LEIDSCH
DAGBLAD
Zaterdag-Koopje
laagse conferentie onvruchtbaar?
NU 59 ets
Onverwachte uitnodiging van
Moskou voor vier-mogendheden
conferentie
52ste Jaargang
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1953
No. 28080
pveefcnr: 3 w Henny
goo(*cdtode: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
16.— per kwartaal: 10 47 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
iistelling studiecommissie E.P.G.
Geen stap vertier tot „Klein Europa"?
(Van onze parlementaire redacteur).
Oe Haagse ministersconferentie, gistermiddag om drie uur geopend, in de
Ridderzaal te Den Haag, heeft veel van haar glans en betekenis verloren nu
e Franse minister van buitenlandse zaken, Bidault, heeft moeten besluiten
«t naar Den Haag te komen.
De Franse delegatie, die gistermorgen is gearriveerd, staat onder leiding
,,n de heer Parodi. Het is wel verleidelijk aan deze naam een symbolische
betekenis te geven ter karakterisering van deze ministersconferentie, want in
felle is deze Franse delegatie zonder mandaat gekomen, en het lijkt dus wel
j:s| onwaarschijnlijk dat de conferentie veel meer zal kunnen doen dan zich
ivliezen in algemeenheden, die de zaak van klein Europa geen stap dichter
bt het doel zullen voeren.
D; machteloosheid, waarvan het
faase parlement keer op keer blijk
pit, wreekt zich in het geheel van de
Jgopese samenwerking. Een machte-
isield. die mede gevoed wordt uit
„L't voor prestigeverlies. Een spook-
.eld, waarlegen mensen als Schuman
o Teltgen tevergeefs optornen.
Aan optimistische uitlatingen over de
tv.heid, waarmede het Franse parle-
r-ü het EDG-verdrag zou ratificeren
ih'eljjIu een maand geleden als een
êtm van ontspanning gewaardrerd -
ra door het Franse parlement op even
zeggende als ontnuchterende wijze
[logenstraft.
Onder deze omstandigheden is het
Luwelijks te verwachten dat de Haagse
referentie ook maar enig tastbaar rc-
i aat zal opleveren, want Juist in de
untcn van de Europese samen-
is Frankrijk in sterke male
- de nadere uitwerking van het
e i-Beven en de Saarkwestie - terwijl
Frankrijk de beslissing over het
X-verdrag weer schijnt uit te stellen,
ri ieder gesprek over de Europese po-
- 'te gemeenschap in Den Haag bij
.rbaat tot onvruchtbaarheid gedoemd.
ath
Inmiddels zijn ook de andere voltalli-
P delegaties in Den Haag aangekomen,
mr zij door het Haagse gemeentebe-
tj'ir zijn ontvangen.
Gisteravond bood de Nederlandse re-
4 een banket aan, terwijl van-
Weerrapporfen
an hedenmorgen 7 uur).
Gisteren is de Ministersconferen
tie ..Klein Europa" begonnen.
Voor de opcningszitting in De
Lairessezaal. in Den Haag. de ver
tegenwoordigers van de zes deelne
mende landen: v.l.n.r. Paul v. Zee
land (Min. van Buitenlandse Zaken
van België): Giuseppe Pella (Min.
President r Italië): de Minister van
Buitenlandse Zaken v. Luxemburg,
Bech; Dr. Konrad Adenauer (Min.
President van Duitsland): Mr.
IC. Bcycn (Min. r. Buitenlandse
Zaken van Nederland) en de lieer
Parodi. Secretaris-Generaal van liet
Franse Ministerie van Buitenlandse
I Zaken).
de wandelgangen kon men reeds klan
ken opvangen, dat dit voor het statuut
een ijskast-periode inluidt.
De eerste zitting heeft geduurd tot bij
haif acht en in die tijd zijn er zes rede
voeringen gehouden, waarvan een door
de Nederlandse minister van Buit. Za
ken, mr Beyen.
Hij heeft uiteengezet, dat men met de
defensiegem-eensohap min of meer m
een slop is terecht gekomen en dat het
wellicht gewenst zal zijn. het ontwerp
voor een politieke gemeenschap eigen
lijk even los te laten om tot een parle
mentaire uitbouw te komen van het
EDG-verdrag.
Als het Nederlandse standpunt heeft
minister Bcycn de economische inte
gratie, als onderbouw van de politieke
gemeenschap genoemd.
Nederland ziet de politieke gemeen
schap ook niet op het eerste plan.
Met deze uitspraak wordt enigermate
tegemoet gekomen aan de bezwaren
van Franse zijde.
De voorzitter van de constitutionele
commissie van de Assemblée ad hoe, dr
von Brentano heeft aan de conferentie
een exposé gegeven van het ontwerp
statuut.
Besloten werd, de voorzitter van de
raadgevende vergadering te Straatsburg,
de heer de Menton en de secretaris
generaal van de Raad van Europa als
nog tot het bijwonen van de conferentie
uit te nodigen.
Vandaag bestuderen de ministers het
rapport van de conferentie der plaats
vervangers te Rome.
Nieuwe boodschap
van Eden aan Zahedi
Van welingelichte zijde wordit verno
men dat de Britse minister van buiten
landse zaken Eden de Perzische premier
generaal Zahedi een nieuwe boodschap
heeft gezonden, due is overhandigd via
de Zwitserse gezant te Teheran.
(Ingez. Med-adv.)
PYAMAFLANEL
frisse strepen, prima kwaliteit,
75 c m. breed, kleine foutjes.
WAARDE 1.19
Bidault komt hoogstwaarschijnlijk
niet meer naar Den Haag
Kahinel-Laniel zal vermoedelijk vallen
Men acht het in Parijs nu wel uit
gesloten dat Bidault nog naar Den
Haag zal komen om er morgenochtend
de laatste zitting van de conferentie
van zes of juister van vijf nog
mee te maken. Zelfs wanneer het
Franse parlement de regering Laniel
nog haar vertrouwen zou witten geven,
waarop vanmorgen heel weinig kans
leek te bestaan, dan is het. om prac-
tische redenen alleen al, wel onmoge
lijk het oorspronkelijke plan ten uit
voer te brengen.
Bidault's dototers sehUnen bezwaar te
hebben tegen een vliegreis van de mi
nister en de laatste trein, waarmede
FYankrijk's afgezant nog op tijd op het
appel zou kunnen verschijnen, vertrekt
om elf uur vanavond. Op dat tijdstip
zal de besL—.ng in het Pal3is Bourbon
waarschijnlijk nog met gevallen zUn
Wanneer het droevig lot van de
Haagse conferentie daarmede wel beze
geld is, dan schijinit Bidault toch nog
wel te hopen kanselier Adenauer de
eerstvolgende dagen, en missch.en zelfs
morgenmiddag, in Den- Haag of elders
te ontmoeten Maar ook daartoe zal het
parlement in de vorm va:i een welwil
lende uitspraak daaraan zijn goedkeu
ring moeten geven.
Men weet, dat het de aanvankelijke
1 bedoeling was tijdens de Haagse confe
rentie ook de Saar-besprekingen tussen
Frankrijk en Duitsland op het zoge
naamde hoogste niveau te hervatten en
men zegt dat van beide kanten daarop
noz altijd pnjs wordt gesteld
Zo heeft men hier met belangstelling
kennis genomen van Adenau»r's~ verkla
ring, dat hij morgenmiddag in Den
Haag hoopt te biljoen zelfs indien daar
voor de conferentie ai zou zijn afgelopen.
Alles hangt Intussen af van de uit
spraak, die de Nationale Vergader.ng
straks zal gaan deen. De voorspellingen
ziin somber De socialisten, noch de
Gaullio en wensen op het moment de
regering te steunen en zonder de bu
sts nd van een van beiden is er g en
meerde-he.d voor Lamel te vinden Z n
er zich op het laatste moment ~-:en
plotselinge wending voordoen, dan zal
Frankrijk morgen weer zonder regering
zitten
De nieuwe nota van hel Kremlin,
waarin Rusland zich bereid verklaart
nu toch wel met de drie grote Weste
lijke mogendheden te gaan praten, is
zeer zeker koren op de molen van de
oppositie. Met die bedoeling is de nota,
die pas morgen wordt gepubliceerd,
ongetwijfeld dan ook juist op dit mo
ment verzonden.
Mol nog meer krach' zullen. In hot
bijzonder de Gaull.s en, vandaag nu m
de Kamer kunnen betogen, dat ee.'-t
een basis van overeenstemming met de
Sovjets moet worden gezocht alvm-ci.s
FrankrU'k in zee mag gaan met Duit
land op de boot, d.e geïntegreerd Europa
avond de ministers zich zullen verenigen
aan een door H M de Koningin aan
geboden banket in het paleis te Am
sterdam, gevolgd door een regeringsre
ceptie in het Rijksmuseum.
Wanneer dr voortekenen niet bedrie
gen zal «te Haagse ministers-conferen
tie besluiten tol het instellen van een
studiecommissie, die. hoewel zelfstan
dig werkend, geassocieerd met de .As
semblee ad hoe Ivet on» werp-statuut
voor de Europese politieke gemeen-
„Bliksemstraal uit heldere hemel"
Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft officieel meege
deeld, dat de Sovjet-Unie een conferentie van de ministers van buitenlandse
zaken van Engeland, Frankrijk, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten te Berlijn,
op een niet nader genoemde datum, heeft voorgesteld.
In een nota van acht bladzijde is deze uitnodiging gedaan.
Westelijke diplomaten te Moskou
noemden dt Russische nota „een zeer
knap stuk hoewel „een bliksemstraal
uit een heldere hemel"
Naar te Moskou verluidt worden in
de nota geen belangrüke voorwaarden
gesteld, waaraan voor het houden van
de conferentie moet zijn voldaan.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft medegedeeld, dat de
nota een antwoord is op de nota van
de drie Westelijke mogendheden van 16
November.
In de jongste Westelijke nota's werd
de sovjet-unie uitgenodigd deel te ne
men aan een conferentie van de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
grote vier te Lugano De uitnodiging
werd door de sovjet-unie noch aange
nomen, noch verworpen.
De Russische antwoordnota van 3
November werd gevolgd door het be
sluit van de drie Westelijke mogend
heden oo de Bermuda-eilanden bijeen
te komen
In de Westelijke nota van 16 Novem
ber werd nog gezegd, dat de Ameri
kaanse. de Britse en de Franse regering
van oordeel waren, dat de Russische
cch bew.
Hrtitnkl
Oslo
'ïfïholm cch bew.
i'rhaccn eeh bew.
zwaar bew.
Z-'Tdam zwaar bew.
tajs ECh bew!
'-■ceaiix lich' bew.
wnohie nevel
nevel
half bew
licht bew
llchi bew
vri|w onb.
WEERBERICHT
Weinig verandering
Bik verwacht tot morgenavond"
Overwegend woog weer met veel be-
•'Lng Matige tot krachtige wind 'us-
iuid en Ziild-<«ost Weinig verande-
temperatuur
(Opgemaakt te 10 uur)
28 NOVEMBER
2*>op: 821 uu- .nder: 16 35 uur
«ttr, op .jur: onder: 13 12 uur
"Mzwater te Katwijk te 8 23 uur
20 50 uur
nummer »- -leat uit 14 pagina's
antwoordnota een weigering inhield
aan besprekingen deel te nemen, tenzij
deze op de door de Russen gestelde
voorwaarden werden gehouden.
Onlangs hield de Russische minister
van buitenlandse zaken, Molotof - tegen
liet gebruik ln - een persconferentie te
Moskou, waarin hii zeide, dat de drie
Westelijke mogendheden de Russische
nota verkeerd hadden uitgelegd. Molo
tof herhaalde bij die gelegenheid het
Russische standpunt, dat communistisch
China diende deel te nemen aan een
ccnferentip over het beëindigen van de
koude oorlog.
Onze Londense correspondent telefo
neert ons:
Op het ogenblik heerst in Londen
og mystificatie over het nieuws, dat
Rusland bereid is een conferentie van
vier bij te wonen te Berlijn
Gewacht zal moeten worden op na
dere uitleg van Moskou over opzet en
aard der voorgesteld? conferentie Het
korte communiqué geeft geen aanwij-
"'einsen of het Kremlin een conferen-
wil tussen de premiers, de ministers
van buitenlandse zaken, of hun plaats-
"ervangers.
Zo lang geen bijzonderheden bekend
ziin. is het niet mogelijk te weten, of
dit voorstel ernstig moet worden ge
nomen.
Het kan zyn. zo redeneert men hier.
dat de Russen van gedachte zijn ver
anderd en bereid om een voorstel voor
een conferentie der vier ministers van
buitenlandse zaken over Duitsland en
Oostenrijk te aanvaarden.
Maar het is ook mogelijk, dat een
andere lange nota op komst ls. waarin
een conferentie aanvaard wordt, maar
waarin onmogelijke voorwaarden wor
den gesteld.
Wil het Kremlin, zo vraagt men zich
hier af, met deze verrassende zet de
verwarring alleen maar groter maken?
De aankondiging komt op het mo
ment. dat de toestand ln Frankrijk een
dramatisch crisispunt heeft bereikt.
Als de sovjet-nota mocht leiden tot de
val van de Franse regering, dan is zij
misschien niets anders dan een poging
om de Bermuda-conferentie te torpe
deren en daardoor de West-Duitse her
bewapening op te houden. Uit de om
standigheid dat geen samenvatting
wordt gegeven leidt men af. dat dè
nota klaarblijkelijk lang en ingewik
keld ls.
Londense dmlomatieke waarnemers
menen, dat er de laatste weken tekenen
genoeg in Moskou waren, dat het
Kremlin verstoord was over de slechte
ontvangst van de sovjet-nota van 3
November Vandaar waarschijnlijk de
Russische wens om de mislukking van
de vorige nota ongedaan te maken door
een nieuwe, welke mogelijk soepeler en
minder negatief is.
Maar in Londen acht i
reden aanwezig aan tc
Moskou werkelijk van houding is
geen
anderd.
De Poolse ambassade In Londen heeft
gisteren een nota gepubliceerd, welke
aan de Britse en Amerikaanse ambas
sades in Warschau is overhandigd. Deze
nota, waarin g?protestecrd wordt tegen
de hei militarisering van West-Dults-
land, bevat niets nieuws
I De Poolse regering zwijgt over de be
wapening van Oost-Duitsland, welk?
thans ook luchtstrijdkrachten omvat.
Belgische Tweede Kamer keurde
E D G goed
Voor- en tegenstanders
onder aüe partijen
(Van onze Brussels- correspondent per
telefoon)
Gisteravond heeft de Belgische Tweede
Kamer het E D.G -verdrag met 148— j
49 en 3 onthoudingen goedgekeurd. Er
stemden voor: 96 Katholieken. 40
socialisten en 12 liberalen, wat respec
tievelijk de grote meerderheid is in
de drie nationale partijen. Er stemden
tegen: 29 socialisten 9 Katholieken.
6 communisten. 4 liberalen en de on
afhankelijke socialite mevrouw Blume
In IS.30 tras Chicago slechts een
groep houten huizen, mei een in
wonertal van 4470 Thans is deze
stad uitgegroeid tot de op cên na
grootste stad van de Unie. met een
oppervlakte van 4550 vierkante km
en 'n bevolking van 3.396 808 (cm
cijfer, daterend von 1940). Onge
lofelijk snel is de uitbreiding in
haar werk gegaan Wolkenkrabbers
verrezen er ontstond een indruk
wekkende zakenwijk.
Een foto. genomen op Michigan
Avenue van ..Windy City" zoals de
bi/naam van Chicago luidt Ook op
di avond, waarop deze toto werd
gemaakt, stond er een flinke bries,
die de donkere wolken in grote
vaart voor zich uit stuwde. Het wit
te gebouw rechts is het 333-gc-
bouw.
die uit de socialistische partij werd
gesloten wegens haar communistische
svmpathiecn.
Drie leden van de Kamer: een liberaal,
een socialist en een Katholiek, ont
hielden zich. terwijl 12 leden afwezig
Zo is de stemming zeer verdeeld ge
weest en trof men voor- en tegenstan
ders aan in alle partijen. Bij de socialis
ten was in een ochtendvergadering van
de fractie besloten dat de EDO een
vrije kwestie zou zijn. des te meer omdat
de minister van buitenlandse zaken.
Paul van Zeeland Woensdag een posi
tief antwoord had gegeven op de drie
desiderata van het socialistisch partU-
bureau. namelijk de garantie dat Enge.
land de EDG zal steunen en er zich
nauw mee zal verbinden, de eis dat
België garantie zal kriigen inzake de
politieke gemeenschap en dit nog voor
het EDG-verdrag van kracht wordt,
en ter.slot'e dat de Belgische minister
van buitenlandse zaken het initiatief zal
nemen om de grote landen van de Nato
er om te verzoeken met Rusland een
non-agressle-pact af ie sluiten
Van Zeeland zpide dat de kansen om
met dc Russen te onderhandelen, gun
stiger zijn geworden
Intussen stemden de meeste socialis
tische vakbondsverteeenwoordigers gis
teren tegen het verdrag Ook de oud'
Camille Huysmans. minister van staat
stemde tecen Spaak de president der
socialistische partij, die gisteren door
koning B«udew:jn weri ontvangen
stemde voor
De BeleischP socialisten hebben naar
het oordeel van politieke waarnemers,
in geen geval het risico willen lonen dal
een meerderheid van de fractie der
I Tweed? Kamer het verdrag zou <erwer.
I pen Want in dit geval zouden zil In
I Belgié naar de verkiezingen van het
De Rijssclse douane staat voor
een moeilijk probleem: een brug
over een beek. die de grens vorrut
tussen Wattrelos en Moeskroen,
geeft haar handen vol werk. De
brug maakt het de Belgische land
bouwer Hovelaque mogelijk zich
van zijn boerderij in België, te be
geven naar zijn landerijen, die op
Frans grondgebied liggen. Maar zij
dient ook. naar de douane beweert,
voor smokkelaars, die er 's nachts
over trekken, met voertuigen, zwaar
beladen met smokkelwaar. De dou
ane is in 1951 een proces tegen de
landbouwer begonnen: hem werf
geëist de brug af te breken. De
landbouwer won echter het proces.
Thans is het probleem voorgelegd
aan liet Ministerie \an Buitenland >e
Zaken, dat moet beslissen, of lit
Verdrag van Kortrijl; - in 1820
gesloten, ter regeling van de Frans-
Belgische grensperikelen - de
macht verleent aan dc douane om
het Franse gedeelte van de brug te
laten afbreken.
Dc landbouwer Hovelaque bij de
brug.
volgende Jaar zUn gegaan met een
neeatief Europees urogram, wat In
Duitsland zeer nadelig is ultgpvallen
voor de partij van Ollenhauer Boven
dien zou men Snaak cicot voorstander
van het verdrag, in een onmogelllke
positie hebben gebracht en hij zou in
een eventuele coalitie van socialist?!!
?n Katholieken onmogelijk de porte-
f?uill» van buitenlands? zakpn hebb?n
kunnen accepteren, wat thans ?en
moee'nkhpid. zo niet een waarschijn
lijkheid ic'
1 De verkiezingen in 1954 h»bben dus
I gisteren mpde hun Invloed chad on de
goedkeuring van tvt EDG-verdrag,
dat door de tegenstanders in het par-
1 l?ment en door sommt-e kranten als de
Libre Belciour". fel beftreden wordt.
Een wel ze-r voortvarend BkttialHt
hoogleraar Marcel de Carte. die filocoLe
docee-t aan d? rijksuniversiteit t? r i 'k
vergeleek de Kamerleden die voorsta n-
ders ziin van het EDG -verdrag met
prostituées amdat zil aldus De
Corte alle eerbied voor de idee van
het vaderland hebben verloren
Het verdrag dient thans door de
Senaat behandeld te worden en m»n
I verwacht dat de meerd»rheid in d-ze
kamer kleiner zal ziin dan de driekwart
I meerderheid de- Tweede Kamer M?n
verwacht dat kanselier Ad?nauer b:n-
nenkort België zal bezoeken
j In Frankriik h?eft de B-lgische be-
l slisslnr pen diepe Indruk •erriakt op de
tegenstanders van het verdrag De Gaul.
li-ten dachten namclitk dat zU konden
rek?nen od een invloedrltke mee-der-
heid in de liberale en ';-»"=che
partijen!