RADIO
Extra voordeel
Nederland in tie ban van vorst
Boerenleenbank Hazerswoude—
Koudekerk in nieuw gewaad
Oude Couranten ƒ0.75
A"A
LEIDSCH DAGBLAD - DONDERDAG 4 FEBRUARI
Eerste auto over de Lek
Gistermiddag is de eerste auto over
net ys van de Lek gereden. Het was de
groothandelaar in tabaksartikelen San-
derse uit Culemborg. die met zijn auto
(een volkswagenbusje) vanuit Culem
borg naar de overkant van de Lek reed
in de richting Utrecht. Toen hU de tocht
had volbracht volgden meer automo
bilisten zijn voorbeeld.
Duitsers over het IJsseimeer
Twee Duitsers, de heren Krauss (54
jaar) en Gildemelster (57 jaar>, hebben
gisteren op de schaats een tocht ge
maakt van Leeuwarden over de Friese
meren naar Stavoren. Voorzien van
pikhaken. om de zwakke plekken te
kunnen aftasten, hebben ze daarna het
IJsseimeer opgezocht <n zijn van Sta
voren naar Enkhuizen gereden Het us
was zeer slecht de heien passeerden
vele onbetrouwbare plekken Na een
stevige wandeling door de stad zijn ze
per auto naar Amsterdam gegaan en
vandaar per trein naar Bremen terug
gekeerd.
Na seven jaar weer „ouderwets"
I6V2
graad in nacht van
11 op 12 Februari 1929
(Spel
i berichtgeving)
De Rijkspolitie in de gemeente Voorst
heeft daar aangehouden een 35-jarige j
vertegenwoordiger die zich heelt schul
dig gemaakt aan verschillende gevallen
van oplichting tot een totaal bedrag van
25 a f. 30.000. Een van de gedupeerden 1
is daarbij niet minder dan ongeveer 1
i. 10 000 kwijtgeraakt. De man .1 ln
voorlopige hechtenis gesteld en zal voor 1
de Officier van Justitie te Zutphen ge
leid worden.
PAARDENSPORT.
Duindigt behouden
voor paardensport
Tussen de besturen van de Exploi
tatie van de Renbaan Duindigt en de
Stichting Nederlandse Draf- en Ken-
sport is overeenstemming bereikt ten
aanzien van het besehikbaar stellen
van de Renbaan Duindigt voor het
houden van rennen en draverijen. j
Hierdoor blijft Duindigt voor Neder
land behouden en is een einde geko
men aan de onzekerheid, welke vooral 1
drukte op de bestaansmogelijkheden van
trainers, jockey's, stalpersoneel en hun
gezinnen. Sedert het einde van het sei- I
zoen waren onderhandelingen gevoerd1
tussen de eigenaresse van Duindigt. de
erven Jochems. en enkele Amerikaanse
maatschappijen in verband met het ex-1
ploiteren van de renbaan Duindigt op
een andere wijze dan tot nu toe was ge- I
beurd
Door de overeenstemming, welke thans
is bereikt tussen de besturen van Duin-
digt. en de stichting Nederlandse Draf-
en Rensport .alsmede door het besluit
van de gemeente Wassenaar, inzake het
verlagen van de vermakelijkheidsbelas
ting van 35 tot 20 besloot het be
stuur van de renbaan Duindigt echter
de exploitaie voor de eerst komende vijf 1
jaren weer ter hand te nemen, zodat de
eigenaars van kostbare volbloeds, als- I
mede de fokkers hun paarden dus ver-
der kunnen trainen voor de a.s. races.
Tengevolge van de vorst,
lijden de vogels honger
en dorst.
Helpt ze
De vorst heeft Nederland in haar vaste greep, terwijl tot voor kort een
snerpende wind onmeedogenloos uit het Oosten waaide. De binnenwateren
liggen verstard, de Rijn is op talrijke plaatsen dichtgevroren en op de andere
gedeelten onbevaarbaar vanwege de geweldige ijsschotsen, terwijl de Donau
niet meer door ijsbrekers open te houden is. In Maas, Waal en Lek is het leven
eveneens verstard. Met auto's wordt tussen Marken en Volendam over het ijs
gereden, alsof dit de meest gewone zaak van de wereld is en uit de kust
plaatsen wordt gemeld, dat zelfs het zoute water in havenbekkens bevroren
is, terwijl op het strand stapels bevroren schuim lang geen zeldzaamheid zijn,
integendeel.
Ja, w|| weten thans goed. wat ..winter" wil zeggen! Het is de ergste koudegolf
sedert een zevental jaren: vriest het in sommige streken van Polen maar liefst
60 graden voor ons Nederlanders niet in te denken! in Berlijn werden
temperaturen van 24 graden onder de rode streep opgenomen, terwijl b.v. Bas-
togne geteisterd werd met -20 graden. In Engeland is het al iets warmer: een
graad of 14 onder nul op de koude plaatsen, terwijl Lissabon nauwelijks te lijden
heeft van de vorst: 1 graad. Maar in ons land is het eveneens niet mis met de vorst!
1929: „DAT WAS..."!
„1929. dit was pas een winter", kan
men dezer dagen overal opvangen. Ze
ker. in dat historische jaar wis het
koud, bar koud vaak. doch de felle Oos
tenwind van toen hield ons land pas van
begin Februari af tot begin Maart in
haar greep, dus bepaald niet voor zo'n
lange periode. Vroor het de eerste dag
van Februari '29 slechts 1*2 graad, en de
volgende dag 4. de temperatuur bleef tot
9 Februari tussen de 4 en 6 schom
melen. De laagste temperatuur in de
nacht van Zondag 10 op Maandag 11 Fe-
biuan bedroeg echter reeds la'? graad,
terwijl het Maandagmiddag 12 uur in de
kuststreken 14'.- graad vroor, ln het
„b.nnenland" dus iets meer De winter
had dus eindelijk met geweld bezit van
Nederland genomen.
In het Oosten van Europa heersten
toen echter nog veel lagere temperatu
ren Landeshut iSilezié' —45 graden.
Breslau: —30 graden. Praag: eveneens
30 graden.
En in de nacht van 11 op 12 Februari
'29 vroor het 16'. graad in ons land,
in dezelfde nacht dus dat het Stadhuis
in onze stad afbrandde. En in Berlijn
nas het die dagen ook Siberisch koud:
in 36 uur werden niet minder dan 279
personen door de koude bevangen, ter
wijl 158 gevallen door de geneeskun
dige dienst moesten worden behandeld,
meestentijds wegens bevroren neuzen
In de nacht van 12 op 13 Februari
vroor het in ons land wederom 16'.
graad. 3 dagen later 14 graden, 4 dagen
later 5 graden, terwijl de temperaturen
hierna weer daalden van 11'j graad
tot —1'. graad, totdat op 4 Maart de
dooi definitief inzette.
Deze ..schrikbarende'" winter van
'28/'29 telde echter slechts 25 ijsdagen
1 dagen, waarop de maximum tempe
ratuur niet boven het vriespunt komt),
terwijl die van *39/'40 en '4I/'42 resp.
38 en 32 ijsdagen hadden. Het aantal
vorstdagen bedroeg over '28/29 87, over
KOUDE WINTERS.
Het was dus in 28 29 koud. bar koud
geweest in ons lage land soms wel
eens 21 graden maar herinnert
men het zich wel dan sprak men in
'28 29 over de koude winter van *16 '17
en in dat jaar over die van '90 "91. En
gaat men nóg verder in de geschiedenis
terug, dan mag men de w inters van 1709
en 1740, van 1784 en 1789. van 1830 en
1880 als ..bitterkoude" betitelen. In oude
kronieken wordt vermeld, dat in 1709 en
1740 „de koffie in de kopjes verstarde"
en dat „de boterhammen op de bordjes
vastvroren", alhoewel er een vuur ln de
kamer brandde zo lazen wij Ln „De
Kampioen" van Maart '47.
Doch men moet hierbij niet uit het
oog verliezen, dat men zo vele eeuwen
geleden nog niet zo deskundig was in
het stoken dan thans en dat turf in
open vuren lang niet zo'n hitte gaf
als onze tegenwoordige haarden en
oliestook-inrichtingen. Temperaturen
van 171 j graad, in onze dagen al
bijna in Nederland bereikt, werden
in 1739/'40 (een zéér beruchte winter)
echter hoogst zelden genoteerd.
1890/'91: BERUCHT!
Waarlijk berucht was de winter van
1890 '91: 91 dagen vorst, van midden
November tot begin Maart, doch buiten
gemeen lage temperaturen kwamen toen
niet voor. Op het Noordzeestrand lag
echter een hoge ijsdam
Op Zaterdag 8 November '90 meldden
de bladen: „In de Alpen, en voorna
melijk ln het Berner-Oberland. heeft
het in de laatste dagen sterk gesneeuwd.
Verscheidene kudden schapen kwamen
om het leven", een van de eerste berich
ten over de naderende winter. Vele da
gen later, pas ln de nacht van 25 op
26 November, bedroeg de temperatuur
des nachts 0 graden en op 28 November
vroor het 'sochtends reeds 8'.- graad.
De winter van 91 vriesdagen was aan-
- Te-
gebroken. En zo gingen toen de meldin
gen door: „Pillau. 28 Nov., het Friesche
Haff is over het geheel met een ijs
korst bedekt van circa 10 cm.". „Bre
men, 28 Nov.. ten gevolge van de strenge
vorst in de beide laatste dagen, is de
Wezer vol diUfijs; 7 graden vorst 1
December: „gisternacht is in de Hof
vijver te 's-Hage een der fraaie zwanen
vast- en doodgevroren". 8 Dcc.: „In
Spanje is het hevig koud geweest. Er
hebben zware sneeuwbuien gewoed. Te
Valladoiid vroor het zó hart. dat een
aantal schildwachts voor de kazerne van
koude zijn omgekomen". 18 Dec „Als
een bewijs, dat in het Noorden het ijs
buitengewone dikte heeft, bericht men
dat op „Het Meer" te Paterswolde. bi)
Groningen, behalve een vrij hoge Eifel-
toren. een ijspaleis gebouwd is. waarin
degelijks muziekuitvoeringen gegeven
worden"; 20 Dec.: „Het ijs heeft nu een
gemiddelde dikte van 50 centimeter".
Ja, het werd. na weken lichte vorst,
eindelijk écht koud In de nacht van 29
op 30 December daalde het kwik tot
14 graden, en Oudejaarsmorgen 8 uur
vroor het in de kuststreek al 15'. graad,
wat dus wil zeggen, dat het meer land
inwaarts nog kouder was.
Doch al héél spoedig, op 4 en 5 Jan..
schommelde het kwik weer om de 6'i
graad, en op 12 Januari meldde men
uit Kampen: „Het dooit sterk", maar op
16 Jan. vroor het weer. slechts 1 graad,
doch de dooi was (voorlopig) weer terug
gedrongen.
Einde Januari was het weer de beurt
aan de dooi. om medio Februari weer
voor vorst plaats te maken: de tempera
tuur bleef toen tot begin Maart rond de
0 graden schommelen.
Toen was het echter definitief uit met
de IJspret.
Lang. buitengemeen lang, had de
heerschappij van de vorst geduurd ln
1890/'91, maar bltter-lage temperatu
ren, neen, die waren in ons land niet
genoteerd.
En die beruchte winter dan van
'16/T7?
Ach, die was men gauw vergeten,
daar men omringd was door oorlogsge
weld, en men zei toen: Er zijn geen
ouderwetse winters meer.
Maar die van thans bewijst toch
maar al te duidelijk, dat er nog wel
degelijk ouderwetse winters bestaan,
en men behoeft slechts 7 jaren terug
te gaan om wéér zo'n „ouderwetse"
winter tegen te komen. En dan: '39/
'40. '40/'41 en „41/'42 waren óók streng
Ouderwetse winters, wij kennen ze
niet alleen bést. maar zij zijn zelfs
strenger en veelvuldiger dan die histo
rische winters uit '17 en '18 zoveel
Zelfs het Noordzeestrand ver
toont een winterse aanblik. Overal
verspreid vindt men brokken be
vroren schuim, hier en daar omlijst
door een ..ijswal".
Op de foto ziet men de kust voor
Katwijk, doch overal elders is het
beeld niet veel anders.
16 Merapi-slachtoffers
geborgen
225.000 EVACUÉ'S.
Januari door de gloedwolken zijn
dood, zijn thans geborgen en
plaatse begraven.
Het was «iet mogelijk eerder
plaats van de ramp te benaderen cnw
ditmaal was het werk van de ploeg, e,
van Djerakah naar het getroffen
hucht Pantjar moest, nauwelijks mcr,.
lijk. De ploeg muest op advies van
waarnemingspost van Djerakah
zoeken naar de elf andere slachlol!t
opgeven wegens dreigend gevaar.
Intussen is medegedeeld, dat in to*.u
tot op heden 25.000 personen uit dek
vaarlijke zone rond de vulkaan de
rapi zijn geëvacueerd. Volgens een
dedellng van de Gouverneur van 1
den-Java. de heer Boediono. zullen
200.000 anderen geëvacueerd nic*
worden.
Wegens ..prijzenovertredinj'
Naar van officiële zijde is mei®
deeld, zal de directeur van het S3
panghotel, de heer Johan. die 20 Jan»
ri werd gearresteerd, vervolgd worfe
wegens overtreding van de prljsbenee
smgsordonnantie. Het betrokken ar.ife
stelt het berekenen van hogere pn*
dan door de regering is toegest
strafbaar met een gevangenisstraf
ten hoogste 6 jaren, of een maxuja
geldboete van Rp 100.000. Indien spu
is van opzettelijke overtreding. In>
geen sprake is van opzet, zijn de
mum straffen respectievelijk een
gevangenisstraf of 10.000 roepiah.
Groenwegenv. d. Kwastv. d. Schuyt
Tijdens gesloten water vinden onze diensten
NORMAAL DOORGANG.
IN PAKKEN VAN 5 K.G.
afgehaald aan ons Bureau Witte Singel
mtiiii:t*iiiiuiiiiintiiiiiiiuuiiiiiiiiiiii;iiuiti:uiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiiiiiiiiii
Olie Haardkachels en Forimizi
VAN BECHT EN DYSERINCK
Uit voorraad leverbaar diverse merken Haarden en Karkt
Demonstratie en voorlichting aan de zaak.
A. DE WIT's Hanilelsliui!
OUDE VEST lil. I.EIDEN - TELEFOONS
ROSELEUR's WEEK-RECLAHI
Rl BANE TABLETTEN, met roomboter bereid,
van f 0,80 voor 10,70 per 200 jrü
ARNHEMSE MEISJES van f0 70 voor f0.60 per 250 :n
Onze bekende SLAG TRUFFELS f 0.50 per 100 p
Banketbakkerij ROSELEUR,
BREESTRAAT 54 - LEIDEN
Stuur ons slechts deze adver
tentie en Uw adres en U
ontvangt gratis vele schitte
rende radio-bouwtekeningen,
gratis geill. proscouranten
met alle radio-onderdelen.
gratis prospectus en proef
lessen van radio-cursussen,
gratis inlichtingen omtrent
een agente-hap voor r.tdio-
verkoop. 52
Radioschool Maxwell
Panningen (bij Venloj.
Modernisering in gebruik genomen
Het kantoor van de Coöp. Boerenleenbank HazerswoudeKoudekerk, met
haar 55 levensjaren een van de oudste van deze aard in den lande, werd in
de afgelopen maanden geheel gemoderniseerd en tevens uitgebreid tot een
aantrekkelijke werkruimte, waarin het publiek alle service geboden kan worden.
Gistermiddag waren velen aanwezig bij de officiële heropening van het kantoor.
De heropening werd o m bijgewoond
dooi het bestuur en de raad van toe-
Zicht, burgemeester Den Hollander en
gemeentesecretaris Den Braver van Ha
zerswoude. burgemeester De Herder en
wethouder Molema van Koudekerk,
hoofdinspecteur Hendnksen van de cen
trale bank te Utrecht, de architecten
Dekker en Van der Sterre en de aanne
mer De Boer
In het pnvékantoor, te midden van
yele bloemstukken, sprak eerst de voor
zitter van het bestuur, de heer W. Lom-
merse ter begroeting van de gasten. Hij
herdacht de oud-voorzitter en oud-kas
sier de heren Wesselinggh, Veelenturf
en v. d. Poel Spreker merkte op. dat
de bank in de 55 jaar van haar bestaan
veel heeft bijgedragen tot de bloei van
de gemeenten, waarover haar werk
zaamheden zich uitstrekken.
Het inwendige aanzien van de bank
is thans geheel veranderd, aldus spre
ker. De ingang werd verplaatst naar
de Westzijde, waar men behalve een U'ke «««m
gezellige entree tevens een wacht- en netheid
kamer aantreft en drie loketten naar Burgemeester De Herder achtte de
het werkkantoor. ln dit kantoor, effl- bank een nuttig middel tot het produc-
cient en genoeglijk ingericht met sta- jtief maken van kapitaal Door samcr.-
len meubilair, vindt men o.a. een bc- werking van vele kleinen werd de bank
hoorlijke archiefruimte en een grote,
tegen brand en inbraak gewaarborgde
kluis, met een deur die maar liefst
twee en een halve ton weegt.
Ook het oude kantoor is geheel ge
moderniseerd. Het is thans privékan-
toor voor de kassier en vergaderruimte.
Het gebouw is voorzien van centrale
verwarming en TL-verlichting. De
plafonds zijn vervaardigd van geluid
dempend materiaal. Voorts is er een
vernuftige alarminstallatie voor even
tuele ongewenste gebeurtenissen.
Nadat de genodigden deze nieuwe in
richting bewonderd hadden, sprak
hoofdinspecteur Hendriksen van de
Centrale Bank te Utrecht, die het be
stuur met de grote verbeteringen com
plimenteerde. Spreker herinneide aan
ontstaan en groei van de boerenleen
banken in ons land
Burgemeester Den Hollander noemde
de bank een belangrijke instelling voor
de gemeenschap en thans ook ln ulter-
i stimulans voor efficiency
Een kijkje in hel gemoderniseer
de kantoor. Rechts op de foto wordt
een klant voor een der loketten tc
woord geslaan. Op de plaats van
het raam links op de foto ïras in
dertijd de ingang van het kantoor.
(Foto Leidsch Dagblad-Van Vliet)
groot, zo groot dat deze modernisering
noodzakelijk werd De bank kan steeds
rekenen op de steun van de gemeente
Koudekerk.
Voorts voerden nog het woord de heer
C A. van Dam namens de Coop. Maal
derij „De Hoop", de heer N P. Kaptein
als voorzitter van de raad van toezicht,
notaris Bakker en kassier L. M. de Boer.
Laatstgenoemde dankte ook namens zijn
assistente mej. Van Leeuwen voor de
nieuwe inrichting en hoopte op voort
during van de goede samenwerking met
de Centrale Bank.
GESTADIGE GROEI.
De bank te Hazerswoude-Koudekerk
dateert uit 1899 en is daardoor de oud
ste van de streek. Aanvankelijk was net
kantoor gevestigd ten huize van kassier
W. v. d. Poel in Hazerswoudc-Dorp. In
1922 verplaatste zü zich naar de Rijn
dijk. waar tegeliikertijd De Hoop een
behuizing kreeg In 1927 werd een wacht
kamer aan het kantoor toegevoeggd.
Het aantal spaarders bedraagt thans
3300. terwijl de dagelijkse omzet gemid
deld f 65.000 bedraagt He» aan de bank
toevertrouwde spaargeld bedraagt thans
meer dan drl" millioen gulden.
GEJAAGD?
Tanneer een drukke dag U
gejaagd en nerven» heeft ge
maakt heb( U op bet meeat
ongelegen ogenblik kan» op het
optreden vau
MAAGKLACHTEN
Agré-Antacide-maagtabletteo
tegen maagbranden, maagzuur,
maagpijn, opriapingen, opge
blazenheid en miaaelijkheid
helpen prompt
hebben een langaanhon-
dende werking
kunnen gemakkelijk
zonder water worden in
genomen
a zijn verpakt in handige,
Avgieniic/n strips, zodat
U er altijd een paar bij
U kunt hekben.
60 tabletten f 1.65verkrijgbaar
bij apotheken en drogisten.
voor Uw gezin!
t/m 13 Februari
coop thee alle soorten
8 ct. per pakje goedkoper
Luxor en Marleentje
C*°PBISKWIE zoo gram 39 c,
Neem nü
COOP BUKGROENTEN!
Dubb. Sperciebonen 79 ct.
Spinazie 68 ct. - Doperwten middel II 79 ct. J
in goed gevulde literblikken.
en nog vele andere aanbiedingen die U
een extra besparing geven.
Bovendien
GEGARANDEERD
DIVIDEND
TYPISTE
Leeftijd plm. 18 jaar.
Brieven Bureau van dit Blad
onder nummer 6252.
over alle aankopen In onze kruidenierswinkels,
dus ook over suiker, margarine, vleeswaren,
kaas en eieren.
Niet om het gewin maar voor het gezin I
(toqoeto&Q vnnRMIT:'
HoofdkantoorKorevaarstraat 30 Leiden.
Telefoon 21124.
Winkels door de gehele stad.
