Leidsch Dagblad | 1953 | 6 augustus 1953 | pagina 1

LEIDSCH

DAGBLAD

Sovjet-nota met grote reserve
ontvangen

Generaal Hasselnian tevreden over
verloop oefening „Drietand"'

92sle Jaargang

DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1953

No. 27984

Directeur: J. W. Henny

Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer

DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN

'6.— per kwartaal; f0,47 per week

Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507

Deur echter niet in slot geworpen

Teleurstelling in Londen

(Van onze Londense correspondent)

De eerste reactie te Londen op het
Sovjet-antwoord inzake de voorge
stelde ministerconferentie der grote
tier is teleurstelling. Het beste dat
fezegd kan worden is, dat de deur
ftopend blijft. >Icn kan moeilijk zien,
hoe de Verenigde Staten aan de con
ferentie zullen kunnen deelnemen, als
de Russen hun voorwaarde dal China
lertegenwoordigd moet zgn, handha
ven. omdat Washington het regiem
tan reking niet erkend heeft.

Het is echter niet onmogelijk datMos-
j de voorwaarde slechts heeft gesteld
is manoeuvre in het diplomatieke spel
am druk uit te oefenen op het Westen.
Gezien Churchills oorspronkelijke voor
al om alle problemen, welke Oost en
\Vest verdelen, tc onderzoeken, kan
Linden niet afwijzend staan tegenover
td principe van een wijdere agenda,
ftgenover de mening, dat de Russen er
en maar op uit zijn om de kloof in
„..Westelijk kamp te vergroten, staat de
cpvatting, dat zij daarbij geen belang
heOben nis zy weikelijk op korte ter-
r.ijn ontspanning wensen teneinde hun
:erne moeilijkheden de baas te wor-
Dlt laatste behoeft echter niet te
kenen dat Moskou geen gebruik zal
riten van de bestaande tegenstellingen
net Westen als het daardoor in een
onderhandelingspositie kan ko-

Overigens valt het te bezien of ook
rngciand bereid is om nu al met
(hina aan één tafel te gaan zitten,
lil het Lagerhuisdebat van vorige
«eek is wel gebleken, dat ook de Brit
ten er weinig voor voelen nu reeds
jan le pappen met Peking, hoewel zij
de andere kant realistisch genoeg
om 1c beseffen dat het rode China
r den duur niet buiten de kring der
Verenigde Naties kan worden gehou
den.

De Britse handelspositie dwong En-
ünd er immers reeds toe als een der
i de regering Mao te erkennen,
leverde dit tot nu toe weinig profijt
o Deze diplomatieke erkenning had
ijds slechts formele betekenis en
a natuurlijk geenszins een sympathie-
jiging met het communistische re-

kanselier Butler maakte het ten over-
e nog eens duidelijk, dat de Ver.
s een allen omvattend forum zijn
iet een anti-communistische al-

Ü-: zal intussen niet eenvoudig zijn
:et Ddstip te bepalen, waarop de vrije
>n de hand over het hart zullen
dijken en het communistische China
de familie-kring zullen opnemen. Zal
om zijn „goed gedrag" te bewijzen
1 het zijne moeten doen. zo vragen
cT.mizen zich hier af. om de strijd in
Mt-China en Malakka te helpen ein-
a:en?

VERDEELDHEID IN DUITSLAND

In West-Duitse regeringskringen is
n oordeel, dat in de Russische
Westelijke voorstellen, die al-

Weerrapporten

(Van hedenmorgen 7 uur).

c. ti

ga

1 f li is

kholm zwaar bew. nnw 3 18 11

licht bew. nw 2 19 1

T^nhaeen regenbul w 7 19 0.6

"Gfrdam zwaar bew. wnw 6 18 O

»lnkl regenbui ozo 3 17 12

nburgh gen. bew. WZW 5 18 0

der, zwaar how wzw 2 23 O

aemburg

geh.

2 20

onbewolkt n 1 29 O

'noble licht bew. windstil 26 O

zwaar bew. nw 4 27 O

nevel windstil 26 O

Wh goh. bew. w 9 24 O

Jfno half bew. o 1 27 O

'In zwaar bew. w 5 21 2

-ulort geh. bew. wzw 2 24 3

'«en regen nno 5 23 9

regen nnw 4 24 3

ik regen windstil 25 O.l

onbewolkt no 4 28 O

(Incez. Med.-adv.)

"tcrilja CM aLIJM I i K I S

A.-.'G COLD! I' I J|

WEERBERICHT

Afnemende wind

Bjt verwaoht tot Vrijdagavond
^wjend bewolkt en bijna overal
Matige tot zwakke wind tussen
en West Koudere nacht. De-
middagtempera turen als van-
01 iets hogere.

7 AUGUSTUS.

op^510 uur; onder: 20.20 uur.

uur: onder- 19 24 uur.
Katwijk te 1.34 en

eoiwncr bestaat alt acht pagina's.

leen betrekking hadden op Duitsland en
Oostenrijk, worden verworpen en dat de
Sovjet-Unie een algemene gedachten-
wisseling wenst. Men meent te Bonn
met name. dat de Russen het vraagstuk
der vrije verkiezingen in geheel Duits
land door het Westen als eerste voor
waarde voor een hereniging van Oost
en West-Duitsland gesteld hebben
omzeild.

In de West-Duitse hoofdstad vreest
men, dat op een conferentie, zoals
door de Sovjet-Unie wordt voorge
steld, de belangen van Duitsland zul
len worden opgeofferd aan regelingen
van andere vraagstukken.

Daarentegen is de socialistische op
positie. volgens een door haar leider
'"rich Ollenhauer afgelegde verklaring
door de nota gesterkt in haar overtui
ging, dat geen verdere voorwaarden
voor een conferentie behoeven te wor
den gesteld en dat alle hangende
kwesties nu beter in directe bespre
kingen dan door middel van een
voortgezette briefwisseling kunnen
worden opgelost.

Woordvoerders der coalitiepartners
van de kanselier, de liberale en de
Duitse partij, hebben te verstaan gege
ven. dat naar hun mening de nota wei
nig of geen uitzicht op een succesvolle
conferentie biedt. Eensgezind is de
Duitse repliek slechts in éen opzicht:
regering zowel als oppositie blijven van
mening, dat van de Duitse eis, een her
eniging der zones op grondslag van
voorafgaande vrije verkiezingen te stel
len. niet kan worden afgeweken.

Bondskanselier Adenauer verklaarde
op een verkiezingsbijeenkomst te Trier,
dat de Sovjet-nota veel „onduidelijke
en onnauwkeurige" verklaringen bevat,
die zouden moeten worden opgehelderd
alvorens de internationale spanning
werkelijk zou kunnen worden vermin
derd.

Volgens Adenauer dient de Sovjet-
Unie vier vragen te beantwoorden, n.l.:
1) waarom antwoordt de Sovjet-Unie

niet op het voorstel om in heel Duits
land vrije verkiezingen te houden. Is zij
bereid hierover te spreken?

2> Is de Sovjet-Unie van plan vast
te houden aan haar vroegere stand
punt. dat het Duitse vredesverdrag uit
gewerkt moet worden door de vier mo
gendheden onderling en daarna een
voudig moet worden voorgelegd aan een
regering voor geheel Duitsland?

3) Is de Sovjet-Unie bereid een rege
ring voor geheel Duitsland vrijheid van
handelen In binnen- en buitenland te
geven?

4) Is de Sovjet-Unie bereid de veilig
heid van Europa en daardoor van Duits
land te verzekeren?

WASHINGTON VOORZICHTIG

Het Amerikaanse „State Department"
maakte bekend, dat er overleg met En
geland en Frankrijk nodig zal zijn om uit
te kunnen maken, of de nota uit Mos
kou een aanvaarding van het Westelijke
voorstel inzake een ministersconferentie
over Duitsland en Oostenrijk inhoudt.

Functionarissen te Washington zijn
het er met West-Duitse kringen te Bonn
over eens. dat een uitbreiding van de
agenda voor deze conferentie, zoals dooi
de Sovjet-Unie voorgesteld, slechts het
tot stand komen van een oplossing van
het Duitse en het Oostenrijkse vraag
stuk zal vertragen.

In Parijse kringen is men van mening,
dat de Sovjet-Unie zo ruime besprekin
gen wenst, dat algehele overeenstem
ming tussen Oost en West kan worden
bereikt. Verscheidene parlementsleden
6praken zich uit voor aanvaarding van
het Russische voorstel voor besprekin
gen. zonder beperkingen van de agenda.

Volgens deze kringen wordt door
het Sovjet-voorstel om ook te spre
ken over de toelating van communis
tisch China tot de Verenigde Naties, de
deur geopend voor onderhandelingen,
welke mogelijk tot beëindiging van de
strijd in Indo-China kunnen leiden.

Bldault, de Franse minister van bui
tenlandse zaken, toonde zich gister
avond pessimistischer dan parlemen
taire kringen eerder op de dag. Na een
kabinetsvergadering ten huize van pre
sident Auriol te Rambouillet verklaarde
hü. dat de Sovjet-nota „niet erg be
moedigend is".

Arbeiders van de rijtuigenfabriek
van Ad mend or f in Oost-Duitsland,
die naair het Westen zijn uitgeweken,
hebben meegedeeld, dat in de afgelo
pen week „de blauwe trein", due tussen
Oost-Berlyn en Moskou rijdt, door
Poolse verzetsstrijders is aangevallen.

De wagons van de trein waren naar
de fabnek te Admendorf gebracht om
te worden hersteld Zij droegen talrijke
sporen van een beschieting.

Om middernacht begonnen 3000

motoren te ronken

Derde divisie thans in stellinggebied

(Van een speciale verslaggever)

Deze nacht was de nacht van de verkeersagcnten-In-het-groot. Omstreeks
het middernachtelijk uur sloegen in alle mobilisatiecentra van ons land
de automotoren aan en kwamen de treinstellen in beweging.

De fase van de mobilisatie was voltooid, die der conccntratievervoercn
aangebroken. Ruim 3000 voertuigen zjjn vannacht in lange colonnes over
de wegen gebolderd, op weg naar het stellinggebied in de Peel en Ooste
lijk Brabant.

En langs de weg stonden bij alle cri-
tieke punten de verkeersdetachementen
opgesteld en hier en daar de bergings-
ploegen van de technische dienst, als
mede geneeskundige detachementen
voor het geval er iets mis mocht gaan.
Bovendien waren in het nachtelijk duis
ter de verkeerscontróleposten opgesteld
voor de regeling van het civiele verkeer.
Een gigantische onderneming dit
nachtelijk vervoer van een complete di
visie. Niet voor niets noemde men de
„concentratie" de „flessehals" van de
mobilisatie-oefening „Drietand".

De mannen van de hoofdverkeersstaf
onder commando van brigade-generaal
S.Daniels. inspecteur verkeerswezen,
hebben een nacht-onder-hoogspanning
achter de rug. Voortdurend onderhiel
den zi/'vrrbinding met de verkeersdeta
chementen. ongeveer 30 in getal, die
via radio en telefoon meldden op welke
tijdstippen bepaalde colonnes de kruis
punten passeerden.

Het „toeval" was bij dit alles een ver
boden begrip, voor al deze colonnes was
het verkeersschema haarfijn uitgestip
peld. Iedere marsserie moest op een be
paald tijdstip het aanvangspunt passe-
seren om opstoppingen fataal by een
dergelijke onderneming te voorkomen.

De verschillende colonnes vertrokken
daai om met een bepaald tijdsverschil en
waren bovendien gesplitst in kleinere
„marseenheden" van elk 25 voertuigen,
zodat het civiel» verkeer zo af en toe
de gelegenheid kreeg „er tussen door
te schieten" zonder al te veel opont
houd.

Het eerste transport van de colonnes
moest om 24 uur 1 minuut het eerste
aanvangspunt passeren hoe iedere
onderdeelscommandant dat verder wen
ste te regelen was zijn zaak. Om een
Indruk te geven van dit concentratie-
vervoer de langst marsserie telde 167
voertuigen en had op de kop af 37 mi
nuten nodig om een bepaald punt te
passerenelke wagen rijdt daarbij
gemiddeld 33 km per uur.

PER TREIN GING 17 PROCENT

Nu beschikt de 3e divisie uiteraard
niet over voldoende „organiek" vervoer
(een veel gebezigd woord in deze dagen»
om alle 20 000 manschappen naar het
stellinggebied te brengen. Ongeveer te
zelfdertijd zetten vannacht de treinstel
len zich in beweging. 10 in getal. Daarin
bevonden zich de 17 procent manschap
pen. die overal het „lopende" gedeelte
van de bataljons uitmaken, waaruit
blijkt dat bij zulke gelegenheden de mi
litaire opvatten van „lopen" een andere
is dan die der burgermaatschappij. Be
halve die Jannen-soldaat is ook het
zware materiaal, zoals de middelzware

artillerie15.5 cm houwitzers per
trein naar het „front" vervoerd. Als zy
over de weg zouden zijn getranspor
teerd, zou waarschijnlijk na afloop de
wegweg zijn geweest. Iets wat men
zich in vredestijd niet kan veroorloven.

NET ECHT

Met high-speed tractoren (die ook bij
de watersnood zulke goede diensten be
wezen hebben» zijn de kanonnen in de
treinstellen gebracht Dat ging gepaard
met veel onheilspellend motoréngeda-
ver en het hele indrukwekkende proces
voltrok zich onder de spaarzame ver
lichting van een zuidelijk station.

Nog nooit had de oefening „Drietand"
zo echt geleken en het kostte ons zelfs
heel even moeite ons voor te stellen dat
dit gelukkig maar een (nuttice
maar hopelyk overbodige) oefening
was

In het concentratiegebied kwamen
vanochtend de onderdelen te staan on
der bevel van generaal majoor S. G.
Warringa. de commandant der derde
divisie. Voordien voltrok zich de mobi
lisatie onder leiding van de territoriale
bevelhebber.

Omstreeks 8 uur vanochtend liepen
de eerste marseenheden het concentra
tiegebied binnen. In het centrum, een
Oost-Brabants dorp, stond een troepje
kinderen, dat net de nieuwe priester in
de versierde kerk had begroet, luid te
Juichen toen de zware wagens over de
kinderhoofdjes van de dorpsbrink kwa
men gedaverd. De chauffeurs reageer
den nauwelijks en hielden hun moege-
stuurde ogen strak op de weg gericht
voor de laatste étappe. En de soldaten
achterin namen met lodderige ogen hun
tijdelijk verblijfoord op en maakten de
dekens los. die hsn tegen de frisse
nachtwind hadden beschermd. Overi
gens verliep ook deze moeilijke fase van
„Drietand" wel volgens schema. Morgen
zullen zich de soldaten gereed maken
voor het „gevecht" in de stellingen. De
„commando's" zullen hun sparring-part
ners zijn.

Het bewijs is inmiddels al geleverd
dat een mobilisatie-devisie zeer snel
paraat tc maken is. vooral in Neder
land. waar de verbindingen kort zyn
en dus een gunstige factor vormen.
Daarop wees ook de waarnemer van de
Amerikaanse luchtmacht, die diep on
der de indruk was van de snelheid,
waarmede „Drietand" is geschied .Maar
Ja, bij ons moeten de mensen, bij wijze
van spreken, ook uit Canada en Mexico
komen".

Luit.-aeneraal Hasselman was van
nacht toen hy ergens in Brabant de
convoolen gadesloeg, zeer tevreden, ook
over de opkomst van 95 procent van
het aantal opgeroepenen.

Voor de mobilisatie-oefening was 103
procent van de organische sterkte der
divisie opgeroepen Het betrekkelijk
grote aantal wegblijvers is een gevolg
van het feit. dat velen voor zaken of
met vacantie in het buitenland vertoe
ven. en dat Nederland midden in di
examentyd zit, waarvoor vrystelling
werd verleend.

1

De proef mobilisatie van de derde
divisie heeft een vlot verloop. Het
materiaal werd - na nauwkeurig ge
ïnspecteerd te zijn - Woensdag
naar de plaatsen van bestemming

I gebracht. 50 ton tanks, die op grote
lurries geplaatst zijn. trekken dooi
Amersfoort op weg naar het gebied
van de „strijd".

Europese conferentie te
Boden-Baden

Bondskanselier Adenauer heeft, voor
ziin vertTek uit Bonn naar Baden-Ba-
den, te kennen gegeven, dat hü van
plan is op de ministerconferentie voor
te stellen nauwkeurige gedragslijnen
voor de bewoordingen van de voor
naamste passages ran het verdrag voor
een j>olitieke gemeenschap aan te fle
men, en een commissie van deskundi
gen voor de uitwerking van het ver
drag samen te stellen. Enkele der
voornaamste beginselen dienen volgens
Adenauer te zyn directe verkiezing van
de afgevaardigden ran het Europese
parlement en algehele economische in-
tegiatie ran de deelnemende landen.

In politieke kringen te Bonn acht
men het waarschijnlijk, dat de kanse
lier op deze conferentie terug zal ko
men op zün voorstel voor een veilig
heidsstelsel, dat de Europese Gemeen
schap en de Sovjet-unie omvat Onge
twijfeld zal ook de jongste Sovjet-nota
besproken worden.

V. St. eisen schadeloosstelling
van Sovjet Unie

INZAKE NEERSCHIETEN
VLIEGTUIG.

De regering der V. St. heeft een
passende schade-vergoeding" van de
Sovjet-unie geëist voor het neerschie
ten van een Amerikaanse bommenwer
per boven de Japanse 2ee op 19 Juli

In de desbetreffende nota aan de'
Sovjet-regeUng wondt de Moskouse le
zing van het incident verworpen en
krachtig tegen de aanval geprotes
teerd.

Ook wordt in de nota een grondig
onderzoek geëist naar de verblijfplaats
ran zestien leden van de bemanning
van het neergeschoten toestel.

De schadevergoeding wordt met al
leen geelst voor de bommenwerper,
maar ook voor de mensenlevens die
eventueel verloren zijn gegaan

Volgens de Amerikaanse lezing be
vond het toestel zich op ongeveer 65
kilometer van Sovjet-tern toir. De Rus
sen zelden, dat de Amerikaanse bom
menwerper boven Russisch gebied had
gevlogen.

Voor de eerste maal. sinds in October
1952 bij de Mor. t c-bello-ei 1 a r.-i en een
Britse atoombom tot ontploffing werd
gebracht, heeft een groep Journalisten
een vliegtocht boven dit gebied mogen
maiken.

Zij berichtten, dat een gebied van
ongeveer 36 vierkante kilometer door
de ontploffing werd vernield. De plan
tengroei op de eilanden vertoonde nog
steeds duidelijke kentekenen van ern
stige verschroeiing. en ijzeren construc
ties waren volkomen verwoest, maar
een massief blokhuis, dat waarschijn
lijk was gebouwd om waarnemings
instrumenten te herbergen, was nog
geheel ongeschonden.

De Britse minister voor de voedsel
voorziening heeft medegedeeld, dat hy
de volgende maand de suikerranUoe-
nering hoopte te beëindigen Hij sprak
tevens de verwachting uit. dat volgend
jaar de invoer van vlees en bacon weer
aan particuliere handelaars kon wor
den overgelaten.

Hot gebeurt herhaaldelük. dat Ne
derlanders, die een bezoek aan Canada
brengen, van daar uit naar de Ver
enigde Staten willen reizen en eerst ln
Canada het voor de Verenigde Staten
benodigde visum aanvragen.

Het ministerie van Buitenlandse Za
ken wyst er op. dat reizigers die via
Canada de Verenigde Staten willen be
zoeken, zich reeds in Nederland van
een Amerikaans visum moeten voorzien.

By aanvTaag van een visum bü een
van de Amerikaanse consulaten in Ca
nada neemt de behandeling minstens
enige weken in beslag, aangezien de
uiteindelijke goedkeuring tot afgifte
van een visum eerst door het consu
laat van de Verenigde Staten in Neder
land moet worden goedgekeurd.

In liet drooggevallen gebied rond
Zierikzee op Schouwen Duiveland
worden ten behoeve van de door de
watersnood getroffen bewoners
houten noodwoningen gebouwd,
'olgens het montage-systeem.
Overzicht van de werkzaamheden.

Uitdeling in Berlijn gaat voort

Dinsdag zijn 62000 levensmiddelen
pakketten aan Oost-Duitsers en 32 000
aan Oost-Berlyners uitgereikt. In het
geheel zijn tot nu toe 1.445 000 pakket
ten uitgedeeld.

Gisteren hebben weer honderden West-
Berlijnse werklozen en gepensionneer-
den Westelijke voedselpakketten in.
Oost-Berlijn gehaald, die door Oost-
Duitsers waren afgegeven. West-Ber-
lijnse bladen hebben nu dc aandacht
gevestigd op de nood van de 250 000
werkloze West-Berlyners cn een beroep
gedaan op het stadsbestuur en het
publiek om de eigen armen te helpen.

Het in de Sovjet-zone uitgevaardigde
reisverbod naar Berlijn is thans weer
verzacht en deels feitelijk opgeheven.
Volgens de West-Berlynse politie heeft
ook de volkspolitie de controle aan de
sectorgrens verzwakt.

Vele Oost-Duitsers hebben de door
hen afgehaalde levensmiddenpakjes
voorlopig bij kennissen in West-Berlijn
in bewaring gegeven tot de toestand
beter is geworden. Bovendien heeft het
Rode Kruis depóts ingericht.

Senator William F. Knowtand. die
door dc republikeinse leden van de
Amerikaanse senaat is gekozen tot
opvolger van Taft als leider van de
republikeinen in de senaat.

Staking bij de Franse P.T.T.

Personeel van de Franse PTT. dat
aangesloten is bij het nlet-communls-
tische vakverbond „Force ouvriere",
heeft besloten een staking in het gehele
land van onbepaalde duur te beginnen.
De staking, die ongeveer 85'; van al het
administratieve personeel en 14'. van
alle bestellers omvat, geldt als protest
tegen voorgestelde regeringsmaatrege
len om de pensioengerechtigde leeftyd
van gemeente- en rijksambtenaren te
verhogen.

Ook het Christelijke vakverbond heeft
besloten, een staking voor het gehele
land af te kondigen.

Het onder communistische leiding
staande algemene vakverbond iCGF»
heeft verklaard, de staking te zullen
steunen en zal waarschünlijk eveneens
een staking afkondigen. De CGF heeft
een gemeenschappelijke actie voorge
steld voor een algemene loonsverhoging
van 7 000 franc, een jaarlykse bijslag
van 20.000 franc en een ontslagverbod.

Volgens de laatste berichten zijn do
telefoon- en telegraafverbindingen tus
sen Parijs en de meeste provinciale
hoofdplaatsen verbroken.