LEIDSCH
DAGBLAD
WESTDUITSE VERKIEZINGEN BRENGEN
POLITIEKE AARDVERSCHUIVING
Dr Adenauer hoekt ongedachte winst
Verkiezings-impressies uit liet
Ruhrgebiecl
92ste Jaargang
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1953
No. 28011
Directeur: J. W. Hcnny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0.47 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 26041; Redactie: 21507
Socialisten kansloos geslagen
>eo-Nazi,s en communisten kwamen er in
het geheel niet aan te pas
(Telefonisch van onze correspondent te Bonn).
De Bondsdagverkiezingen zijn een enorme, in deze omvang totaal onvoor-
iene persoonlijke triomf voor Adenauer geworden. Hij heeft zijn partij niet
alleen boven water gehouden, wat de meest optimistische beoordelaars van de
verkiezingskansen van de C.D.U. aannamen, maar verder bovenuit aan een
lege geholpen, waarover iedereen, inclusief de C.D.U.-ers zelf, verbaasd staan.
Ware er gisteren in de Bondsrepubliek volgens het Engelse kiessysteem ge-
itemd, zoals de C.D.U. gewild heeft, maar waarvoor zij in de coalitie en in de
Bondsdag geen meerderheid kon krijgen, doordat de F.D.P., de Liberalen, er
tegen was, dan zou zij in haar eentje zelfs meer dan tweederde van het aantal
mandaten veroverd hebben. Maar ook nu is haar meerderheid zo groot, dat
Adenauer elke nieuwe regering kan samenstellen die hij zelf wenst. Geen partij
buiten de C.D.U. kan meer eisen stellen. Wil de ene Adenauers zin niet doen,
dan kan hij zich tot een hele reeks van anderen wenden. Zijn triomf is om zo
e reggen totaal. De C.D.U. is, parlementair gesproken, nu zelfs machtiger dan
de N.S.D.A.P. was toen Hitier rijkskanselier werd.
Aan de overwinning van de C.D.U. beantwoordt de nederlaag van de
S.P.D., die zo duidelijk is, dat zij ook toegegeven wordt. Deze partij, waarvan
velen op het laatst aannamen, dat zij de sterkste zou worden, is slechts half
j groot als de C.D.U.
HOE TE VERKLAREN?
Hoe is deze aardverschuiving, die des
I? indrukwekkender is omdat er vol-
fMS het stelsel van evenredige verte-
jen*oordiging is gekozen, te verklaren?
In de eerste plaats is wederom weer
f-r.s eebleken: hoe beter de opkomst
en de kiezers, hoe gunstiger voor de
burgerleken. De sociaal-democraten
hebben nu eenmaal een hechtere ver-
tetingsdiscipline en wordt er met wei-
iic animo gestemd, dan blijven er naar
enredigheid altijd meer burgerlijken
<ociaal-democraten thuis,
verkiezings-animo was gisteren
opmerkelijk groot II plus minus 85
van d? kiesgerechtigden togen ter
stembus). En dat is één reden voor
Adenauers succes.
De West-Duitse kiezers zijn voor de
jrote dag wat sfinxachtig geweest, waar
s.: veelal geconcludeerd werd. dat zij
P'Q politieke interesse hadden.
Hel Duitse volk is echter weer een
door en door burgerlijk volk geworden.
rn als zodanig ligt hen het individuele
•lemhokje kennelijk beter dan de
massale verkiezingsvergadering. Zü
hebben meer op daden dan op woor
den gelet, en de daden waren onmis
kenbaar op de kant van Adenauer.
j de eerste Bondsdagverkiezingen,
a 1949. ondernamen 78.5 pet. van de
:'-aigcrechtigden, en dan nog met een
j-.iuderophalen. de gang naar de
mbus. Waren alle partijen niet één
nat? Waren de bezettingsmogendhe
id niet de baas en was elke zogenaam
de ei;en politiek niet een wassen neus?
Zo dacht toen menige kiezer. En had
hem toen het adagium voorgehou-
:in dat nu niet zonder overtuigings-
t-j-l* ce ronde heeft gedaan, namelijk
,Wer :immt bestimmt". dan sou hij
r.iar v at gemeesmuild hebben. Hi) wist
"■el beter. Wanneer hij in 1949 deson-
dirta zijn stem uitgebracht hoeft, dan
dat hoofdzakelijk om te tonen welk
ten hekel hU aan de „bonnetjes" en
den heel wat beter gehandhaafd.
I Hoezeer in dc afgelopen jaren de om
vang van bet Neo-Nazisme in Duits
land overschat is. toont de klagelijke
I tiguur. die dc DRP, Deutsche Reichs
Partei, geslagen heeft. Hiermede is
niet gezegd dat er in Duitsland geen
ambiteuze Neo-Nazisten bestaan, maar
en dat is het beslissende, hun aan
hang is niet noemenswaard.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur).
Ie*.-,
Zehinkt licht bew. windstil 13
S'oekholm zwaar bew. zw 4 16
«:o mist w 1 12
-li onbewolkt w 2 17
A-Ts'crdam onbewolkt o 4 17
«Inburgh licht bew. windstil 21
lenden onbewolkt windstil 21
Luxemburg onbewolkt no 9 20
onbewolkt nno 4 24
onbewolkt no 1 31
half bew. windstil 27
half bew. windstil 27
onbewolkt windstil 25
onbewolkt windstil 23
geh. bew. o 4 27
onbewolkt windstil 20
onbewolkt no 2 23
onbewolkt o 3 19
licht bew. n 4 23
geh bew. windstil 20
onbewolkt n 2
Parijs
C:enoble
Svce
a*
Junchen
'wen
•nnzbrück
(Incez M cd.-adv.)
WEERBERICHT
Nazomer
Bilt verwacht tot morgenavond:
jro°? zonnig weer met weinig wind.
"!r Iets hogere maximumtemperatu-
'Opgemaakt te 10 uur).
Zon o
•1 op: 6.02 U
op: 6.14
U
uur.
8 SEPTEMBER
r: onder: 19.12 uur.
jut; onder: 18 50 uur.
Katwijk te 3.26 en
1 nummer bestaat uit 10 pagina's
Dr Adenauerdc grote triumfator.
aan de hele verdraaide distributie had.
die zijn dagelijks leven zo vergalde.
Want ah eén figuur uit die verkiezin
gen van 1949 als overwinnaar te voor
schijn is gekomen, dan is het Erhart, de
later zo succesvolle eerste Duitse mi
nister van economische zaken, die toen
de kiezers beloofde daar radicaal een
einde aan te maken, en dat vervolgens
ook deed. hoewel de bezettingsmogend-
heden deze waaghals voor gek verklaar
den en klaar stonden om bi) de eerste
de beste schipbreuk het stuur hem weer
uit handen te nemen. Dat was vier jaar
geleden, toen buitenlandse politiek nau-
welijks ter sprake kwam en de ex-
Obeibürgemeister van Keulen, dr hono
ris causa Adenauer, in wie de ambitie
sluimerde hier op de voorgrond te tre
den, nog niet aan zijn trekken was ge
komen en zijn naam nog amper wat te
betekenen had.
En hoe is de situatie nu. vier jaar la
ter'
Dezelfde Adenauer domineert en
triomfeert bij verkiezingen, die in de
eerste plaats om de buitenlandse poli
tieke koers van de Bondsrepubliek gaan.
JEUGD STEMDE ADENAUER
In de tweede plaats zijn er drie mil
lioen jonge kiezers bijgekomen, en die
jonge kiezers hebben zich. hoewel de
SPD hen reeds grotendeels voor zich
had opgeëist. in meerderheid voor
Euiopees g:zmde politiek van Adenauer
uitgesproken, hetgeen duidelijk uit de
cüfers blijkt.
In de detde plaats zijn massa's de
mocratische kiezers van de FDP, de Li
beralen, naar de ODU overgelopen om
dat zij na dc zaak Naumann het gevoel
hadden dat het in hun eigen partij niet
meer helemaal pluis was.
De DP. Deutsche Partei, niet zo ge-
compromiteerd, heeft zich om deze re-
Bestendig weer
Het KNMI deelt mede:
Een uitgestrekt hogedrukgebied be
dekte vanmorgen het grootste deel \an
Europa, Alleen in Rusland is de lucht
druk laag Tussen dit lagedrukgebied
en h?t maximum boven Europa voeren
kiachtige Noordenwinden grote hoe
veelheden koude poollucht naar het
Zuiden, die in Oost-Europa een voor
proefje van de winter geven. Ook de
lucht boven ons land is van polaire
oorsprong, maar deze is in betrekkelijk
langzaam tempo over Scandinavië, de
Oostzee en Duitsland gestroomd. Voor
al op de laatste étappe van deze route
is ze belangrijk verwarmd.
Intussen wordt het hogedrukgebled
In Noord-Europa aangevallen door een
zeer actieve depressie op de Noorde-
liike IJszee Het centrum van de hoge
dtuk. dat zich vanmorgen boven Noord-
Duitsland bevond, gaat daardoor in de
nchting van ons land bewegen.
De huidige druk verdol ine vertoont
eer. grote mate van stabiliteit. We mo
gen verwachten, dat het weer nog een
groot deel van deze week onder invloed
zal blijven van hoge druk, zodat op
droog weer gerekend kan worden.
iOH a7- luj 7rz a.kx xaa.
En in de vierde plaats is er dan de
grote tegenstelling op buitenlands po
litiek gebied, die als de controverse
Adenauer-OUenhauer de verkiezingen
absoluut beheerst heeft, en met een
overtuigend votum ten gunste van
Adenauers opvatting en beleid geëindigd
is.
Zelfs de vluchtelingen, die alle eco
nomische redenen hadden om op de
Vluchtelingenpartij van Waldemar
Kraft te stemmen, hebben er in zeer
groten getale de voorkeur aan gegeven
uit politieke overwegingen te stemmen
wel op de partij van de man op wie
zij hun anti-Russische gevoelens projec
teren. Niets heeft Adenauer bij deze
verkiezingen meer gebaat dan de on
onderbroken scheldkanonaden, waaraan
.an communistische zijde heeft bloot
gestaan.
Ollenhauer en zijn partij daarentegen
hebben het ongelooflijk duur moeten
betalen dat zü in dit opzieht minstens
onduidelijk zijn geweest. Het Duitse
volk wenst geen dubbelzinnigheden,
waar het de Sovjets betreft en dat
heeft de SPD zó slecht aangevoeld,
dat zij er nog een paar dagen voor de
verktezingen goed aan meende te
doen met een neutraiistisch program
ma voor de dag te komen.
Door zijn succes bij de vluchtelingen
is tevens bewezen hoe groot Adenauers
aanhang onder de bewoners van de Sov
jet-zone is.
Het is nogmaals uitermate jammer,
dat de Bondsrepubliek het Engelse ver
kiezingssysteem niet kende, want zelden
is er op het continent een stembusstrijd
uitgevochten, die zo zeer herinnert aan
de manier waarop de Britten hun po
litieke tegenstellingen plegen te beslis
sen. namelijk als een keus tussen in
principe slechts twee mogelijkheden,
twee partijen.
SLECHTS TWEE MOGELIJKHEDEN
Ook in de Bondsrepubliek is het gis
teren in principe om twee mogelijkhe
den gegaan, de mogelijkheid Adenauer
en de mogelijkheid Ollenhauer. En had
men daaruit op de Engelse manier de
consequenties getrokken, dan zou de
uitslag nog duidelijker zijn geweest
Dan zou de aardverschuiving. - want
daarvan is sprake, ondanks de ver
zwakking, di« zij in het prisma van het
evenredige kiesstelsel noodzakelijkerwijs
moest ondergaan - in haar meest ware
karakter zichtbaar zijn geweest.
ZEGE VOOR WESTELIJKE
POLITIEK EN DUITSE
DEMOCRATIE.
Concluderende moet men zeggen dat
het votum van de West-Duitse kiezer
een grote overwinning voor dc Wes
telijke politiek enerzijds, voor de de
mocratie in Duitsland anderzijds is
geweest.
Het Duitse volk heeft verrast door een
opmerkelijk gezond politiek besef. Met
cén slag heeft het zich vooraan de
rij van de meest stabiele Europse lan
den geplaatst.
Dit zal ongetwijfeld de Jalouzie van
landen opwekken, die die stabiliteit niet
hebbep. wat wel eens tot nieuwe verte
keningen van de ware politieke verhou
dingen in dit land zou kunnen leiden.
Zo hoort men nu reeds. o.a. van SPD-
zijde. de opmerking dat de democratie
in Duitsland helemaal geen overwin
ning behaald heeft, omdat Adenauer
zelf geen ..democraat" zou zijn en nu de
gelegenheid zou aangrijpen om in West
Duitsland een autoritair bewind te ves
tigen.
Deze speculaties zijn echter even
vervroegd als boosaardig en gaan aan
de kern van de zaak voorbij.
Die kern is dat de West-Duitse kie
zers gisteren de beste keus gemaakt
hebben die zij menselijkerwijs gespro
ken maar maken konden.
De Duitsers hebben de wereld juist
daardoor echter een nieuw raadsel
opgegeven. Zij vatten de democratie
even ..gnindlich" op als vroeger de
dictatuur!
Engeland vermindert troepen- ™c "«ns aardschokken
aantal in Oostenrijk j c,,EKISlwD
Dr Britse ambassadeur en hoee eom- Zaterdagmiddag Is te Athene een
missarlï l„ O.slemük Sir'n.r.ld aardschok waarnomen d.c Vordt
f'aerla heeft Vrlirlti. Tan rte Oosten- beschreven alS de hevigste SinÜS de
SSl ÏTre kaSeimr dr SSSSt. aardbevingen, d.e de lonnche anoen
medegedeeld, da. de Brits, be.etting,.
troepen in Oostenrijk tegen het einde -e(1 hc Ten 1-et
van dit jaar tot een bataljon zullen binnengekomen^htoijaet
worden teruggebracht.
Engeland heeft op het ogenblik drie
bataljons in Oostenrijk.
De Britse hoge commissaris zei. dat
Engeland zijn plicht jegens Oostenrijk
zal blijven vervullen, maar dat het tevens
al het mogelijke zal doen om de last van
een bezetting voor het Oostenrijkse volk
te verlichten
Zij is echter van mening, dat het terug
trekken van alle troepen de huidge Vier-
mogendhedenovereenkomst betreffende
Oostenrijk in gevaar zou brengen.
Volgens een officiële Britse schatting
heeft Frankrijk op het ogenblik twee
maal zo veel troepen in Oostenrijk als
Engeland. Amerika vier maal zo veel en
de Sovjet-Unie ongeveer acht maal zo-
i sterkst was in Argoetoli. de verwoeste
stad op Cephalonla
Na de aardschokken zijn S™1* hoe
veelheden aarde van de oevers van het
kanaal van Konnthe ln het water ge
gleden. Het verkeer door het kanaa! ts
stilgelegd. 15 personen werden gewond.
veel Hoewel Engeland reeds in Januari
van dit jaar heeft bekendgemaakt, dat
het met ingang van die datum zelf de
kosten van de troepen in Oostenrijk zal
dragen, betekent deze nieuwe maatregel
toch een belangrijke verlichting voor de
Oostenrijkers. Een groot aantal huizen
zal hierdoor o.m. voor de bevolking vrij
komen.
iiiimiiiMiiiiiiiiiiiimiimniiiimiiiiiiimiiimmiiii
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
Adenauer ging „ondanks
alles naar bed"
Bondskanselier Adenauer bleek
een vooruitziende blik te hebben
toen hü gistermorgen bij het uit
brengen van zijn stem verklaarde
optimistisch gestemd te zijn
Op de waag van een journalist
wat hij Zondagavond- zou doen.
wanneer de eerste verkiezingsuit
slagen bekend zoulden worden,
antwoordde de Bondskanselier al
leen maar. dat hij naar bed zou
gaan
(Ingez. Med.-adv.)
Jczz-Slaggitaarcursus
U leert spelenderwijs binnen 3
maanden de echte moderne
jazz-accoorden gebruiken!
Jazz-Pianocursus
Ook U kunt thans binnen 6
ninil. Uw geliefde melodieën en
improvisaties feilloos spelen
door gebruik juiste accoorden!
Uiterst lage lesgelden.
Inzage dankbet. geheel NederL
Gratis nlledige service.
Geen notenschr. of kla\arseribo
Dansmuziek öf Jazz/Bebop.
Beginnelingen en gevord. vraagt
uitgebreid gratis prosp. gitaar of
piano: Nieuwe Rijn 43A. Leiden.
WEER EEN RECORDVLUCHT OVER
DE ATLANTISCHE OCEAAN.
Luitenant-kolonel Klose van de Ame
rikaanse luchtmacht is Zaterdag in
9 uur en 7 minuten over de Atlantische
Oceaan gevlogen van Engeland naar
de Ver Staten. Hij brak hiermee het
record voor dc Oost-West-vlucht over
de Oceaan, dat daags tevoren was ge
vest-'cd door kolonel McCov; deze
maakte de vlucht in 9 uur en 13 min.
Einduitslag der West-Duitse
verkiezingen
De helft der zetels voor de
Christen-Democraten
De officiële uitslag is als volgt:
Christen-democraten
Sociaal -democraten
Vrij# democraten
Duitse partij
Centrum partij
Vluctatelingenblok
Totaal
Hieruit blijkt dus dat de C.D.U. juist
totaal aantal zetels beschikt.
direct evenredig
de helft van het
Bij de evenredige verkiezing zijn de volgende aantallen stemmen op
de verschillende partijen uitgebracht.
Duitse partij
12.440.799
(45.2 pet)
(ln 1949 31 pet)
7.939 774
128.8)
2.628.146
9.5.
897.952
3.3)
217.342
0.8.
(3.1)
5,9.
1.1)
2.2)
12)
581.217
22)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiminiiimm
Overal volkomen rustige stemming
Politiemannen gingen alleen voor hun
plezier nit rijden
(Van onze speciale verslaggever)
ESSEN. ZONDAGAVOND
Alsof deze Zondag gelijk was aan de andere, zo heeft de bevolking van
het Ruhrgebied. waar nog de meeste linkse extremisten van We»t-DniIs
land wonen, de zesde September doorgebracht. Het enige opvallende was
dat het vanmorgen bijzonder stil was op de grote verkeerswegen in West-
Dultsiand, maar een uur nadat de stembussen waren opengesteld, leken de
grote autowegen naren renbanen, want tienduizenden haastten zich. na
dat men had gestemd, om de „verloren tijd" in te halen en naar buiten tc
gaan teneinde te profiteren van deze heerlijk warme Septemberdag, hoe
belangrijk zü ook mocht zün voor de politieke ontwikkeling in Europa. En
datzelfde hebben ook verreweg de meeste van de vier millioen georgani
seerde Duitse turners en athleten gedaan, die de autoriteiten hadden
aangeboden om té helpen ingeval de rode infiltranten uit de Oost-zone of
hun geestverwanten in Wcst-Duitsland de boel hier en daar in het hon
derd wilden jagen. Zü werden echter vricndelük bedankt: dc politieagen
ten één bü ieder stembureau konden het wel af en van opstootjes
is niets gebleken.
In de afgelopen nacht was de laatste Ruhrgebied hadden de gemeentelijke
papiei lawine ten behoeve
dagverkiezingen over West-Duitsland
uitgestort. De piopagandisten zochten
daarvoor de plaatsen uit waar de mees
te mensen bü elkaar kwamen, büvoor-
beeld bij de uitgangen van bioscopen of
bij landelijke uitspanningen, teneinde
de klanten van deze etablissementen nog
een laatste opwekkend woord mee te
geven, maar in de grote steden van het
In iVest Duitsland hebben Zondag llicr zien ut in ceil van dc stem
de verkiezingen van een nieuxvel bureaux in Frankfort de mensen hun
Bondsdag plaats gevonden. stemplicht vervullen.
aanplakzuilen met het ernstige gezicht
van dr Adeneuer. het jongensachtige
uiterlijk van prof. Erhart en het weinig
zeggende gezicht van Ollenhauer. die er
aan herinnerden dat het vandaag de
grote dag was.
Zelfs was de beeltenis van de ge
storven leider der West-Duitse sc
liften. Kurt Schumacher, overal
wezig om tot de kiezers een laatste
vermaan te richten.
PUNTJES OP DE I
De laatste dagen zfjn de puntjes nog
even op de i gezet. Zowel de Bonds
kanselier als Ollenhauer en andere pro
minenten hadden zich dit weekeinde
naar het Ruhrgebied begeven om in deze
conglomeratie van arbeiders nog eens
precies te zeggen waarop het stond.
Ook de communistenleider Relmann
was Zaterdagavond n -ar Solingen ge
gaan, dat vroeger een „rode burcht"
was, waar de communistische invloed
de laatste Jaren aan het slinken is. Vier
duizend man stond gisteren naar hem
te luisteren, en er ontstond enig hand
gemeen, dat de politie met de gummi
stok uit de wereld hielp.
De politiemannen in Solingen heb
ben het vandaag warm gehad. Tien
tallen hunner hebben de hele dag in
overvalwagens zitten braden, gereed
om uit te rukken, en dat laatste ls
herhaaldelük geschied, zü het niet om
demonstranten uit elkaar te jagen,
maar om de mannen een beetje koelte
te geven. Het was geen benüdenswaar-
dige karwei de gehele dag nauw op
elkaar gepakt in zo'n wagen te zitten.
VERGEEFSE COMMUNISTISCHE
POGING.
De communisten hebben een poging
gedaan om in de „Messen"-stad een
candidaat door directe verkiezing in de
Bondsdag te krijgen De regering had
namelijk de mogelijkheid geopend dat
vacanticgangers en weekeinders hun reis
niet behoefden uit te stellen, maar zg.
Wahlscheine konden krijgen, waarmede
zij bij een stembureau elders terecht
konden. Duizenden hebben hiervan ge
profiteerd. In sommige badplaatsen aan
de Noordzeekust werden de stembureaux
zelfs bestormd door duizenden badgas
ten. die in hun stemhokje even enkele
seconden wijdden aan de Europese De
fensie Gemeenschap en de hereniging
van Duitsland voordat zü zich weer in
het water wierpen.
In Solingen evenwel kwamen bussen
vol aanhangers van Reimann opzetten
om de communistenleider hier door di
recte verkiezing een plaats te doen ver
krijgen in de Bondsdag, maar het is
zeer de vraag of het aantal stemmen
voldoende is geweest, want hier. gelijk
elders in Duitsland, is de communisti
sche invloed aan het achteruit gaan.
Er bestaat nog te veel schriftelük
contact met de Oost-zone en de terug
gekeerde krügsgevangenen weten te
veel van de toestanden onder het com
munistische bewind, dan dat de Duit
sers voetstoots aannemen wat Rei
mann c.s. vertellen.
In Keulen was het zo rustig dat de
plaatselijke autoriteiten een uur voor
dat de stemming was afgelopen de
alarm-toestand voor de politie ophief.
Honderdduizend man in West-Duits-
land waren betrokken bü deze alajm-
toestand en ongetwijfeld heeft zü een
kalmerende invloed gehad op de stem
mingsdag. Men heeft de orde-verstoor
ders trouwens in het algemeen geen
kans gegeven. De instructies voor de
vier millioen mensen, die bü de verkie
zingen behulpzaam waren, zün zeer
grondig geweest. Op sommige plaatsen
moest het stembiljet, voordat het in de
bus werd gegooid, drie keer worden
aangevoeld om te constateren of onver
laten de vorige nacht er geen brand
plaatjes aan hadden geplakt, waardoor
de mhoud van de stembussen kon wor
den vernietigd.
Uit Sleeswijk Holstein werd gemeld,
dat de bewoners van een plaatsje zelf
een beschermingswacht voor het stem
lokaal hadden gevormd.
Inderdaad, de bereidwilligheid van de
Duitsers om de democratie te bescher
men was overal groot.
Het is gebleken dat hier en daar de
Wahlscheine zün vervalst door leden
van de Oost-Duitse socialistische een-
heidspartü. De laatste heeft echter wei
nig kans gehad om de verkiezingen te
doen mislukken, of in de war te sturen.
De bevolking van het Ruhrgebied
heeft de schouders opgehaald over de
jammerlüke poging tot nnruststoken,
welke de leden van de Freie Deutsche
Jugend uit de Oost-zone de afgelopen
week hebben gedaan en welke op dui
zenden arrestaties en een geestelijk
pak voor de broek zün afgelopen. Men
heeft er op gereageerd door in mas
sa's naar de stembureaux te trekken,
ofschoon er in Duitsland geen stem
plicht bestaat.
Vanmorgen stonden ln Oberhausen.
Essen. Mulheim en Recklenhausen de
mensen reeds in lange rüen voor de
stembureaux en de percentages der
stemmers zün buitengewoon hoog. In de
buurt van de stembureaux stonden
fietsen met tassen vol pakjes en tcr-
mosflessen, want men wilde vandaag
eens goed profiteren van deze bijzonder
mooie Septemberdag.
