LEIDSCH mDAGBLAD
Haat tegen communisme in geheel
Duitsland heftig en verheten
92ste Jaargang ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1953 No. 28004
Directeur: 3. W. Ramt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wat, Siugcl l. Lelde Giro No 57055
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f6.— per kwartaal: f0.47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Duitsland voor de verkiezingen
Adenauer presteerde fantastisch
veel
(Speciale correspondentie) i
De Duitse beambten, die thans van 1
touristen de passen en nauwelijks
de bagage inspecteren, blaffen en snau
wen niet meer. West-Dultsland, zo be
merkt men terstond en ook naderhand,
is veel gemoedelijker geworden en zingt
gelukkig de nodige tonen lager. En dit
ondanks het feit dat dit land er won
derbaarlijk snel bovenop aan het ko
men is.
Welk een wonderlijk volk is dat
toch! Vatbaar, in sommige perloden,
voor hysterisch fanatisme, maar thans
weer blakend van die andere typische 1
Duitse eigenschap: burgerlijke ge
moedelijkheid. Een volk, thans weer 1
genietend van slngroomgebak en van
ïiloemen, van wijn. van worst en van
operettes. Een volk bovendien en
dit kan ook minder gunstig zijn dat
beu is van politiek cn dat de verkie
zingsdag van 6 September tegemoet
gaat met een veel groter lauwheid dan
men in het buitenland vermoedt.
Vooral wanneer men, zoals uw cor
respondent, rechtstreeks uit Amerika in
Duitsland terecht komt, dan valt het op,
dat dit volk zoveel ouderwetse aspecten
heeft. De mannen, kortgeknipt en met
dikke nekken, domineren nog altijd in
deze maatschappij. Zij lopen, op de per
rons en in de treinen, een paar passen
vóór hun breedheupige vrouwen uit en
sporen hun ega's met de kreet „schnell,
schnell" tot onnodige spoed aan. Die
vrouw volgt heus wel. want volgzaam is
haar aard. Als ze stemt, dan stemt ze
zoals haar man. Maar vele eenvoudige
vrouwen hebben de neiging om zich van
stemmen (èn van lippenstift, èn van
werk buitenshuis) zorgvuldig te ont
houden.
Deze samenleving is, zoals gezegd, ge
moedelijk. Maai- hoe vreemd het ook
klinkt: Dit is een systematische gemoe
delijkheid. Ik was er bij, dat een zeer
welgesteld man een elegante vrouw uit
nodigde een middag met hem te gaan
autorijden. En aan het slot van die uit
nodiging zei hij„Mag ik u dan verzoe
ken morgenmiddag om twee uur klaar
te staan?" tin het Duits klinkt het nog
dwazer: „Darf ich sie dann bitten sich
Morgen um zwo bereit zu halten?"). Ik
zou het gezicht van een Amerikaans
meisje wel eens willen zien, wanneer ze
op die manier geïnviteerd werd. Als ze
humor had en Duits kende zou ze mis
schien antwoorden: „zum Befehl, Herr
Oberdirector!".
ADENAUER SLAAGDE CUM LAUDE
Maar om nu op de verkiezingen terug
te komen: er kunnen zich natuurlijk al
tijd verrassingen voordoen, maar Ade
nauer en zijn rechtse coalitie hebben In
de afgelopen vier jaar zó fantastisch
veel gepresteerd, dat het mij verbazen
zou. indien de grote oppositiepartij van
de sociaal democraten meer stemmen
zou krijgen dan Adenauer's C.D.U.
(christelijk democratische unie. die zo
wel Katholieken als Protestanten om
vat).
Om een paar prestaties te noemen:
men bouwt thans in West-Duitsland
gerekend naar de grootte der bevol
king bijna dubbel zo veel huizen als
in Nederland. De Duitser kan thans
meer voor zijn loon kopen dan in het
toch 'heel behoorlijke jaar 1938. Stelt
men het werkelijke loon van 1938 op 100,
dan constateert men dat de Duitser in
1949 nog maar 87 pet. van die voor
oorlogse koopkracht had. doch in 1952
reeds 114 pet. En de gunstige ontwikke
ling gaat nog steeds door. De export van
het land overtreft reeds de import en
ondanks twee millioen vluchtelingen uit
het Oosten, is er de werkloosheid ge
ring. Rekent men de 600.000, die niet
meer in staat zijn te werken, niet mee.
dan bedraagt het werkelijk aantal werk
lozen thans minder dan 400.000. Dit zijn
dingen, die iedere burger in het dage
lijks leven duidelijk ziet en vooral het
feit, dat zoveel gezinnen in de afgelo
pen vier jaar van Adenauer's regiem
een eigen woning hebben gekregen, moet
op dit huiselijke volk een diepe indruk
maken.
De genegenheid van het volk tegen
over Adenauer is dan ook groot. Maar
men toont die als hartelijkheid, niet
als hysterie. Zelf heb ik een verkie
zingsrede van deze 78-jarige bonds
kanselier aangehoord te Bad Godes-
berg bij Bonn. Geen Goebbels-achtige,
romantische opjuttery van tevoren,
geen poeha cn geen dramatische fan
fares. Alleen een beleefd opstaan en
een hartelijk applaus. Niet te lang.
Rustig.
Adenauer, kaarsrecht en in een grijs
pak, heeft daar meer dan een uur voor
de vuist weg gesproken. Hij onderstreep
te wat was bereikt en zette uiteen hoe
Onze correspondent in de Ver
enigde Staten, dr P. G. J. Korte-
weg, die momenteel in Europa ver
blijft, heeft zeer onlangs een reis
door Duitsland gemaakt.
Hiernaast treft u zijn Indrukken
aan. indrukken die allereerst ge
wagen van een veel groter lauw
heid waarmee de West-Duitsers de
verkiezingen van 6 September e.k.
tegemoet treden, dan men in het
buitenland vermoedt, indrukken
over het onmiskenbaar succes, dat
Adenauer en zyn rechtse coalitie
de afgelopen vier jaar hebben be
haald, indrukken tenslotte over
het probleem Oost- cn West-
Duitsland.
hij zich in de toekomst de relatie voor
stelde van het Westen tot de Russen.
Deze rede was voor de 78-jarige het slot
van een dag van hard werken. Maar de
vitaliteit van deze man kent nauwelijks
grenzen. Voortdurend was hij, al spre
kend. op zijn qui-vlve en een enkele
communist in de zaal, die met opmer
kingen interrumpeerde, deed zijn eigen j
partij alleen maar afbreuk. Als oorvij-1
gen waren Adenauer's reacties en op die
triomfantelijke momenten laaide het
enthousiasme in de zaal hoger op dan
ooit. 1
IFEL ANTI-COMMUNISTISCH
Want dit moet men vooral niet ver
geten: de haat tegen het communisme
in Duitsland en ik bedoel nu beslist
I niet alleen West-Duitsland) is heftig,
diep en verbeten. Natuurlijk voelt men
in Nederland nog veel oud zeer tegen
over de Duitsers, maar die gevoelens
zijn eenvoudig niet te vergelijken met
de diepe en vrijwel algemene afkeer, die
men in Duitsland gevoelt tegen hetSov-
Jet-bloc.
Anders dan de socialisten, die menen,
dat hereniging van Duitsland slechts te
bereiken is, indien het Duitse leger en
de Duitse economie niet integreren
met de legers en de industriële struc
tuur van West-Europa, is Adenauer de
mening toegedaan, dat er alleen iets
voor de Duitse eenheid te bereiken is.
Indien de integratie zo spoedig mogelijk
en zo krachtig mogelijk wordt doorge
zet. Hij geeft volmondig toe, dat dit
mee-doen met West-Europa aan Duits
land onverwachts de kans geboden heeft
om weer op voet van gelijkheid te ko
men met de vrije volken, maar tevens
is hij er van overtuigd, dat door een
versmelting van West-Europese belan
gen. een eind kan worden gemaakt aan
de koude oorlog.
Zijn stelling is thans namclük deze:
De Russen kunnen alleen van Ame
rika winnen, indien zü het machtige
West-Europese industriegebied onge
schonden in handen krijgen. Daarom
past hun alleen een koude oorlog en
geen oorlog, waarbij die industrie ver
nietigd zou worden. Slaagt het Wes
ten er in om werkelijk één te worden,
dan zullen de Russen inzien, dat zij
in een koude oorlog geen kans meer
hebben cn dan zal men kunnen pro
beren om „onderhandelend uit een
krachtige positie" concessies van hen
te krygen inzake Duitslands herenU
ging, maar tevens zal men dan ook
aan de Russen de garantie moeten
geven, dat zij zich niet bedreigd be
hoeven te gevoelen en dat zij uit
een compromis ook economische
voordelen kunnen halen. Adenauer
zelf keert zich tegen een herovering
van Oost-Duitsland met geweld.
Maar dat wil daarom nog niet zeggen,
dat een eventueel terugdringen van do
Russen uit midden-Europa ook inder
daad rond de conferentie-tafel bereikt
zal worden.
REALISTISCH BEZIEN
Op dit moment ziet het er namelijk
absoluut niet naar uit. dat de Russen de
gebieden, die zij thans in midden-Euro
pa beheersen, goedschiks prijs willen ge-
I ven. Hoe de situatie bijvoorbeeld over
I twee jaar zal zijn, is niet te voorzien.
Maar indien de Russen onwillig blijven
om invloed prijs te geven, dan kan men
zich toch moeilijk voorstellen, dat da
Westelijke geallieerden als een gesloten
bloc de Sovjet-Unie een beleefd ultima-
I turn zouden stellen. Met name verschei
dene West-Europese landen zouden het
risico daarvan niet aandurven en op
..onderhandelen met de stok achter de
deur" daar komt „onderhandelen uit
I een krachtige positie" toch feitelijk op
neer.
I Men kan zich daarom afvragen, of
i deze nette formule van Truman en
Acheson niet langzamerhand onrealis-
tisch blijkt. iHet was overigens een ge
riefelijke formule om herbewapening te
bepleiten) Verscheidene Duitsers al
thans beginnen in te zien, dat een te
rugdringen van de Russen zich weieens
op ander terrein en op dramatischer
wijze dan aan de conferentie-tafel zou
kunen voltrekken. De opstand van 17
Juni in Oost Duitsland kwam voor een
groot deel voort uit de volksovertuiging,
dat de Russen zich zwak voelden. Het
Westen was echter op die datum nog
ni"t sterk en paraat.
Zouden zich dergelijke opstanden eveii-
vel herhalen na twee jaar van inten-
sieve Duit-se herbewapening, dan zouden
l West- en Oost-Duitsland in één revo-
j lutionnaire beweging ineen kunnen
i vloeien. En of een Europees lezerkader
een dei gelijke grensdoorbraak zou kun
nen tegenhouden, staat te bezien.
Grote risico's zijn aan zulk een „ineen
vloeien" uiteraard verbonden Ongaarne
zal men in Frankrijk of Nederland zulke
risico's bewust aanvaarden, doch uit
gesloten is het allerminst, dat de com
munisten, wanneer het dermate heet zou
toegaan, geen Russische eieren voor
hun gedevalueerde Oost-Duitse geld
zouden kiezen.
ROND MC CARTHY
De procureur-generaal van de Ver
enigde Staten. Brownell. heeft op een
persconferentie verklaard, dat het on
derzoek in de financien van senator
McCarthy te zijner tijd zal worden ge
publiceerd."
Enige tijd geleden waren geruchten
opgedoken, dat deze zaak „aan de kap
stok was opgehangen."
Brownell maakte voorts bekend, dat
het Amerikaanse ministerie van justitie
het onderzoek had laten varen, dat was
ingesteld naar aanleiding van een be
schuldiging van McCarthy, volgens wel
ke ambtenaren van het ministerie van
buitenlandse zaken in 1947 de regering
voor 150 000" dollar aan steekpenningen
had afgezet. De procureur-generaal zei-
de. dat hier toch geen maatregelen zou
den kunnen worden genomen, daar de
beweerde misdrijven meer dan drie
jaar geleden zouden zijn gepleegd.
Reeds enige jaren was de Interna
tionale vlieghaven van Ziiricli ir
gebruik, thans echter is men zo ver
gevorderd met de bouw, dat het
vliegveld en de gebouwen officieel
kunnen worden geopend. Het vlieg
veld kost de Zwitsers 30 millioen
dollars.
Een luchtfoto van het vliegveld te
te Kloten, bij Zurich.
Straaljager stortte neer
onder Deurne
PILOOT ONGEDEERD.
Onder Wasberg in de gemeente
Deurne (N. Br.) is gistermiddag om
2 uur een straaljager van de vlieg
basis Welschap te Eindhoven tijdens
een oefenvlucht. als gevolg van een
ernstige motorstoring, neergestort.
De piloot is behouden tussen Deurne
en Merselo neergekomen en stelde zich
telefonisch met het vliegveld Welschap
in verbinding. Hij had het toestel door
middel van de schietstoel verlaten. Het
toestel kwam brandend op een kippen
hok naast een boerdery terecht en is
in vele stukken uit elkaar gesprongen.
De benzinev loog in brand en de vlam
men sloegen over naar de boerderij van
de heer A. Knynenburg, welke geheel is
uitgebrand.
Het toestel behoorde tot de Nederland
se luchtstrijdkrachten en was van het
type Thunderjet.
PILOOT KWAM UIT HILLEGOM
Nader wordt gemeld, dat de piloot
van de straaljager de 26-jarige serge
ant-vlieger Walraven uit Hillegom
I Diametraal stonden Engeland en
■tonka tegenover elkaar inzake de
K of India al dan niet moest worden
';enodigd tot de komende conferentie,
^enschijnlijk een bijkomstig punt-,
(och in wezen een aangelegenheid van
K eerste orde. Ver boven het al dan
-et uitnodigen van India uit staan toch
t- consequenties, die daaraan verbon-
É""n zyn. By toelating van India tot de
Klierende mocht toch als vanzclfspre-
«d worden aangenomen, dat de ko
pende conferentie over Korea een vol-
o ronde-tafel-conferentie zou wor-
i over alle Aziatische vraagstukken,
alles, wat daaraan annex is. En dat
l. hetgeen Moskou wenste! Mede
n her redenen, dat Washington zich
•"M met hand en tand verzette. De
'("-conferentie is immers een soort
skproef inzake de ernst van de toc-
tongspogingen van Moskou, dat
'«is voortgaat van vrede te spreken.
*h systematisch alles vermijdt, wat
wt daartoe kan bijdragen, zie ook de
:-d'ng inzake dc hereniging van
Duitsland Amerika weigerde zich op
r»den te laten dringen, waartoe een
■Pde-tafel-conferentie regelrecht zou
r?n en het staat daarbij in zijn recht,
«n de bestandsovereenkomst van
"aioendjon, die alleen spreekt van
n Korea-conferentie!
JS-Vndicn. daaraan valt niet te twij-
India zou zijn uiterste best heb-
cedaan om Peking-China te doen
•sarden nis lid der V N hetgeen
momenteel voor de heersende
"7 en eenvoudig ondenkbaar moet
li"genoemd. Zeker, zolang het rode
y .M geen bewijs levert, voortaan zich
1" a?ressie te zullen onthouden.
|?}1Syngman Rhee. de president
"••Korea, in zijn vuistje lacht.
tott bijzaak. Zelfs zou de overwinning
a aijn standpunt ten aanzien van In-
*cl eens een Pvrrhus-ovenvinning
ton blijken te zijn
■wkou i£ toegelaten tot de komende
■ytoentic. doch als partner van de
'"oren, hetgeen het immers in wer-
kw is -
Weerrapporten
Van hedenmorgen 7 uur).
WEERBERICHT
Regen en wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met morgen in de
loop van de dag vanuit het Westen
opnieuw regen. Aanvankelijk matige,
later krachtige Zuid-Westelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur).
30 AUGUSTUS.
Zon op: 5 48 uur: onder: 19.32 uur.
Maan op: 13.50 uur: onder: 21.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.46 en 19.13
uur. (31 8 te 7.36 en 20.04 uur).
Schijnbare of
werkelijke
ontspanning?
Somber week-einde
Was er deze zomer in de grote poli
tiek van geen stilstand sprake; de ge
beurlijkheden volgden elkaar integen
deel m maximum-snelheid op, de
een de ander verdringend, thans, in de
nazomer schijnt het ietwat te luwen,
jjei opzet zeggen we schijnt, want zeker
heid in welk vraagstuk ook. dat de we
reld beroerde, is er allerminst.
De onverantwoordelijke stakingen in
Frankrijk, die het toch al zo financieel
-jaar bezochte land milllarden hebben
«kost een schatting is nog moeilijk
te maken zijn voorlopig geéindigd.
Geen van beide partyen, noch de sta
kers. noch de regering, kan zich over
winnaar noemen. Beide hebben veren
moeten laten, veren, die het zwaar ge-
tjolfen Frankrijk lelyke kale plekken
bezorgen.
De stakers hebben genoegen moeten
r.emen met toezeggingen over komende
besprekingen over lonen etc., die ze
•onder staking ook hadden kunnen krij
ten. zij het wellicht ietwat minder
Kherp onderlijnd dan thans het geval
is De regering, die zich tenslotte heeft
kunnen handhaven, omdat eindelijk de
meerderheid van het parlement, waarop j
aj steunt, ging inzien, dat haar val een
premie voor de stakers zou betekenen,
rooral op politiek gebied, heeft zich vast
gelegd aan verhoging van lonen, ook
al is de omvang dan niet bepaald.
Hoe nu de sanering van de Franse
huishouding tot stand moet worden ge
bracht. blijft vooralsnog een raadsel, te
meer waar in Frankrijk een rigoureuze
belastingheffing niet wordt aange
durfd
Beslist is er niet, maar er kan adem
torden gehaald!
Ook de Marokkaanse kwestie loopt
gunstig. In het land zelf blijft het rustig
en de poging van de Arabisch-Afrikaanse
poep in de V. N. om de kwestie voor
oe Veiligheidsraad te brengen, belooft
op mets uit te lopen. Het Franse stand
punt, dat men hier te doen heeft met
(en zuil er binnenlandse aangelegenheid,
die de V. N. niet aangaat, lijkt te zul-
iler zegevieren, nu zowel Engeland als
Amerika zich achter Parijs scharen.
Ook in Perzic hebben zich geen on-
ïerwaehte gebeurtenissen meer afge
beeld. De sjah schynt weer te regeren,
ach los makend van de elementen van
Hossadeq, doch ook van de communis-
I tfeche Toedah-partij. waarvan de leiders
siccesievelijk onschadelijk worden ge
naakt. Amerika toont zich dientenge
volge bereid om thans de steun te ver-
henen. die aan Mossaaeq werd geweigerd
lm die brood-nodig is, want Mossadeq
li:«ft het land in een volledig bankroet
«stort. Hetgeen niet wil zeggen, dat nu
[nur een-twee-drie een vergelijk met
I Engeland over de olie tot de bereikbare
Imogelijkheden is gaan behoren daar-
[voor is het nationalisme in Perzie te
IKer opgedreven! doch ongetwijfeld
I ml met erkenning der nationalisatie
I der oliebronnen toch opnieuw kunnen
I morden onderhandeld met kans op een
Moskou heeft weinig kans meer!
I Of dit zyn terugslag heeft op Egypte?
I Plotseling komen er toch gunstige be-
1 richten over dc mogelijkheid van een
Icf.ossing in het geschil met Engeland
c de Kanaalzone. Doch. nogmaals.
teiissingen zyn nog niet gevallen en
lest houdc men goed voor ogen!
J Siecht staan de kansen echter blijk-
Itaar niet
J Hetzelfde kan moeilyk gezegd worden
|un de Korea-conferentie. Zonder ons
Issn pessimisme over te geven, kunnen
I v toch wel verklaren, dat de gang van
pken in deze materie weinig bevredi-
pn; geeft. Oost en West hebben weer
fms scherp tegenover elkaar gestaan,
|r«rblj over en weer harde woorden
n gevallen, doch. en dat lijkt ons het
ïste. scherper dan ooit is de verdeeld-
:d van het Westen tot uiting gekomen
a Moskou zal niet nalaten, daarvan
mllit te trekken, ook al verloor het
£t duel met Amerika.
Oucl-Leiden
Het KNMI deelt mede:
Na een geleidelijke weersverbetering
omstreeks het midden van de week
kwam ons land vandaag opnieuw onder I
Invloed van een Oceaan-depressie. Deze
depressie gaat vergezeld van een uitge- j
breid legen-gebied, dat vanmorgen vroeg j
het Noorden en Westen van ons land j
reeds bereikt had en zich geleidelijk i
verder naar het Oosten en Zuiden uit- I
breidde. In Den Helder werd vanmor
gen om 7 uur reeds 7 mm regen afge
tapt. terwijl in Ierland hoeveelheden j
tot 20 mm werden gemeld Het depres-
siecentrum. dat nog in diepte toeneemt
bevond zich vanmorgen op ongeveer 600
km ten Westen van Ierland en bewoog
zich in Noord-Oostelijke richting, langs
de Zuidzijde van dc depressie voeren
krachtige Zuld-Westelyke winden voch-1
tige en vry warme lucht naar West-
Europa. Deze luchtmassa's zullen ons
land waarschijnlijk in de loop van dc I
avond bereiken, waarna de regen tijde-
lijk ophoudt Verder in het Westen be-
vindt zich echter een volgend storings-
front, dat gevolgd wordt door koelere
Oceaanlucht en dat mogelijk reeds mor-
genmiddag ons land zal passeren, waar- j
bij opnieuw regen kan vallen. Men moet
dus rekenen op een vrij somber week-1
einde met af en toe regen. I
Was in 1904 een fiets bijna nog een bezienswaar
digheid. versierde rijwielen trokken uiteraard nog
veel meer bekijks. Dat was ook het geval met
liet Bloemencorso, dal op 19 April I9Ó4 door de
stralen van dc Sleutelstad trok cn zich in een
grote belangstelling mocht verheugen.
Onze foto. ingezonden door de heer H. D. van
Zoelen. Rijnsburger singel 46, loont de kopgroep
van de destijds zeer actieve Leidse Wielrijders
vereniging ..All Right", die haar werkzaamheden
geenszins beperkte lot het organiseren van fiets
tochten. Het gewaad van de toeschouwster op de
voorgrond demonstreert dat de ..new look" van
enkele jaren geleden helemaal zo nieuw niet iras...
Volgens een radioboodschap van een
Amerikaans vissersvaartuig aan het
Oeeanographische Instituut van de uni
versiteit te Californië is een vulkaan op
het eiland Isabela in werking getreden
De bemanning van het schip heeft
van een afstand van ongeveer 40 kilo
meter van Isabela. dat tot de Galapa
gos eilanden in de Stille Oceaan be
hoort. een geweldige rookkolom, die dui
zenden meters hoog is. waargenomen
Ook werd gezien dat lava van de hel
lingen van de vulkaan stroomde.
HEVIGE VULKANISCHE
UITBARSTING OI* DE GALAPAGOS
EILANDEN
