Winkelpanden
D.K.W. Motorrijwiel
Gebr. HUISMAN
FLINKE
MANNELIJKE KRACHTEN
LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 27 MAART
Internationaal Academisch Inst.
Leidse curatoren willen
opheffing
Door de gezamenlijke Nederlandse
Universiteiten en Hogescholen is inder
tijd via de Stichting voor Internationale
Samenwerking der Nederlandse Univer
siteiten en Hogescholen het Internatio
naal Academisch Instituut in het leven
geroepen na langdurige discussies over
de vraag, of dit Instituut in Den Haag
of in het Instituut voor de Tropen te
Amsterdam gevestigd diende te worden.
De keus viel op Den Haag. Het Insti
tuut is thans ondergebracht in het voor
malige Paleis aan het Noordeinde. Be
langrijke bedragen zijn ten koste gelegd
aan de organisatie en inrichting van het
Instituut, doch werkzaamheden en resul
taten zijn tot dusverre beneden de ver
wachtingen gebleven
Het dagblad „Parool" wist gisteravond
te berichten, dat de vertegenwoordiger
van het Leidse curatorium aan het be
stuur van de Stichting Internationale
Samenwerking voorgesteld heeft, deze
samenwerking te beëindigen en daar
mede een einde te maken aan het be
staan van het Internationaal Academisch
Instituut in de huidige vorm. Naar wij
vernemen liggen aan dit voorstel de
teleurstellende resultaten van het Insti-
Weer 150 werklozen minder
ER ZIJN ER NU NOG 1408
Ook gedurende de afgelopen verslag
periode vertoonde het aanbod een daling,
zoals reeds in het vorige benoht als een
redelijk aan te nemen verwachting werd
uitgesproken.
Op 20 Maart 1954 stonden bU het
Arbeidsbureau Leiden 1293 geheel
werklozen ingeschreven, terwijl daar
enboven 115 personen bij diverse
w erk voorzien ingsob jee ten geplaatst
waren, zodat het totaal beschikbare
aanbod geheel werklozen plus ar
beiders werkobjecten 1408 bedroeg,
hetgeen een afname betekent van 150.
Deze daling is voornamelijk toe te
schrijven aan de verruiming van de
•werkgelegenheid in de landbouw- en de
bouwbedrijven. Vooral voor schilders
bestond ruime plaatsingsgelegenheid
Een vergelijking met het overeenkom
stige tijdstip in 1953 toen het be
schikbare aanbod 1955 bedroeg doet
enen. dat niettegenstaande de natuurlijke
aanwas van de beroepsbevolking, de
•werkgelegenheid een gunstiger beeld
vertoont.
De vraag naar mannelijke arbeids
krachten bleef constant en bedroes op
20 Maart jl. 175.
In de eerste plaats bestaat ln vrijwel
alle vakken behoefte aan jeugdig per
soneel. Een telkens in het voorjaar op
de voorgrond tredend verschijnsel, dat
eerst na de beëindiging van de diverse
cursusjaren afneemt. Reeds nu wordt
alle aandacht aan de aankomende jeugd
besteed, door contact met scholen en
onderwijsinstellingen en propagering
van het leerlingstelsel.
Vooral voor de ouders is het laatste
ran groot belang. Vervolgens kunnen
Jongere administratieve kraohten ge
plaatst worden, benevens volwassenen
in de metaal- en ai) het in mindere
mate. in de textiel- en aanverwante in
dustrieën, terwijl daarnaast plaats is
voor ongeschoolden in diverse bedrijfs
takken.
Het aantal werkloos ingeschreven
.Touwen bleef vrijwel gelijk en bedroeg
op 20 Maart 1954. 158.
De vraag naar vrouwelijke krachten
steeg nog iets, nl van 284 tot 296. Als
een verheugend verschijnsel kan voor
het eerst na lange tijd gewag worden
gemaakt van een afname van het aan
tal aanvragen om huishoudelijk perso
neel. daarnaast is de vraag om seizoen-
arbeidsters b v. hotel toegenomen.
Voorts bestaat behoefte aan ervaren
verkoopsters, goede typistes, confectie-
naaisters. ongeschoolde krachten voor
de meest uiteenlopende bedrijfstakken.
De heer J. A. Stols uit St. Philipsland
is door de afgevaardigden voor de alge
mene vergadering van de Kon. Ver.
„Het Nederlandse Trekpaard" tot voor
zitter gekozen.
Deze opende de vergadering in Hotel
Central te Den Haag met een toespraak,
waarin hij o.m. zeide, dat door verande
ring van het paardengebruik door de
trekpaardenfokkers wegen moeten wor
den gezocht om een goed evenwicht tus
sen paard en motor in het kader van
een gezonde bedrijfsvoering te bewerk
stelligen.
In zyn jaarverslag zeide de secretans.
De heer L. A. Bom o.m. dat de waters
noodramp de levens van 2000 paarden,
waarvan 300 stamboekpaarden, kostte.
De nationale tentoonstelling was op
nieuw een succes. Het ledental van de
vereniging liep ln 1953 op tot byna
12.000.
Besloten werd voor de gradering van
ién de praedlcaten „Prestatie" en
„Elite" in te stellen.
De voorzitter zeide. dat het ingestelde
„Centrum paardebelangen" góed en
vruchtbaar werk doet. dat niet genoeg
i de aandacht en medewerking der le
den kon worden aanbevolen. Over deze
instelling gaf de Rijksconsulent voor de
paardefokkerij dr ir B. J. B. Groeneveld
uiteenzetting.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het doet. examen Indo
nesisch recht de heren A. E. den Haan
Delft), E. Marbus (Wassenaar) en J.
X X. M. Walter iLeiden); voor het can-
didaatsexamen Wijsbegeerte de heer H.
P. M. Goddyn (Leiden t; voor het doet.
examen geneeskunde de dames C. J.
BestBruinse (Rotterdam). E. L. de
Jager (Leiden). I. J. Liems (Leiden),
X. L. J. StokhuyzenOchtman (Leider
dorp) en de heren H. M. Greebe (Voor
burg). W. A. F. v. d. Kamp (Den Haag).
B A Luif (Leiden) .B. v. d. Poll (Den
Haag), en J. W. Stoop (Oegstgeest)
voor het arts examen le gedeelte mej.
E. Berkhemer (Den Haag) en de heren
P J M. v Heust (Leiden) en A. P. E.
Koning (Voorschoten); voor het arts
examen 2e gedeelte mej. E. Z. Gerrlts
'Den Haag) en de heren J. G de Jong
•Scheveningen) en jhr W. H. de Savor-
nm Lohman (Lelden).
CORRESPONDENTIE
A. M. V. te L. Of de bedoelde reis
leider al dan niet Israëliet was, doet
mets ter zake: hU was ln leder geval
een Duitsrclsleider.
Officiële publicatie
Burgemeester en Wethouders van Lelden
brengen ter openbare kennis, dat het weg-
S'deeite, gelegen tussen üi Haaeweg cn
Rilnztchtbrug met ln(*n> v«o 29 Ma- rt
VU het tijdstip, waar. P de w-r."»" m-
hfder. ter p'.»nt«e zu'J-n zlm ge»'"U'ci!.
•'.-loten zal zt)n voor bat verkeer met al
le voertuigen, rU- en trekdieren au vee.
tuut ten grondslag. Met de Leidse
Senaat, die een eigen vertegenwoordiger
met dezelfde bevoegdheden ln het Stich
tingsbestuur heeft, is tot dusverre nog
geen contact over deze aangelegenheid
opgenomen, aangezien daarvoor de voor
nemens van de Leidse curatoren zich
nog in een te vroeg stadium bevinden
Het is evenwel niet uitgesloten, dat do
Senaat zich op een ander standpunt zal
stellen, hoewel ook binnen die kring
ongetwijfeld verschil van opvattingen
zal heersen.
(Ingez. Mcd.-adv.)
PT
s1
7,6 boeiend ia na
PANORAMA
Handelsverdrag
NederlandFinland
TER WAARDE VAN 100 MILLIOEN
Gisteren is te Helsinki een handels
verdrag tussen Nederland en Finland
ondertekend, dat betrekking heeft op
het tijdvak van 1 April 1954 tot 31
Maait 1955. Verwacht wordt, dat het
handelsverkeer tussen Nederland en
Finland een waarde zal hebben van 100
millioen gulden in beide richtingen.
De voornaamste Finse producten, die
naar Nederland geëxporteerd zullen
worden, zijn gezaagd hout. papierhout,
triplex en multiplexhout, cellulose,
krantenpapier en verschillende papier
producten. Nederland zal diverse olie
soorten, chemicaliën, grondstoffen voor
de textielindustrie en o.m. ook textiel
leveren.
Onder auspiciën van het Prinser
Irene Fonds werd Vrijdagavond eer
ontpsanningsavond gegeven voor de pa
tiënten van de Jelgersnrakliniek.
„The Molanas" onder leiding var
heer Crania, Willy Lagas als conferen
cier, de hoer Choudron met zijn accor
deon en „The Rhytm Boys" o.Xv. de
heer Muussc boden een afwisselend en
zeer goed verzorgd programma, dat
door de patiënty dankbaar werd ont-
FAMILIEBERICIITEN
Ontleend aan andere bladen.
Bevallen: van Essen—v. d. Willik. z,
Voorburg: Panman—v. d. Heide. zden
Bosch; Bierens de Haan—Hoetink. z..
Eindhoven; Quaak—Monster, d. Dhal-
ran (Saudi-Arabia Ypema—Veeninga.
d, R'dam; Wildervanckde Vries Robbe,
z.. Kaapstad: de Haan—Stern, d Am
sterdam;; EvertsDikker, z., Makassar.
Gehuwd: W. Hendriks en Th. Ver
meulen. A dam. J. H. Huizinga en M. S.
Churchill. Londen; C. F. des Tombe en
N. A. Brouwer. Medan.
Overleden: W. Henss m. 82 jaar,
Zeist; C. Houtman, m„ 75 jaar. Schie
dam; L. A Petit, m. 76 jaar. Hillegers-
berg: J. C. A. Bron—Bos. 84 Jaar,
Voorburg; M. Lindenberg. m.. 50 jaar,
Naarden; C. M. Tabak—Hildering v..
60 jaar, Amsterdam.
ST. JOAN VOOR K. EN O.
Maandag a.s. zal de Nedcilandse Co-
medle onder auspiciën van de Stichting
K. en O. 'de Leidse Volksuniversiteit)
een voorstelling geven van „Saint Joan"
door Bernard Shaw.
De hoofdrol wordt vertolkt door Ellen
Vogel. Deze voorstelling duurt va
uur tot 12.13 uur.
Speciale trams naar Oegstgeest
Hoge Rijndijk zullen gereed staan.
INAUGURATIE PROF. DR
S. R. DE GROOT
Op Vrijdag 2 April a.s te klokke 4 uur
hoopt prof dr S R de Groot, benoemd
tot gewoon hoogleraar in do Faculteit
der Wis- en Natuurkunde. zt)n ambt
openlijk te aanvaarden door het uit
spreken van een rode in het Groot
Auditorium der Leidse Universiteit,
GENOOTSCHAP
NEDERLAND—ENGELAND
Voor een vrij talrijk gehoor heeft
gisteravond voor de afdeling Leiden van
het Genootschap NederlandEngeland
in „De Doelen" de heer C L Cudworth,
van de Librarian University Music
School te Cambridge eon interessante
voordracht gehouden over „Oosl-Enge-
land cn Holland.
Na te zijn ingeleid door de afdelings
voorzitter, prof dr A A. Prins, vertel
de de heer Gudworth uitvoerig over het
landschap in Oost-Engeland, dat in meer
dan één opzicht overeenkomst vertoont
met het Hollandse Het wordt doorsne
den door tal van rechte kanalen en men
treft er vele windmolens aan. Bij de
drooglegging en het in cultuur brengen
hebben trouwens Nederlandse water
bouwkundigen een rol gespeeld. Spr.
noemde in dit verband de naam van ir
Vermuijden. Ook in de architectuur zijn
er punten van overeenkomst, zoals spr
liet zien aan de hand van tal van plaat
jes. waarin trapgeveltjes uit Nederland,
Vlaanderen en Oost-Engeland de revue
passeerden.
Ook in de wijze waarop de Italiaanse
Renaissance in Engeland is doorgedron
gen is de Nederlandse invloed onmis
kenbaar. Als voorbeeld wees spr. op de
beroemde St. Pauls Cathedral te Lon-
waarvan de bouwmeester Wren
stellig onder Nederlandse invloed heeft
gestaan.
Prof. Prins sprak een dankend slot-
•oord.
GEVEILDE PERC ELEN
Ten overstaan van Notaris J. Fuhrl
Snethlage te Lelden: Huis met tuin te
Iedirdorp. Beikenkadc 14. in bod:
l. GliXi.KopeiH L. E. van der Rctj- i
den te Leiderdorp voor I. 6150.-% I
Atoomexplosie en zelfbescherming
Dr Jac. W. Creyghton sprak voor
A-kring Leiden van de B.B.
Het Is niet te verwonderen, dat de
belangstelling voor de geheimzinnige
krachten van de atoom- en de water
stofbom op het ogenblik bijzonder groot
is, nu de couranten dagelijks meer bij
zonderheden brengen over de uitwer
king van de op 1 Maart j.l. plaatsge
had hebbende explosie in het Stille
Oceaangebied. «aar Japanse vissers
door radio-activiteit zijn getroffen.
Die belangstelling bleek gisteravond
ten duidelijkste op de bijeenkomst van
de Bescherming Burgerbevolking in de
A-kring Leiden in bet St. Antonius
Clubhuis, waar dr Jac. W. Creyghton,
hoofdmijn-arts te Heerlen, op onder
houdende wijze sprak over de Atoom
explosie en de zelfbescherming daar
tegen.
Het hoofd van dcB. B de heer S. W
Hagedoorn, uitte zijn voldoening over de
aanwezigheid van zovelen, die daadwer
kelijk belang stellen ln hetgeen zich op
dit gebied ln de wereld afspeelt en in
direct natuurlijk ook in hetgeen de B B.
feitelijk beoogt. Spr. heette vooral wel
kom burgemeester jhr mr F. H. van
Kinschot en zijn echtgenote, burgemees
ter H. L. du Boeuff uit Oegstgeest. be
nevens de raadsleden, wijk- en blokhoof
den. de leden van de Geneeskundige
Groepen e.a. Spr. merkte terloops nog
even op, dat het ln de A-krlng Leiden
met de BB goed gaat. Al zijn er nog
moeilijkheden, we zullen niet versagen,
aldus spr., en deze opkomst alsmede de
belangstelling voor de cursussen, welke
op het ogenblik worden gehouden, geven
blijk van de goede burgerzin, welke er
naar streeft een hechte BB op te bou-
I VLEI DING Dr J. W. CREYGHTON
Dr Creyghton gaf hierna allereerst een
theoretische uiteenzetting over de ge
schiedenis der radio-activiteit en rele
veerde om. dat de Franse geleerde, dr
Becquerel. reeds ln 1894 hiermee kennis
maakte, al meende hij te doen te heb
ben met röntgenstralen. Pierre en Marie
Curie hebben in latere Jaren veel bijge
dragen omtrent de kennis van een en
ander en nadat de wetenschap weer een
tijdje gesluimerd had. kwam er in 1919
weer een opleving, toen de eerste kunst
matige radioactiviteit in Oxfordt tot
stand kwam.
Spr. ging vervolgens na wat verschil
lende geleerden, als Einstein, Blanc en
Niels Bohr. omtrent de conceptie van de
stof hadden geleerd en vertelde voorts
tal van bijzonderheden over de explosies
in Hirosjima en Nagasaki, aan het einde
van de tweede wereldoorlog, om vervol
gens na te gaan hoe de Amerikanen in
de woestijn van Nevada de eerste atoom
bom beproefden. Hij betoogde daarbij,
dat niet de radro-activiteit het grote ge
vaar van de atoombom is deze be
schouwend als een bijkomstigheid en
een begeleidend verschijnsel maar de
hitte en de luchtdruk.
De hitte, die een dergelhke explosie
kan veroorzaken, kan meer dan een mil
lioen graden Celslus bedragen, wel een
bewijs, welk een ontzettende kracht er
van uiteaat. want dit zijn temperaturen,
welke tot heden slechts op dez on voor-
Bel bij brand 22241
De Commandant van de Brandweer
verzoekt ons mede te delen, dat wel
iswaar met ingang van 1 April a.s. de
telefoonnummers van de Gemeente
lijke Brandweer, angebrug 56 en het
Bureau Bescherming Bevolking van
dc A-kring Leiden (Lelden en Oegst
geest) zijn gewijzigd in 30441 en 30442,
doch dat het alarmnummer by brand
ongewijzigd blijft 22241.
Wat evenwel eveneens van groot be
lang is: het blijkt mogelijk zich tegen
radlo-actlvlteit te beschermen. Bij de
atoomproeven In Nevada waren 40 000
mensen nodig voor de voorbereiding,
ontploffing cn contröle tijdens de explo
sie en geen dezer mensen heeft nadelige
gevolgen van hun werkzaamheid onder
vonden.
In vedere bijzonderheden daalde spr.
dan af om de uitwerking van de bom
ontploffing op Hlrosjima te verduidelij
ken. waarbij hy er o.m. op wees. dat aan
de hand van de gesmolten voorwerpen,
als steen en porcelein, geconcludeerd
werd. dat de hitte onder de op 700 meter
hoogte ontplofte bom minstens 6000 gr.
C. moet hebben bedragen, terwijl de hit
te op 3 km afstand nog 340 gr bedroeg.
Daardoor "zijn zeker 70"r van de slacht
offers omgekomen van de hitte, terwijl
het percentage van de radlo-activiteit-
slachtoffers slechts op 15% geschat
wordt.
DE BALANS VAN HIROSJIMA
Hirosjima eiste ruim 78 000 doden en
voorts nog 13 000 vermisten, van 43
brandweerkazernes werden er 37 buiten
werking gesteld, van de 298 aanwezige
artsen bleven er slechts 30 over om hulp
te verlenen, van de 2400 verplegers wa
ren er slechts 600 tot werken ln staat.
Na erop gewezen te hebben, dat men
bij de radio-activiteit te maken kan
hebben met een „vroeg" en een „laat"
effect, kwam spreker tot de bescher
mingsmaatregelen.
Daartoe behoort allereerst een behoor
lijke voorlichting omtrtent het wezen van
de atoom- en waterstofbom, waardoor
een algehele paniek kan worden voor
komen. hetgeen een der ergste dingen is
bU rampen. Verdere bescherming kan
men bieden door decentralisatie, het ver
spreiden van voorraden en materialen
en verder niet ln het minst door een op
geleide en goed geoefende BB, waarin
de EHBO-groep een voorname en eigen
plaats zal innemen, omdat de EHBO-er
veelal zelfstandig zal moeten optreden,
aangezien de artsen geheel door het
werk in de ziekenhuizen zullen worden
ln beslaggenomen.
Aan de hand van deze vóór de pauze
gehouden inleiding, volgde een toellch-
bcelden. welke een duidelijk beeld gaven
tende verklaring door middel van licht -
van hetgeen dr Creyghton ln zijn Inlei
ding had medegedeeld over de uitwer
king der explosies. Burgemeester Van
Kinschot dankte aan het einde van de
avond dr Creyghton voor zijn heldere
uiteenzetting, waardoor het wezen van
de atoombom zo duidelijk was verklaard
malle
gevallen
Een hoofdrolspeler ln een Amerikaanse
film liep in Detroit op straat rustig
te wandelen. Plotseling begon
iemand lelijke dingen tegen hem (e
schreeuwen en weldra was hij om
ringd door een tierende menigte, die
hem allerlei verwensingen naar het
hoofd slingerde. Tenslotte sleepte
men hem naar een politiebureau.
Daar kwam de onthutste filmheld,
die zich van niets kwaads oewust
was. weer wat op zijn verhaal. Toen
bleek ook weldra wat er aan de land
was en waardoor hij het misnoegen
van de bevolking had opgewekt. De
directeur van een plaatselijke bios
coop had het portret van de ster on
der een grote kop. „Deze man is ge
vaarlijk ln een krant laten zetten.
Het was bedoeld als reclame voor
een film van die naam
Laat ons serieus beginnen. Die ge-
dachte speelde ook door het brein
van de burgemeester van de Ameri
kaanse stad Dearborn, die graag
nieuwe dingen wilde ondernemen ln
zijn gemeente. HU gaf daarom ziln
ambtenaren opdracht zich elke och
tend bij het begin van de ambtelijke
dagtaak een half uur lang op te
sluiten ln hun kamers. „Dan moeten
Jullie een stuk papier voor je nemen.
je neemt je potlood ter handen
schrijft alle nieuwe ideeën op, die
je maar kunt bedenken, beval de
burgervader. Zo bedacht Newton ook
de wet van de zwaartekracht.
Iets dergelijks moeten jullie ook
maar doen"
In Callfornlë zat een man geruime
tUd tn een kamertje opgesloten. Het
was een minder riant onderkomen,
want het uitzicht werd ietwat be
lemmerd door een stel stevige tralies
voor het raam.De man was ken
nelijk niet in zUn schik met zijn ver
blijf 'n de gevangenis, want dat was
het, zoals scherpzinnige lezers al wel
opgemerkt zullen hebben, en hij
schreef een verzoekschrift om vrij
gelaten te worden. Dat hielp niet,
en daarom scheef hü cr nog een.
Ook dat had geen resultaat, waarop
hu het nóg maar eens probeerde.
Ze heeft hij tachtig verzoeken Inge
diend. die geen van alle resulteerden
ln zijn vrijlating. Toen verzocht hij
beleefd in de cel te mogen blijven.
Wat hem werd toegestaan.
In een Amerikaanse krant slond de
volgende advertentie. „Een groep
burgers in New Jersey zoekt een
jonge man met voldoende belang
stelling voor bestuursvraagstukken.
Wij willen hem candidaat stellen
voor de verkiezingen voor het Con
gres. Hij moet interesse hebben voor
een goede regering, hij moet fout
loos kunnen spreken en goede
agressieve verkiezlngsrede voeringen
kunnen houden. Aanmeldingen tus
sen zeven en tien uur 's avonds.
NIF.l'WE UITGAVEN.
WU ontvingen:
Met Bjiut In het Onsten. door Simon
Swltzar u tgave van W. van Hoeve. Dltg.
Mij. Den Haag. Deze zeer verzorgde uit
gave bevat het relaas van de verschil
lende reizen, welke de ln 1932 overleden
schilder Marlus Bauer maakte naar het
Verre Oosten, naar India en Indonesië. Het
boek ontleent zijn bijzondere waarde aan
de nooit eerder gepubliceerde tekeningen
en schetsen, welke de kunstenaar ln ziln
relsschetsbocken heeft vastgelegd De
Amsterdamse architect Slmon Swltzar
heeft aan de hand van dagboeknotities de
tekst geschreven waarbij hij tevens kon
putten uit de herinneringen van me
vrouw Jo BauerStumpff. de thans hoog
bejaarde weduwe van de grote kunstenaar,
met wie hij lange gesprekken voerde.
Een naald vol dromen. Beschouwingen
over de wandkleden van Ernee 't Hooft,
met een Inleiding van Jan Engelman, c»-
lüustreerd met reproducties van het werk
van de kunstenares. 2e druk. Uitgave:
Meulenhoff, Amsterdam.
(Deze pagina is ongecorrrigeerd)
Onze Damrubriek
Dammen volgens het reglement
Hulp voor de huis-, tuin- en keukendainmer
Van onze abonné de heer A. Kloosterman, te Leiden, ontvingen wij een
schrijven, waarin de hieronder volgende vragen voorkomen;
„Het feit, dat vele meningen uiteenlopen, over de vraag, wat nu eigenlijk
voorrang geniet, damslaf of meerslag, en als een speler met zijn dam één schijf,
maar gelijktijdig ook met een gewone schijf één schijf kan slaan, hoe moet dit
dan gebeuren? Dat de damsport met het antwoord zeer gebaat is, staat voor
mij vast, want het spel wordt op dat punt meestal op vele manieren gespeeld".
Aldus de heer Kloosterman, en inder
daad. clubdammers, die reeds Jaren met
de juiste regelen van het spel vertrouwd
zyn. vergeten vaak dat zy aanvankelijk
op dezelfde punten eveneens onzekerheid
hJBden. en dat de spelregels hun zó ver
trouwd geworden zijn, dat zij hier dik
wijls te kort schieten in hun uiteenzet
tingen. Wij zeggen wel „Meerslag gaat
voor", maar de beginner ziet dan niet
temin nog overal voetangels en klem
men. waarmee hij geen raad weet.
Wij zullen dus in de komende rubrie
ken onze aandacht schenken aan het
reglement, en dit eens duchtig repete
ren Allen die onze rubriek lezen, leren
dan hoe het damspel gespeeld wordt,
indien men zich onderwerpt aan het re
glement van de Koninklijke Nederlandse
Dambond.
Eerst wat voorgeschiedenis. Zo om-
Tien vergelijkingen in negen letters
ra; 62. sta; .63.
air; 68. dor; 69.
I resteert70. overgave.
J - Verticaal: 1. voorkant; 2. spa: 3.
en de derde wordt afgetrokken. De|u, 4 at g 7 talk; g Ada;
waarde van de tweede delen der verge- g laagland; 11. kerkuil; 13 geren; 14.
lijkingen ls gegeven, nl. resp.
4. 5. 6. 7. 8 cn 9.
De cijfers van de eerste delen der
vergelijkingen zijn vervangen door let
ters. In deze getallen van drie cijfers
komt nergens het cijfer 0 voor. Het
blijkt dus dat in elke vergelijking dc
drie getallen van drie cijfers bestaan uit
de cijfers 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8 cn 9. aan
gezien in elke vergelijking negen ver-
verschillende letters voorkomen. In alle
vergelijkingen zijn gelijke cijfers door
gelijke, en verschillende cijfers door ver
schillende letters vervangen.
Uiteraard zijn er zeer vele mogelijkheden,
om een of andere waarde, bv 4. te ver
krijgen door de negen eufers van 1 tot 9
zo te groeperen, dat twee getallen van
drie cufers tezamen, verminderd met
een ander getal van drie cyfers tot dit
resultaat lelden.
Maar ln de bijgaande negen vergelij
kingen ls slechts één oplossing goed. na
melijk die waarin ook de andere ver-
gelukingen „kloppen" bij handhaving
van dezelfde cijferwaarde voor iedere
letter. Deze oplossing is door logisch re
deneren te vinden. Welke cijfers worden
door welke letters voorgesteld?
plan; 15 mens; 16. terra; 18 oog; 22.
nor; 24. TNO; 26. gat; 28 toestel; 29.
toevoer; 31. gelag- 32. Luzon; 34. gek;
35 kin 38 splinter. 40. Niagara. 41
kastanje, 42 opera; 43. vee; 46. leg; 47
meest. 49. Edo; 50. meer; 51. keet; 53.
dit; 55 Veere; 56. trede; 59. spie; 61.
Amor. 64. mat; 66. erg.
De eerste prijs van f. 5.werd toe
gekend aan mej. Koornhnf. Thorbec-
kestraat 29 te Lelden, de prijzen van
f. 2.50 aan de heer J. N. Roest. Willem
de Zniigerlaan 4 te Oegstgeest en
mevr. M. v. d. MeutenNoppe. Duin
weg 5 te Noordwijk aan Zee. De prij
zen worden de winnaars toegezonden.
trent het jaar 1723 moet het te Parijs ln
een der koffiehuizen, die toentertud als
paddenstoelen uit de grond schoten, zijn
voorgekomen dat een aldaar wonende
Pool een partijtje speelde met een Pa-
rijzenaar. Dat partijtje is beslissend ge
weest voor de grote ontwikkeling van
het damspel, zoals wij dat tegenwoordig
kennen. Wat was het geval? Op zeker
moment (deze historie is opgetekend
door de eerste Franse grootmeester
Manoundeed zich een situatie op het
bord voor. waarbij de Pool in kwest.e
(zijn naam is onbekend gebleven) zou
hebben gewonnen indienzich naast
het dambord nóg een vak zou hebben
bevonden, zodat een rondslac via dat
veld voortgang had kunnen vinden!
De Pool verklaarde een en ander aan
zijn partner,, die zeer verbaasd was over
déze vreemde wijze van berekening,
maar inderdaad toe moest geven dat die
juist was.
Na verloop van enige dagen kwam
de Pool wederom het kofrièhuis bin
nen. maar droeg daarbij een geheel
nieuw geconstrueerd dambord onder de
arm. Toenmaals speelde men op 61 vel
den, gewoon op bet schaakbord dus.
maar het nieuw getoonde bord was nog
eens extra voorzien van een vierkante
band van velden daaromheen, zodat
het nu uit 100 velden bestond.
Eigenaardig genoeg, eigenaardig om
dat in de loop der eeuwen talloze nieu
we spelen meestal de dood door ver
getelheid stierven, maakte dit nieuwe
dambord spoedig veel opgang, zelfs zo
veel, dat bet z.g. oud-Franse spel ge
heel werd verdrongen.
Men noemde het nieuwe damspel
Pools-damspeX naar de Pool die het had
uitgevonden. Ondanks dit geweldig suc
ces wist de Franse grootmeester Ma-
noury, die in 1750 te Brussel en in 1770
te Parijs een leerboek uitgaf, niets meer
te achterhalen omtient de bewuste Pool.
Ook Laclef. die in 1738 of 1740 'dit staat
niet vast» het eerste boek uitgaf ove;
deze nieuwe spelvorm, meldt niets om
trent hem, tenzu hij zelf deze Pool is
geweest en deze een Franse naam had.
Nu was het reglement van het oude
Franse spel geheel geschoeid op leest van
het Engelse, en wat ln geen enkel boek
onder de loupe wordt genomen, ls dat
met het nieuwe bord ook nieuwe regelen
gelanceerd werden, regelen die reeds bij
Laclef. slechts 13 jaar na de bewuste
partij, voorkomen, zodat de Poolse uit-
vinder-vergroter van het bord ook het
spel zelf een geheel nieuwe kleur blijkt
te hebben gegeven, waar dit niet over
eenkomt met het voorgaande, oa. door
Piërre Mallet. Koninkiyk ingenieur van
Lodewyk de 14e. beschreven oud-Fran
se spel. Niettemin is in dit verband
merkwaardig, dat de grote vrijheid van
onze dam (de z.g. lange dami reeds
voorkomt ln het oudere Spaanse dam
spel. Daarentegen bezat het oud-Franse
spel. de z.g. korte dam (een ruit tege
lijk).
Ondanks de vernieuwing van de rege
len was er weinig eenheid ln de wijze
van spelen. Sommigen meenden dat de
Pooi het zó bedoeld had, anderen weer
zó. Tevens zal de lezer wel begrepen
hebben waarom ons damspel Pools-dam.
spel w ordt genoemd, in welk verband wij
echter opmerken dat dit sedert een aan
tal Jaren niet meer aldus wordt ce-
noemd, doch het „Internationale Dam
spel" is geheten, meer overeenkomende
met zUn nog altyd voortgaande, oudere
spelvormen verdringende werkzaamheid
en verbreiding op grote schaal.
(Wordt vervolgd)
REGLEMENTSPROBLEEM.
Wit speelt en wint.
De oplossing, bespreking en verklaring
van wat een reglementsprobleem eigen-
ïyk ls, geven wU ln de volgende rubriek.
Vragen rich te men aan de .Damspelre
dactie Leidsch Dagblad
GEVRAAGD
spoedige Indiensttreding enige
ABC DEF HGK
FEC GDK AHB
KHG DFB ACE
DCG BFE AKH
GKE CDH BAF
EGA DCF HBK
DHG KFE ACB
FBH KDC EAG
GAC DEH BKF
GBF KDE HAC
0
2
3
4
5
6
7
8
9
Oplossingen onder het motto „Ver
gelijkingcn' dienen voor Woensdag a.s
te 9 uur v.m. in het bezit te zUn var
de redactie. Onder de goede oplossin
gen stellen wij een eerste prijs var
t. 5.en twee prijzen van f. 2.50 be
schikbaar waarnaar alleen abonné's
kunnen mededingen.
Oplossing Kruiswoordraadsel
voor verschillende afdelingen in dc
fabriek.
Leeftijd tot 35 jaar.
Schriftoiykc sollicitaties te richten i
afdeling Personeelszaken van
LAKFABRIEKEN N.V.
TE SASSENHEIM
TE KOOP AANGEBODEN WOON-WINKELHUIZEN
op eerste stand te Katwijk aan Zee.
Vestigingsvergunning gegarandeerd.
Hypotheek beschikbaar.
Horizontaal; 1. vei stand; 5. opstakel
10. put; 12. pad; 13 galop; 15. mulat; 17.
roe: 19- pol; 20. elk; 21. eng; 23. kort;
75. markant: 26. grol; 27. agent; 29. tar-
a; 30 nood; 31 gil; 33. nota; 34 ce- j rijnsBURG Hofstraat 13a
luk; 36. borstel; 37. zitvlak; 39 kanonvv TK1,,
42. oven; 44 gin; 45. helm; 48. lepel' w
52. reeds; 54. idee; 55. vergiet; 57. geit,
Makelaarskantoor DEN HAAN
Telefoon K 1718—2981 I
NOORDIV1JK AAN ZEJC - Kon. Astridboulcvard 23 1
Telefoon K1719—2775
vanaf f 990.—
Zeer aantrekkelijke betalingsvoorwaarden.
Hogewoerd 66 - Telef. 31292
DAGBLADRECLAME IS NIEI IE VERVANGEN
