LEIDSCH mDAGBLAD
drie klassen
Radioverenigingen in
92ste Jaargang WOENSDAG 30 DECEMBER 1953 No- 28106
Direcwui: J w u-rm, DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wlt" - Gm> N» 5™M
Hoofdredactie: B W Menkhoret en J. Brouwer f 6.— per kwartaal; f 0.47 per week - Met Ingang van 1 Januari as. f.6.40 per kwanaal; 10.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21501
Om de 5 jaar nieuwe zendtijd-verdeling
(luistergeld, voorbehouden aan die Stich- zendingen met propagandistisch karak- i
als het abonnement alleen, zal nlel
meer mogelijk zijn.
Het moet onaanvaardbaar geacht
„Geen „gezamenlijk programma"
Nozema zal verdwijnen
Ruim 115.000 leden is noodzaak
Bij de Tweede Kamer is thans ingediend een ontwerp van wet tot regeling
van de Radio-Omroep. De toelichting geeft een uitvoerig historisch overzicht
van de omroep, zoals die zich in ons land heeft ontwikkeld en zet daarna de
reden uiteen, waarom een nieuwe wet nodig is.
In het aanhangige wetsontwerp is de gehele zorg voor de omroep opge
dragen aan de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Slechts
is het voorbehoud gemaakt, dat hij geen zenders aanlegt of buiten gebruik
stelt dan in overleg met zijn ambtgenoot van Verkeer en Waterstaat. Voor het
beheer en de exploitatie der zendinrichtingen sluit de minister van O., K. en W.
een overeenkomst met het staatsbedrijf der P.T.T. Op deze wijze is het gehele
beleid in zake de omroep bij één minister geconcentreerd en tegelijkertijd het
noodzakelijke overleg met Verkeer en Waterstaat gewaarborgd.
DRIE KLASSEN
Uitgangspunt van het ln het ontwerp
neergelegde stelsel is het toevertrouwen
van de binnenlandse omroep aan cultu-
re.e organisaties, die uit de kringen der
luisteraars voortkomen.
Daarbij is de starheid vermeden van
het vooroorlogse stelsel, dat in het ge
heel niet dacht aan de mogelijkneid, dat
een nieuwe organisatie opkomt of een
bestaande wegens gebrek aan belang
stelling van de luisteraars verdwijnt. In
het voorgestelde systeem bepalen de
luisteraars door hun toetreden tot een
omroeporganisatie, welke organisaties
met de uitzendingen zullen worden be
last.
Tot deelneming aan de omroeptaak
worden die organisaties toegelaten,
die een bij de wet voorgeschreven mi
nimum aantal luisteraars als betalen
de leden of contribuanten hebben en
die aan enkele andere in de wel ge
stelde eisen voldoen. Dczt organisaties
worden onderscheiden in omroeporga
nisaties A, B en C, al naar gelang zij
minstens 10 ''c. 7'i 'r of 5 'c. van het
aantal luisteraars als leden of contri
buanten hebben. Op deze wijze wordt
rekening gehouden met de mogelijk.-
heid van een geleidelijke groei van
nieuwe en kleine omroeporganisaties.
Teneinde de samenwerking tussen de
omroeporganisaties te bevorderen op
alle gebieden, waar die in de praktijk
mogelijk en nuttig is gebleken, zoals
technische aangelegenheden, bouw en
onderhoud van omroepinrichtingen.
research-vverk. administratie, relaties
met het buitenland, is het gewenst
deze organisaties samen te brengen in
een centrale organisatie. In aanslui
ting op de bestaande toestand is daar
om aan de Stichting „Nederlandse
Radio Unie" een plaats in het nieuwe
bestel gegeven.
Bepaald is. dat telkens na vijf jaren
een nieuwe verdeling van de zendtijd
plaats heeft op de basis van de voor-
Keur der luisteraars, zoals deze blijkt
uit hun toetreden tot de verschillen
de organisaties.
ZENDTIJDEN
De omroeporganisaties C krygen elk
plus minus 12 uur zendtijd per w;ek, net
geen nog iets meer is dan vóór 1940 aan
de VPRO was toegewezen. De omroep-
samengaan van overheid en omroeporga
nisaties in een stichting hier een goede
oplossing biedt.
Het bestuur van deze stichting zal
dienovereenkomstig bestaan uit vertrou
wenslieden van de omroeporganisaties
en van de regering.
Het wetsontwerp voorziet niet ln de
oprichting of voortzetting van een in
stelling als de Nozema, maar de minis
ter van O K en \V. draagt de exploita
tie van de zend-inrichtingen op aan het
Staatsbedrijf der PTT.
In beginsel is het gewenst, dat de
omroepinrichtingen in handen zijn van
het centrale, blijvende orgaan, de stich
ting „Nederlandse Radio Unie". Op
gTond hiervan ls de bouw van studio's,
voor zover deze betaald wordt uit het
WEL POLITIEK. GEEN RECLAME
Het verbod van reclame in de binnen
landse omroep heeft in Nederland van
de aanvang af gegolden Als uitzonde
ring werd evenwel toegelaten de propa
ganda voor de omroeporganisatie zelf.
voor haar programmabladen en voor be
paalde door haar georganiseerde byeen-
De propaganda voor de omroeporga
nisaties zal aan regelen worden gebon
den.
De bepalingen van het radio-regle
ment 1930 beperkten de uitzendingen van
politieke aard tot stellige uiteenzettin
gen of toelichtingen van politieke begin
selen. Na de oorlog werd dit criterium
losgelaten: uitzendingen van politieke
aard werden slechts ontoelaatbaar ge
acht. voor zover daarbij personen of
groepen werden aangevallen dan wel in
kwetsende of denigrereende zin genoemd
worden. De in deze wet neergelegde re
geling maakt het mogelijk politieke ult-
politieke partijen in een periode van ten i richting moet abonneren op een pro»
nde aan de gramma blad, als gevolg v J
a de Tweede tenzij hij uitdrukkelijk
richten omtrent het uitbrengen van hun
stem
De beschikbare zendtijd wordt, de ra-
dioraad gehoord, over de partyen ver
deeld.
KERKEN 12 UUR PER WEEK
De aan de kerkgenootschappen te
zamen toe te kennen zendtijd wordt
bepaald op 50*~r van de totale zendtijd,
dat is bijna 12 uren in de week.
De in hel verleden gebruikelijke kop
peling van het lidmaatschap aan het gionale omroep een adviesraad te be-
abonncmcnt op het programmablad, i noemen, zoals thans reeds voor de re-
waarbij beide tezamen even duur zijn gionale omroep Zuid bestaat.
den erkend, dat tot op z.ekere hoogte
de keuze van een programmablad een
beeld geeft van de onderlinge verhou
ding tussen de aanhangers van de ver
schillende omroeporganisaties, doch een
maatstaf voor het absolute aantal luis
teraars. dat met de doelstelling van de
organisaties instemt, is zij niet.
Een moeilijk onderdeel van het om-
roepvraagstuk is ongetwyfeld dat van ae
regionale omroep.
Het ligt in de bedoeling voor elke re
organisaties B komen elk in aanmerking
voor plus minus 24 uur zendtyd in de
week, terwyl de overblijvende zendtyd
verdeeld wordt onder de omroeporgani
saties A. Neemt men aan, dat de situ
atie niet veel zal veranderen - een nieu
we organisatie zal tocrr altyd eerst ruim
115.000 leden moeten tellen, voor zij zich
als omroeporganisatie C zendtyd ziet
toegewezen - dan krijgt elk* omroepor
ganisatie A plus minus 53 uren zendtyd
i'.i de week, ongeveer dezelfde tijd als die,
waarover ieder der vier grote omroepver
enigingen nu b?schikt
Voor de uitzending van kelkdiensten
kan zendtyd worden toegewezen aan de
kerkgenootschappen, die daarom verzoe
ken. tot e?n maximum voor alle kerkge
nootschappen tezamen van plus minus
12 uren per week Deze genootschappen
kunnen de verzorging van hun uitzen
dingen opdragen aan omroepverenigin
gen of aan speciaal daaitoe in het leren
geroepen instellingen.
In dit ontwerp is geen zendtyd gere- j
serveerd voor een „gezamenlijk pro- j
gramma", waaraan de omroeporganisa
ties verplicht zouden zyn mede te wer
ken. In het huidige tydelyke bestel is
het voorgeschreven „gezamenlijk? pro-
♦♦♦♦♦44444444444444444444
V.P.R.O. krijgt nog kans!
Het is twijfelachtig of de V.P.R.O.
voldoende luisteraars als lid zal I
7 hebben ingeschreven voor de er- 4.
4 kenning als omroeporganisatie. 4
4 Teneinde deze omroeporganisatie
niet bij voorbaat het voortbestaan
onmogelijk te maken, wordt baar 7
7 gedurende de eerste periode van X
X 5 jaren gelegenheid gegeven te 4
4 trachten het vereiste aantal leden
4 te verwerven.
De Radio Volksuniversiteit heeft 7
thans de beschikking over plus mi- X
X nus 35 zenduren per jaar Op his- 4
4 torische gronden wordt zij nog ge-
4 durende vyf jaren m de gelegen-
held ges-teld haar werk voort te 7
zetten Aangezien dit werk behoort X
X tot de taak van de omroeporgani- 4
4 satees, zal de RVU na deze pe- 4
4 riode slechte in de aether kunnen
4 komen krachtens een overeenkomst
met een of meea dier organisaties X
4444444444444444444444444
Dreigende spoorwegstaking
in V. St.
President Eisenhower heeft een spe
ciale raad ingesteld om een drelger.ee
staking van een millioen man spoorweg
personeel te voorkomen. De betrokken
employe's, behorend tot het niet-rtjdeni
personeel administratieve krachten,
lynwerkers enz wensen betere sociale
voorzieningen Het geschil dreigt het
verkeer op 150 lijnen stil te leggen
Door d? instelling van de uit dr.e man
bestaande speciale raad mogen de be
trokken 15 vakbonden gedurende 60 da
gen niet staken, in welke per.ode men
kan trachten het geschil in der m.nne
te schikken.
De tweede dag van de vacantie
van de Koningin en de Prinsesjes in
Grindelwatd bracht een overvloedig
pak sneeuw - zeer tot genoegen
van alle vacantiegangcrs.
De Prinsessen vermaakten zich
met de sledevaarten cn met tochtjes
op de „ski-fiets".
De vier prinsessen tezamen in
ccn slee tijdens de sneeuwval op
Dinsdagmiddag. Van links naar
rechts: Irene. Margriet. Marijke n
Beatrix. (Telcfoto AS'P
Luisterbijdrage
t blijft 12.-
2 f 1- boste bij wanbetaling
Het bedrag van f 12.per jaar
lis luistergeld stemt overeen met
iet bedrag, dat thans geheven 1
wordt. Dit bedrag wordt redelijk I
geacht. De totale opbrengst van het j
1 luistergeld maakt het mogelijk de
1 omroep op behoorlijke wijze ui
1 oefenen.
Bijna 50 Co van de luisten
verzuimen hun luistervergunning i
.n voorgeschreven maand in te
ruilen. Aan hen moet dan een
0 waarschuwing worden gezonnen.
4 Daarna verzuimen wederom oO '.i
van de gewaarschuwden aan hun 1
verplichtingen te voldoen, zodat zij
8 door contra.eurs moeten wofaen
bezocht Al deze extra-werkzaam- 1
heden maken een vrij uitgeoreid
2 bureau nodig voor het verzenden J
0 van aanm3r..r.gen. zodat aan de 1
O -.aiat-.ge luisteraars daarvoor kos-
ten in rekening kunnen worden
2 gebracht
O De regering is van oordeel, dat i
1?ze methode niet kan worden gc-
aandhaafd en dat aan degenen d:e
n verzuim zijn. de door hen ver-
G orzoakt? kosten in rekening moe- i
°n werden gebracht, waarbij voor e
5 en aa.nman.ng f 1— wordt bere- 5
Z tend
2
WEERBERICHT
Weinig wind
De Bilt verwacht tot morgenavond
Overwegend dcoog weer met verander
lijke bewolking en hier en daar tijdelijk
ni-st Meest zwakke wind aaniankeiyk
Oostelyk later veranderlijk. Vanavond
rgenochtend op de meeste plaat-
gramma" niet het uitgangspunt gewor
den, zoals werd gehoopt, van een steeds
verdergaande vrijwillige samenwerking
op programmagebied.
REPRESSIEVE CONTROLE
I De regering is van oordeel, dat de con-
I trole van de Staat in het algemeen
slechts repiessief behoeft te zijn. Zij
heeft derhalve in het ontwerp ae pre
ventieve contróle, die in het vooroorlog
se radiobestel bestond, doen vervallen.
In bijzondere omstandigheden kan het
landsbelang het echter noodzakelijk ma
ken. dat voor kortere of langere duur
een preventieve control? wordt inge
voerd.
In het wetsontwerp ls de mogelijkheid
s^ss^srasssn:: i SBSUKmete?
L itstekemle ski-prestaties van Koningin
en Prinsessen
Snelle afdaling van Kleine Scheidegg
„Ik ben zeer verbaasd over de prestaties van de Koningin" zo zeide Frltz
Schluneggcn. de skileraar van H.M., toen wy hem gistermiddag aan de thee
troffen. „Direct ben ik mei H.M. de Firstbahn tot Bort opgegaan. Zy skiet
uitstekend, vooral als men bedenkt dat men in uw land die sport niet kan be
oefenen, zodat de Koningin liet hebben moet van de paar weken die ze per jaar
in het wintersportgebied doorbrengt".
En Hans Bohren, de leraar van de oudste twee Prinsessen, was wellicht
nog enthousiaster over de prestaties van zyn pupillen.
„Het zyn gevorderde skiloopsters" zo zeide hy. „Zij zyn zeer snel en je kunt
ze laten skiën waar je wilt. Of ze nu op de piste naar beneden gaan of ln
de dikke sneeuw, ze doen het voortreffelijk!"
de al te snelle vaart te remmen De
Koningin en René Roell deden het rustig
aan en enige snelle Zwitsers stoven
hen voorby, om te verdwynen in een
hoogopspuitend sneeuwspoor dat ze ach
terlieten.
De skischoenen v:
familie zyn nu uit Sankt Anton gear
riveerd en men moet zeggen, dat ze
goed benut worden
Voor de Prinsessen staat nog een
op het programma, aan de
Nederlandse landbouwers
in Frankrijk
BETERE PERSPECTIEVEN
In de Franse Staatscourant is een wet
afgekondigd, houdende goedkeuring van
Koninklijke hc-t Frans-Nederlands arbeidsverdrag
- van 2 Juni 1948 benevens goedkeuring
-ar. de briefwisseling van 20 Juli 1949
I betreffende werkzaamheden in de agra-
I r;sche sector van Nederlandse onderoa-
1 Franse onder-
dere kant van de kleine Scheidegg. die danen in Nederland De Franse pa-ht-
annmerkelyk steiler 1
Margriet zal haar
in de skischool boven het dorp.
I wet. het „statut de ferm
li deze regeling van toepa^ms
landse pachters in Frankrijk,
Gistermorgen was hU met de Prinses
sen de Firstbahn tot en inct de laatsi
étappe 12200 nieter) opgeweest cn cistei
niicdag de kleine Scheidegg Voor de haar beide dochters en Reno Röêïl.'maar
afdaling daarvan moet men een zeer eenmaal op de top waren de Prinsessen
geoefend skiër zijn Maar de Prinsessen snel verdwenen en
speelden het klaar om de 1100 meter eingen ze met hun skileraar
hoge ScheidcgB-afda ng binnen het uur I neden, fraaie Christiania'
te deen, een tyd waar zelfs Hans trots
op was. Ook de Koningin daalde de
Scheidegg af, weliswaar langzamer dan
haar dochters teen uur en 50 min.),
maar. zo zeide Schluneggen. in een
uitstekende styl en zonder een keer te
vallen. „Goed werk. gezien de weers
omstandigheden", zeide Fritz, terwyl
hy naai buiten wees. waar de sneeuw
nog in dichte vlokken viel. die de skiër
vaak by de afdaling verblindt. Want het
sneeuwt nog steeds in Grlndeiwald cn
En ook de kleine Maryke vermaakt I neze in grote lijnen gelijke rechten zul-
zich uitstekend! Zij heeft volop pret 1 len verkijgen als dè Franse pachters,
met haar sleetje en tegen het lunchuur. Zo zullen de Nederlandse pachters in
maakte zij met haar drie zusjes een Frankryk na beëindiging van de pacht-
De koningin maakte gisteren de rit korl, ntJe in de arrestee. In het hotel
n de Tandradbahn naar de Scheidegg sPe,tU zc meestal met haar grote en d:ng
een uui rydensi in het gezelschap van 1 weJ, a onafscheidelyke pop 1 h^ter
- 1 Gisteravond, toen de sneeuw nog
......c steeds viel. hebben de Koningin, de I recht, hetgeen nadeliz,
werve'-wind Pudste twee Prinsessen cn het gevolg de derlandse emigrant Volgens d.t steun
,.,r naar be- '^hockeywedstrijd Oxford-Cambridge te- was het namelijk mogelijk bij opzegg
draaiend om fef} Onndelwald bijgewoond c 1
I felle spel met spanning gevolgd.
j Oud-Leiden
ereenkomsb recht hebben op 1
de door hen aangebrachte ver-
1. Tot nu toe word de verhou-
.ng beheerst door het Franse c.v.e'.e
oor de Ne-
uut
duur in te stellen De repressieve con
trole zal worden opgedragen aan een I .""l
kleine commissie: de voorzitter van de snppmvr
i-raad zal ambtshalve met de lei
ding daarvan word?n belast.
egen zo goed mogelyk vry te
en op de ijsbaan rijd: een
leeuw ploeg voortdurend rond.
Er is gisteren weer een halve meter
7— o.ieeuw bycekomen en men moet een
«rm«fli prjs op harUh.vmg ,lcfc !an
K.p.o„.a T„ O-, o„„ „andlgh,Se„«a,n ,e
van de Radioraad. In het verleden heeft
dit college vele belangrijke adviezen uit
gebracht.
De Wereldomroep wordt in het huidi
ge bestel verzorgd door de stichting
„Radio Nederland Wereldomroep", d.e
haar taak formeel volledig gesc.ieiden
van de binnenlandse omroep vervult
De reg?r;ng is van oordcel, dat een
Rustig weer
Weerrapporten
Zon op: 8 48 uur onder
Maan op: 4 22 uur: onder:
Hoogwater te Katwyk te 12.01 uur
16 38 uu:
f2 48 1
Dit nummer bestaat uit acht pagina s
Amsterdam onbewolkt
er. morgenocnieiiu op ae meeste piaai- 1 Brussel
sen lichte vorst Overdag tempera luien I Pariiè
enkele graden boven hei vriespunt
(Opgemaakt te 10 uur)
31 DECEMBER
Het KNMI deelt mede:
Gedurende de Kerstdagen en ook rog
dearna werd het weer ln Nedei'.and be
heerst door een koude luchtstroming u.t
her Noord-Westen Deze luch: was boven
het water van de Noordzee, dat nog al
tijd een temperatuur heeft van 8 A 9
g-atien onstabiel hetgeen tairyke buien
tot gevolg had Op tal van plaateen gin
gen de buien van hagel vergezeld, een
enkele maal werd zelfs onweer gemeld
Aan dit alles is nu een einde gekomen
Doordat namelijk het laatste etmaal de
dTUk in .Scandinavië sterk is gestegen,
kwam er een rug van hoge druk tot i
str.nd. die zich uitstrekt van de Azoren
tot in Finland De aanvoer van onsta
biele lucht werd afgesneden en de be
wolking loste op Als gevolg hiervan
kwam de afgelopen nacht ln het gehele
land. behalve in de onmiddellyke nabU- j
heid van de kust de temperatuur bene
den het vriespunt
Twente en Volkel meldden vanochtend j
4 graden vorst.
Intussen is ei ten Westen van de
Britse eilanden een volgend gebied van
hoge luchtdruk in aantocht, dat nel I
ho-iedrukgebied boven Europa overvleu-
geit Een zwak front, dat thans over I
Engeland naar het Zu'd-Oosten be- I
weegt, komt daardoor dicht In de buurt
v?n ons land
Of de minder koude lucht achter het
front er echter 111 zal slagen tot ons
land door te dringen, ls nog onzeker. I
Deze opname, ons welwillend afgestaan door
dc Itecr P. Wijnbeek. Haarlemmerstraat 10. toor.t
de vroegere molen ..de Stieraan de Houtmarkt,
waarvan tegenwoordig niets meer overeind staat.
De molen, daterend ran J6S7. draaide tot om
streeks 1915 op windkracht. Een tiental jaren na
de cloctrificatic achtte het gemeentebestuur de mo
len zodanig bouwvallig dat de molenaar Zand
bergen opdracht kreeg de wieken Ie verwijderen,
dc omloop af te breken en dc ronde kop Ie ver
vangen door een platte.
Pogingen, ook van de Ver. „De Hollandse Mo
len". om het bouwwerk in de oude staat te her
stellen. bleven zonder resultaat en zo volgde
eerste de degradatie tot „peperbus", waarna de
afbraak zich geleidelijk voltrok. Kort geleden
verdwenen de laatste resten len behoeve van dc
Gein. Reinigingsdienst.
Ook de dubbele klapbrug op de voorgrond, de
Verversbrugbehoort reeds lang tot het verleden.
