LEIDSCH
DAGBLAD
KLM-liftmaster leidt met voorsprong
op schema in handicapwedstrijd
92ste Jaargang
VRIJDAG 9 OCTOBER 1953
No. 28038
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0.47 pe<r week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No 5"(055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redact.e: 21507
Op iceg naar Cliristcliurcli
Hodges door koene sprong
snelheidsfa voriet
Een der aclit deelnemers op
Cocoseilandeii uitgevallen
Hedenochtend om twee minuten over 9 uur (Ned. Tijd) is de KLM-lift
master „Dr ir Damme" op het vliegveld te Karachi in Pakistan geland en om
9.27 uur weer vandaar vertrokken, nadat het toestel gistermiddag om één
minuut voor half zes uit Londen was vertrokken als het kanspaard in de handi
capwedstrijd naar Christchurch in Nieuw Zeeland. Het tijdstip waarop Karachi
bereikt werd, betekende dat de KLM-machine toen meer dan twee uur voor
lag op het uitgestippelde schema, terwijl de handicap-concurrenten, de Vis
count en de Hastings, die door een zwaardere handicap veel sneller zouden
moeten vliegen dan het KLM-toestel, daarmee ongeveer gelijk op vlogen, zij
het langs andere routes.
In de snelheidsrace werd een nek-aan-nek-strijd uitgevochten door de Can
berra's, die alle gemiddelde snelheden maakten van ver over de 800 km. per
uur. Het Britse vliegtuig van wingcommander Hodges ligt op het moment dat
wij dit schrijven voor, doch de voorsprong bedraagt slechts enkele minuten
op enkele andere toestellen. Hodges heeft echter, na uit Colombo op Ceylon
te zijn opgestegen, de Cocoseilanden gepasseerd en zal eerst in Perth in
Australië weer landen; hij kan door die gewaagde sprong zijn positie in de
race enorm verbeteren, aangezien de andere toestellen wel op de Cocoseilan
den zullen moeten landen.
Voor latere positiemeldingen van de deelnemende vliegtuigen verwijzen
wij naar „Laatste berichten" in dit blad.
Weinig belangstelling bij
vertrek uit Londen
(Van o
s Londense correspondent)
Londen Is een reusachtige stad, waar
in eigenlijk alles in het niet verzinkt.
Daarom moet men er ach niet over
verwonderen dat van de tien millioen
Londenaren er zich slechts een schamele
drieduizend naar de start van de lucht-
race hadden begeven. Voor de mies te
Engelsen was de aardigheid er af omdat
er maar één Britse deelnemer nas in de
handicapwedstrijd en deze bovendien
niet kon winnen.
De pers wijdde nauwelijks aandacht
aan de voorbereidingen.
Zo kwam liet dat het slechts een
beetje drukker dan Anders was op
Londen Airport. Er stond ook slechts
een enkele politieagent, die zo'n beetje
voor de afzetting zorgde, doch daar
behoefde men zich overigens niet veel
yan aan te trekken. Het ligt niet in de
Britse aard om zich ergens werkelijk
drukker over te maken dan nodig is,
tenzij het de testmatch of dc Derby
geldt.
De televisie vormt natuurlijk een aan
vaardbaar excuus voor de gering? be
langstelling. Bovendien prikkelt een
vlucht naar Nieuw Zeeland niemands
fantasie meer Dat is r.u eenmaal anders
dan twintig jaar geleden.
De Engelsen zijn natuurlijk trots op
hun wonderbaarlijke vliegtuigindustrie
cn op hun luchtvaa!tonderncming?n.
maar zij zijn er emotioneel niet zo mee
verbonden als «u met de KLM. die een
waarlijk nationaal instituut is
Het was een prachtige windstille
herfstdag. D3t het zo gezapig toeging
gedurende de uren. voorafgaande aan
het vertrek, kwam ook doordat de luid
sprekers defect geraakt waren, zodat
muziek ontbrak en het publiek meren
deels aan zichzelf werd overgelaten.
De aanblik van de deelnemende ma
chines en de bedrijvigheid rondom was
voor de toeschouwers een niet voldoende
afleiding.
Weerrapporten
WEERBERICHT
Meer wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenbanken en in het Zuid-Oosten
van het land In de nacht en ochtend
hier en daar mist. Over het algemeen
weinig verandering In temperatuur In
het binnenland aanvankelijk nog zwakke
overigens matige tot vrU krachtige wind
tussen Zuid en West.
(Opgemaakt te 10 uur).
10 OCTOBER
Zon op: 6 55 uur, onder: 17.58 uur.
Maan op: 954 uur: onder: 18 14 uur
Hoogwater te Katwijk te 4.25 en
16.42 uur. (Springtij).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Het enige officiële moment vormde de
aankomst om kwart over drie (Engelse
tijd) van de Hertog van Gloucester, die
blootshoofds was en In burger. De be
manningen stonden voor de toestellen
aangetreden en werden aan de Hertog
voorgesteld, die daarna de vliegtuigen
van binnen bezichtigde. De Minister van
transport. Lennox Boyd, vergezelde de
hoge bezoeker, Dr Plësman, die geluk
kig nog op tijd uit Amerika terug was
om bij de start van de luchtrace aanwe
zig te zijn. stelde de hertog aan de be
manning van dc Nederlandse Liftmaster
voor Ook ir Damme praatte met de be
manning.
Om precies halfvier in de vroege mid
dag ginaea-de 64 passagiers aan boord.
In plaats van de Scheveningse visser,
Alio Harteveld, die door dc inenting ziek
geworden was, ging een Amerikaan,
verbonden aan de Douglasfabnek mee.
Onder het vaderlijk oog van dr Plcs-
man, die vergenoegd onder bij de trap
slond. klommen de jeugdige emigranten
en degenen die hen vergezellen, naar bo
ven
Het was voor menigeen een moeilijk
ogenblik.
Maar daar was gelukkig de heer J. P.
van der Heyden. assistent directeur van
de KLM te Londen, die allen de hand
drukte en een bemoedigend woord mee
gaf. Gedurende hun korte verblijf hier
was hij met de zorg voor de emigranten
belast. Zij waren overstelpt door emoties
als gevolg van het doorsnijden van de
band met het vaderland, dc enorme be
langstelling van de fotograf?n en film
mensen bij hun aankomst in Londen en
ce overweldigende indrukken van deze
stad. welke zy in ijltempo bezichtigden.
Zij hadden een groot diner gehad, ge
volgd door een ontmoeting met de we
reldpers. bracht ?n daarna nog opnieuw
een bezoek aan de stad en kregen daar
enboven tal van voor hen vreemde for
maliteiten te vervullen
Daarbij kwam dat nog geen hunner
ooit had gevlogen!
En tenslotte kwam dan nog de span
ning van de luchtrace. waarui zij ver
zeild waren geraakt.
Het viel niet te verwonderen dat voor
sommigen dit alles teveel was.
KLM ALS EERSTE DE LUCHT IN
Om ruim vier uur stonden de drie
machines ln de verte aan de startlijn
alsof zij tegelijkertijd weg zouden sprin
gen. Voor het publiek was het een uniek
schouwspel omdat de toeschouwersruim
te zich voor deze gelegenheid in het
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
VERGELIJKING
CHRISTCHURCH—MELBOURNE
Een vergelijking tussen de Mel
bourne-race en de vlucht naar
Christchurch levert het volgende
beeld op: De tweemotorige Douglas
D C 2 „Uiver" vloog in 1934 van
Londen naar Bagdad in een tijd
van 16 uur en 33 minuten.
De „Dr ir M. H. Damme", een
viermotorige Douglas DC 6 A heeft
dezelfde afstand afgelegd in 9 uur
en 55 minuten. Het beeld van de
6trljd geeft een zelfde verhouding
te zien.
midden van het veld bevond en iedereen
dus alles prachtig kon zien
De klok stond bijna halfvijf Men zag
dat de vier schroeven van de Douglas op
volle kracht draaiden, maar op de grote
afstand hoorde men zelfs het zoemen
Het was nu doodstil op het vliegveld.
Met spanning keek men naar dc grote
Douglas. Nog even. Toen bleek de Her
tog van Gloucester met een groene
vlag het vertreksein tc hebben gege-
De luchtrace Londen-C'hristchurch
had hü daarmee symbolisch ingeleid.
De Douglas rolde weg. Na een korte
aanloop kwam hij los. Iedereen wuifde.
Een scherp? bocht en omhoog klom
het sierlijke silhouet van de zware
machine tegen de purperen elnd?r.
Een moment en toen loste de zware
Nederlands? machine zich in het ne
velige avondgrijs van dc Oostelijke
avondhemel op
De KLM was een nieuw avontuur be
gonnen
Daarop volgden de Hastings en de
Viscount, welke laatste na een zeer
lange run langzaam van de grond
De lichten waren al ontstoken toen
om half zes (Engelse tüd) de Canber
ra's één voor één de horizon tegemoet
daverden en snel klimmend uit het
gezicht verdwenen.
K.L.M. liep regelmatig in op
scherp schema
de snelheid van ruim 470 K.M. per
uur afgelegd. Hier volgt een overzicht
van dc tijden:
Londen vertrek 17.29.
Rome aankomst 20.34 vertrek 20.56.
Bagdad aankomst 03.25 vertrek 03.40.
Karachi aankomst 09.02 vertrek 09.27
Dit' betekent, dat de „Dr ir M. H.
Damme" van Londen tot Rome een
gemiddelde hlnksnelheid heeft gevlo
gen van 47G K.M. per uur. van Rome
tot Bagdad 479 K.M. per uur en van
Bagdad tot Karachi 462 K.M. per uur.
Canberra's stormden naar
hun doel
Het vrij scherp gestelde tijdschema
van de KLM-liftmaster en van tijd tot
tijd ongunstige weersomstandigheden
ten spijt heeft de Nederlandse machine
tijdens de eerste helft van de handicap
race regelmatig op het tijdschema kun
nen inlopen. BH het vertrek uit Rome,
de eerste tussenlandingsplaats, bedroeg
die voorsprong reeds bijna een half uur,
Tussen Rome en Bagdad ontmoette de
machine slecht weer Gezagvoerder Koo-
per meldde via de radio, dat nabij
Cyprus deze voorsprong reeds tot meer
dan een uur was vergroot. Beiroet in
Syrië werd vannacht omstreeks kwart
voor twee gepasseerd, op weg naar
Bagdad. Omstreeks diezelfde tyd was de
Viscount, eveneens deelnemer in de
handicaprace. nog ongeveer 300 km van
Bagdad
De Liflmastcr maakte een vlotte lan
ding te Bagdad, naar slechts korte tijd
nodig was om tc tanken. Om kwart
voor vier vannacht steeg het toestel
weer op voor de tocht naar Karachi,
dat als gemeld vanochtend om negen
uur bereikt werd. Het vertrek uit
Karachi om 9.27 uur (alles gerekend
in Nederlandse tijd) betekende een
voorsprong van twee uur en achttien
minuten op het tijdschema, en niet
minder dan zes uur op het handicap
schema. dat iets ruimer gesteld was.
Men verwacht hel toestel vanmiddag
omstreeks half vyf in Rangoon.
Het was vanochtend op Schiphol nog
niet bekend, of de Viscount, die met een
iets lagere snelheid dan de Liftmaster
vloog doch minder tussenlandingen
maakt, eveneens een voorsprong geboekt
heeft op de officiële handicaptijd. Wel
was dit het geval met de derde machine
in de handicaprace. de Hastings, doch
deze winst bedroeg slechts ruim een uur
GEMIDDELDE SNELHEID VAN DE
„LIFTMASTER"
De „K.L.M.-Liftmaster" heeft het tra
ject Londen naar Karachi, ieder op
onthoud meegeteld, met een gemiddel-
De vyf Canberra's, die in de snel-
heidsrace deelnemen, zijn als laatsten uit
Londen vei trokken. Met snelheden van
I ver boven de 800 km. per uur stormden
zu al spoedig dc handicap vliegers voorbij.
Vanochtend om 6.35 uur vertrok de
i laatste van de Canberra's, het RAF-
vliegtuig met piloot "urze van het eiland
Ceylon. Hy had een grote achterstand
op de andere vliegtuigen, doordat hy
ïuime tyd verspeelde by Basra in Irak
tengevolge van een motorstoring. De
eerste Canberra die te Colombo landde
was de RAF-maehine gevlogen door
wingcommander Hodges. Hü steeg van
ochtend om kwart óver vyf weer op.
Hij had toen een voorsprong van slechts
enkele minuten op andere toestellen,
maar zyn kansen stegen snel toen bleek,
dat hy de gewaagde sprong naar Austra
lië zou ondernemen zonder tussenlan
ding op de Cocoseilanden. waar de an
dere toestellen wel zullen moeten lan
den.
Het favoriete toestel passeerde de
Cocoseilanden omstreeks half negen
hedenochtend. Een korte tijd later
arriveerde dc Canberra, gevlogen door
luit. kol. vlieger Cumming op de
Cocoseilanden voor een tussenlanding,
alvorens door te vliegen naar Perth.
Van dat laatste kwam echter niets
meer. Bij de landing sprong een band
van een der wielen, cn vervanging zou
te veel tijd vergen. Cumming heeft
dc race gestaakt, zodat nog slechts
vier Canberra's in de lucht zijn. waar
van die van Hodgcs veruit dc beste
kansen maakt als het pcchdui-
veltje niet ingrijpt. Zün naaste con
current immers is «r reeds het slacht
offer van geworden.
Even voor hel vertrek naar Christ
church: op London Airport staat Dr
Plesman, President Directeur van
de KLM te praten met Gezagvoer
der Koopcr en enige andere beman
ningsleden.
Italië accoord met, Ziiid-Slavië
fel tegen jongste Triëst-regeling
Triëst voor de V.N.
In ccn gemeenschappelijke verklaring
zeggen de Y.S. en Engeland, dal zij de
Triest-zone a. die zij ingevolge het vre
desverdrag met Italic bestuurd had
den, zo spoedig mogelijk aan Italië
zullen overdragen en hun troepen
(ongeveer 4.000 man) zullen terug
trekken. Deze stap zou. naar zij ver
wachten. tot een „definitieve vreed
zame oplossing" van het conflict over
Triest cn zijn omgeving leiden.
Hoewel Engeland en de V S het be
sluit als een definitieve regeling be
schouwen, zullen zy geen bezwaar maken
tegen wijzigingen in de grens, waarover
Italië cn Zuid-Slaviè het samen eens
worden.
Men meent tc weten, dat het doel van
Engeland en de V S. is de zone a binnen
zes weken aan Italië over te dragen.
In de verklaring wordt nog gezegd,
dat zy de jongste verslechteringen in
ae betrekkingen tussen Italië en Zuid-
Slaviè als gevolg van de kwestie-Triest
met bezorgdheid hadden gezien
Daar het onmogelijk bleek om met de
andere ondei tekenaars van het vredes
verdrag overeenstemming te bereiken
over de vorming van een permanent
regiem voor het vrije gebied van Triest,
zoals voorzien in het vredesverdrag,
aangezien men het niet eens kon wor
den over de benoeming van een gouver-
Het grole moment voor de KLM I hoogte; de vier machtige motoren
Liftmaster: de Hertog van Glouces-ldraaien in duizelingwekkende snel
ler staat met dc startvlag in de I hcid: over enkele seconden komt er
I in de Ir Damme beweging en zal de
grole tocht naar Christchurch be-
I gonnen zijn
neur. en daar de huidige toestand als
gevolg van de onenigheid tussen Italië
cn Zuid-Slavie onbevredigend was, be
sloten Engeland en Amerika het bestuur
over zone a aan Italië over te dragen,
zo wordt verklaard.
Beide regeringen vertrouwen er op. dat
haar besluit de basis zal vormen voor
vriendschappelijke en vruchtbaie samen
werking tussen Italië en Zuid-Slavtë.
welke voor de veiligheid van West-
Europa even belangrijk is als voor de
belangen van de twee betrokken landen.
ITALIË GAAT ACCOORD
Een woordvoerder van het Italiaanse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft medegedeeld, dat de Italiaanse
regering het Westerse voorstel voor een
oplossing van het vraagsluk-Trièsl
heeft aanvaard.
Het verluidt, dat de Italiaanse rege
ring gaarne zou zien. dat Italiaanse
troepen de Brits-Amerikaanse zone van
Triëst binnen enkele dagen binnenruk
ken De Italiaanse generale staf en de
bevelhebbers der Britse en Amerikaanse
(roepen te Triest zouden reeds begon
nen zyn met dit (e regelen.
„Italië handhaaft zyn voorstel voor een
volksstemming, omdat het een volks
raadpleging de beste methode voor een
definitieve regeling van de gehele
kwestie acht"
..De Italiaanse regering zal. zoals reeds
door de eerste minister in de Kamer van
Afgevaardigden meegedeeld, niet in ge
breke biyven om het verkeer met Oos-
tenryk. Zuid,Slavië en andere landen in
het achterland (van Triest» te verge
makkelijken".
..Bij de uitoefening van het bestuur
zal de Italiaanse regering volledige eer
biediging van de rechten en fundamen
tele vrijheden van alle burgers verze
keren en zij vertrouwt, dat het voor
lopige Zuidslavische bestuur van de zone
b door dezelfde beginselen zal worden
geleid", aldus deze verklaring.
ZUID-SLAVIE AFWIJZEND
President Tito heeft de Amerikaanse
en Britse diplomatieke vertegenwoor
digers in Belgrado meegedeeld, dat
hij dc stap van de Westelijke mogend
heden resoluut veroordeelt".
Tito zei. dat „de Zuidslavische rege
ring zich nooit zou kunnen verenigen
met een dergelijke eenzijdige maat
regel" en hu -af als zyn mening, dat
„een dergelijke concessie aan het
Italiaanse imperialisme" niet zou bij
dragen tot verbetering der Zuidsla-
vischItaliaanse betrekkingen.
„De Zuidslavische regering zal alle
stappen die zy kan doen, ondernemen
en. in overeenstemming met het hand
vest der Ver. Naties, Ie Zuidslavische
belangen in de zone „a" van hel „vrye
gebied" beschermen", zo verklaarde
vice-premier Kardelj. „Zuid-Slavië zal
een not3 in deze geest toezenden aan
de westelijke mogendheden".
Ook de Zuidslavische minister van
buitenlandse zaken. PoDOvic. die In New
York de algemene vergadering der V.N
bijwoont, noemde het Brits-Amerikaanse
Britse troepen
in Brits-Guyana
Behalve de 500 man die met de „Superb"
werden aangevoerd, is nog 120 man per
vliegtuig uit Jamaica te Georgetown
aangekomen.
In de straten van Georgetown wordt
thans door Britse troepen gepatrouil
leerd Britse militairen hebben de wacht
betrokken voor de ambtswoning van de
gouverneur-generaal. Tot nu toe ston
den hier leden van dc plaatselijke politie
macht op post. In de stad zelf is alles
rustig.
Leden van de communistisch gezinde
„vooruitstrevende volkspartij", welke
onder leiding van premier dr Jagan
staal, hebben in allerijl op het partij-
hoofdkantoor en in ccn boekwinkel be
rustende stukken en Sovjetrussische
litleratuur naar elders vervoerd. Dit
werd gedaan met het oog op verwachte
huiszoekingen door de politic.
De vooruitstrevende volkspartij heeft
haar leden in een rondschrijven aange
raden „vastberaden en kalm" te blyven.
De leden moeten zich „niet in de val
laten lokken door deze pogingen tot uit
daging".
De Britse gouverneur, sir Alfred Sa
vage. heeft in een radio-uitzending een
verder gebruik van zijn uitgebreide
macht" bekendgemaakt
Dr Jagan. de als communistisch ge
zinde beschouwde premier van Brits-
Guyana, heeft in dc volksvertegenwoor
diging medegedeeld, dat zijn regering
zich voorstelt een delegatie naar Londen
te zenden, om haar zaak met dc Britse
autoriteiten te bespreken
Deze delegatie zou mogelyk ook naar
New York reizen, om dc zaak van Brits-
Guyana onder de aandacht der Verenig
de Naties te brengen.
besluit „onwettig en onaanvaardbaar".
Hy zei. dat zyn regering niet was ge
raadpleegd en ook niet van te voren op
de hoogte was gebracht.
Radio-Belgrado verklaarde in een fel
commentaar, dat Zuid-Slavie gedwon
gen zou zijn dc kwestie, „in het be
lang van de vrede", voor de V.N. te
brengen. Het besluit zou niet leiden
tot consolidatie van de betrekkingen
tussen Italië cn Zuid-Slavie. maar
integendeel de spanning tussen beide
landen vergroten.
BETOGINGEN IN ZUID-SLAVIË
Kort na dit commentaar van radio-
Belgrado ontstonden in de Zuidslavische
hoofdstad betogingen. Menigten trokken
naar het stadscentrum onder het roepen
van leuzen als: „Wy zullen ons leven
geven, doch niet Triëst". De betogers
trokken niet op in gesloten gelederen
en volgens waarnemers scheen de de
monstratie een spontane reactie van
het volk te zijn. Radio-Belgrado onder
brak later op de avond het normale
program voor het geven van verslagen
van betogingen, die in het gehele land
werden gehouden.
Ruiten van het gebouw te Belgrado,
waarin het Italiaanse gezantschap is
ondergebracht, werden Ingegooid. Een
jeep. eigendom van het gezantschap, is
beschadigd. Een ongeveer vyf duizend
man sterke menigte schreeuwde „Tito
geef ons wapens, de fascisten hebben
weer een grote mond".
De Italiaanse gezant heeft gespro-
testeerd tegen de demonstratie voor het
gezantschapsgebouw', waarop de Zuid
slavische chef van het protocol zijn
verontschuldigingen aanbood en zyn
spyt betuigde.
„Leugenaars, wy hebben op jullie
vertrouwd", riep een woedende menigte
Zuidslaviërs buiten het gebouw der
Britse ambassade. De demonstranten
poogden het erf, dat het ambassade
gebouw omringt, te betreden, doch dit
werd hun door bewapende Zuidslavische
politie belet.
Ook buiten het gebouw der Britse
ambassade werd gedemonstreerd. Een
Amerikaanse wacht werd door een
steenworp getroffen Ruiten werden ver
nield.
Ook van het Amerikaanse ambassade
gebouw werden verscheidene ruiten in
gegooid Later op de avond verliepen d«
demonstraties.
