LEIDSCH
DAGBLAD
Berlijn nog
niet weer op gang
-12#te Jaargang
ZATERDAG 16 JANUARI 1954
No. 28120
Nreoteur: J W. Henny
oofdiredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6.40 per kwartaal; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
~l Berlijn?
"'Het nieuwe jaar werd ingezet met een
jKmatigd optimisme. Het feit alleen al,
tit Moskou na zolang systematisch een
ijjtnferentie te hebben algewezen, door
2^101 concessies de mogelijkheid daar-
"Je had geschapen, gaf Inderdaad hoop.
^Jt er een mogelijkheid was om de koude
^rlog te doen eindigen Men was wel-
®A'aar niet zo optimistisch om zich
bergen voor ogen te stellen, doch
eerste stap op de lange weg naar
Mspenning was gezet
Aan dat optimisme is Intussen al weer
(HHelyk getornd. In de eeiste plaats.
I ndat de voorbesprekingen te Berlijn
men de commandanten der Grote
I ier zich moeizaam voortslepen en er
t een drietal bijeenkomsten van uitzon-
irlijk lange duur ook al heette de
eer vriendschappelijk nog geen be-
tssbig kon worden genomen over de
aats van de conferentie, hoewel dit
zichzeli toch een ondergeschikt punt
ag worden genoemd. Daaruit kan en
ag worden geconcludeerd, dat allerlei
•estigekwesties opnieuw om de hoek ko
en gluren, met de duidelijke bedoeling
Henparty in de minst gunstige
»ek te drijven en zichzelf de meest
HE onderhandelingspositie te
Bijeenkomst bij
toerbeurt?
Henry Suydam, de woordvoerder van
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken, heeft desgevraagd ver
klaard. dat Amerika, noch Engeland en
Frankrijk tot nu toe een besluit hebben
genomen ten aanzien van het Sovjet-
voorstel. om de conferentie der ..Grote
Vier'' afwisselend In West- en in Oost-
Berlijn te houden. Hij zeide dit in ant
woord op vragen, die gesteld werden
naar aanleiding van de in de Amerikaanse
pers verschenen berichten, volgens welke
Amerika bereid zou zijn tot een com
promis in deze.
Londen meldt, dat spoedig nieuwe
instructies naar Berlijn zullen worden
gezonden waardoor de besprekingen
kunnen worden hervat.
Te Parijs is vernomen, dat de „Wes
terse Grote Drie" bereid zijn er mede
in te stemmen dat de helft der bijeen
komsten te Berlijn in de Sovjet-Russi-
sche sector zal worden gehouden, echter
op voorwaarde dat het terrein, waarop
•en Onwillekeurig ls men maar al "te vergaderd zal worden, als „neutraal ge
er Bneied om vast te stellen, dat er bied" zal worden beschouwd,
in toch maar bitter weinig is veran- De Westerse mogendheden zijn ook
van mening dat de bewakingsdiensten
Toch menen wij tegen dit pessimisme dit neutrale sebieci" moeten worden
moeten opponeren Daarvoor zien wij verricht door Britse. Franse. Amerikaan-
pn Li.n in een Dolitiek steekspel als se en Russische militaire politie en niet
"to1?..SXuCI'al «SS? *»1d°°' O0*- We«-Dmt« politic
mers juist bij de aanvang angstvallig Vernomen wordt, dat de Westerse
•rden gewaakt, om niet naar buiten regeringen er niet veel belang aan hech-
teen odium van minderwaardigheid ten in welke
komst in de Russische sector van Berlijn
zal worden gehouden.
Ambtenaren van het Franse ministerie
van buitenlandse zaken blijven van
mening dat de vier-mogendhedenbespre-
kingen. ondanks de huidige impasse over
de vergaderplaats. 25 dezer zullen kun
nen beginnen
Beraadslaagd wordt over de mogelijk
heid ener bespreking van Britse. Franse
en Amerikaanse afgevaardigden met de
West-Duitse Bondskanselier, voor de
beraadslagingen met de Russen begin-
Een bijeenkomst met bondskanselier
Adenauer zelf zou voor de buitenwereld
de nadruk leggen op de overeenstemming
van inzicht tussen de regeringen der
„Westerse Grote Drie" en de autoritei
ten te Bonn.
Te Bonn wordt van welingelichte zilde
vernomen, dat West-Duitsland er tegen
ls dat de Westerse verbondenen toege
ven aan de Russische wens om de bij
eenkomst der vier ministers van buiten
landse zaken afwisselend ln Oost- en
West-BerliJn te houden
Verklaard wordt dat Bondskanselier
dr Adenauer ten deze door vertegen
woordigers der „Westerse Grote Drie"
is geraadpleegd en dat hij zich toen
tegen het inwilligen van de wens der
Sovjets heeft uitgesproken, zonder zijn
indien de Westerse verbondenen voet
by stuk hadden gehouden, zou hebben
Ingestemd met het oorspronkelijke Wes
terse voorstel om drie bijeenkomsten ln
West-Berlijn te houden, tegen één ln
het Oosten van de stad.
Men wijst er van West-Duitse zijde
op dat de Russen het Westen er thans
reeds toe hebben gekregen hun keus
voor de plaats van samenkomst Ber
lijn. in plaats van Lugano en hun
aanvangsdatum voor de besprekingen zjch in eezeischaD
- 25. m plaats van Janpari - tc Jgj
aanvaarden. - -
dat hun drie ministers van buitenlandse
zaken tezamen evenveel gewicht in de
schaal leggen als hun Sovjet-Russische
collega Molotof alleen.
WESTELIJKE AMBASSADEUR
IN SOVJET-UNIE NAAR
BERLIJN.
Volgens mededeling van de Ameri
kaanse ambassade in de Sovjet-Unie zal
ambassadeur Bohlen deelnemen aan de
vier-mogendhedenconfercntie te Berlijn.
Waarschijnlijk zal hij op 22 Januari aan
boord van zijn particuliere vliegtuig
Moskou verlaten.
De Britse ambassadeur. Hayter. zal
zijn eerste secre-
Berlijn begeven.
Louis Joxe. de Franse ambassadeur is.
reeds uit de Russische
Parijs vertrokken, waar
■HHQ HHHHPHixtin regering aal plegen,
ren, waarbij zij stilzwijgend erkennen I alvorens naar Berlijn te gaan.
Men meent, dat de „Westerse Grote naar verluidt
Drie" zich thans door de Sovjet-Unie hoofdstad naar
positie hebben laten manoeuvre- I hij overleg n
la'
Zware storm gierde over Noordzee
De dijken hielden het!
Tot uil toe geen slachtoffers
zioh te laden. Niemand kan toch by
mBfting voorspellen, hoe het verloop
,1 zijn, laat staan de afloop Brokken
jn ec niet gemaakt en wij voor ons ge
ven wel. dat Inzake die plaats van
l^Komst overeenstemming zal wor-
bereikt
Hlger oordelen wy juist de tweede
n tot pessimisme. Het is wel zeer
JBBA aan te nemen, dat de Oost-
liiUL regering van Grotewohl en Ul-
icht zich durft te uiten zonder de vol-
dHKtoestemming van het Kremlin,
tarvan zij immers dc gehoorzame
roekhuis zijn. Het zyn die uitlatingèn,
e ons ernstig stemmen ten aanzien
n het mogelijke succes der komende
iSSHtme te Berlijn Van Oost-Duitse
jde worden toch allerlei suggesties her-
aald waarvan met zekerheid is te zeg-
m dat zy bij handhaving een volledige
rpedering der conferentie betekenen,
'ellswaar is niet te verwachten, dat een
»r partiien tevoren zal aankondigen
•erstag te willen gaan. dat zou een be
ys van zwakheid zijn, dat ogenblikke-
lk dooi- de tegenpartij zou worden uit-
-buit. maar zich tevoren vast te leg-
aan voorwaarden, waarvan men het
iaanvaardbare weet. getuigt evenzeer
n een l-edenkelyke gesteldheid Dat
aakt een compromis, en laten we ge-
ist als axioma aannemen, dat bij slagen
?r conferentie een compromis uit de
,is zal moeten komen, van te voren
eiaErwaarschynlyk. want het terug-
ijken zou dan te veel in het oog vallen!
Oost-Duitsland houdt om te beginnen
ast aan de vorming van een soort
uitse regering voor Oost- en West-
uitsland. hoew el het zeei beslist kan
eten, dat Bonn daaraan onder geen
jorwtarden denkt. Bonn weigert cate-
orlsch ieder contact met de Oost-
uitse'regering, omdat het van oordeci
en terecht dat de regering -
rotewohl het Oost-Duitse volk niet
ertegen vvoordigt.
Voorts heeft de regerine-Grotewohl
ch vastgelegd op de these, dat vrije
TroPT"" *n Duitsland nooit mogen
aats winden onder enig toezicht, zelfs
iet van z e. neutrale landen nis Zweden
i Zwitserland. Hetgeen het houden van
ergeltJke verkiezingen vrijwel zeker
oaikwnt. Wie zou een verkiezing in
iost-Duiisland ernstig nemen zonder
en dergelijk toezicht?
En dan blijft de kwestie nog van de
ools-Duitse grens! De Oder-Neisse-l.jn
ordt door Bonn. zelfs al verzekert het
aarvoor nooit een oorlog te zuilen voe-
»n, nimmer erkend daar zodoende be-
ist Duitse gebieden aan Polen worden
voor het eerst wordt afkeuring echter in een nadrukkelijke
vergaderd. Men meent dat de Sovjet-
Unie nadrukkelyk de wens te kennen
heeft gegeven dat de openingsbijeen-
orm te gieten
In West-Duitse regeringskringen ls
men van mening dat de Sovjet-Unie,
De zware Zuidwesterstorm, die gis
termiddag en vannacht over clc
Noordzee raasde en de zee met WTeed
geweld de schepen deed beuken, heeft
tot nog toe geen slachtoffers geeist en
gelukkig de dijken hebben het
overal gehouden!
„Michel Swenden"
vroeg hulp
Groot verlof
Lichtingsploeg
1952-1 en 1952-11
Bij ministeriele beschikking van 30
December 1953 verleent wegens be
ëindiging der eerste oefening met in
gang van 28 Maart 1954 de Korps- of
overeenkomstige commandanten groot
verlof: aan de dienstplichtige vaan
drigs. kornetten, sergeanten, wacht
meesters. korporaals, soldaten der le
klasse en soldaten behorende tot de
lichtingsploeg 1952-1 (In werkelijke
dienst gekomen voor eerste oefening
in de maand April 19521 alsmede
aan hen. die daarmede de eerste oefe
ning hebben aangevangen of vervolgd
een en ander voor zover niet reeds
ingevolge voorafgaande beschikkingen
groot verlof werd verleend:
aan de dienstplichtigen behorende
tot de Lichtingsploeg 1952-11 (in wer
kelijke dienst gekomen voor eerste
oefening in de maand Juli 19521
alsmede aan hen. die daarmede de
eerste oefening hebben aangevangen
of vervolgd een en ander met uit
zondering van de in de beschikking
genoemde groepen.
Prijs industriekolen
1 April gelijk met K.S.G.
De Minister van Economische Zaken
volle kracht tegen de wind heeft besloten met ingang van 1 April
en ni*.! onmiddellijk gevaar". 1954 het voor industrieko'.en bestaande
Klaarblijkelijk is men er in geslaagd systeem van toewijzingen in te trekker.,
de motoren te repareren. Per 1 April a.s zal tevens voor deze
kolen de prijs- en vrachtenegaiisatie-
regelin? worden opgeheven Dit houdt
.n aldus is van dé zijde van het m.-
rusterie van Economische Zaken mede
gedeeld. dat per 1 Apr.'. de prijs van
Industriekolen wordt gelijk getrokken
met de prijs voor mdustr.ekoiêr. in het
gehele gebied van de Kolen- en Staal
gemeenschap Boven deze prijs komen
dan nog de vrachtkosten. d:e al naar
gelang de afstand, variabel zyn.
Loodsdiensten gestaakt
Verscheidene loodsdiensten ln het
Zuidwestelyk kustgebied van ons land
Het eerete schip dat gisteren radio- 1 Tobben in de loop van gistermiddag de
telegrafisch hulp moest verzoeken ten- dienst voor kleine schepen gestaakt La-
gevolge van dit noodweer er werden ter °P de avond moest de loodsdienst te
stormstoten van 90 mijlen per uur ge- Hoek van Holland voor alle schepen
registrccrd was het 500 ton metende worden stopgezet.
Nederlandse kustvaartuig ..Michel
Swenden" van de firma J. B Vets en
Co te Rotterdam-Antwerpen Het be
vond zich omstreeks halfeen in de Ierse
zee ongeveer zes myl van de Enzelse
ku.l ton Noord-Wetten ran Liverpool
De motoren waren defect geraakt en het orSoi ri rt -w j" v i ...rn iUim.
schip dreef hulpeloos met een snelheid De sterke wind deed znn De sleepboot „Peter", die de molen
koers af teneinde eventueel de „MtA °2„ tafaSS o™?stond Windsnelheid 110 kilomejer
Swenden" te kunnen helpen. Twee outngasiies ontstond
straalvliegtuigen van de Engelse lucht- I kon tó-ïpi e„pw,fst Het Gisteravond ls in Hoek van Holland
macht van een vliegveld dicht aan de £hin heeft vemc^in ha^ Niik^rk windkraoht 10 8«neten. hetgeen een
kun cirkelden boven het op de woeste Kinnen bereiken Nfjkerk. windsnelheid van 96 km per uur bete-
golven krachteloos drijvende schip om oerenten. kent Het lichtschip „Goeree" heeft m
'de loop van de avond windkracht 11 ge-
5'eepboot gezonken noteerd hetgeen neerkomt op een wir.d-
snelheid van 110 km per uur
Moeilijkheden op IJsselmeer de bak zijn inmiddels losgeslagen en
dry ven het Sloe in De reddingboot t
Op het IJsselmeer heeft gistermiddag bij hoog water wederom uitvaren
righcld te achtergebleven mannen te halen
Kotters in vliegende storm
de Engelse sleepboot „Thunderei
ro snel mogelijk naar de Michel Swen-
den" voer. aanwijzingen te geven Er I
bleek nog een misverstand te zijn. want ln het sloe nablJ Vllssingen is 'smid-
de ..Thunderer" seinde dat hij een an- da?s omstreeks halfvyf een baggermolen I
.*ie kustvaarder had willen helpen, die met bakken losgeslagen van een motor-
echter niet in moeilijkheden verkeerde, floep en op drift geraakt De molen Gisteravond omstreeks 10 uur zijn vier
Aanvankelijk heeft de .Thunderer" de strandde in het Sloe Naderhand liep de kotters bij vliegende storm de Scheve-
Mich*! Swenden" op sleeptouw kunnen sleepboot ook aan de grond De redding- ningse haven behouden binnengelopen
nemen. Deze sleeptros is c,-v,ter tenge- boot ran Breskens de „President Wierds- De schepen hadden in het Kanaal ce-
vo't van de ruwe zee gebroken 1 ma heeft zes personen van deze sche- vist. Het waren de SCH 1 SCH 13 SCH
Vn'gens de 1-atrie b-richten was de P«n gehaald en naar Breskens gebracht. 65 en URK 41 (Urk).
sleepboot er gisteravond niet in geslaagd De sleepboot sloeg later lek en is gezon- j De storm, die vannacht om drie uur
het Nederlandse kustvaartuig opnieuw ken Van de twee bakken die achter de op zijn hevigst woedde, heeft in deSehe-
op sleeptouw- te nemen. «aren bevestigd, is een jnet een veningse haven geen noemenswaardige
w j schade aangericht. Van enkele loggers
meertouwen gebroken, doch de
konden bijtijds weer worden
I molen waren bevestigd, is een met
I man aan boord achter in het Sloe
laaMe schietlijn de grond gelopen Tot gisteravond be- zyn de
het bleek hopeloos vonden zich nog drie man op de bagger-
seina» rte sleepboot. „We molen en één op de in het Sloe ge-
Holvhead" (een plaatsje strande baggerbak. Zowel de molen als de kade.
Oud-Leiden
tef&gezeri oracm. men passeert inisi een ooru
gunstig staan de vooruitzlcnten
de Berlynse conferentie niet en a at aangeeft, dat hier in betere tij- I de sneeuw uit.
ion zal goed doen om zich dit tevoren te
ristalliserpn
En nu laten wU Noord-Atlantisch pact
i ED.G nog buiten beschouwing, d-.e
i Russisrlio ogen nog nimmer genade
iiwrti»! vinden. Beide zullen door het
'esten nooit worden losgelaten, vooral
iet door Amerika, dat juist op de
DG. blijft aandringen als een be-
iste •voorwaarde voor handhaving van
aan ons werelddeel
Eén van de slachtoffers van de la- den een bushalte ivas. en een ent
wine te Blons wordt, dik ingepakt. cifix. Slechts het bovenste gedeelte
per slede naar het hulpcentrum ge- van de aan de kant van de weg
bracht. Men passeert juist een bordstaande borden, steekt nog boven
Koningin dankt Zwitserland
De Nederlandse gezant te Bern heeft
isteren aan Bondspresident R Rubattel
en schrijven van Koningin Juliana
'qrtlèndigd. waarin zij Zwitserland
iniet voor de hulp. die het bij de wa-
rsnpod geboden heeft.
Na sneeuw nu storm over Europa
Slachtoffers in Duitsland
en Engeland
WEERBERICHT
Aanvankelijk nog storm
De B:lt verwacht tot morgenavond:
Tot- kraohtlg of mat'.? afnemende
nd tu ?r West en Noord-West. maar
ngs do Wad.'enkust aanvanke'ijk nog
•starstnrm W. sele-nd bewolkt met
nkele plaatselijke buien. Iets lagere
Lddawtemperaturen
(Opgemaakt te 10 uur).
17 JANUARI
Zon op: 8 40 uur: onder: 17.00 uur.
Maan op 15.10 uur. onder: 7 42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 145 en 14.0o kw
uur. '13 1 te 2 41 en 14 58 uur)
gaan om smokkelaars te vangen, leve-
i ren de beste prestaties
De Caie-missie in Den Haag giro
1512573'. deelt mede. dat zij uit Wenen
Het Zwitserse lawineninstituut heeft bericht ontvangen heeft, dat de hulp
gewaarschuwd voor nieuw lawinenge- van de Care-orgamsatie ln volle gang is
vaar. Dc temperatuur is tot ongeveer Reeds de eerste dagen werd in de drin-
8 graden opgelopen en het heelt langs gendste behoeften van een groot aantal
de Alpen opnieuw gesneeuwd. gezinnen voorzien door de uitreiking
Men is er niet in geslaagd met bulldo- van voedsel, dekens en linnenpakketten,
zers twee door de sneeuw geïsoleerde j Ook ln Nederland werd al aan de hulp- 1
dorpen in de Pyreneeen te bereiken, j actie deelgenomen en er zijn reeds vele
waar meer dan 203 mensen met voedsel- giften ontvangen.
gebrek te kampen hebben. Hedennacht woedde in Midden- en
Ook in de Vogezen zijn dorpen van de Noord-Duitsland een hevige siorm, die
bultenvereld afgesneden. Er woedt soms snelheden van 103 kilometer per
daar een hevige sneeuwstorm, uur bereikte. Er zijn 2 doden. Een oude
Te Blons zijn door Zwitserse lawine-man werd geelectroeuteerd toen hij in
honden twee mensen gevonden, die aanraking kwam met een gebiokcn
tachtig uur bedolven hadden gezeten, j electrischc draad Op verschillende
Zy waren nog in leven. In het gebied plaatsen werden daken weggeiukt, stci-
van Blons worden nog zeven personen geis en telegraafpalen omgerukt, ruines
vermist i stortten in en fabrieksschoorstenen vie-
Vele bewoners van de berggebieden.1 !cn om Verscheidene mensen zijn door
die aan het lawinegevaar onderhevig vallende voorwerpen gewond
zijn. danken hun leven aan de fijne In het centrum van Hannover zt|n
neus van de zogenaamde lawinehond door het instorten van twee huizen drie i
van dc speciale reddingsdienst, welke personen om het leven gekomen In het
thans In het zevende jaar van zyn be- eerste huls. dat half afgebouwd was.
staan is. Zoals gemeld, zijn het Duitse woor.den een man cn een vrouw met een
helders kind De vrouw kwam om het leven, de
De honden woiden voortdurend ge- man werd zwaar gewond cn het kind
oefend De training begint wanneer de bleef ongedeerd In het andere, een pas
dieren zes a acht maanden oud zijn. voltooid huis van drie etages, kwamen
met leren gehoorzamen aan eenvoudige twee personen om het leven cn werden
bevelen Geleidelijk aan worden zij dan twee gewond
geoefend in net opsporen van allerlei Vier personen zijn sedert gisteravond I
voorwerpen, eerst visueel, dan steeds In Groot-Brittannle om liet leven gekn-
meer door middel van hun reukorgaan, men tengevolge van de storm. Tiental-
totdat zy iets kunnen opsporen dat een 'en werden gewond. In bepaalde eeble-
lang weggestopt is gebleven den. in het bijzonder ln Schotland be-
bestaat uit 10 pagina's
en een BUvucgseL
terwijl de hond elders werd vastgehou- reikte de storm een snelheid van i
den. I 159 kilometer per uur Fr werden talloze
De meeste van de 120 lawinehonden, huizen beschadigd, bomen ontworteld en I
die Zwitserland ryk Is. behoren aan de I tclefoon'ffnen verbroken
politie, douane of grenswacht De hon-Door de vele sneeuw is bij Pozarevar
den van dc douane, die vrijwel elke In Servié een trein on'spoord twaalf'
nacht langs de grens mee op patrouille I passagiers liepen verwondingen op. 1
Wij besluiten onze serie foto's van Oud-Leiden
met een merkwaardige opname, die vermoedelijk
niet zo heel veel Leidenaars kunnen thuisbrengen.
De liicr weergegeven situatie dateert nl. van vóór
1891. toen dc Nieuwe Vaart vanaf dc Vliet tot
aan dc Haagweg werd verbreed cn verlengd cn er
dus een goede scheepvaartverbinding tot stand
kwam tussen dc Vliet en liet Galgewater. Op dc
plaats, waar thans de huizen van het Noordcinds-
plcm staan stond toen het boven afgebeelde buiten
Rijnoever", toebehorende aan de Leidsc Univer
siteit cn bewoond door een der hoogleraren Dc
weg links op dc foto is dus dc Rijn- cn Schiekade
cn aan dc overkant van het water, tussen de Witte
Singel cn dc vaart, teven dc zgn. paillc-maille of
patmaliebaan later Maliebaan geheten, alwaar
door studenten cn burgers het maliën of kolven
werd beoefend. Daar dc studenten tijdens de rust
pozen bij liet maliën dikwijls aan de overzijde
langs de vaart gingen wandelen, kreeg die weg
dc naam van Studentenpad. welke benaming in
dc 20ste eeuw behouden bleef. Zelfs werd in 1808
ook dc waterweg Studcntcnvaart genoemd. Een in
Mei 1917 door dc Senaat der Universiteit gedaan
verzoek om dc naam Studentenpad in ere te her
stellen werd door de raad afgewezen.
Ondanks het feit. dat op dc Maliebaan een ser
vituut lustte ten gunste van de bewoners van hui
ze ..Rijnoever" werd deze strook bij of kort na de
verbreding van de vaart benut voor uitbreiding
van dc tuinen aan dc Witte Singel.
(Collectie Goedcljee-v. d. Zanden)
Op veler verzoek verschijnt binnenkort een ver
vol galbum van reeds in ons blad in deze serie ge
publiceerde foto's. Nadere bijzonderheden dien
aangaande zullen wij in ons nummer van a.s.
Maandag mededelen.
