500 gulden
10 Puzzle's
1 Prijsvraag
Zweden bereidt
Kerstmis lang voor
78 prijswinnaars
VEEL GENOEGEN!
VEEL SUCCES!
KRUISWOORDRAADSEL
KERSTNUMMER VAN HET LEIDSCH DAGBLAD
- DONDERDAG 21 DECEMBER 1953
- PAGINA 2
Kaboutertjes brengen geschenken
Wat men schijnt te vergeten
(Van onze correspondent in Stockholm)
Kerstfeest begint in Zweden eigenlijk al vóór het binnen
brengen van de oogst. Het is méér dan een jubeldag, het
is een hele rééks van feestdagen! In die reeks is het sparen
en het maken van cadeaux zeer belangrijk. Geven is van ouds
immers leuker dan ontvangen. De Zweden, gul van aard, blijken
dat te weten en geven schatten uit om andere mensen te ver
blijden. Wat zijn in deze dure tijden twee of drie Briefjes van
honderd? Die zijn zo uitgegeven.
Het wordt echter niet alleen met geld gedaan. Nog grotere
waarde wordt namelijk gehecht aan handwerk. De Koninklijke
familie b.v. maakt zoveel mogelijk zelf. Ook de zo oud gewor
den Mr. G. verraste zijn kinderen herhaaldelijk met zelf gemaakt
borduurwerk. En de prinsesjes geven hun Koninklijke grootvader
een kussen of een ander handwerk, want „kopen is geen kunst"!
placht de oude koning te zeggen. Aangezien iedere Zweedse
jongen op school kuntselen leert en ieder meisje naailes heeft,
kan het voorbereidende werk voor het Kerstfeest lange tijd ge
heim blijven.
AL werkende en sparende gaat voor
de Zweden de regenachtige herfst
ln de gure winter over. De dagen
worden weliswaar korter, maar in hun
binnenste gaat het lichtje der vóór-
vreugde branden en al spoedig voelen
velen zich opgetogen blij. zó warm, dat
zij het licht, dat in hun hart is ontsto
ken, ook naar buiten willen laten schij
nen. Zy hangen verlichte papiersterren
aan de ramen en stellen ter illuminatie
kaarsen voor de ruiten, om ook de
mensen die 's avonds door de koude
lopen, iets van hun overvloed te geven.
Dat werkt aanstekelijk.
De een wil de ander het licht brengen
Daarvoor is op 13 December gelegenheid,
de dag van de heilige Lucia, de dag van
de lichtbrengster Het is niet een offer,
neen, het is een eer. Lucia te mogen
zijn. De blonde meisjes zetten een krans
met zeven lichtjes ln het haar en doen
het witte Lucia-hemd aan. om vader en
moeder en de vele kennissen vroeg in
de ochtend niet alleen licht, maar ook
spijs en drank te brengen, zoals het eens
de dochter van de Romeinse gevangenis
bewaker voor de opgesloten Christenen
heeft gedaan Van Lucia, de heilige van
het gezichtsvermogen, vertelt men ook.
dat zij zich zelf van haar ogen beroofde,
omdat deze te veel aandacht trokken
van getrouwde mannen.
VRAAG de Zweden nu niet. waarom
zjj het Kerstfeest zo uitbundig vie
ren. Zij zouden het niet weten Ook
de geleerden weten het niet precies. Wij
hebben gedurende twee dager- in de
universiteitsbibliotheek gezeten om te
zoeken naar het ontstaan van de oude
Zweedse Kerstgebruiken. Men schijnt
het daar echter niet geheel over eens
te zijn. Thans denken de Zweden ln
de eerste plaats aan de geboorte van
het Kindeke, dat door zijn boodschap
licht in onze geestelijke duisternis heeft
gebracht. De Zweden vieren echter ook
het licht, dat zij kunnen zien en kunnen
voelen. De dagen worden weer langer.,
een nieuw leven begint.
In het hoge Noorden vierde men
vroeger ook het binnenbrengen van de
oogst, maar men deed het Iaat in het
jaar. Eerst nadat alles goed was opge
borgen. had men tijd de Goden te dan
ken en hun een offer te brengen. Deze
feesten hadden ook in de tweede helft
van December plaats en zjj gingen ge
paard met het drinken van veel bier
Dat was misschien voor velen nog be
langrijker dan het eten. Het is dan ook
de verklaring, waarom men zo lang
wachtte met de dankzegging voor de
vruchten des velds. Eerst moest toch het
bier worden gebrouwen!
Bedoelde feesten waren tevens offer
feesten. Vooral in Uppsala stroomde
veel bloed, om de Goden welgevallig te
zijn En ook toen de Vikingers Christe
nen waren geworden, bleven zij lange
tijd deze gewoonte nog getrouw. Voor
de zekerheid, zei men Nog heden ten
dage kan men in Uppsala een offerkist
zien. waar de kerkbezoekers voor hun
ex-goden iets in legden, alvorens de God
der Christenen aan te roepen.
Een slag om de arm dus!
DE leer van de liefde zegevierde uit
eindelijk. maar men bleef, zoals wi)
straks zullen zien. vele gewoonten
getrouw. En eerst in het begin van de
19de eeuw kwam de Kerstboom naar
Zweden. Terwijl Duitsland zijn ..Knecht
Ruprecht" en later zijn „Weihnachts-
mar.n" had. kon men in Zweden echter
niet geloven aan dergelijke gute gestal
ten Ook Sint Nicolaas is nooit zo hoog
Noordelijk geweest. In Oslo en Stock
holm komt hij alleen maar een bezoek
brengen aan dt Nederlandse kinderen
De Zweedse kinderen daarentegen krij
gen bezoek van Kerst-kaboutertjes Het
zijn kleine mannetjes met een rood
pakje aan en met een lange witte baard
Ze zouden zo uit het land. dat eens door
Sneeuwwitje is ontdekt, kunnen zijn
weggelopen.
Deze dwergen zijn goed van aard.
maar toch sarcastivch. Zjj houden niet
van plechtig optreden. Z(j willen dus
ook niet ontvangen worden en spre
ken de kinderen evenmin toe. Zij zijn
al tevreden, als zü merken dat de
kinderen en volwassenen hun span
ning niet meer kunnen verbergen. Pas
wanneer alle kaarsjes aan de Kerst
boom branden en op z'n minst de helft
van de voorraden op de rijk gedekte
Kersttafel is opgegeten, en vele keren
rond de Kerstboom is gedanst, sluipen
zij binnen. Zjj doen het net als Pieter
man Knecht, die de deur op een kier
tje opent en dan strooit. Maar het
moet vlug gaan. want er worden ont
zettend veel pakjes naar binnen
geschoven. De verbaasde kinderen
kunnen zich mper in bedwang hou
den. Als dan de deur door een onzicht
bare hand wordt gesloten, begint het
feest eerst goed!
Het openen der pakjes gaat trouwens
niet zo vlug. want aan elk zit een briefje
dat door de ontvanger moet worden
voorgelezen En vaak doet mer. dit met
zonder te blozen.
Verwacht nu niet. dat de kinderen
werkelijk aan deze kaboutertjes geloven
Op straat hebben zij er al genoeg gezien.
Honderden lopen immers sinds weken
door de hoofdstad om van de gulheid
der dames te profiteren Slechts de
kleinsten, die zelf nog mets kunnen
maken, geloven dat de aardmannetjes
door de koude uit het gTote. oneindige
bos naar de stad zijn gedreven Maar
zU zijn er niet bang voor. want in de
„eeuw van het kind" is de roe afgeschaft.
ANGST hebben de kinderen dus niet.
Als ze toch lijden, dan is dat te
wijten aan een bedorven maag.
want het is voor een Hollander die toch
ook aan een stevig hapje gewend is.
amper te geloven wat er allemaal tot
een Kerstdiner behoort De maaltijd, die
op de avond voor de eigenlijke Kerst
dag wordt genuttigd, begint met de ge
bruikelijke smórgoas. re boterham. U
zou wel eens kunnen denken voor de
toonbank van een goed gesorteerde
levensmiddelenzaak te staan, als U zag
wat er voor een gezelschap van 68
personen wordt opgediend.
Ziehier de bescheiden tafel: zes soor
ten vis (van ansjovis tot paling), vier
soorten worst, twee soorten worstjes,
verschillende slaatjes en diverse soorten
kaas. en dan vooral de Kerstham! Een
halve kilo per persoon is beslist niet te
veel. Van die ham hoeft U echter niet
alles op te eten. Tot Oudejaarsavond is
daar tijd voor Als de boterhammen
eindelijk naar binnen zijn gewerkt, be
gint de eigenlijke maaltijd, welke be
staat uit „lutfisk" (gedroogde vis) en
tenslotte nog rijst.
De kinderen kunnen natuurlijk niet
zo lang rustig worden gehouden. Der
halve wordt de maaltijd herhaaldelijk
onderbroken door verschillende dansjes
om de Kerstboom. Deze Kerstavond is
dan ook zeker geen „Stille Nacht", want
het zijn vrolijke liederen, die door de
uitgelaten bende steeds weer worden
herhaald Laat ons vrolijk zijn, laat ons
zingen en dansen, want het is Kerst
de oogst is binnen, het bier is weer best.
de dagen worden langer, we gaan de
zomer tegemoeten zo meteen ko
men de cadeautjes
IN DE ALGEMENE vreugde schijnt
men te vergeten, dat op deze avond
ook Jezus werd geboren. Maar als
men genoeg heeft gegeten en gedron
ken, als men moe is van dans en pret.
als de dieren hun extra Kerstmaal
tijd hebben gehad en als voor de vo
gels, alsmede voor het paard van ll'o-
dan. Iets lekkers uil het raam Is ge
hangen. als de pakjes zijn verdeeld en
de rust in het huis is weergekeerd,
denkt men aan de geboorte van het
kindje, dat de naastenliefde predikte.
Na een zeer korte rust staat men op
om een uur of vjjf om naar de zeer
vroege godsdienstoefening te gaan. En
met een hart vol dankbaarheid hoort
men weer de blijde boodsehap: „Er ls
een kindeke geboren op d'aard!"
Ieder het zijne^)
O'
/yO V
Voor de prijsvraag, die wij omstreeks Kerstmis
en de jaarwisseling gewoon zijn uit te schrijven,
hebben wij ditmaal een ongebruikelijke vorm geko
zen in de hoop. daarmede nóg meer puzzelaars tot
meedoen te verleiden dan de vele honderden, die
dit toch al plegen te doen. En zonder dat de kans
op een prijs daardoor verkleind wordt. Er zijn 78
prijswinnaars, die geldprijzen van f 75.tot f 2.50
in de wacht kunnen slepen.
Op deze en een andere pagina van dit nummer
vindt U tien genummerde puzzle's van verschil
lende soort. Er zijn gemakkelijke en moeilijke bij.
een kruiswoordraadsel, een kryptogram. reken-
puzzle's. een fotopuzzle. een rebus, puzzle's waar
een staatsman, een spreekwoord en aardrijkskun
dige namen bij te pas komen. enz. Van alles wat,
voor elk wat wils.
Iedere lezer kan voor zichzelf uitmaken, welk
deel van deze prijsvraag hij op wil lossen.
Onder de goede oplossingen van ieder afzonder
lijke puzzle stellen wij een eerste prijs van f. 10.—
en vier prijzen van f. 2.50 beschikbaar.
Bovendien stellen wij een aantal prijzen beschik
baar voor diegenen, die de meeste puzzle's goed
hebben opgelost, namelijk een eerste prijs van
f. 75.een tweede van f. 50.een derde van
f. 25. vijf prijzen van f. 10.en twintig prijzen
van f. 5.
In verband met de ingewikkelde administratie,
die nodig is om de prijzen eerlijk toe te kennen,
moeten wij echter van de deelnemers aan de prijs
vraag eisen, dat zij de oplossingen van alle puzzle's
waaraan zij meedoen, ons tezamen in één enveloppe
of andere verpakking toezenden, dus niet per
puzzle een afzonderlijke enveloppe. Bovendien kunt
U het ons erg vergemakkelijken, indien U op de
buitenzijde van de enveloppe vermeldt, van hoeveel
puzzele's U een oplossing inzendt (dus minimaal 1,
maximaal 10) en bij de oplossingen de nummers
van de puzzles vermeldt.
Voorts moeten wij de bepaling maken, dat geen
deelnemer meer dan één prijs verwerft. Eerlijk
heidshalve zullen wij dan ook eerst de hoogste
prijzen toekennen, zodat niemand de hoogste prij
zen mis zal lopen doordat hem reeds, b.v. voor de
goede oplossing van één der puzzle's een lagere
prijs is toebedeeld.
U hebt voor deze veelzijdige prijsvraag een ruime
inzendtijd. Oplossingen dienen namelijk uiterlijk
Maandag 11 januari a.s. om 15 uur in het bezit
van de redactie te zijn. U gelieve op de buitenzijde
van de enveloppe te vermelden „Prijsvraag", voorts
het aantal puzzle's waarvan U de oplossing inzendt,
cn Uw naam en adres dat tevens op de oplossingen
vermeld dient te worden.
Uiteraard biedt deze veelzijdige prijsvraag allerlei
mogelijkheden, om oplossingen in originele vorm
en omlijsting in te zenden. Het is mogelijk, dat wij
voor de aardigste van dergelijke bijzondere inzen
dingen extra-prijzen toekennen. De toekenning van
de bovenvermelde gewone prijzen staat echter
geheel los van het feit. of U al dan niet Uw inzen
ding een bijzondere vorm geeft.
Nogmaals in enkele woorden samengevat. Onder de goede oplossingen van iedere puzzle afzonderlijk stellen wij een prijs van f 10.—
en vier prijzen van f. 2.50 beschikbaar. Voorts zijn er prijzen voor diegenen, die de meeste puzzle's goed oplossen, namelijk een van
f.75.—. een van f.50.—. een van f.25.—. vijf van f.10.— en twintig van f.5.—.
Alle oplossingen die U inzendt in één enveloppe sluiten, waarop aan de buitenzijde het motto ..Prijsvraag", het aantal ingesloten
oplossingen, en Uw naam cn adres. De inzendtermijn sluit 11 Januari a.s. te 15 uur.
Dit betekent, dat er in totaal
zijn. die prijzen van f. 75.tot f. 2.50 zullen
winnen, tot een
totaal bedrag van 500.-
24 LETTERGREPEN,
9 WOORDEN en N;' 1
1 STAATSMAN
In deze figuur moeten negen.woorden van negen letters ingevuld worden van
de omschreven betekenis. Bij juiste invulling ontstaat in de dikomlijnde hokjes
van links boven naar rechts beneden de naam van een groot staatsman. Om het U
wat gemakkelijker te maken geven wij in alphabetische volgorde tevens de letter
grepen van de in te vullen woorden.
1. was die er niet. dan was iedere productie
overbodig
2. beunhazende drukteschopper
3. zeer wel te hanteren
4. goedkoper dan gebruikelijk
5. voorspelde toekomst
6 na afloop
7. gezonde wijze van verplaatsen
8 plotselinge enorme stijging van het water
9. wat deze opgave is van de gehele prijsvraag
Gebruikt mogen worden de volgende lettergrepen:
baar - bruik - char - con -de - de - deel - der - der - golf - hand - la - lig - ling -
ment - na - on - schiet - su - tan - ver - vloed - voor - wan.
Horizontaal:
schepeling
i. heel klein deeltje van een atoom
I. op een ogenblik
klein in de lengterichting
bekend schaker
rusten der wapenen zonder
vrede
landstreek in Engeland
deel van een weck
scherpe wonde
l. drank
I. hoofddeksel
droog
I. broos, fijn gebouwd
i. stuk goed
Franse ontkenning
i bedorven
l. wat boven een krantenartikel
staat
nationaliteitsletters
i heftig
i weerkeren op afgelegde weg
I. dier
componist
ontkenning
I vogel
i boom
vuurwapen
illegaal jager
gemene schurk
I. voedsel opnemen
andermaal
1. nieuwe grondstof voor textiel
gang ergcr.s heen richten
r meer dan goed
Verticaal:
pelgrimsoord
smalle opening
gewicht
dier
bodembegroeiing
ijzerhoudend gesteente
houding
dichterbij komen
spits toelopend voorwerp
verharde huid
erg
vorm van licht voor reclame
bij
niet best, maa
hijswerktuig
niet glanzend
duw
schurend geluid maken
waarmee het verkeer in Giet
hoorn geschiedt
beter dan nooit
volstoppen
voorzetsel
kleur
onderdeel van kostbare ketting
op grote afstand
inplanten op levende bodem
afbeelding
praal
schrijfgerei
sprookjesfiguur
waaronder
