Rust, vrijheid, volmaaktheid
Een Zoeklicht
Hij bloeide open als een bloem!
litli ii f s~y
k f*
o 1
ri
n
1
UJ\ l
J
M
Cl
L
GOED AANGEKOMEN
Atoomgeleerden, detectives
en wijsgeren v.d.k.gd
I Jaargang No. 10
Zaterdag 6 Maart 1954
Bewogen Leven LXII
„Maak U los van de genietingen"!
"K/"en zegt wel eens dat er zich om de 500 jaar iets groots voltrekt op deze planeet.
Mensen zeggen zoveel, en zé zijn met hun conclusies zo vaak lichtvaardig. Voor het
ellendig kleine stukje dat van de weg der mensheid bekend is, lijkt deze conclusie
toch een kern van waarheid te bevatten Zo omstreeks het jaar 0 werd Christus geboren,
en niemand zal durven beweren dat Zijn optreden niet aan millioenen mensen het geloof
heeft gegeven „verlost te zijn door Hem". Ruim vijf eeuwen later trad Mohammed op;
zijn volgelingen werden ontelbaar als de zandkorrels der woestijn. Omstreeks het
jaar duizend leek het alsof de wereldklok in de Christelijke landen stil zou gaan staan,
en weer vijf eeuwen later kwam de grote Kerkhervorming.
Wat zal het jaar twee duizend ons brengen? Niet alleen de bewoners van deze
lage landen, doch de ganse wereld
Een andere vraag: „Is er vijf eeuwen vóór Christus ook iemand geweest die het
rad ener nieuwe leer in beweging heeft gezet? Zo ja, aan hem dan dit artikel gewijd.
OMSTREEKS 560 vóór Chr. werd er zelfs de mo
derne geleerden hebben zich erby neergelegd een
kind geboren in Kapilawastoe, niet ver van de grens
nn Nepal, in het tegenwoordige India dus. Zyn naam
-.as Siddharta Gautama en hij was van koninklijken
bloede. Reeds vóór zijn geboorte toonde hij zijn macht
exi aan zijn moeder Maja. genezende kracht te schen
ken. En toen hij geboren werd was er geen ster die de
Kj naar hem wees, maar toonde het heelal overduidelyk
dat het zich verheugde over deze geboorte, zoals een
lader zich verheugt over de geboorte van zijn kind. ..De
Goden juichten en aan de hemel was een wonderlijke
f'.oed", zo zeggen oude geschriften, toen Gautama ter
«ereld kwam. Onmiddellijk na dit geboren worden uer-
cen zieken gezond en in de stilte zongen duizenden
jammen, nèt of de hemel open was!
TET kind groeide voorspoedig op, was schoon van lijf
"1 en leden en bovendien begiftigd met „ingeboren vvys-
1 A heid" die zijn leermeesters versteld deed staan. Wys-
he.d. die zij, na een lange en bange strijd eindelijk
en hadden, bleek reeds deel van hem.
Was het wonder dat men zijn vader voorspelde, dat
am zoon nooit Koning zou worden, doch een redder, een
verlosser der mensen? Was het wonder dat de vader,
set alle middelen waarover hij beschikte, zijn zoon wilde
Miouden voor zich en zijn dynastie? Bovendien: Ko-
rang zijn is Immers het hoogste!
De vader, bang. dat het leed der wereld hem zün kind
tttroven zou, vaardigde een bevel uit dat Siddharta on
ledig moest worden gelaten van alle leed.
ZO groeide dan een mensenkind op zonder leed te
zien. De jonge Prins was kerngezond. Hij kende
geen pijn. Hij voelde zich gelukkig en toen hij een
Mdschone vrouw trouwde, die hem al spoedig een zoon
thonk, scheen zijn geluk volmaakt.
Doch op een dag zag de Prins op een korte rijtoer een
hralide gritsaard. En toen hij zijn wagenmenner vroeg
vit dit te betekenen had. antwoordde deze: ..Deze man
isoud, en als men oud wordt verliest men zijn krachten,
fommige mensen die oud worden, verliezen zelfs het ver-
icjen met hun ledematen iets te doen.
verwondering dacht de Prins hier eerst aan, méér
tiet verwondering, dan met vertwijfeling, ofschoon de
geachte bij hem op kwam: „Dit staat dus misschien mij
tot te wachten."
Op een tweede rijtoer zag hij een zieke. Iemand die lag
kermen van pijn. En wéér antwoordde de wagenmen-
op zijn vraag wat dit betekende: ..Alle mensen kan
overkomen. Het lichaam van de mens is zo broos."
Op een derde tocht zag hij een dode. en toen de vva-
pnmenner hem zei dat geen sterveling dit zou ontlopen
ra dat de dood meestal voorafging door een pijnlijk slo-
"ijsproces, werd hij zeer stil.
Hier was Iets dat hij niet begreep. Hij hield zo ont-
lollend van het leven. Er was een stem in hem die zong
un eeuwigheid, van onsterfelijkheid, een stem die hem
io blijmoedig maakte, die hem zei dat hjj zo bevoor
recht was omdat hjj leefde en nu bleek het leven
eensklaps een last. Duizenden gevaren waren er om
hel leven die het wilden vernietigen, duizenden in-
'Ineden die het de kroon wilden ontroven, die maakten
bi wat schoon kon zjjn een gruwelijke strijd werd.
AAR dat kon toch niet?
J In hem was toch die stem die zong van eeuwigheid
en reinheid? Van liefde en onsterfelijkheid? Voor
{'■eerst in zijn leven was hij ten prooi aan een vrese-
w strijd. Alles krijgt zijn oplossing. Op zijn vierde reis
b? hij een bedelmonnik, het toonbeeld van waardig-
rust en verhevenheid. Deze mens wandelde over
«zelfde aarde waarop de anderen woonden die in het
'"'•er tastten. Deze mens was boven ziekte uit en boven
Siddharta voelde en zag heel duidelijk dat deze
?{"nik in een ander leven stond, en zijn leven was wer-
«'ijkheid. Zijn leven was het Juiste, omdat het niet te
knoesten was!
Dagen lang zonderde Siddharta zich af. Langzaam
"h het grote licht bij hem door. Wie het genot van de
arde zoekt is verloren. Wie genieten wil door zijn lus-
;'r plaatst zichzelf In de tijdelijkheid. En de tydeliik-
is vergankelijk Wie de tijdelijkheid voor de werke-
jlkheid. voor de waarheid houdt, is verloren, want hij
jf^dt zijn ziel. HU laat in elk geval zUn ziel in waaide
u-tn. en wordt onherroepelijk een prooi van de dood.
een nacht ziet hU duideiyk voor zich wat hem te
staat. HU zal zichzelf op het spel moeten zetten
io het leven te kunnen leren kennen en de mensen
J «unnen verlossen van datgene waaraan zy grande
diezelfde nacht verlaat hU het palels om als bedel-
«nnlk de wereld in te trekken. HU verlaat dus zijn
vrouw. zUn kind. zUn ouders, om de taak te ver-
;'hten waarvoor hU eens naar de wereld is gekomen
«eet dat zUn vader groot verdriet zal hebbben vvan-
die zijn verdwUnen ontdekken zal, hU weet echter
*®j dat het een verdriet der duisternis Is. Zijn vader
- timers nog blind zoals allen om hem. en daarom moet
- fan HU moet gaan om zelf het licht te vinden
-»t hij tot hen terugkeren kan met de waarheid.
Eoeddha-beeld van Samath
VERGEZELD van enige beroemde leermeesters trekt
hij de wereld in. Doch hij voelt dat hij ook hen ver
laten moet. HU zal het alléén moeten volbrengen.
Deze leermeesters zijn ook verduisterd, zy begrijpen nog
niet dat een leven van onthouding alleen maar zin kan
hebben als dit onthouden van binnenuit geboren woidt.
Zo gaat hij dan alleen verder, zichzelf beproevend ten
bate van de wereld. Men kan niet door zelfkasteiding zyn
beeeei ten overwinnen. Men kan ze alleen maar met de
gesel ttjdeiyk het zwygen opleggen, doch als de wonden
TWEE MENSEN hebben, met
elkaar en ieder voor zich,
een strUd uitgestreden.
Hij is jong, sympathiek, door
tastend; nog ongetrouwd, maar
in staat zUn toekomstige vrouw
een onbezorgd leven aan te
bieden.
ZU is de gast geweest van
haar zuster, hier in Rome. Haar
land. haar huis, haar man en
enig dochtertje zijn ver weg.
Een ontmoeting van deze twee
leidde tot een goede vriend
schap. Gisteravond hebben zij
elkaar trouw beloofd, voorgoed.
DAT HKT huweiuk, waartoe
twee gewone, menselijke
mensen besloten hebben,
niet doorgaat, vertelt „Stazione
Woord van
Bezinning
bU het afscheid, dat niet meer
uitgesteld of ongedaan gemaakt
mag worden.
Zelfs geen brief zal voortaan
het contact tussen deze twee
handhaven Geen van beiden wil
hierop terugkomen Maar moei-
viijk is het: een laatste stukje
pijnlyke strijd.
„Stuur dan tenminste een te
legram met „goed aangekomen
smeekt Giovanni Maria stemt,
na enige aarzeling, toe. Meer
kan en mag zij niet beloven.
Wie hen helpt, is de commis
saris van politie. Een man van
groot geestelijk formaat. Hy ze-
demeestert niet. Hij moraliseert
niet. Hij verscheurt niet ach
teloos of theatraal maar als
mens met begrip voor zijn me
demens het proces-verbaal,
dat tegen Maria en Giovanni
is opgemaakt
Met de scheur in het papier
scheurt hun verleden, van goed
bedoelde, schynbaar ongevaar
lijke vriendschap, stuk. Zy mo
gen opnieuw beginnen. Ieder
voor zich De trein van Maria
raast naar het Westen, naar
haar land, haar huis, haar man,
haar kind. Giovanni keert ge
slagen. maar niet wanhopig
terug naar zijn eigen leven. Ook
hy heeft nog een toekomst.
termini" ln een reeks beelden,
die stuk voor stuk meesterwer
ken zijn.
Het navertellen van de film
zou te veel ruimte vragen. Bo
vendien zou de aandacht afge
leid kunnen worden door bU-
komstigheden.
De strijd is namelijk uitge
streden. Maria en Giovanni lo
pen langzaam over de perrons,
waar in anderhalf uur een on-
vergetelyk stuk van hun leven
werd geleefd en waar zulke In
grijpende beslissingen vielen.
Nu is over die twee een merk
waardige stilte, een niet geheel
natuurlijke rust gekomen. Het
is slechts een pauze, een inter
mezzo. Ieder ogenblik kan de
strijd weer oplaaien.
Over enkele minuten zal Ma
ria voorgoed uit Rome vertrek
ken. De expresse voor Parijs
staat gereed. Het onvermurw
bare mechaniek van de stations
klok doet de wijzer wéér een
minuut verder springen. Dat be
tekent: wéér een minuut dichter
Terwille van haar man en kind
niet, ook niet terwille van zich
zelf en Giovanni, terwille van
de strijd niet. die uitgestreden
is maar nog nasmeult.
DEZE TWEE ZUn geen hei
ligen. maar evenmin los-
bandigen. Maria en Gio
vanni zyn gewone mensen. ZU
stryden en verliezen; zU stry-
den en winnen.
Denk niet: het verhaal van
deze te ver gedreven vriend
schap, deze verboden liefde, is
ontroerend, waarschuwend, leer
zaam. Alstublieft geen hooghar
tige zedeprekerij, het kramp
achtig pleidooi voor een zoge
naamde „christeiyke" moraal!
In de film zijn figuren, die
deze „nette" houding van ulter-
lyk fatsoen levensgroot uitbeel
den. Een zielig en zielloos ge
doe. Hiermee zijn Maria en Gio
vanni en wy „gewone" mensen
allerminst geholpen.
GE
i
genezen zUn, zyn de begeerten er weer. Feller nog dan
voorheen. Men kan de begeerten alleen maar overwin
nen door het juiste inzicht.
In een nacht bloeit hU open als een bloem. Hij voelt
zich verbonden met alles. Duidelijk ziet hy hoe hij eens
in de vergankelijkheid verstrikt is geweest. Hoe hy zich
eens heeft willen verzadigen aan datgene wat altijd weer
nieuwe onrust, nieuwe kwellingen oproept Nu ziet hij ont
stellend duidelijk het juiste pad voor zich dat hem ein
delijk zal voeren naar het ryk waar de dood ziin macht
verloren heeft, en zelfs de wedergeboorte niet bestaat.
Ontstellend duidelijk ziet hU de weg voor zich naar het
Nirwana, waarin de eeuwige staat is van rust. vryheid
en volmaaktheid.
Als hy. onder de Bodhi-boom. de heilige vijgeboom. tot
de overtuiging komt dat de dwaling, verkeerd-gaan ten
gevolge van verblinding, de ware oorzaak is van alle el
lende. is hij een Boeddha, een vol-ontwaakte geworden.
Dan ziet hij ook met zyn geestesoog.
HET moment van de prediking is nu aangebroken. En
als hy aarzelt om te beginnen is daar ojjeens de
stem van de God Brahma, als pleitbezorger van de
ganse wereld, die hem smeekt het rad zijner leer in be
weging te zetten. Nu is er voor hem geen excuus meer.
Nu zal hij moeten verkondigen wat hem als Boeddha,
gegeven is: „Maak U los van alle genietingen die U
aan de wereld binden en kasteid Uzelf niet. opdat ge
niet medewerkt aan een zinneloos uitbreiden van het
reeds bestaande leed. Er is al leed teveel. Men kan het
uit zich bannen door het achtvoudige pad te betreden,
het pad van de juiste overtuiging, het juiste besluit,
het juiste woord, de juiste daad. het juiste leven, het
juiste streven, het zich juist bezinnen, en de juiste
meditatie."
Op tachtig-jarige leeftyd zou de meester gstorven zUn
te Kusinara.
REIN BROUWER.
Geen kortzichtige moraal:
„Dat blijft een wond, een vlek
ln hun leven. Pas toch op, dat
zo iets je nooit overkomt!"
Het Evangelie gaat dwars
hiertegen in: ...Maria. Giovanni,
leder ander mag na een leven,
dat anderhalf uur of misschien
ettelyke jaren, om welke reden
ook, in de knoop is geraakt, op
nieuw beginnen. Niet door een
goedgunstige politiecommissaris
maar door de goedheid en gunst
van God.
P. L. SCHOONHETM
Predikant voor BUzonder
kerkewerk van de Her
vormde Gemeente te Lei-
vormde Gemeente te Lel
den (Hoge Rijndyk 14a).
Deze twee acrobaten in Parijs tonen een
..sterk" staaltje van buitengewoon krachtige
tanden. Het zijn de twee gebroeders Seiferts
van 23 en II jaar. die samen met hun 21 jaar
oude broer dit verbluffende nummer brengen
in het bekende circus Medrano. Een ..liapje
acrobatiek", dat de meeslcn wel zeer zwaar
op de maag zou liggen
W. H. van Eemlandt. „Weer
verdwijnt een atoomgeleerde".
Het Wereldvenster, Baarn 1953.
Indien alle atoomgeleerden verdwe
nen op de wyze waarop de man van
wetenschap uit dit mysterie van de
misdaad gevrijwaard wordt voor mm
of meer officiële benden, die het op
dergelykc vaten vol geleerdheid voor
zien hebben, dan zouden wy heel wat
sensationele berichten in onze dage
lijkse courant missen. Tenzij er natuur
lijk weer berichten verschenen, die
onderdeel waren van een even inge
nieus complot als er gesmeed werd om
dr Joseph Stevens zyn rust te verze
keren. In dat geval zouden wij de
nieuwsberichten over weggeraakte
atoomgeleerden met nog meer aan
dacht moeten lezen en bedenken, dat
die op het eerste gezicht allarmerende
mededelingen, wel eens iets andeis
zouden kunnen betekenen dan een on-
ingewjjde meent.
Men verwyte mU niet dat ik geheim
zinnige taal neerschrijf, want als ik
my duideyker zou uitdrukken dan zou
ik de inhoud en de intrige verraden
van een intelligent en boeiend detec
tive verhaal en het genoegen dat er
aan dit boek te beleven valt, wil ik
niemand ontnemen.
De liefhebbers van moordhlstories-
sec kunnen hun hart ophalen, want zy
worden door Van Eemlandt niet in hun
spanning gestoord door tirelantynen
In de vorm van liefdesavonturen, noch
wordt de oplossing van dit piobleem in
handen gegeven van lieve, pientere
oude dames of eerzuchtige Jonge jour
nalisten. Het zUn de leden van de Ge
heime Dienst en verstandige inspec-
'y OP DE BOEKENMARKT
teurs die de leiding hebben en houden.
Ongetwijfeld een boek dat vele bed
lampjes brandende zal houden.
Jammer dat erin de aanbeveling op
het stofomslag zulke vreemde stijlbloe-
men te plukken zyn, zoals: Een nieuwe
Nederlandse schrijver te kunnen intro
duceren. moet voor vele lezers van
dit genre boeken in ons land een wel
kome verrassing zijn En op de andere
zyae: dat het welslagen van zyn
onderneming het hem onmogelyk
maakt anderen in vertrouwen te ne
men". Hoe moeilijk is de Nederlandse
taal toch voor sommige Nederlanders.
C. Budding*. „Vrijwel op slag".
Bruna. Utrecht 1953.
De Dichter Budding" heeft het voor
beeld van zyn Engelse collega Cecil
Day Lewis gevolgd en heeft een detec
tive-verhaal geschreven Hoewel het
geen „Malice in Wonderland" gewor
den is. is het toch een onderhoudend
verhaal met goede typeringen, hoewel
de boosdoener Kreukniet met fladde
rende jas en dikke sigaar wel een beet
je een tweelingbroer lykt van de deur
waarder Dreverhaven uit Bordewijks
„Karakter", en aardige milieutekening
De oplossing in padvindersstyi van een
goede daad per dag is niet erg bevre
digend. doch het geheel levert wel een
verzetje voor een regenachtige dag op
Joh. Schotman. „Arcadië en
Asfalt". De Tijdstroom. Lochem
z.j.
In het boekje met de veelzeggende
titel „Arcadië en Asfalt", bovendien
nog versierd met een lieve Flora,
wordt de lezer niet lang in het onge
wisse gelaten omtrent de voorkeuren
van dc auteur Niet het asfalt der
wereldsteden waarlangs de roes des
levens vliedt, noch het naakte vraag
teken van de reken- en kruiswoord
raadsels, de inbraken, de ontvoeringen
en de drinkgelagen, vermogen hem tc
bekoren Hy verkiest de stilte van de
vergeten dorpen, de simpele praat van
s.mpele Heden, de leeuwerikken, de
mieienhopen de fanfarecorpsen, de
hondjes, dc kippen en de moestuinen.
Altemaal dingen waarover al velen
mm of meer diepzinnig de wijsgeer
uitgehangen hebben, vooral zy die het
asfalt afwijzen.
„Ieder zUn meug', zei de boer en ook
ik bemin het buitenleven innig, maar
ik zou er mij toch liever voor wach
ten om. misleid door myn voorkeuren,
schilders als Klee en Picasso op de
mestvaalt naast mUn boerderij te
gooien De Arcadiër moge dan :n de
verbijsterende asfaltweteld zyn indi
vidualiteit verliezen iets wat hele
maal niet zeker is deze Aread ér
verliest door dat staren on plantjes en
diertjes een onderscheidingsvermogen,
dat speciaal een schryver niet verlie
zen mag.
Marnix Gijsen. „Van een wolf
die vreemde talen sprak". A. A.
ML Stols, 's-Gravenhage 1953.
De wolf die de mensentaal ging
spreken om met de mens tot een over
eenkomst te komen betreffende scha
penbouten. was een wezen met een
nieuw idee en werd zoals alle wezens
met nieuwe ideeën, misverstaan Hy
had zyn wolvenaard, om zo te zeggen,
gekerstend en werd nu gewantrouwd
door zyn medewolven en door de men
sen gelykelyk. Hy emigreerde naar
een beter oord Een aardig niemendal
letje van een groot schryVei
CLARA EGGINK.
v.d.k.g. van de kouwe grond -
Red „LD"
