LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 15 AUGUSTUS
let is niet alles goud in de Kongo
„Artificiële samenleving in dodelijk
vervelende sfeer"
F
Kerkelijk Leven
Ned. Her». Kerk Benoemd tot vlc.
te Hcllendoorn J. J. Poort, cand te 's-Gra-
venhagc. Idem te Zwartemccr B. M. ter
Haar. cand. te Osselo.
Chr. Geref. Kerken Aangenomen naar
De Krlm H. v. d Schaaf, cand. te Am-
Palmboom. Oud Geref. Gem.
Mandersloostraat) 0 30 en 4 uur lees- I
dienst.
(Van onze Brusselse coirespondent)
i hebben In 1951 drie weken door
ie Belgische Kongo gereisd en zoals wij
t (oen hebben geschreven was onze
uitstekend. Het was uiteraard
it indruk van wat men in de Kongo
een „toerist van het droge sei-
De nieuwe markt in Leopold stad.
waar dagelijks ongeveer tiendui
zend negers hun inkopen doen.
Ziedaar de realistische visie van een
jonge Vlaamse intellectueel in de hoofd
stad van de Kongo Natuurlijk zijn er
anderen die het zich beter naar de zin
kunnen maken, maar het is juist dat
men in de Kongo niet onderdompelen
kan in de sfeer van een grootstad. De
intellectueel voelt zich daar wel zeer
eenzaam, wanneer hij weinig van het
kransje of van de club houdt. Wanneer
de steden van de Benedenkongo. Leo-
poldstad. Kisantu, de a s. universiteits
stad. en Matadi. de haven op de Oceaan,
met een biede autoweg zullen verbon
den zijn, zal men uit de sfeer van Leo
kunnen wegvluchten Of onze Vlaamse
vriend dan zal wennen?
Dikken.
Baptisten Gem. Jeruël: 10 uur de heer
Schouten: 5.30 uur de heer Ramaker.
Geref. Kerk Zulderkerk: 10 uur ds A O.
Poppe van Naarden; 5 uur dr Weeterlnk.
Herengracht: 10 uur d» N. Korenhoff
van Tweede Exloérmond; 7 uur cand.
Donkere.
Oude Veat: 10 uur cand. Donkere; 5 uur
ds N, Korenhoff.
Geref Kerk (art. 311 10 uur (Prediker)
en 5 uur (Luth. Kerk) ds De Weger van
Delft.
Alplien a. d. Itjln Herv. Gem. Jullana-
straat: 9 uur ds P. A. Lefeber; 10.30 uur
Aangezien op verscheidene plaatsen ds j de Wit van Lelden: 6 30 uur ds Joh.
leden van de Geref. Gemeenten zich stehouwer Kapel Gouwsiuis: 10 uur d«
niet konden verenigen met de beslis- O. J Lambour. Gebouw Jonathan: 630
singen van de Generale Synode Inzake j JJur da G. _J. Lambour. Rem. Geref. Gcm.
de moeilijkheden bij de Theologische
Hogeschool van deze gemeenten in Rot
terdam. is in dit kerkverband onlangs
een scheuring ontstaan. Benthuizen Herv. Gem 9.30
Naar thans blijkt zijn ln 37 van de O J van Dijk van Sint Annajand:
147 plaatselijke gemeenten moeilijkhe
den gerezen. Negen gemeenten, te we
ten Aalsmeer, Alblasserdam, Bruinisse,
Ederveen. Groot Ammers, Hedel. Nieu-
waal, Nieuwerkerk en Veenendaal heb
ben zich vrijwel in hun geheel van het
verband losgemaakt, terwijl zich in elf
gemeenten een scheuring van beteke
nis heeft voorgedaan, waarbij vooral
de classes Barneveld en Rotterdam zijn
betrokken. In de classes Goes. Kampen,
Middelburg en Utrecht zijn echter
geen gemeenten uitgetreden of ge
scheurd.
Voor de scheuring telde het verband
van Gereformeerde gemeenten onge
veer 68.000 leden.
PREDIKBEURTEN
voor zondag 16 algesics.
Lelden Herv Gem.: Pieterskerk: 10
en 7 uur dr O Norel.
Hooglandse Kerk: 8 30 uur ds W. G.
Metering van Voorschoten (Jeugddienst):
10.30 uur ds P. L Schoonhelm.
Oosterkerk: 10 uur ds P. Pras van
Katwijk; 5 uur ds Van Dyk van St. Anna-
Marekerk: 10 uur ds H. J. v. Achterberg.
Koolkapel: 10 uur ds J. N. de Ruiter
Morsweglokaal10 uur ds D. J. Vossers.
Staalwljk: 10 uur Jeugdkerkdlenst.
Acad. Ziekenhuis: 10 uur ds J. Maas-
Het raakpunt van hvee werelden
Vluchtelingenkampen in
West-Berlijn, het beste argument
tegen Moskou
Er is
nog een ander Duits
probleem
Van een speciale verslaggever)
IV
- ---- Berlijn Is een stad van problemen en
0 io r,mVden- Geref °em-: ee" van de er6ste is het vluchtehngen-
9 30 en 6 uur leesdlenst. i vraagstuk. De Nederlandse kranten be-
Herv. Gem.- 10 uur ds v. s'edën er niet zo veel aandacht meer
i
Krif't van Katwijk aan Zee; 6 30 uur aan en dat kan ook niet. want men kan
ds Joh Verwelius. Nleuwerbrug De Ster" nu eenmaal niet Jaar in jaar uit elke
630«iUr ds v* Gerïf Kerk- 9 30 dag hetzelfde bericht ln de kranten zet-
fTeref Wprif TÜtI iMwfïn o on n.T^'lfc ten- Maar dat houdt niet in, dat de zaak
w ml wwrtm w« I
10 en 6 uur leesdlenst. Evang. Luth. Gem.: I de neus °P de feiten wordt gedrukt.
10 uur ds J. Gronloh van Arnhem Evan- moet erkennen dat de tragedie in het 1
gellsatievereniging: 10 en 7 uur de heer groot, die zich hier dagelijks afspeelt.
J. Klein Haneveid. meer de aandacht waard is van West- iu.jallsc Jul,KCUlail.
nop Herv. Gem 9 en 10.30 uur Europa dan alle officiële redevoeringen, schelden kerel, die met enthousiasme
Hf H Kievit verklaringen, conferenties en politieke kon spieken over Pan-Europa-idealen
WANBEGRIP
Er heerst onder de Duitsers een
trouwhartig wanbegrip omtrent de
achtergronden van het Duitse pro
bleem. waar men versteld van staat.
Voor de Duitsers bestaat er namelijk
geen Duits probleem. Het Duitse pro
bleem. menen zü. was Hitier en dat
probleem is immers opgelost! Zij voe
len zich. met de Nederlanders. Belgen
en Fransen, slachtoffers vaD de fou
ten die de Nazi's gemaakt hebben (dat
zengen ze tenminste) en de gedachte,
dat zij ook maar een fractie van de
verantwoordelijkheid voor de oorlog
zouden moeten dragen, komt eenvou
dig niet in hen op.
Wij herinneren ons een gesprek met
16-jarige jongeman, een aardige be-
f "ié"' Haarlem 5 Want hier, in de West-1 en zo. We hadden zitten praten over de
4 30 uur ds P J D, Berlijnse vluchtelingenkampen. ervaart duizend-en-een narigheden, die het f
■nte 9 9(1 m 'uur V de ?a'hittere praktijk van de politieke oorlogse Berlijn kenmerken. En tc
Dlaconessenhuls10.30 uur ds W. A.
Bljlefeld.
Egllse Wallonne: Pas de Service.
Evangelisch Lutherse Gemeente: 10
uur ds G. Fafle van Amsterdam.
Remonstr. Gemeente: 10.30 uur dr W.
J. H. Hubcek.
Doopsgez. Gemeente: geen dienst
Geref Gemeente: 10 en 5 uur leesdlenst
Chr. Geref. Kerk: 10 uur leesdlenst: 6
uur ds v Brandsma van Rijnsburg.
Ver. Vrljz. Herv. (Volkshuis) 10.30
uur ds P. Brakman van Naarden.
Vrije Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19)
geen dienst.
Oud Kath. Gem. (Zoeterw. Singel 50)
9.45 uur Hoogmis.
Christian Science (Stcenschuur 4) 10 30
Leger des Hells: 10 uur helllglngsdienst;
7.30 uur verlossingssamenkomst.
Evang. Chr. Gem.: 10 en 5 uur de heer
Nederlandse werldozen hebben
D.wz. de periode tussen Juni en
f otembei. wanneer het in de Kongo
warmer is dan in België of Neder-
i en het klimaat dus heel wat beter
azi in de drukkend hete dagen van
tropisch seizoen.
"Thans hebben wij een correspondentie
ivrri met een onzer Vlaamse vrien-
die sedert een jaar ambtenaar van
Kongolees gouvernement-generaal
i> Hel is een sterk gecultiveerde man
in 35 jaar, zeer belezen, die zich thans
ds blijkt uit zijn ontboezemingen, in
e Koncolese hoofdstad verlaten voelt
i het kleinste dorp van de verste
ichierhoek.
i krijgen we een beeld, dat de andere
van de medaille laat zien. Wij
n onze vriend aan het woord:
t mijn job. die heel wat minder
ant is dan die welke mij te
was voorgespiegeld, is er het «Tl
het onovertreffelijke Brussel i
troosteloze toekomst 111 Indonesië
weet niet. wat het betekent dit
:hnjnend tekort aan interessante on-
huwde dames te moeten doorstaan.
i mij niet verkeerd. Ik heb geen
r.vjwplannen, maar de schaarste aan
fressante vrouwen is hier slechts een
I van de algemene mensen-
van een gereduceerde, „ge-
□isoeneerde" en artificiële samen
hing.
"e „society" hier is een aaneenscha-
n bezoeken en familiekransjes.
Ik gehuwden vooral de vrouwen
daarin hun gading, maar de
Ogezel loopt er verloren, overbodig,
uistert met een half oor en een be-
rveelde glimlach naar de klets
r kinderen, prijzen en boys en
verlof in Europa, dat het evene-
in het leven van de koloniaal.
Iir.t hier gebeurt er niets, tenzij ge-
wrten en sterfgevallen. Er is éen
li.iekc eebeurtenis: de rede van de
-reineur-generaal. waarvoor de ad- I Die vicieuze cirkel bestaat dan hier-
:stratie een laar lang de verslagen >"t dat, terwijl het enerzijds logisch is
statistieken geieed maakt Verder i te trachten de werklozen, van wie de
;le bezoeken van autoriteiten en 1 meesten in Indonesië geboren en geto-
iten in het droog seizoen, ge weet ?f-n zijn. in ie schakelen in het arbeids-
wanneer het hier niet te warm proces in Indonesië: anderzijds hun
voor de rest van de tijd moet men 1 Nederlanderschap ernstige bezw
Nederland moet eindelijk iets doen
"f
Ontstellende cijfers
(Van onze correspondent te Soerabaja)
„Er dient een doelbewuste poging te
Het spreekt echter wel haast vanzelf,
dat het particulier initiatief, hoe goed
de bedoelingen ook zijn, volkomen
tekort schiet. Men ziet geen kans en
beschikt ook niet over de middelen
om de vicieuze cirkel, waarin zich de
ges(eunden berinden. Ie doorbreken.
Enthousiast is men begonnen, doch
zo langzamerhand komt men tot de
ontdekking dat hier meer nodig is dan
alleen een goede wil en dat steun van
Den Haag onontbeerlijk is.
worden gedaan om de vicieuze cirkel,
waarin dr groep Nederlandse werk
lozen in Indonesië zich bevindt, te
doorbreken. Dat daarbij steun van de
Nederlandse regering niet gemist kan
worden, zal ieder die kennis neemt
van het grote probleem van de werk
loosheid onder de Nederlanders in
Indonesië, duidelijk zijn".
Dit is de conclusie van het verslag Over de arbeidsbemiddeling alweer
over '95? van de Nederlandse Raad zo n laak die ten onrechte op de schou-
voor sociale aangelegenheden, te Soe- ders van paiticulieren is gelegd wordt
rabaja. i o a gezegd dat ln 1952 door de Neder-
landse vereniging te Soerabaja een
grootscheepse actie werd ondernomen
om de gesleunden aan werk te helpen
Het is een grote mislukking geworden
Slechts zes werklozen konden worden
geplaatst. Behalve organisatorische kerk'
Hazerswoude Herv Gem 9 30 en 6 30
uur ds Chr. v. d. Leeden Geref. Kerk'
9 30 en 6 30 uur drs J. van der Horst te
Randwijk-Heteren.
Hlllrgom Herv. Gem 10 uur ds S L.
Knottnerus; 5 uur ds G. F. Callenbach
van Oegstgeest. Geref. Kerk: 10 en 5 uur
ds K. Hart van Utrecht Chr. Geref Kerk
10 uur ds R E Sluiter: 6 uur de heer
Rutten van Apeldoorn.
De Kaag Herv. Gem.: 10 en 5 uur
vlc. L. C Bal Jé.
Katwijk a. d. Ryn Herv. Gem 9.30
uur ds Makkenze van Tienhoven: 6 uur
ds Kooreman van Rhenen. Geref. Kerk'
9.30 en 6 uur ds H. de Valk.
ds G. C. Tromp: 6 30 t.
te Woerden. Geref Kerk.
ds A b. C. Hofland I
Bru?in.KGeref9 Gemeente: "^So^n *6 'uur mni'roveïie'oMP'wett'' po''t^elle oorlogse Berlijn kenmerken En toen
leesdlenst. Ver. Vrljz Herv 10 uur de tuiuroverse vjosi-west. i meende deze brave borst bij wijze van
heer p. j. van Ouwerkerk Een overtuigender argument legen slotconclusie te moeten opmerken: „Tja,
het communisme dan deze ononder- 1 e» dan te bedenken dat we dit alles tc
broken trieste stroom van wanhopigen danken hebben aan éen man",
kan men zich moeilijk indenken. Deze Hij meende het werkelijk en dat bleek
mensen hebben de zegeningen van de duidelijk, toen we hem vroegen of hij
Sovjet maatschappij aan den lijve on- werkelijk dacht, dat Hitier ook maar ec-n
derronden en zij hebben het ongewis- schijn van kans gehad zou hebben, als
se lot van de vluchteling gekozen bo- I het Duitse volk destijds niet rijp was
ven de gegarandeerde ellende van de geweest voor het nationaal-sociallsme.
eigen woonplaats. j De vraag verraste en verwarde hem. HU
Zij hebben alles achter moeten laten, zat ons verstomd aan te kijken alsof v~
huis. have en goed. vrienden en fami
lie. Zij hebben geen enkele zekerheid
omtrent de toekomst en niettemin
voelen zij zich gelukkig en bevrijd,
wanneer zij eenmaal in een van de
75 overbevolkte en primitieve kampen
in West-Berlijn een plaatsje hebben
gekregen.
Katwijk nan Zee Herv. Gem. (Nieuwe
Kerk) 8.30 uur ds C. Bczemer van Kerk- j
drlel; 10 uur ds W. M A Kalkman van I
Amsterdam; 6 uur ds D. Bouman iH.D.I.
(Oude Kerk) 10 uur ds J Voorsteegh van
Zuilen: 6 uur ds P. P. J. Monster. (Kapel)
B^fMiur'ds^A. L. Bos^#N).3(>. 4*30êi^cülö aanzienlijk hoger zijn. wanneer de in West-Europa in deTaatste jaren ge-
uur ds Doornik van Nijmegen. Unl-gebouw: 1 Westelijke autoriteiten geen paal en I wend zijn het „Duitse probleem" te noe-
10 30 uur ds a. L Bos. Chr. Geref Kerk: perk stelden aan de toeloop. Want niet 'men is het politieke probleem, het pro»
ds N. de Jong. Geref. Gem. alle Oost-Duitsers, die de grote stap I bleem van de koude oorlog, de alles
wagen,_worden als vluchtelingen „er- overheersende vraag wat de positie van
Gemiddeld vierhonderd Oost-Duitsers
melden zich dagelijks bij het centrale
i bureau voor vluchtelingen en dat getal
iets origineels gezegd hadden. Het was
■hildelijk dat dit gezichtspunt volkomen
Tiieuw voor hem was
Als dit de reactie is van een Jongeman,
die overigens ernstig zijn best doet zich
rekenschap te geven van de problemen
van zfjn tijd, dan'kan men nagaan hoe
het is met de Duitsers, die minder se
rieus en beschouwelijk van aanleg zijn!
Ervaringen van deze soort maken de
situatie nog verwarder dan zij van
hieruit gezien reeds lijkt. Wat wij hier
leesdlenst.
(Remlscstraat) 10
Koudekerk Herv. Gem.- 10 en 7 uur
ds Ode van Goes. Geref. Kerk: 10 viur
dr Westerink van Lelden: 7 uur ds Hajer
van Lelden.
Leiderdorp Herv. Gem.' 10 uur prof.
Dankbaar van Groningen: 6.30 uur dr P.
L Schoonhelm van Lelden. Ver. van Vrijz.
Hervormden: 10.30 uur de heer J. Haft-
Ijzer van Lelden. Geref. Kerk: 10 en 6.30
uur ds Sweepe.
Lelmulden Herv. Gem.: 9.30 uur ds
T. Kruyne. Gebouw Pniel: 7 uur ds T.
Kruyne. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 uur da
B. Oosterhoff.
Llsse Herv. Gem.: 9 en 10 30 uur ds
C. Jongeboer; 7 uur ds C. J. Bronsgeest
van Hitkersmllde (Jeugddienst). Geref.
Kerk: 10 en 5 uur ds R. Bakker van Rot
terdam. Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 uur de
heer Th. Rutters. theol. stud, van 's-Gra-
Geref. Gemeente: 10 en 4 uur
Gier. Geref. Kerk (Prinsesse
en 4 uur leesdlenst. Oud Geref.
Cicmeente: 9 30 en 3 uur leesdlenst. Ned.
Prot. Bond: 10 15 uur geen leesdlenst.
MMftten Herv. Gem.: 9 30 uur cand.
De Bruvn van Bodegraven: 7 uur ds J.
H C. Kater. Evangcllsatlegebouw: 6.30 uur
cand. De Bruyn. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
ar ds A. de "Korte van Haaksbergen.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 9.30 en 6 30
ir ds W. Moerman van Aalsmeer. Geref.
Kerk: 9.30 en 6 30 viur ds W. Speelman,
pred Nieuwkoop. Chr. Geref. Kerk:
i 6.30 t
9 30
geen
NoordwIJk Bin
I B. Maarslngh
van der Berg
Bond: 10 30
leesdienst. Rem. Kerk:
praten over Europa en Ame-
Films zijn er wel. maar doorgaans
twee jaren geleden in Brussel,
a kunt ge niet. zoals in Brussel
tm ieder geval is het twee maal duur-
Zeker, er is hier een hoge bescha-
'S van ijskasten (wat zoudt ge overi-
doen zonder ijskast?) en auto's
P mn Amerikaans. Maar waar wilt ge
tegen die inschakeling oplevert Voor de
hand ligt dus dc oplossing: Indonesisch
staatsburger worden Het is echter dui
delijk dat de betrokkenen geen vrije
keuze hebben zolang zU economisch af-
hankehik zijn tan de steun, die hun
slechts het Nederlanderschap biedt. Van
Indonesische zijde hebben zij namelijk
in dit opzicht niets te verwachten De
auto? Tien kilometer op steunbedragen, welke Djakarta aan zijn
ieer kunt gij rijden naar de water- werklozen uitkeert, zijn volkomen te
'1 en het vliegveld en verder begin- verwaarlozen In 1952 werden in Soe-
!e meest onmogelijke rimboewegen I rabaja aanvragen om hulp behandeld
nks het tienjarenplan). I van 2500 zielen en op 31 December 11.
u "oornamelijk mis? Een werden daar gesteund: 1685 personen.
.w.t 302 mannen. 643 vrouwen en 740
kinderen. Eind 1952 trok de Nederlandse
regering voor deze steunverlening een
bedrag van 40 000 Nederlandse guldens
per maand uit. Op het ogenblik worden
in geheel Oost-Java 2650 mensen door
de Nederlandse regering gesteund. In
de afgelopen maand was daar een be
drag van ruim f. 83 000.— mee gemoeid.
kwesties, aldus het verslag het appa
raat is niet voldoende geoutilleerd is
er voor deze mislukking éen -lies over
heersende oorzaak.
Herv. Gem.: 10 uur
Soest. 7 uur de heer
Valkenburg Ned. Prot.
ds J Breuklnk van
Nieuwkoop. Geref. Kerk: 9.30 en 5 uur ds
J Wlersema. Van de Berghstlchtlng: 11
uur ds J Wlersema.
Noordw ijk aan Zee Herv. Gem 10 en
7 uur ds W. Hoekstra van Vierhuizen-
Zoutkamp. Geref. Kerk: 8 30. 10.30 en 5
ds Weggemond van Hilversum. Geref.
-rljgem.) Jullannastraat 27: 9
orden als
kend". Beperkende bepalingen zijn nood
zakelijk. omdat de stroom" anders hele
maal niet meer te verwerken zou zijn.
De directeur van een der kampen, die
wij bezochten, vatte de situatie aldus
samen:
„Wanneer wij de grens onvoorwaar
delijk open zetten, dan hadden wij
binnen een paar maanden de hele be
volking van de Oostelijke zone hier".
En daarom moeten de vluchtelingen
aan bepaalde voorwaarden voldoen om
als vluchteling te worden erkend. Zij
moeten kunnen bewijzen „dwingende
redenen" te hebben gehafr om huis en
hof te verlaten en zich onder bescher
ming van de Westelijke autoriteiten te
stellen. Die redenen kunnen tweeërlei
zy'n: de zekerheid of overtuiging dat hun
leven gevaar loopt, wanneer zij langer
in de Russische sector blijven, of de om
standigheid dat hun het leven onmoge
lijk is gemaakt door bepaalde economi
sche maatregelen van de communisti
sche regering. Dit betreft voornameluk
de kleine zelfstandigen, als boeren en
middenstanders. Wie niet kan bewijzen
of aannemelijk maken, dat hij tot een
van beide categorieën behoort, wordt
niet als vluchteling aanvaard. Hij komt
in het „Stammlager" en over zijn toe
komst zal later worden beslist. Voorlo
pig echter krijgt hij geen burgerrechten,
hetgeen inhoudt dat hij geen kans heeft
op een eigen woning en evenmin op een
arbeidsvergunning Niemand mag ech
ter naar Oost-Duitsland worden terug
gestuurd.
Degenen die wel als vluchtelingen
worden erkend, worden merendeels naar
West-Duitsland overgebracht, waar zij,
zo spoedig mogelijk, in het arbeidspro
ces worden ingeschakeld. Ztj zijn de ge
lukkigen, maar voor zij hun bestemming
bereiken, moeten zij een ware martel
gang van beproevingen doorstaan. Wel-
t ik tuer
wtSadsmiheu, waarin men ..gezellig
raam" kan rondhangen temidden
i anonieme massa. Je hebt niet
ir niets twaalf jaren Biussel in de
:fn De jonge koloniale ambtenaar.
gebakken van de school, voelt dit
el zo. Die zwelgt in zijn welvaart van
'i. ijskast en auto. maar mij vangen
"armee niet meer. Er zijn hier ook
mooie dingen. Ik zag het Albertpark.
nationale park van de Kongo, met
1 het vrije levende kudden olifan-
buffels en antilopen Het geeft je
'Wrhistorlsche exaltatie, maar spo&-
S hupt ook de voorhistorische een-
f-mheid en eentonigheid je naar de
is blij om terug te keien
Leo iLeopoldstad). „mon village",
'-hl niet beweren, dat de Kongo niet
hessant is. de enorme mogelijkheden
dit nieuwe land hebben onbetwist-
een schare missionarissen, busi-
a?n en wetenschappelijke vorsers
jsaonneerd Maar om hier bureau-
|tr)e ie spelen in een strenge. viU
i'onalf, administratiegeloof
s geen pretje,
tn het Inlands milieu, zult ge vragen,
t eeen pittoreske noot? Geloof mij.
'teen oppervlakkige indruk van een
■w Geen 2 procent van de manne-
5'adsiiecers is geschikt voor een
-■ersatje. Ik bewonder de missiona-
3 teermaar heb niet de minste
am hen na te volgen".
OEGSTGEEST
"iwtprediking Morgenavond om
H op Buitenlust een straatpre-
'orden gehouden.
■'"jijfhe dienst De Zondagsdienst
nu. artsen wordt waargenomen
loiter Varekamp
WASSENAAR
dienst De Zondagsdienst
3Ji artsen wordt waargenomen
oe cokteren Baart de la Faille en
v. VOORSCHOTEN
hir'le 'lienst Zondagsdienst
-'artsen wordt waargenomen
Okter Olthuis, telcf. 527.
Hel is n.l. onder de huidige omstan
digheden zo goed als onmogelijk 6-3®
Nederlandse werklozen weer in hef
arbeidsproces in te schakelen. Ener
zijds komt dit door dat het werk. dat j" Ma'ckaav' (H Morsi
ill vroeger deden, niet meer door Visser Geref Kerk (art
Nederlanders wordt verricht en ander- gerkerk' 8 30 en 3 uur
zijds omdat het begrijpelijkerwijs juist van Delft_ Ver. v. Vrljz.
vaak de zwakkere broeders zijn. die
door de maatschappij zijn uitgestoten vle
Dat zij zwakkere broeders zijn is overi
gens in vele gevallen niet aan eigen
schuld te wijten. Vele jonge mensen,
die na 1938 van school kwamen, heb
ben mede door dr oorlog nooit ren
behoorlijke kans gekregen om een vak
te leren.
Dit zijn ontstellende cijfers, te meer wan
neer men bedenkt dat er in Oost-Java
op het ogenblik zeker niet meer dan
25.000 Nederlandeis wonen Juiste ge
gevens zun niet beschikbaar en de schat
tingen lopen vru sterk uiteen. Zo raam
de de Nederlandse Hoge Commissaris
onlangs bij zijn bezoek het aantal Ne
derlanders in Oost-Java op nog geen
20 000.
Doch, hoe het ook zij. vast staat wel
dat het aantal gesteuriden op het ogen
blik ruim 10 '1 bedraagt vai het totaal
aantal landgenoten, dat hier woont.
Voor deze mensen woidt over het
algemeen door de Nederlandse regering
weinig meer gedaan dan het beschik
baar stellen van steungelden. De gehele
verdere zorg voor de gesteunden. t.w. het
treffen van maatiegelen om tot een op
lossing van het probleem te komen,
wordt aan particulieren overgelaten
Zelfs het uitbetalen en het vaststellen
van de steunbedragen vanzelfsprekend
binnen bepaalde grenzen wordt over
gelaten aan de Nederlandse Raad voor
sociale aangelegenheden, die ls voort
gekomen uit de Nederlandse verenigin
gen. Een ver doorgevoerde vorm dus van
particuliere armenzorg, die door een
aantal sociaal voelenden in vrije tijd
bedreven wordt Ongetwijfeld verdient
hun werk waardering, doch aan de
andere kant vraagt men zich af of dit
svsteem in deze tijd nog wel past. In
Nederland heeft men er in ieder geval
reeds lang geleden volledig mee gebro
ken.
Dat men in Indonesc tot dit systeem
gekomen is. \indt hoofdzakelijk zijn
oorzaak in het feit dat de Nederlandse
regering zich tot nu toe. met uitzon
dering dan van de gememoreerde
beschikbaarstelling van steungelden,
zo goed als niets aan het probleem
tan dc werkloosheid onder de Neder
landers in Indonesië gelegen heeft
laten liggen.
Twoude Herv Gem 9 30 en
6 30 uur ds T. D. van Soest. Chr Geref.
Kerk' 9 30 en 5 uur leesdienst.
Kljnshnrg Herv Gem igrote kerk)
10 uur ds De Vos van Huizum (Fr-): 5 uur
J. N de Ruiter van Lelden. Ikleine
ki 10 uur ds N. HUmans van Aalsmeer;
ur ds J d Wiel van Lelden Chr.
Geref. Kerk: 10 en 4 30 uur ds Brandsma.
bijzondere aandacht. Hun aantal stijgt I Geref Kerk Voorhouterweg) 10 uur ds
jaarlijks en zonder deugdelnke opleiding A K Krabbe van Hlllegom: 5 uur ds
is het ten enenmale uitgesloten dat zij ?«'®Teld (Rapenburg» 9 uur ds Bijleveld.
h'«wujbu komt S™ 5; i
ds K Brunlng van Rljnsburg.
Noordu'ijkerliout Herv. Gem.:
ds D J. Spallng van Workum.
Oude Wetering Herv. Gem
ds van der Wiel van Lelden. R
C.em: geen dle^t Geref Kerk: 9.30 en j doe'n Zljn uiterste best
Igjst - Herv. Gem (Groene Kerk. vluchtelingen zo aangenaam mogeliik te
10 30 uur ds B. C. visser (Pauluskerk) maken, hun verzorging, vooral wat de
Caiienbarh: 7 uur ds p. voeding betreft (wij hebben het eten
uur ds B. C geproefd en wij hopen het nooit slechter
li W. de zwil- te kiijgeni. is in één woord voortreffe-
-W llJk' maar ln weerwil van dat alles zijn
10 70 uur ds J H C Kater van en blÜven dle overbevolkte kampen
Geref Kerk: Mnurttsiaan 10 'ï}est' verzamelplaatsen van menselijke
en 5 uur ds G J Hnjer van Leiden. More- ellende.
Rijndijk 10 30 uur ds J Bijleveid van Elk vluchtelingenkamp is een schreeu-
Fijnsburg; 5 uur ds A O. Poppe van 1 wende aanklacht tegen het regiem, dat
arden nota bene pretendeert strijd te voeren
tegen knechting en uitbuiting van de
Duitsland zal worden in het Europa vai
de naaste toekomst. Maar daarachter
ligt nog altijd een ander probleem, het
probleem van de Duitse ziel. En wie zijn
oor te luisteren legt in het Duitsland
van nu, merkt dat ook dat probleem,
acht jaar na het catastrofale einde van
het Hitlertijdperk, nog geenszins ls op
gelost.
SCHEEPSBERICHTEN
AAGTEKERK 17 te Colombo verw.;
ALMDIJK 14 v. Le Havre n. Antwerpen;
AMSTELDIEP p. 14 Malta n. Port Said;
AREXDSKERK 14 nm te Suez; BALI 14
te Halifax: BOISSEVALN 16 te Lourenzo
Marques ver» BORNEO p. 14 Malta n.
A dam; BOSKOOP p. 14 Ouessant n. Lis
sabon; CALTEX PERNIS 16 nm te Rot
terdam verw.. CELEBES 14 te Marseille;
DC IV ENDIJK p. 14 Lizard a. Antwerpen;
EOS 14 v. Oran n. R'dam; FRIESLAND
I KP.L) 14 ten Z v. Billlton n. Makassar;
GAROET 14 ten Z Kreta n. Marseille;
HEELSUM 14 te Antwerpen; INDRAPOE-
RA p. 14 Kp Guardalul n. Aden; JOHAN
VAN OLDENBARNEVELD 14 400 myl O.
Timor n. Soerabaja: KERTOSONO 15 te
Bombay; KIELDRECHT 15 te Cebu;
LARENBERG p. 14 nm Ouessant n. Ta-
ronie; LEKHAVEN 14 v. Antwerpen te
R'dam: LEUVEKERK 14 v. Aden n. Port
Okah; LIEVE VROUWEKERK p. 14 Oost
kust Ceylon n. Colombo; LISETA p. 14
Straat Bankn n. Soerabaja; MACUBA 14
dw Minlkoy n. Aden; MALEA p. 14 Kp
Vincent n. Singapore; MAPIA p. 14 Gl-
barltar n. Beyrouth: MARPESSA 14 ten
z. Kp Comorin a. Bombay; MENTOR 1*
lim Grangemouth verw.: MIRZA 15 te Ba-
ltkpapan. MUIDERKERK 14 te Syndey;
NOORDAM 14 600 mijl W. Landsend n.
R'dam O MALA p. 14 StromboU n. Berre.
ORANJEFONTEIN 14 350 mijl W ten N
Walvisbaat naar Kaapstad; POELAU LAUT
p 14 nm Gibraltar n. Genua; PRINS
WILLEM 4 p 14 Belle Isle n. Le Havre;
RIDDERKERK 13 te Eastlondon; ROE-
BIAH 12 v. Seattle n. Hongkong; SCHIE
14 te Palermo; STAD MAASSLUIS 14 v.
Immingham n. Narvik; STRAAT BAN KA
:e Kobe verw TJIBANTJET 14 van
Singapore n. Kobe; TJIKAMPEK 14 te
Kobe v. Yokohama; VAN LINSCHOTEN p.
14 Flnlsterre n. Bordeaux; VAN RIE-
EEECK 14 vm te Singapore; ZEELAND
(KRLi 14 v. Makassar n. Semarang.
AAGTEDIJK 15 t« Bahla; AALSUM p.
15 oeoo u. Vllselngen n. R'dam; ABEE-
KERK 14 nm. Genua n. Pt Said; AK-
KRUMDIJK 15 v. R'dam n. Bremen;
.ALMDIJK p. 15 0140 u. Vllsslngen n. Ant-
Daainaast vragen op het ogenblik vele
kinderen, die geen andere opleiding heb
ben genoten dan de lagere school, de 5.
dat het stellig niet denkbeeldig is da.
de Indonesische regering op een gege
ven moment de Nederlandse werklozen
zal dwingen het land te verlaten
Kerk (art. 31) Kerkgebouw Langevaart:
»n 5 30 uur ds K. Brünlng.
ïssenlielm Herv Gem: 9 en 10 30
ds Walvaart; 5 uur ds Beker van Was-
lar Geref. Kerk 9.30 ds Van Doornik
Nijmegen: 5 uur ds Kuiper. Chr Geref.
k 10 "en 5 uur ds Visser. Ned. Prot.
d: 10 30 uur ds Pols van Lelden.
Herv Gem 9 30 uur ds Boer
Van Amstel. Geref.
Kerk 10 en 6 30 uur ds Telkamp uit
ALPHACCA 14 v. Santos naar
Montevideo; ALPHERAT 14 v. Montevi
deo n. Rlo Grand® do Sul; AMOR 14 V,
R'dam n. Lelxoes; AMSTELTOREN 14 v.
Belra r,. Lorenco Marques; ARENDSDIJK
15 te New York; ARGOS 14 te Rotterdam
"beider! ARNEDIJK 13 nm. v. New York n. R'dam
schrik keli dre^fn ren^ JoUcndo^m'p'i'sc ^CALTEX LEIDEN 14
schrikkelijke jaren van de Duitse bezet- Rdam n. Sidon- CAMPHUYS 15 te Pm
ting onze onderdrukkers vaak zeer kwa- Soedan. COTTICA p. 14 Flores Azoren n.
de dingen toegewenst. Welnu, dat kwaad
hebben zij gekregen en in ruimer mate
dan de meesten van ons ooit hadden
durven veronderstellen. Dat geldt uiter
aard tooral voor de Oostelijke zone.
Maar ook het Westen heeft het zwaar
te verduren gekregen en nog altijd heeft
men ook daar de bittere gevolgen
diagen van de Herrenvolk-fanta:
Barbados DIEMÊRDIJK 14 v. Los An
geles n. "Cristobal; BSSO ROTTERDAM
15 vm v. Aruba n. R'dam; GROOTE
BEER 14 1 080 m. O. ten N. Kp Race n.
Quebec HATHOR 14 v. Piraeus n. Izmir;
HECTOR 15 te Beyrouth: IVOORKUST 14
te Takoradl; JUPITER 14 te Rotterdam;
LEKHAVEN 14 te Rotterdam; L1SSE-
te I KERK p 15 0700 u. Vllsslngen n. Lon
den. LCTTERKERK 14 J jj
Zoals gezegd heeft de Nederlandse
regering ter oplossing van al deze moei
lijkheden. die de krachten van het par- Gouda; 6 30 ut
ticuller Initiatief verre te boven gaan. Kerk 10 en 6 30
bitter weinig gedaan Den Haag heeft ""vlltTnhnrr Herv Gem t
e±mr,.cvel ,?PP0U? bestudeerd en m,V ds D Lekkerkerker (H D
commissies uitgezonden en aangenomen Kerk- 10 en 5 uur ds H. Brln!
kan dus worden dat zij het probleem Wassenaar Geref Kerk (art. 3l
van alle kanten kent. 3 uur ds H J. d Kwast.
Het is te hopen dat zü de periode van oorschoten Herv. c.em. (Dorp) 10
bestudering nu eindelijk eens zal afslui- Meyerlng. 5 uur ds Sareber. Rtjn-
ten en tot daden zal overgaan. Daden, I d'Jkg L"u ^^"(Lrri JJ
.1?" ;!rt lS ra is m,r Sïïi. SU&t
Geref.
man van
8.45 en
NOORDWIJK 15 I
New
verwoestingen, die de geallieerde lucht-
machten in de Duitse steden hebben 0riea!^"' prins^iaURITS j."l -
aangericht en aan de vluchtelingenel- I tlcoetl eil. n Montreal; prins willem
lende, waar heel West-Dultsland in iii p 15 0150 u. VUssingen n. Hamburg;
meerder of mindere mate bij betrokken pygmalion p. 15 0400 u. Vllaaingen n.
Is I Amsterdam; SALLAND 15 te Ilheos; SA-
alle kwalijke ge- j PAROBA lS_te MoorOTla: SCIOE J
Palermo n. Cartagena: SLOTERDIJK 15
om het salaris te zullen betalen "van Den' Hang'
een leerkracht die bovendien niet te Voorhout Herv. Gem 10 i
vinden ls wiens taak het zal zijn L Speinian van Vledder (Dr.
om een klein gioepje werklozen bezig Waddlnw
te houden en te onderrichten ln liet
vervaardigen van speelgoed, dat zij 1 in*
mogen verkopen, ter verhoging van hun -
steunbedrag. Met deze speelgoedfabri
cage zün onlangs enkele dames in
Soerabaja begonnen, „omdat er voor die
stakkers toch wat gedaan moet worden"
r ds W.
Het Leidsel) Dagblad
Als van ouds de
MEEST GELEZEN COURANT
van Leiden en Omstreken
iillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllillliliiiiiiiiii
Herv. Gem.: 8 45 en
ds J. van der Haar; 6 30 uur
Moll. Ver. Wet en Evangelie'
Is H, O. Molenaar te Den Haag.
Geref. Kerk: 10 en 6 30 uur ds W. J.
Schmidt van Naaldwijk Rem. Geref. Gem.:
10 uur ds G. Ch. Dulnker.
Uarmnnd Herv. Gem.: 10 en 7 uur
dr J. Zandee.
Wassenaar Herv. Gem. (Dorpskerk)
10 uur dr H J. Honders: 7 uur ds J. D
van Hof van Rotterdam (Klevietkerk) 10
uur ds P. Swagerman. legerpred Deyler-
huls: 9 uur jeugdkerk. de heer G Mek
king: 10.15 uur ds H. Beker Geref Kerk
(Zijllaan) 10 en 5 uur ds B A. Bos van
Den Haag. (Bloemcamplaani 10 en 5 uur
ds K. A. Schippers van Ermelo. Ned. Prot.
Bond: 10.35 uur ds A. Vis van Beverwijk.
Johannahuls: 10 30 uur ds P. D. TJalsma
van Den Haag.
Wnubrugge Herv. Gem.: 9.30 en 6 30
uur ds J van Dijk. Geref Kerk- 9 30 en
6.30 uur ds Jonker, em pred te Voorburg.
Zoeterwnude Herv Gcm geen op
gave ontvangen.
Zuaminerdam Rem Geref. Gem.: 10
uur ds F Palmboom.
In Berlijn vindt
volgen van het nationaal-socialUUsche I "te Xntwerpen STAD DORDRECHT
avontuur m geconcentreerde vorm bij- ouessant n. Palermo; TA RA 14 dw. Bahla
een: puin. woninggebrek, angst voor de I 16 Rlo de Janeiro ver».; TJIBODAS 14 v.
Russen, volledige afhankelijkheid van de Durban n. East London; VEEND AM 14
overwinnaars, werkloosheid (waarom '0° 111 zo KP Race n-,J*®* j£rki;. I£s"
SEL 15 nm. te Tunis; LOMBOK 14 dw.
Cartagenn u. Trinidad. ORANJESTAD 14
560 in. NO. ten O. Barbados n. Madeira;
WESTERDAM 14 250 m. ZO. Kp Race n.
New York- ALDABI 13 v. R'dam t« Bue
nos Aires verw en verm. 25 v. B. Aires n.
R'dam; ALHENA R'damB Aires 31 Rlo
dc Janeiro verw.. ALNATI 25 v. Buenos
Antwerpen ver»'.; BONAIRE 25
arlbo te Plymouth en 27 A'dam
BOSKOOP 28 v. A'dam t« Barba
dos verw.: COTTICA 28 v. A'dam te Pa
ramaribo verw GROOTE BEER 18 V.
R'dam te Quebec en 19 Montreal verw.;
1NDRAPOERA lndonesleR'dam 15 t®
Aden 20 Port Said verw.; JOHAN VAN
OLDENBARNEVELT 18 v Sydney te Soe
rabaja 21 TJ Prlok verw.; MAASDAM
vertr. 18 v R'dam n. New York. NOOR-
DAM 17 vm v. New York te R'dam ver
wacht. ORANJE vertr. 21 TJ Prlok n.
Adam ORANJEFONTEIN 17 v. Adam
te Kaapstad verw ORANJESTAD 29 v.
Cristobal te Amsterdam verw.; RIJNDAM
werken die ruim tweehonderdduizend
werklozen eigenlijk niet ln het puin?)
Men zou dus mogen verwachten dat,
zo ergens, dan in deze zwaar bezochte
stad Iets te bespeuren zou zijn van
enig collectief schuldbesef, iets van
historisch inzicht, iets van de dulden
de gelatenheid, die het resultaat is
van de erkenning van eigen fouten.
Helaas, wij hebhen niets van een der
gelijke geestesgesteldheid kunnen be
speuren.
Ware die geestesgesteldheid wel aan
wezig. dan zou men allicht bij de een
of ander wel eens een spoortje van een
lichte gegeneerdheid tegenover een Ne
derlander ontwaren. Dan zou men op
zUn allerminst mogen verwachten, ciat
een Duitser tegenover een Nederlander
zijn aandeel ln de rooftocht van de Hit-
Ier- armee maar liever verzweeg o, "iT"
Maar een dergelijk soort tunfevoellg- I
Held I, de Duitsers, althans de Berlh- - S""JAK
ners. volkomen vreemd. Wanneer
Berlijner hoort dat U Nederlander bent
zal hij ln zeven van de tien gevallen on
middellijk herinneringen beginnen op te
halen aan de tijd dat hij als soldaat in
Holland was en dat doen ze dan met
een onbevangen gemoedelijkheid, die
bijna ontwapenend is.
R'dam vla Southampton e..
Le Havre V EEND AM 17 v R'dam le New
York verw.; WATERMAN vertr 25 v.
R'dam n. Wellington ita Willemstad;
WESTERDAM 17 v. R'dam te New York
verw. WILLEM RUYS vertr 19 v R'dam
n. TJ Prlok WILLEMSTAD 21 v. A'dam
te Lazualra verw ZUIDERKRUIS vertr.
15 v Kaapstad n R'dam \la Walvisbaai
en Las Palmas.
