V.S. zorgen voor St. Nicolaasverrassing
Lichtweek volkomen geslaagd!
Reizigerstunnel over volle lengte in bedrijf
Begin 1954 viaduct Morsweg
volledig in gebruik
Wordt verlichting in Kerstweek
weer ontstoken?
j?$te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 5 December 1953
Tweede Blad No. 28087
de algemene vreugde, welke heden, op St. Nicolaasdag. in vele ge
ntrien zal heersen, hebben de Nederlandse Spoorwegen ook hun steentje
ij.jl.jcwillen bijdragen, als is dit dan alleen een verrassing voor de
,7i' duizenden Leidenaars .die regelmatig van de trein gebruik maken.
Iman en macht is deze weken nl. gewerkt om de reizigerstunnel nog
,:.v 5 December over haar volle lengte in gebruik te stellen, waarna het
urmoaende en tijdrovende ongemak van ..trapje op en trapje af" voor i
:i"t rs in de richting Den Haag en komende uit de richting Amsterdam I
het verleden zou behoren. Dank zij aller inspanning is het gelukt en
n reeds gistermiddag de tunnel over haar volle lengte in gebruik wor-
i genomen. terwijl vandaag de verlichting in het zojuist gereed geko-
timnelgedeeltc is aangebracht.
van de stalen damwand en het afgraven
van de oude spoordijk.
onteigening?) is getroffen met de eige
naar van de tuin. welke zich aan het
einde van de Morssingel nog diep boort
ln het aldaar geprojecteerde plein.
gttredijkje nog tot
eind 1951 dicht!
Ongetwijfeld een grote verbetering
:,en men zich realiseert, dat reizigers.
de richting Den Haag, tot vóór
taeren via het tweede perron (één
j-sp op en één trap af) het derde perron
ionden bereiken Thans vindt men aan
einde van de tunnel de opgang naar
perron. Teneinde dit ongerief zo
psdi? mogelijk uit de weg te ruimen
•sft de directie van de N S. niet willen
achten tot de tunel ..compleet" is.
Èch heeft zü haar gisteren over de
!-.e breedte opengesteld. Ook moet
betegeling in dit gedeelte nog worden
arcebracht en een tweede vloer worden
In de komende weken zal nu eerst het
üerende gedeelte van de tunnel (plus
Hireling en vloer) in orde worden
icht. waardoor dan het reizigers-
er zal worden geleid, om daarna
laatste hand te leggen aan wanden
vloer van het gisteren opengestelde
Gezien het gunstig verloop van dc
trrkzaamheden aan het viaduct Rijns-
burjerweg, waarvan het „plafond"
nn de nog ontbrekende middenmoot
volgende week zal worden gestort,
rekenen de N.S. er op. dat dit viaduct
voorjaar van 1954 voor het
verkeer kan worden opengesteld. Zo
dra dit een feit is zal het tegenwi
viaduct, met pijlers
pond" (verhoogde baan) verdwijnen.
Inmiddels hoopt men dan ook aan
«tersrijden van het Stationsgebouw
tcreed te zijn met de aanleg van de
verhoogde baan, waarover in deze
omgeving zes treinsporen komen te
Deze baan, welke thans plm.
er breed is. zal dan een breedte
hebben van ruim 50 meter.
AAN DE HAARLEMMERTREK
VAART W ACHT NOG VEEL
WERK
E°n belangrijk onderdeel van de Leid-
Spoorwegwerken vormt ook het ge
outilleerde kunstwerk aan dc Haar-
rtrekvaart. In de komende maan-
hier zowel door de Spoorwegen
door de Gemeente, nog veel werk
inzetten. Zo zullen de NS. in Januari
Kinnen met het gereed maken van
>e doorvaartopeninr: voor de
-itDvaart. het slopen van de pijlers
de oude spoorbrug en wordt een
wang gemaakt met het verwijderen
Ook voor de Gemeente is hier in het
komende jaar „wel werk aan de winkel".
Zo zal allereerst een goede aansluiting
moeten worden verkregen op de twee
verkeerskokers in het viaduct aan de
zijde van de Haarlemmerweg, waartoe
o.a. de beschoeiing van de Haarlem
mertrekvaart ongeveer zes meter naar
het midden van de vaart moet worden
verplaatst.
MARF.DIJK.IE BLIJFT DICHT
TOT EINDE VAN 1954
Leeft men bjj de Spoorwegen in de
verwachting, dat de ontsluiting van
de Haarlemmerweg in het najaar een
feit zal zijn. een vrije doortocht van
het Maredijkje naar de Leidse Hout.
Oegstgeest en Warmond zal wel tot
het einde van 1954 op zich laten
wachten.
Hoewel „Keulen en Aken niet op één
dag zijn gebouwd" zal de Gemeente er
in de toekomst toch voor hebben te
zorgen, dat de vier verkeerskokers. welke
op de Marediik uitmonden, hun aan
sluiting krijgen met „het achterland".
Als uitvalspoort naar een voor deze
omgeving zo aantrekkelijk recreatieter
rein (de Leidse Hout', is het van groot
belang, dat althans in de naaste toe
komst éen onderdoorgang in gereedheid
wordt gebracht.
Nu men zeer binnenkort zal begin
nen om met het vrijkomende zand van
de oude spoordijk het zich hier bevin
dende „haventje" te dempen, waardoor
een ruimere armslag voor de aanleg van
althans één toegangsweg wordt ver
kregen. ligt het in ae liin der verwach-
'je tingen dat ook het Gemeentebestuur
Op de voorgrond dc zal men spoedig overgaan j het eerste perron, waar- waar in de toekomst de
personentunnct. met daar- om ook hier ter plaatse van straks de treinen in treinen in de richting Den
achter die voor het bi- de spoorbaan op de ver- de richting Amsterdam j
gagevervoer. Nu deze bei- eiste hoogte te brengen, zullen vertrekken. Links
de tunnels gereed zijn. Rechts de restauratic van het tweede perron, van
alles op alles zal zetten om
Maredykje uit zijn isolement tc verlos- j
sen
BEGIN 1954 DRIE VERKEERS- I
KOKERS IN VIADUCT
MORSWEG
Over het viaduct aan de Gordelweg en i
de Morsweg kan men ons van de zijde
der Spoorwegen weinig .nieuws vertel-
len. Wat deze viaducten betreft hebben
dc Spoorwegen hun werk gedaan Het
wachten is nu alleen op de Gemeente j
Vandaar dat wij ons hebben gewend tot j
de wethouder van Openbare Werken, de I
heer A. J. Jongeleen. die ons de verze
kering gaf. dat nog dit jaar de aanbe-
stedlng zal plaats vinden van de werk
zaamheden. welke er toe leiden, dat deze
viaducten eerst beantwoorden aan het
voor ogen gestelde doel.
Voor het viaduct aan de Morsweg.
waarvan nog slechts de middelste
vcrkecr'koker in gebruik is. betekent
dit. dat ook de zich ter weerszijden
bevindende onderdoorgangen voor
wielrijders en voetgangers gereed
komen. Bovendien moet ook het weg
dek aan weerszijden van het viaduct
omlaag worden gebracht, waardoor
een grotere doorrij-hooglc wordt ver
kregen.
Wethouder Jongeleen verwacht, dal
reeds in het begin van het volgend
jaar zo mogelijk in Januari met
deze werkzaamheden wordt begonnen,
waarna het nog slechts een kwestie
van enkele weken is of dit viaduct
draait op volle toeren.
Momenteel staat het viaduct aan de
Gordelweg nog tn het land. Toegangs
wegen tot dit viaduct zoekt men cr tever
geefs. Toch heeft ook dit zijn langste
tijd gekend, want tegelijkertnd met de
aanbesteding van de bijkomende werken
voor het viaduct aan de Morsweg. strekt
deze aanbesteding zich tevens uit over
die werken welke nog aan het viaduct
Gordelweg moeten worden verricht In- i
dien ook deze uitvoering tot stand komt
betekent dit voor de bewoners van de
Hoge en het aangebouwde gedeelte van
de Laze Morsweg een vlottere verbin-
ding. Doch dit is de opzet niet Hoofd-
zaak blyft om straks door dit viaduct. 1
via een te bouwen brug over het Gal
gewater ter hoogte van de Herman
Costerstraat een rechtstreekse verbin- j
ding tot stand te brengen met Leiden
Zuid-West en de Rijksstraatweg Den
Haag—Amsterdam.
STATIONS EMPLACEMENT
Tenslotte nog iets over de stand van
zaken bü hst Stations emplacement,
waarvan op een belangrijk deel reeds
de N Z H.V M beslag heeft gelegd en
dat zich uitstrekt van Stationsplein tot
Morss-nge! en Gevangenlaan. De toe
stand zal hier echter eerst dan goed j
worden wanneer de magazijnen en
werkplaatsen van de L.D.M". welke
maatschappij eerlang een flatgebouw
aan het Stationsplein zal bouwen) en 1
ertrekken.
Tussen beide sporen komt
iog een spoor voor door-
aande treinen.
Met het oog op de hierdoor gTotere
toename van het verkeer in de nu
reeds overbelaste Stationsweg en
Steenstraat, zal het echter zeker aan
beveling verdienen, dat in de naxste
toekomst spoedig aandacht wordt be
steed aan de aanleg van de reeds in
de plannen opgenomen weg van het
Stationsplein via het Schuttersveld
naar de stad. Nauw verband houdt
hier uiteraard ook weer mede de ver
plaatsing van het feestterrein (3
Octnberveld) naar de Kikkerpolder en
uiteindelijk ook de bouw van een
nieuwe brug bij molen „De Valk", de
verplaatsing van de veemarkt en de
bouw van een nieuwe Turfmarkthrug.
Voegen wij al deze objecten bij die
der stadsuitbreiding, dan is het een
ieder duidelijk, dat de Dienst van
Gemeentewerken momentcel niet over
een gebrek aan werk heeft te klagen.
Tot zover ons 47ste kijkje op de stand
•an de Leidse Spoorwegwerken en alles
vat daarmede verband houdt.
Strijd om „Aspirin"-beslist
De Hoge Raad heeft arrest gewezen in
een procedure tussen de Staat der Ne
derlanden en de NV Handelmaatschap-
pi) „Nedigepha". te Amsterdam betref
fende het gebruik van het merk ..Aspi
rin" Destijds heeft de I G Farb:-n te
Frankfurt am Main het recht verkregeji
I tot uitsluitend gebruik in Nederland van
bovengenoemd merk voor een pharma-
reutisch product Krachtens het bes
vijandelijk vermogen van 20 October -.4
heeft de Staat de betreffende rechten
aan zich getrokken
De ln Nederland gevestigde Handel-
maatschappij Nedigepha heeft daarop
I de Staat gedagvaard en de rechten te-
1 rugverlangd. die zü. aldus stelde zij. se
dert 1929 had verkregen van de IG.
Farben. zijnde een dochtei onderneming.
Zowel de rechtbank als het Gerechts
hof te 's Gravcnhage, hebben de eis
van de Handelmaatschappij toegewe
zen. Thans heeft d- Hoge Raad het
tegen 's Hofs arrest door de Staat in
gestelde cassatieberoep verworpen.
60 Jaren R.A.I.
HERDENKING OP 17 EN
21 DECEMBER.
Op 17 December 1893 heeft een 20-tal
rijwielfabrikanten en -handelaren tij
dens een vergadering ln Utrecht opge
richt de -Nederlandsche Vereeniging de
rijwiel-Industrie". kortweg genaamd
R I.. enige Jaren later uitgebreid tot de
Nederlandsche Vereenlging de rijwiel
en automobielindustrie, de R.A.I
Op 17 December a s. zal de oprichting
worden herdacht tijdens een samen
komst in het Amstelhotel te Amsterdam,
waarbij de ministers van Econ Zaken
en Verkeer en Waterstaat zijn uitgeno
digd.
Op 21 December a.s. zal het bestuur
recipiëren ln het eigen tentoonstellings
gebouw te Amsterdam.
Op de avond van de 21ste December
zal het bestuur met ruim 700 leden
'vertegenwoordigers van groothandel.
Import en fabricage) aanzitten aan een
diner ln het RAI-gebouw.
Lente in December
Bijna heel West-Europa genoot van
een lenteachtige zonneschijn en warm
weer en beleefde gisteren de warm
ste Decemberdag sinds jaren.
In Bonn werden temperaturen gere
gistreerd van 13 graden en hoeer H-t
was de warmste Decemberdag sinds 20
jaar.
In Oslo was de temperatuur 105 gra
den: bijna een record voor December.
Zo was het ook in Kopenhagen. In
Brussel en Pariis was het ongewoon
warm en in Rome bloeien de dahlia's
nog. Doch het ongewone weer heeft ook
zijn keerzijde De waterstand is zó laag.
dat de scheepvaart op de grot» rivieren
er grote hinder van ondervindt.
Als gevolg van het zachte weer staan
op verscheidene plaatsen in Belgiè de
aardbeien en bosbessen voor de tweede
maal dit jaar ln bloei Ook de insecten
worden door de milde temperatuur tot
een vroegtijdig leven geroepen en een
electriclen te Malmedy vond dezer da
gen vier geheel ontwikkelde levende
meikevers in zijn tuin.
Ministers Dinsdag naar
Luxemburg
Dinsdag zullen de ministers Zijlstra,
Luns en van de Kieft zich naar Luxem
burg begeven ter bijwoning van een bu-
eenkomst van het ministerieel Benelux-
comlté. Aan de besprekingen neemt ook
deel ir J. A. B. Franke, Directeur-Ge
neraal van de Voedselvoorziening, na
mens minister Mansholt.
Kamer bespreekt aardgasbeleid
Gas kan ook gemoederen verhitten'.
(Van onze parlementaire redacteur)
heb altijd geleerd, dal gas werd aangewend voor dc verhitting van
''tt. maar de aanboring van hel aardgas liceft ons geleerd, dat gas
M de gemoederen kan verhitten". Het socialistische kamerlid Nedc-
die dit gisteren in dc Kamer constateerde doelde daarbij op ae
therpe en niet altijd met zakelijke argumenten gevoerde discussie over
t aardgasbeleid. In volslagen tegenstelling daarmede, bijna als een
Umax. kenmerkte het aardgas-debat, dat gisteren in de Tweede
r over dc gasnola van minister Zijlstra werd gevoerd, zich door
apmcrkcltjke rust en nuchtere zakelijkheid.
De heer De Ruiter <CH> vestigde de
"lacht op de gevolgen van het ge
il van aardgas voor de bestaande
ibriekan. Zü zullen worden stiige-
1 en daarvan kan werkloosheid het
"ïlg ajn De installaties zullen moeten
-;en omgebouwd, maar. zo vroeg hij.
i het bestaande buizennet voor het
bias worden gebruikt en zullen de het aardg;
acet.n worden vervan- j dat hü
werking tussen het Departement van
Economische Zaken en de regionale in-
instanties.
/oor grotere?
!'J had echter critlek op de prüs van
aardgas en was van oordeel, dat er
de 6'; cent per M3 behoorlük wordt
üend Waarom met betrekking tot
aardgas niet eenzelfde beleid ge-
'1 als met het gas van de Staatsmü-
Op die wijze zal het er op neer
dat het Noorden wordt achter-
1 bu het Zuiden. Hij voerde verder
dat de daling van de kolenprüzen
nv.ocd zal zijn op de prüs van ko-
C H-afgevaardigde kan er zich
verenigen dat het aardgas in de
plaats voor het Oosten bestemd
Jt liberale afgevaardigde, de heer
«kervmit. die met dc KVP-er, de
r Engelbertiak het Oosten in de
''""T r. presenteert, heeft een uitvoe-
"W ber-kening opgezet en kwam tot
'"nrlusie. dat een aardgas dagpro-
van 100.000 M3 een kolen bespa-
"i; Mrlirnt van 720 ton steenkolen
f°r djg. Dc deviezen bespa ring hcre-
''"dc hij op f. 7 inilliocn en aan dc
""1 daarvan concludeerde liij tot een
'Prijs besparing voor dc industrie
tln - V Maar met de aardgasprjjs
8'; cent zal de kostprijs niet
wnlijk worden bcinvloed.
'Idrong er op aan. dat de winst, wcl-
"iel liet aardgas wordt gemaakt
toede zal komen aan de Twentse
Industrie.
i,? hper Janssen (KVP> besprak de
crisis, die rondom het aard-
^•riagstuk is ontstaan en beval ter
daarvan aan een bevordering
t;J,uwe r,m?nwerking tussen deskun-
lan de groeperingen, die tn de
fr?ÏÏ!!l*ikkelin8 Partij zijn
«Pleitte hg een inniger samen-
Yerbruiker aan het woord
De heer Engdbertink 'KVPi, die op
woont, vei telde de Kamer.
- waarschijnlijk als enig lid
der Kamer - aardgas gebruikt en dus
uit de eerste hand weet. was de voorde
len zün. Hij verklaarde dat Den Haag
met het gevoerde beleid de schün tegen
heeft
Met een herinnering aan de op 23 Mei
1952 in Enschede door dr Kramer, de
Directeur-Generaal van de Energievoor
ziening afgelegde verklaring: „Het aard
gas zal voor het Oosten en Noorden be
stemd zijn", waarbij tevens de verwach
ting werd uitgesproken, dat het aardgas
in ruime mate voor de energie-vooizle-
ning beschikbaar zou komen, vroeg de
heer Engelbertink. waarom ln de winter
van 1952 het overleg met het prefedera-
le orgaan plotseling werd bevroren.
Waarom werden de onderhandelingen
met de g?meenten daarna rechtstreeks
door het Directoraat-Generaal gevoerd?
Daarin ligt de oorzaak van de twijfel
over het aardgasbeleid Aan de overzüde
van de grens was reeds 1000 millioen M3
gas onttrokken terwijl het Twentse in-
dustriegebied er verder niet aan te pas
scheen te komen.
Met alle waardering voor de NAM,
die buitengewoon goed werk levert,
drong de heer Engelbertink aan op toe
zicht op de booractivitelt en vroeg aan- j
dacht voor de afgrenzing van aange
toond aardgas
Koopman in gas
De heer Ncdcrhnrsi (Arb constateer
de. dat in de prijsbepaling (Ie hoogle
raar in dc economie aan het woord is.
liet kan ccn (oordcligc zaak worden
voor hel Kijk. Daarin heeft dc mi
nister logisch gezien gciyk. maar psy
chologisch gezien niet. Hij is niet al-,
lecen koopman in gas. maar hü draagt
nok een polilrke verantwoordelijkheid
voor de energievoorziening en daarbij
komt hü er niet met een privaat-eco
nomische redenering. Voor dc gemeen
schap gelden die andere overwegingen,
d- factoren, die niet in cijfers zün uit
te drukken.
Het experiment moet in ruimer zin
worden aangevat, opdat het dienstbaar
worde aan de industriële ontwikkeling.
Men mag daarvan alleen afwijken, wan
neer de grondslagen van h l beleid er
door zouden worden aangetast
Spr. concludeerde: ef het gas aan
de industrie D? minister ls van de zorg
af en hü handelt niet tegen de lijn van
zijn beleid".
De heer Nederhorst drong nog aan
op een gaswet. Zonder zo'n wet is de mi
nister als een ballonkoopman, die zyn
ballons niet kan vasthouden.
Een gaswet kan cok een uitweg bren
gen voor een regionale concentratie. Dr
gaspolltek zo besloot de heer Nederhorst
mo?t expansief zün in de beste zin de
woords
dr Schouten; ministeriëe
standpunt is juist
„Kunnen wü ervan op aan", vroeg d
Schouten, dat de NAM doet, wat redelij
kerw'üs van haar kan worden verlangd.'
Het standpunt, dat hem Juist voor
kwam. ls dat er een voortdurende be
langstelling van regering en contró'e
apparavt moet zijn. of aan de redelijk*
eisen wordt voldaan, opdat een max
mum aan nuttig effect wordt bereikt
Met betrekking tot de NAM zag d.
Schouten vooralsnog geen conflict vai
plichten, want de aardgasbelangen var
de NAM zün. gezien in de verhoudim
tot de ollebelangïn, maar beperkt.
De Twentse industrie, aldus formu
leerde dr Schouten het verschil var
inzicht, is van oordeel, dat het aard
gas in de eerste plaats voor haar be
stemd moet worden tegen een 7.
laag mogelüke prijs cn dus ook vor>*
ondervuren beschikbaar moet komen
De minister stelt zich op het stand
punt: aardgas in de eerste plaats voo
huishoudelük gebruik en voor de hoog
waardige industrie, met een prijs I
bepalen overeenkomstig vraag en aan
bod.
Het standpunt van dc minister ach
ik juist, aldus de AR-fractieleider.
Dc opvatting van de Twentse industii
dat de NAM. ilidien zü zich inspana
binnenkort tot een productie van 1 mil
lioen M3 per dag kan komen, achtte di
Schouten onjuist en wat de geschatte
hoeveelheid betreft „helaas te optlmis-
tisch".
Hü vroeg verder een duidelüke verkla- j
ring over de aardgaslevering aan de
KNZ en voorts, binnen welke tijd voor
d gemeenten een afname van 300 000
M3 per dag verzekerd kon zün
Waar ligeen de moeilükheden voor de
gemeenten, wilde hü weten. Wanneer
zou blüken dat slechts een gedeelte te
plaatsen is. zou lk er g?en bezwaar te
gen hebben, aardgas tüdelük beschik
baar tc stellen voor de ondervuren in de
industrie ln het N O van het land.
Hil achtte het oniuist, nu het kraak-
gasbeleld in het geding te brengen en
onthield zich van een uitspraak op dit
ogenblik over een Staatsgasbedrijf.
Een van dc meest attractieve on
derdelen van de Leidse Lichtwerk
vormen dc gasboompjes in het Van
der Werf f park.
(Foto L.D.-v. Vliet)
Vanavond brandt de verlichting, wel
ke ln de afgelopen dagen een groot deel
van de binnenstad in zulk een feeste
lijke gloed plaatste, voor het laatst Is
het afgelcpen met het küken naar de
lichtjes en krijgt de Sleutelstad ln de
avonduien haai normale aanzien weer
terug. Zal in het Van der Wcrffpark.
dat met zün gasboompjes wel een zeer
bijzondere aanblik oplever.de. de stille
rust van de winteravond terugkeren
Want druk, zeer druk, is het ln deze
dagen overal geweest. Zonder ons aan
overdrüvin? schuldig te maken, kan
worden vastgesteld, dat het aantal
vreemdelingen, dat voornamelük uit de
I Run- en Bollenstreek en Katwuk,
I Noordw ük en Voorschoten in de a vond-
1 uren de Sleutelstad binnenstroomde, in
de duizenden loopt Over het algemeen
zun er ook goede zaken gemaakt, zodat
de Lichtweek in tweeërlei opzicht volko-
j nien is geslaagd. Het Actie-comité „Lei
den Leeft", dat het initiatief tot deze
L chweek nam, komt hiervoor een
woord van hulde toe. Doch ook het Ge
meentebestuur, dat aan vele grachten
en bruggen en op het water een wel
zeer geslaagde verlichting aanbracht en
ook de „aankleding" van het Van der
I Werffpark voor zün rekening nam
Gezien dit succes Is by enkele straat-
comité's de gedachte gerüpt om deze
verlichting in de Kerstweek wederom te
ontsteken.
Het Aotie-comité .Xelden Leeft" heeft
hierover nog geen uitgesproken mening
en wenst zich eerst op een binnenkort
t? houden vergadering op de hoogte te
stellen hoe de diverse straatcomite's
staan tegenover dit denkbeeld
Het comité vraagt zich echter af of
het wel gewenst is om dit llchtfestyn
op zo korte termijn te herhalen, waarbü
als een tweede bezwaar nog komt, dat
diverse wijkeomité's de verlichting heb
ben gehuurd.
