LEIDSCH
DAGBLAD
JAPANS SCHIP RAMDE KUSTVAARDER
Twee (loden en zes geredden
Itzel
onbewolkt
zwaar bcw.
mist
'erdim
re een
nevel
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
nevel
mist
windstil 6
windstil -1
windstil -18
ozo 2 -15
windstil -9
windstil -8
windstil -5
windstil -5
onbewolkt
ceil bew.
nevel
onbewolkt
vRossews
92ste Jaargang
MAANDAG 22 FEBRUARI 1954
No. 2815T
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie- 21507
Fatale scheepsramp in Waterweg
„Leuveliaven" zonk na enige minuten
(Van onze speciale verslaggever)
Een tragische scheepsramp heeft zich in de vroege Zondagmorgen
I tijdens een dichte mist afgespeeld op de Waterweg vlak bij Hoek van
Holland. Twee zeelieden, een oude man en een jonge kerel, verloren I
het leven, toen de juist voor anker gegane Rotterdamse kustvaarder
[„Leuvehaven" werd aangevaren door het Japanse s.s. Kamogawa j
[Maru. De kleine kustvaarder zonk binnen twee minuten en de opva
llenden. acht in getal - zeven leden van de bemanning en de loods -
[moesten overboord springen en voor hun leven zwemmen. Twee van
n wisten zich zwemmend in veiligheid te stellen, drie o.w. de kapi
tein wisten op een omgeslagen rondrijvende sloep te klimmen en kon-1
[den later worden opgepikt door een afhaalboot van het Loodswezen, j
ten jonge matroos wist zich vast te klampen aan een drijvende balk
[en kon ook worden gered. Maar voor twee bemanningleden van de
leuvehaven betekende deze aanvaring de dood in het ijskoude water.
[Het waren de 67-jarige kok A. Smit uit Rotterdam en de jonge matroos
[Kol Niën uit Roermond.
De „Leuvehaven" zonk in de vaargeul even ten Zuiden van de as
n het vaarwater. Enkele uren werd de vaart op de Waterweg stop-
Igezet omdat men geen juiste gegeven had van de ligging van het
wrak, waarvan slechts een stukje van de mast boven water uitstak.
[Toen het weer in de middag opklaarde en men de situatie kon over
igen, kon de vaart weer worden vrijgegeven.
vertrokken met een lading stukgoed,
bestemd voor Kopenhagen, Malmö en
Helsmgborg. Maar even voor het be
reiken van Hoek van Holland, ongeveer
ter hoogte van de voormalige export
slachter!) Vianda. werd de mist zo dik.
dat kapitein Keus en loods Meyer over
eenkwamen dat het beter was voor an
ker te gaan De Leuvehaven bevond
zich aan de Noordzijde van het vaar
water. presenteerde een der ankers en
zwaaide daarop het was een gaande
eb rond Het gebruikelijke dagsein
een zwarte bal werd in de mast
gehesen en om de twee minuten de bei
geluid, het waarschuwingssein van een
voor anker liggend schip.
noodsein gevolgd door de woorden:
„Had collision" (Zijn in aanvaring ge
weest). Dit was even voor 10 uur
Onmiddellijk voeren van Hoek van
Holland de afhaalboot van het Loods
wezen Makreel en de motorreddingboot
Pres. Leis uit naar de plaats van de
ramp Aan dit snelle uitvaren hebben
de meeste opvarenden van de Leuve
haven hun leven te danken.
Het snelle zinken
I der was oorzaak dat na enkele minu-
j ten alle opvarenden voor hun leven
moesten zwemmen Zij sprongen, enke-
j le voorzien- van een zwemvest, overboord
in het Ijskoude water en in de vllegen-
de ebstroom. Drie van hen wisten op
een omgeslagen ronddrijvende sloep te
klimmen, een vierde hield zich aan een
balk vastgeklemd boven water Twee.
de loods en de 2e machinist, zwommen
naar de Zuidwal - het eiland Rozen
burg en wisten daar de veilige oever
te bereiken De matroos Nièn verloor
men echter uit het oog en de oude kok.
hoewel men hem in het water nog
trachtte te helpen, stierf van koude en
uitputting.
Het was korte tijd later dat de Ma
kreel de ronddrijvende sloep vond
i waarop kapitein Keus, stuurman Peet-
1 oom en le machinist Karsbergen zich
in veiligheid hadden gesteld Men haal
de de verkleumde schipbreukelingen
aan boord en vond even verder de
licht matroos Aadrie Oostenbrugge. die
I zich aan een balk had vastgeklemd.
Rondvarende id ae pleats van r.e' r-n-
Jp de plaats van de aanvaring: I gevai. zag -.fnv:p c van de- "aag
Van de ..Leuvehaven" steken nog een sloep van het marinevaartulg Paets
slechts de masten hoven «alee uit. bli.,"T°SeV™
Links liet Japanse motorschip ..Ka- 'Men gaf deze schipbreukeling over aan
mvgawa Maru". rechts een ber
gingsvaartuig. dat te hulp was ge
sneld.
duwd De Leuvehaven zonk ongeveer
200 meter dwars van ducdalf wit
in de vaargeul.
de Makreel, die onmiddellijk koers zet
te naar de Berghaven van Hoek van
Holland. De President J Leis die onder
schipper van Seters was uitgevaren en
ook dr Fokkens aan boord had. kon
geen mens meer vinden, maar vond
matroos Nién. die kort daarop over
leed en anderhalf uur later hét ontziel
de lichaam van kok Abraham Smit bij
de bdlomtcieer drijven. De redding
boot nam het Rjk aan boord en kwam
even later met de vlag halfstok de
Berghaven binnen
De schipbreukelingen werden ln het
Loodsgebouw ondergebracht waar zij
komen tot het ergens de grond zou
hebben geraakt, sloeg het Japanse
schip volle kracht achteruit. Het
kwam los van de Leuvehaven en bin
nen twee minuten verdween de kust
vaarder onder water, intussen door
de Japanner van de Noordzijde van
hel vaarwater naar de 7nirl7iirle re- uooasgeuouw uuueigeoi ai in waai <.y
vaarwater naar de uidzUde van droge onderkledlng werden
Midscheepse treffer
I H»t weer was gistermorgen tussen
'lassluis en Hoek van Holland bijzon-
r mistig. Verscheidene schepen die
weg waren naar zee. gingen voorbij
ortershaven voor anker in afwachting
)p beier worden van het zicht. Dit was
A het geval met de „Leuvehaven"
n in 1936 gebouwde kustvaarder van
■47 bruto register ton en toebehorend
pan de Gelar. Van Uden's Scheepvaart
baaischappij te Rotterdam. De „Leu-
pehaven" was met goed zicht gister-
wrgen om 8 uur uit de Merwehaven
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 our)
'EER BERICHT
Nevelig
[De Bilt verwacht tot morgenavond:
aeveiij *eer met veel (jewo^mg en
tans op enige regen vanuit net
Zwakke tot matige wind uit
|v>ael(]ke richtingen en dezelfde tempe-
■-uren als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 10 uuri
23 FEBRUARI
[Jon op- 7 41 uur; onder: 18 07 uur.
«aan op- 24 00 uur; onder 8 55 uur.
[«oogwater te Katwijk te 6.32 en 18 44
nummer bestaat uit acht pagina's
Tien minuten na het ten anker gaan
gebeurde het ongeluk. MeD zag op
de Leuvehaven plotseling recht voor
uit de hoge romp van een groot schip
opdoemen Het schip kwam recht op
de Leuvehaven af cn ramde de kleine
kustvaarder aan bakboordzijde in de
midscheeps ter hoogte van de brug
De Leuvehaven werd van zijn anker
gerukt en voortgeduwd door het aan
varende schip, dat later het uitgaan
de Janan'e s.s, Kamogawa Maru bleek
te zijn. Op de Japanner deed men
toen iets. dat men achter af als een
catastrofe kan beschouwen. Inplaats
van door te stomen en zodoende de
voorsteven In het aanvaringsgat van
de Leuvehaven te honden, waardoor
zinken van het scheepje zou zijn voor-
voorzien Men wikkelde hen In dekèns
en vervoerde hen naar hotel Amerika
waar zij direct naar bed gingen En het
I was daar dat zij. wat bekomen van de
Het Japanse schip voer na de aan- emoties en weer warm geworden, hun
varing eveneens aan de Zuidzijde van 1 eerste verhalen deden van het drama-
het vaarwater aan de grond en bleef tische gebeuren
bi) wit 3. dicht bij de Leuvehaven met Want zelden GESCHIEDDE EEN
het achterschip geboeid aan de grond i scheepsramp onder tragischer omstan-
zitten. Het schip gaf via de radio het 1 digheden dan deze.
Zwarte schaduw
Kaptein Martien Keus, een stoere
kalme Sohevenlnger, die als stuurman
op de Leuvehaven had gevaren en nu
zijn tweede reis als gezagvoerder op dit
scheepje deed. een schip waaraan hij
was gehecht, vertelde hoe alles zich
had toegedragen.
Toen de Leuvehaven voor anker ging
lag men dicht onder de Noordwal. de
goede zjjde van het vaarwater. Zo dicht
zelfs dat men nog maar net vrijbleef
van ducdalf rood O. Hij stond met
loods G. E' Meyer op de brug. die. in
tegenstelling zoals meestal het geval is.
bij de Leuvehaven zich midscheeps be
vindt. Er werd regelmatig op de bel ge
slagen. zoals voorschrift is en toen ln
de nabijheid het geluidsseln van een
varend schip werd gehoord, zei kapi
tein Keus nog tegen de loods" „Onver
antwoordelijk om bi) dit zicht te va
ren". Weinig vermoedde hij toen dat
die onverantwoordelijkheid zich binnen
Koningin Elizabeth van Engeland
inspecteerI matrozen uit Australisch
Nieuw Guinea, die staan opgesteld
voor het Government House te Can
berra. Op de achtergrond ziet men
de Hertog van Edinburgh, in het
uniform van Admiraal van de Vloot.
enkele momenten op wel zeer drama
tische wijze zou demonstreren
Op de Leuvehaven bleef de motor bij
staan om op alle eventualiteiten voor
bereid te ziin. Toen. tien minuten na
het voor anker gaan. gebeurde het on
heil.
Kapitein en loods zagen plotseling
stroomafwaarts de zwarte schaduw van
een groot schip opdoemen, recht op de
Leuvehaven af Binnen enkele secon
den was het gebeurd Met een gewel-
diceslag raakte de voorsteven van het
vreemde schip de Leuvehaven aan bak
boord in de zjjde De brug waarop zij
stonden werd verbrijzeld, maar zij kon
den nog naar het achterdek vluchten.
(Voorvervolg zie pag 2 van dit Blad)
Evenhuis terug in vaderland
Relaas over zijn wederwaardigheden
Soerabaja voor de helft communistisch
georiënteerd
(Speciale berichtgeving)
Enigszins onthutst over de grote belangstelling voor zijn terugkomst uit
Indonesië, vertelde gistermiddag de 33- jarige Nederlandse journalist E. Even
huis, uit Soerabaja, na zijn aankomst met de „Utrecht" op Schiphol, over de
oorzaken van zijn geruchtmakende arrestatie en daarop volgende uitwijzing.
Het perstelegram van de heer Even huis aan het „Algemeen Handelsblad"
dat de uiteindelijke aanleiding werd tot zijn uitwijzing, doordat het. zoals be
kend. niet door de censuur werd doorgelaten, kon hij zich uiteraard niet meer
woordelijk herinneren. In dit telegram had gestaan, aldus de heer Evenhuis.
dat de aanleiding tot de bestorming door prmoeda's van hel Simpanghotel in
lijnrechte tegenspraak was met de ver klaring, die dc resident van Soerabaja
op ren persconferentie had afgelegd
Dooi kri{gt overhand
Het KNMI deelt mede:
De dagenlange strijd tussen dooi en
vorst ln ons land ls op een overwinning
van de dooi uitgelopen Wel blijft het
in grote delen van het Europese vaste
land nog matig tot streng vriezen, maar
in ons land U de vorst verdreven Ten-
gevolgen van drukstijgingen In Fi ankrijk
en dalingen van de barometers in Scan
dinavië is de wind iets naar Zuid tot
Zuid West geruimd
Daardoor slaagde de zachte Oceaan-
lucht er tenslotte ln verder op te drin
gen Vanmorgen dooide het ln Zeeland
al vier graden In Groningen, waar de
temperatuur gisteravond aanvankelijk
neg tot 6 graden onder het vriespunt
was gedaald, oeeon de temperatuur ln
de tweede helft van de nacht weer op
te lopen
In de thans aangevoerde lucht kan de
temperatuur in het Zuiden van het land
lot bijna 10 graden boven het vriespunt
stijgen, wanneer het zonnetje enige me
dewerking verleent
Maar ln hei Noorden ilgt nog een 3
tot 6 cm dikk? laag sneeuw op de vel
den die de lemDeratuurstljging tegen
werkt en gemakkelijk tot vorming van
mist en laaghangende bewolking aan
leiding kan geven Ook de grote 'ijsmas
sain het f.l«elmeer zullen de komen
de dagen een nngun«tig> factor büjken
vo<h het weet in de Noordelijke provin
cies.
Deze nieuw benoemde resident werd
ln het telegram fel anti-Nederlands ge
noemd. „Hetgeen nog mijn mening ls",
zo voegde de heer Evenhuis hieraan toe.
die voorts melding had gemaakt van de
verontrusting in de Nederlandse ge
meenschap te Soerabaja over het feit
dat de campagne tegen het Simpang-
hotel kon uitgaan van een dergelijke
hoge functionaris.
„Dat dit nimmer ln Amsterdam ont
vangen telegram gecensureerd ls. ls mij
een onverklaarbaar raadsel", aldus de
heer Evenhuis. die niet gelooft ln een
directe perscensuur ln Indonesië, maar
dit geval louter als op zichzelf staand
wil beschouwen.
Simpanghotel was vol
In het uitwijzlngsbesluit van de Indo
nesische Minister van Justitie d d. 18
Februari j.lwas naast enkele zinssne-
den uit het bewuste telegram opgenomen
dat enkele artikelen in ..De Vriie Pers",
waarvan de hepr Evenhuis hoofdredac
teur is geweest, prikkelend waren voor
de Indonesische bevolking. Maar welke
artikelen dit waren, was hem niet be
kend Hij was daarover ook nooit ver
hoord.
Hoewel de resident In de bekende
kwestie van het Simpanghotel had ver
klaard dat rasdiscrUnlnatie werd toeee-
past. wat dit niet hef geval. De z g
vriie kamers waren dpels bU een Janans
borbardement vernielde vertrekken
waarvan de nummers nog In het gasten
boek stonden en deels contractueel voor
de „Garoeda". de Indonesische Lucht
vaart maatschaDDii gereserveerde kamers
Het hotel was zelfs zo vol. dat de
manaeer drie van z.ün eigen kamers
aan casten had afgestaan
In de cel had deze manager de Neder
lander Johan. tot de heer Evpnhuis
gezegd: .Man dit was de eerste minster
die bit mil kwam loeeren in het Sim-
panehotel Ik was desnoods zelf op
straat gaan slapen om hem onderdak te
geven."
De heer Johan ls tenslotte overtredlne
van de prijsbeheersingsordonnanties te
laste eeleed en hli Is nm vprhoord over
het feit dat niet In alle kamers koffer-
banktes aanwezig waren zoals de nri's-
recpline voor het hotelwpzen vonrsehriift.
Het Simnanghntel had echter ten
tilde van dit Incident slechts vier ka-
mprs beschikbaar voor doortrekkende
gasten. 47 Kamers waren aan vaste
gasten verhuurd
Al eerder moeilijkheden
De heer Evenhuis deelde ons nog
mede. dat het Simpanghotel al eerder
moeilijkheden had gehad met de politie
te Soerabaja Er werd namelijk een
De Nederlandse journalist E.
Evenhuis. die uit Indonesië werd
uilgewezen, is gistermiddag mei de
KLM-constellation ..Utrecht", uit
D'okarto op Schiphol aangekomen.
Dp lieer en mevrouw Evenhuis
vertalen hel vliegtuig.
De pemoeda's
Gevraagd naar de samenstelling
en herkomst van de pemoeda's In
Oost-Java. die nu al in verschil
lende gevallen het recht in eigen
hand hebben genomen, zeide de
heer Evenhuls. dat de kern wordt
gevormd door Jongens, die in de
revolutietijd tegen de Nederlanders
hebben gevochten, en die daarna
door de regering by hun verdere
studie geholpen moesten worden.
Met veel moeilijkheden zijn deze
jongens door de middelbare school
gekomen., waarhij de revolvergaten
wel eens in het plafond zaten.
Maar toen een deel van hen de
studie aan dc Juridische faculteit
te Soerabaja wilde voortzetten,
zaten zy met de grote handicap, dat
zij het Nederlands niet beheersten,
terwijl nog geen studieboeken
zijn vertaald.
Voorts zjin de door de Indonesi
sche regering overgenomen wetten
geen van alle nog officieel in het
Indonesisch vertaald. Dit schept
by hen een gevoelen van onbevre
digdheid. dat zich vooral als zü zich
In groepsverband bevinden, op zeer
onhebbelijke wijze kan uiten Da:
wil niet zeggen, aldus de heer Ei en-
buis, dat deze afzonderlijk onaan
genaam zouden zün Integendeel!
Men vindt er oprechte idealisten
onder, die echter met hun idea
lisme geen weg weten.
Deze kerngroep, die over vele
wapens beschikt, wordt onraiddel-
lök gesteund door de extremisten
en door de communisten en andere
extreme organisaties.
politieconcres gehouden en daarvoor
was \eel hotelruimte voor ae decinemes
nodig De politie gal hei aantal beno
digde kamers op maai dit we-o mi door
dusverre niet opgehelderde oorzaak n:et
doorgegeven aan het Simpanghotel dat
toen op korte termijn ruimte voor de
toegewezen deelnemers moest reserveren.
Het hotel werd toen enige tijd cp-'
schaduwd door de politie waarbij men
om merkte, dat er af en toe „geheime
bijeenkomsten." werden gehouden door
Nederlanders ln het Simpingho^l
waarvan telkens verschillende Neder'n-u
ders notulen maakten Bil net verhoor
van de functionaris var hei hotel n:eek
dat dit-lts avonden waren ge-
blad.
