Leimuidense tol onbetreurd
«lachtoi ler van verkeersverbetering
92ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Woensdag 11 November 1953
Tweede Blad No. 28066
JVetl. Hoge Commissaris uit Indonesië terug
..Laatste jaar braclil achteruitgang''
Si een verblijf van ruim 10 maanden
Indonesië is gisteravond de Nedcr-
i-Tse Hoge Commissaris in Djakarta,
- W F. C. Graaf van Bylandt. verge-
ian zö" echtgenote per KLM-vlieg-
fujg In ons land gearriveerd.
Op vragen over de ontwikkeling ln
Indonesië relde hij. dat het laatste
jaar over het algemeen een achteruit-
«nr kan norden geconstateerd in de
interne toestand. Vooral economisch is
de situatie moeilijker geworden en de
daling san de rubber- en tinprijren
haart de Indonesische regering grote
rorgen. Ook wat de veiligheid betreft
slaat de Indonesische regering voor
problemen, niet in de laatste plaats
door de ontwikkelingen in Atjeh.
Mr Van Bylandt verklaarde uitdruk-
v.'ufc dat njn bezoek, aan Nederland
,ë^n verband houdt mét eventuele bc-
P-etin:en over het opheffen van de
vderlands-Indoneslsche Unie.
Uiteraard zal tijdens besprekingen in
jen Haag deze kwestie wel ter sprake
in,on Nederland zal ln deze kwestie
in afwachtende houding blijven aan-
nler de veiligheidssituatie op de on
tnemingen zèide Graaf van Bylandt
m delen van West- en Midden-Java
toestand niet gunstig is. In Oost-
ia echter is het vrywel veilig. Ook in
'a zijn er uiteraard met uit
ing van Atjeh geen moeilijk-
Öp een vraag over de stemming
,-fr de Nederlandse planters, zeide
iraaf van Bylandt: ..Zij hebben het
1 moeilijk". Afgezien van de onveiligheid
is het zeer moeilijk aanvulling van het
personeel uit Nederland te krijgen,
waardoor bijvoorbeeld ook de regelingen
voor verlof in gedrang komen.
De berichten over de komende wijzi
gingen in transferregelingen per 1 Ja-
I nuari a.s.. waardoor de mogelijkheden
tot overmaking van geld naar Nederland
aanzienlijk zouden worden beperkt, heb
ben de stemming niet doen verbeteren.
Dit geldt voor alle Nederlandse werk
nemers in Indonesië.
De Hoge Commissaris deelde nog mede
dat bij het uitbreken van de ongeregeld
heden in Atjeh zich in dat gebied 20
Nederlanders bevonden. Enkelen zyn ge-
evacueerd, anderen zijn achtergebleven
en enigen zijn al teruggekeerd. Eén Ne
derlander is licht gewond door een ver
dwaalde kogel.
De persoonlijke verhoudingen tus
sen Nederlanders en Indonesiërs
noemde Graaf van Bylandt „zeer be
vredigend". ook op officieel niveau.
Voor zijn vertrek naar Nederland heeft
de Hoge Commissaris een beleefd
heidsbezoek gebracht aan President
Soekarno. waarbij vele onderwerpen
zijn besproken.
Graaf van Bylandt zeide te verwach
ten de eerste dagen van Januari in Dja
karta terug te zullen keren.
Directeur Luchtmachtschool
Binnenkort is de benoeming te ver-
Men van luitenant-kolonel M. W. J.
1 Broekmeijer tot directeur van de
..cntmachtschool. Zoals bekend, zal
tie school, die vorig jaar werd gesloten,
inr.enkort worden heropend. Luit. Kol.
roekmeijer was tot nu toe hoofd van
sectieoperaties van het Commando
rïlil verdediging.
rieisje bij het ploegen gedood
Bij het ploegen is gistermiddag de 16-
Wilhelmina Verhoevc, dochter
..-n landeigenaar aan de 'sGrave-
te Rotterdam in de omgeving van
ouderlijke woning om het leven ge-
_.j bestuurde een tractor, waar de
achter bevestigd was. Toen dit
ritulg onverwacht achter een boom-
i-;l b'cef steken, maakte de tractor
- draai en kantelde, met het gevolg
t het meisje van haar zitplaats viel
onder de tractor terecht kwam. Zii i
:J :o ernstig gewond dat zij reeds na i
minuten overleed.
(Ingez. Med.-adv.)
DE FIJNSTE VIRGINIA SIGARET VOOR 75 CT.
12 Jaar boven een bom
De bewoners van het pand Zui
derstraat 18 te Harlingen gingen
verhuizen en deden toén bu de
politie de sensationele mededeling
dat zich onder de keukenvloer van
hun vroegere woning nog een bom
bev.ond van 1 M. lengte. Bij een
der bombardementen vin dc Har-
linger haven, namelijk dat in de
nacht van 21 op 22 Juli 1941, toen
o.a. de gebouwen van het loods
wezen vernield werden, sloeg ook
een bom door het dak van dit pand.
De bom boorde zich door een balk
van plus minus 40 cm dikte en door
de keukenvloer. Het huis werd ont
ruimd. maar de bom ontplofte niet
en werd ook niet verwijderd. Op
bevel van de Duitse bezetters werd
de vloer hersteld en de woning op
nieuw betrokken. De bewoners kre
gen advies na de oorlog of bij
verhuizing van een en ander op
nieuw aangifte te doen. Dat is
thans, na ruim 12 jaar. geschied.
De Mrjnopruimingsdienst is ge
waarschuwd.
Cultureel centrum in
Den Haag
KOSTEN f. 40 MILLIOEN
B. en W. van Den Haag achten thans
het moment aangebroken een begin
te maken met de uitvoering van een
cultureel-centnim. in het door archi
tect Dudok ontworpen wedernpbouw-
plan SportlaanStadhoudersplein
Schcveningse Bosjes.
Dit culturele centrum zal bestaan uit
een nieuw congresgebouw, de uitbreiding
van het Gemeentemuseum, een nieuw
museum voor het Onderwijs een nieuw
Kon. Conservatorium voor Muziek en
een beeldengalnry, die van het Gemeen-
I temuseum via het Kon. Conservatorium
I naar het restaurant van het Congres-
gebouw loopt. De totale kosten worden
inclusief de mechanische installaties, de
meubilering en de stoffering geraamd
op 40 millioen gulden. B. en W. schat-
I ten de tijd. die ligt tussen het begin
van de uitvoering en de tot stand-
j koming van het laatste gebouw op 10
I tot 15 jaren
B. en W. stellen de Raad voor het
Congresgebouw als eerste object een be-
drag van drie maai f. 46 000 of I 138.000
i voor de schetsplannen uit te trekken. De
kosten voor het Congresgebouw, waarin
I enkele winkels zullen komen, worden
geraamd op 18 millioen gulden
Weer gezin op straat
Na de woningontruiming te Voorthui
zen <ecm. Bameveld)waar drie gezin
nen op straat waren gezet, omdat zij
niet over een vergunning beschikten,
is thans In Garderen «eveneens gem.
Bameveld i een gezin uit een woning
gezet. Het is een familie uit Apeldoorn,
die bestaat uit man. vrouw en 7 kin
deren en die ln Garderen een woning
had gekocht.
Haagse binnenstad bedelvrij!
LEIDENAAR KEERDE MET SPOED
TERUG
De actie tegen de bedelarij in de Haag
se binnenstad heeft succes gehad
Gistermorgen was er g en enkele ver
tegenwoordiger van dit gilde te ontdek
ken.
Wel kwam een oude bedelaar uit Lei
den deze morgen naar het Haagje, maar
zodra deze vernomen had wat er aan dr
hand was. verdween hij met bekwame
spoed
Dappere jongens beloond
De Haagse hoofdcommissaris van po
litie heeft, de twee jongens ontvangen,
aan wier oplettendheid het te danken
is geweest, dat dezer dagen een rijwiel-
dief kon worden gearresteerd De jon
gens ontvingen voor het dapper optre
den ieder een boek.
Een halfbroer van Adolf Hitler, Alois
Hitler, heeft geprotesteerd tpgen het
draaien van de film ..Tot aan de laatste
minuut" over het leven van Hitler Deze
film is door een Duits bedrijf gemaakt
door middel van oude journaals en ama
teurfilms. gelijk gemeld.
De te Hnmburg-Fuhlbuettel wo
nende Alois Hitler, die na de Duitse
nederlaag in 1915 toestemming heeft ge
kregen zijn naam. Hitier. te veranderen
in Hi lier verzocht zijn advocaat alle mo
gelijke juridische maatregelen te nemen
tegen die gedeelten van de film. die
laster aan het adres van de familie van
Hitier zouden bevatten.
Hillcr zeide. dat hij sedert Hitler in
Duitsland aan de macht kwam nooit
enig persoonlijk voordeel van het dic
tatorschap van zijn halfbroer had
j Motorrijder bij botsing
gedood
VADER VAN 8 KINDEREN.
I Op de rijksweg BredaRoosendaal
onder de gemeente Etten is een gecom-
pliceerd ongeval gebeurd, waarbij een
i motorrijder werd gedood. Het ongeval
ontstond doordat een auto. bestuurd
door een 53-Jarlge heer uit Doetinchem
slipte bij het uitwijken voor een paard
en wagen. Op hetzelfde moment, dat de
auto slipte, naderde van de andere zyde
een motor uit Roosendaal. D? 34-jarige
bestuurder kon een aanrijding niet
meer voorkomen en reed in volle vaart
op de slippende auto. De kracht van de
i botsing was dusdanig, dat de motor -
riider onder de auto geraakte Mc-de
doordat de auto nog ln beweging was.
belandde hij in een langs de weg lopen-
de sloot. Toen de verkeersbrigade van
de Rijkspolitie te Breda de man had
bevrijd bleek hij reeds te zijn overleden.
Hij was gehuwd en vader van 8 kin-
deren D? bestuurder van de auto liep
geen letsel op.
Chauffeur De Baat vrij
De 24-jarlge Nederlandse chauffeur
Dirk de Baat ls gisteren tegen storting
jvan 7.000 Mark in vrijheid gesteld. Hij
1 is Inmiddels naar ons land vertrokken.
Hij werd. zoals bekend, gearrestee-d
na het verkeersongeluk op de Wieöbach-
brug. waarbij zes mensen het leven ver
loren.
PRINSELIJKE REIS WORDT
VERFILMD
De chef-cameraman van Polygoon
Profilti. Piet Buys, is per vliegtuig naar
Addis Abeba vertrokken om een cinema
tografisch verslag te vervaardigen van
het bezoek, dat Prins Bernhard zal
brengen aan Z M. Keizer Haile Selassie, j
Het ligt in de bedoeling deze reportage
zo spoedig mogelilk in het Nederlandse
filmjournaal uit te brengen.
Liberia onderscheidt
Konin^i
in
H.M. de Koningin heeft gistermiddag
in het paleis Soestdijk in audiëntie
ontvangen de bijzondere ambassade
van Liberia, welke H.M. het geschenk
j van de president van Liberia, het
Grootkruis van de Orde van de Ster
van Afrika heeft aangeboden.
De leden van de bijzondere ambassade,
dc heren Cassel en J. Hoofmann zijn
daarop door Hare Majesteit onderschei-
den.
De heer Cassel werd benoemd tot
I Grootkruis in de Orde van Oranje
Nassau en de heer Hoofmann tot Groot-
Nederland van de Liberiase missie heelt
i de minister-resident van Liberia in
Brussel de heer Paulus van Pauwvliet
gistermiddag in Den Haag een lunch
aangeboden aan de bijzondere ambas
sade. de ministers Luns en Beven, de
chef en sous-chef van het protocol, de
heren W. van Tets en Daniels, de heer
Dingemans, directeur van de directie
Afrika en Midden-Oosten vnn het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken en aan
de heer A. A. E. Buurman van Vreeden,
consul van Liberia ln Amsterdam
De bijzondere ambassade verlaat van
daag weer ons land.
Gisteren zijn met de D-trein uit
Duitsland via Oldenzaal 102 kinderen
van vluchtelingen uit de Oostzone ln ons
land aangekomen Deze kinderen wor
den door bemiddeling van de Commis
sie Internationaal Hulpwerk van het
NVV en de P v. d A by pleegouders in
Rotterdam. Den Haag. Amsterdam en
Utrecht voor de tijd van 3 maanden on
dergebracht, in elke stad ongeveer 25
kinderen.
Recht wijkt na een eeuw voor
practijk
aatste schakel in Alphen—Amsterdam
verbinding wordt Zaterdag geopend
las land is nog zes tollen rijk en Zuid Holland is met die ondingen
evenmatig gezegend. De gemeente Leimuiden spant zelis in die
S«egende" kring de kroon: twee tollen telt zij, een in de dorpskern
ij het gemeentehuis, en een aan de Bilderdam.
Leimuiden doet echter mee aan de ontwikkeling, die juist in deze
ijd in deze provincie zo sterk gaat in de richting van het verdwijnen
an middeleeuwse obstakels als verkeerstollen. Het einde van het
'armonderhek is in zicht, en het einde van de hinderlijkste nog
«staande Nederlandse tol, die in de kom van Leimuiden. wordt aan
sl einde van deze week een feit.
Zaterdag a.s. wordt deze tol opgeheven, niet omdat tolrechten
'orden afgekocht zoals dat hopelijk binnenkort in Warmond het geval
'1 zijn, maar omdat er iets gebeurd is, dat in Warmond op rechts
tonden niet mogelijk was: er is een nieuwe weg aangelegd, die de
'omzeilt; en het gevolg daarvan is. dat alleen Leimuidenaren bij het
taal verkeer nog zouden moeten offeren aan de tolgaarder, die daar
loatom geld te innen ten bate vanLeimuidenaren, immers van de
smeente. Daarmee verliest die tol iedere zin. En Leimuiden is bij de
ld genoeg om zinloze zaken aan kant te zetten.
ontstaan bü bruggen die vroegere veren
vervingen. Het betalen van pontgeld ls
nog steeds een wel hinderlijke maar niet
onrechtvaardig geachte belasting vnn het
wegverkeer. De pont en het veer moeten
per slot van rekening worden onderhou
den. betaald. Kort er dan een brug in
plaats van dat veer. dan is het logich.
dat de meerdere bouw- en onderhouds
kosten daarvan door de gebruikers be
taald worden.
Nu kan men het onrechtvaardig vin
den. dat een automobilist een dubbeltje
moet betalen om een vrü wrak bruggetje
in Leimuiden over te ryden. maar.
hij kan hier het water over en hoeft
niet kilometers om te rijden om elders.
veergeld te betalen.
En bovendien: die brug (in plaats
van een veer) vormt een belemmering
van het scheepvaartverkeer. Dat scheep
vaartverkeer zou eigenlijk toeslag moe
ten krygen. als er een brug in plaats
van een veer kwam. Maar de schuiten.
d'e de brug passeren betalen brug-
j gegeid. En daar wordt wel tegen ee-
I mopoerd. maar wordt het onredelijk
geacht' Neen zeker niet. Terwijl een
brug het wegverkeer dient en het
watervervoer slechts hindert!
Met dit alles willen wu geenszins zeg
gen. dat de opheffing van de tol in
Leimu'den eeen verbetering is. Integen
deel. het is een opluchting voor de
regionale verkeerssituatie
Maar een" opluchting die niet gezien
moet worden als verzuchting het einde
lijk wegnemen van een onrecht. Geens
zins. Voor de gemeente Leimuiden b.v.
betekent deze verandering een gok: wat
weegt zwaarder, de winst of het verlies
van dit tolrecht'
Bewogen geschiedenis
Zaterdag a.s. wordt de tol opgeheven,
omdat dan het laatste stuk van de
nieuwe of vernieuwde directe verbinding
tussen Alphen en Amsterdam gereed
komt en wordt geopend, dc wegomleg-
cing bij Leimuiden met de zich daarin
bevindende nieuwe brug over de Diccht
Daarmede komt een einde aan de
Drcchtbnig in de kom van Lpimuiden
als regionale oeververbinding. Die oude
Drechtbme heeft een bewogen geschie
denis. Eertyds, in het begin van de
negentiende eeuw. was deze brug eigen-
dom van de gemeenten Haarlem en
Gouda.
I verpachtte de gemeente het recht tot
tolheffing aan de meestbiedende. Van
1 April 1929 af. nam de gemeente de
tolheffing weer zelf in handen, mede
als gevolg van het zich steeds uitbrei
dende verkeer, dat ruime revenuen
waarborgde. Klaas de Koning, tolgaar
der namens de laatste pachter van het
tolrecht, bleef in dienst, nu in dienst
van de gemeente in plaats van de laatste
pachter, een zekere Tyhuis uit Ryssen.
Ruime inkomsten en verwoede
protesten
Sedertdien heeft de gemeente Lei
muiden ruime inkomsten verworven
door de tolheffing. Er is een soort tol-
beeldenstorm geweest in en omstreeks
1929. en ook de Leimuidense tol ls i
daaraan niet ontkomen. Het toeval wil. I
dat een van de Leimuidense wethouders
van thans indertyd de aanvoerder was j
van deze gewelddadige aanslag op een
goed gemeenterecht, waarbij ook een
tegenwoordig gewichtig politie-ambte- j
naar m de zustergemeente Rynsater- i
woude een stevig woordje heeft mee
gesproken.
Natuuriyk zyn er stormen gegaan
over thans uit-de-tijdse instellingen als
deze Leimuidense tolheffing. Maar het i
recht behield zyn loop, en Leimuiden I
heeft, als arme gemeente, veel baten
van de tol geplukt doch moet daarvan
thans ook zware lasten onder ogen zien. I
Als gezegd ontstond In de laatste
jaren geleideiyk een zeer goede auto
verbinding tussen het Rynstreekcen-
trum Alphen en de hoofdstad des lands. I
Aan die verbinding ontbrak nog slechts I
een klein stukje weg by Leimuiden en i
een brug over de Drecht Zaterdag a.s. i
wordt die brug en wordt dat stukje weg
officieel geopend. Dan heeft de tol in
het centrum van het dorp geen zin
meer.
Dubbel verlies
Dan heeft Leimuiden ruim geprofi
teerd van de in de laatste jaren
geleidelijk gestegen inkomsten van de
tol. die tegenwoordig een duizendtal
auto's per dag k 10 cent per stuk te
verwerken krijgt. Maar dan staat
Leimuiden ook voor dc kosten van
verbetering van de weg. waarover dit
geleidelijk toegenomen verkeer daver
de (dank zij dc provinciale Rijnbrug
in Alphen (en die deerlijk gehavend i
is. Dan staat Leimuiden ook voor het j
verlies van het door de kom doorgaan- J
dc verkeer, dat weliswaar voor 99 i
procent doorjakkert en naar deze
landelijke gemeente niet omziet, maar
dat toch nog altyd iets betekende
voor dc gemeente: kleine inkomsten
voor de middenstand, vertier, nering.
Nieuwe brug in harmonie
met landschap
Het voornaamste werk bij het tot
stand komen van de laatste schakel in
de vlotte verbinding Rynstreek—Am
sterdam was de bouw van de nieuwe
Drechtbrug. Reeds voor de oorlog waren
plannen voor een dergelyke brug ont
worpen. doch na de oorlog kwam men
tot de conclusie, dat de geprojecteerde
brug zou disharmomeren met het om
ringende fraaie polderlandschap. Men
verwyderde de reeds in de Drecht
gebouwde steunpunten en bouwde een
brug volgens het systeem van de Frans
man Freyssinet. Dit systeem bestaat in
het aanbrengen van balken -.an voorge
spannen beton in de lengterichting van
de brug, waarby het beton gestort werd
volgens de nieuwe transportmethode die
ook gebruikt werd bij het leggen van
de steunvloer in de verhoogde spoorbaan
by de Haarlemmertrekvaart te Lelden.
De nieuwe brug kon door dit systeem
van constructie en bouw rusten op
steunpunten die op de oever zyn ge
plaatst. waardoor het gehele vaar
water van de Drecht in één boog kon
worden overspannen. Van de steun
punten aan de oever loopt de brug
verder naar de weghoofden in een
kleinere overspanning aan iedere
oever, waardoor wegverkeer langs de
oever mogeiyk bluft.
De totale lengte van de brug bedraagt
80 meter. De doorvaarthoogte bedraagt
4 10 meter, hetgeen voor een vaste brug
voldoende is over dit vaarwater, waar
geen grote scheepvaart passeert
Dc doorryhooete voor dc oeverwegen
onder het brugdek door bedraagt een
royale drie-en-een-halve meter.
De dikte van de brug heeft men tot
75 cm. kunnen beperken waardoor de
brug, sieriyk van vorm. volkomen har
monieert met het omliggende landschap.
De wegbreedte op de brug bedraagt
15.40 meter, waarop zich twee rybanen
van elk 6 50 meter bevinden
Op de brug staande heeft men een
schitterend uitzicht zowel over West
einder als Brasem.
Een stukje onvoltooid verleden lijd.
dat binnenkort voltooid verleden
zijn zal.
kJlMliM-n?"1 'lcbben w|j er leeds
dfpmri op Bewezen, dat deze tol
iTptc *as lot ondergang op het
,dat ook in Leimuiden dc
j.. j oirecte wegverbinding tussen
toam en Amsterdam buiten Den
cm. .ia Bo'koop en Alphen naar
-.'„t c? b" Burgervcen. gereed zou
,V ®"j«u Wy hadden daarbij gele-
le,s over de histone van deze
vertellen, doch willen ei thans
■sc-, vP lnSaan «evenals op de tech-
pn n nderheden van de nieuwe
firm htbrus' n" Zaterdag deze
c. meer plechtig doodverklaard
b-i n en, dc niei!we weg en brug
I ^Hen worden genomen.
de tijd, maar gecnsz'ns
j Midde'eeuws
-nt!n,CidinS *an dit artikel hadden
over middeleeuwse wegobsta-
I Sierlijk spant dc nuuwe brug haar
bogen over water en weg.
kcls. F.rrtyk gezegd is dc tol in de
dorpskom van Leimuiden dit niet.
Deze tol kwam ecr-t in 1862 tot stand,
dus nog geen eeuw geleden.
Wat wij thans voorwereldlijke mon
struositeiten noemen, waren zo gezien
een ruim mensenleven geleden nog
normale zaken, welke in die tijd in
het leven werden geroepen!
Men moet. bij het verdwyner. van zulk
een wegobstakel niet de verhoudingen
uit het oog verliezen Laat hei wegver
keer verheugd zijn. als er een tol ver
dwijnt, en niet een verongelijkte ver-
i zuchting slaken, dat het tyd werd
dergelyke hinderpalen op te ruimen,
I allemaal zonder pa-don met de moti
vering aat zij uit de tyd zijn.
I Veelal, meestentijds zelfs, zijn tollen
Daardoor kreeg Haarlem de kans. i
onder de brug een balk te leggen, j
waardoor het scheepvaartverkeer naar
Amsterdam gedwongen werd de route
over het toen nog niet drooggelegde
Haarlemmermeer te nemen. Gedwon
gen. want het was eeen veilige route
en geen voordelige Het klinkt in onze
oren vreemd, maar up de Haarlem
mermeer dreigden in die tijd de
..zeerovers", piraten die het op de
kleine vrachtschepen voorzien hadden.
Bovendien werd In Haarlem bruegc-
en sluisgcld geheven, hetgeen kostbaar
voor dc schinpcrs was. doch winst
gevend voor Haarlem en daardoor het
motief voor die bruggebalk in Leimui
den.
In 1852 wonnen de schippers het pleit
bulten hun eigen argumenten om. De
Haarlemmermeer werd drooggelegd en
Haarlem verloor iedere interesse voor
de brug In Leimuiden Korte ti«d nadien
deed Haarlem dan ook afstand van alle
rechten, en Leimuiden vemi"uwde de
brue «met een subsidie van f 500— van
de Bissrhopstadi tegen hoge kosten Die
hoee korten mochten ondermeer bestre
den worden door het heffen van tol«?e!d
bij de brug, waartoe een Koninklijk
Besluit van 24 Februari 1861 vergunning
verleenae
Aanvankeiyk was de opbrengst van
de tolheffir voor dc gemeente, later i
