LEIDSCH DAGBLAD 92ste Jaargang DONDERDAG 17 DECEMBER 1953 No. 28097 Directeur: J. W. Henny Hoofdredaotle: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 16.— per kwartaal; f 0.47 per week - Met ingang van 1 Januari a s. t. 6 40 per kwartaal; f. 0.50 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Nato-conferentie als nachtkaars Wie wordt Frans president? uitgegaan Eisenhower en Stassen achter Dulles De twaalfde Nato-conferentie is gis teren in Parijs beëindigd met een slot communiqué, dat wel bijzonder weinig houvast biedt ten aanzien van de even tueel genomen besluiten. Gisteren hebben de ministers van buitenlandse zaken in commissie vergaderd, waar bij in het bijzonder de komende con ferentie met Rusland ter sprake moet zijn gekomen. Minister Bidault. die deze driedaagse conferentie presideer de. heeft gisteravond voor de pers het slotcommuniqué, waarop de hele dag was gezwoegd, nog even toegelicht, maar aan zijn toelichting ging de ver klaring vooraf, dat hü de president van deze twaalfde conferentie zich de beantwoording van vragen niet beschikbaar kon stellen en dat al een veeg teken bij voorbaat. De conferentie is. zo kan men dan ook wel zeggen, als een nachtkaars uit gegaan. Het communiqué, dat uit tien punten bestaat, bevat, als gezegd, zelfs als viucht van een ministersconferentie uitzonderlijk weinig nieuws. De bekende Irasen worden er in herhaald. De At lantische solidariteit werd bevestigd. Het ïuropese leger wordt als een essentiële factor in de" Atlantische verdediging be- schouwd. En de Amerikaanse minister i oorlog heeft wat wel het enige uwe element is zyn collega's van de bereidheid van zijn regering op de lwogte gesteld, om ook op het gebied de moderne verdedigingstechniek intiem samen te werken. Als het Amerikaanse congres het goed vindt, dan zal Europa mettertijd dus in de atoomgeheimen worden in gewijd en men kan voor het moment slechts vurig hopen, dat dit verblijdend nieuws is. De fundamentele controverse thssen Amerika en Frankrijk inzake het Euro pese leger, een controverse die door Dulles nog eens scherp is toegespitst, wordt in het communiqué niet aange roerd en het is uiteraard juist dit punt dat de verdere ontwikkeling van de At lantische gemeenschap volgende maan den zal bepalen. De oplossing van dit kardinale probleem is geen stap dich terbij gekomen. President Eisenhower heeft zich vol ledig achter Dulles geschaard. Hij ver klaarde. dat de Amerikaanse wet de minister van buitenlandse zaken noopte t zeggen, dat de Amerikanen hun bui tenlandse politiek zullen herzien, indien het EDG-verdrag niet wordt bekrach tigd. Eisenhower zeide verbaasd te zijn. dat Dulles' verklaring als iets nieuws is op vat. Volgens de dit jaar aangenomen t op de hulp aan het buitenland, moet n de toewijzingen van 1 Januari 1954 kerstboodschap van H.M. de Koningin Op Eerste Kerstdag des middags te 1 uur zal II. M. dc Koningin over beide radiozenders een Kerstboodschap uit spreken. De boodschap zal door orgel muziek worden omlijst. Deze uitzen ding zal een kwartier duren. Zij wordt herhaald op Tweede Kerstdag, des avonds tc 8 uur. Ook dc Wereldomroep zal de bood schap uitzenden. Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 uur) Hfisinki tjoenholm kripenhagen «rtjs C;-»noble Warschau Btrllin [jankfort ■binchcn Zurich geh bew. mist licht bcw. onbewolkt mist mist zwaar bew. onbewolkt mist geh. bew. onbewolkt mist onbewolkt windstil 9 0 windstil 2 O o 17 0 windstil -2 0 windstil -3 af de helft voor de EDG bestemd zijn. Eisenhower vroeg wat de Verenigde Staten met dit deel moeten doen. indien de EDG niet bestaat. Dulles heeft met zijn waarschuwing alleen maar de nadruk gelegd op de noodzaak van een grotere eenwording in Europa om de veiligheid van de Wes telijke wereld te kunnen vergroten, al dus Eisenhower. Ook Harold Stassen. de directeur van erkend zal worden als een belangrijke boodschap". In antwoord op een vraag of het mo gelijk was dat Dulles' rede niet op het Juiste moment is uitgesproken, zeide Stassen: ..Neen, ik vind dat het precies het juiste ogenblik was". Hoge Westelijke diplomaten zijn gis teravond te Parijs bijeengekomen ten einde de instructie op te stellen voor hun ministers van buitenlandse zaken, in af wachting van de conferentie van de grote vier. Zij zullen in bijzonderheden de alge mene lijnen uitwerken van de Weste lijke strategie voor de conferentie te Berlijn, zoals deze in het begin van deze maand op de Bermuda-conferentie zijn vastgesteld. De groep besta'at uit sir Frank Roberts onderstaatssecretaris van het Britse mi- de Amerikaanse organisatie voor bulten- nisterie van buitenlandse zaken. Douglas landse hulpverlening, heeft verklaard. I Mac Arthur, adviseur van het Ameri- dat de rede van Dulles „een schitterende kaanse ministerie van buitenlandse za- boodschap" is geweest. I ken en Francois Seydoux, hoofd van de Hij noemde de rede „bondig en vér- Europese afdeling van het Franse mt- strekkend" en zeide dat zij „mettertijd 1 nisterie van buitenlandse zaken. Omdat dc uil IG84 daterende mar- meren peilmerksteen. die liet Am sterdams Peil aangeeft en tlwns nog de enig overgebleven steen van dien aard in Amsterdam is. moet ver dwijnen. wanneer de Nieuwe Brug- sluis wordt verlaagd, riclit dc Cn- meente in samenwer king met Rijks waterstaat op de Dam een onder gronds lioogtcmcrk m. Woensdagmorgen heeft men een begin gemaakt met dc plaatsing. Links ir f. W. Clcrx (directeur) eu ir. A. ten Have (hoofdingenieur), beiden van Publieke Werken, be kijken tezamen met mr G. van 't Hult de wethouder van P.W.. dc koperen bout. die onder de bestra ting op de Dam zal worden ge plaatst op een speciaal hiervoor in geheide paal. Deze bout zal straks de hoogte t.o.v. N.A.P. aangeven- onafhankelljk-conservatief. heeft resolutie ingediend, waarin hij richtlij nen geeft voor een wijziging van het EDG-verdrag opdat Engeland. Noorwe gen en Denemarken ook kunnen mee doen. De Franse regering wordt uitge nodigd daarover onderhandelingen te beginnen. Het plan is opgesteld in samenwer king met een groot aantal parlements leden van de meeste partijen Het wil ln hoofdzaak de verwijdering van het boven-nallonaal gezagsorgaan en in plaats daarvan de Raad van ministers de opperste leiding geven zoals bij de Atlantische Raad Duitsland zou op voet van gelijkheid deel moeten uitmaken van de EDG. maar zou geen lid worden van de Nato De senator was aanvankelijk voorne mens zijn plan pas over verscheidene ■weken in te dienen voorzien van de na men van alle fractieleiders die het steu nen. maar de recente verklaring van Dulles over de EDG heeft daar veran dering in gebracht. Zes straaljagers boven Engeland neergestort TWEE DODEN'. EEN GEWONDE. Gisteren zijn zes straaljagers boven Groot-Brltlannië verongelukt, hetgeen de dood veroorzakte van 'wee vliegers, terwul een derde zwaar is gewond tn der verongelukte toestellen was een „Sabrc" van de Canadese lucht macht die op een veld neerstortte, waarna zich een ontploffing voordeed. De bestuurder kwam om het leven. Vier straaljagers kwamen met elkan der in botsing, toen zij in dichte mist in formatie vlogen Twee der toestellen werden bij noodlandingen geheel ver nield. Een der vliegers werd ernstig ge jond. Het zesde verongelukte toestel was een ..Vampire"straaljager van de Ha- villand-vliegtuigenfabriek te Chester Dit vliegtuig viel gedurende dichte mist boven Noord-Wales te pletter, waarbij de burger-vlieger om het leven kwam Queuille speelt een geraffineerd spel (Van onze Parijse correspondent per telefoon) Een paar uur voor de opening van het congres in Versailles waar vanmiddag de nieuwe Franse president moet wor den aangewezen, heerst er nog de grootst mogelijke onzekerheid over de uitkomst van dit grote politieke kansspel. Op het momenl dat wij de?e regels telefoneren zijn er zeven acht candidaten en dat aantal is vatbaar voor verandering. Er kunnen er nog bijkomen er. er kunnen er ook afvaller.. Het is uitgesloten dat een van hen al bij de eerste ronde de absolute meerderheid van ruim 470 stemmen zal verwerven. Het is de be doeling dat voor de tweede ronde alleen de drie of vier bestgeplaatste candida ten in de competitie zullen blijven Dat zullen vermoedelijk zijn de socialist Xaegeler.. de. radicaal Delbos, de katho liek Bidault en eventueel de onafhanke lijke premier Laniel. Voordat de derde ronde begint, die dan morgen zou moe ten plaatsvinden, verwacht men. dat de partijen eerst zullen trachten één of twee compromis-candiriaten te stellen en dan bestaat de mogelijkheid dat de strijd tussen links en rechts zal worrier, uitge streden Tussen Naegelen en Bidault bij voorbeeld. Indien ook van hen tweeën er geen de absolute meerderheid krijgt, gaat er vermoedelijk een delegatie van alle nationale partijen naar het Elysee om president Auriol te verzoeker, zijn ver blijf te prolongeren Die delegatie zou dan onder leiding kunnen staan van de Vliegtuig op huizen gevallen VELE DODEN EN GEWONDEN. Een viermotorige Amerikaanse bom menwerper van het type B-29 is kort na het opstijgen van de luchtbasis An derson op het eiland Goeam in brand gevlogen en op een groep huizen nabu het vliegveld neergestort Twee gezin nen. 16 personen, onder wie vijf kinde ren. vonden de dood. terwyl 17 personen verwondingen opliepen. Engelse spoorw egstaking afgewend Proces tegen Beria en zes medeplichtigen aangekondigd Overeenstemmïnq bereikt Gisteravond is overeenstemming tussen werkgevers en werknemers be reikt. waardoor het gevaar voor een algemene Britse spoorwegstaking, die Zondag a.s. zou zijn begonnen, is af gewend. Dc vakbondleiders besloten de voorge nomen staking af te gelasten, nadat de werkgevers hadden verzekerd, de lonen over de gehele linie te zullen verhogen De overeenstemming werd bereikt na j een conferentie van bijna vijl" uur op j het ministerie van arbeid tussen de di rectie der Britse spoorwegen (de Blitse I vc-rvoerscommissiei en leiders der drie grootste Engelse rakbonden. I De ruim een half millioen spoorweg arbeiders krijgen een loonsverhoging I van vier shilling per week. welke aan- nkelijk door hen als „weerzinwekkend I laag" was verworpen. Hun is echter tevens toegezegd, dat het gehele loon- I stelsel in 1954 zal worden herzien, waar bij hun lonen bovendien zullen worden 1 verhoogd met een bepaald percentage, dat door een onafhankelijk scheidsge recht zal worden vastgesteld De ver- i voerscommissie heeft verklaard de scheidsrechterlijke uitspraak in elk geval I te zullen aanvaarden. I De directie der spoorwegen zal. waar nodig, het verschil in beloning van het werk van geschoolde en oneeschoolde arbeiders vergroten. I De vakbonden zullen van hun kant 'alles in het werk stellen.om de doelma- tigheid van werken by de spoorwegen op te voeren De herziening van het gehele loon- stelsel betekent, dat de Britse spoorweg- ai beiders, buiten de loonsverhoging van vier shilling per week. vermeerderd met het nog te bepalen percentage, nog Imeer opslag zullen krijgen. WEERBERICHT Weinig verandering B? Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend droog weer met ver- "felde opklaringen en op vele plaatsen ?vel of mist. Zwakke tot matige Oos- ":-:ke wind Over het algemeen weer 'b lagere temperaturen met nacht- !)rst in het Zuiden en Oosten van het 'nd- (Opgemaakt te 10 uur) 18 December Zin op- 844 uur; onder: 16.29 uur. Maan op- 14 24 uur; onder: 6.43 uur. Koogwater te Katwyk te 0.54 en 13.20 D't nummer bestaat Qlt 12 pagina's. Maar nog geen datum geroemd Lawrenti Beria, die vüf maanden geleden werd afgezet als hoofd van de Russische geheime politie en minister van binnenlandse zaken, zal zich np een speciale zitting van het Russische hooggerechtshof moeten verantwoor den op beschuldiging van hoogverraad en anti-Sovjet-activiteit, Radio-Moskou, die dit gisteravond bekend maakte, deelde mee dat zes medeplichtigen, die in een door het bureau van de openbare aanklager ge publiceerde tenlastelegging eveneens van hoogverraad worden beschuldigd, gelijk met de voormalige minister van binnenlandse zaken zullen terecht staan. De openbare aanklager heeft, volgens radio Moskou, het onderzoek naar het optreden van de groep vol tooid. Beria en de zes anderen had den inmiddels hun schuld bekend. Eén van de mannen, die als mede plichtige van Beria wordt genoemd, is de voormalige minister voor staatscon tróle. Merkoelof. Merkoelof was gedurende de oorlog een topfunctionaris van de staatsveilig heidsdienst. In Maart 1946 weid hij tót minister van staatsveiligheid benoemd ln het eerste na-ooilogse kabinet. Zeven maanden later werd hij evenwel van deze post ontheven. In 1950 werd hij minis ter voor stnatseontróle. in welke hoe danigheid hij om. moest toezien op de discipline v.tn de strUdkrachten Mer koelof behield deze post. toen Malenkof Stakn na diens dood opvolgde. In de tenlastelegging wordt niet gezegd, wan neer hy werd ontslagen In de verklaring van de openbare aan klager wordt gezegd, dat Briia en zijn helpers „personen hebben vermoord, van wie zij meenden, dat deze hen wellicht zouden ontmaskeren" Zo hadden zy Kedrof laten vermoorden, een lid van de communistische partij sinds 1902 een voormalig lid van het presidium van de Tsjeka. (Tsjeka en de Gepeoe zijn de oude benamingen van de geheime poli tie). Later deelde radio Moskou mede. dat volgens een decreet van het presidium van de opperste Sovjet Merkoelof ont slagen was en dat hij als minister voor staatscontrole was opgevolgd door Was- slli Gavrilowit Zhavoronkof. In dc bekendmaking van de openbare aanklager worden behalve Beria en Mer koelof nog de volgende personen ge noemd Dekanozof. evenals Beria en Stalln een Georgiër Hij is voormalig onder minister van buitenlandse zaken en daarvoor functionaris bij de geheime politie. Kort na Stalins dood werd hij door Beria benoemd tot minister van binnenlandse zaken van Georgië. In Augustus J.l. werd zijn ontslag bekend gemaakt. I Pavel Mesjik, een voormalige hoge I functionaris bij de geheime politie, die I na Stalins dood minister van binnen- I landse zaken van de Oekraïne werd. Na dat Bella in ongenade was gevallen, weid ook hij verwydetd Koboelof. ook een Georgiër en een voormalige hoge functionaris bij de geheime politie. Hij werd later plaats vervangend minister van staatsveihg7 heid van de Sovjet-Unie. Goglidze, voormalig chef van een af deling van het ministerie van binnen landse zaken. Vlodzi Mirsky, hoofd van een speciale afdeling van onderzoek bij het ministe rie van binnenlandse zaken. Alle berichten over een vlucht van Beria zijn hiermede afdoende ontzenuwd. De aankondiging van het proces kwam als een volkomen verrassing. Het is nog niet bekend, of het proces openbaar zal ziin. Is het dat wel. dan kan het mogelnk worden ephnnden in de grote zuilenzaal van het Huis der Vakverenigingen in Moskou, waai reeds I eerder grote processen werden gevoerd en waar in Maart j 1 Bena deel uit maakte van de erewacht om het lyk van Stalin, dat toen daar stond opgebaard Westelyke waarnemers geloven, dat de enig mogelijke straf voor Beria en de meeste van de medebeklaagden is. de dood voor het vuurpeloton. Beria werd ln 1938 na een reeks zui veringsprocessen door Stalin tot hoofd van de geheime politie benoemd, met volledige bevoegdheid om de ..zuiveraars j te zuiveren". Van zijn twee onmidde- lijke voorgangers was er één. Henry Ja- goda. terechtgesteld na een groot pro ces. De tweede, Jezhof, was afgezet en naar toen gemeld werd, in stilte „geli- kw-deerd". Toen Malenkof in Maart j.l. pismier werd, was Beria de tweede man m het driemanschap, waarvan voorts Molotof deel uitmaakte. Beiia zelf had voorge steld Malenkof tot premier te benoemen. Naar verwezenlijking Economische Unie Minister Zijlslra optimistisch en realistisch Wanneer in de bijeenkomst van de ministers der Bencluxlanden. die in Januari I te Brussel zal worden gehouden, op dc drie in Luxemburg behandelde punten tot ccn voldoende oplossing wordt gekomen, dan zal de verwezenlijking van de Eco nomische l'nie van Belgic. Nederland en Luxemburg, die medio 1952 stagneerde. kunnen worden voortgezet. Men zal dan over kunnen gaan tot het voorbereiden j van dc sluiting van de Economische l'nie. Daarvoor zal nog veel voorarbcid nodig j zijn. met name ten aanzien van de monetaire unie. I Dc Vereniging voor Penning- kunst heeft de leden een penning, gegoten ter nagedachtenis van wij- I ten mevrouw dr Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, ter bcschik- king gesteld. De voor- cn keerzijde van dc pen ning. waarop een afbeelding van de kunstenares, met daaromheen haar naam. Op de keerzijde de uitbeel ding van haar vaste vertrouwen, dat spreekt uit de dichtregel: ..De zachte krachten zullen zeker win nen in het eind". bejaarde radicaal Henri Queuille, die zich enige dagen geleder officieel als candidaat heeft teruggetrokken. Wanneer Queuille, zoals te vermoeden valt, dan van Auriol te horen krijgt, dat hij in zijn weigering wil blijven volhar den. dan zou Queuille zich ter beschik king van zijn republikeinse vrienden kunnen stellen, zoals de term luidt. En dan zou hij een ruime kans maken om in Versailles alsnog als president te wor den aangewezen. Er zijn te veel onbepaalde factoren in het spel om er zeker van te zijn dat dit scenario zo inderdaad zal worden opge voerd. maar in elk geval is dit wel de gang van zaken die Queuille voor ogen zweefde 'toen hij zijn candidatuur plot seling weer introk Hij is ongetwijfeld een der slimste politieke strategen van het congres en het is dan ook lang niet uitccïloter. dat hij ook ditmaal met zijn 'aasAia qau :iazut ap iads piaauujcia3 Brits Koninklijk Paar op de Fidji-eilanden Koningin Elizabeth en de hertog \aa Edinburgh zijn aan boord van de .Go thic" op de Fidji-eilanden aangekomen. Nadat de stamhoofden van de eilanden groep de hoge gasten met een oud cere monieel hadden uitgenodigd, aan land t? gaan voer het koninklijk paar met een bark naar de aanlegsteiger van Soe- va. de hoofdplaats, waar duizenden be woners voor een enthousiaste ontvangst zorgden. Handelsomzet Nederland —Duitsland 2 milliard By het streven naar exportbevorde ring mogen we. hoe belangrijk de over zeese markten voor ons land ook zyn, niet uit het oog verliezen, dat het Duit se achterland voor onze export van groot belang is. In 1952 werd tussen Neder land en West-Duitsland voor een waar de van ruim 2 milliard gulden omgezet, hetgeen betekent dat West-Duitsland op een na onze belangrijkste handelspartner was. Met deze woorden heeft mr H. R. Marius, directeur van de Ned. Kamer van Koophandel voor Duitsland, zijn betoog voor leden van het Departement Amsterdam der Nederlandsche Maat schappij voor Nyverheid en Handel, van middag verenigd aan een koffiemaaltijd in Krasnapolsky. geopend Het onder werp van zyn rede was: „De recente economische ontwikkeling van Duits land en de invloed daarvan op het Ne derlandse bedrijfsleven". De heer Marius vroeg o.a. aandacht voor de opmerkeiyke structuurwijziging, die de Nederlands-Duitse handelsba lans sinds de vooroorlogse jaren heeft ondergaan. Voor de oorlog was de waar de van onze import uit Duitsland twee maal zo groot als dè waard? van onze export naar Duitsland In 1950 had Ne derland een gering exportoverschot, ln 1951 en 1952 was er een bescheiden im- porto ver schot. De oorzaken van deze structuurwijziging komen we op het spoor, als we de voor en na de oorlog tusren Nederland en Duitsland verhan delde hoeveelheden goederen met elkaar gaan vergelyken Er blykt dan. dat Ne derland in verscheidene sectoren be langrijk meer op de Duitse markt afzet dan voor de oorlog. Minister Staf: Voortzetting Amerikaanse wel zeker hulp De m.nister van Economische Zaken, prof dr J Zylstra. liet gisteren in een p-->confercnt.e dit vrij optimistisch bp- '.'•oc horen over Benelux, meet in het bnzonder over de resultaten van de op 9 December te Luxemburg gehouden conferentie der ministers van de Bene- luxlanden. komst zeker nog wel eens moeilijkhe den zullen komen, maar het thans be reikte positieve resultaat k.an niet meer worden ongedaan gemaakt Fen Ir niet doen van heigeen met Bene lux thans is bereikt zou voor de beide economieën schadelijker zijn dan liet tot stand komen van de Economische L'nie. Straaljager in IJsselmeer Gistermiddag om ongeveer een uur ls een „Metecor'-straaiiager van de vlieg basis Leeuwarden by een oefening ter hoogt? van Medcmblik in het IJssel meer gestort. De 21-jarige ongehuwde sergeant-vlie ger A. van Vliet uit Ridderkerk is hier- by om het leven gekomen. „Nederland heeft tijdens de verga dering van dc Noord-Atlantische Raad. die zoeven geëindigd is. gele genheid gehad om gedetailleerde in lichtingen te krijgen over de Ideeën van de Amerikaanse regering inzake de voortzetting van de militaire hulp verlening", verklaarde de Nederlandse Minister van Oorlog, ir C. Staf. giste ren te Parijs. Hoewel het laatste woord in deze n3- tuuriyk aan het Amerikaanse Congres zal zyn, aldus de minister, was men toch algemeen wel de mening toegedaan, dat deze voortzetting mag worden verwacht. Wat Nederland betref., zo ze:öe hy voorts, hebben de Amerikanen duidelijk d:en blijken, dat zy overtuigd zyn van de noodzaak om hulpverlening bij de directe uitrusting van de nieuwe divisies voort te zetten De minister noemde het resultaat ran de besprekingen die hij h.eromtrent met de Amerikanen heeft gehad bepaald bevredigend Er is ook geen sprake van. dat de Amerikaanse opvating tzou gaan in de richting ran al «chaffing van de ondersteuning-een heden in de naaste toekomst, daar dio eenheden nog altijd als zeer belangrijk worden beschouwd, aldus minister Staf. Gunstige stand Ned. Rundvee Stamboek Onder voorzitterschap van de heer W. de Jong uit Wageningen heeft gisteren te Utrecht het Nederlandse Rundvee Stamboek zyn 81c jaarvergadering ge- houd?n. De voorzitter noemde het af gelopen jaar zeer gunstig voor zijn or ganisatie. zy telt 40 000 leden, hetgeen een vermeerdering van 10.000 leden be tekent in de laatste vier jaren. De 30.000ste koe werd ingeschreven Het aantal van 87 000 geboekte kalve ren ts 9000 meer dan in 1952. De export van de bij het stamboek ingeschreven runderen is aanmerkeiyk gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren: naar 13 landen werden ultvoer-certlflcaten afgegeven. De stand van de Nederland se fokkerij en van het werk van het Rundvee Stamboek had ln het buiten land grote, belangstelling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1