LEIDSCH
DAGBLAD
93ste Jaargang
DINSDAG 30 MAART 1954
No. 28182
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Beyen sprak met Butler en Eden
„E.D.G. zal iverken als magneet
Nog geen tijd voor opheffing E.B.U.
(Telefonisch van onze correspondent te Londen)
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr J. W. Beyen, heeft
gisteren informele besprekingen gevoerd met zUn collega Anthony Eden en de
Britse kanselier voor de schatkist, R. A. Butler. Minister Beyen lunchte met
laatstgenoemde en dineerde met Eden. Morgen keert minister Beyen naar ons
land terug.
Het bezoek, waartoe besloten was by een vorige ontmoeting tussen mr Beyen
en Eden. had een algemene gedachtcnwisseling over de internationale politieke
vraagstukken ten doel. Vorige zomer was minister Beyen eveneens te Londen
om persoonlijk met de Britse regering voeling te houden. Hieraan dient echter
te worden toegevoegd, dat toen. evenmin ais nu, speciale problemen tussen beide
landen aan de orde waren.
Gesproken werd over de E B U. en de
convertabiliteit, de handel tussen Oost
en West. de E.D.G, en de Europese Raad.
Practisch lopen op elk van deze ge
bieden de opvattingen van Nederland en
Engeland parellel.
Van Nederlandse zijde is men de me
ning toegedaan, welke thans door de
Engelsen wordt gedeeld, dat de tijd nog
niet gekomen is voor opheffing van de
E.B.U. De visioenen, die de Britse rege
ling heeft gehad om, met medewerking
van Amerika, iets geheel nieuws te
scheppen, zijn na Butlers bezoek aan
Washington van enkele maanden gele
den vervlogen.
Het zal helemaal niet nodig zijn, dat
alle landen tot de convertabiliteit over
gaan. Er zal namelijk binnen een gewij
zigde E.B.U. ruimte kunnen worden ge
maakt voor landen, welke verder zijn
met de convertabiliteit dan anderen.
Nederland is als crediteurland in een
gunstige positie en dichter bij de omwis-
selbaarheid der valuta's dan Engeland.
De verwachting in Nederlandse rege
ringskringen is, dat gehele of gedeel
telijke convertabiliteit, inclusief die
van de dollar, binnen 12 of 18 maan
den zal kunnen worden verwezenlijkt.
Het tempo, waarin dit zal gebeuren,
zal afhangen van de ontwikkeling der
Amerikaanse economie.
Over het uitstel der ministersconfe
rentie der zes in Brussel heerst alge
mene overeenstemming tussen Londen
en de betrokkenen. Het standpunt is.
dat de periode voor bestudering van het
vraagstuk der E.D.G. is afgesloten en
dat men nog dit jaar „ja" of „neen" zal
moeten zeggen inzake het E.D.G.-ver
drag.
Op het ogenblik blijkt het tijdstip voor
dit besluit nog niet te zijn aangebroken.
Met voldoening kan echter worden ge
constateerd. dat Engeland zich thans ge
heel instelt op de totstandkoming van
de E.D.G. Men stond dan ook te Londen
volkomen afwijzend tegenover de rede
van de Amerikaanse Hoge Commissaris
in West-Duitsland, Conant. Ook in Ne
derlandse officiële kringen acht men hel
nog te vroeg nu al te zeggen wat er dient
te gebeuren als er van de E.D.G. niets
komt.
Men ziet in Londen, waar men nu
inderdaad warmer dan ooit loopt voor
de E.D.G reden genoeg voor optimisme.
In Nederlandse officiële kringen heeft
het Britse plan voor een nauwe samen
werking met de E D G., dat nog geheim
is, doch waarvan zoals reeds gemeld
het een en ander is uitgelekt, een uit
stekende indruk gemaakt. „Engeland
ging zo ver als het maar enigszins kon",
zo luidde het commentaar van Neder
landse gezaghebbende kringen.
Voor de onvermijdelijke Britse beper
kingen is thans op het vasteland vol
doende begrip aanwezig. Er bestaat ook
geen twijfel of het Britse plan zal voor
Fiankrijk inderdaad de ruggesteun vor
men waarom het gevraagd heeft
Zo goed als zeker zal het de beslissen-
Weerrapporten
Van hedenmorgen 7 uur)
Oslo
Stockholm
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Biuseel
Pariis
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlll n
Frankfort
Munchen
Zurich
Genêve
Locarno
Wenen
InnsbrUck
onbewolkt
mist windstil
nevei windstil
licht bcw. windstil
wnw 1 3 O
WEERBERICHT
Opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele ver
spreid optredende buien. Overwegend
matige Zuidwestelilke wind Koudere
nacht. Overdag ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag. (Opgemaakt te
10 uur).
31 MAART
Zon op: 6.19 uur; onder: 19.10 uur.
Maan op: 4.47 uur: onder: 15.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.42 en 13.05
bestaat uit acht pagina's
de stoot geven voor de Franse ratifi
catie van de EDG.
Meer dan ooit is de Britse regering
er zich van bewust, dat Engeland's lot
ten nauwste met dat van het vaste
land is verbonden, al zullen de Engel
sen zich, krachlens hun bijzondere
positie als deel van het Gemenebest,
formeel niet op derelfde wijze als de
E.D.G.-landen kunnen binden. W'ü
zijn om het woord van sir Winston
Churchill Ie gebruiken in alle op
zichten met hen.
Tenslotte «verheerst de mening, dal
de uiteindelijke verwezenlijking van
de E.D.G. voor alle betrokkenen, En
geland incluis, als een magneet zal
werken.
Prins Dcrnliard. zittend op de pi-
lotenstoel van een nieuwe gevcchts-
bommenwerper te Farmingdale
(N.Y.). laat zicli door Mundy I.
Pale (midden), de president van de
Republic Aviation Corporation, de
nieuwste uitvindingen. aangebracht
in dit vliegtuig, uitleggen. De Repu
blic Vliegtuigfabriek was de laatste
■industrie, die Prins Bernhard tijdens
ijn bezoek aan de V.S. bezocht.
Ook Gcrben Sonderman is hevig
geïnteresseerd
Maarschalk Juin
op liet
Prestige nederlaag voor de
E.D.G.-aanhangers
(Van onze Parijs* correspondent per
telefoon)
Naar aanleiding van verklaringen, die
door maarschalk Juin Zaterdag over
het Europese leger zijn afgelegd in
Auxerre, in het departement van de
Yone, op een banket van reserve-offi
cieren, is hem van de kant van twee
ministers: Laniel en Pleven, nu drin
gend om nadere inlichtingen verzocht.
Juin herhaalde in termen, die niet
voor tweeërlei uitleg vatbaar waren,
dat het Europese leger-verdrag In de
huidige vorm voor Frankrijk onaan
vaardbaar is.
Hij verweet daarbij de regering dat
Indertijd zijn oordeel als hoogste mili
taire autoriteit enkel is ingeroepen over
enige technische punten, doch nooit
over de politieke grondslag van het ver
drag. Als verantwoordelijk commandant
van de centraal Europese-Nato-seetor
achtte Juin de actieve medewerking
van Duitsland aan de verdediging nog
altijd onontbeerlyk
Overdracht van militaire bevoegdhe
den aan een boven-nationaal orgaan
kon hy echter liet aai vaarden en daar
om scheen de maarschalk een niet nader
omschreven wissel-formule de beste op
lossing voor het EDG-probleem te vin
den.
Zijn meningsverschillen met zijn mi
nister zo onthulde Juin ook nog
hebben indertijd geleid tot de reactie
oer befaamde toegevoegde protocollen.
Maar niemand schijnt zich over die
protocollen die volgens de maarschalk
overigens maar in zeer duistere termen
waren geformuleerd, erg meer te bekom
meren.
In de ogen van Juin zou Frankrijk
daarom maar het verstandigste doen
het hel* verdr- - opnieuw op de helling
te plaatsen
Het is niet de eerste maal dat maar
schalk Juin even buiten znn militaire
boekje ging door directe critiek op ziin
superieuren uit te oefenen, maar zo bont
als nu had hy het toch nog nl*t ge
maakt. De minister van oorlog, Pleven,
die tevens de geesteliike vader van het
Eiropese lecer is heeft Juin maar weer
eens een nieuwe brief geschreven waarin
de maarschalk oo ziin elementaire plich
ten van discipline ten opzichte van de
regering wordt gewezen. Een dag tevoren
had Pleven in de Kamer bovendien
Weer Russisch veto in
Veiligheidsraad
HET 59STE.
De Sovjet-Unie heeft gisteren ln de
Veiligheidsraad haar veto uit gesproken
over een Nieuw-Zeelandse resolutie, oie
Egypte verzoekt om opheffing van de be
lemmering der scheepvaart op Israël
door het Suez-kanaal
De Nieuw-Zeelandse resolutie, waarin
„ernstige bezorgdheid" uitgesproken
wordt over het niet Inwilligen door Egyp
te van een verzoek van de Veiligheids
raad ln 1951 tot het opheffen der ge
noemde belemmering, had de steun van
Engeland, de Verenigde Staten en
Frankrijk.
Acht landen stemden voor de resolutie,
de Sovjet-Unie en Libanon stemden te
gen en (nationalistisch) China onthield
zich.
Doordat de Sovjet-Unie tegen stemde
gold de resolutie als verworpen De Sov-
Jet-Unie heeft thans voor de 59ste keer
haar veto uitgesproken tn de Veilig
heidsraad
De SovjetrussiSche afgevaardigde ver
klaarde voor de stemming, „dat er goede
redenen waren om aan te nemen, dat
aanvaarding van de huidige resolutie
de betrekkingen tussen Israël en de
Arabische landen „veel Ingewikkelder"
zou maken Hij achtte de argumenten
van Egypte met betrekking tot de Inter
nationale juridische aspecten van het
vraagstuk ,.vrü overtuigend".
Wysjinsky vond het ...veel wensellj
kcr" dat de Raad een beroep deed op
beide partijen om maatregelen te ne
men ter regeling van het geschil door
rechtstreekse onderhandelingen.
opnieuw
matje geroepen
nog gezecd. dat ten aanzien van de EDG
het h~le leger -ich neutraal moest hou
den Premier Laniel heelt op zijn beurt
Juin vandaag op het matje geroepen
om hem nadere tekst en uitleg over de
redenen van deze nogal sensationele
stellingname te vragen. Omdat de
maarschalk nu al zo herhaaldelijk in
dezelfde overtredingen is gevallen, gin
gen er in politieke kringen, en in de pers,
o.m. „Le Monde", gisteren al stemmen
op hem op non actief te stellen nu
Juin de pensioengerechtigde leeftijd
toch al een jaar of wat is gepasseerd.
Wel is waar is de maarschalk, in zijn
functie van Nato-bevelhebber. niet meer
ln exclusieve Franse dienst, maar niet
temin ligt het natuurlijk in de macht
van de Franse regering de maarschalk
desgewenst ook van ziin Atlantische
functie te doen ontheffen.
Wat de gevolgen ook voor ziin per-
:oonlyke positie zullen blijken te zijn.
het is wel zeker dat de politieke con
sequenties van Juin's verklaringen
moeilijk kunnen worden onderschat
Tot dusver is officieel alttid verkondigd
dat er buiten de EDG voor de Furopcse
verdediging peen heil of alternatief be
stond Binnen een termijn van enkele
dagen hebben nu echter zowel de Ameri
kaanse hoge commissaris in Bonn.
Conant, als maarschalk Juin, openlijk
op een andere oplossing voor het vraag
stuk der Duitse herbewapening gezin
speeld.
Wat de ratificatie-kansen van de EDG
in Frankrijk betreft, kan uiteraard
evenmin moeilijk worden ontkend dat
Juin nogmaals opnieuw koren op de
molen van de tegen-.tanders van het
verdrag heeft geworpen. Na mannen
als Herriot, Daladier, de Gaulle, neemt
maarschalk Juin als Frankrjjks hoog
ste militaire gezagsdrager, nu openlijk
plaats in het kamp van de tegenstan
ders van het Europese leger, dat zo.
Nederlander in Salatiga
gearresteerd
In Salatiga is gearresteerd de heer B
I F van der Jast, employé van de suiker
fabriek Panelah ln het Tegalse Hij
wordt ervan verdacht contact te onder
houden met de Daroel Islam Van der
Jagt. die met vacantle in Salatiga was.
is op transport gesteld naar Pekalongan,
vanwaar het verzoek tot aanhouding af
komstig was.
f 16 millioen terug
Minister mr J. L. M. L. Th. Cals
heeft in antwoord op vragen van Eerste
Kamerleden medegedeeld, dat sinds de
bevryding voor in totaal f 16 millioen
aan kunstschatten uit Duitsland terug
gevoerd is.
vóór zijn dubieuze oprichting in
Frankrijk andermaal een zware presti-
ge-nederlaag te incasseren kreeg.
GRUENTHER ZIET ECHTER GEEN
ANDERE OPLOSSING.
Generaal Alfred Gruenther. de Nato-
opperbevelhebber ln Europa, heeft echter
verklaard, dat men op het hoofdkwar
tier van de Na to te Parijs geen andere
oplossing heeft ter vervanging van het
Europese legerplan.
Wij hebben gezegd wat onze militaire
j behoeften zijn ên wij hebben gezegd, dat
een Duitse bijdrage noodzakelijk is voor
de verdediging van Europa. Deze bijdrage
kan geleverd worden door middel van de
EDG"
Generaal Gruenther zeide verder, dat
l de beste verdediging tegen de atoom- en
waterstofbom is: beletten dat zij neer
geworpen wordt
Generaal Gruenther sprak tenslotte j getrokken.
als zijn overtuiging uit, dat de vrede gc- 27 Februari: Nagulb weer president
handhaafde zou blijven, „Daar wy door I na een opstand van cavalerie-officieren.
het verstevigen van onze verdediging Nasser is nog eerste minister,
agressie zo weinig lonend maken, dat zij 1 Maart: de aankomst van Naguib in
niet zal plaatsvinden". Dit was geen ge- Khartoem ter gelegenheid van de ope-
makelyke taak. doch wij hebben zeker ning van het Soedanese parlement gaat
Jordanië eist bijeenroeping
Veiligheidsraad
Gisteren Is te Amman van officiële
Jordaanse zijde vernomen dat Jordanië
het jongste incident langs de Israëli vrt-
Jordaanse grens, namelijk een aanval
die Israëliërs zouden hebben uitgevoerd
op het vijf kilometer over de grens op
Jordaans gebied gelegen dorp Nahaleen,
ter kennis van de Veiligheidsraad zal
brengen.
Volgens de Jordaanse lezing zouden
bij deze aanval drie Jordaanse soldaten
zijn gedood en vijf gewond. Volgens
nlet-officlële berichten zouden aan Jor
daanse zijde 25 slachtoffers zijn geval
len, namelijk negen doden en zestien
gewonden
Volgens de Jordanlèrs werd de Israë
lische aanval met automatische wapens
uitgevoerd Ook zouden de toegangswe
gen tot het dorp ondermijnd zijn ge
weest
De Israëlische minister-president Mosje
SJaret heeft omtrent het incident ver
klaard: „Dit ls een plaatselijke reactie
op het ln de nacht van Vrijdag op Za-
Nato bestaat vijf jaar
HERDENKINGSBIJEENKOMST
OP 8 APRIL
Ter herdenkinR van het feit. dat 5 jaar
geleden de NATo werd opgericht, zal
op 8 April a s. in de vergaderzaal van
de Tweede Kamer te Den Haag een bij
eenkomst worden gehouden onder lei
ding van de Atlantische Commissie en
met medewerking van de Europese Be
weging en de Vereniging voor Inter
nationale Rechtsorde Het woord zal
worden gevoerd door prof mr R Kra
nenburg., dr Ch G Korter.horst, ambas
saderaad Apul Trebblay namer.s de am
bassadeur van Canada en mr G. Vixse-
boxse.
terdag J.1 vermoorden van een Israë
lisch wachtsman ln het dorp Klssalon
door een Jordaniër, die muilezels wilde
stelen"
De Westelijke mogendheden overleg
gen over een bijeenroeping van de Vei
ligheidsraad.
Maandagochtend om kwart over
elf is Z.K.H. Prins Bomhard verge
zeld door zijn particulier secretaris
dr F. A. de Graaf f en reserve-matoor
vlieger G. Sonderman. van zijn reis
door de V.S. in Nederland terugge
keerd.
H.M. de Koningin was op Schip
hol aanwezig, waar zij dc Prins na
zijn aankomst per KLM-lijntoestcl
uit New York verwelkomde.
tn de wachtkamer op Schiphol,
tijdens het vraaggesprek met de
bij dc aankomst aanwezige verslag
gevers. in het midden achter de ta
fel: Dr de Graaff. dc Prins en H.M.
de Koningin.
Naguib moet Nasser toegeven
Hij blijft echter president en
premier
De jongste crisis ln Egypte is de
laatste van een reeks waarvan de eerste
een maand geleden zich voordeed.
Hieronder volgt een chronologisch
overzicht van de belangrijkste gebeur
tenissen in de afgelopen weken.
25 Februari- Naguib afgezet als pre
sident, eerste minister en voorzitter van
de revolutionnaire raad Hy heeft huis
arrest. Nasser heeft de macht aan zich
de middelen om haar te vervullen".
t relletjes gepaard
De Empire Windrush", een Brits
troepenschip, met 1424 passagiers
aan boord - militairen en hun ■<e-
zinncn - is in dc Middellandse Zee
tussen Tunis en Oran in bi and ge
raakt en totaal uil gebrand Dr op
varenden konden door in de buurt
11 arende schepen, waaronder een i a n belangrijk aandeel had in de
Nederlands sclup. worden overgc-l redding.
t namen en in Algiers aan land gezet.
I Dc ..Empire Windrush" in vlam-
men De foto werd genomen vnnat
J di ..Mentor" van de KNSM die on-1
I der bevel van kapitein G. Hazelhoff. I
ito werd radiografisch van
laar Parijs overgebracht en
s Tetefoto naar Amsterdam).
8 Maart: Naguib weer aan de macht
hy bekleedt de functies van presi
dent, premier en voorzitter van de revo
lution naire raad. Nasser is vice-premier
en geen voorzitter meer van de revolu-
tionnaire raad
15 Maart: Naguib verstevigt zijn
macht door zichzelf weer tot militaire
gouverneur van Egypte te verklaren.
Van 7 Maart af was Nasser dat ge
weest.
Maar nu is de situatie weer gewijzigd!
Na een gemeenschappelijke vergade
ring van revolutionnaire raad en kabi
net. die 3li uur duurde, verlieten de
burger-ministers de woning van gene
raal Naguib. De leden van de raad ble
ven achter voor een verdere bespreking
met generaal Naguib. Deze viel daarbij
opnieuw flauw, doch hij herstelde spoe
dig Intussen hielden demonstraties voor
Nasser aan.
Radio-Cairo publiceerde een oproep
van de minister van binnenlandse zaken,
waarin wordt gevraagd om onmiddel
lijke beëindiging van aile manifestaties,
die door „imperialistische agenten"
kunnen worden uitgebuit.
Besloten is het besluit van de raad
om in Juli een parlementaire rege
ring aan het bewind te laten komen,
te herroepen.
Generaal-majoor Amer, bevelhebber
van de Egyptische strydkrachten. heeft
voor het eehele land de staat van beleg
afgekondigd.
Majoor Salem, minister van voorlich
ting, maakte het besluit van de revolu-
tionnaire raad bekend om de uitvoe
ring uit te stellen van de besluiten voor
terugkeer naar een parlementair stelsel
In het land Men wacht het einde van
leen „overgangsperiode af. die tot 1956
zou duren Tevens maakte hü de onmid-
dellljke vorming van een nationale raad
1 bekend, waarin alle lagen van de be
volking vertegenwoordigd zullen zyn
Generaal Naguib zal p
sident van Egypte blij vei
De troepen hebben bevel gekregen be
paalde punten van Cairo te bezetten.
Betogers hebben gistermiddag het ge
bouw van de raad van state aangeval
len en de voorzitter van de raad, San-
hoeri. mishandeld.
Sanhoen is voorts raadsman van de
regering en van de revolutionnalre raad.
Sanhoeri verdedigde zichzelf tegen
de aanval en schoot op de betogers.
Twee van zün aanvallers werden gedood
en twee gewond Sanhoeri zelf liep ern
stige verwondingen op door messteken.
Hy ls naar zijn woning In Heliopolis,
een voorstad van Cairo, overgebracht.
De binnenlandse perscensuur is weer
Ingesteld.
De 200.000 spoorwegmannen, die uit
protest tegen de politiek van Naguib in
staking waren gegaan, hebben deze
staking weer afgelast. Waarnemers ver
wachten. dat de zich uitbreidende alge
mene staking eveneens zal worden be
ëindigd.
De houding van het korps cavalerie,
het enige onderdeel van het leger, waar
van bekend ls dat het Naguib steunt,
ls nog een groot vraagteken De tanks
van de cavalerie speelden een grote
rol bij het herstel van Naguib ln de
macht, nadat hy enige weken geleden
door kolonel Nasser en de militaire raad
terzijde gesteld was.