LEIDSCH DAGBLAD Churchill: men mag Amerika niet vragen H-bom-proeven op te geven 93ste Jaargang WOENSDAG 31 MAART 1954 No. 28153 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwei DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Witte Singel 1. Leiden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Het zou een slechte dienst aan de wereld zijn (Van onze Londense correspondent per telefoon) Een vastberaden Churchill heeft gistermiddag in het Lagerhuis verklaard dat het onverstandig voor Engeland zou zijn om de Verenigde Staten te verzoe ken hun serie proefnemingen met de waterstofbom op te geven. „Wü zijn niet bjj machte dit te stoppen", zeide hij. „Toen dergelijke experimenten door de Russen werden uitgevoerd, kan ik mjj niet herinneren, dat er iemand was die voorstelde dat een soortgelijke stap zou worden gedaan bü de Sovjet-regering", zo vervolgde de premier. Er was enorme belangstelling in het Lagerhuis (de Nederlandse minister Beyen zat op de tribune) en er heerste een gespannen atmosfeer. Elke plaats was bezet. Lord Cherwell, Churchill's raadgever op atoomgebied, was ook on der de toehoorders. Hij had Zondag lan ge tijd met Churchill geconfereerd. Er heerst begrijpelijkerwijs grote opwinding in Engeland over de jongste ontwikke ling van de waterstofbom, vooral omdat de Amerikaanse vliegbases in dit land als startpunten voor de bom kunnen worden beschouwd; en het kwetsbaie Engeland in de frontlinie zou komen te liggen. Churchill zeide dat dit gevaar nooit uit zijn gedachten is. H|j is prak tisch elk uur in contact met Washing ton. verklaarde hij nog dramatisch. Churchill zeide verder dat de experi menten in de Stille Oceaan een essen tieel onderdeel vormen van de defen sie-politiek van een bevriende mogend heid zonder welker massieve kracht en edelmoedige hulp Europa in doods gevaar zou verkeren. „Wij zouden de wereld inderdaad een slechte dienst bewijzen als wij probeerden het wapen te verzwakken, dat méér dan iets anders, door zijn afschrikwekkende kracht het uitbreken van een derde wereldoorlog tegenhoudt". Zodra de geluidsgolven Engeland heb ben bereikt, zijn zij zo zeide hij door onze eigen instrumenten gere gistreerd, maar Churchill maakte dui delijk dat de kennis der Engelsen om trent de Amerikaanse experimenten beperkt is doordat het Amerikaanse congres nog altijd weigert geheime in- lichtineen aan Engeland te geven. Churchill heeft al zo vaak gezegd en h|j deed het opnieuw, hoezeer hij deze gang van zaken betreurt. Uitwisseline van gegevens zou zeker in het voordeel zijn. niet alleen van Groot-Brittannië. maar ook van de Ver. Staten zelf. Chur chill drong er vooral op aan Amerika niet te prikkelen en daardoor roet in het eten te gooien, omdat president Eisenhower juist op het ogenblik een beroep heeft gedaan op het congres om meer openhartigheid jegens Engeland te be»onen inzake bepaalde atoomvraag- st"kken. Churchill ziet een kentering ten gunste, in dit opzicht. Daarom was het duidelijk dat hij Amerika wilde ontzien: hoewel er noe genoeg critiek op Amerika in ziin opmerkingen door klonk. Zelfs indien de Amerikaanse wetgeving dit met zou verhindei en, voelt Churchill niets voor internationaal overleg of controle van de verdere proefnemingen. Wij geloven dat de internationale regle menten dienaangaande nauwgezet dooi de Amerikaanse autoriteiten worden nageleefd en dat zij ook in het vervolg op de meest strikte wijze zullen voort gaan voorzorgmaatregelen te nemen om de aan de proeven verbonden risico's zoveel mogelijk te verminderen. Er is. volgens onze eigen wetenschappelijke kennis geen grond om te veronderstellen dat er geen limiet zou kunnen worden gesteld aan de explosieve kracht van de bom. of dat het niet mogeliik zou zijn van te voren de voornaamrie gevolgen er van te berekenen Churchill betreur de. dat er slachtoffers zijn gevallen, maar hij heeft vernomen dat de ver wondingen niet ernstig zijn en ook niet van blijvende aard. Chuichi kon over het effect van de bom geen feiten geven, iets waarop Attlee had aangedrongen Er ontstond tumult toen Churchill pathetisch opmerkte dat het schadelijk zou zijn voor de betrekkinnen met Amerika als Engeland op de feiten zou aandringen en zo goed als zeker een botte weigering zou uitlokken. Van beperking van dc toepassing van atoomwapens kan volgens Churchill slechts sprake zün als onderdeel van internationale ontwapening. Daarop is geen kans, zolang er geen onderling vertrouwen lussen de volkeren heerst. Wij zullen geen gelegenheid laten voorbij gaan om de spanning in de wereld le verminderen, maar tegelij kertijd dienen wij onze verenigde militaire kracht op peil te houden. Pogingen van de oppositie om nog vóór Pasen een spoeddebat over de waterstofbom te doen houden, faalden. Churchill's verklaringen lieten een beklemmend gevoel na omdat men beter dan ooit besefte hoe de vrije wereld bezig is een enorme niacht op te bouwen, terwijl het politieke in strument om deze macht onder con- t-öle te houden, nog ontoereikend is. Het blijft voor het ogenblik min of meer halfslachtige improvisatie, welke het onderlinge, broodnodige, vertrou wen dreigt te ondermijnen. Ongeveer 100 leden van de Labour- fractie in het Britse Lagerhuis hebben een motie getekend waarin geëist wordt, dat de receung stappen zal doen om de ontploffing van nieuwe wate-stof- bommen te verhindcen. De motie bevat verder het voorstel om atoomwapens te verbieden en zegt, dit Engeland, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Frankrijk en communistisch China voorstellen moeten indienen voor toe zicht op de atoomenergie en de geleide lijke beperking van de bewapenings- uitgaven. Weerrapportcn (Van hedenmorgen 7 uur Helsinki Stockholm Konen hagen Lonoen Amsterdam Brussel rarlls Bordeaux Grenoble Nice Warschau Berlijn Frankfort MUnchen ZUrlch Genêve Locarno Wenen wzw 5 9 16 windstil zwaar bew. z 1 zwaar bew. windstil zwaar bew. zo 2 nevel windstil zwaar bew. windstil onbewolkt wlnd6tll WEERBERICHT Zuid-Westelijke Wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met in hoofd zaak in de Noordelijke helft van het land enige regen. Matige tot krachtige Zuld-Westelhke wind. Weinig verande ring in temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur). 1 April Zon op: 6.17 uur; onder: 19 12 uur. Maan op: 505 uur; onder: 16.50 uur Hoogwater te Katwijk te 1.35 en 13 54 Op de brug van het Nederlandse S-S- ..Mentordat zo'n werkzaam aandeel heeft gehad in de redding van een groot aantal schipbreuke lingen afkomstig van het Britse schip ..Empire Windrushheeft r-Generaal van Al- heer Roger Leonard rechtsde kapitein van de ..Men- tor Hazelhoff. gefeliciteerd met de geslaagde redding. (Telefoto) Dalles: gezamenlijk optreden noodzakelijk tegen Communisme Als het zich over Azië wil uitbreiden Mi- van Kleffens candidaat voorzitterschap V.N Nederland heeft de andere leden-sta len der Ver. Naties er van in kennis gesteld dat het de voormalige minis ter van Buitenlandse Zaken en thans ambassadeur te Lissabon, mr E. N. van Kleffens, candidaat stelt voor het voorzitterschap der in September a.s. te New York beginnende zitting der algemene vergadering van de Ver. Na ties. Mr Van Kleffens is leider der Neder landse delegatie naar de Ver. Nal.es ge weest Hij was ook ambassadeur van Nederland te Washington. In een door de Nederlandse delegatie naar de Ver. Naties uitgegeven verkla ring wordt er op gewezen dat het voor- z-tterschap van de algemene vergadering na d? eerste zitting, welke werd gepre sideerd door Spaak (België', steeds is bekleed door vertegenwoordigers van met-Europese landen, „zodat het ge rechtvaardigd voorkomt dat deze post thans, na zeven jaar. weer door een af- z vaardigde van een Europees land zal worden vervuld". Het soda-project te Delfzijl Het wetsontwerp met betrekking tot het soda-project te Delfzijl zal tussen 10 en 15 April bij de Tweede Kïmer wor den ingediend Verwacht wordt, oat dit project voor half Juli door de beide Kamers behandeld zal zijn De NV zal dan officieel worden opgericht en men kan dan met de bouw van de fabriek beginnen De bouw vergt drie jaar en men rekent er op. dat de productie op 1 Januari 1958 kan beginnen NederU' d za! dan voor het eerst een sodafabnek hebben. Cairo staat de laatste tijd wel in het middelpunt van dc wereldbelang- stelling: dc demonstraties volgen elkander snel op. en hoewel er vaak slachtoffers te betreuren zijn. zijn er ook. die in alle gemoedelijkheid ver lopen. Onze foto laat een menigte zien. die door de straten van Cairo trekt tijdens de zitting van het Kabinet en dc Rcvolutionnaire Raad - waar in Generaal Naguib aanbood zich uit het politieke leven terug te trek ken - De demonstranten spraken zich ten gunste van de Rerolution- nairc Raad uit. De menigte, die op deze foto staat afgebeeld, wordt verondersteld dc terugtrekking van Generaal Naguib slechts schoor voetend te aanvaarden. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Wisselvallig weer Het KNMI deelt mede: Dinsdagochtend passeeide het front van een nabij IJsland gelegen depre orts land. hetgeen bijna overal met gen gepaaid ging. In Denemarken gal des middags hetzelfde front aanleiding tot natte sneeuwval. Achter het front stroomde vrij dio/i lucht van polaire oorsprong Nederland binnen. Hierin kwamen langdurige opklaringen voor. In de loop van de nacht nam de bewol king echter wen toe, hetgeen samenhing met de nadering van een storing uit het Zuid-Westen. Deze veroorzaakte in Zuid-Engeland en ook in grote delen van Frankrijk re gen. welk regen gebied zich in de loop van de ochtend ook over Nederland be gon uit te breiden. Intussen naderde met zeer grote snel heid over de Oceaan een volgende sto ring Deze zal reeds komende nacht ons land kunnen bereiken Koudere onsta biele lucht zal daarna Nederland binnen dringen ln verband hiermede moet op aanhouden van wisselvallig weer wor den gerekend. Hulp voor Irak 800.000 personen op een bevolking van 4 millioen zielen in het geheel zijn naar schatting door de overstromingen in Irak getroffen Van alle kanten wordt de IraaKsp regering hulp aangeboden De Bntse ambassade te Bagdad bv. heeft 1000 tenten beschikbaar gesteld Van de zijde der V N zijn eveneens 1 000 tenten toegezegd en verder melk, geneesmidde len en medische hulp. De regeringen van de buurlanden en verscheidene lief- dadicheidsotcanisatics in de Verenigde Stalen hebben ook hulp aangeboden Naar verluidt, pi oberen Engelse tech- nici thans gaten te dichten ln duken 30 km. ten Noorden van Bagdad, die vier dagen geleden zijn gemaakt en de Iiaakse hoofdstad voor overstroming hebben behoed Het water dat door deze gaten stroomt verhoogt het peil van het kunstmatig ten Oosten van Bagn.id gevormde, meer waardoor het Oostelijke deel van Bagdad met algehele overstro ming wordt bedreigd De stand van de Tigris baart geen zorgen meer. „Indien de communisten zouden po gen hun politieke stelsel op te leggen aan de landen in Zuid-Oost-Aziè, zou den de vrije staten hiertegen gezamen lijk in het geweer moeten komen, daar een dergelijke handclw-jjzc een ernstig gevaar zou betekenen voor alle vrjjc landen", aldus verklaarde de Ameri kaanse minister van buitenlandse za ken. John Foster Dulles, te New York in een toespraak tot leden van de „«„Overseas Preui club of America". Hjj vervolgde: „Wij zouden hierbij mogelijk een ernstig risico lopen doch dit zou veel geringer zijn dan de ge varen. waar wij ons hinncn enkele ja ren tegenover gesteld zouden zien. in dien wü bij een dergelüke gang van zaken niet handelend zouden optre den. Dulles uitte de waarschuwing dat het er niet bij zou blijven, indien de com munisten ..onbetwist de heerschappij over Indo-China of een aanzienlijk ge deelte daarvan zouden verkrijgen Het is zeker dal de agressie der communis ten dan voort zou gaan. met als doel de andere, thans nog vrije volken van Zuid- Oost-Azie, onder hun juk te brengen. Dit blijkt uit de verklaringen van hun eigen propagandisten De Amerikaanse regering heeft de autoriteiten te Peking er van terug po gen te houden zich openlijk met de communistische aanval in Indo-China in te laten. Wij hebben te kennen ge geven dat. indien eenheden van het Chinese communistische leger zich met de strijd in Indo-China zouden inlaten, c. t tot ernstige gevolgen zou leiden, wel ke mogelijk niet slechts tot het Indo- chinese strijdtoneel beperkt zouden blyven". GENÊVE ..De Amerikaanse delegatie zal de reis naar Geneve maken met het doel te po gen een verenigd en onafhankelijk Ko rea, waaruit het Invalsleger der Chinese communisten temggetrokken zal zijn. tot stand te brengen Wij hopen ook dat besprekingen van het Indochinese viaagstuk er toe zullen bijdragen de ogen der Chinese commu nistische leiders te openen voor het ge vaat van hun klaarblijkehike wens om de hand te leggen op Zuid-Oost-Azle. I opdat zij van dit streven zullen aflaten aldus Foster Dulles. V.S. BLIJVEN TEGEN TOELA TING COMMUNISTISCH CHINA TOT DE V.N. Foster Dulles sprak zich nog eens krachtig uit tegen toelating, onder de huidige omstandigheden, van commu nistisch China tot de Verenigde Naties Hij verklaarde ook dat de Verenigde Staten het Pekinese bewind niet diplo matiek zullen erkennen. HET WINNEN VAN DE VREDE Hij wees er voorts op dat het soms noodzakelijk Is risico te nemen om de vrede te kunnen handhaven, „evenals het in eet! oorlog noodzakelijx is ge- waagde dingen te doen om hem te win nen". „de kansen op het handhaven van vrede worden gewoonlijk beter wanneer men een mogelijke aanvaller tevoren laat weten waartoe agressie zou kunnen i leiden", verklaarde h|j. I Er Is nog een China, namelijk dat der Chinese nationalisten op Formosa, dat millioenen volgelingen telt Ligt het op de weg der vrye landen een bloedige likwidatie der vrije Chine zen op Formosa door de communisten j van het vasteland te bevorderen en aan te moedigen? Voor mij is dat ondenk- baar". VERGELIJKING MET DIEN BIEN PHOE. I ..Wij kunnen ons spiegelen aan de gang van zaken voor Dien Bien Plioe vervolgde Foster Dulles Er schijnt daar sinds enkele dagen een stilstand in de I strijd te zijn gekomen, doch in feite is het gevaar steeds groter geworden. De I sappeurs van de vijand hebben geen 1 ogenblik stil gezeten. Zrj graven tunnels en gangen, om steeds dichter bij de ves- ting te komen, zodat deze tenslotte van I i dichtbij door in massa oprukkende ïn- fantcrle kan worden aangevallen. Ook in de vrije wereld schunt het ithans. alsof er een adempauze in del koude oorlog is gekomen Het lijkt er I op. dat het gevaar voor een derde we reldoorlog is verminderd Ik hoop, dat dit zo is. Indien dit het geval Is. komt dat. omdat de vrije landen het jrevaar zagen en verenicd. moedig en vastbe- I sloten zijn opgei ukt om het te keren, i Doch er bestaat geen reden om aan te nemen dat het gevaar thans voor goed is geweken. Niets wijst er op dat de heersers van het Kremlin een blü- i vende vrede zullen aanvaarden, indien Tito: Zuid-Slavië blijft zich zelf „Kameraden, wjj hebben aan alle kan ten vuanden en tegenstanders, die met de dag sterkere druk op ons uitoefenen. Het Oosten en het Westen pogen beida de Zuid-Slavische communis'i>c.ie party tot ontbinding te brengen', aldus pre sident maarschalk Tito in een toespraak by de sluiting der voltallige zitting van het centrale comité der Zuid-Slavische communistische partij, die twee dagen heeft geduurd. „Oiizg vijanden pogen ons hetzij een Westers stelsel, of de V3zal;tatus der Oost-Europe-e communistische landen op te leggen", vervolgd? hij ..De Westerse staten willen dat Zuid- Slavië een meer-partijenstelsel gaat in voeren en ln hun fantasie zyn zij h.er reeds zelf mee bezig. (Dit slaat op het bericht, dat er een ondergronds werken de socialistische party in Zuid-Slavië zou zijn gevormd i En wat het Oosten betreft d;t ver wacht dat Zuid-Slavië op zekere dag be rouwvol zal verzoeken weer deel uit te mogen maken van het Sovjet-blok Wel. ik kan beide partijen mededelen, dat zy zich vergissen en dat wy noch het een noch het ander zullen doen. Van ons kan slechts verwacht worden dat wy met het Oosten overeenkomstige betrekkineen zullen onderhouden als met het Westen. En met het oog op de stormen, die zich aan de horizon tegen ons afteke nen. is het noodzakelijk dat wy een ge disciplineerde eenheid vormen, aldus Tito. In de afgelopen zestien maanden zyn 70 000 personen uit de partij gezet. dit tevens zou betekenen dat zij hun veroveringsdromen zouden moeten op geven. Zy houden niet op hun tunnels en gangen te graven, om zodoende de bolwerken der vryheid dichter te kun nen naderen. In Europa houdt de Sovjet-Unie Oost- Duitdand en Oostenrijk in haar greep en zij manoeuvreert roekeloos om een Frans-Duitse verzoening te beletten. Hiertegen bestaat slechts eén af weermiddel. namelijk nimmer afla tende waakzaamheid, het voeren van een gezonde politiek en grote moed", aldus besloot de Amerikaanse minis- Vergoedtng voor z.g. grensaelden" De regering heeft besloten voor alle na dc bevrijding door Nederlandse on derdanen aan de grens ingeleverde Rijksraarken, rentenvarken en geal lieerde marken, die lol dusverre "ii- vergoed zijn gebleven, onder bepaalde voorwaarden alsnog een vergoeding loe te kennen Deze vergofdlng is met het oog op de Duitse geldzuivcring vastgesteld op f. 5.85 voor elke 100 ingeleverde marken. Een desbetreffende beschikking van dc minister van financiën, welke steunt op het besluit regeling in- en uitvoer Nederlandse en vijandelijk geld 1944 is opgenomen in de Ned Staatscourant van heden. De arbeidsbureaux van de plaats van Inwoning der belanghebbenden zullen met ingang van vandaag formulieren uitreiken, waarop de aanvragen om vergoeding schriftelijk moeten worden gedaan. Ingaande Maandag 5 April ls het Arbeidsbureau te Leiden iedere avond van 79 uur geopend voor het afhalen van bovengenoemde formulieren Over dag worden deze formulieren niet uitge- I reikt. Zowel de Canadese als de Zwit serse inzending op de 62ste Konink lijke Ncderl. Jaarbeurs tc Utrecht werd Dinsdag in aanwezigheid van verschillende autoriteiten officieel geopend. De opening van de Canadese inzending werd verricht door de Canadese Ambassadeur in Neder- 'and. mr. Thomas A. Stone, die hiertoe een rede hield tegen de achtergrond van een enorme land kaart van zijn vaderland (links). De Zwitserse gezant in Neder land. de heer D. Secrótan. opende de inzending van zijn land op bij zonder originele wijze door het lui den van een reusachtige koetenbei (rechts). Mr. W. H. Fockema Andreae. voorzitter van dc Jaar beurs. kijkt met belangstelling toe.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1