ELTEN Villa Hügel, het paleis van de Krupps zoekt andere bestemming ruim vier Welvaartspeil steeg aanmerkelijk jaar Nederlands gebied WEKELIJKS BIJVOEGSEL van hel LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1953 - Pagina 2 relatief genomen niet zo groot: 5060 huizen op de Elterberg zijn volledig verwoest, terwUl Laag Ellen zware be schadigingen kreeg De Nederlandse Staat heeft nu ook credieten verstrekt voor herstel van oorlogsschade aan woningen tot onge veer f. 125 000 Deze moeten op een termijn van 20 Jaar worden afgelost. In vele gevallen zijn deze credieten niet toereikend. Uit eigen middelen wcrdt er dan aan de huizen nog heel wat „geflickt" Want de Eltenaar is voor alles een ijverig mens De Land drost vertelt ons van een onderwijzer wiens woning volledig wert verwoest Zijn crediet is niet voldoende Nu is hij al enige maanden na afloop van ziin lessen bezig zelf zUn woning te met selen. Voorts is de Eltenaar spaarzaam (wat hem gezien het bovenstaande goed van pas komt», goedmoedig, niet stuf en een prettig mens. Op kosten van de staat is men nu berg 23 woningen te bouwen, welke in October a s klaar komen Het wor den keurige arbeiderswoningen, zoals wij die hier al jaren gewend zijn. GEEN WERKLOZEN ELTEN heeft een overwegend R K. arbeidersbevolking. Opmerkelijk is dat het stadje in zo sterke mate van werkgelegenheid buiten de plaat- seliike gemeenschap afhankelijk is. Meer dan 55 r> van de beroepsbe volking is werkzaam ln de industrie, welke In het stadje echter nagenoeg ontbreekt en vindt zün bestaan dan ook buiten het Drostambt, hoofdzake lijk in de industrie te Emmerik en thans ook in Nederland De machine fabrieken te Emmerik en de A.K.U. te Arnhem behoren tot de belangrijkste werkgevers De werkgelegenheid in Emmerik neemt toe in verband met de wederopbouw aldaar, maar toch is de verhouding tussen het percentage Eltenr^ arbeiders, dat in Nederland en Duitsland werkt, vóór en na de correctie vrijwel gelijk gebleven, n.l. resp 45 r: en 55 De arbeiders wegen het voor en tegen wel degelijk tegen elkaar af: het uurloon in Duitsland is niet hoger dan hier. maar er wor den meer uren gemaakt en het abso lute loon is dus hoger. Maar onze sociale voorzieningen zijn veel gunstiger en dat geeft niet zelden de doorslag om hier te werken. De Eltenaren worden door hun Ne derlandse werkgevers zeer gewaar deerd en van aanpassingsmoeilijkheden is zo goed als geen sprake. Interessant is voorts nog, dat de NV. v.h. A J ten Hoopen te Neede ir Elten een afdeling tricotage heeft ondergebracht, waar vele Eltense meis jes en vrouwen werk vinden. Mede door haaT grote ijver heeft men onlangs de inrichting kunnen uitbreiden. Elten mag zich gelukkig prezen geen werk lozen te hebben. GOED BOERENDE LANDBOUWERS SLECHTS n 8 ri van de mannelijke beroepsbevolking ls in de land bouw werkzaam De meeste boer derijen zijn al 80 a 90 jaar oud en verkeren ln zeer slechte staat. Ook de open kapschuren maken een vervallen indruk Hierin kon door gebrek aan middelen nog geen verbeteimg komen. Voor de correctie was het met de in ventaris al even slecht gesteld. Het was onmogelijk nieuwe werktuigen aan te schaffen Na de overneming moesten de producten in Nederland worden afgezet en dus ook de aard en kwali teit daarvan aan het Nederlandse peil worden aangepast. Prachtig werk ver richt bij dit alles onze Landbouwvoor- lichtmgsdienst Mede dankzij deze In stelling zijn de producten dichter bij het Nederlandse peil gebracht. Deze verbetering heeft inmidiu vruchten afgeworpen: de landbou«fI. konden tractoren kopen en hun lnv(c taris moderniseren. Bij een voortjehr dende opbloei zullen ook de boerder^.' ongetwijfeld weldra een beurt kuri>.' krijgen. FLORERENDE MIDDENSTAH-: DOOR de correctie hebben de E>. naren het materieel beter zfC:] gen. De levensstandaard »e.' hoger en de prijzen daalden. De rri verdienende arbeiders gingen meer steden De resultaten bleven niet J thans hebben de winkels bijna aLe,. gerestaureerde pui Vóór de correctie fungeerde Emny-j als regionaal verzorgend centrum wat men In Elten en omstreken krijgen kon. kocht men daar. Deze vr. zorgende functie is nu op Arm..- over gegaan. Op deze gehele gunstige ontwjj, ling heeft ook het toerist en bej,, grote invloed. Elten is een bv waard en dat blijkt wel uit de cure- ln de zomer van 1949 bezochten or. veer 500.000 toeristen het plaatsje, 1950 tot en met 1952 waren het er ju-, lijks ongeveer 400.000 en dit jan- wacht men er zelfs meer. Er is dU*M sprake van een sterke afnemmg in q opzicht. Ook van Duitse zijde is veel bels-,-, stelling. Duitsers, die een-bezoek de bollenvelden brachten, vertocte- minstens een halve dag in Eltrn voor personenvervoer de drukste g; post langs de gehele Duits-Nederla grens ls geworden. Alleen in Mei passeerden hier 140ft personen de grens. Ter bevordering van het vreemd»!;, genverkeer werd het Kurhotel op Elterberg. dat in 1949 nog geheel g. bruikbaar was. gerestaureerd en b maakt thans de trots van het r.t: uit. Ook werd één van de beziens*ar- digheden. de Drususput (de echep; van Apeldoorn, maar dan zonder ecb hersteld, terwijl voorts een uitad. toren gebouwd werd. WAARDERING VOOR BESIUU DE correctie van April '49 werd:.* steeds niet definitief verklap Niemand weet nog of Elten bij ons land zal blijven. Het Vercrv van Parijs, waarbij het stadje i lopig aan Nederland werd toegews*. werd o.a. door Amerika. Frankrijk Engeland, als handelend voor Duis land, getekend. Nu Duitsland echa weer zelfstandig geworden is hangt a er maar vanaf hoe Amerika zal rew ren. indien de Bondsrepubliek ter^ gave van Elten mocht verlangen Dat de onzekerheid omtrent de dt! nitieve status van het stadje remma werkt ligt voor de hand. Vooral ine opzicht is dit het geval: neigens: Nederland is bij particulieren er-:; te krijgen en dit wreekt zich in hel g hele maatschappelijke leven. Alleen voor de restauratie van b> Kurhotel ken met succes een bet- op particulieren worden gedaan. Wat het bestuur betreft: men l vol lof over! Geen wonder, op b Drestambt staat men onder de dedrr dice en bezielende leiduig van dr Blaauboer altijd voor de menser. Ll en waar geholpen kan worden, geholpen. De resultaten van dit uitstekend stuur tekenen zich nu. zo kort noc: de correctie, al af: Elten is niet k het achterlijk gebied, waarvan direct na de overneming kon sprer J. H. VAN DEN BRC.1 Onbewoonbaar verklaarde woning Alfrie'd Krupp: een veertiger, die zijn mede mensen niet meer wil ergeren (Van onze correspondent te Bonn) Villa Hugel bij Essen, tot 1945 de vorstelijke woning van de familie Krupp, daarna tot het midden van het vorige jaar door de geallieerden in beslag genomen, zoekt liefhebbers De Krupps zelf, aan wie het gebouw nu is teruggegeven, willen er niet in terugkeren, een deels omdat het nooit prettig is in een privéhuis terug te keren, dat door een bezetting binnenste buiten is gekeerd, anderdeels echter ook, omdat zelfs de Krupps het zich niet meer kunnen permitteren, zo'n kapitale kast opnieuw in te richten en te bewonen. Men heeft uitgerekend dat het onderhoud ervan jaarlijks ruim 400 000 mark zou kosten. En zo iets qaat de financiële draagkracht van de weliswaar niet bepaald arme, maar door de gebeurtenissen van de laatste tijd toch ook met onaangetast gebleven oorspronkelijke bewo ners te boven. TE DUUR VOOR HOTEL Nu is de vraag, wat er van Villa Hugel zal worden, wanneer de Krupps zelf gedesinteresseerd zijn Men heeft er aan gedacht, er het chiqueste hotel van het Ruhr-ge- bied van te maker.. Maar nog geen er.kele hotel-combinatie heeft het bedrag op tafel gelegd, dat daar voor nodig zou zijn: 2.5 milliocr. voor de aankoop cn nog eens 2.5 milliocn voor de verbouwing. Dan is er sprake van geweest om de villa tot een soort cultureel cen trum van dc stad Essen te maken, maar ook daar weet men nog niet recht, w aar men het geld vandaan moet halen. Voorlopig heeft men er echter wat op gevonden. Tot het eind van September fungeert Villa Hügel als museum. Het bekende Folkwang- museum in Essen had reeds lang het plan om een representatieve tentoonstelling van kunstschatten uit privé-bezit te organiseren, maar dat kon niet doorgaan, zolang daar voor geen ruimte was gevonden. Het Folkwang-museum zelf is in de oorlog grotendeels verwoest. De familie Krupp heeft voor dat doel nu niet alleen haar grote villa met bijna 200 kamers en kabinetten ter beschikking gesteld, maar boven dien ook nog de belangrijkste bij drage tot de tentoonstelling zelf ge leverd in de vorm van de reeds in de villa aanwezige fraaie. oud-Brus selse wandtapijten en schilderijen van oude cn 19e eeuwse meesters. VERDWENEN KUNSTSCHATTEN In zekere zin is het een wonder, dat de familie al die kunstschatten nog heeft, want na de bezetting van Villa Hügei waren zij practisch vogelvrij. Eerst hebben er soldaten gelegen en daarna is de villa jaren lang het bureau van de ..Allied coal control" geweest, dat op een gegeven moment meer dan 1000 ambtenaren telde Tussen deze tal rijke wisselende bevolking en de zich overal open en bloot bevin dende kunstschatten, waren geen suppoosten of iets dergelijks inge schakeld en zo hoeft het niet te ver bazen, dat van tyd tot tijd interes sante dingen verdwenen. In de eer ste bezettingsperiode kraaide daar geen haan naar, maar het is nu een maal nooit alle dagen feest en menigeen, wie de gelegenheid lot een dief had gemaakt, kreeg met de politie te maken, ook wanneer hij Duitsland al lang weer had verla ten en zich in het veilige bezit van zijn meegesmokkelde nieuwe rijk dommen waande Toch ontbreekt er nog heel wat. naar schatting voor een waarde van minstens twee milhoen mark' De politie speurt verder, in en buiten Duitsland. GEDWONGEN VERKOOP De Krupps hebben van de gealli eerden al hun privé- en industrieel bezit teruggekregen, voor zover nog voorhanden. Over oorlogsmisdaden wordt niet meer gesproken. Juri disch bleek het onmogelijk de des betreffende aanklachten en daarop volgende veroordelingen en confis caties te handhaven De geallieer den hebben het echter niet gewaagd daaruit alle consequenties te trek ken. Zij hebben indertijd zelf offi cieel verklaard dat de Krupps mede verantwoordelijk zijn voor het nationaal-socialisme en voor het uitbreken van de oorlog. Het valt dus niet te verwonderen, dat brede lagen van het internationale pu bliek in hen nog altijd oorlogsmis dadigers zien. Zo kwam het in het begin van dit jaar tot een com promis tussen juridische cn psycho logische factoren, met dien ver stande. dat de Krupps beloven moesten in de loop van een aantal jaren hun steenkolenmijnen en staalfabrieken te verkopen Op die manier heeft men tegelijk dc nog bestaande anti-Krupp-gevoelens. w aaraan men bezwaarlijk een vol ledige rehabilitatie van de spreek woordelijke „kanonnenbouwers" aan de Roer had kunnen presente ren. willen ontzien en een al te krasse discriminatie van een be paalde Duitse industrielenfamilie willen vermijden. ER BLEEF NOG WEL IETS OVER! Z(jn de mijnen en fabrieken ver kocht. dan beschikken de Krupps nog altijd over een vermogen van ongeveer 600.000.000 millioen mark, waarvan ongeveer 250 mil lioen in de hun nog veroorloofde industrie-ondernemingen geïn vesteerd is (locomotieven, vracht auto's, stalen boren, schepen en staalconstructies) en de rest op een imposant bankconto geschre ven zal worden, al naarmate de bovengenoemde verkoop van bel münen- en staalfabrickcnbezit voortgang zal vinden. VERMOGEN GEHALVEERD Voor de oorlog hadden de Krupps een vermogen van ongeveer de dubbele omvang. Per slot van reke ning hebben zij er dus wel iets bij ingeschoten. Desondanks zijn velen boos op de gevonden oplossing. Aan de andere kant moet men zo eerlijk zijn te vermelden, dat een groot gedeelte van het bankconto, zeker een derde, weg zal gaan aan pen sioenen voor oude Krupp-arbeiders, om van andere lasten maar te zwijgen. De pensioenbetaling aan hun oude getrouwen is een aange legenheid. die de Krupp-baanbre- kers op het gebied van de sociale verzekering altijd zeer ernstig heb ben opgevat en waarmee zij in Duitsland ook zoveel eer hebben ingelegd, dat geen Krupp-arbeider er accoord mee gaat. wanneer dit blazoen door buitenstaanders wordt Omgekeerd is het hetzelfde. In de Esser-winkcls staat de oude mevrouw Krupp, wier eenvoudige manieren zeer geroemd worden, met arbeidersvrouwen rustig haar beurt af te wachten en haar zoon Alfried, de hoofdfiguur van het Neurenbergse Krupp-proces, wil binnenkort een voor hem gebouwd villa'tje betrekken, dat zich in niets onderscheidt van honderden andere industriëlenwoningcn die in de buurt van Essen aan te treffen zijn. De bedrijfsraad heeft van tevoren het bouwplan mogen inzien en tendentieuze verklaringen gede menteerd, als zou zijn nieuwe wo ning overmatig luxueus zijn. Alfried Krupp, midden in de veertig en mets voor kanonnen Villa Hügel, Het familiebezit der Krupps besmet Nog onlangs moest een Labour-lid van het Engelse Lager huis het beleven, dat hij van de be drijfsraad van de Krupp-fabriekcn een schrijven kreeg, waarin hü op allerlei onjuistheden in zijn betoog opmerkzaam werd gemaakt cn hem het beleefde, maar dringende ver zoek werd gedaan, voortaan een beetje meer „fairness" te betrach ten In Essen zijn de Krupps om hun sociale politiek nog altijd uit gesproken populair. Zelfs de com munisten wagen het daar niet tegen hen een mond open te doen. KRUPP EN ESSEN ÉÉN Krupp cn Essen zün nog altyd één. zodat elke aanval op Krupp door alle 600.000 Inwoners van Essen als een aanval op henzelf wordt opgevat. Daarby zyn de meesten traditionele sociaal democraten. voelend, is anderhalf jaar geleden voor de tweede keer getrouwd met een voormalige film-actrice. Vera Knauer Na de ennsternaties van de laatste jaren wil hij liefst niet meer de ergenis van zijn medemensen opwekken. NOOIT MEER WAPENS Als het aan hem ligt, zal de firma, die hy wat nonchalant leidt, nooit weer wapens fabri ceren. hoewel het heet. dat de geallieerden hem reeds lang weer voorstellen in die richting heb ben gedaan, onder verw-yzlng daarnaar, dat men niet zelf staal hoeft te produceren, om eventueel weer In de wapenindustrie te worden ingeschakeld. Zes jaar gevangenschap hebben hem geleerd dat zoiets minstens riskant is en voor risico's schijnt hij niet geschapen. Hy interesseert zich vooral voor kunst en sport. In het gehele Roergebied is men opgetogen over de tentoonstelling, die nu speciaal door zijn toedoen in Villa Hugel wordt gehouden, want zü past uitstekend in de plan nen om aan deze streek wat meer dan tot nu toe het geval was, ook een cultureel aspect te verlenen. Velen hopen dat Villa Hügel defi nitief museum zal worden. Zij draagt weliswaar alle kenmerken van dc tijd, waarin zij gebouwd werd. de kunsthistorische zo be ruchte „Gründerjahre" na de Frans- Duitse oorlog 1870/71, maar dat hoeft niet zo'n groot bezwaar te zijn. wanneer de acht millioen mensen aan de Roer alleen op deze manier aan een enigszins behoorlijke kunst tempel kunnen komen. VROEGTIJDIGE AIR-CONDITIONING Tegelyk kan men daarmede de herinnering wakker houden aan een man. op wie men nog altyd aan de Roer zeer trots is: Alfred Krup. de enige, waarlijk nog grote repre sentant van de familie van die naam, die deze villa als „Haus in der Sonne" voor zichzelf, zijn tere vrouw en ziekelijk aangelegde zoon en laatste opvolger in mannelijke lijn Friedrich Alfred, liet bouwen, toen hü al oen dagje ouder gewnr den was en op enige, maar ooi weer niet ai te verre afstand val zijn geliefde gietstaalfabriek, mid den in Essen, waar de lucht om begrijpelijke redenen niet zo gezond was, een buitenplaats wenste. Daar by ging het hem in de eerste plaats om de gezondheid van zijn gezin. Eén van de eisen, die hy aan de bouwmeester stelde, was dat de villa bijvoorbeeld doorlopend zo van frisse lucht vervuld zou zijn. dat men nooit ramen behoefde Ie openen. De oude Krupp was name- lyk zeer bang voor tochtvatten Zo geschiedde het dat reeds lang voc dat daarvan in Amerika sprake w op Villa Hugel een ingenieus s. steem van „airconditioning" werd aangelegd. Via een paviljoen in het park werd steeds v erse lucht naar binnen gezogen Verbruikte lucht werd op dezelfde wijze afgevoerd. KEIZERS EN KONINGEN LOGEERDEN ER Hel was een wat hol paleis, dat Alfred Krupp hier op de heuvelen van Essen-Zuid oprichtte. Maar keizers en koningen schijnen zich er desondanks zeer op hun gemak te hebben gevoeld, wanneer zij bij deze selfmade staalvorst te gast waren, die zijn opkomst ln de eer ste plaats aan het buitenland had te danken, want in Beriyn prefe reerde men lang Engels staal cn Engelse wapens En ook de bezoe kers van de tentoonstelling, die tevens in de gelegenheid zijn de omgeving te Ieren kennen, waarin het legendarische kanonnenbou- wersgeslacht leefde, vinden hei best leuk om hier eens te kunnen ronddwalen Geen achterlijk gebied meer 23 April was het vier jaar geleden, dat op het Raadhuis van Elten, ingevolge de bepalingen van het Protocol van Parijs, het bestuur over dit stadie aan de Nederlanders werd overgedragen. Bij deie overdracht was niet het hoofdmotief het Nederlandse grondgebied uit te breiden; beoogd werd een verkorting van de grens (deze werd 1S km. korter) en een verbetering van de locale verkeersmogelijkheden. Men zal zich herinneren, dat deze correctie desti/ds van vele zijden tot ernstige critiek aanleiding gaf. Zo vroeg prof. dr A. C. de Vooys, hoogleraar in de Sociale Geografie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht zich bij het recenseren van het uitstekende rapport van J. H. Athmer ,,Het Drostambt Elten'waaraan we veel bijzonderheden omtrent Elten van vóór de correctie ontleenden, zelfs af of de overneming wel zou zijn door gegaan, indien dit rapport eerder was uitgebrocht. En geen wonder, want de taak, die Nederland op zich nam. was geen sinecure: wil men het gebied volkomen in Nederland opnemen, dan zal het toch zoveel mogeli/k op het Nederlandse welvaartspeil gebracht moeten worden. Dit brengt belangrijke uitgaven mee, want Elten kenmerkt zich door een wankele economische structuur en bovendien zijn grote bedragen nodig voor tal van openbare voorzieningen. De vraag of deze overneming, die nog niet definitief Js verklaard voor ons land wel doelmatig zal zi/n, zal de toekomst moeten beantwoorden. LHISTOIRE se repète. en deze opknappen van de school. Deze ver- zich herhalende geschiedenis le- keerde in zeer slechte staat: de laatste vert nu juist wel heel weinig 40 jaar was er niets aan gedaan, ter voorbeelden op van geslaagde correcties wyi het gebouw bovendien in de oor- of annexaties. Meermalen waren der- log schade opliep. De klaslokalen boden gelyke overgenomen of afgenomen een troosteloze aanblik. Toiletten wa st ukjes land een bron van twisten ren in de school niet aanwezig, doch tussen twee naties en voor een bepaal- ondergebracht in een gebouwtje op de groep steeds aanleiding om te pogen enige afstand: doorspoeluig ontbrak, ten koste daarvan een politiek of mili- De leermiddelen, voor zover aanwezig, tair succes te behalen. waren verwaarloosd, kortom het ge- Hoe heeft Nederland zich echter in heel was een demonstratie van Duits- di? vier jaar, welke sedert de correctie land's armoede. verliepen van zyn taak gekweten? Wie thans deze school, een imposant Het was ter beantwoording van deze gebouw gelegen aan de weg naar de vraag, dat wy ons wenden tot de Land- Elterberg. bezoekt, krygt een heel an- drost van Elten. dr A. Blaauboer der beeld De leslokalen hebben nu een DF 7FG.FNING.FN DFP CDRBFCTIF inventaris, de wandversieringen zyn Dt Ztet/V/Ntzt/V Utli ^UKRtLllt gloednieuw en volkomen aan de leer- BIJ de overdracht werden de wegen jaren aangepast, en straten in slechte toestand Zo vinden we in de lagere klassen aangetroffen Door het overstel- afbeeldingen uit sprookjes, in de hogere pend toeristenbezoek in de eerste portretten van onze grote schilders, maanden na de correctie raakten ze Toiletten, die aan alle eisen voldoen, nog meer in verval. Een van de eerste vinden we thans zowel op .'e beneden maatregelen van het Nederlands Be- als op de bovenverdieping. Alles zit stuur beoogde dan ook daarin verbe- keurig in de verf en is nu een toon- tering te brengen met als resultaat dat beeld van Hollandse properheid thans de straten van het stadje weer Het onderwys is nauwelijks gewy. ln goede staat verkeren. zigd Het geschiedt nagenoeg volkomen Een ware zegen was voor Elten het volgens het Duitse leerplan der „Volks- Zoals Eltcn's kerktoren cr uit zag na de bevrijding schule". Alleen krygen de leerlingen van het vierde tot en met het achtste leerjaar twee uur per week onderricht in de Nederlandse taal. Hiervoor be staat wel degelijk animo, temeer omdat vele leerlingen, na deze school te heb ben doorlopen, een Nederlandse am bachtsschool gaan bezoeken. Het hoofd van de lagere school, de heer Palm, ls een Nederlander, evenals de onder- wyzer in het Nederlands. De samen werking met het Duitse personeel ls voortreffelijk. Een woord van lof komt de Land drost toe voor zyn voorzichtig finan- tieel beleid. „Alleen wat nood/akeiyk is, gebeurt" is zyn 6tandpunt. Zo is de grote aula van de school, vroeger een fraai betimmerde zaal. welke thans een jammerlijke aanblik biedt en slechts met hoge kosten weer zou kunnen worden opgeknapt, onveran derd gelalen. Zolang de correctie nog niet definitief is. is een uiterst voor zichtig finantieel beleid ook dringend noodzakelijk. Ook de watervoorziening van Elten werd verbeterd Het buizennet was door sterke Uzerafzetting bijna verstopt en de gebruikte bron kon niet voldoende water meer leveren, zodat men een nieuwe moest aanslaan. Dit laatste is gebeurd en tevens heeft men een ont- zuringsinstallatie geplaatst, waardoor dc agressiviteit van het water wordt weggenomen. Ieder jaar, worden voorts, naar gelang de middelen, een paar honderd of duizend meter nieuwe buizen gelegd. Huisvuil werd vóór de correctie niet afgehaald en moest door de Inwoners zelf naar bepaalde verzamelplaatsen worden gebracht; thans wordt het met moderne vuilnisroltrommelauto's ge haald. De kindersterfte, die in Elten zeer hoog was. is nu niet meer opzienba rend. Ondervoeding was de hoofdoor zaak Ook is men thans aangesloten bij de Schoolartsendienst van het na burige Didam. Voorts worden de beide kerken met behulp van de Nederlandse Staat ge- restaureeid en is de straatverlichting aanzienlijk verbeterd. DE WONINGEN De meeste huizen zün oud: in de kern van het stadje veelal 100 200 jaar. De materiële oorlogsschade rs

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 6