LEIDSCH DAGBLAD 93ste Jaargang DINSDAG 30 MAART 1954 No. 28182 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Beyen sprak met Butler en Eden „E.D.G. zal iverken als magneet Nog geen tijd voor opheffing E.B.U. (Telefonisch van onze correspondent te Londen) De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr J. W. Beyen, heeft gisteren informele besprekingen gevoerd met zUn collega Anthony Eden en de Britse kanselier voor de schatkist, R. A. Butler. Minister Beyen lunchte met laatstgenoemde en dineerde met Eden. Morgen keert minister Beyen naar ons land terug. Het bezoek, waartoe besloten was by een vorige ontmoeting tussen mr Beyen en Eden. had een algemene gedachtcnwisseling over de internationale politieke vraagstukken ten doel. Vorige zomer was minister Beyen eveneens te Londen om persoonlijk met de Britse regering voeling te houden. Hieraan dient echter te worden toegevoegd, dat toen. evenmin ais nu, speciale problemen tussen beide landen aan de orde waren. Gesproken werd over de E B U. en de convertabiliteit, de handel tussen Oost en West. de E.D.G, en de Europese Raad. Practisch lopen op elk van deze ge bieden de opvattingen van Nederland en Engeland parellel. Van Nederlandse zijde is men de me ning toegedaan, welke thans door de Engelsen wordt gedeeld, dat de tijd nog niet gekomen is voor opheffing van de E.B.U. De visioenen, die de Britse rege ling heeft gehad om, met medewerking van Amerika, iets geheel nieuws te scheppen, zijn na Butlers bezoek aan Washington van enkele maanden gele den vervlogen. Het zal helemaal niet nodig zijn, dat alle landen tot de convertabiliteit over gaan. Er zal namelijk binnen een gewij zigde E.B.U. ruimte kunnen worden ge maakt voor landen, welke verder zijn met de convertabiliteit dan anderen. Nederland is als crediteurland in een gunstige positie en dichter bij de omwis- selbaarheid der valuta's dan Engeland. De verwachting in Nederlandse rege ringskringen is, dat gehele of gedeel telijke convertabiliteit, inclusief die van de dollar, binnen 12 of 18 maan den zal kunnen worden verwezenlijkt. Het tempo, waarin dit zal gebeuren, zal afhangen van de ontwikkeling der Amerikaanse economie. Over het uitstel der ministersconfe rentie der zes in Brussel heerst alge mene overeenstemming tussen Londen en de betrokkenen. Het standpunt is. dat de periode voor bestudering van het vraagstuk der E.D.G. is afgesloten en dat men nog dit jaar „ja" of „neen" zal moeten zeggen inzake het E.D.G.-ver drag. Op het ogenblik blijkt het tijdstip voor dit besluit nog niet te zijn aangebroken. Met voldoening kan echter worden ge constateerd. dat Engeland zich thans ge heel instelt op de totstandkoming van de E.D.G. Men stond dan ook te Londen volkomen afwijzend tegenover de rede van de Amerikaanse Hoge Commissaris in West-Duitsland, Conant. Ook in Ne derlandse officiële kringen acht men hel nog te vroeg nu al te zeggen wat er dient te gebeuren als er van de E.D.G. niets komt. Men ziet in Londen, waar men nu inderdaad warmer dan ooit loopt voor de E.D.G reden genoeg voor optimisme. In Nederlandse officiële kringen heeft het Britse plan voor een nauwe samen werking met de E D G., dat nog geheim is, doch waarvan zoals reeds gemeld het een en ander is uitgelekt, een uit stekende indruk gemaakt. „Engeland ging zo ver als het maar enigszins kon", zo luidde het commentaar van Neder landse gezaghebbende kringen. Voor de onvermijdelijke Britse beper kingen is thans op het vasteland vol doende begrip aanwezig. Er bestaat ook geen twijfel of het Britse plan zal voor Fiankrijk inderdaad de ruggesteun vor men waarom het gevraagd heeft Zo goed als zeker zal het de beslissen- Weerrapporten Van hedenmorgen 7 uur) Oslo Stockholm Kopenhagen Londen Amsterdam Biuseel Pariis Bordeaux Grenoble Nice Berlll n Frankfort Munchen Zurich Genêve Locarno Wenen InnsbrUck onbewolkt mist windstil nevei windstil licht bcw. windstil wnw 1 3 O WEERBERICHT Opklaringen De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met enkele ver spreid optredende buien. Overwegend matige Zuidwestelilke wind Koudere nacht. Overdag ongeveer dezelfde tem peraturen als vandaag. (Opgemaakt te 10 uur). 31 MAART Zon op: 6.19 uur; onder: 19.10 uur. Maan op: 4.47 uur: onder: 15.23 uur. Hoogwater te Katwijk te 0.42 en 13.05 bestaat uit acht pagina's de stoot geven voor de Franse ratifi catie van de EDG. Meer dan ooit is de Britse regering er zich van bewust, dat Engeland's lot ten nauwste met dat van het vaste land is verbonden, al zullen de Engel sen zich, krachlens hun bijzondere positie als deel van het Gemenebest, formeel niet op derelfde wijze als de E.D.G.-landen kunnen binden. W'ü zijn om het woord van sir Winston Churchill Ie gebruiken in alle op zichten met hen. Tenslotte «verheerst de mening, dal de uiteindelijke verwezenlijking van de E.D.G. voor alle betrokkenen, En geland incluis, als een magneet zal werken. Prins Dcrnliard. zittend op de pi- lotenstoel van een nieuwe gevcchts- bommenwerper te Farmingdale (N.Y.). laat zicli door Mundy I. Pale (midden), de president van de Republic Aviation Corporation, de nieuwste uitvindingen. aangebracht in dit vliegtuig, uitleggen. De Repu blic Vliegtuigfabriek was de laatste ■industrie, die Prins Bernhard tijdens ijn bezoek aan de V.S. bezocht. Ook Gcrben Sonderman is hevig geïnteresseerd Maarschalk Juin op liet Prestige nederlaag voor de E.D.G.-aanhangers (Van onze Parijs* correspondent per telefoon) Naar aanleiding van verklaringen, die door maarschalk Juin Zaterdag over het Europese leger zijn afgelegd in Auxerre, in het departement van de Yone, op een banket van reserve-offi cieren, is hem van de kant van twee ministers: Laniel en Pleven, nu drin gend om nadere inlichtingen verzocht. Juin herhaalde in termen, die niet voor tweeërlei uitleg vatbaar waren, dat het Europese leger-verdrag In de huidige vorm voor Frankrijk onaan vaardbaar is. Hij verweet daarbij de regering dat Indertijd zijn oordeel als hoogste mili taire autoriteit enkel is ingeroepen over enige technische punten, doch nooit over de politieke grondslag van het ver drag. Als verantwoordelijk commandant van de centraal Europese-Nato-seetor achtte Juin de actieve medewerking van Duitsland aan de verdediging nog altijd onontbeerlyk Overdracht van militaire bevoegdhe den aan een boven-nationaal orgaan kon hy echter liet aai vaarden en daar om scheen de maarschalk een niet nader omschreven wissel-formule de beste op lossing voor het EDG-probleem te vin den. Zijn meningsverschillen met zijn mi nister zo onthulde Juin ook nog hebben indertijd geleid tot de reactie oer befaamde toegevoegde protocollen. Maar niemand schijnt zich over die protocollen die volgens de maarschalk overigens maar in zeer duistere termen waren geformuleerd, erg meer te bekom meren. In de ogen van Juin zou Frankrijk daarom maar het verstandigste doen het hel* verdr- - opnieuw op de helling te plaatsen Het is niet de eerste maal dat maar schalk Juin even buiten znn militaire boekje ging door directe critiek op ziin superieuren uit te oefenen, maar zo bont als nu had hy het toch nog nl*t ge maakt. De minister van oorlog, Pleven, die tevens de geesteliike vader van het Eiropese lecer is heeft Juin maar weer eens een nieuwe brief geschreven waarin de maarschalk oo ziin elementaire plich ten van discipline ten opzichte van de regering wordt gewezen. Een dag tevoren had Pleven in de Kamer bovendien Weer Russisch veto in Veiligheidsraad HET 59STE. De Sovjet-Unie heeft gisteren ln de Veiligheidsraad haar veto uit gesproken over een Nieuw-Zeelandse resolutie, oie Egypte verzoekt om opheffing van de be lemmering der scheepvaart op Israël door het Suez-kanaal De Nieuw-Zeelandse resolutie, waarin „ernstige bezorgdheid" uitgesproken wordt over het niet Inwilligen door Egyp te van een verzoek van de Veiligheids raad ln 1951 tot het opheffen der ge noemde belemmering, had de steun van Engeland, de Verenigde Staten en Frankrijk. Acht landen stemden voor de resolutie, de Sovjet-Unie en Libanon stemden te gen en (nationalistisch) China onthield zich. Doordat de Sovjet-Unie tegen stemde gold de resolutie als verworpen De Sov- Jet-Unie heeft thans voor de 59ste keer haar veto uitgesproken tn de Veilig heidsraad De SovjetrussiSche afgevaardigde ver klaarde voor de stemming, „dat er goede redenen waren om aan te nemen, dat aanvaarding van de huidige resolutie de betrekkingen tussen Israël en de Arabische landen „veel Ingewikkelder" zou maken Hij achtte de argumenten van Egypte met betrekking tot de Inter nationale juridische aspecten van het vraagstuk ,.vrü overtuigend". Wysjinsky vond het ...veel wensellj kcr" dat de Raad een beroep deed op beide partijen om maatregelen te ne men ter regeling van het geschil door rechtstreekse onderhandelingen. opnieuw matje geroepen nog gezecd. dat ten aanzien van de EDG het h~le leger -ich neutraal moest hou den Premier Laniel heelt op zijn beurt Juin vandaag op het matje geroepen om hem nadere tekst en uitleg over de redenen van deze nogal sensationele stellingname te vragen. Omdat de maarschalk nu al zo herhaaldelijk in dezelfde overtredingen is gevallen, gin gen er in politieke kringen, en in de pers, o.m. „Le Monde", gisteren al stemmen op hem op non actief te stellen nu Juin de pensioengerechtigde leeftijd toch al een jaar of wat is gepasseerd. Wel is waar is de maarschalk, in zijn functie van Nato-bevelhebber. niet meer ln exclusieve Franse dienst, maar niet temin ligt het natuurlijk in de macht van de Franse regering de maarschalk desgewenst ook van ziin Atlantische functie te doen ontheffen. Wat de gevolgen ook voor ziin per- :oonlyke positie zullen blijken te zijn. het is wel zeker dat de politieke con sequenties van Juin's verklaringen moeilijk kunnen worden onderschat Tot dusver is officieel alttid verkondigd dat er buiten de EDG voor de Furopcse verdediging peen heil of alternatief be stond Binnen een termijn van enkele dagen hebben nu echter zowel de Ameri kaanse hoge commissaris in Bonn. Conant, als maarschalk Juin, openlijk op een andere oplossing voor het vraag stuk der Duitse herbewapening gezin speeld. Wat de ratificatie-kansen van de EDG in Frankrijk betreft, kan uiteraard evenmin moeilijk worden ontkend dat Juin nogmaals opnieuw koren op de molen van de tegen-.tanders van het verdrag heeft geworpen. Na mannen als Herriot, Daladier, de Gaulle, neemt maarschalk Juin als Frankrjjks hoog ste militaire gezagsdrager, nu openlijk plaats in het kamp van de tegenstan ders van het Europese leger, dat zo. Nederlander in Salatiga gearresteerd In Salatiga is gearresteerd de heer B I F van der Jast, employé van de suiker fabriek Panelah ln het Tegalse Hij wordt ervan verdacht contact te onder houden met de Daroel Islam Van der Jagt. die met vacantle in Salatiga was. is op transport gesteld naar Pekalongan, vanwaar het verzoek tot aanhouding af komstig was. f 16 millioen terug Minister mr J. L. M. L. Th. Cals heeft in antwoord op vragen van Eerste Kamerleden medegedeeld, dat sinds de bevryding voor in totaal f 16 millioen aan kunstschatten uit Duitsland terug gevoerd is. vóór zijn dubieuze oprichting in Frankrijk andermaal een zware presti- ge-nederlaag te incasseren kreeg. GRUENTHER ZIET ECHTER GEEN ANDERE OPLOSSING. Generaal Alfred Gruenther. de Nato- opperbevelhebber ln Europa, heeft echter verklaard, dat men op het hoofdkwar tier van de Na to te Parijs geen andere oplossing heeft ter vervanging van het Europese legerplan. Wij hebben gezegd wat onze militaire j behoeften zijn ên wij hebben gezegd, dat een Duitse bijdrage noodzakelijk is voor de verdediging van Europa. Deze bijdrage kan geleverd worden door middel van de EDG" Generaal Gruenther zeide verder, dat l de beste verdediging tegen de atoom- en waterstofbom is: beletten dat zij neer geworpen wordt Generaal Gruenther sprak tenslotte j getrokken. als zijn overtuiging uit, dat de vrede gc- 27 Februari: Nagulb weer president handhaafde zou blijven, „Daar wy door I na een opstand van cavalerie-officieren. het verstevigen van onze verdediging Nasser is nog eerste minister, agressie zo weinig lonend maken, dat zij 1 Maart: de aankomst van Naguib in niet zal plaatsvinden". Dit was geen ge- Khartoem ter gelegenheid van de ope- makelyke taak. doch wij hebben zeker ning van het Soedanese parlement gaat Jordanië eist bijeenroeping Veiligheidsraad Gisteren Is te Amman van officiële Jordaanse zijde vernomen dat Jordanië het jongste incident langs de Israëli vrt- Jordaanse grens, namelijk een aanval die Israëliërs zouden hebben uitgevoerd op het vijf kilometer over de grens op Jordaans gebied gelegen dorp Nahaleen, ter kennis van de Veiligheidsraad zal brengen. Volgens de Jordaanse lezing zouden bij deze aanval drie Jordaanse soldaten zijn gedood en vijf gewond. Volgens nlet-officlële berichten zouden aan Jor daanse zijde 25 slachtoffers zijn geval len, namelijk negen doden en zestien gewonden Volgens de Jordanlèrs werd de Israë lische aanval met automatische wapens uitgevoerd Ook zouden de toegangswe gen tot het dorp ondermijnd zijn ge weest De Israëlische minister-president Mosje SJaret heeft omtrent het incident ver klaard: „Dit ls een plaatselijke reactie op het ln de nacht van Vrijdag op Za- Nato bestaat vijf jaar HERDENKINGSBIJEENKOMST OP 8 APRIL Ter herdenkinR van het feit. dat 5 jaar geleden de NATo werd opgericht, zal op 8 April a s. in de vergaderzaal van de Tweede Kamer te Den Haag een bij eenkomst worden gehouden onder lei ding van de Atlantische Commissie en met medewerking van de Europese Be weging en de Vereniging voor Inter nationale Rechtsorde Het woord zal worden gevoerd door prof mr R Kra nenburg., dr Ch G Korter.horst, ambas saderaad Apul Trebblay namer.s de am bassadeur van Canada en mr G. Vixse- boxse. terdag J.1 vermoorden van een Israë lisch wachtsman ln het dorp Klssalon door een Jordaniër, die muilezels wilde stelen" De Westelijke mogendheden overleg gen over een bijeenroeping van de Vei ligheidsraad. Maandagochtend om kwart over elf is Z.K.H. Prins Bomhard verge zeld door zijn particulier secretaris dr F. A. de Graaf f en reserve-matoor vlieger G. Sonderman. van zijn reis door de V.S. in Nederland terugge keerd. H.M. de Koningin was op Schip hol aanwezig, waar zij dc Prins na zijn aankomst per KLM-lijntoestcl uit New York verwelkomde. tn de wachtkamer op Schiphol, tijdens het vraaggesprek met de bij dc aankomst aanwezige verslag gevers. in het midden achter de ta fel: Dr de Graaff. dc Prins en H.M. de Koningin. Naguib moet Nasser toegeven Hij blijft echter president en premier De jongste crisis ln Egypte is de laatste van een reeks waarvan de eerste een maand geleden zich voordeed. Hieronder volgt een chronologisch overzicht van de belangrijkste gebeur tenissen in de afgelopen weken. 25 Februari- Naguib afgezet als pre sident, eerste minister en voorzitter van de revolutionnaire raad Hy heeft huis arrest. Nasser heeft de macht aan zich de middelen om haar te vervullen". t relletjes gepaard De Empire Windrush", een Brits troepenschip, met 1424 passagiers aan boord - militairen en hun ■<e- zinncn - is in dc Middellandse Zee tussen Tunis en Oran in bi and ge raakt en totaal uil gebrand Dr op varenden konden door in de buurt 11 arende schepen, waaronder een i a n belangrijk aandeel had in de Nederlands sclup. worden overgc-l redding. t namen en in Algiers aan land gezet. I Dc ..Empire Windrush" in vlam- men De foto werd genomen vnnat J di ..Mentor" van de KNSM die on-1 I der bevel van kapitein G. Hazelhoff. I ito werd radiografisch van laar Parijs overgebracht en s Tetefoto naar Amsterdam). 8 Maart: Naguib weer aan de macht hy bekleedt de functies van presi dent, premier en voorzitter van de revo lution naire raad. Nasser is vice-premier en geen voorzitter meer van de revolu- tionnaire raad 15 Maart: Naguib verstevigt zijn macht door zichzelf weer tot militaire gouverneur van Egypte te verklaren. Van 7 Maart af was Nasser dat ge weest. Maar nu is de situatie weer gewijzigd! Na een gemeenschappelijke vergade ring van revolutionnaire raad en kabi net. die 3li uur duurde, verlieten de burger-ministers de woning van gene raal Naguib. De leden van de raad ble ven achter voor een verdere bespreking met generaal Naguib. Deze viel daarbij opnieuw flauw, doch hij herstelde spoe dig Intussen hielden demonstraties voor Nasser aan. Radio-Cairo publiceerde een oproep van de minister van binnenlandse zaken, waarin wordt gevraagd om onmiddel lijke beëindiging van aile manifestaties, die door „imperialistische agenten" kunnen worden uitgebuit. Besloten is het besluit van de raad om in Juli een parlementaire rege ring aan het bewind te laten komen, te herroepen. Generaal-majoor Amer, bevelhebber van de Egyptische strydkrachten. heeft voor het eehele land de staat van beleg afgekondigd. Majoor Salem, minister van voorlich ting, maakte het besluit van de revolu- tionnaire raad bekend om de uitvoe ring uit te stellen van de besluiten voor terugkeer naar een parlementair stelsel In het land Men wacht het einde van leen „overgangsperiode af. die tot 1956 zou duren Tevens maakte hü de onmid- dellljke vorming van een nationale raad 1 bekend, waarin alle lagen van de be volking vertegenwoordigd zullen zyn Generaal Naguib zal p sident van Egypte blij vei De troepen hebben bevel gekregen be paalde punten van Cairo te bezetten. Betogers hebben gistermiddag het ge bouw van de raad van state aangeval len en de voorzitter van de raad, San- hoeri. mishandeld. Sanhoen is voorts raadsman van de regering en van de revolutionnalre raad. Sanhoeri verdedigde zichzelf tegen de aanval en schoot op de betogers. Twee van zün aanvallers werden gedood en twee gewond Sanhoeri zelf liep ern stige verwondingen op door messteken. Hy ls naar zijn woning In Heliopolis, een voorstad van Cairo, overgebracht. De binnenlandse perscensuur is weer Ingesteld. De 200.000 spoorwegmannen, die uit protest tegen de politiek van Naguib in staking waren gegaan, hebben deze staking weer afgelast. Waarnemers ver wachten. dat de zich uitbreidende alge mene staking eveneens zal worden be ëindigd. De houding van het korps cavalerie, het enige onderdeel van het leger, waar van bekend ls dat het Naguib steunt, ls nog een groot vraagteken De tanks van de cavalerie speelden een grote rol bij het herstel van Naguib ln de macht, nadat hy enige weken geleden door kolonel Nasser en de militaire raad terzijde gesteld was.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1