde het verple-
I gende personeel van de Vietminhs in de
Er is geen sprake van een zich te- i gelegenheid te stellen zich terug te trek-
rugtrekken op Haipong, zoals het ge- ken.
rucht wilde.
In de gehele delta van de Rode Ri
der zijn hevige gevechten ontbrand.
Kaar te Hanoi werd meegedeeld, hebben
ce Fransen twee posten op tien km ten
Zuidoosten van Thai Binh ontruimd,
omdat zij deze niet belangrijk genoeg
achtten. De Franse luchtmacht richt
vooral haar aanvallen op de vier Viet-
minh-divisies, in totaal ongeveer 30.000
man, die na de verovering van Dien Bien
Phoe oprukken naar de delta, die o.m
belangrijk is door de uitgestrekte rijst
velden.
Het nieuws over de gevechten ir
Koord-Vietnam viel samen met de vol
tooiing van de evacuatie van de ernstig
gewonden uit Dien Bien Phoe, die elf
dagen tevoren was begonnen. In totaal
n|n 859 gewonden geëvacueerd w.o. 8 of-
licieren en 80 Vietnamezen. De gewon
den, die nu nog worden verwacht, zijn
afkomstig uit kampen in de omgeving
van de vesting. De wegvoering geschiedt
met hefschroefvliegtuigen en andere
kleine machines, aangezien het zwaar
lehavende vliegveld bij het bolwerk nog
niet is hersteld.
Toen de garnizoens van genoemde
twee posten. Than Nhe en Doai Thon,
dch op Thai Binh terugtrokken, werden
iij aangevallen door opstandelingen
vanuit een hinderlaag. Aan de zijde der
aanvallers vielen elf doden, terwijl
slechts één Franse soldaat werd gewond.
Gedurende de strijd verliet de Ameri
kaanse persfotograaf van Hongaarse af
komst Robert Capa de weg om van uit
sn rijstveld foto's van de gevechten te
maken. Hij trapte echter op een land
mijn en werd op slag gedood. Capa, die
de leeftijd van veertig jaar bereikte,
werkte aan een fotoreportage voor het
Amerikaanse weekblad. „Life", getiteld
.Bittere rijst". Zijn vrouw, een journa
liste, kwam om het leven, toen zij een
reportage maakte over de Spaanse bur-
S?,-oorlog.
De bestuurder van het hefschroef-
vliegtuig, dat de laatste vlucht met ge
wonden had gemaakt, verhaalde hot
Vietminh-leden hem bif zijn vertrek
hadden toegeroepen; „We hopen je nou
niet meer te zien."
De Franse afvaardiging onderhandelt
r.og over de terugkeer van het Fr:
medische personeel, 27 Fransen onder
leiding van dokter Grauwin. De Viet
minh is ln principe niet gekant tegen
lerugzending hiervan,, de voorwaarden
moeten echter nog geregeld worden.
Te Hanoi hoopt men, dat de Franse
afvaardiging er in zal slagen dat nog
(Ingoz. Med.-Aclv.)
vanaf f 345.—
met 5 jaar garantie.
Frigldalre - Kelvinator - Electrolux
Prescold - Bauknecht - Adem
bij
faJ.P. v. Berge Henegouwen
Aalmarkt 12 - Tel. 21782
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur
SWckhoIm licht bew. windstil 26
onbewolkt windstil 26
A0Mnha2en onbewolkt nno 4 23
Amsterdam licht bew. o 5 27
i mist windstil 27
burg licht bew. no 3 27
licht bew. o 2 29
Kies
Zurich
wcarno
Btridn
[Jankfort
'unchen
WEERBERICHT
Iets minder warm
Bilt verwacht tot morgenavond-
Tijdelijk wat meer bewolking met kans
ftWMe verspreide regen- of onweers-
'n Zwakke tot matige wind in hoofd-
tussen Oost en Noord. Iels minder
JV00™1 ln de kustprovincies (Op-
••Wkl t« io uur).
29 Mei
??n °P: 4 29 uur; onder: 20 46 uur.
«aan op: 2.23 uur; onder: 17 44 uur.
«oogwater te Katwijk te 0.33 en
'•J 05 uur.
1 nummer bestaat uit 11 pagina's
Nieuwe vertegenwoordiger
te Peking
Het communlstisch-Chinese persbu
reau „Nieuw-China" meldt dat dr J. H.
Zeeman, vertegenwoordiger der Neder
landse regering, te Peking is aangeko
men om te spreken over de vestiging
der diplomatieke betrekkingen tussen
communistisch China en Nederland.
Dr Zeeman werd op het station be
groet door Lang Hsin Kang, onder-af-
:t bureau voor pro-
tocoialre zaken van het communistlsch-
Ohinese ministerie van Buitenlandse
Zaken.
De voorganger van dr Zeeman, de
heer J. G. L. van Dorp, is verleden
maand, ln opdracht van de Nederland
se regering, naar Nederland terugge
keerd.
Zij zegt in een voorzichtig opgestelde
verklaring, dat het er naar uitziet, dat
de Vietminh niet verweten kan worden,
dat zij tegen de oorlogswetten handelen.
h°nïrgm™ u'SzS "SlTafïïïïï Helmhoofd „i het bure.T. voor pro.
f er, uitziet, evenals ae nunne „„n hot onmmimist.iwh.
behandeld. Maar de Vietminh hebben
noch het voedsel en de medicijnen noch
het medische personeel die onmisbaar
zijn voor de overlevenden. „Zij zegt, dat
men het ln het heersende klimaat niet
lang kan uithouden op een handvol
rijst per dag en een behandeling der
wonden met slechts gekookt water en
verband. Zelfs al zou spoedig een sta
ken van het vuren komen, waarop de
gehele wereld hoopt, dan zou het nodig
zijn, dat neutrale landen en vooral
India, dat reeds onder andere omstan
digheden de rol van bemiddelaar heeft
gespeeld voor medisch personeel en
uitrustingen, alsmede voor medicijnen
en voedsel zorgen ten behoeve van de
gewonde en niet-gewonde krijgsgevan
genen.
Het is niet slechts een kwestie van te
hulp komen aan de gevangenen doch
aan allen, die lijden, zelfs bij de vijand,
aldus mevrouw de Castries.
Meer dan 100 doden
op Amerikaans vliegdeksehip
Indien de Vietminh het uitvoeren van
dergelijke plannen zouden verhinderen
zouden zij in de ogen der wereld een
verschrikkelijke verantwoordelijkheid op
zich nemen.
De Amerikaanse huiscommissie voor
buitenlandse betrekkineen heeft op voor
stel van een vrouwelijk lid aan het
Huis voorgesteld om Genevieve de
Galard „de engel van Dien Bien Phoe"
als eregast naar Amerika uit te nodi
gen.
Woensdagmiddag zijn de drie dele
gaties ter Conferentie Nederiand-
Suriname-Nëderlandse Antillen door
HM. Koningin Juliana in het Pa
leis te Soestdijk ontvangen. De ont
vangst duurde ruim een uur.
Foto: HM. Koningin Juliana in
gesprek met mr dr M. F. Da Co sla
Gomez, de voorzitter van de dele-
gat ie der Nederlandse Antillen en
mr dr R. H. Pos. voorzitter van de
Surinaamse delegatie.
Midden-Amerika
De Britse regering heeft besloten leden
van de Hondurese „Verenigde Volkspar
tij", die bij de recente verkiezingen als
de sterkste partij uit de bus kwam, zit
ting te geven in de regering van Brits
Honduras.
De leiders van de party hebben zich
bereid verklaard zonder voorbehoud
trouw te zweren aan de koningin.
Guatemala heeft Honduras een vriend
schapsverdrag voorgesteld.
„Wij moeten gemeenschappelyk optre
den tegen de toenemende bedreiging, die
het internationale communisme vormt
voor de landen van het Westelijk half
rond", aldus heeft de Costaricaanse am
bassadeur te Washington, dr Antonio
Facio, op een persconferentie verklaard.
Hij voegde hieraan toe: „De commu
nistische bedrijvigheid heeft, speciaal in
midden-Amerika, dergelijke afmeteingen
aangenomen, dat het voor de leiders der
Amerikaanse landen noodzakelijk is ge
worden hieraan de meest volledige op
merkzaamheid te wijden.
Costa Rica pleegt overleg met zijn
buurstaten, om na te gaan op welke wijze
het best het hoofd kan worden geboden
aan de uitdaging, waarvoor de vrije
Amerikaanse volken zich zien gesteld".
Brand na ontploffing
Als gevolg van brand aan boord van
het Amerikaanse vllegdeksohip .Ben
nington" (38.000 toni zyn vele beman
ningsleden om het leven gekomen of ge
wond.
Het schip, dat uit Norfolk was ver
trokken, zette koers naar het station
van de Amerikaanse marineluchtmacht
op Rhode Island, Quonset. Het verzocht,
medische hulp gereed te houden. Het
schip is daar intussen gearriveerd. De
brand zelf stond onder contróle.
Het vervoer van gewonden
(Radiografisch overgebrachte Telefoto)
De verloofde van soldaat Daniel
A. Reiss middenvan hei Ameri
kaanse bezettingsleger in Duits
land houdt erg veel van hem en
toch is deze jongeman een klein
beetje te beklagen .Sinds hij nl. een
poos geleden 21 jaar is geworden,
heeft hij in zijn vrije uren niets an
ders moeten doen dan lezen, lezen
en nog eens lezen. Wat hij dan al
lemaal leesl? Eén liefdesbrief van
■ijn lieftallige Louise Gordon in
Brooklyn, geschreven op rollen van
•en telmachine en mei een lengte
1an niet minder dan 3200 voet
Louise schreef dit briefje in haar
rije tijd tussen de kantooruren en
s avonds thuis en deed er ongeveer
een maand over. We zijn benieuwd
soldaat Reiss nog weet wat er
allemaal na ..Lieve Daniel" volgt
als hij aan ..Vele hartelijke kussen
•an je Louise" is gekomenFn
nu zit Louise in Brooklyn natuurlijk
op bericht te wachten.
Dit wil zeggenover enkele weken
(Van onze correspondent te Washington)
De conferentie te Berlijn heeft één
enkel resultaat opgeleverd en dat was
een gevaarlijk resultaat. Men heeft daar
besloten een conferentie te Genève te
gaan houden. Hierdoor kwam niet alleen
de Europese Defensie Gemeenschap op
de lange baan, maar werd het Westen
in feite ook weerhouden om krachtige
maatregelen te treffen teneinde het op
dringend communisme in Azië te keren.
Het Westen kon te Berlijn moeilijk
weigeren om in Geneve met de commu
nisten te gaan „praten", maar vooral in
Amerika heeft men steeds beseft, hoe
veel kostbare tyd daardoor waarschijn
lijk verloren zou gaan. Nu het overleg te
Genève begonnen is. zullen de commu
nisten het zolang mogelijk rekken, want
de tijd verloopt in hun voordeel
In het Noorden van Vietnam is de
delta van de Rode Rivier thans ernstig
bedreigd en men mag het, helaas, niet
uitsluiten, dat ook dat dr-el van Azie aan
het communisme ten offer valt. terwijl
er te Genève beraadslaagd wordt.
Zo ver is het echter nog niet.
In elk geval kan men voorspellen, dat
- wat het resultaat ook zijn mag -
een serieuze bedreiging van de delta
een nieuwe crisis voor de wereld zal
brengen, een crisis waarbij het, even
als bij Dien Bien Phoe, de vraag zal
zijn: wat doet hel Westen en vooral:
wat doet Amerika?
En uiteraard zal men zich thans in
de wereld reeds afvragen: heeft Was
hington voor deze te verwachten nieu
we crisis een vast programma gereed?
STAALKAART VAN MOGELIJK
HEDEN
Neen, e?n vast programma heeft men
niet. Weliswaar begon ln de hoogste re
gionen ongeveer vijf weken geleden de
mening de overhand te krijgen, dat
Amerika in zou moeten grijpen in Indo
china, maar zulk eventueel ingrijpen
was toch altyd nog aan allerlei voor
waarden gebonden.
Overwegingen dat men het zonder een
groep van bondgenoten moeilijk kon
doen en dat Inderdaad Dien Bien Phoe
te redden moest zyn, hebben zich steeds
doen gelden. Toen dan ook vyf of zes
weken geleden Dulles, admiraal Rad
ford en vice-president Nixon opmerkin
gen maakten, die op actie duldden, bete
kende dat nog niet, dat er ook inderdaad
tot actie besloten was. Het betekende
niet meer, dan dat de menin? begon
veld te winnen, dat mgrypen noodzake
lijk zou kunnen worden.
President Eisenhower was en is minder
tot actie geneigd dan het zojuist ge
noemde drietal van belangrijke mede
werkers. Niettemin verklaarde de presi
dent anderhalve maand geleden op een
van zijn persconferenties, dat Indo
china te vergelijken was met de eerste
van esn rij domino-stenen: valt die
eerste, dan vallen ze allemaal. Als in
derdaad geheel Zuid Oost Azië verlo
ren zou gaan, by de val van Indo-China,
dan zou er - zo leek het - toch alle re
den zyn om in te grypen in Indo-China.
VERWARREND
Heel verwarrend was het. toen Dulles
twee weken geleden de opmerking maak
te, dat ook al zou Indo China verloren
gaan, het communisme in Zuid-Oost
Azië toch nog wel gekeerd kon worden.
De domino-theorie scheen van de
baan. Niet alleen in Europa veroorzaak
te Dulles door deze opmerking verwar
ring, ook de correspondenten te Was
hington - d? laatste tijd toch aan heel
wat zwenkingen gewoon - voelden geen
vaste grond meer onder zich.
Toch is het wel mogelijk deze zwen
king enigszins te verklaren. De domino
theorie was serieus gemeend destijds,
nog altyd beschouwt men de eventuele
val van Indo China als een ernstig? be
dreiging voor Zuid Oost Azië. In Indo-
China dreigt echter een nederlaag voor
het Westen en Dulles deed wat de
schrijver van een iegerbericht altyd
doet: hy liet ook by een ongunstige
gang van zaken, een zo optimistisch mo-
gelyk geluid horen, ook al was de logica
dentie ter harte. Met steun van presi
dent Eisenhower zouden Dulles. Rad
ford en Nixon hun inzicht toch mis
schien wel door het congres geaccep
teerd gekregen hebben, maar zoals ge
zegd. de president is aan de voorzichtige
aarzelende kant.
WAT TE VERWACHTEN BIJ A.S.
NIEUWE CRISIS?
Hoe de schaal door zal slaan, wan
neer blykt, dat de delta en de stad
Hanoi inderdaad door de rode vloed
overstroomd dreigen le worden, laat
zich nog niet voorspellen. Thans be
schikt men nog niet over een ant
woord op vragen, zoals: welke rege
ring zal er dan in Frankryk zyn? of:
zal de conferentie te Genève dan eln-
delyk aan Engeland hebben duidelijk
gemaakt, dat de communisten
Er was juist een eerste groep vliegtui
gen van de „Bennington" opgestegen,
toen zich in het voorschip een ontplof
fing voordeed.
De „Bennington", een middelzwaar
vliegdeksehip voor aanvalsacties, heeft
een bemanning van 2900 koppen
In April 1953 zyn by een ontploffing
aan boord elf mannen om het leven ge
komen. Een ontploffing in September
1946 eiste vijf slachtoffer*
De „Bennington" was op een routliv..
kruistocht langs de Amerikaanse Oost-
kust. Vier hefschroefvliegtuigen werden
uitgezonden om medicamenten over te
brengen en enige der zwaarste gewon
den af te halen.
Naar verluidt is de brand onstaan 'door
ontbranding van benzine met hoog oc
taangehalte. doch dit kon niet onmid-
dellyk worden bevestigd.
Een fotograaf uit Boston, die een
vlucht over de ..Bennington" maakte-
verklaarde, dat- het vliegdek van het
schip was vrygemaakt voor hefschroef
vliegtuigen. die af en aan vliegen cm
ernstig gewonden naar New Port over
te brengen, waar een gedeelte van het
marine-hospitaal gereed was gemaakt
voor de ontvangst van de talloze gewon
den.
Het Witte Huis in Washington heeft
bekendgemaakt, dat de marine onmid
dellijk met een onderzoek naar ae ramp
zal beginnen. De minister van marine,
Thomas, is naar New Port op Rhode Is
land vertrokken.
Kapitem-ter-zee Raborn heeft een
maand geleden het commando over de
„Bennington" op zich genomen. Hij was
tevoren onder-directeur van de afde
ling voor geleide projectielen van de
Amerikaanse marine.
President- Eisenhower heeft de opva-
een compromis maar renden van de „Bennington" en de na-
•inning? Amerika zal SelaLjBn^beLrekkingen der om het lei-
zeker niet aan de strijd gaan deelne
men, zonder voorwaarden tc stellen.
Men zal trachten om een datum vast
gesteld te krygen. waarop Vietnam of
ficieel onafhankelijk van Frankryk zal
worden, men zal pro-beren dat er in elk
geval enige Aziatisch? bondgenoten
deelnemen aan de oorlog, men zal zeg
genschap eisen in de operaties en men
zal - als er Amerikaanse grondtroepen
gaan deelnemen - wellicht verlangen,
dat de Fransen dienstplichtigen naar
Indo China sturen.
Amerika zal - Indien mogelijk - zo
weinig mogelijk grondtroepen zenden
en vooral steun verlenen met vloot en
luchtmacht.
Men ziet: men is te Washington niet
onvoorbereid, doch de keus uit de staal
kaart van mogelijkheiden (en ook het
hazenpad kan door het Westen gekozen
worden) komt eerst aan de orde bij de
eerstvolgende crisis.
Het is wel duidelijk, dal de taai-door-
werkende Dulles het risico van een
beperkte oorlog verkiest boven een
voortdurend tempo-verlies, dat onaf
wendbaar moet leiden tot de wereld
heerschappij van het communisme.
Een Iegerbericht, deze vergelijking
moge het duidelyk maken, dat hier in
derdaad een stryd aan de gang is. een
strijd die voor het Westen zo slecht, ver
loopt, dat het hoognodig is de gelederen
te sluiten. Het tegendeel sch?en deze
week te geschieden, doch men vergete
niet. dat een soort natuurwet deze sta
ten tooh byeenhoudt, alle tjjdelyke on
enigheid over niet onbelangryke zaken
ten spyt
Er zyn nog meer verklaringen voor
bovenvermelde zwenking in de Ameri
kaanse politiek. De publieke opinie in
de Ver. Staten was beslist onvoldoende
voorbereid op een eventuele nieuwe in
terventie in Azië. Een „tweede Korea'
verwekte dan ook prompt veel protesten.
Kiezers schreven aan hun congresleden
en deze - denkend aan de verkiezingen nan en luitenant-kolonel
van November - namen die correspon- 1 Strickland van zyn departement.
gekomenen zyn leedwezen betuigd.
Volgens a'e laatste opgave zyn er 110
doden en 150 gewonden.
Lord Alexander naar ons land
De Britse minister van Defensie. Lord
Alexander, jieeft een uitnodiging van mi
nister staf aanvaard om op 11 r-n 12 Juni
a.s. ons land te bezoeken. Lord Alexan
der 7.a! vergezeld worden door zyn par
ticuliere secretaris de heer .W N. Han-
Affïee en Beven naar
rood-Chïna
Zoals reeds in een deel onzer oplaag
™"en At,I<* en BCVan 11
Peking-China gaan.
Zij zullen deel uitmaken van een La-
bourdelegatie. die op uitnodiging ian
het „Instituut van buitenlandse za'cn
van het Chinese volk" een bezoek aan
China zal brengen Het partijbestuur van
Labour heeft Woensdag besloten de u".
nodiging te aanvaarden. Het bepaalde
gaan s' dat Attlw en Bevan zullen
Dit zal de eerste maai ziin. dat een
officiële Labourmissie een bezoek aar.
communistisch China brengt. In 1946
bezocht een delegatie van de party de
sovjet-unie.
In Britse diplomatieke kringen ls dit
bericht met verbazing ontvangen. Men
vreest, dat het besluit van het Labour-
partybestuur zeker niet zal bijdragen
aan het verstevigen van de Brits-Ameri
kaanse votkUrltpJi, öJc de ]aa:.«'e weker,
zwaar op de proef is /eVr'd
Men meent te weten dat. het ministe
rie van buitenlandse zaken, als dat om
advies zou zyn gevraagd, het aanvaarden
van de uitnodiging in de huidige ora-
M. standigheden ernstig zou hebben af-e-
I raden.
