o|
Een
Zoeklicht.
DRIE LEVENS
[O
Over
Koninginnen, schoolwerk,
kraaiende hennen en nog
wat
Boerenbedrijf is niet eenvoudig
LAATSTE SNEEUW?
H
m,
gevallen
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD -
ZATERDAG 27 FEBRUARI 1954 - PAGINA 2
Blaadjes uit het dagboek
van Mevr. J. Geursen- Borst
Aardappelbomen zonder knol
Koningin Elisabeth reist nog steeds
door Australié De kranten staan er
elke dag weer vol van Je leest vrij
wel nooit wat ze zégt het gaat er
alleen maar om wat ze draagt en hoe
ze glimlacht. Een mens wordt er wel
een beetje beu van. eerlijk gezegd
Ondertussen heb lk er alle respect
voor. dat ze in deze vochtige warmte
er altyd maar weer koel en fris uit
ziet en altijd weer glimlachend hon
derden handen drukt Maar ze moet
er zelf toch wel eens genoog van
krjigen, dat het in de kranten altijd
maar weer om haar verschijning gaat.
„Ja maar", zegt een Australische
vriendin, als ze ziet, dat ik de krant
een beetje wrevelig wegleg: „Waar
;aat het bij jullie Koningin dan om?"
„Ach", zeg ik nadenkend, „Onze
Koningin is natuurlijk in een heel
andere positie. Maar »'U zijn vooral
geïnteresseerd in wat ze zegt bij
verschillende gelegenheden. We zijn
trots als ze op reis is en een van
haar redevoeringen houdt in uitste
kend Frans of Engels. Ja - en we
houden van haar als ze met ver
warde haren en 'n vertrokken ge
zicht in de regen in de overstroomde
gebieden staat. Dan is ze de Moeder
van ons volk en dan weten wc.
dat we er nog ver van af zijn om
Australiër te worden en Juliana af
te zweren
De Duke van Edinburgh is hier
door zijn eenvoud ook zeer populair.
Hij verveelt zich kennelijk gruwelijk bij
de races (waar de Koningin dol op isi
en slipt, als hg enigszins kan, weg
naar een cricketwedstrud. Een klein
deel van de bevolking, die in de races
een van de grootste kwalen van
Australië ziet. is daar natuurlijk erg
over te spreken!
DINSDAG.
De scholen zijn al weer aan de gang.
Onze kinderen gaan hier. sinds we deze
aardige, kleine school voor hen gevon
den hebben, werkelijk erg graag naar
school. Als lk ze om vier uur vraag:
„Hoe was het vandaag? zeggen ze
bijna altgd zonder uitzondering „fijn".
Als ik wel eens hun school binnenloop
heeft het iets van een werkplaats Het
is lang niet zo geregeld en geruisloos
als een doorsnee Hollandse school.
Maar ze zyn enthousiast bezig - Kij
ken nauwelijks op als je binnenkomt.
Soms aait er een de schoolkat eens
over de kop en gaat dan weer
verder De onderwijzer kan U geen
stapeltje keurig geschreven schriften
laten zien. waarin ieder kind even
ver is Voor onze Hollandse begrippen
is het allemaal een beetje slordig
Maar wat spreekt er dikwijls een grote
belangstelling uit!
Bg elk onderwerp wordt er gete
kend. Het kind maakt zo'n schrift
helemaal zelf verzamelt plaatjes er
voor probeert van alles over zo'n
onderwerp aan de weet te komen Ik
zie soms. als lk zon schrift door
blader, ineens n héél andere kant van
een van mgn spruiten en denk „Hè
dat had ik nooit van jou gedacht".
Mijn oudste, nu bijna 11 iaar. leest rijp
en groen over geschiedenis. Op school
hebben ze een prachtige bibliotheek,
die de jongens zelf beheren en waar
ze boeken uit mogen lenen, zoveel als
ze maar willen. Het valt me dikwijls
op wat een alleraardigst beeld Jan
zich op deze manier gevormd heeft
over de geschiedenis van Australië,
zonder al die weetjes waarmee wij in
Holland geplaagd werden voor ons
toelatingsexamen HBS. of Gymna
sium Ik weet b.v nóg, dat Godfried
met de Bult getrouwd was met Ma
rianne van Toscane maar vraag me
niet meer wanneer dat ergens in de
geschiedenis gebeurde Ik kan nog wel
alle graven van Holland opdreunen
Maar 'k heb niet 't gevoel dat me
dat nou geestelijk zoveel rijker ge
maakt heeft.
En wat voor ouders en kinderen
een zegen is hier Zo goed als
geen huiswerk op de I.agere School.
Leidse moeders die dit lezen, zien
nu vast groen van jaloezie! Tussen
de middag hebben ze maar een uur
lunchtijd en de meeste kinderen
blyven dan op school. Maar om half
vier zijn ze overal vanaf.
Er wordt op school veel aan sport
gedaan Elk Jaar zjjn er grote school
sport* edstry den. waarbij Je als moe
der de hele middag langs het lijntje
zit. We hadden dit Jaar veel plezier
om mijn Jongste dochter, die dank zij
haar lange benen, iedere mededingster
versloeg met hardlopen en door de
Australische moeders: „Fanny Blan-
kers" genoemd werd.
WOENSDAG.
Vandaag reed ik door de stad en
bekeek de versieringen zo eens. Maar
liet doet allemaal maar schrieltjes
aan tenminste als U het vergelijkt
met de uitbundige versieringen, die
we in Holland oij Oranjefeesten ple
gen aan te brengen. Hier hebben ze
zoiets ook nog nooit bij de hand ge
had zodat het ze alweer niet kwa
lijk te nemen is. Zijn ze n b. al dagen
bezig om voor ons prachtige park mij
len lange tribunes op te richten
Zo zal de Koningin alleen maar 'n
haag van mensen zien en niets van al
de schitterende kleuren Wat zal mijn
vriend de oppertulnman, nijdig
zyn!
Ik durf het onderwerp „Koningin
in geen enkel gesprek meer aan te ra
ken. want in negen van de tien ge
vallen is de reactie: „Ze komt langs
jullie huls, hé. Vind Je het goed als
we met zn allen die dag komen?"
Mjjn man zegt: „Je moet „neen"
durven zeggen het Is je eigen
schuld als we door 't halron zak
ken lk zie in gedachten al photo's
in de krant: „Pastorie verwoest.
Koningin kwam juist voorbij toen
balcon instortte" Ik durf de tele
foon bijna niet meer op te nemen
en ga gauw theeschenken als het
gesprek in deze gevaarlijke richting
komt. Ik laat het „nee" zeggen dan
aan mgn vastbesloten man over. die
altijd capituleert en toch weer „ja"
zegt. Dan is het lekker mijn beurt
om 's avonds verontwaardigd te doen
en bedachtzaam op het gevaar
van de onderneming te wijzen. Ik
geniet er elke keer weer van
DONDERDAG
Er wordt grondig de gek gestoken
met alle hoogwaardigheidsbekleders,
die erop uit zyn de Koningin zoveel
mogeliik de hand te drukken Eén van
die mensen, mr Cahill, de premier van
New South Wales, maakt het wel erg
bont en hij moet het bijna elke avond
in de krant grondig ontgelden bij de
spottekenaar.
Vanavond zag je op het plaatje een
dame wandelen met een keurig hondje
op haar hielen.
„Wat een aardig hondje hebt U
daar
„Ja en lk noem hem Cahill, want
hij loopt overal achter me aan'
Ik zou niet graag meneer Cahill
heten.
VRIJDAG.
We hebben een poos geleden het
hoenderpark aanmerkelijk uitgebreid
met tien jonge kippen. Tenminste
we dachten dat het kippen waren. We
hebben ze gevoerd met het beste op-
fokvoer dat er te krijgen was we
hebben er een prachtig nieuw kippen
hok bij laten timmeren we hebben
ze met de tederste zorgen omringd en
elkaar, als we weer een hoge graan-
rekenlng betaalden erop gewezen,
dat over korte tijd de resultaten zicht
baar zouden zijn Zou ons hoender
park in de naaste toekomst niet zoveel
eieren opleveren, dat we aan een
sluikse eierhandel konden gaan den
ken? Wie zou niet veel liever de heer
lijke. verse eieren van de pastorale
hoenderhof op z'n ontbijttafel zien,
inplaats van de winkeleleren zonder
smaak of geur?
We verheugden ons over hun glan
zend witte veren, over hun rolrond
uiterlijk over hun frisse rode kam
men Helaas, juist de rode kammen
waren mts. Er blijken zes. misschien
zeven hanen onder te zitten. Het is
's morgens om 5 uur beslist een vro
lijke boel ln onze hoenderhof. Onze
slaapkamers liggen verweg maar
hoelang zullen onze buren nog vrien-
delyk blijven?
„Jonge hanen zijn verdraaid lekker'
heb ik al een paar keer voorzich
tig opgemerkt.
Maar de reactie van de echtvriend
is niet hoop gevend. „Als je denkt,
dat ik zes of zeven weken achter el
kaar een haan zal slachten, heb Je
het mis", zegt hg opstandig.
Hy moet er dan de boer maar mee
op gaan en ze zien te ruilen. Het boe-
renbedrlif is toch niet zo eenvoudig.
De aardappels, die zoveel beloofden,
hebben alleen maar loof gegeven
majesteiteigk, manshoog loof, je kunt
in de schaduw ervan zitten maar er
valt helaas niets te rooien
ZATERDAG.
Vandaag kwam er weer een Hol
landse boot aan. Mijn man deed gauw
z'n pastoorsboordje om en was toen
als een van de eersten aan boord.
Maar veel kun je niet uitrichten in
zon wiemelende mensenhoop ieder
een Is veel te ojagewonden.
Er kwamen nogal wat mensen ln de
pastorie aan vandaag, die wat aan
het passagieren waren. Wat weten we
het toch allemaal goed als we het
nieuwe land binnenkomen en wat
zijn we overtuigd van ons uitstekend
Engels en van ons vakmanschap
We luisterden maar eens en we
keken elkaar maar eens aan af en
toe. De tyd zal 't leren!
J. GEURSEN—BORST.
Voor de Vrouw
Profiteer zoveel mogelijk
van groente
Het Voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad meldt:
Hoe zou U het vinden als U op een
morgen maar één soort groente in de
winkel ontdekte? Als U slechts lege
kisten aanstaarden rond die ene kist
met boerenkool?
Dat komt. gelukkig, in ons land niet
voor Er is altgd variatie genoeg.
We hebben dan ook alleen maar die
ondenkbare situatie beschreven, om
dat het voor sommige huisvrouwen
eigenlijk zo weinig schijnt uit te ma
ken of er nu maar één groentesoort
te koop is of dat zy keus kunnen ma
ken uit een stuk of vgf. zes. Ze nemen
bijna altijd die ene, gemakkeigk te
bereiden groente of die erg lekkere of
die heel voedzame.
Doet U dat niet: geef Uw gezins
leden variatie In het menu. Dis eens
iets anders op. probeer eens een an
dere bereidingswijze. Het komt niet
alleen de eetlust ten goede, maar ze
ker ook de gezondheid.
En denkt U er aan. dat U het meeste
profyt van de groente trekt als U ze
met weinig water opzet en kort kookt?
Probeert U het eens met de volgende
recepten.
Boerenkool.
Zet boerenkool niet lang ln
30 45 minuten. Gebruik eens haver
mout om het gerecht smeuïg te ma
ken.
Boerenkoolstamppot.
1 >3 kg aardappelen, 1 kg boe
renkool, een half kopje haver
mout. zout. ongeveer 3 dl melk.
boter, margarine of gekookt
spek.
De kool en aardappelen schoonma
ken en wassen. De kool opzetten met
een bodem water, de havermout en
een weinig zout. De groente om
scheppen. wanneer een deel geslonken
is. De kool ca. 40 minuten gaar laten
worden. De aardappelen gaar koken
ln een weinig zout water Zo nodig
het nat afgieten De aardappelen
droogstomen. stampen en met melk
ien kooknat» tot puree roeren. De
kool en boter, margarine of blokjes
spek door de aardappelen roeren. Des
gewenst een scheutje azijn er door
roeren.
Winterpeen.
In de hutspot gebruiken we peen en
uien samen. Dit kunnen we ook doen
wanneer we de peen als groente apart
opdienen. Neem dan echter weinig ui
en kook eens een stukje laurierblad
mee. Probeer eens hoe een mengsel
van gekookte prei en peen U bevalt.
Maak winterpeen een andere keer af
met suiker. Snyd de penen niet altijd
in stukjes van dezelfde vorm. zg
laten zich immers snijden tot reep
jes. blokjes of plakjes.
In Zwitserland kent men:
Peen in melksaus.
1 kg winterpeen, zout, 3 dl melt
25 g. bloem, een klontje bote?
of margarine. 2 eetlepels v*,
fyngesneden petersellegroen
De winterpeen schoonmaken en in
plakjes snyden. Deze in weinig water
met zout gaar koken In 10 a 15
nuten De bloem aanmengen met
scheutje melk De rest van de melk
aan de kook brengen en binden met
de aangemengde bloem De saus een
paar minuten laten doorkoken en af.
maken met peterselie en boter of
margarine. De peen er door mengen
en meteen opdienen.
Prei.
Kook prei in zijn geheel of ln s.„..
ken gesneden Geef de groente inëèn
melk- of tomaten- of hamsaus 0! ja
een saus van het eigen kooknat ir«
een scheutje azUn Geef bg prei een
pittig gerecht, zoals kaas,, geiookte
vis of gerookt vlees.
Gesmoorde prei.
Van de prei het wortelschijfje en d«
stugge bladeren wegsnijden De pr»j
stukken snyden. deze wassen en laten
uitlekken. De boter of margarine
smelten. De groente met iets zout er
door scheppen en zachtjes gaar laten
worden ln een gesloten pan in ongt--
veer 20 minuten De groente op smaal
afmaken met aroma of Engelse sauj
en meteen opdienen
Kijkjes in de Nutuur
strekt, dat ik er onmiddcligk door
werd aangetrokken.
Voor mg uit, waar ik onder oe
sneeuw een welbekend paadje langs
zomerse korenvelden herkende. waS
het spoor getrokken van een rijwiel
geflankeerd door de moeizame stap.'
In Wenen schynt een vriendelijker
atmosfeer te bestaan Ze hebben
daar een stel ondernemende kinde
ren ook Vijf van hen. vier jong»ns
en een meisje, van negen tot dertien
jaar oud. gingen per tram op expe
ditie naar Afrika. Zij hadden aller
lei uitrusting meegenomen, zoals
voedsel, dekens brandewijn, sigaret
ten een luchtbuks en kleurige snuis
terijen om de opperhoofden in
Afrika aan te bieden. De tram
bracht het gezelschap naar zyn
eindpunt bij de Donau Daar sloegen
de kinderen een kamp op in een
oude vissershut. Ze maakten wat
worstjes klaar en namen een slok
brandewijn tegen de kou! Toen sta
ken ze ook maar vast een sigaret
op en oefenden wat met de lucht
buks. Daarna konden 3 van de 5
hun heimwee naar hun warme bed
niet langer weerstaan en pakten
ze de tram terug naar huis De drie
deserteurs gaven de inmiddels reeds
gealarmeerde politie het geheim van
de hut prgs. en ook de twee door
zetters waren toen snel weer thuis
gebracht.
Wil horen onze huisvader-afwassers al
klagen foei. foei. geen leven zouden
ze meer hebben Eén man is biyk-
baar al ten offer gevallen meneer
Brown in de stad Tuckson 'V S
Die vulde onlangs een formulier in
om te mogen stemmen. Bij ..be
roep' schreef de man „huisvrouw".
Natuurlyk wekte dat de belangstel
ling van de aanwezige ambtenaren,
om niet te zeggen dat de heren zich
nieuwsgierig betoonden Toen hem
om een verklaring gevraagd werd.
antwoordde hg simpel: „Mlin vrouw
gaat uit werken en laat mg al het-
huiswerk opknappen Wat moet ik
dan anders opgeven dan huisvrouw?"
Mevrouw Marie Harrison en haar zoon
Geoige trekken zich van de kou niets
aan Zelfs niet toen het onlangs
15 araden vroor ln hun woonplaats
(Amerika natuurlijk». Ze stonden
tenminste met grote borden voor de
fabriek te posten Op de borden
stonden vervaarigke eisen om ho
gere lonen in de fabriek. Er was
meteen een staking bij uitgeroepen
om de eisen kracht bij te zetten.
Eigenaai van de fabriek is Georg?
Harrison; zijn vrouw heet Marie en
zijn zoon óók George, net als zgn
vader. Zeker ruzie in de familie ge
weest
ET STAAT ER sneeuw!"....
en terug kan lk niet meer. of ik
zou opnieuw moeten beginnen Ik
wilde nameigk nog wat vertellen over
de „gs tgd", die achter ons ligt en
waarmee we elgenigk al hadden afge
rekend. Maar wat ben ik begonnen!
Want als er ooit een lentedag geboren
werd uit winterse misère, dan is het
toch wel vandaag, op de 14e Februari!
Het lijkt wel een feestdag. In de tuin
is al een druk gescharrel van vogels:
een mannetjesvink loopt op de oude
voederplaats rond met iets van een
kuifje op z'n achterhoofd, maar naar
het voer zoekt hg niet (hoeft hg ook
niet te doen. want we hebben het
voeren stopgezet». Een paar merel
mannen hebben hooglopende ruzie. Ze
springen als kemphanen tegen elkaar
op en plukharen en schetteren dat
onze kat. die kouwkleum. er voor van
achter de kachel komt. Een koolmees
zit te repeteren voor de op handen
zijnde kennismaking met een aardig
koolmeesv rouwt je 't kan ook z'n
strüdlied zgn voor een toekomstige
mededinger in huweigkse zaken Er
hangt iets in de lucht, er is wat op
komst! „Sneeuw natuiirigk". zegt de
voorzichtige, die aan Maart denkt met
z'n spreekwoordeigke staart. Maar
het weerbericht vermeldt een Zuiden
wind en het gs in de vijver is pap
perig zacht!
Van gs gesproken, stonden we niet
op de schaats nog geen week geleden?
En werden er een paar dagen ge
leden geen schaatskampioenen gebo
ren1 En verslagen'
„Maar het water sopte om hun No
ren". zect U' Goed. maar de velden
lagen terzelfdertyd zwaar onder de
sneeuw, ten Noorden van de grote ri
vieren althans. Nu. op deze milde
voorjaarszondag, heeft het er veel
van. dat deze krachtsinspanning van
de winter een laatste stuiptrekking is
geweest. Daarom ga lk het erop wa
gen. van die laatste sneeuw nog iets
te vertellen
De straten van de stad waren af
schuwelijk met hun morsige slikrom-
mel. ze waren ook een bezienswaar
digheid door de auto's, die een wed
strijd hielden hoe hoog ze de wlelrg-
ders wel konden volspatten. In het
park was het wat veiliger en rustiger.
Het was er bg de vgver bepaald amu-
Fanf. want ondanks sneeuw en gs
hielden de eenden en de ganzen er
waterpolo en maakten een leven als
een oordeel.
Maar buiten, aan de rand van ae
stad. waar de weilanden lagen en de
akkers, daar was de witte droomwe
reld zo blank, zo ongerept en uitge-
Georg K. Gireer. „Gedempte
Stemmen en Gebalde Vuis
ten". N.V. De Arbeiderspers
Amsterdam 1953.
De roman „Gedempte Stemmen en
Gebalde Vuisten" ls een groot en wgs
boek. De hoofdfiguur, waarschijnlijk
een extract uit het wezen van de
schrgver zelve, rekent in deze roman
af met de beide politieke staatsvormen,
die op dit ogenblik nog steeds aan de
orde van de dag zijn en wel het fas
cisme in zijn Duitse vorm en het com
munisme in zgn Russische vorm. De
in zgn jeugd door een sadistische vader
mishandelde jongen, die de kern van
dit boek vormt, ontvlucht het ouder-
ïgk huis. gaat zwerven, wordt opge
pakt. ontsnapt, wordt communist. Als
Hitier aan het bewind komt. trekt hg
naar Frankrgk en wordt Fransman Hij
is een typisch, politick-aangelegd mens
met een diepe belangstelling, men kan
wel zeggen hartstocht voor sociale
problemen, die in zyn Jeugd overtuigd
is van het feit. dat de verbetering van
het menselyk lot mogelijk ls vla de
regering, om het kort uit te drukken.
Zgn partij stelt hem teleur wie niet
verder kgkt dan zyn neus en zijn eigen
voordeel lang is? een tijdlang leeft
hg met een groep idealisten, hg vindt
een vrouw en een betrekking. Doch
als de oorlog uitbreekt, wordt hg in
1940 als Franse soldaat gevangen ge
nomen en sigt vele jaren van zijn leven
ln Duitse werkkampen Ben leven dus
dat een aaneenschakeling is van ver
drukking en ontvluchting
Doch dit is de ware inhoud van het
boek niet De ware inhoud is het gees-
teigk leven van deze mens. die on
danks alles keurend blyft oordelen,
die zich niet blinddoekt en geen struis
vogel ls. die ziet en denk ten zgn
conclusies trekt Die zelden of nooit
partij meer kiest tenzy dan aan het
eind van alle ontgoocheling en teleur
stelling. als hg het inzicht krggt. dat
alle ideologieën veroveringszucht tot
ondergrond hebben en slechts de in
dividuele vrijheid van de mens een
zaak van waarde is.
Hoewel dit boek In den beginne
in zUn „ergheid" wat onaannemelijk
aandoet, wil ik het toch een aan-
griipend en verhelderend werk noe
men Onder de aandacht van de
vertaler, die zich goed van zyn laak
gekweten heeft, moet getracht nor
den, dat „Vcrruinercn" geen goed
Nederlands is. het is ..ru»neren", of
indien hg dialect wil gebruiken „ver-
v OP DE BOEKENMARKT
Romans, waarvan de intrige om één figuur draait, die
eigenlijk levensbeschrijvingen zijn van één persoon, kunnen
naar gelang dit leven zich voltrokken heeft, de smalheid hebben
van „le roman qu'on peut tirer de soimême (niet letterlijk ver
taald: de roman die iedereen uit zichzelf kan halen) of zij kunnen
met de biografie als middelpunt toch uitdeien tot een groep-
roman, d.w.z de roman die een beeld oproept van een groep
mensen, levende in een bepaalde tijd en in onderling contact.
Deze romans zijn gewoonlijk geschreven in de eerste persoon
enkelvoud ook wanneer zij niet strikt autobiogralische zijn.
Van de drie boeken, die hier genoemd zullen werden, is het
curieuze dat de beide ik-romans „Gedempte Stemmen en Gebal
de Vuisten" en ,,'s Mensen Schaakspel-' uitgesproken „brede"
boeken zijn die beide een tijdbeeld en een aantal karakters
bestrijken, terwijl „Niemand ontsnapt aan zijn Noodlot" zijn
wij deze titel niet reeds tegengekomen op de Nederlandse
vertaling van Cain's „The Postman always rings twice?" hoe
wel in de derde persoon enkelvoud gesteld, typisch een „smalle"
roman is. Waardoor men dus tot de conclusie moet komen dat
z g. objectievering lang niet altijd ruimere perspectieven tot ge
volg heelt en de schrijver, sprekende van het eigen ik uit meer
en dieper ervaren kan hebben dan de projecterende, die zich
min ol meer verschuilt achter een fictieve „hij".
Nevll Shute. ,,'s Mensen Schaak
spel. Zuld-Hollandsche Ultge-
versmg. Den Haag z. J.
Deze roman van de veelgelezen mo
derne Engelse schrgver Nevil Shute
behandelt het oude probleem van de
man. die verneemt dat zgn levenstjd
beperkt ls
John Turner, vertegenwoordiger bij
een giaanflrma, hoort op een kwade
dag van zgn dokter, dat enige gra
naatscherven. die ln zijn hoofd zgn
achtergebleven en niet te verwgderen
zyn. hem binnen het Jaar ln zgn graf
zullen brengen. Werkeigk aanvaard
baar maakt de schrgver de verande
ring van de gezapige, onverschillig
levende man tot een mens, dat begint
te denken over de werkelijke waarde
van het leven. Zitn vrouw en hg, men
sen zoals het merendeel, die van de
ene dag op de andere geleefd hebben,
worden werkeigk geen heiligen, maar
wel komen zg tot een levensbewust
zijn, dat hen maakt van kuddedieren
tot individuen. Dit uit zich bij hen
niet ln geweldige hartstochten, in die
pe melancholie, doodsangst of wat ook,
maar in kleine verbeteringen in hun
houding tegenover elkaar, wat gedul
digheid, wat genegenheid, een licht
verdriet. John Turner denkt terug aan
de drie mannen, die met hem in h»t
ziekenhuis gelegen hebben en die hem.
toen hg geheel in het verband en
bewegingloos was, hebben beziggehou
den met hun verhalen over hun leven.
Van het drietal, dat evenals hyzelf
onder bewaking stond vanwege hun
niet helemaal fraaie daden, verwacht
hl) niet veel maar als hy hen ontmo?t,
ziet hij dat het lot hun niet ongene
gen geweest is.
Het rassenprobleem speelt een
CTote rol in deze roman. die. hoewel
op de keper beschouwd wat al te
zeer aan optimisme lijdt, echter ook
weer niet zo dat het „Alle Mcnschen
werden Brüder" er duimen dik bo
venop liet. toch een kern van warmte
en menslievendheid in zich draagt,
die oprecht en aanvaardbaar is. Het
is de kracht van deze schrijver, dat
hii ons doet geloven in de essen
tiële waarheid, van wat wij eigen
lijk niet geloven.
Ary Delen. „Niemand ont
snapt aan zyn Noodlot". A.
A. M. Stols 's-Gra venhage 1953
De roman van Ary Delen is het
verhaal van een jonge man met een
groot schilderstalent, die physiek de
kracht mist om zich te handhaven.
Het is een larmoyant verhaal, niet be
paald onzuiver, maar zeker ook niet
aangrllpend Wy hebben dit al zo dik-
wyls gehoord, wij kennen de arme
schilder en zyn sombere achtergrond
van kleine winkeltjes en slovende
moedertjes. Vreemd doet de ouder
wetse sfeer aan. die ons de Indruk
geeft dat het verhaal aan het eind
van de vorige eeuw speelt vrou
wen, die elkaar met hoedenspelden
te ïgf gaan! maar aangezien een
\an de jeugdige opstandigen E. du
Perron citeert, moeten wg toch aan
nemen, dat dit boek een hedendaagse
periode beschrijft De strijd kunste
naar-burger, Is er Inderdaad een van
alle tgden, doch niet op deze manier
CLARA EGGINK.
pen van een wandelende wielrijder.
Ze hielden plotseling op en weren de
weg terug. Voor mg een aansporin?.
door te worstelen. Want recht voor
mg uit lag een onbetreden veld waar
over een late zon, die klein en bleet
boven de horizon stond, een malgrle
kleur had gelegd.
ER zat een grote breedgeschou
derde bruine vogel ln 'n paal Na.
tuurlijk 'n buizerd, hoe zou 't oou
anders kunnen. Zo zit geen andere vc
gel. En met zulke trage vleugelslagen,
afwisselend zeilend en wiekend vliegt
geen andere wlntcrgast dan deze roof
vogel, die, ondanks zijn bekendheid,
in het landschap toch altgd weer een
interessante verschgning is.
Wie lange tgd In een zo volmaakt
stille omgeving staat te kijken en te
luisteren, hem wordt het, of de stilte
op den duur geheel bezit van hem
neemt, en of hg met duizend fijne
draden met de omgeving is vei bonden.
Fijne antennen, vvaarlar/s het con
tact met dp buitenwereld op heel bi-
zondere wgze tot stand komt Als het
heel stil om ons is. zijn wij als een
gevoelige plaat, waarop de geringd!
geluiden hun krasjes zetten. Dan ho
ren we de glasheldere fUnc stemmen
van vogels, die met kleine rukjes over
ons hoofd snorren en zyn we verwon
derd. omdat we meenden, heienui!
alleen te zijn Klein goedje, dat 'i
veel eerder dan wg, zware grove tn"
sen. de wee'sverandering aan
subtiele merktekenen hebben
speurd cn er onmiddellijk op tearf
ren met massale of groepsgewijze vr
plaatsingen.
Maar ook ons 003 ziet scherpe: in
de wgde, tastbare stilte Voor de c~
kere wroetende kraaien op een d
besneeuwde mesthoop behoeven
geen scherpe blik te hebben, net
min als voer de witzwarte langst"*
hoog in de boomgroep van een pra'h-
t'.g besneeuwde boerderij Trouw?"*
aan z'n gezellig gebabbel is een ek!
alleen al te herkennen
Op een wijdgestrekt geiuldlo»
sneeuwlandschap is de blik echter 's-
als de vogels zelf Van mgn st3r:
plaats uit zie ik plotseling een brukz.
langgestaarte vogel snel wiekend
laag over de vlakte gigd-n Hm*
heeft hi| niet. deze torenvalk
kennclyk is hii voor een avond'
tlld op pad. Wie weet hoe Inn;
vasten heeft geduurd Maar Ir'-:-
dit levenloze witte veld een torer.u
nog wat te halen?
HU heeft me gezien, want ontwa
kend buigt hg van me af, koerst ver
der. houdt plotseling ln bij een scheef
gezakte ploeg Mooi ls dat ru«ti?e 1
remmen boven het gzeren handt*
waarop het dier zich neerzet me! -
lichte gratie van een vlinder H'
kopje, klein op de ronde schouders
draait naar links naar rechts en N
schudt zich Dan schiet hy van z'n
zitplaats, scheert over een her"1
duikt weer op. al kleiner, al grljzef.
en verdwgnt in de mistige ruigte van
een groepje boerdergen.
S. VAN DER ZEE.
