Waar NAPOLEON
en HITLER
wilden landen
Het Verjaarscadeau
WEKELIJKS BIJVOEGSEL van liet LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 22 AUGUSTUS 19Ó3 - Pagina 1
ENGELAND'S STORMHOEK
William Furber (102 jaar oud) zei: „Dat lukt de
Duitsers nooitDaar zorgt Churchill voor
Schapen grazen vredig, waar
Willem de Veroveraar Engeland binnenviel
Mr William Furber (destijds 97 /aar):
„Churchill zal het wel opknappen".
Vrijwel niemand buiten Engeland heeft ooit gehoord van
de Cinque Ports", Engeland's stormhoek in het Zuid
oosten. Zij vormen Engeland's drempel en het is nu eenmaal
zo, dat iemand, die binnen wil treden, zelden op de drempel
blijft staan. Toch loont zich dit in het geval der „Cinque
Ports". Waarom?
Omdat alleen de namen reeds beelden oproepen van
eeuwenoude gebeurtenissen, die plaatsgrepen, toen Enge
land nog in staat van wording was, gebeurtenissen, die
beslissend waren voor Engeland's lot tot op de huidige dag.
DE geschiedenis der „Cinque Ports"
gaat terug tot de tijden, toen de
geschiedenis voor het eerst enigs
zins uitvoerig te hoek werd gesteld.
Lang vóór er sprake was van een
Britse Marine gaven de Engelse
koningen aan de zeelieden dier
havensteden vele privilegiën, om te
hereiken, dat die stoere mannen zich
bereid verklaarden, een vloot in ge
reedheid te houden om Engelse troe
pen naar het Europese vasteland te
transporteren. Deze vloot der Cinque
Torts bevocht de Fransen. Hollan
ders en de Denen. HU was de voor
ganger van dc latere Britse Marine.
De havens, waarin die schepen lagen,
zijn nog te zien. maar de kaden zijn
■t gras begroeid. Van de oude glorie
bedrijvigheid is geen tastbaar spoor
meer over. Wel van de traditie, maar
hierover later. Het is voor wie ook
moeilijk te begrijpen, dat die Zeven
Stadjes hun gouden eeuw reeds achter
zich hadden. tocr> koningin Elizabeth I
eisje was en dat zij reeds in de
„„uw begonnen te behoren tot de
code steden", zoals Nederland ze kent
langs de kusten van dc oude Zuiderzee.
ALOUD ZEVENTAL
SLECHTS Dover is thans nog een
havenstad van betekenis. Zijn be
staan is afhankelijk van de tech
nische prestaties van de mens in dc
eeuwige strijd tegen de zee. Sandwich
ligt nu ruim drie kilometer van zee
verwijderd en prachtige golf links lig
gen nu in de zandige duinen, die eens
zijn handel verstikten. Hythe is een
Rustplaatsje zonder betekenis. Scheep
jes die niet in de winterse stormen
willen vergaan, moeten met man en
macht op het strand gesleept worden.
New Romney is een dorpje vrij ver
de kust. Van de rivier, die eens
haven vormde, is zo op het oog
s meer te bespeuren. Hastings is
leen badplaats. Van zijn vroegere
handelsglorie is vrijwel geen spoor
meer over. Rye en Winchelsea, de
,lw«e oude stedekes", die in dc der
tiende eeuw opgenomen werden in dc
.Confederatie der Vijf Havens", heb
ben in de laatste zes eeuwen het minst
van hun karakter verloren en er zijn
in Europa weinig plekjes, waar de
Middeleeuwen zo gaaf en mooi be
waard zijn gebleven als in Winchelsea
er. Rye. Winchelsea is thans (in nieu-
gedoante» een belangrijke wijnha-
en de oude kelders zün weer in
gebruik genomen. De wapens dezer
leven stadjes vertonen alle een halve
leeuw en een half schip!
Bij New Romncy staat op een heuvel
een kruis, het Kruis van Shepway. Het
verheft zich op de plaats, waar eens
het Hof van Shepway stond, dat de
belichaming was van enige der belang
rijkste privilegiën der Vijf Havens.
GEEN ANDERE HEER DAN
DE KONING
Als beloning voor hun diensten ter
zee den lande bewezen verkregen de
ingezetenen der Vijf Havens name-
WINSTON CHURCHILL Is een
admiraal zonder vloot, want hij
bekleedt de cre-functle van ..Lord
Warden and Admiral of the Cin
que Ports", van Engeland's Inva
sie-hoek en bakermat van de
Britse marine. De „Cinque Ports"
omvatten zeven stadjes, die eens
vermaarde havens waren, doch
thans - met uitzondering van
Dover - als zodanig geen be
tekenis meer hebben. Ja. zelfs
deels kilometers ver van de zee
liggen.
Gouverneur der Cinque Ports. Tul
op de huidige dag is die functie, die
tegenwoordig vrijwel uitsluitend
traditionele waarde heeft, een ere
ambt. waartoe zeer verdienstclyke
Britten worden benoemd. Winston
Churchill is thans Gout
Admiraal der Vijf Haven:
mannen instelden, zo kende Engeland
in de na-Romeinse tijd de „Graaf van
de Saksische Kust", die de opbloei der
havensteden in de hand werkte en zo
voorbereidend werk deed voor de tot-
sir.ndkoming van de Confederatie der
Vijf Havens in de dagen van Eduard
de Belijder. De opname van de „twee
oude stedekes" (Rye en Winchelsea)
bracht het aantal leden op zeven, maar
het oude Normandisch-Franse woordje
.Cinque Vijfbleef in de naam ge
handhaafd
Na de Romeinen kwamen de Saksen
aan op dezelfde stranden, waar eens
de legioenen van Rome geland waren.
De beide Deer.se oorlogen vocht Enge
land uit nabij Sandwich. De eerste
predikers van het Christendom en de
Normandische veroveraars kozen ook
dc weg van Romeinen en Saksen.
Napoleon liep met ernstige plannen
rond om Engeland binnen te vallen in
liet gebied der „Cinque Ports". De Brit
ten bouwden toen tal van kleine for
ten langs de kust (martello-torens),
die thans nog op vele plaatsen te zien
zijn.
IBBBMK
Albion's spreekwoordelijke witte krijtrotsen bij Dover
lUk het recht, geen andere heer te
behoeven te erkennen dan de koning.
Zij mochten door geen rechtbank
dan door hun eigen rechtbank be
recht worden. Het Hof van Shepway
benoemde zelf de Lord Warden of
Sir Winston Churchill in het unifdrm van Lord Warden and Admiral
of the Cinque Ports inspecteert troepen in een der oude forten van
foqelands Stormhoek. In dit uniform woonde Sir Winston onlangs ook
de Kroningsplechtigheid h Westminster Abbey bij:
Het Hof van Shepway waakte boven
dien met Argusogen en met al zijn be
voegdheden «practisch gesproken
vormde de Confederatie der Vijf Ha
vens een autonoom gebied binnen hel
Koninkrijk) over de handhaving der
rechten en voorrechten, die de steden
geschonken waren. Hoewel New-Rom-
ney eens het hart der Confederatie
was, hield zijn betekenis op in de tijd
der Tudors, maar nog worden tal van
historisch uiterst belangrijke documen
ten in dat dode stadje bewaard Dc
schapen in het Romney Marsh (Mot-
rasland van Romney i zijn nu wereld
beroemd. niet omdat zij grazen ter
plaatse waar Willem de Veroveraar
Engeland binnenviel, maar omdat zij
van zo goede kwaliteit zijn
In de tijd. toen de Theems nog uit
mondde in het Kanaal "thans in d<
Noordzeei. was Sandwich de belang
rijkste haven van Londen Nog ziet
meri er versterkingen, gebouwd in de
dagen van Elizabeth (toen de stad
reeds hard achteruit gegaan was', er.
in 1014 aldus vermelden oude kro
nieken was Sandwich „de beroemd
ste haven van Engeland".
Toen Eduard de Belijder de Con
ferentie der Vijf Havens vormde,
nam Sandwich op zich. „twintig
schepen, elk bemand met 20 man,
gedurende vijftien dagen" te zullen
leveren! Dat was heel veel voor die
tgd!
Een der aardigste tradities is ook
en zij wijst tevens op de vroegere be
tekenis der Vijf Havens dat dc bur
gemeesters der stadjes, die in functie
zijn als er een nieuwe souverein ge
kroond wordt, bij die gelegenheid tot
baron worden verheven. Een oud ge
bruik. waarvan ook in onze tijd niet
wordt afgeweken.
INVASIE-KUST
HET gebied der „Cinque Ports" is
sedert de dageraad der historie
Engeland's stormhoek en invasie-
kust geWeest De Romeinen landden
nabij Sandwich en bleven vier eeuwci
lang heersers over Engeland. Rich-
borough was het Romeinse regerings
centrum. Zij. de Romeinen, bouwden
de vijf forten (caslellai, die later uit
groeiden tot de „Cinque Ports' Want
evenals in Nederland de keizers van
het Heilige Roomse Rijk aan de kust
gravers of wachters tegen de Noor-
WOORD VAN BEZINNING
VERANTWOORDELIJKHEID
„Weet U. de mensen van tegen
woordig hebben bijna geen verant
woordelijkheidsbesef"
Deze opmerking meestal af
komstig van oudere mensen moet
ik van tijd tot tijd aanhoren. Daar
bij heb Ik telkens de neiging om.
vriendelijk maar critisch. te vra
gen „Hebt U in uw leven geen pe
rioden gehad, waarin het verant
woordelijkheidsbesef nog geheel
ontbrak of slechts inatig ontwik
keld was?"
VerantwoordelUkheid moet met
schade en schande. GELEERD wor
den. Het is niet een kwestie van
theoretiseren, maar van harde er
varing. Dit risico is onvermijdelijk.
Geldt niet ten aanzien van ons ge
hele leven: „Die niet waagt, die
niet wint"? Evengoed voor een za-
kelyke onderneming als voor gees
telijke bezittingen. Je kunt immers
een bepaalde geloofsovertuiging niet
zonder meer overnemen, kopen of
aanleren Juist hierbij wordt ge
vraagd. dat je persoonlijk verant
woordelijkheid neemt Dat kan niet
(uitsluitend) op aandrang of on
?ezag van anderen.
Sommige oudeis vergeten hun
kinderen verantwoordelijkheid te
leren. Niet uit onverschilligheid,
maar door een goedbedoelde be
zorgdheid. Voor dit laatste zijn tal
loze aanleidingen. Onze wereld ls
vol gevaar: snelverkeer, ziekte, ma
teriële en geestelijke machten.
Jongens en meisjes, boven en on
der de tien. lachen je vrijmoedig
uit. als je goedbedoelde en instinct
matige zorg voor hen te voorschijn
springt. „Ach. jij ook", is hun con
clusie. Of op milder toon: „Maak
je toch niet zo benauwd". Soms
klinkt als een verrassende en be
schamende echo uit jc eisen jeugd
„Ik mag ook nooit wat!".
Goed. je laat als „verstandige"
ouders Jc kinderen zoveel mogelijk
vrijheid. Zij blijven immers geen
onbeholpen kleuters Zij moeten
zelf hun weg leren vinden Naar
school, op straat, in het spel met
anderen. Ook in de vacantie. Je
kunt het nu eenmaal niet nalaten
van de talloze raadgevingen en
waarschuwingen enkele hardop uit
te spreken: „Wees voorzichtig. Kijk
goeci uit". Of. als de trein op het
punt staat te vertrekken tik je nog
eens tegen de ruit van de coupé,
waar je jongens een plaats hebben
gevonden voor hun eerste reis op
eigen verantwoordelijkheid, om te
beduiden: „Denk aan je kaartje!
Vergeet niet te schrijven, dat je
goed bent overgekomen!" Het is
overbodige moeite. Als je woorden
door oe ruit neenoringen worden ze
met een vnendeiijitc. geruststellen
de glimlach beantwoord. De zell-
bewuste manier waarop dit gebeurt
doet even vreemd aan. Maar het is
tegelijk een verrassend bewijs, dai
het verantwoordeiykheidsoesel van
de jongens, nu zij eenmaal op zich-
zeli zijn aangewezen, in werking is
gekomen.
Is verantwoordelijkheidsbesef
eigenlijk niet een mengsel van
gocue onverschilligheid? iemand
toen kan de verantwoordelijkheid
voor bepaalde zaken ol personen te
zwaar opnemen, in dat geval is het
misschien bevrijdend van een ander
ol van je zelf oe vei maning ie no
ren. „Kom. wees verstandig, je mag
geen overdreven zorg heooen". De
verantwoordelijkheid verliest hier
door niet aan diepte.
Kan omgekeerd onverschilligheid
door het toedienen van een dosis
bezorgdheid genezen worden? Het
lijkt mij hoogst onwaarschijnlijk.
Op glad marmer kan geen zaad
ontkiemen!
Een andere vraag is echter, of
het gebrek aan verantwoordelijk-
heidsoesef bij dc mensen van onze
tijd zoals sommigen vaststellen
op onverschilligheid berust. Mijn
antwoord is: „Neen". Laten wij ons
alstublieft niet blind staren op de
buitenkant. Telkens blijktdat tal
loze mensen, innerlijk, zich ernstig
bezorgd maken en tobben over hun
verantwoordelijkheid ten opzichte
van God en mensen. Alleen, zij lo
pen hiermee niet te koop.
De Bijbel laat geen twijfel over:
Wi). mensen, zijn verantwoordelijk.
Geen overdreven zorg en geen ver
regaande onverschilligheid kunnen
deze vrijheid om naar eigen keuze
te beslissen en die daardoor te
gelijk gebondenheid inhoudt on
draaglijk maken of verzwakken
Ik durf verantwoordelijkheid te
dragen, tegenover de kleine kring
van mijn dagelijks leven en tegen
over de schijnbaar onverschillige
en oppervlakkige wereld van onze
tijd.
God immers heeft alle mensen,
ook mij. voor zijn rekening geno
men. Uiteindelijk is Hij verant
woordelijk, Of de berichten in het
Evangelie, over Jezus Christus, zijn
onbetrouwbaar!
P. L. Schoonheim.
Predikant voor het Bijzonder
Kerkewerk van de Hervormde
Gemeente te Leiden.
Hoge Rijndijk 14a.
Illlllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
VOOR DE JEEGD
Toen kwam Wereldoorlog Nummer
Twee. Zou Hitier een poging doen
om over te steken en Engeland te
bezetten? Maanden van koortsach
tige spanning verliepen toen in het
gebied der ..Cinque Ports". „En,
mynheer Furber". vroegen wij aan
New Romney's 102-jarige en oudste
ingezetene, „wat daclit U van die
Duitse inval in 1940?" William Fur
ber, gepensionneerd marine-man.
antwoordde met iets van een vrien
delijke snauw: „Ik was toen pas 90
jaar oud geworden. Ik zei: Dat lukt
die Duitsers nooit! Als ze Churchill
maar het commando geven. Dan zal
hy wel zorgen, dat ze niet binnen
komen!" Nu. de Duitsers zyn niet
binnengevallen en zo heeft dus Wil
lem de Veroveraar nog steeds aan
spraak op de tilel „Laatste Ver
overaar van Engeland
De castella der Romeinen, de „Oost-
wal". die de Saksen bij de Cinque
Ports langs de kust bouwden, de for
ten uit de Napoleontische tijd en de
radar-installaties der twintigste eeuw-
hadden cn hebben allemaal tot taak:
Engeland te bewaken tegen de vijan
den op het continent. Zij zijn tevens
stuk voor stuk symbolen van moeilijke
cn mooie tijden in de Britse geschie
denis.
SMOKKELKUST
TS het zo heel erg. dat de mannen.
I die vochten op de vloten der „Cinque
Ports", in hun vrije tijd aan zee
roverij deden? En de Engelsen zien
ook graag door dc vingers, dal tal van
instellingen van religieuse of charita
tieve aard in vroeger eeuwen in het
gebied dei Cinque Ports' hun mid
delen verkregen uit de troebele bron
der zeeroverij en smokkelhandel Wie
Romncy Marsh ziet. begrijpt zeggen
velen in Engeland dat daar in de
buurt gesmokkeld moest worden. En
de Engelsen zeggen dit. omdat zij niet
uit het oog willen verliezen, dat die
smokkelaars cn zeerovers degenen
waren, die niet slechts eigen huis en
hof beschermden, maar ook hun vadci-
land Engeland. Die mannen moesten
turen over dc zee om te zien. of er
vijanden in aantocht waren. En natuui -
lijk zagen zij dan ook wel eens ccn
lantaarn op een Franse schuileen
lantaarn, die voor hen een winstgeven
de dag betekende.
Eigenlijk was het erg dom van Rob-
je. Maar Je moet niet vergeten, dat hij
nog maar een heel klein jongetje is.
cn hij kan het dus echt niet helpen.
Hij vond het heel naar, ja, hy wou
zelfs beginnen te huilen, maar flinke
jongens huilen nu eenmaal niet, en
daarom beet Robje zijn tanden op el
kaar en hy gedroeg zich als een echte
man.
Ik zal jullie vertellen wat er ge
beurd is. Vandaag is Robje's moeder
jarig en dus is het feest. Vader en
Robje hebben vanmorgen, heel vroeg,
moeders stoel versierd en toen moe
der een poosje later de kamer binnen
kwam, stonden vader en Robje haar
met stralende ogen op te wachten.
Vader gaf zijn verjaarscadeautje 't
eerst, het was een klein doosje en er
zat een prachtige armband in. Moe
der was er reuze bly mee. en daarna
was Robje aan de beurt om moeder
zyn cadeau te geven. Vol trots over
handigde hU haar een grote doos en
vader en moeder waren allebei ver
schrikkelijk nieuwsgierig, want vader
wist evenmin als moeder wat er in die
doos zat. De vorige week had vader
aan Robje gevraagd: „Zullen we sa
men een cadeautje voor moeder ko
pen?"
Maar Robje zei. dat dat niet nodig
was. omdat hij al lang iets moois voor
moeder had en hij wou niet zeggen
wat het was.
Moeder kon het touwtje haast niet
loskrijgen cn Robje gilde van plezier,
zo grappig vond hy dat. Maar einde
lijk kon 7.e het deksel van de doos
tillen cn Robje zag hoe ze vol verba-
In zyn armen torsie Robje een grote
ruiker bloemen, lie hy aan Moeder
jat
zing keek naar wat er in de doos lag.
Dat zag vader ook, en daarom keek
hij gauw over moeders schouders om
eveneens in die doos te kyken en het
gekke was dat Piij minstens even ver
baasd keek als moeder. Robje begreep
er niets van en hij trok de doos wat
naar beneden, zodat hij er in kon zien
en toenJa, toen moest hy bijna
huilen en hy begieep waarom vader
en moeder zo verbaasd hadden geke
ken. Want wat zat er in die doos?
Een lelyke bos verschrompelde bloe
men. Je kon haast niet eens meer zien,
dat het gele en blauwe bloemen ge
weest waren, en de groene blaadjes
waren hard geworden en byna kleur
loos.
Nu moet je weten, dat Robje op een
bovenhuis in een heel grote stad woont.
En twee weken geleden op een zonnige
middag had Robje een autotochtje mo
gen maken met een oom en tante van
hem Ze waren toen heel ver weg ge
reden. tot ze kwamen by een grote
speeltuin. Daar hadden ze limonade
gedronken en Robje had op de wip ge
zeten en op de schommel en toen in
eens zag hij in de tuin, die bij de
speeltuin hoorde, heel mooie bloemen,
zo mooi als hy ze nog nooit gezien
had. Van die bloemen nu had hij een
bos afgeplukt Ja. dat mocht, want
oom had het aan een man in een
vreemd zwart 'pak gevraagd, dezelfde
man die ook de limonade bracht, en
die man in het vreemde pak zei dat
het goed was. Robje wist dat moeder
gauw jarig was en daarom had hij
die bloemen, blauwe en gele. In de
auto meegenomen. Hy vertelde niet
aan oom en tante wat hy er mee van
plan was. maar toen hy thuis kwam,
bracht hij ze stiekem naar zyn kamer
tje en daar duwde hij ze in een lege
schoenendoos, die hij onder in zyn
speelgoedkast verstopte.
Robje wist wel. dat bloemen altijd
in een vaas met water staan, maar
dacht hij. dan ziet moeder ze en dat
mag niet. Hij had helemaal niet be
grepen. dat bloemen doodgaan als ze
geen water krygen!
En vanmorgen, de morgen van moe
ders verjaardag dus. had hij de doos
uit de speelgoedkast gehaald en om
dat hij het touwtje er twee weken ge
leden al om geknoopt had. keek hij er
niet meer in en nu waren de arme
bloemen helemaal verschrompeld
Robje vond het verschiikkelnk. het
waren zulke schitterende bloemen ge
weest en moeder hield zo veel van
bloemenJa, het was jammer, heel
jammer, want Robje dacht nu juist
dat hij zo'n fijne verrassing voor moe
der had. Maar vader fluisterde hem
wat in 't oor cn toen keek Robje al
iets minder sip Even later gingen ze
samen weg. vader en Robje
„We komen zo terug", beloofde hij
en moeder deed net of ze helemaal
niet begreep wat die twee gingen
doen.
Binnen tien minuten waren ze er
al weer: Robje torste een geweldige
ruiker bloemen ln zyn armen, die hU
aan moeder gaf.
„Uit m'n eigen spaarpot", zei hij er
bij.
En daarna vertelde hij aan moeder
en vader de geschiedenis van die ver
schrompelde bloemen, en weet je wat
nu het cekke is?
Toen Robje zei' Gooi die leliike
dingen maar weg. moeder!", ant
woordde moeder: „Nee. ik denk cr
niet aan. Ik ben daar ook heel erg blU
mee. het is één van de mooiste ca-
deaux".
Ja. zo zijn moeders nu!
M. F. B.
