LEIDSCH
DAGBLAD
Eisenhower verklaart: krachtiger
waterstofbom is niet nodig
«Sr rSs-ar-e
Pil A.S'iie'Aïfai'a:
93sle Jaargang
DONDERDAG 8 APRIL 1954
No. 28190
l)Jreeteur:
J. W. Henny
loofdredactieB. W. Menkhonst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0 50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 51055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Serie atoom-proeven voortgezet
President Eisenhower heeft ver
klaard dat de Verenigde Staten niet
voornemens zün pogen krachtiger
waterstofbommen te maken dan de
I exemplaren. waarover zü thans be
schikken.
Elsenhower legde deze verklaring af
)p zü" wekelijkse persconferentie.
De president zeide ook niets te weten
pmtrent een uitstel van anderhalf jaar
MkSQnede het vervaardigen van de
itoombom door de Verenigde Staten
volgens senator McCarthy gepaaid zou
st)n gegaan. „Ik sta in zeer nauw con
tact met de voorzitter van de Ameri-
kaanse congrescommissie voor de
atoomkrach!. Lewis Strauss", zeide hu.
„en die heeft mij nooit zo iets verteld"
„Mij zijn geen militaire redenen be
kend, waarom de Verenigde Staten nog
krkültiger waterstofbommen zouden
VBfVaardigen dan zij thans reeds bezit
ten", verklaarde de president.
In antwoord op een vraag of hij niet
vreesde, dat de Sovjet-l'nie krachti
ger waterstofhommen zou gaan ver
vaardigen dan de Verenigde Staten
thans bezaten, antwoordde hij: ..Neen,
daar ben ik niet bang voor. Ik ken
geen enkele reden waarom welk land
ook ter wereld nog krachtiger water
stofbommen zou willen vervaardigen
dan die wij thans bezitten".
Sprekend over de mogelijkheid van
aanwending van door kernspluting ver
kregen energie voor vreedzame doel
einden zeide de president niet te kun
nen voorspellen hoe de ontwikkeling op
dit gebied zou zijn. Hij zag thans geen
rechtstreeks verband tussen deze kracht
en haar gebruik voor niet-militaire doe
len.
Bij de vraag of hij een hervatten van
het deelgenoot-schap op het gebied der
atoomgeheimen, dat tussen de Verenig
de Staten en bevriende landen heeft be
staan. mogelijk of verstandig zou ach
ten, wees Eisenhower op de beperkingen
welke door de „wet op de atoomkracht"
bestaan.
.Deze beperkende bepalingen zijn des
tijds uitgevaardigd, omdat men toen nog
meende dat de Verenigde Staten hun
geheimen betreffende de vervaardiging
van atoomwapens konden bewaren.
Vanzelfsprekend is deze mening door de
latere ontwikkeling doorkruist, doch ik
ben er niet zeker van. welk gedeelte
van onze gegevens op dit gebied thans
ter beschikking van onze bondgenoten
zou kunnen worden gesteld", verklaarde
hij.
De president wees er in dit verband
op reeds amendementen op de „wet op
de atoomkracht" te hebben voorgesteld,
om een uitwisseling van inlichtingen
mogelijk te maken, „nodig voor het op
stellen der strategische plannen van de
Westerse verbondenen of voor het voe
ren van een oorlog, indien deze zou uit
breken".
Dinsdag is met „goed gevolg" op de
oroefterreinen van de Stille Oceaan een
proef met kemenergiewapens uitge
roerd, aldus heeft Stiauss in Washing-
:on bekendgemaakt.
Uit zijn mededeling bleek niet, of bij
leze proef, evenals bij de twee voor
taande. op resp. 1 en 26 Maart J.I., een
waterstofbom tot ontploffing is ge
wacht
Strauss verklaarde, dat de huidige
serie proeven inlichtingen van groot be-
ang voor de Amerikaanse nationale
rerdedicing blijft opleveren.
Evenals bij de voorgaande proeven
lebben eenheden van de luchtmacht en
ie marine zorgvuldig het cebiPd rond-
>m het proefterrein afgezocht naar
ichepen. zo zei hij.
De voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie. Lewis
Strauss, heeft meegedeeld dat de pro
ductie van atoomwapens sterk zal
worden vergroot.
De totale kosten van de defensie kun
nen evenwel worden verlaagd. De gege
vens. die bij de succesvolle proeven met
de waterstofbom zijn verkregen, zullen
volgens Strauss een belangrijke rol spe
len bij de verdediging van de vrije we
reld Ook andere nieuwe wapens zullen
worden vervaardigd.
Hpt gpbruik van kprnreactors voor de
aandrijving van vliegtuigen bood nog
grote problemen Het zou nog wel enige
jaren duren eer die waren opgelost.
„De voorraad atoomwapens is niet al
leen goed om een aanvaller af te schrik
ken. maar vertegenwoordigt een enorme
hoeveelheid energie, die. naar wi) ho
pen. spoedig voor constructieve doelein-
len in het belang van de gehple mens
heid kan worden gebruikt", aldus
Strauss.
Een nieuwe chemische samenstelling,
die een ommekeer gebracht heeft in de
vervaardiging van de waterstofbom,
maakt de vervaardiging van de kobalt-
bom ook mogelijk, aldus heeft de na
tuurwetenschappelijke redacteur Wil
liam Laurence in de New York Times
geschreven.
De kobaltbom, het meest gevreesde
wapen, is een waterstofbom van het
type. dat met succes op 1 Maart en
26 Maart in de Stille Zuidzee tot ont
ploffing is gebracht. Alleen het omhul
sel dat bij de waterstofbom van staal
is en bij ontploffing slechts matig radio
actief wordt, wanneer het in een damp
wolk overgaat, zou van kobaltstaal moe
ten zijn. Dit verandert bij de ontploffing
In een dodelijke radio-aetleve wolk, 320
maal zo krachtig ais radium.
Deze wolk kan met de wind over dui
zenden km worden meegevoerd en alle
leven op haar weg vernietigen.
Laurence zegt, dat men reeds enige
Twee kinderen te Drunen
gedood
Door boom onherkenbaar
verminkt
Twee meisjes van 9 jaar zijn gister
middag op tragische wijze om het
leven gekomen toen zij aan het spelen
waren b(j een stapel bomen die langs
de straat In Drunen (N. Br.) lagen.
Voor een houtverwerkende fabriek te
Drunen lag langs de straat een stapel
bomen, waarvan de bovenste boom, die
1300 k.g. zwaar was, los lag. Spelende
kinderen gebruikten deze boom als
nip. Plotseling raakte de boom aan
het rollen. Twee meisjes kwamen er
onder terecht. Zij werden vrijwel on
herkenbaar verminkt.
De slachtoffertjes waren M. van Rooy
en M. van der Zanden. ZU woonden vlak
bij de plaats waar het ongeval ge
schiedde
Een derde meisje liep vermoedelijk een
tijd wist, dat van een waterstofbom een hersenschudding en schrammen op De
kobaltbom gemaakt kon worden door m?eder van dit meisje zag het ongeluk
het omhulsel van staal door kobaltstaal ?e°^ur_e£l
te vervangen
Men zou kobaltbommen van elk ge
wenst gewicht kunnen vervaardigen.
Een kobaltbom zou bijvoorbeeld zeven
en-half ton radioactief kobalt kunnen
voortbrengen evenwaardig aan vijf mil-
lioen Engelse ponden radium.
Een dergelijke tvpe bom bedoelde prof.
Einstein, toen hll ln 1950 zei dat het
technisch mogelijk zou kunnen worden
de atmosfeer mot radio-activiteit
vergiftigen en alle leven op aarde te
vernietigen. De geslaagde proefnemin
gen in de Stille Oceaan hebben de voor
spelling van professor Einstein tot een
feitelijke mogelijkheid gemaakt, aldus
Laurence.
Generaal de Gaulle
fel tegen de EDG
Eisenhower wil
Indo-China behouden
Desnoods krachtiger optreden i
Sommige ministers vrezen, dat een
dergelijke „waarschuwing" door China
Eisenhower heeft het grootste gedeelte als een onaanvaardbaar ultimatum zou
van zun persconferentie van gisteren ge- worden beschouwd Het zou de kansen
bruikt voor een uiteenzetting wat een j voor beëindiging van de oorlog door on
verloren gaan van Indo-China voor de derhandelingen op de conferentie van
Verenigde Staten en de andere niet- 1 Genéve verminderen Ook vrezen zij als
communistische landen, zou betekenen een mogelük gevolg van een dergelijke
Zijn argumenten kracht bijzettend waarschuwing, internationalisatie
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur
Helsinki
Oslo
Stockholm
Kopenhagen
Amsterdam
Perils
Grenoble
Nice
Berllin
Warschau
Frankfort
MUnchcn
Ztlrleh
Genëve
Locarno
Wenen
Innsbruck
motregen nno 3
geh bew no 5
zwaar bcw. or.o 2
eeh bew. nw 3
motregen windstil
licht bew. n:.o 3
WEERBERICHT
Weer nachtvorst
erwacht tot morgenavond
De Bilt
Droog neer niet weinig bewolking,
jaar hier en daar ochtendmist. Op ue
ïeeste plaatsen zware nachtvorst. Mor
en overdag iets hogere temperaturen,
hrerwegend zwakke wind uit uiteen
apen de richtingen.
9 APRIL.
Zon op: 5 59 uur: onder: 19 26 uur
Maan op: 9 52 uur; onder 2 16 uur
Hoogwater te Katwijk te 7.23 in
9.59 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
door met de handen op de voor hem
staande lessenaar te slaan, verklaarde
de Amerikaanse president
„De Verenigde Staten zullen juist
zover gaan als verenigbaar is met het
voeren van een omzichtig beleid, om
te pogen een oplossing, of een door
onderhandelingen verkregen regeling
der wereldvraagstukken te verkrijgen.
Zjj zullen niet verder gaan en het
moet zo zün. dat bü elke te sluiten
overeenkomst tevens wordt bepaald op
welke wijze zo nodig kracht aan de
naleving kan worden bügczet. De Ver
enigde Staten zullen niet slechts op
woorden vertrouwen".
..Indien de communisten de hand op
dit gebied zouden kunnen leggen, zou
dat het begin inhouden van een ont
bindingsproces. dat voor alle vrUe sta
ten de ernstigste gevolgen zou hebben.
Reeds zun ongeveer 450.000 000 Aziaten
onder communistisch bewind gekomen.
De vrije landen kunnen zich eenvoudig
geen voortgang van dit proces veroor
loven
Een verloren gaan van Indo-China
zou invloed hebben op het z.g. ellanden-
verdedigingsstelsel". waaronder Japan.
Formosa en de Phillppijnen vallen. Het
zou voorts een bedreiging betekenen
voor landen als Nieuw-Zeeland en
Australië'aldus de president.
..De kansen, dat op de komende Ge-
neefse conferentie over het Verre
Oosten door onderhandelingen een
regeling zou kunnen worden \erkregen
van het Indochinese vraagstuk, zün
niet goed", meende de president.
Ook werd de mening van Eisenhove»
gevraagd over de berichten, volgens
welke de Verenigde Staten stappen bij
andere landen hebben gedaan om
tc komen tot een gemeenschappelijke
verklaring, waarin de Chinese commu
nisten worden gewaarschuwd voor een
ingrijpen in de Indochinese oorlog
Eisenhower antwoordde: „Men kan de
aandacht vestigen op een vraagstux.
waar allen op de een of andere wijze be
lang bu hebben en dan proberen de
zaak uit te praten".
Hü ontkende niet. dat te dien aan
zien onderhandelingen worden gevoerd.
Later verklaarde de president, dat er
nog geen positieve reactie was geweest
op Foster Dulles' denkbeeld van een
0 2 „gezamenlijke actie", om te voorkomen
dat Zuid-Oost-Aziê onder communistisch
bewind zou komen.
In antwoord op een vraag over de in
de Amerikaanse Senaat gestelde eis.
dat Frankrijk, als een middel om de
Indochinese oorlog te winnen, onafhan-
*>2 kelijkheld aan de Indochinese staten zal
verlenen, verklaarde Eisenhower:
..Ik geloof, in het algemeen gespro
ken dat geen hulp van buitenaf doel
treffend kan zün, tenzij hiermede iets
wordt bereikt, dat de plaatselijke be
volking wenst. Dergelükc wensen moe
ien vervuld worden, daar anders geen
definitieve oplossing kan worden ver
kregen. Deze zaken kan geen land
ter wereld alleen oplossen".
De Amerikaanse president besloot met
te zeggen, dat Foster Dulles zijn verkla
ringen en waarschuwingen over de ge
varen van de Indochinese oorlog woord
voor woord met hem had doorgenomen
alvorens ze uit te spreken.
het conflict met het risico van een
wereldconflict.
Andere ministers echter menen, dat
er een veel betere kans op succesvolle
onderhandelingen te Genève bestaat. alk
het Westen een krachtige positie in
neemt en duideüik laat blijken, wat
de gevolgen van directe Chinese Inter
ventie in Indo-China zouden zfjn.
Luxemburg ratificeert
E.D.G.-verdrag
Het Luxemburgse parlement heeft
met 46 tegen 4 stemmen het verdrag
inzake de Europese Defeneiegemeen-
schap goedgekeurd. Twee leden waren
afwezig.
Het debat duurde slechts één dag.
Alleen de communisten stemden tegen.
Het parlement bestaat uit slechts één
Kamer.
Gelooft Amerikaanse
„dreiging" niet
(Telefonisch van onze correspondent
te Parijs)
Na de Engelse premier Sir Winston
Churchill heeft zich nu ook een gezag
hebbende Franse stem. de stem van ge
neraal de Gaulle, met kracht tegen het
atoomgevaar verheven.
De hele mensheid en de hele bescha
ving kan met weinig bommen in enige
uren vernietigd worden, aldus de gene
raal.
Een enkele waterstofbom kan een
stad als New York, Londen of ParUs in
één gigantische krater herscheppen, in
nttrvan I t f kobaltbom in het bezit van de atoombom was. de
mm alï AS, de °°rloe ln Azle kunnen winnen. Indien
ESS. Mtart'SLEET tete" a« McArthur had op-
s
Hij .,ad zich sinds een paar jc-r zoalsFrankni'rhct%nlzeVTiV.rl0a:Tl'dit alm
SoSS fS"ïïf h,T ,er"e'ïe"„a 2b£?Si
Het hoofdthema van de toespraak
van de Gaulle, die met dat karakteris
tieke mengsel van gemoedelijkheid, hau
tain sarcasme en majesteitelijke trots
werd voorgedragen, vormde, zoals ge
zegd het atoomgevaar. Een gevaar zo
onmetelijk groot, dat ons aller leven er
door beheerst wordt.
De Gaulle scheen echter persoonlijk
van oordeel te zijn dat de atoombom
voor het moment vrij gunstige condi
ties voor een modus vivendi in .ie in
ternationale verhoudingen had ge
schapen. Geen der twee wereldmach
ten. Amerika noch Rusland, had. zo
zeide hü, het risico aangedurfd met de
atoombom of zijn militaire overwicht
een gTeep naar de algehele wereld
macht te doen.
voor het eerst sedert vijf maand
ïsiprcn" Idie ontsPann>n£ nu een concrete poll-
1tlcke vorm zou kunnen geven.
Sinds eeuwen hebben we geen oorlog
Dersconferentie biieen had rroe °"'as eeuwen neooen we geen ooriog
S rsla hAÏ: Rhslanagehaa. zeide hij, an Ame-
pen, had de spanning daarom nog
hoogd.
Zeker vierhonderd aanwezigen had
den aan zijn uitnodiging gehoor gege
ven. waaronder vrijwel alle buitenlandse
correspondenten in Parus en verder tal
van parlementsleden, schrijvers en di
plomaten.
Het communistisch-Chinese persbu-
au „Nieuw China" heeft over de ver
klaring van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. Dulles, over
directe deelneming van Chinezen aan
de oorlog in Indo-China. gezegd, dat
Dulles ..leugens" vertelt. Het peisbureau
verweet Dulles „de vuandelijkheden in
Indo-China te willen uitbreiden
Dulles loog om de openbare mening
in de wereld te misleiden en de mis-
an de actieve Amerikaanse in
menging te verbloemen.
De Amerikaanse inmenging bleek uit
de volgende feiten:
De Amerikaanse inmenging bleek uit
de volgende feiten: „De Verenigde Sta- :iVarc ycrlic-cn orlcden
ten dragen büna tachtig procent van de C crue,en geieaen.
oorlogskosten, zij zendën een
Kabelbaan Valkenburg
startklaar
Reeds langer dan een maand
duurt de lievige strijd tussen de
Franse en Viet Minhtroepen om
Dien Bicn Phoe in Indo-China. Er
wordt bericht dat er belangrijke
versterkingen voor de Viet-Minh on
derwon ~iin naar de nloats van de nieuwe kabelbaan naar de Wilhel-
i u J 4 mina toren te Valkenburg zal Zaterdag
strijd. Aan beide zijden worden 17 April a s. in gebruik worden genomen.
1 De officiële opening zal geschieden
Nn rrn nnnvnl wnrrirn ,ir Lriinc voor Pinksteren, omdat dan ook het
wa een aam al. worden ae krijgs- |.,Tonee] der eeuwen" in de Wiihelmina-
groeve, vervaardigd door Harry Kooien.
Indo-China en nemen metterdaad aan ,ni nnnr Frnncr hnnidt-wnr gereed zal komen Ook de aanplantingen
d, gevechtshandelingen deel door mid- jtranse Itooiai.nar- Mllnsen aan van de
del van hun vliegerstier gcoracllt. 1 baan. zjjn inmiddels voltooid.
Hike groep Amerikaanse adviseurs naai gevangen gemaakte Vict Minh-SOl- 1
FRANSE AARZELING.
Volgens berichten uit Parijs zijn de
Franse ministers het niet eens over het
Amerikaanse voorstel voor een ..waar
schuwing' aan communistisch China
De enorme A.X.-caisson waar- ton weegt, werd Woensdag jl. van I Foto: Een overzicht van het
mede op 24 Juli verleden jaar de zijn plaats gesleept en in de veer- werk. De reus drijft reeds, de he-
zich niet in de Indo-Chinese oorlog nooddijk voor de Kruiningcrpoldc
len van Kruiningcn welke bin- dnjvige slcephooties. eens druk in
vdii 't voorstel uit kt sicuen 101 unaernan- 1 »j,ug
delingen tussen de landen, die de „waar- van die polder tegen de zee of ge- onkerd Zijn werk is afgelopen; een de plaats te brengen, werken
(Groot-BritUnnfë 'mnkrUk^de^Ver I da°n' Dc caisson-ciic 112 metc' "'cnwc hechte dijk beschermt weer leren hard om hem'daar vandaan te
Staten. Australië en Nleuw-Zeeland)'s' mctcr hoog en 19 meter liet zwaar geteisterde maar herrij- halen
voltooid zuilen zijn. I breed en die met minder dan 7500 ^zende polderlandI
rika heeft op beslissende momenten al
tijd aan onze züde gestaan, hoe slecht
we elkaar ook begrijpen.
Willen we echter de historische rol
vervullen, waartoe we nu geroepen zun,
dan moet Frankrijk, zo riep de Gaulle
pathetisch uit. eerst zijn vruheid en on
afhankelijkheid herwinnen. En daarme
de was hij dan op het tweede thema
van zijn rede gekomen dat vooral uit
een reeks bittere grieven en verwijten
aan het adres van de huidige ministers
bestond.
Het Europese legerverdrag werd nog
maals door hem van alle illusies en
franje onttakeld en de regering werd
door de Gaulle aan de kaak gesteld om
dat zij Frankrijk tot Amerikaanse satel
liet had vernederd.
En daarbij werd de affaire-Juin door
de Gaulle als voorbeeld gesteld van de
kleinzieligheid, waarop door de Franse
machthebbers een glorieus militair tot
zwijgen was gebracht.
Iemand vroeg vermetel wat hij. de
Gaulle, zou hebben gedaan indien in de
tüd. dat hij minister-president van
Frankrijk was. een militair tegen hem
was opgestaan.
Het antwoord was even fel als af
doende: ik. zei de Gaulle, was Frank
rijk Ik was de staat.
Deze tegenwoordige regering heeft zelf
de onafhankelijkheid en souvereiniteit
van mijn land in gevaar gebracht, zo
niet verspeeld, en daarom heeft zii ger-n
enkel recht meer van spreken aldus de
generaal.
Het ligt slechts aan onszelf of wij
een mogendheid op atoomgebied zul
len worden. Bekrachtiging van het
verdrag voor een Europees leger zou
Frankrijk voor de duur van 50 jaar en
ongetwijfeld voor altijd het zelfbe
schikkingsrecht ontnemen. De goed
keuring zou Frankrük beroven van
zijn leger, het land afsneden van zijn
overzeese gebieden en alle toegang tot
het terrein van atoomwapens verhin
deren Het Amerikaanse opperbevel
zou beslissen op welke manier Frank
rük diende te worden verdedigd en of
het verdedigd moest worden, aldus de
De Gaulle zei niet te geloven ln de
„bedreiging" van minister Foster Dul
les indertijd op een persconferentie in
Parüs geuit. dat. als Frankrük het
EDG-verdrag niet zou ratificeren, de
Ver. Staten hun beleid „diepgaand"
zouden moeten herzien. De generaal
meende, dat als het verdrag niet zou
worden bekrachtigd de Amerikanen
het zouden betreuren, doch aanvaar
den.
Zij zouden menen, dat Europa een an
dere formule zou vinden om een breuk
te vermijden, die niet slechts voor
Frankrijk gevaarlijk zou zün, doch ook
voor de Vrüe wereld en-
voor de Verenigde Staten en de vrije
wereld.
Het EDG-verdrag noemde de Gaulle
een „monster
Voorts deelde hu mede. dat hij liet
zal deelnemen aan officiële plechtig
heden op 10 Mei ter herdenking .11. de
bevrüding van Frankrük in 1944 Hij
zou op 9 Mei 's middags 4 uur naar de
Arc de Trlomphe in Parus gaan om de
Onbekende Soldaat te eren. De generaal
nodigde het publiek en oudstrijders in
het buzonder uit om zich op dat uur ook
ln stilte om de Are de Trlomphe te ver
enigen.
De Gaulle zei. dat als het EDG-
verdrag als gevolg van „buitenlandse
druk' zou worden bekrachtigd, een
toestand van „permanente np>; na
zou ontstaan, welke wcrkelüke verde
diging onmogelük zou maken.
Het alternatief voor het Europese le
ger dient een confederatie van ..alle sta
ten in Europa." op den duur ook de
landen achter het „IJzeren Gordun1
omvattend, te zUn. Hierin zou voorts
ook Groot-Brlttannie moeten worden
opgenomen.
Éen eerste teken van internationale
„ontspanning" zou zün „opschorting van
proeven met waterstofbommen door bei
de partUen."
Een regeling in Indo-China moet wor
den gevonden „op wereld- of zelfs op
planetair niveau." 1 Minister Bidault
heeft verklaard niet te zullen instem-
met „planetaire afspraken het
bereiken van een regeling in Indo-
China ln ruil voor concessies in Europa»
Vroeger was de generaal steeds voor
strüd tot het bittere einde!
Er dient geen „inmenging" in Indo-
China te zün. tenzü op „nadrukkelijk
verzoek" van Frankrük. Het bevel zou
dan in Franse handen moeten blijven.
Het verzoek zou moeten uitgaan van
de „wcrkelüke stem van Frankrilk
niet van de huidige ministers, die hun
hoofd verloren hebben."