LEIDSCH
DAGBLAD
93ste Jaargang
MAANDAG 22 MAART 1954
No. 28175
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal: f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Dodenrit te Noordhorn
Jeep reed driemaal tegen boom
Vier slachtoffers na feestavond
(Speciale berichtgeving)
Een vreselijk verkeersongeluk te Noordhorn (Gr.) heeft gisterochtend in
dete plaats en verre omtrek hevige ontsteltenis teweeg gebracht en de gemoe
deren van de Zondagse rust in grote verslagenheid doen verkeren.
In de nacht van Zaterdag op Zondag is op de oude Rijksstraatweg een
jeep met 8 inzittenden tegen de bomen gereden tengevolge waarvan 4 perso
nen werden gedood en 4 gewond, van wie een levensgevaarlijk. Van de vier
verongelukten waren er drie op slag dood.
Albert Busscher, 35 jaar, had Zater
dagavond een soort vervoersdienstje op
:ich genomen om de oudere en andere
mensen, die niet zo goed ter been waren,
cm nog zo laat naar huis te lopen,
ran Zuidhorn naar Noordhorn te rijden.
Er was namelijk die avond in café Weg-
ter een feestvergadering ter gelegenheid
van het 35 Jarig bestaan van de afde
ling Noord- en Zuidhorn van de Land-
arbeidersbond.
Toen het feest teneinde liep. huurde
Busscher een jeep. en bracht daarin
tientallen feestgangers naar huis.
Omstreeks half twee. toen de bijeen
komst uiteenging, was hij aan zyn laat
ste vrachtje toe: tenminste als hij 8
mensen tegelijk meenam. Nu is een jeep
een stevig wagentje, dat wel tegen een
etootje kan en met een beetje inschik
ken zou het wel gaan. al moesten de
trouwen dan zo half en half bij hun
mannen op schoot zitten. Het was ten
slotte maar een klein eindje.
Toen Busscher wegTeed. zaten er in
de jeep vier echtparen, te weten hijzelf
en mevrouw T. BusscherWendelaar.
de heer en mevrouw Hekkema. de heer
en mevrouw Brilstra en het echtpaar
Post.
Het werd een dodenrit. Even nadat
de auto van de Friesche straatweg de
oude Rijksstraatweg was ingereden,
raakte zij heel eventjes een boom ter
rechterzijde van de weg. Albert Bus-
srher draalde toen van de weerom
stuit zijn stuur scherp iets te scherp
wellicht naar links. Maar, zoals
bekend reageert de stuurinrichting
van een jeep heel erg snel. De wagen
vloog naar de overkant, raakte een
boom aan de linkerkant van de weg.
maakte een slag om zijn verticale as.
sloeg ten derde male tegen een boom
en stond eindelijk stil.
Er zat toen niemand meer in de jeep.
Alle inzittenden lagen rondom op de
weg of op de berm verspreid. Gedood,
bewusteloos, kreunend of versuft.
De motor draaide nog. de gehele
bovenbouw van de Jeep was wegge
slagen.
Het ongeluk gebeurde vlak bij het huis
an de heer Busscher. voor de deur van
Je daarnaast gelegen woning zijner
ouders, lag de 31-jarige mevrouw G.
Hekkema—Bloemhof met een vreseliik
verminkt gelaat. Elders vond men de
lichamen van de heer en mevrouw
Busscher. levenloos.
Twee artsen verleenden de eerste hulp.
Spoedig waren ook mr J. Muntendam.
Officier van Justitie te Groningen, en
burgemeester Stronkhorst van Zuidhorn
cp de plaats van het ongeluk aanwezig.
De Zieken transportmaatschappij uit
Noordhorn vervoerde de slachtoffers
naar het Academisch Ziekenhuis te
Groningen, waar bij aankomst ook de
29-jarige heer K. Post overleed.
Het echtpaar Busscher laat twee meis
jes na De heer Harm Hekkema die
;fen levensgevaarlijke verwondingen
Khijnt te hebben opgelopen, blijft achter
met drie kinderen.
Gisteravond was de toestand van de
31-jarige heer H. Brilstra zeer ernstig.
De toestand van mevrouw N. Brilstra
Sujenka was toen. naar gezegd werd.
redeliik wel. Ook mevrouw M. Post—
D-enth Is naar omstandigheden redelijk
vel.
Vanmorgen om half tien was de toe
stand van de heer Brilstra nog zeer
ernstig. Ho schijnt levensgevaarlijk aan
bet hoofd gewond te zijn en was op ge
noemd tijdstip nog steeds bulten be
wustzijn.
Over de toestand van mevrouw N.
Brilstra—Sujenka. die van Russische
afkomst is. liet men zich vanmorgen
noch pessimistisch, noch optimistisch
uit. evenmin als over die van mevrouw
M. PostDrenth.
Het hele dorpsleven ln Noord- en
Zuidhorn was gisteren geschokt. De
ganse dag stonden de mensen in
groepjes het verschrikkelijke gebeuren
op gedempte toon te bespreken.
Aangenomen moet worden dat de on
fortuinlijke bewegingen, welke de jeep
gemaakt heeft, voor een belangrijk
deel te wijten zijn aan een plaatselijke
overbelasting van het voertuig.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uurj
mist
fioclcholm ceh bew.
Kopenhagen mist
tonden eeh. bew.
Amsterdam zwaar bew.
Brussel zwaar bew.
Pirtls zwaar bew.
Bordeaux
si
s i B
e Sc?
windstil 1 5
Slee
B'arpchau
Bfrllln
hank fort
UQnchen
Zurich
Genève
'ocarno
*enen
zwaar bew. zzo 4
onbewolkt windstil
onbewolkt nw 5
onbewolkt zzo 2
mist windstil
mist windstil
nevel z 1
mist w 2
onbewolkt windstil
licht bew. windstil
nevel windstil
mist o 2
onbewolkt ono 4
WEERBERICHT
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en overwe
lfd droog weer. Matige tot krachtige
'Jid tussen Zuid en Oost. Aanhoudend
acht. (Opgemaakt te 10 uur).
23 MAART
Zon op: 6.38 uur; onder: 18 57
Maanop: 23.54 uur: onder: 7 22
J Hoogwater te Katwijk te 5.29 en
I '142 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Adenauer's bezoek aan
Turkije
Turkije en West-Dultsland hebben
bekend gemaakt diait zij het eens zijn
over de noodzaak van de Europese ver-
deddlgmgsgemeenschap ter verzekering
van de Westelijke defensie.
In een gemeenschappelijk communi
qué zeggen de West-Duitse Bondskan
selier. dr Adenauer en de Turkse pre
mier Menderes, dat zij eenparig het er
over eens zijn, „dat met het oog op het
voortdurende ernstige gevaar voor de
bedreiging van hun bestaan, de vredelie
vende landen sterker, meer verenigd en
waakzamer dan ooit moeten zijn".
.Met betrekking tot Europa zo luidt
het communiqué verder. ,js de hoofd
voorwaarde voor het verschaffen van de
kracht en doeltreffendheid aan de orga
nisatie van de Europese verdediging, die
noodzakelijk zijn voor het behoud van
de vrede, de zo spoedig mogelijke opne
ming van West-Duitsland in de EDG
Weist-Duitsland heeft in beeinrel er
in toegestemd, de aankoop van Turkse
producten te vergroten om de handels
balans te herstellen, Turkije in staat te
stellen de betaling van verrichte Duitse
leveranties voort te zetten en Duitse
ondernemingen in de gelegenheid te
stellen verder bjj te dragen in Turkse
beleggingsplannen.
Binnenkort zal een culturele overeen
komt getekend worden
Adenauer heeft premier Menderes en
de Turkse minister van buitenlandse
zaken uitgenodigd voor een bezoek aan
Bonn. Beide ministers hebben deze
uitnodiging aanvaard.
Senator Arthur V. Wat kins
rechtsin gesprek met vier In
diaanse stamhoofden, die naar
Washington kwamen, om in de
hoofdstad van de V.S. rekening cn
verantwoording af te leggen van
hun beleid voor het Senaatscomité
voor Binnenlandse Zaken. In vol
ornaat verschenen de Indianen voor
de leden van liet comité. Of het nu
lag aan de weelderige kleding we
ten H'g niet. doch een feit is het.
dat Indianen zowel als comité-le
den in de beste verstandhouding af
scheid van elkaar namen.
sleld norden na de
Manai Sophiaar
ragen, die ge-
lerklaring van
politieke
Turkije vraagt terugroeping
van prof. Lieftinck
De vertegenwoordiger van de Wereld
bank prof. P. Lieftinck is uit Turkije
naar Beyroet vertrokken, nadat de
Turkse regering verzocht had om zijn
terugroeping.
De voormalige Nederlandse Minister
van Financiën had gezegd dat het
Turkse regeringsrapport over het eco
nomische herstel niet gebaseerd was ,cu y
op hechte economische maatregelen en t"
dat het voor de Wereldbank onmogelijk 1
De jonge Koning Feisal van Irak
spreekt een woord van dank voor
de hartelijke ontvangst, die de bur
gers van Karatsji hem bereidden.
Dc honing brengt op het ogenblik I kringen veel sensatie heeft verwekt.
een beleefdheidsbezoek aan Pakis-
tail. Sprekende op een partij-conferentie
ln Tjoeroep «Zuid-Sumatra» over de
strijd tussen het Amer.kaanse en het
Sovjetblok, waarschuwde Sophiaan
Twee mOtOrri|CerS gedood dle vroeger algemeen secretaris van de
Op dy Rilkswcs Vhssteep-Bersen I J??1' «»s„- communisme
op Zoom nabij de emoklelho*»y Ie aat «Ilensief tracht uit te breiden
Bieaefaise (Z heeft mch Zaterttesusond
een aanrijding voorgedaan tussen twee
motorrijders, de heren P. A. Butler uit
Biezelinre en Hundersmairck uit Ove-
zatide Zij werden in zo-gwekkende toe
stand mar het a ekenhuis te Goes over
gebracht. waar zij in de loop van gister
morgen aan de bekomen verwondingen
zijn overleden.
Macht van het geld
JONGEN MET f250.— ER VAN DOOR
Een 15-jar.ge HDversumse jongen, die
in zijn eerste betrekkin; als bediende
van een toru.drmer ter plaatse is begon
nen is zijn maatschappelijke carrière
oni?: b:u>keli)k gestart. Toen hij aan het
e r.d van de week bestellingen bij de
klanten moesit afleveien. kreeg hij brief
jes mee. waarop hij ruim f250— ont-
vng In plaats van dit bedrag naar zun
patroon te brengen, kretg het geld in
vloed op hem en hu gin; er van door.
Toen de politie op verzoek van de pa
troon en de ouders van de knaap op
sporing had verzocht, werd de jongen in
Valkenburg (L.) aangehouden. Hij bleek
zijn lang?-droomde vacant.eplatmen te
hebben willen realiseren en had zelfs
getracht de grens over te gaan. wat hem
evenwel niet was gelukt Van het geld
had hy nog niet veel uitgegeven.
Verrassende ontwikkeling in Indonesië?
P.N.I.-leider waarschuwt tegen
communisme
Politieke ommekeer ran een halve slag
(Van onze correspondent in Djakarta), i ceerd, dat de algemene voorzitter van
Betekent de aanval die de prominente N .sldilc DJajosoekarto. aan de
P.N.I.-afdelingen in de Daerahs een
P.N.I. er Mama Sophiaan dezer da- geheime Instructie had gezonden om de
gen op het communisme deed. een samenwerking met de PJ4J. te verste-
volkomen wijziging in de politiek van vigen.
de FN.L. die tol dusver eendracht* ickend Y«" de poUUek
met de communisten samenwerkte? j samenwerking met de P.K.I. in de
Moet men er uit opmaken dat zich, P.N.I. geen onverdeelde instemming
zo de politiek van de partij al geen vlnd< Principieel niet. polltlek-oppor-
j tunistisch ook niet. De tegenstanders
andere richting uitgaat, de leiding van deze polltiek van samengaan met
van de P.N.I. een stroming vertoont, de P K I. verwachten daarvan nadeel
die het met de huidige koers n i e t bij de aanstaande verkiezingen, bij ce-
brek aan een voor de kiezer duidelijke
c positie, waardoor velen, die afkerig zijn
Sophiaan s aanval j van communisme, de P.N.I. zeer
een van persoonlijke aard. waarschijnlijk de rug zullen toekeren,
de partij zich niets zal aan- Mania Sophiaan rekent men tot de te-
.k genstanders van samenwerking, de
huidige algemene voorzitter van de
Het zijn deze drie vragen, die ge- P.N.I.. Sidik. tot de voorstanders.
Dat eerstgenoemde nu in Tjoeroep
Of moet
Sovjet-Unie protesteert
bij Nederland
Tegen vestiging van Amerikaanse bases
De Sovjet-Unie heeft bij Nederland landse regering te vestigen op het feit.
geprotesteerd tegen het vestigen i
dat het ter beschikking stellen van bases
Amerikaanse bases op Nederlands het
legeren van vreemde strijdkrachten op
grondgebied in vredestijd, aldus het
Russische Persbureau Tass.
Het protest werd door de Russische
Ambassadeur in Nederland. S. P.
Kirsanov, overhandigd.
In de Russische verklaring wordt ge
zegd: „Kortelings heeft de Nederlandse
pers verklaringen van de Nederlandse
Minister van Oorlog en Marine. Staf.
gepubliceerd, waaruit blijkt, dat de Ne
derlandse regering heeft ingestemd met
de legering van personeel van de Ame
rikaanse luchtmacht op Nederlands
grondgebied".
„Het is geheel duideiyk. dat het vesti.
gen van Amerikaanse bases op Neder-
grondgebied in vredestijd
strydkrachten op
Nederlands grondgebied op geen enkele
ivyze tot de verbetering van de inter
nationale toestand en van de betrek
kingen tussen de landen kan bijdragen"
aldus de Russische verklaring.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se Ministerie van Buitenlandse Zaken
verklaarde, dat het Russische protest
„nog weer een poging is om onze dap
pere bondgenoten schrik aan te jaren".
Er was geen andere onmiddellijke
reactie noch van de kant van het
Amerikaanse Ministerie van Buitenland
se Zaken noch van het Ministerie van
Defensie.
zou zijn een nieuw crediet voor Turkije
te openen.
De Turkse regering was van oordeel,
dat hier sprake was van inmenging in
de interne aangelegenheden des lands en
vroeg de Wereldbank om vervanging
van prof Lieftinck.
Officials van de Wereldbank gaven ten
antwoord, dat het onmogelijk was Lief
tinck in de naaste toekomst te vervan
gen, aangezien de autoriteiten der orga
nisatie zich op het ogenblik op een in
spectietocht door Zuid-Amerika bevin
den.
De gehele kwestie der Turkse finan
ciële situatie wordt als zeer gecompli
ceerd beschouwd speciaal daar zij ge
koppeld is aan de financiën van Europa
in het algemeen.
Leden van de Europese Betalings Unie
hebben al geruime tijd geklaagd over het
opnemen van gelden door Turkije voor
wat zij beschouwden als ongerechtvaar
digde uitgaven voor investeringsgoede-
F De Verenigde Staten hebben deze Euro
pese pressie tot voor kort in toom gehou
den. omdat zy niet wilden dat de onder
handelingen tussen Turkije en Pakistan
verstoord zouden worden. (U.P.)
Nieuw Garoeda-contract
bijna gereed
In Djakarta is de volgende verkla
ring uitgegeven:
„De voorzitters van de delegaties van
de Indonesische regering cn de KLM
verklaren dat de onderhandelingen In
zake de wyziging van het Garoeda-con
tract thans het stadium hebben bereikt
van overeenstemming ten aanzien van
alle essentiele punten. Ook de formule
ring van het te sluiten nieuwe contract
is zo goed als gereed. Het is de bedoe
ling dat de beide voorzitters op Woens
dag 24 Maart een uitgebreid communi
qué zullen verstrekken Vooruitlopend
hierop zullen geen verdere mededelin
gen worden gedaan.
i gemeen heeft met welk defensie-oogmerk Volgens Tass heeft minister Luns de
dan ook, aangezien het goed bekend is, i Russische Ambassadeur meegedeeld, dat
dat Nederland niet door een aanval de Nederlandse regering de nota van de
wordt bedreigd". Sovjet-regering zal bestuderen en be-
„In het huidige tijdsgewricht, nu antwoorden,
maatregelen worden genomen om de Eenzelfde protest is door Moskou tot
internationale spanning te verminderen Griekenland gericht,
de vrede te versterken, moeten der-
een waarschuwend geluid liet horen
tegen het communisme en dus ook
tegen de P.K.I. al noemde hij deze
partij niet zou een aanwijzing
kunnen zijn. dat h(j voor zijn stand
punt terrein wint in de leiding van
de P.N.I. Reeds eerder zijn in de
partijraad van de P.N.I. enige gema
tigde figuren opgenomen, zo o.a. mr
Wilopo en mr Soejono Hadinoto. Wel
licht moet men ook de uitgifte van
het eerst kortgeleden uitgekomen
dagblad „Soeloeh Indonesia" zien als
een tegenwicht tegen het meer links-
gerichte en fellere „Merdeka".
Maar wellicht ook maakt de ganse
P.N.I. een halve slag om. Enkele orga
nen der oppositie zagen de ontwikke
ling in verband met de slechte econo-
dus ook naar
Indonesië. Ook in ons vaderland tref -
fen wij een groepering aan die steun
verleent aan de beweging, door welke
het wordt voorgesteld of er een hemel
op aarde zal zyn als het communisme
de overwinning zal hebben behaald
De P.N.I. aldus spreker, zal dergelijke
bewegingen, die slechts wanorde ver
oorzaken, bestryden.
Weliswaar heeft „Soeloeh Indone-1
sia" Fakkel van Indonesië" i het
P.N.I.-blad waarvan Sophiaan hoofd
redacteur is een weergave van zyn mische en financiële positie, die men
rede gepubliceerd in minder scherpe zonder hulp uit het buitenland niet te
bewoordingen dan de rede zelf. maar boven zal komen. Het buitenland heeft
het liet in elk geval een waarschuwing zich totdusver weinig bereid getoond de
horen tegen het communisme. En dat i regering Ali Wongso. steunend op de
is een merkwaardig politiek feit! I samenwerking van P.N.I, en PJC.I.
Want de P.N.I. heeft het laatste jaar „kapitaal te verschaffen". Zet men
tegenover de communistische partij in een achterdeur open?" vroeg een de-
Indonesië een verzoenende houding zer bladen. Aanvaardt men desnoods
aangenomen, een houding, die niet ge- een wankeler positie, boven de verbin-
heel en al vry was van zeker gecoquèt- tenis met de communisten, die in veler
teer. ogen uiteindelyk te compromitterend
Zelfs ls enige tijd geleden, gepubli- is om voordeel te kunnen opleveren?
gelyke acties van de Nederlandse rege
ring als des te ongerechtvaardigder
worden beschouwd"
„De Sovjet-regering, die groot belang
hecht aan de zaak van het versterken
van de vrede en het verzekeren van de
collectieve veiligheid in Europa, acht het
noodzakeiyk de aandacht van de Neder-
Dreigbrieven in Engeland
vermeerderen zich
Ook mevr. Lybtelton, de echtgenote
van de minister van koloniën. Oliver
LyMel-ton, heeft een brief ontvangen
waann zy met de dood wordt bedreigd
Zy heeft een lijfwacht gekregen
De politie walde niet een bericht be
vestigen, da-t de brief afkomstig is van
het „hoofdikwartier van de Mau Mau te
Londen".
Minister Lyttelton heeft reeds enige
De belangrijkste nieuw
zyn de volgende.
1. nlet-ingezetenen. woonachtig of ge
vestigd in landen waarmede het beta
lingsverkeer wordt afgewikkeld vla de
x.uuluclwu iktii c,, Europese Betalings Unie. kunnen voor-
tUd"é^ill7«rëM~H»"teriVDoSeS j realisatie van In Nederland ge-
dag «i Londen lonid na dne «enen in investeerd kapuaal -daaronder begre-
Kenya te hebben dojrgebracbt «aar hu Pra, verkoop tn Nederland van binnen,
zijn plan voor vertegenwoordiging ,r>'
alle rtissen ln de regeling besprak.
Gedeeltelijke liberalisatie kapitaalverkeer
Bijzondere regeling met België en
Luxemburg wordt voorbereid
De Nederlamdsche Bank deelt mede:
De gestadige verbetering van de Nederlandse deviezenpositie heeft een
aantal nieuwe libcralisatiemaatregelen op het gebied van het buitenlandse
betalingsverkeer mogelijk gemaakt, die ditmaal in het bijzonder op het kapi
taalverkeer betrekking hebben.
bepalingen
Dc foto toont de B-61 Ma A in
Matador draadloos bestuurbare
bommenwerper, waarmee de lucht-
I macht van de U.S. een squadron
vormde, dat thans op weg is naar
F.uropa. Het zal worden gestation-
neerd in West-Duit stand.
Engeland en E.D.G.-garanties
landse effecten, ook wanneer deze
het buitenland berusten», de opbrengst
naar liet land hunner Inwoning doen
transfereren.
2. Het deviezentechnlsche onderscheid
dat tot dusver werd gemaakt tussen
Engeland is met Prankryk en de an- i locaal en internationaal verhandelbare
dere vyf landen van de EDG in over- binnenlandse effecten, is opgeheven
leg getreden over de definitieve vorm 3 Binnenlandse eifecten. Indonesische
van zijn associatie met de EDG effecten en and»re buitenlandse effecten.
Nadere medcdel.ngeii ovei de B i't voor zovei zij in guldens luiden, kunnen
garanties en betrekkin-zen met de EDG j voortaan worden uitgevoerd, voor zover
zullen waarschijnlijk worden gedaan zy toebehoren aan niet-ingezetenen,
kort voor het debat in de Franse Na- woonachtig of gevestigd in de Ver Sta-
tionale Vergadering ovei de ratificatie »en van Amerika. Canada, de overige
vaji het verdrag. 1 dollarlanden en Zwitserland.
4 De verplichting tol herbelegging,
die tot dusver voor niet-lng'zetenen be
stond by verkoop van binnenlandse ef
fecten. Indonesische effecten en andere
buitenlandse effecten, voor zover zij ln
guldens luiden, alsmede van hier te
lande gelegen onroerende goederen, ls
opgeheven
5 Met het oog op de extreme credi
teurpositie van Nederland in de Europe
se Betalings Unie zullen kapitaalinves
teringen hier te lande door niet-ingeze-
tenen voortaan in het algemeen slecnts
worden toegestaan, voor zover zy met
convertible geldsoorten geschieden.
Ruilingen van bestaande investeringen
en beleggingen van hier te lande ontvan
gen revenuen blyven echter geoorloofd.
Een bijzondere regelinn van het kapi
taalverkeer tussen Nederland cn de
Belgisch - Luxemburgse Economische
Unie is in voorbereiding.
Hieromtrent volgen te ijjner lijd nade
re mededelingen.
Vijf gewonden in
Haarlemmermeer
BROMFIETSER CONTRA AUTO
Gistermiddag is op de kruising van
de IJ weg en de Kruisweg in de Haar
lemmermeer een bromfietsberijder, die,
zonder snelheid te verminderen de
Kruisweg een voorrangsweg op
reed. door een uit de richting Haarlem
naderende personenauto gegrepen en
ernstig gewond.
De bestuurder van de auto. een inwo
ner van Kampen, heeft nog door sterk
naar links uit te wyken, getracht de
bromfietser te myd-en Deze manoeuvre
had tot gevolg, dat de bromfietser, een
Inwoner van Halfweg, toch werd ge
raakt en bovendien, dat de personen
auto ln de berm raakte, over de kop
sloe; en met de wielen ln dc lucht in
de naast de weg gelegen sloot terecht
kwam
Ook de vier Inzittenden va>n de auto.
behalve de bestuurder nog twee heien
en een d-ame .allen uit Kampen liepen
verwondingen op Zy zUn naar het St.
Elisabeths Gasthuis te Haarlem overge
bracht.