LEIDSCH
DAGBLAD
93ste Jaargang
WOENSDAG 24 MAART 1954
No. 28177
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Indonesische regering neemt alle
G.I.A.-aandelen der K.L.M. over
Benoeming ener nieuwe Directie
Besprekingen leidden tot volledig accoord
Het nieuwe contract van de Garoeda Indonesian Airways is vandaag in het
Ministerie van Verbindingen te Djakarta ondertekend door de Minister van Ver
bindingen, prof. Rooseno en door de leider van de KLM-delegatie. de heer Van
der Ploeg. In een communiqué wordt gezegd, dat de besprekingen betreffende de
reconstructie van de GIA tot nationaal bedrijf, welke sinds 10 Februari zjjn ge
houden, thans tot een volledige overeenstemming hebben geleid.
Het nieuwe contract is gedurende 6 jaren geldig, hetgeen betekent, dat het
contractuele verband volgens bet oude GIA-contract met 20 jaar is verminderd.
Alle aandelen, die zich in handen van
de KLM bevinden zullen door de Indo
nesische regering worden overgenomen,
rodat het gehele kapitaal van de Ga
roeda Indonesian Airways in het bezit
van de Indonesische regering zal komen.
Tegelijk met de overname van de aan
delen zal een passend rendement worden
betaald voor de tijd, dat de KLM kapi
taal heeft geïnvesteerd in de GIA. De
financiële regeling, zoals die is vastge
steld in het oude contract van de GIA,
dat liep over een periode van 1960 tot
1980. de zogenaamde ..een procentrege-
ling" wordt hiermee teniet gedaan.
De KLM zal zich terugtrekken uit de
directie. De nieuwe directie zal be
noemd worden door de enige aandeel
houdster: de Indonesische regering. De
benoeming van Commissarissen en on
der-directeuren zal eveneens door de
regering als aandeelhoudster geschie
den. De hoogste leiding van de GIA zal
berusten bij een Raad van Directeuren,
die zal bestaan uit een president-direc
teur en twee directeuren, waarnaast
drie onder-directeuren zullen worden
benoemd.
Technische bijstand
tot 1960
De K.L.M. zal tot I960 technische bU-
ttand verlenen aan het bedrüf van de
GIA. Als overgangsregeling zal tot eind
1956 het hoofd van de groep voor tech
nische bijstand worden aangesteld als
directeur voor technische en vliegtech
nische aangelegenheden en het plaats
vervangend hoofd van de groep tech
nische bijstand tot onder-directeur voor
dev aangelegenheden
Bride partiien hebben het voornemen
op 30 April 1954 het gedetacheerde aan
wezige personeel terug te brengen tot
een theoretisch nihil in 1960.
Goede samenwerking
De nieuwe overeenkomst is van kraeht
vanaf 30 April 1954. Ofschoon de over
eenkomst slechts een geldigheidsduur
van 6 jaren heeft, is overeengekomen,
dat beide partijen haar kunnen ver
breken. met inachtneming van een
opzeggingstermijn van 6 maanden.
De beide delegaties hebben de over
tuiging. dat de relatie tussen de In
donesische regering en de K.L.M.,
zoals die is vastgelegd in het nieuwe
contract, in alle regelingen een goede
en efficiënte samenwerking in het
nieuwe Gla-bedrijf tussen de Republiek
Indonesië en de KI.M wordt beoogd,
hetgeen een belangrijke factor bete
kent voor een gezonde ontwikkeling
van het vliegweren in Indonesië, aldus
het communiqué.
De leden van de KLM-delegatie zul
len morgen naar Nederland terugkeren.
Géén wanklank
Bij de ondertekening van het nieuwe
GIA.-contract hebben de leiders van de
KLM.-delegatie en van de delegatie van
de Indonesische regering redevoeringen
gehouden.
Dc heer Van der Ploeg, leider van de
KLM-delegatie. zeide o.a. dat de dele
gaties zonder één wanklank tot over
eenstemming zijn gekomen. „Weest
ervan overtuigd, dat het leveren van
technische assistentie aan de Garoeda,
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur
Helsinki onbewolkt zzw 4 2 0
Oslo mist ono 2 2 0
Stockholm zwaar bew. zw 4 4 0
Kopenhagen onbewolkt zo 4 2 0
tonden nevel nnw 2 6 0
Amsterdam regen n 2 6 0.
Brussel regen zo 2 8 2
Parijs zwaar bew waw 4 8 10
örenoble half bew. windstil 6 4
N'lce onbewolkt w 2 5 16
Warschau onbewolkt zo 7 10
Herllin licht bew O 4 3 0
'-ankfort nevel zzw 3 5 0
'lunchen regen w 8 7 0.
Zürich regen w 2 6 1
Genéve regen bul z 6 5 4
D-carno regen O 3 3 24
Wenen nevel zo 12 0
IanjbrUck zwaar bew. 4 4 4 0
Rome zwaar bew. zzo 4 10 0
WEERBERICHT
Overwegend droog
De Bilt verwacht tot morgenavond
Vincankelijk zwaar bewolkt. lateT
'fr-preide opklaringen. Overwegend
droog weer Meest matvge wind. aanvan
kelijk Noordelijk, later krimpend naar
West of Zuid-West. Dezelfde of iets la-
fsre temperaturen.
t Opgemaakt te 10 uur)
25 Maart
Zon op: 633 uur; onder: 19.00 uur.
Maan op: 100 uur; onder: 8.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6 30 en 18 52
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
ook na de wijziging van het contract,
als een zeer belangrijke aangelegen
heid voor de KLM wordt gezien".
Alles zal door de KLM in het werk
worden gesteld om de verplichtingen,
welke voor de KLM uit het nieuwe
contract voortvloeien, stipt na te komen
en de goede samenwerking in het Gia-
bedrijf te bevorderen. De delegatie van
de KLM is ervan overtuigd, dat de ver
houding tussen de Indonesische regering
Overwinning van Scelba
De Italiaans premier Mario Scelba
heeft een communistische poging ver
ijdeld de schandaalproccssen in het
parlement ter discussie te stellen. De
Kamer van Afgevaardigden verwierp
met 268 tegen 207 stemmen een commu
nistische motie waarin werd aange
drongen op een Interpellatie over een
bespreking van vragen over ..het schan
daalproces van deze eeuw" op morgen.
en de KLM. zoals vastgelegd in het
nieuwe contract, alle elementen bevat
voor een harmonische en efflciente
samenwerking tussen de Republiek In
donesië en de KLM in Garoeda-verband
en dat dit van groot belang is voor het
luchttransport van Indonesië".
Vriendschappelijke sfeer
Prof. Soepemo de voorzitter van de
Indonesische delegatie legde er de na
druk op. dat de sfeer bij de onderhan
delingen steeds vriendschappelyk en
aangenaam is geweest ..Zo zijn wy dus
geslaagd in het vinden van een basis
voor een nieuwe verhouding tussen de
Indonesische regering en de KLM. Het
is onze vurige hoop, dat de nieuwe vorm
van samenwerking in de practijk zal
voldoen en dat de samenwerking onge
stoord zal functioneren tot aan het
einde van de overeenkomst.
Natuurlijk kent U ook het luilek
kerland-ver haalt jedaar waar
de gebraden kippetjes je zo in de
mond vliegenEen chauffeur
van ccn vrachtwagen heeft dil ver
haaltje bijna waar gemaakt. Er wa
ren echter enige verschillen, maar
ja. wij welen nu eenmaal, dat een
sprookje nooit werkelijkheid zal
worden. Met zijn zware wagen, ge
laden met 9900 kg bevroren kippen,
reed dc chauffeur een restaurant
te Detroit binnen. Hij reed door een
spiegelruit het bijbehorende over
dekte restaurant binnen, met jam
merlijke gevolgen. Dc kippen richt
ten er voor 5.000 dollar schade aan.
Er werden - een geluk bij een on
geluk - geen bezoekers gewond.
Kelnerin Catherine Roberts bekijkt
de indringer.
De Belgische verkiezingen
Gisteren werd bekend dat te Brussel
elf en te Antwerpen acht partijen aan
de verkicz.ngsstryd zuilen deelnemen.
Voor de 212 zetels in de Tweede Kamer
zijn er over het gehele land mët minder
dan 1077 candiüaten. das vijf candida-
ten voor éen zetel. Voor de 106 zetels in
de Senaat neborn zich 481 candidaten
gemeld
Te Brussel werd een Katholieke splm-
terlust ingediend, te Ostende zal een li
berale splinterpartij optreden. Boven
dien zal een christelijke Vlaamse volks
unie, e?n organisatie van ontevreden
middenstanders, landbouwers en Vlaam
se extremisten, in alle Vlaamse arron
dissementen optreden.
Onder de 5.863.072 Belgen, die op 11
April ter stembus moeten gaan. heeft
- naar uit studies blukt - een verjon
ging van ongeveer tien procent plaats
gevonden, dit wil zeggen dat er sinds
Juli 1950 ongeveer vijfhonderd duizend
jonge kiezers bij zijn gekomen.
Vrij koud
Het KNMI deelt mede.
Aan de periode met Zuidelijke winden
en zacht voorjaarsweer is een abrupt
einde gekomen. De oorzaak hiervan is
gelegen in het feit. dat een by Ierland
gelegen depressie, die de Zuidelijke win
den veroorzaakte, snel in betekenis af
nam en naar Zuid West Frankrijk ver
dween. Een met deze storing samenhan
gend neerslaggebied bracht vannacht
on vanmorgen in het Zuiden van het
land lichte regen. Uit het Noord Wes
ten komt nu een rug van hoge druk
naderbij, die Noordelijke winden veroor
zaakt Met deze winden wordt koude
luc'.t o"s land binnengevoerd, waarin
veel bewolking voorkomt. De kans op
regen wordt echter onder invloed van
de rug van hoge druk weer kleiner.
Straalj ager
neergestort
Oud-Alphenaar Doedens
gedood
Boerderij afgebrand
Een Thunderjet T84 straaljager van
de vliegbasis Eindhoven is gisteravond
om tien minuten voor negenen tijdens
een oefening in het nachtvliegen kort
na de start even buiten de vliegbasis
Eindhoven neergestort. De piloot kwam
hierbij om het leven.
Deze is de 28-jarige Jan Doedens.
Luit.-vlieger uit Uden, oorspronkelijk
komende uit Alphen aan den Rijn. Hij
was getrouwd en woonde bij het vlieg
veld Volkel in Brabant. Hij diende
indertijd als parachutist in Indonesië
en ging nadien vliegen om zich al
spoedig op te werken tot Lt.-vlieger.
Het toestel kwam neer op een afstand
van anderhlave kilometer buiten het
vliegveld in het buurtschap Oevle Direct
nadat het toestel de grond had geraakt
is het geëxplodeerd en in brand gevlo
gen Vermoedelijk heeft een zogenaamde
tiptank. een tank aan het uiteinde van
de vleugel, de boerderij van de land
bouwer \an Roosmalen te Oerle geraakt,
waardoor de boerderij vlam vatte. De
landbouwer en zijn vrouw, alsmede vier
kleine kinderen konden zich tiidig in
veiligheid brengen Het vliegtuig is in
de onmiddelUike nabnheid van de boer
derij neergekomen De brandweer van
het vliegveld vertrok onmiddellijk naar
de b'andende boerderij en becnn direct
met het blussingswi k Zij werd later
geassisteerd door de brandweren van
Veldhoven en Eindhoven De boerderij
is niettemin practlsch geheel uitgebrand
Twee kalveren ziin hierbij omgekomen
Het andere vee, alsmede de inboedel kon
worden gered.
Verzoekschrift
van Indische Nederlanders
VRIJE OVERTOCHT NAAR
NEDERLAND.
Een delegatie van een aantal Indi
sche Nederlanders vervoegde zich gis
termiddag bij het Ministerie van
Maatschappelijk Werk aan het Bin
nenhof teneinde dc minister van
Maatschappelijk Werk te verzoeken er
toe te willen medewerken, dat het re
geringsstandpunt ten aanzien van de
Indische Nederlanders worde gewij
zigd.
Dit standpunt is thans, dat individu
eel beslist wordt omtrent de overtocht-
kosten van hen. die willen repatriëren.
In het verzoekschrift wordt de wens tot
uitdrukking gebracht, dat elke Neder
lander in Indonesië, die naar Nederland
wil komen, daartoe zonder meer finan
cieel in staat gesteld zal worden. De de.
legatie stond onder leiding van een doch
ter van generaal Van Heutz. mevrouw
Van der Weyden—Van Heutz Bil ont
stentenis van de minister werd zij ont-
I vangen door de secretaris-generaal van
I het Departement, mr P. H. M. Werner.
Indonesië verzoekt
hervatting overleg
Inzake Ned.-lndonesische
verhoudingen
De waarnemend Hoge Commissaris
van Indonesië in Den Haag, mr Soe-
santo Tirtoprodjo. heeft vanmorgen
aan het Departement van Buiten
landse Zaken een nota overhandigd,
waarin de Indonesische regering het
verzoek doet tot hervatting van het
overleg over de Nederlands-Indonesi
sche verhoudingen.
De nota. die in ontvangst werd ge
nomen door de minister zonder por
tefeuille, mr J. M. A. H. Luns, zal door
de Nederlandse regering nader wor
den bestudeerd, aldus vernemen wij
van officiële züde in Den Haag.
Gelijk bekend, wordt van Indonesi
sche zijde reeds sinds geruime tijd
aangedrongen op herziening van de
Unie-verhouding en de in 1949 geslo
ten RTC-accoorden. alsmede op de
regeling van de kwestie-Nieuw-Gui-
ncn in die zin. dal Nederland de sou-
vereiniteit aan Indonesië zal over
dragen. Het is te verwachten, dat
deze punten onderwerpen van de he
denmorgen overhandigde nota zijn en
dat van Indonesische zijde thans ge
vraagd is binnenkort tot wederzijds
overleg te geraken.
Voetreis naar Rome
TWEE GRIJSAARDS OP STAP
Gistermorgen om 9 uur zijn de 67-
jarfge Schram uit Driebergen en de
71-jarige J. A. L. Wilmsen uit Ast
(N.Br.) gestart voor hun wandeltocht
van meer dan 3000 km. heen en terug
naar Rome.
Beide wandelaars hadden een band
om de arm. waarop stond „Holland-Ro
me v v met daaronder de kleuren van
de Nederlandse vlag. Hun bagage had
den zy in een wagentje gepakt, dat van
dezelfde emblemen was voorzien. BU het
vertrek was mede het echtpaar Deuss
uit Zeist aanwezig, dat vorig jaar. een
voetreis naar Rome maakte en per
vliegtuig terugkeerde. Mevrouw Deuss
verzekerde, dat ze best ook aan deze
toch mee zou willen doen!
Vele familieleden van de wandelaars
waren present om afscheid te nemen.
„Opa" Schram had nauwelijks tijd om
alle formaliteiten af te wachten. Hij
haalde in het gemeentehuis het eerste
stempel voor zijn cahier, dat hij op elke
pleisterplaats hoopt te voorzien van een
dergelijk waarmerk. Hij hoopt, dat de
3009 km er op zit voor de vierdaagse
begint Dan wil hij ook daaraan deelne
men. voor de veertiende keer!
Overheid en Humanistisch Verbond
Geen totaal afwijzend standpunt
Activiteit mag niet antigodsdienstig of
anti-kerkelijk zijn
In April 1953 heeft het bestuur van
het Centrum voor Staatkundige Vor
ming een Commissie Ingesteld met de
opdracht, een met redenen omkleed
antwoord te geven op de volgende
vragen: Welke houding dient de Bur
gerlijke Overheid aan te nemen ten
opzichte van het Humanistisch Ver
bond cn daarmede verbonden organi
saties?
Mag met name de Burgerlijke Over
heid - en zo ja. in hoeverre - verzor
ging van soldaten. DUW-arbeiders en
gevangenen door genoemde organisa
ties a. mogelijk maken, b. op enigerlei
wijze bevorderen?
Op 16 Februari 1.1. heeft de Commissie
haar rapport aan het bestuur aangebo
den. Haar conclusies luiden als volgt:
Op ach genomen zyn het Godloos uit
gangspunt en de morele opvattingen van
het Humanistisch Verbond nog geen re
den voor een totaal afwijzend standpunt
van een overheidslichaam bij de aanvra
gen van het Humanistisch Verbond om
officiële erkenning. faciliteiten en subsi
dies. Het standpunt van de overheid
dient bepaald te worden ln het lic.at van
de concrete eisen van het algemeen wel
zijn der Nederlandse samenleving.
Tot deze concrete eisen behoort dat de
Overheid zich in het algem?en niet
mengt in het recht van iedere Nederlan
der naar eigen levensbeschouwing te le
ven. Doch anderzijds geldt ook dat de
overheid op haar wyze er over waakt
dat de erkenning van God en Godsdienst
niet ondermijnd wordt.
Daarom moet de Overheid ten aan
zien van de eisen van het Humanis
tisch Verbond een gereserveerde hou
ding aannemen. Het Humanistisch
Verbond zal uit eigen kracht in de
vrije sector van het maatschappelijke
leven moeten aantonen, dat het
én exponent is van een belang
rijke groep én in een door die
groep werkelijk gevoelde behoefte aan
humanistische levensbeschouwelijke
verzorging metterdaad voorziet.
Zolang het Humanistisch Verbond
zich van de op haar berustende bewijs
last niet heeft ontdaan, mag de overheid
ln Individuele gevallen de verzorging van
de zijde van het Humanistisch Verbond
omwille van de gewetensvrijheid welis
waar niet onmogelijk maken, doch kan
er geen sprake zijn van een officieel op
nemen en een daarmee corresponderen
de subsidiering van een verzorging van
de zyde van het Humanistisch Verbond
in de organieke verbanden.
Te allen tijde moet echter de schijn
van gelijkstelling tussen Godsdienst
en levensbeschouwing worden voorko
men. terwijl tevens waarborgen moe
ten worden gegeven dat de activiteit
van het Humanistisch Verbond niet
ontaard in anti-godsdienstige en anti
kerkelijke acties.
Twee doden te Zwolle
Meisje en spoorwegwerker
(Speciale berichtgeving)
Tengevolge van een aanrijding is gis-
ternamlddag het 9-jarig meisje Alle
Meekens ust Zwolle zo ernstig gewond,
dat zij korte tijd later in het Sophia
Ziekenhuis overleed.
De aanrijdOTg gebeurde op de hoek
van de Diezerstraat en de Kerkstraat.
Het meisje reed op de flets en wilde
een bocht nemen Uit een zijstraat
kwam een personenauto, uit NijkerK
Het meisje heeft deze auto vermoedelijk
niet gezien De bestuurder merkte het
meisje evenmm op.
Gistermiddag is de 56-jarlge spoor
weg werker H. van der Leur uit Zwolle
door een trein gegrepen en dodelijk ge
wond.
Met twee andere mannen was hij aan
het werk langs de spoorlijn bu Berkum.
in de onmiddellijke nabijheid van
Zwolle. Blijkbaar heeft hij de trein, die
uit Groningen kwam. met. gehoord. De
collega's van de heer v. d. Leur merk
ten de trein op het laatste ogenblik op.
Zy waa-sc.huwden hem en sprongen nog
net op tijd van de rails, maar Van der
Leur was te laat Nog voordat de GGD
ter plaatse was. is hy overleden.
Groothandelsgebouw doorstond
vuurproef glansrijk!
Brand in 1/400 ste gedeelte bedwongen
Geelgrijze wolken door verstikkende rook
(Speciale berichtgeving)
Zó enorm groot is het Groothandelsgebouw te Rotterdam, dat. terwijl op
de Noord-Oosteiyke hoek van de kolos, uit de ramen van een magazUn- en
kantoorruimte op de derde étage, geweldige, vuilgele rookwolken de lucht In-
kolkten. enkele étages lager in het gebouw, de kapper rustig doorging met het
scheren van een klant
Van paniek of zelfs opwinding was geen sprake in dit grootste gebouw van
Europa, waarin dagelijks 5000 mensen werken.
Vanzelfsprekend trok de felle brand
in het magezyn en het kantoor van I
de N.V Wifra, groothandel in sport
artikelen die gistermiddag uitbrak,
ook in het gebouw veel bekyks. Op de
balkons van de zeven étages rondom de
eerste binnenplaats zag het zwart van
de toeschouwers cn toeschouwsters
kantoormeisjes» en het was alsof zy in
de opera zaten om een „grand-specta-
cle" by te wonen! Gratis hadden zy van
ücziclit op de brand in liet
Groothandelsgebouw te Rotterdam
hun balcon-Ioges af het uitzicht op het
gezwoeg van met zuurstofmaskers uit
geruste brandweermannen by hun dap
pere en spectaculaire pogingen de zware
brand te bedwingen
Van binnenuit, met brandslangen van
het gebouw en van buitenaf met behulp
van ver-uitgeschoven. mechanische
brandweerladders werden grote massa's
water by het licht van schijnwerpers in
de met rook gevulde ruimten gespoten.
Vooral de sportartikelen van rubber,
w.o. tienduizenden tafeltennisballetjes
veroorzaakten een dichte, stinkende
rook. zodat menig brandweerman last
kreeg met de ademhaling. In brede
watervallen stroomde het bluswater
langs de trappen en over de gangen.
Voor de deuren van de kantoren werden
zandheuveltjes opgeworpen om de wa
tervloed te keren. In alleryi had men
het kantoor van de Braziliaanse Consul
(rechts onder dat van Wifra» ontruimd;
maar er kwam geen druppel bluswater
door het plafond, wel een bew ijs van
de stevige constructie van het Groot
handelsgebouw.
Bovendien had men onmiddellijk na
het uitbreken van de brand alle brand
deuren afgesloten opdat het vuur zich
met zou kunnen uitbreiden Ook de
stroom in dit deel van het gebouw werd
uitgeschakeld om ongelukken te voor
komen.
Na een uur spuiten met tal van slan
gen verminderde de zware rook gelei-
delyk en tegen half vyf kon men zeggen,
dat de brand was bedwongen.
De nablussing heeft echter nog ge
ruime tyd ln beslag genomen.
Over de oorzaak van deze eerste
brand van enige omvang in het Groot
handelsgebouw, staat nog niets met
zekerheid vast.
Het was tegen drie uur toen het
jongste lid van het 14 man tellende
personeel uit het magazün kwam ren
nen met de kreet „brand". Enkele
seconden later stond alles vol rook en de
drie kantoormeisjes, die hals over kop het
kantoor verlieten, meenden op de gang
steekvlammen te hebben gezien. Het
mannelijk kantoorpersoneel greep kor
daat de brandw eerslangen uit de kast les
op de gang om te trachten, de brand in
de kiem te smoren. Fr was echter eeen
houden meer aan! Het gelukte nog de
kas en een schryfmachine te redden.
Toen maakte een verstikkende rook
van de rubber- en celluloidartlkelen. het
langer verblijf in magazyn en kantoor
onmogeiyk.
De brandweer werd gewaarschuwd, die
dadelijk midd alarm maakte. Twee
autospuiten en twee ladderwagens en
ander materiaal zetten in razende
vaart koers naar het Groothandels-
gebouw. Reeds van ver waren de geel
grijze rookwolken te zien en ze wekten
de indruk, alsof een groot deel van het
gebouw in brand tond.
Och. het was „slechts" l/400ste ge
deelte van het totale vloeroppervlak
(12.000 M2» van deze mastodont, die
met deze étage-brand de vuurproef
glansrijk heeft doorstaan!
Kolenprijzen opnieuw acn
maximumprijzen gebonden
De hoge autoriteit van de Kolen- en
Staal-Gemeenschap heeft met meerder
heid van stemmen besloten, met ineang
van 1 April voor een zy het met nad°r
omschreven, maar wel beperkte ter
mijn maximumprUzen te handhaven
voor het Ruhrbekken en voor het Pas
de Calais-bekken. Voor het laatste bek
ken zyn de pryzen vastgesteld op een
peil vrijwel identiek aan dat van voor
1 April 1954 Wat de Ruhr betreft ziin
de pryzen van gasvlamkolen en vetko-
len met 2 DM verlaagd Die voor esko-
len magere kolen, anthraclet cn briket
ten zyn gelijk gebleven.
