Marie Antoinette
contra Madame
du Barry
w
Een Zoeklicht.
Een
mensenkind
I verdwaald I
M
Herkennen
Dit keer eens MODE VOOR MANNEN
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 21 NOVEMBER 1953 - PAGINA 1
gewogen Leven XLVII
,illlll iiiiiiiiiiiiiilllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllll^l
Zij sprak slechts zeven woorden:
Groot soms is de tragedie van vorstenkinderen! Hoevelen van hen zijn niet opge
offerd aan de belangen van hun Huis, of van de politiek.
In het jaar 1755 v/erd Marie Antoinette geboren, Aartshertogin uit het Habsburgse
Huis. Haar Moeder, de beroemde Maria Theresia had met stalen wil en groot geduld de
Oostenrijkse Erflanden bijeengehouden en haar vijanden weerstaan. Doch dit weer
staan alleen is immers niet voldoende, men moet trachten de vijandschap zelve te doen
verdwijnen. Eeuwen was er vijandschap geweest tussen Oostenrijk en Frankrijk.
Een nieuwe Staat was opeens machtig geworden aan haar grenzen. In die Staat regeer
de Fredenk II, „de spotter", voor wie ze bang was. Intuïtief voelde ze dat Pruisen eens
de grote vijand zou worden van Oostenrijk. Vóór deze strijd op leven en dood zich
duidelijk af zou tekenen, zou zij Frankrijk tot een duurzaam bondgenootschap moeten
hebben overgehaald. Wat kon zij beter doen dan pogingen in het werk stellen het bloed
der Habsburgers te mengen met dat der Bourbons?
nRzou een huwelijk tot stand moeten komen tussen
een Habsburser en een Bourbon. Dat vond men in
J Fi3nün)k oo". Ook daar hadden sommigen begrepen.
:.et opkomende Pruisen een gevaar zou worden voor
- ;evestigde machten. Maar waar haalt men zo maar een
'ras vandaan en een geschikte Prinses?
Lodewijk XV. die in de geschiedenis berucht is geworden
zijn levenshouding die culmineerde in het gezegde:
ons komt de zondvloed", had drie dochters, die al
imelijk bejaard waren en waarvan hij er volgaarne één
;nd voor dit alleszins nuttige doel. Doch Jozef, de
van M3ria Theresia. kon de kracht niet opbrengen
h,«elijksoffer" te brengen ten bate van zijn land.
urom de ogen der diplomaten in de richting van de
,-ige Marie Antoinette dwaalden, die immers zou kun-
huwen met de kleinzoon van Lodewijk, die tevens
opvolger was.
RIE jaar duurden de huwelijksonderhandelingen die
met de grootste tact en pijnlijk nauwkeurig cere
monieel werden gevoerd. Het hart van de moeder
..jpsoms ineen van angst. Zou het wel doorgaan?
Op een dag kronkelde er een lange bonte stoet van
den en mensen Rijnwaarts. in de richting van een
noond eilandje, dat vlak bij Straatsburg in de rivier
en waarop een paviljoen was gebouwd met vier
_ers Twee daarvan lagen op Duits gebied, de twee
-::e op Fians territoir. In dit paviljoen, gebouwd in
:Diandsland, zou het veertienjarige kind „omgebouwd"
:?n van Oostenrijkse, tot Frangaise. Geen schoen, geen
iad, geen sieraad, zelfs geen souvenir zou ze mee
m nemen naar de andere helft van het paviljoen waar
nieuw voor haar zou zijn. Geen vertrouwd gezicht
:lfs zou haar mogen vergezellen naar het nieuwe Rijk,
urm ze vcrmeodelijk eens Koningin zou zijn.
Streng opgevoed door een bijna preutse moeder, die haar
laatste twee maanden bg haar op de slaapkamer had
en slapen, om haar in de avonduren en de morgenuren
sunnen wijzen op de gevaren des levens en op de grote
:ht van de deugd, ging het jonge mensenkind met
rend hart haar nieuw vaderland tegemoet. Zij had
opwindende verhalen gehoord over het Hof in
silles! Men danste er tot diep in de nacht en men
er zo welgemanierd en welopgevoed! Men was er zo
ijk zorgeloos en blij
PIJ trad de Koning tegemoet ln het bos van Compiègne.
en toen ze hem zag. de oude Koning, was ze plotseling
:t eenzaam meer. Hij was zo knap de Koning, eens
de mooiste man van Frankrijk geweest!
:cht als een vlinder vloog ze op hem toe en ze maakte
keurne reverence dat de Koning er zelfs om glim-
■n moest. Zo licht was zijn hart toen hij haar welkom
?en op beide wangen zoende! En nadat de grootvader
had gedaan moest de kleinzoon het doen. want die
immers haar gemaal. Toen deze haar aanraakte.
:e?e zich eensklaps niet meer licht, niet meer blij. Het
d koud in haar. In het rijtuig mocht ze naast dc
ning zitten, en achter haar zat haar gemaal. Die was
nog maar vijftien! Hij hield niet van trouwen, alleen
u van smeden en jagen Bovenal hield hij van zijn
Daarom zeiden zijn onderdanen dat hij lood in het
'■i had Hu bewoog zich immers als een logge beer en
it altiid. Dat was zeer jammer want als zijn kaken
mmelden leek hij heel dom. ook omdat zijn mond zo vol
«eek was, en zijn bijziende ogen een weinig bol waren.
|R waren drie tantes aan het Hof, tante Adelaide,
'ante Victoire en tante Sophie, die al tamelijk be
jaard waren, ongetrouwd, en zich tot taak hadden
d om voor het zieleheil des Konings te waken
«n Marie Antoinette aan het Hof verscheen, palmden
jonge meisje onmiddellijk in door vriendelijkheid
;oede manieren. Zij onderhielden zich met het jonce
'-«i als één van haar fluisterend de schande van het
met haar besprak knikten de twee anderen héél hef
ten teken dat zi) het met de spreekster eens waren.
as immers een schande dat een vrouw uit het volk
"n duister verleden madame du Barry, in de ver-
Men des Konings mocht wonen. Zij brachten haar
"omwaardiging over op het jonge kind. dat daardoor
s'rüde trok tegen de in haar ogen zo slechte vrouw,
riwt qanse Hof slecht wilde maken door haar gedrag.
'd ook niet haar moeder gewaarschuwd voor deze
'tresfe' En nu waarschuwden de drie tantes haar. Zij
nch zo jong. zo mooi. zo sterk. Zij ruiste aan
-'me du Barry Voorbij alsof deze lucht was. waarna
jen tieemde spanning ontstond aan het Hof
-ióame du Barry werd altijd bleek als de jonge Prinses
negeerde en Mane Antoinette voelde ergens een
•omfantelijke lach in zich nadat ze dit gedaan had.
spanning nam toe, van dag tot dag.
sar moedervermaande haar niet zo weerspannig
li; de zaak van Madame du Barry was immers een
- «s Konings?
1 het eerst begreep Maria Antoinette iets van de
fskehjkheid aller dingen. Haar anders zo preutse
f:*r -T'oorde zachtkens aan zich om redenen van
belang toch maar met Madame du Barrv te bc-
Een minachtende glimlach kwam om haar jonse
JJ\n Zu voelde niet hoeveel zelfoverwinning haar
«oer dit schrijven had gekost, ze voelde nog minder
door het op de spits drijven van dit conflict een
r^V?u bunnen ontstaan.
rnw •lp drle tantes. d'e een gruwelijke hekel hadden
'Madame omdat zij tussen haar en de Koning stond,
"ter macht had dus dan zij samen, stookten maar.
ttn gala-avond zou Marie Antoinette, op bevel van
knnin-, haar hoofd moeten buigen. Na afloop van
'"orstelling 7,011 de Kroonprinses aan vele hofdames
l"?tn voorgesteld opdat er geen ineident zou ontstaan.
"e rij stond Madame du Barrv.
L r'0 Antoinette bijna bij haar gekomen was.
«et doodstil in de zaal. Madame du Barrv had
„JJeder die het horen wilde verteld, wal er deze avond
""en zou. Zo zou dus ook ieder haar overwinning
N-e'in
Vurde daar?.
int verbraken de drie tantes de rij. namen de
nrnonprinses in triomf met zich m»e- „T'.om ?uw
waar blijf je toch. De karos staal al lang
^'"etterende spreeuwtjes bewogen ze zich naar de
tfENLANG werd over het incident gesproken.
«.I e du Barry was die avond bleker gewee;dan
■Wi en men had aan haar gez'cht gezien dat ze
.wonderen zou Geen mens mac immers d» Koning
ma *ft fen 'onee prinses niet d'p nog niet weet
m de dingen gebeuren zoèls ze gebeuren.
Toen Lodewjjk XV van Madame du Barry vernam wat
er had plaats gevonden werd hij heel boos. Luid noemde
hg zgn drie dochters bij de bijnamen die hg haarzelf
gegeven had. en die gruwelijk waren om aan te horen.
Doch toen hij Marie Antoinette vóór zich zag. zo jong als
zij was, en zo schoon, verdween zijn boosheid. HU legde
vaderlgk zgn hand op haar hoofd, terwijl hg haar groot
vader was. en hij zei: „Niemand mag daden doen tegen
de wil des Konings, mijn kind, dat heeft je moeder je
zéker geleerd."
Toen is Marie Antoinette zeer verdrietig geworden, en
op de eerste dag van het nieuwe jaar. 1773 heeft zij
zeven woorden tegen Madame du Barrv gezegd, waar
het ganse Hof bij was: „ER IS VANDAAG VEEL
BEZOEK IN VERSAILLES."
Zij had het verloren. Nu trok het bloed uit haar geziebt.
Ze voelde zich klappertanden. Nooit zou ze deze vrouw
weer een woord toevoegen.
AMADE DU BARRY heeft weinige dagen later, toen
zij de slaap niet vatten kon. een vreemd schrikbeeld
gezien.
De Koning, haar heer. was gestorven. De jonge Koningin
zond haar naar de gevangenis. Het was er vunzig en kil.
Zij had alles verloren.
Toen de morgen kwam had zij een plan bedacht. Zij
wist dat de Dauphine dol op buitengewone sieraden was.
Juist waren er door een paar juweliers oorhangers aan
geboden. met diamanten ter waarde van 700.000 lire. ZU'
zou Marie Antoinette laten polsen of ze die wilde aan
nemen. van haarDe Koning zou zeker betalen.
Ja, de Koning zou zeker betalen, doch Marie Antoinette,
IN de zalen en gangen van de
„Lakenhal" weerkaatst het ru
moer van een schoolklas. Het is
een stel enthousiaste jongens. Het
bezichtigen van de afdelingen „Lei-
dens beleg en ontzet" heeft hen
blijkbaar ..gepakt". Zij praten ten
minste met hoge, opgewonden
stemmen over de „hutspot", de
honger en de Spanjaarden.
Het lijkt een troep kwetterende
vogels, die overal wat oppikken,
maar geen rust hebben om lang op
eén plek te blUven. Laat hen alstu
blieft begaan! Was U soms anders
op die leeftUd?
Plotseling klinkt bg de ingang
van de zaal. wffcar het werk van
enkele Gentse kunstenaars is ten
toongesteld. een harde jongens
stem: „Kijks jó, hier hebben ze
nog een hele nieuwe zaal De
troep schuift naar binn?n. Een
stelt zich breed op voor een schil
derij en heeft onmlddellUk - zijn
duim ln de lucht - een oordeel
klaar: „Die kan er ook niet veel
van. Dat kunnen ze bij ons op
school beter
NOG vrolgk over de jongens,
met hun vluchtige, onhandige
manier van kijken, ga ik
weer verder op mijn tocht langs de
inzendingen uit Gent.
Aanvankelijk was ik van plan
samen met een vriend, die ver
stand heeft van schilderUen, naar
deze tentoonstelling te gaan.
Maar lk heb geen spijt alleen te
zgn. Nu kan ik tenminste de lg-
nen. kleuren en vormen onge
stoord in mij opnemen. Ik wil zien,
wat de schilder of de beeldhouwer
heeft gezien. Ook tracht lk te ont
dekken, hoe hU de mensen en hun
omgeving, het landschap of een
bepaald voorwerp, heeft gezien.
Al kijkende - waarbij ik dikwUls
de indruk heb. dat de tekening of
het schilderU mU observeert in
plaats van omgekeerd - wordt het
WOORD
VAN BEZINNING
mij opnieuw duidelijk, hoe scherp
de blik van een kunstenaar is. HU
ziet de wereld, waarin ik leef. niet
alleen „anders", HU ziet alles veel
beter, veel nauwkeuriger, veel die
per.
Het valt mij ook weer op. dat de
schilder en de beeldhouwer oog
hebben voor het .gewone" Je moet
niet „aankijken" tegen de ogen-
schijnlUk excentrieke manier, waar
op zij de mens en de dingen uit
beelden. Ik kan ln geen geval be
oordelen. of hun werk „mooi" of
technisch „goed" genoemd mag
worden. Dat is, ln z'ker opzicht,
een voordeel Of zU „begrUpelgk'-
realistisch schilderen, of in schijn
baar mismaakte, scheefgetrokken
en afgeknotte lijnen en vormen,
allen hebben het gewone leven
intens bekeken en lk mag in hun
werk de mensen, de dingen, de we
reld, met de vele finesses, die lk
zo gemakkelijk voorbij loop. her
kennen. Ik had dat reeds veel eer
der moeten zien. Maar ik keek met
de vluchtige, onhandige blik van
een schooljongen, die geen rust
heeft en onmiddellijk met critiek
klaar staat, om weer zo snel mo
gelijk verdei te draven Goed. van
e?n schooljongen mag Je dat ver
wachten. maar ju moest beter je
ogen gebruiken. Probeer nu eerst
eens te kijken met de ogen van de
kunstenaar, die zijn werk, met het
risico niet begrepen te worden,
voor je heeft neergezet.
Misschien ga je iets „herkennen"
van de schilder, van Je zelf en van
de wereld, waarin je dagelUks
leeft.
EEN rinkelende bel. ergens ver
weg in het gebouw, haalt mU
met een ruk, uit mUn over
peinzingen.
Het is goed. want de rest van deze
middag heb lk hard nodig om het
gesprek over de Schepping, van
avond. met enkele van mijn mede
werkers, voor te bereiden. Het is
geen eenvoudig onderwerp. Trou
wens. elk Bijbelgedeelte heeft weer
nieuwe moeilUkheden Je „ktykt er
tegen aan". Je komt ijlings aan
dragen met critiek op de BUbeJ-
schrijvers en misschien heb je nei
ging om je schouders op te halen
over mensen. d:e beweren, dat de
Bubel „Gods Woord" is.
ALS ik op de Oude Vest sta. in
dc schemerige najaarsmid
dag. zie ik de kunstwerken
uit Gent nog om mij heen. Het is
vreemd en het maakt mij tegelgk
dankbaar: de huizen, de straat, de
mensen en de dingen zie lk nu zo
geheel anders.
Zouden wij zo komt mij te
binnen, terwijl ik door de stad fiets
niet op dezelfde manier kunnen
leren de Bijbel anders te lezen?
Moet ik de wereld, het gewone"
leven, niet zien met de ogen van
de Bijbelschrgvers? Ook zij be
horen tot de kunstenaars!
Ik heb goede hoop. voor mijzelf
en voor anderen, dat wU in de
..moeilijke" bijbelverhalen, in de
ocenschijnliik excentrieke uitbeel
ding van de schepping, van het
oude volk Israël, van Jezus' leven,
van de oudste Christenen een
w ereld van lijnen, kleuren en vor
men toch nog Gods werk. voor
cms en voor ieder ander, zullen her
kennen.
P. L. SCHOONHEIM.
Herv. predikant voor het buiten-
kerkelUke werk.
Hoge RUnduk 14a.
Elsa Schiaparelli, de bekende
Franse damesmode-ontwerp
ster, heeft zich ontfermd over
de Amerikaanse mannen. Zij
beweert, dat ze nog onweer
stoonbaorder zullen worden
dan ze al zijn, wanneer ze zich
zullen kleden in de door haar
ontworpen sportkleding. Zij
werkt met asymmetrische plooi
tjes, v-halsjes. splitjes in korte
mouwen, donkere knoopjes op
lichte, en lichte knoopjes op
donkere stof, kortom, Elso
brengt verrassingen, die de
mannen in staot zullen stellen,
nu eens werkelijk aan sport te
go on doen: zij geeft ze nJ. veeI
bewegingsvrijheid.
Links: plooitjes rechts boven
en links onder, splitjes in de
mouwen en korte pijpen.
Rechts: bij dit donkere sportpak van lichte katoen is voor een verrassing gezorgd: de pantalon kan worden
gebruikt oIs „zwembroek". Elsa kan niet garanderen, dot de vouw dan keurig in de pi/pen blijft zitten.
Mane Antoinette
werkelUk dol op sieraden, was het voorstel geen antwoord
waard.
Zij ging verder op haar levensweg. Zij had zich moeten
vernederen. Doch nu zou zijzelf voor de verheffing zorgen.
ZU wilde Parijs zien. zij wilde dat ParUs haar zag. opdat
ze zou kunnen overwinnen.
Jaren had men haar daar stelselmatig geweerd. De
oudste broer van Lodewijk. de g:aaf van Provence, die*
haar met sombere blikken beschouwde. zU stond immers
zgn troonbestUging in de weg. had haf in alles tegen
gewerkt. Doch de Koning gaf toe. de oude, die blij was nu
de vrouwenruzie was beslecht.
Op een dag zag Parijs de jonge prinses. Zij was stralend
schoon, innemend, en vriendelijk tegen eder. Het zo licht
ontvlambare Partis betuigde haar spontaan zgn hulde
Twee honderd duizend mensen in bewondering aan haar
voet. terwijl haar gemaal naast haar stond, stil kauwend
Deze zee van enthousiasme, van bewondering en aan
bidding riep in haar iets wakker, waaraan zU tenslotte
ten gronde zou gaan.
IJ schrijven de 10e Mei 1774.
De Koning ligt op sterven. HU is bang voor de hel.
HU heeft slecht geleefd ook. De geestelijkheid heeft
gezegd dat hij Madame du Barry weg moet laten zenden
als zichtbaar teken van berouw. Anders kan hij immers
niet te biecht gaan. In 38 jaar. zo zeggen sommigen,
heeft de Koning niet gebiecht, en nu het zgn zal in het
aangezicht van dc dood. staan er hovelingen, met een
grijns om de lippen, met het horloge in de hand. verdekt
opgesteld om zo te kunnen „timen" hoe lang deze biecht
wel duren zal. Zestien minuten precies!
De Koning verlangt dc Sacramenten der stervenden.
Maar eerst zal hij in het openbaar moeten getuigen
van zijn berouw. Alle familieleden komen met een bran,
dende kaars dc sterfkamer in. behalve de troonpreten
denten. wier levens te kostbaar zijn. De Koning stierf
immers aan de pokken. SterTend wil de Koning ziin
berouw uitschreeuwen: hg kan niet meer. een gcesteüike
doet het voor hem. Die zegt dat de Koning zo'n groot
berouw heeft, omdat hij het hoogste leven in het gezicht
heeft geslagen. De Koning, zo zwart als hg is. knikt. De
reuk van ontbinding is al in dc sterfkamer.
Om half vier die dag wordt de kaars uitgeblazen die
voor het raam staat. Weinige minuten later is Madame
du Barry al op weg naar haar eenzaam oord. Omstreeks
vier uur rijdt er een karos door de vergulde hekken van
Versailles. Allen die langs de weg staan buigen zich.
Daar in die karos zit de nieuwe Koningin, met naast
zich de Koning!
Zü gaan naar Cboisy.
REIN BROUWER.
BELCAMPO. „LIEFDE S VER
BIJSTERING". N.V. Uitgevers
maatschappij Kosmos, Amster
dam 1953.
Er zijn weinig gebeurtenissen in
het litteraire leven, die mij zoveel
genoegen doen als het verschijnen
van een nieuwe Belcampo; een werk
van een van de oorspronkelijkste
geesten, die Nederland in de laatste
tientallen jaren heeft voortgebracht.
Belcampo een fantast te noemen zou
hem afbreuk doen. want hij is meer
dan dat alleen. Ongetwijfeld is het
fantastische een belangrijk element in
zijn werk. maar daar zgn fantasie ccn
w onderlijke basis van realisme beeft,
is het meer d-an alleen maar fantasie.
De wortels van Belcampo's denkge-
wrochten zijn gewoonlgk zo solide als
die van een aardappelplant; dat de
oogst uft wondervruchtcn bestaat, komt
door de bemesting van de realiteit met
de volmaakt onconventionele geest van
deze schrijver, die krachtig weigert
ook maar één moment te denken langs
de gezamenlgk aanvaarde, geijkte
lijnen. Dat de grondslag een realiteit
is. blijkt in het eerste verhaal uit dit
boek. dat drie lange verhalen bevat.
De moderne schilderkunst van Picasso
tot de jongste experimenteel, niet zijn
voorliefde voor vervormde gestalten,
heeft Belcampo op het idee gebracht
van zijn allerliefste meisje met twee
neuzen Zijn twee neuzen zijn echter
niet. zoals bij de schilders voornoemd,
een uiting van revolutie er protest. Hij
gaat van de veronderstelling uit. dat
deze twee neuzen w eleens eer. evolutie
zouden kunnen zijn. zoals later de
schrijver ook vindt, die ontdekt dat
deze neuzen het bewijs zijn van een
hoeveelheid begrip, verstand en hart
als hij zelden bij een mens heeft aan-
yOP DE BOEKENMARKT^)
gelroffer, Doch vóór de ontmoeting
met deze schrijver zit het meisje met
de twee neuzen in zak en as, aangezien
niemand wil geloven dat zij. wat men
noemt, een „normaal", meer nog. een
bevoorrecht wezen zou zijn. Belcampo
laat zijn satirische talenten de vrije
teugel in dc reacties van de theoloog,
de biolooe. de chirurg, de moderne
schilder, bi.i wie het meisje om beurten
aanklopt ter verkrijging van een attest
van volwaardigheid.
Het tweede verhaal is gewoner, in
die zin. dat wij hier slechts geconfron
teerd worden met een bekender begrip
n 1. het romantisch verlangen, dat bij
een jonge vrouw de vorm heeft aange
nomen van een daadwerkelijke ver
liefdheid op de stad Amsterdam en het
derde is een verstrekkende en kostelijk
realistisch uitgewerkte conclusie, ge
trokken uit de vorderingen die de
medische wetenschap gemaakt heeft
op het terrein van de menselijke her
senen. Door het verwgderen resp aan
brengen van hersencellen zou men de
ene mens zijn herinneringen kunnen
ontnemen en er een ander gelukkig
-mee kunnen maken.
Hoe het lieden vergaat, die hun
liefste herinneringen verkopen of
wat daarvoor doorging leze men
in „De Achtbaan", waarbij men blijk
baar tot de conclusie moet komen,
dat alles verloren kan gaan. alleen
de liefde niet. En dat terwijl men in
de realiteit meestal het tegenover
gestelde ziet gebeuren. Maar is dat
de realiteit wel?
JACOB A VAN VELDE. „DE
GROTE ZAAL". N.V. Cm.
Querido's Uitgeversmij.. Am
sterdam 1953.
Het Nederlandse debuut van Jacoba
van Velde zg schgnt eerder in het
Frans geschreven te hebben is het
debuut van de volwassen auteur Ik
kan mij tenminste niet voorstellen dat
dit gave. zeer menselijk ervaren ver
haal het werk zou zijn van iemand, die
nog zeer jong is.
In de vorm van de monologue inté
rieur vertelt deze schrijfster van ccn
afscheid van het leven, een afscheid
dat zijn dramatische kracht krijgt door
de verandering, die nog kort voor de
dood plaatsgrgpt Een oude weduwe,
die niet meer voor zichzelf kan zorgen,
wordt opgenomen in een tehuis voor
ouden van dagen. Haar verdriet en
haar eenzaamheid worden op de lezer
overgebracht met die eenvoud, die het
beste medium is voor dc tragiek Het
heeft dan ook geen zin de loop van
het verhaal na te verteller, want het
is het levensverhaal van tallozen: waar
het hier om gaat is dat eén van die
tallozen „als Lazarus zijn wade rijt"
zoals J. C Bloem zegt, en ons confron
teert met het levenseinde, dat ons allen
in de een of andere vorm te wachten
staat
De verhouding ouder-kind. man
vrouw. mens-eenzaamheid wordt in
dit boek klaar en helder uitgeschre
ven In woorden, die het stempel dra
gen van het w are schrijverschap. Het
is een aangrijpend, oprecht en dap
per stuk werk.
Ik vind het alleen jammer dat de
schrijfster een titel heeft gekozen, die
riekt naar de talloze ziekenhuisverha-
lenproducten. want daar staat zij ge-
2 jkkig mijlenver van af.
JAN MENS ..ELISABETH".
Uitgeversmaatschappij Kos
mos. Amsterdam 1953.
Jan Mens. de geliefde, vlotte auteur
van vele min of meer historisch ge
tinte romans, heeft zich ditmaal Elisa
beth Wolff geboren Bckker, de acht
tiende eeuwse schrijfster van de on-
sterfelgke roman „Sara Burgerhart",
als onderwerp gekozen Hel boek is
zonder twijfel ecg vlot en levendig ge
heel geworden en de schrijver heeft
voldoende inzicht verworven in het
wezen van deze allermerkwaardigste
vrouw om te maken, dat men niet het
gevoel krijgt te doen te hebben met de
eerste de beste Jonge dom. neesgade
Maar juist daarom kan ik ook dc in
druk niet kwijt raken, dat Jan Mens
met iets meer inspanning en iets min
der toegeven aan de neiging van „voor
uit maar jongens", een zeer goede
levensbcschrgving had kunnen geven
van deze beminnelijke en begaafde
Zijn werk maakt nu te veel de
indruk van dat van de sneltekenaar,
die met een paar rake lijnen een
portret geeft, maar een portret dat
men vooral niet op de keper moet
beschouwen. Wat wel jammer is van
Betje Wolff en Jan Mens.
CLARA EGG INK.
