LEIDSCH
DAGBLAD
Adenauer: Moskou slechts bevreesd
voor Washington
92ste Jaargang
VRIJDAG 23 OCTOBER 1953
No. 28050
Directeur: <J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorsrt en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f047 pea- week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Met EDG moet spoed worden
betracht
Besprekingen over de Saar op komst
Kanselier dr Konrad Adenauer heeft
'n een exclusief interview met de cor
espondent van United Press .loseph
Grigg, le verstaan gegeven dat de
pogingen van het Westen om de Kus
sen te bewegen deel te nemen aan
onderhandelingen van de Grote Vier
vrijwel uitgeput zijn en de waarschu
wing geuit dat een werkelijke over
eenkomst tot beëindiging van de
„koude oorlog" pas mogelük zal zijn
Adenauer gelooft, zo vertelde hij. dat
als de Russen de jongste Westelijke
uitnodiging tot het houden van een
conferentie in Lugano op 9 November
van de hand wijzen, het Westen de
pogingen om de Russen aan de con
ferentietafel te brengen wel zullen
opgeven.
Hij toonde zich echter optimistisch
gestemd ten aanzien van het gevaar dat
de koude oorlog in een werkelijke oorlog
zou ontaarden.
„Ik geloof niet dat er een warme
oorlog zal ontstaan. De Westelijke mo
gendheden zullen zeker niet beginnen.
ook de Russen niet, want het risico
WJU veel te groot zijn. Ik geloof nog
altijd, zoals ik steeds heb herhaald, dat
binnenlandse omstandigheden in Rus
land zelf op een goede dag een zodanig
punt zullen bereiken dat de machtheb
bers zullen zeggen: het heeft geen zin
de koude oorlog voort te zetten omdat
het volk onrustig en hongerig is. Dan
zullen zij inzien dat zij ecu overeen
komst moeten sluiten", aldus zelde de
Bondskanselier.
De hereniging van Oost- en Wcst-
Juitsland kan, volgens Adenauer, slechts
tol stand komen in het kader van een
algehele regeling met de Sovjets.
Adenauer trok zijn schouders op over
de beweerde angst van de Russen voor
he: Europese leger, maar hij zeide ten
volle bereid te zijn Rusland alle garan-
geven die het maar wenste De
che vree% echter is alleen gericht
cp de Ver. Staten, zo meende Adenauer.
Laat U niet in de war brengen door
df Russische bewering, dal Rusland
zich bedreigd voelt door het kleine
Duitsland of zelfs door Europa. De
weg die Rusland wil nemen is duide
lijk. Het wenst geen Europese inte
gratie omdat het West-Europa wil
overheersen, daar het op zijn eigen
gebied nimmer zo veel steenkolen, ijzer
en staal kan produceren als de Ver.
Stalen.
Rusland kan het met Europa gemak-
lelijk klaarspelen. Rusland heeft 170
divisies plus nog 60 a 70 in de satelliet-
snden. Dit hele Europa is vrijwel niets.
Daarom Is het belachelijk over vrees
foor Europa te spreken.
De Ver. Staten moeten ten volle be
selfen, dat al dit gepraat van de sovjets
nets anders is dan een voorbereiding
oor een eventuele afrekening met de
'er Stalen.
Als echter de tijd daartoe gekomen is
door de druk der binnenlandse omsta n-
ligheden, zal Rusland een overcen-
tomst zoeken. Daarbij zal het. zo meent
Adenauer, ongetwijfeld als prijs een
ikaanse lening voor agrarische pro-
3 en voor de voedselvoorziening in
Rusland verlangen.
zien de opvattingen, die hij hul
digt. betwijfelt Adenauer of een per
soonlijke reis van Churchill naar
"nskou enig resultaat zou hebben.
'If zou de kanselier zeker niet aan
Ik een reis beginnen. „Ik ben ervan
overtuigd," zo zeide hij, „dat men niet
moet proberen middelen te gebruiken,
die van te voren al hopeloos zjjn. Dat
zou de positie van de andere partij
slechts versterken en hem doen den-
ken, dat wij op onze knieën naar hem
toekomen".
Weerrapporten
au hedenmorgen 7 uur)
ët li
'ankfort nevel
"m onbewolkt
mist
licht bew.
zwaar bew.
•lndsttl 10 0.5
vindstll 7 O
Adenauer sprak er zijn spijt over uit,
dat het Europese legerverdrag nog altijd
niet geratificeerd is, Dat immers zou
Rusland beroven van zijn laatste hoop
om de hand te kunnen leggen op West-
Europa, en dat zou dus de kansen op
redelijke onderhandelingen aanzienlijk
vergroten," zo zeide hij.
De kanselier toonde zich optimistisch
ten aanzien van de kansen op Frank-
rilk's ratificatie van de EDG in het be
gin van het komende jaar. Hü gaf dui
delijk te kennen dat Duitsland noch de
rest van West-Europa voor onbepaalde
tijd op de Fransen kan wachten.
„Ik begTUp dat er geen besluit ge
nomen kan worden voor de presidents
verkiezingen van 17 December", aldus
Adenauer, „maar dan moet er toch
zeker een besluit komen in de eerste
paar maanden van het nieuwe jaar.
Wij kunnen wachten als er redenen
voor uitstel zijn die wij ook kunnen
begrijpen, maar wij kunnen niet lan
ger wachten als wy de indruk hebben
dat men uitvluchten zoekt om een
besluit te vertragen. De rest van de
wereld kan dan evenmin wachten.
Adenauer zeide dat hjj tot iedere
prijs wilde vermijden iets te zeggen dat
de Fransen als een dreigement zouden
kunnen uitleggen. Hij voegde hieraan
toe dat hij, evenals president Eisenho
wer, gelooft dat er naast het Europese
leger geen alternatief is- om Duitsland
in te schakelen in de westelijke defen
sie,
Adenauer onthulde - de eerste offi
ciële mededeling dienaangaande - dat
hij op het punt stond met Frankrijk on
derhandelingen te beginnen over de Saar
kwestie. De besprekingen zullen eerst
gehouden worden met de Franse hoge
missarls in Duitslajid Poncet en la
ter voortgezet worden met de minister
an buitenlandse zaken Georges Bidault,
De kanselier wilde zjjn voorwaarden
voor een regeling van het Saar-pro-
blccm niet uiteenzetten, maar liy
maakte hel wel duidelijk dat de hui
dige grondwet van het Saargebicd zal
moeien worden ingetrokken en dat er
„geheel vrije" verkiezingen gehouden
moeten worden.
„Een beslissend element", zo legde hij
uit, „is de instemming van de bevolking
van het Saargebied door middel van
verkiezingen waaraan alle partijen kun
nen deelnemen. De vrije wil van de
Saar-bevolking moet vastgesteld en ge-
eeibiedigd worden, dat ls een voorwaar
de, die, geloof ik, niet anders dan recht
vaardig is, en overeenkomt met de geest,
van onze tijd en die. naar ik hoop, ook i
door Frankrijk zal worden aanvaard". I
Sprekende over Duitsland's Oost
grens herhaalde Adenauer dat de
Duitsers nimmer de Oder-Ncisse-grens
als permanent zullen accepteren. Hij
legde er daarbij echter de nadruk op
dat de Duitsers er niet over denken
om de aan Polen verloren gebieden
door middel van oorlog terug te krij
gen. Adenauer rekende erop, dat dit
door middel van onderliandelingen
met een vry, niet-communistiscli Po
len in de toekomst zou kunnen wor
den bereikt. Hij ontkende ronduit
dat hij ooit een gemeenschappelijk
Duits-Pools bestuur over deze gebie
den had voorgesteld.
De kanselier, die ondanks zijn leeftijd
(hij is 77) en ondanks de inspannende
weken van de kabinetsformatie vol ener
gie en gezondheid scheen, bevestigde
officieel dat hij van plan is zijn func
tie van minister van buitenlandse za
ken op te geven zodra de Europese ver
dragen geratificeerd zullen zijn. Hij gaf
te kennen dat de huidige leider van de
christen-democratische fractie in de
bondsdag Heinrlch von Brentano hem
aan buitenlandc zaken zal opvolgen.
Theodor Blank, die op het ogenblik
chef is van het West-Duitse defensie
bureau, zal minister van defensie wor
den zodra de ratificatie van de EDG
voltooid is.
Ontploffing te
Arnhem
Drie doden en drie gewonden
(Speciale berichtgeving)
Vanmorgen te ruim elf uur heeft in
Arnhem Zuid, in de wijk Malburgen,
een vreselük ongeluk plaats gehad,
waarbij drie mannen zijn gedood en
drie gewond.
Arbeiders van de gemeente Arnhem
waren op een stortplaats van puin be
zig met werkzaamheden, waarbij liet
puin verplaatst werd. Plotseling ont
stond een zware ontploffing, die tot in
verre omgeving hoorbaar was.
Blijkbaar heeft zich in het puin een
landmijn of bom bevonden, die bij het
omzetten van het puin lot ontploffing
werd gebracht. De gevolgen waren ca-
tastrophaal.
De zich in de nabijheid bevindende
arbeiders werden allen door de rond
vliegende scherven van het projectiel
en de stcenbrokken getroffen.
Op het terrein van de ramp vond
men de deerlijk verminkte lichamen
van drie mannen, die onmiddellijk
moeten zyn gedood, en voorts bleken
nog drie mannen gewond te zün, die
naar een ziekenhuis te Arnhem zyn
overgebracht.
Het onderzoek naar de oorzaak van
de ramp duurt nog voort.
Frankrijk bemiddelt inzake Triest
Tito beantwoordt vrogeti
Maarschalk Tito heeft geantwoord op
een aantal vragen over de kwestie Triest.
Tito noemde de resultaten van de
conferentie der ministers van buiten
landse zaken te Londen „onbevredigend",
daar er met de Zuidslavische bezwaren
tegen de Brits-Amerikaanse beslissing
van 8 October geen rekening is gehou
den.
Hij zei, dat de beslissing om de zone
A aan Italië terug te geven van Invloed
zou zijn op de stabiliteit in het Balkan
schiereiland in zyn geheel. Triest zou
een broeinest van conflicten blijven, om
dat Italië geen geheim maakte van zijn
aanspraken op andere gebieden, zoals
zone B, Istrié enz.
Op een vraag over de vooruitzichten
voor de voorgestelde conferentie be-
Med.-AUv.J
WIST U,
it een zuiver wollen gebloemde
2 Persoons DEKEN
slechts f 33,50 kost.
Natuurlijk bij-
Haarlemmer
MIDZA BONNEN
Cliënten.
Londen in benzine-nood
Verkeer strandt
Door de lamlegging van het benzine-
vervoer is de toestand in Londen thans
uiterst precair. Duizenden auto's zijn
reeds gestrand.
Wanneer de stakers niet onmiddellijk
het werk hervatten, zal de regering de
benzinetankwagens vandaag door troe
pen laten bemannen
In een gebied met een straal van 50
k.m. rond Lenden is er praetisch geen
benzine meer te krijgen.
De stakers hebben, ondanks een be
roep op hen van Arthur Deakln. secre
taris-generaal van de transportarbeiders-
bond, gisteren besloten de staking voort
te zetten.
Een nieuw conflict dreigt, omdat de
buschauffeurs hebben aangekondigd het
busverkeer stop te zetten zodra het le
ger de benzinetankwagens overneemt.
Dertig procent van de Londense taxi's
zyn reeds van de weg verdwenen
De stakers hebben verklaard dat zij
zouden zorgen dat brandweer en zieken
auto's kunnen blijven rijden.
Dokters en vroedvrouwen werden gis
teren door de politie van benzine voor
zien, maar de voedselvoorziening is van
even groot belang en zal daarom door de
regering worden verzekerd.
Er heeft zich reeds een aanzienlijke
zwarte handel in benzine ontwikkeld.
Een reusachtige stad als Londen is
zonder massa-verkeer haast ondenkbaar
Millloenen zyn op bussen en taxi's aan
gewezen. want de ondergrondse alleen
zou het vervoer niet kunnen verwerken.
(De staking op de vleesmarkt is echter
geëindigd).
r"rn„,
H T
jWEERBER
Meer w!nd
I oL?.'" vei"wacht tot morgenavond:
V-,r,v!^es,end zwaal' bewolkt met aan-
hler en daar m'st en tijdelijk
KmtiL ?e.n of roetregen. Zwakke lot
Bij-. a.ter langs de kust vrij krach-
fcrtn J d tussen Zuld en Zuid-West.
hf E verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
toogde de Zuid-Slavische president, dat
„het niet uitgesloten is. dat alle vraag
stukken kunnen worden besproken", in
dien de huidige spanning op een voor
Zd-Slavië aanvaardbare wijz? werd ver
minderd. „Indien Pella zyn huidige on-
verzoenlyke houding echter niet wij
zigt, kan de voorgestelde conferentie
niet worden gehouden en hij is dan ver
antwoordelijk voor de consequenties", al
dus Tito. In het laatste geval kon Zuid-
Slavië geen ander voorstel doen, dan een
aanbod om het vraagstuk op een bij
eenkomst van vertegenwoordigers der
twee landen op te lossen.
Desgevraagd herhaalde de maarschalk
de Zuldslavtsche verklaring, dat zijn
troepen de zone A binnen zullen trek
ken, als Italiaanse militairen haar be
zetten. Naar zijn mening, zou Italië niet
in staat zijn de zone t? bezetten en te
besturen en daarom moeten de gealli
eerde autoriteiten de zone blijven bestu
ren, totdat de bepalingen van het vre
desverdrag zyn uitgevoerd.
Over de troepenconcentraties zei Tito,
dat de Italiaanse troepenbewegingen
byna zes weken eerder zyn begonnen,
dan die der Zuid-slavlsche troepen. „Wy
hebben onze troepen alleen maar sa
mengetrokken, om een Italiaanse aan-
valsdaad tegen Zuid-Slavië en zijn be
langen te voorkomen", zo verklaarde hij
Volgens ccn mededeling van radio-
Belgrado heeft Frankrijk zijn goede
diensten aangeboden voor het vinden
van een basis voor de vijfmogendhc-
denconfcrentie over Triest.
De diplomatieke correspondent van
het radiostation noemde het Franse
aanbod een „Initiatief, dat dient te
worden aangenomen".
„Er bestaan ongetwijfeld vooruitzich
ten op een regeling van het vraagstuk-
Triest op een conferentie, mits alle be
trokkenen er hardnekkig naar streven
een oplossing te vinden", aldus een zin
snede uit een artikel ln het Zuid-Slavi
sche dagblad „Politika".
H-M. de Koningin heeft Donderdag-Mevrouw Gordon Morier, voorzit-
morgen het uitvoerend comité van ster van het uitvoerend comité bood
de Internationale Vereniging voor ccn ..Verklaring van de rechten van
Kinderbescherming ten Paleizc j het kind" aan.
Socstdijk ontvangen.
Prinsessen Beatrix en Irene
candidaat-Zwaiienbroeder
Gisteren is er een delegatie van het i enige klerken en leerlingen te 's-Herto-
bestuur der Onze Iliustre Lieve Vrouwe gonbosch werd opgesteld. In laatst ce-
Brocderschap te 's-IIertogenbosch gc- noemde jaar werd de stichting door "de
vestigd en aldaar in 1318 opgericht, Bisschop van Luik bekrachtigd. Zy be-
bcslaandc uit de regerende proost jhr stond uit geestelijken en leken doch
mr E. C. F. X. Verheycn, de toeziende deze laatsten hadden de leiding in
proost A. P. Hubert van Bcusekom. handen.
de proost-griffier jhr P. J. O. van der j De regels beogen de eer van God en
Does de Willebois en de broeder-rent- de lof van de maagd Maria ..om de
meester J. M. G. van Lanschot ten reverentie van den zoon" te vermeerde-
paleize Soestdyk byeen geweest ten ren. De grootste verdienste van de
einde aldaar, hiertoe uitgenodigd door Broederschap bestond in een ruime
H.M. de Koningin en door Z.K.H. Prins I milddadigheid jegens armen en m de
Bernhard, aan de Prinsessen Beatrix geestelijke verheffing en ontwikkeling
en Irene, in de vergadering van des volks.
Proosten van 10 September 1953 tot I In het begin van de 16e eeuw werden
-andidaat-zwanenbrocder uitgeroepen, I leden Zwnnënbroeders genoemd, daar bij
hel
en di
Alvorens deze plechtigheid geschiedde,
verenigde H.M. de Koningin en Z.K.II.
Prins Bernhard voornoemde heren
aan het noenmaal ten palcize.
De Iliustre Lieve Vrouwe Broeder
schap is een van de oudste instellingen
van ons land. Zij was aanvankelijk een
godsdienstige stichting waarvan de re
gels en Stichtingsbrief in 1317 en 1318
door de edelman Geuit van Uden met
Israël tracht rollen om te keren
Jordanië beschuldigd
Een woordvoerder van het Israëli
sche ministerie van buitenlandse za
ken heeft verklaard, dat Israel de in
scherpe bewoordingen gestelde Britse
nota van 16 October waarin wordt
geprotesteerd tegen de Israëlische aan
val op het Jordaanse grensdorp Kibya,
van de hand heeft gewezen.
In haar antwoord verzoekt de Israëli
sche regering Engeland meer druk op
„zijn bondgenoot Jordanië" uit te oefe
nen en beter toezicht in het grensge
bied te houden, opdat aanvallen op Is
raëlische nederzettingen kunnen wor
den voorkomen. Israel ontkent, dat ge
regelde Israëlische troepen aau de over
val op Kibya hebben deelgenomen. De
Jordaanse autoriteiten wordt verweten,
dat zy overvallen op Israëlisch gebied
aanmoedigen. Israël houdt staande, dat
de actie tegen Kibya is uitgevoerd door
bewoners uit de grensstreek, die lang
durig hebben bloot-gestaan aan aanval
len uit Jordanië.
Israël heeft voorts bU de Palestijnse
bestandscommissie van de Verenigde
Naties geprotesteerd tegen Jordaai
Het Ameiikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft medegedeeld, dat
de Jordaanse minister-president, dr
Fawzi Moelki, in antwoord op een Ame
rikaanse nota. waarin werd geprotes
teerd tegen het aanvallen van het ge
bouw der Amerikaanse voorlichtings
dienst te Amman door ordeverstoorders,
waarbij ruiten werden ingeworpen en
een auto van de Amerikaanse ambas
sade werd beschadigd, heeft verklaard,
dat de Jordaanse regering het voorge
vallene „ten zeerste betreurt".
Een Israëlische goederentrein met
dertig rijtuigen is in de afgelopen nacht
naoij de grens met Jordanië door een
mijn ontspoord. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor.
Israel heeft een in krachtige bewoor
dingen gestelde protestnota bij de Israë
lischeJordaanse wapenstilstandscom
missie ingediend.
Israëlische ambtenaren schatten de
•lijkse maaltyd twee i.._
tafel kwamen Van den beginne af heeft
de Broederschap leden van de hoogste
adel onder haar Broeders gehad. Prins
Willem van Oranje behoorde onder hen
en heeft meermalen met de Broeders
aan tafel gezeten Sedert 1818 hebben de
leden van ons Koninklijk Huis evenals
hun grote voorvader de Broederschap
de eer aangedaan de titel van Zwanen-
broeder aan te nemen. Koning Willem
II,Koning Willem III. de Prinsen
Alexander en Hendrik. Prinses Wilhel-
mina, Prins Hendrik, Koningin Juliana
en Prins Bernhard staan in het Gulden
Boek der Broederschap ingeschreven.
Koningin Wilhelmina en Prins Hen
drik hebben in 1904 als Zwanenbroeders
een zilveren bokaal aan de Broederschap
geschonken.
„Verfilming Ciske de rat"
De heer Hans Boekman te Amster
dam ls reeds enigszins gevorderd met de
voorbereidingen tot het vervaardigen
van een Nederlands filmwerk naar Piet
Bnkker's trilogie .Ciske de rat"
Met de Duitse regisseur Wolfgang
Stauditc (maker van o.a. „Der Urder-
tan") is een overeenkomst gesloten.
Deze is bereid de film te maken met
uitsluitend Nederlandse krachten Hij
zal het draaiboek schrijven, voor de zij
nerzijds gewenst geachte dialogen m sa
menwerking met de auteur Piet Bakker.
Met de opnamen hoopt men omstreeks
Mei 1954 een begin te maken.
troepenconcentraties in het gebied by schade op een half milhoen gulden
24 october
I ff» op: 7.20 ut
I :y3an op: 13 00
I ,T^V3,er te
onder: 17.28 uur
mr: onder: 10 19 uur
Katwk te 3 56 ei
Springtij).
Jeruzalem.
Het verzoek was gegrond op feiten, die
ter kennis van de Israëlische regerings
functionarissen waren gebracht. Een
groot aantal strijdkrachten van het
Arabische legioen zou binnen de verde
digingszone zijn samengetrokken, voor
al in het oude stadsdeel van Jeruzalem
De Jordaanse strijdkrachten in de zone
waren veel sterker dan was toegestaan.
Israël noemt dit een „flagrante schen
ding van de bestandsovereenkomst".
generaal bennike in
amerika.
Generaal Bennike, hoofd van de vn-
commissle van toezicht op het bestand
ln Palestina, ls gisteren le New York
aangekomen, waar hi) de Veiligheidsraad
verslag zal uitbrengen over de spanning
tussen Israël en Jordanië.
Tegenover verslaggevers zei generaal
Bennike: „De toestand is ernstig, maar
ik denk met dat het een groot conflict
De vier eeuwen oude stad Caracas I derne gebouwen verrezen, beide zal worden".
in Venezuela, krijg! momenteel hel ..wolkenkrabbers", van maal. be- j loSllg cónflwb» SS hBd°fn"
aanzien van een moderne. Amen-j staande uit 2fi verdiepingen. zei dat hij alleen maar verslag kwam
kaanse stad. door de ingrijpende liet snelverkeer raa d door de tun- u'tbrengen.
erandcringen. die men in liet een- nel en komt eerst buiten de stad I Arabische klacht
van de stad aanbrengt. Hier weer op de open weg. Een onder- De zes Arabische leden van de vn
l D't nummer bestaat uit 14 pagina's
trum i
ziet U b.v. het Centra Bolivar, vroe-
cr genoemd de Avenida Bolivar,
waar op de beide hoeken tegenover
elkaar twee volkomen gelijke, mo-
I Egypte, Irak, Libanon, Saoedi-Avabië,
en Jemen hebben de Veilig-
Van de dertig lege tankwagens
telden er achttien Ook de nieuwe D.e-
sellocomotief Lep uit de rails Een half
uur voor d? explosie was een volle olie-
trein de plaats van de aanolag gepas-
seerd.
Prinselijke reis near Ethiopië
Bernhard is zoals bekend, voor-
13 tot 18 November ,i.s.
een bezoek te brongen aan Ethiopië.
Gedurende het verb.ijl in Addis Aüeha
zal Z.Iv.II. di gast zyn van Zijne Kei
zerlijke Majesteit. De Prins zal o.m.
bezoeken brengen aan de Kroonprins
van Ethiopië en andere leden van de
Keizerlijke familie en aan enige mi
nisters.
Voorts vermeldt het programma nog
bezoeken aan enige onderwijsinstellin-
aan de suik.-rondernemingen
van de HVA te Wor.ji nabij Nazareth, p. 0
W Sm. ZLiia-Ooslriijk vin Addis AbeM. 1 <V alter Schrciber. Christen-
Tot het gevolg van de Pruis behoren Democraat, is door het Westbcrlijn-
KolDóSr"Vl'ld1£'t.ÏÏn"r1.ïï: sl<"1si""l>-»'cnt mei r,2 legen V
Eibers, adjudant, maj. vlieger Sonder-stemmen gekozen als opvolger van
.licenser? "dé overleden burgemeester.
I lische strijdkrachten tegen Jordanië" op I hoofdcommissaris der Rijkspolitie de t-ln:~d Rei iter. Dr Schreibi'i was
l de agenda op te nemen. I heer Sesink. vicc-burgemeester onder Reuter.
gronds busstation en een parkeer-gy$g
plaats voor IfiOO auto's zijn nog in heidsraad verzocht een gezamenlijke man. de neer L Nd
aanbouw. j aangaande „agressie door Israë- ment van Buitenland;