Bovj et-musici
Pikhouweel diende cameraman
tot statief
a
Fantastische kleurenfilm van de beklimming
van de Mount Everest
r
Een Zoeklicht
studeren achttien jaar!
DE YACANTIE ROEPT!
D'
N:
WEKELIJKS BIJVOEGSEL van hel LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 18 JULI 1953 - Pagina 3
In October gereed
(Van onze Londense correspondent)
De wereld ial over enkele maanden het avontuur van de beklimming
van de Mount Everest kunnen beleven door middel van de kleuren
film, welke de 39-jarige cameraman Tom Stobart van de expeditie
heeft gemaakt.
Deze eenvoudige, stoere bergbeklimmer, die zijn sporen reeds op
andere tochten heeft verdiend, heeft ons het verhaal verteld van
de wijze waarop hij de film heeft vervaardigd.
Het was het moeili/kste karwei, dat hij tot dusver heeft gehad.
Vergeleken bij de Everest was de verfilming van de Zuidpool
expeditie kinderwerk".
ien i
Stobart's ca
mera-uitrus
ting moest
bestand zijn
tegen schud
den en stoten
le de tocht, welke
er een totale af-
tan 300 kilometer
r terug, tegen dc
regens en tegen
lingen van 100 gra-
tussen de temperatuur
_a; en 's nachts. Hoewel
nepotig statief van spe-
licht metaal was gemaakt,
de uitrusting toch nog
len kilo Stobart had zes
ra's bü zich. Op de groot-
oogten gebruikte hij een
uwcel als steun voor de
ra. hetgeen mogelijk was
een speciale constructie,
verinaat van ramp werd
rager, die Stobart was
wezen, ziek toen de ex-
e reeds onderweg was en
hij verder alles zelf dra
gen. Op grote hoogten had hij
nog net genoeg energie om
dertig meter film per dag te
maken, hetgeen overeenkomt
met 2'; minuut projectie of
minder dan een minuut draaien
in de bioscoop wegens de aan
te brengen bekorting De film
zal waarschijnlijk anderhalf
uur duren.
Twee kilo: te zwaar voor
de laatste ruk
Stobart heeft, zoals bekend
niet kunnen meegaan naar
de top omdat zijn mate
riaal daarvoor te zv.aar was,
maar tot dc laatste twee dui
zend meter was hU er bij-
Zelfs het twee kilo wegende
filmtoestel vormde een be
zwaar om de top te bereiken
en zou dc poging der anderen
in gevaar hebben kunnen
Het is een 16 m.m. film, welke
op 35 m.m. zal worden over
gebracht. De film die men
In October gereed hoopt te
hebben zal van commentaar
worden voorzien en geïl
lustreerd met speciaal te com
poneren muziek. Mogelijk zal
zij in aanmerking komen voor
dc jaarlijkse Koninklijke gala
voorstelling in Londen.
Stobart heeft dc camera voor
het begin van de tocht eerst
in een luchtvaartlaboratorium
onderworpen aan een koude-
proef. Soms deden zich wel
moeilijkheden voor met de
lensopener. Alle metaaldelen
van de uitrusting waren met
doek overtrokken omdat de
aanraking er van anders te
koud zou" zijn. Soms stopte
Stobart de camera 's nachts
bij zich in zijn slaapzak, maar
dit bleek te ongemakkelijk.
De knoppen van de camera
waren zo gemaakt, dat deze
met zware handschoenen aan
bediend konden worden.
Geen mooi-weer spelen!
HET zal een der prachtigste
natuurfilms worden, wel
ke ooit is vertoond.
De film begint met de bij
eenkomst van alle deelnemers
op het verzamelpunt aan de
voet van de berg en bevat vele
pittoresque scènes, zoals het
passeren van ravijnen over
touwen, het leven in een Sjer-
padorp, fantastische magnolia's
en rhododendrons, beide van
reusachtige afmetingen, tegen
een achtergrond van bergpie
ken, en van het op de helling
van de Everest gelegen Boe-
dhisten-klooster met zijn ge
vel-beschilderingen in goud en
blauw.
Vanzelfsprekend heeft Sto
bart ook de menselijke humor,
welke op deze expeditie niet
ontbrak, vastgelegd.
De prachtige figuur van de
glimlachende Tensing vormde
dankbaar filmmateriaal.
Stobart had enkele zinnen
Nepalees geleerd en kon de
dorpelingen vragen niet naar
de camera te kijken als hij
filmde Zij vatten dit echter
letterlijk op en keerden deze
de rug toe'.
Stobart heeft gebroken met de
gewoonte om op expedities al
leen te filmen als het mooi
weer Is. omdat dit een vals
beeld geeft van de werkelijk
heid. Thans zal men sneeuw
stormen zien en het neerval
len van zware Ijspegels, hoe
wel het zeer gevaarlijk was dit
te filmen.
Stobart hoopte, dat hij een
volgend maal invloed zou mo
gen uitoefenen op de kleur
van de kleding der expeditie
leden. Deze hadden donker
blauw gekozen, een kleur die
ongeschikt was voor de film. De
expeditieleden droegen vaak
de zonderlingste hoofddeksels,
waardoor ze echter op een af
stand gemakkelijk te herken
nen waren.
Regie op 8000 meter
hoogte
DE climax van de film is
het moment van onge
kende vreugde toen Hil
lary en Tensing in het kamp
terugkeerden van de top.
Dit moest echter door de ca
meraman worden georgani
seerd. De afspraak was. dat
hij. die de beide mannen was
tegemoet gegaan en nog juist
door dc veldkijker zichtbaar
was voor de achtergeblevenen,
met een jas zou zwaaien ten
teken, dat de tocht naar de
top succesvol was geweest.
Maar Hillary en Tensing wil
den hun kameraden zelf van
uitbleef was men in het kamp
terneergeslagen. Wat nog erger
werd toen men Hillary en
Tensing tenslotte met de hoof
den omlaag zag naderen. Dit
laatste had de cameraman, die
hen vooruit was gegaan, ge
arrangeerd.
Op een teken van Stobart
hieven zij lachend de hoofden
op en staken de duimen naar
boven. Toen was men na de
ongelofelijke spanning buiten
zichzelf
e spanning buil-
i blijdschap,
neraman kreeg i
En i
scène, die hij wilde
c.
OP DE BOEKENMARKT
Elk jaar opnieuw kunt U in de krant
een paar dagen na de Amerikaanse
Onafhankelijkheidsdag lezen, dat er
weer zó en zóveel mensen in de V.S.
gedood zijn als gevolg van verkeers
ongelukken. die die dag gebeurd zijn.
De mensen rijden op die dag blijk
baar allemaal een beetje onvoorzich
tiger dan andere dagen in het jaar.
Ergens in Colorado had men er al
een beetje op gerekend, want daar
hadden ze tenminste een groot bord
opgehangen, waarop te lezen stond.
„Ga je gang. rij maar raak. Wij
kopen alle in elkaar gereden auto's.
VACANTIEKEUZE
TWEE BIJZONDER AARDIGE
NEDERLANDSE
DETECTIVE-VERHALEN.
Joop van den Broek. Parels
voor Nad ra.
Eline Capit. De Wolven en
de Schapen. Beide Uitge
verij Bruna Utrecht 1953.
De uitgeverij Bruna heeft wel suc
ces gehad met zijn detective-prijs
vraag, gezien de eerste en de tweede
prijs, die hier uit de bus gekomen zijn.
Joop van den Broeks „Parels voor Na-
dra" en Eline Capits „De Wolven en
de Schapen" zijn, hoewel geen detec
tives in de strikte zin van het woord,
beide bijzonder onderhoudende, goed
geschreven boeken, die met hun pret
tige verteltrant en boeiend gegeven
de lezer van het begin tot het eind in
spanning houden.
Het eerste verhaal speelt In Dja
karta omstreeks 1948 en voert ons in
een adembenemende tropische avon
tuurlijkheid. terwijl het tweede, dat
bovenden toont da*, de schrijfster
over een persoonlijke humor van dc
soede soort beschkt. eerst Nederland
en dan Denemarken krest als toneel
voor een politiek getint drama, ont
staan uit de naweeën van de bezet
ting. Meer ma: :k er niot van vertel
len. noch van de Indonesische onder
wereld. noch van dc onverwachte
dinren. d,e een mens op een vacant:e-
tocht in een auto'tje kunnen overko
men. want dan raakt de aard gheid
er maar af: neem ze mee. neem ze
allebei mee
Tom Lodewijk. Opstand in
7,uid-Afrika J. H. Kok N.V.
Kampen 1953.
Wie zijn kennis van de Boerenoor
log in Zuld-Afrlka wat op wil frissen,
kan dit ooglogsverhaal van Lodewijk
lezen Het is niot kwaad verteld, maar
wel oppervlakkig en kan beter onder
de categorie „jongensboeken" gere
kend worden, waarmee Ik nu niet zeg
gen wil dat jongens het lezen moeten.
Arthur-Heinz Lehmann. Het
Paardendorp. H. P. Leopold.
Den Haag 1953.
Het Paardendorp" Is een roman
van de schrijver van de „Hengit
Maestoso" en „de Merrie Deflorata"
en zal door minnaars van deze boeken
zeker met gejuich ontvangen worden.
Het is een echt „vertelboek", waarin
een Oostenrijks bergdorp, waar de be
volking zich toelegt op het fokken van
de befaamde Lippizaners en Haflin-
gers en op het sluiten van gelukkige
huwelijken, ten voeten uit beschreven
wordt, vol locale kleur en verfrissende
grappigheid. Wie zich ruim driehon
derd pagina's lang wil verdiepen in
het goede leven kan bij dit boek te
recht. dat bovendien nog versierd is
met een groot aantal mooie foto's van
paarden.
Virgil Gheorghul. De tweede
kans. Uitgeverij Pax. 's-Gra-
venhagc 1953.
..De Tweede kans", een werk van.
dezelfde schrijver als net beroemd ge
worden „Vijf en Twintigste Uur" is
minder opgewekt, maar daarom niet
minder de belangstelling waard Het
is zeer zeker een boek van grote al
lure. dat geladen is van de tragiek
van de ..displaced persons", die als
slachtoffers eerst van de Duitse en
daarna van de Russische terreur
zwerven door Europa en zelfs daar
buiten, waar zij door de ambtenarij
van de democratieën behalve het
vege lijf ook niet veel te bergen krij
gen. Deze roman vangt aan met een
wel wat a! te pathetisch hoofdstuk,
doch men legge het daarom niet ter
zijde.
Edith Wharton. De Jaren
der Onschuld. De Muider-
toren, Amsterdam 1953.
Een bijzonder goede gedachte ls het
van de leiders van tie Muidertoren-
reeks geweest, om Ed:th Whar'.ons
„The Age of Innocence' uit te geven.
Deze charmante zedenroman, spelen
de In het kleinsteedse New York aan
het einde van de vorige eeuw. behoort
tot de klassieken van de Verenigde
S:afen en treeft een schildering van
het beschaafde, welgestelde milieu dat
toen de toon aangaf, maar reeds ln
verzet moest komen tegen de onbe
schaafdheid van de nieuwe rijken die
zich van étiquette en wellevendheids-
ccdes niet veel aantrekken Naast
deze satirische schildering, vindt men
het drama van de eenzame mens. d:e
een poging doet om zich los te maken
van de traditie, die probeert te '.even
zonder het keurslijf der conventie
Hoewel deze roman niet op één lijn
gesteld kan worden met dergelijk werk
van de Balzac of Couperus, ls het
als tijdsbeeld en zedenschildering
soms amusant, soms tragisch een
werk. dat evenals het hunne, door de
eeuwen niet verloren zal gaan.
Dc vertaling is uitstekend.
Elisabeth Picket Chevalier.
En zij oogstte geurieh cruydt.
Zuid-Hollandsche Uitgevers
maatschappij Den Haag z. j.
Twee dikke turven geven een be
schrijving van de Amerikaanse Strijd
tussen Noord en Zuid en de bevrij
ding van de negers. Dit schijnt een
onuitputtelijk onderwerp te zyn, waar
altijd weer schrijfsters hun pen op
botschrijven.
Het verhaal speelt van 18651911
en ofschoon ook hier weer een dapper
vrouwspersoon in het middelpunt van
de handeling staat en wij ook weer
het nodige aan avonturen beleven is
dit trage en huisbakken boek bij lan
ge na geen „Gejaagd door de wind",
zoals de uitgever ten onrechte sugge
reert.
CLARA EGGINX.
Russische kunstenaars zonder materiele moeilijkheden
„Cacophonisten" krijgen geen voet aan de grond
i onze Parijse correspondent)
lANK ZIJ de wat liberale wind.
die na Stalins dood, door Rusland
Is gaan waaien, hebben blijkbaar
nu 'ook de geleerden en de kunstc-
timtc daar wat meer bewegingsvrijheid
Een aantal geleerden van
n. onder wie de winnaar van
itste Stalinprijs, heeft een dag
in Parus vertoefd, en drie mu
sici,[die tot de meest eminente kunste
naars \an hun land gerekend worden,
^"ide componist Kabelewski. de violist
David Oistrakh en de pianist Lev
DriObormr zijn er zelfs ruim een maand
,J Bstrakh en Oborine hebben in die
ivjtijd I verschillende concerten gegeven.
r het terecht storm heeft ge-
i Oistrakh. die in '38 het in-
onale violisten-concours van
1 won, kan men gerust op één
f stellen met een Heifctz cn
hebben beiden dan nog deel
kt van de jury voor het Con-
p-Thibaud-Long. waaraan trou-
is ook enkele jonge Russische mu-
met groot succes! hebben
nomen. Vlak voor hun vertrek
i de drie Russische musici zich
B bereid getoond op een perscon-
fetie de vragen der Panjse jour-
Hsten te beantwoorden en zoiets
Ihcleméél in geen jaren meer ver-
in 17.
het woc
|E TALRIJKE triomfen, die de
jonge Russen op internationale
rr-mm muziekconcoursen behaalden
RiJ':,in [17 wedstrijden sleepten ze niet
•r dan 16 eerste prijzen weg --
•f Kabalefsky, die voornamelijk
ioord voerde, vooral aan twee
en toe: aan de algemeen er-
muzikaliteit van het Russische
volk m de eerste plaats natuurlijk, en
er'hverder ian de uitnemende wijze, waar-
r'v3®P fce' muziekleven en het onderwijs.
'rivolgens hem, in de Sovjet-Unie zijn
^lgBOrganiseeid Kabalefski, die op ccn
^Itekat van Romain Rolland. Colas
nc,.'Breugn een opera gecomponeerd
heeft, welke op het repertoire van alle
grofe Russische theaters staat, is zo
«Jongevc r <ie officiële staatscomponist
ir&jsedert Prokofief dood is.
HJj vertelde, dat alle musici, van
v;_:. pauken ïst tot piano-virtuoos, in dienst
'U)"] stuft van de Staat, die hun alle mate-
^riële moeilijkheden uit de weg ruimt.
Dc IRussische musici zijn allen vcr-
ïrWflcnlgd in een syndicaat, dat voor hen
ai» niet alleen voor een behoorlijke bc-
hulzin; zorg draagt, maar bljvoor-
i.ff beeld ook alle composities uitgeeft, die
£V0i daartoo waardig worden beoordeeld cn
datjtenslotte nog als officieel impres-
jjj!sariaal optreedt.
een solisten-carrière zijn voorbereid,
blijven toch aan dezelfde vrij strenge
discipline onderhorig. Daarin schuilt
ook de verklaring zo deelde Kaba
lefsky op een desbetreffende vraag
mede van het feit. dat aan de beide
winnaars van het jongste Parijse con
cours met werd toegestaan .net de
pers en de buitenwereld in direct con
tact. te treden „We willen voorkomen,
zeide hij dat hun dc roem voortijdig
naar het hoofd stijgt
OVER HET Russische repertolie
van orkesten en opera's werd
natuurlijk ook heel wat vragen
afgevuurd, want men wilde nu wel
eens weten, na alle berichten over de
zuivering van „Westers-beinvloede"
kunstenaars, wie en wat er in de Sov
jet-Unie vandaag zo al wordt ge
speeld.
Het schijnt dan dat dc officiële
smaak nog wel heel sterk op de Ger
maanse muziekcultuur georiënteerd
is. Beethoven. Brahms cn ook Mo
zart zijn. volgens de Russische
woordvoerder, nog steeds onover
trefbare trekpleisters op elk affiche.
Van de Fransen worden zowel klas
sieken als C'ouperin en Rameau en
de latere componisten gelijk Debussy.
Ravel. Poulenc en Milhaud veel uit
gevoerd.
Of Debussy's „Pelléas et Mell-
sande" op het programma van de
Mnskouse opera staat?
Dat niet. maar zijn muziek wordt
wel vaak in de eoncerlzaal gespeeld.
WÜLEVEN HET LANGST EN VROUWEN
LEVEN LANGER DAN MANNEN
(DE GEMIDDELDE LEVENSDUUR)
oor IIP
±~S v
-TG
67 1 I 71 I RUSLAND
ycRSTATLN [(oor per,ode 1920-30;
MUZIEKSTUDIZE ls. volgens
Kabalefski, in de Sovjet-Unie
veel breder dan ergens anders
ver wereld. Alvorens een musicus
l ai' wordt afgeleverd heeft hij een studie
ok 1 van liefst 18 jaren achter de rug. waar-
ra'sj bij dan ook de nodige aandacht aan
Ier*1 de ■gemene vorming ls besteed,
jen Het eigenlijke Conservatorium duurt.
evenals bij ons. ongeveer 5 jaar en aile
a'J leerling en beschikken over een Rijks
te:beurs Ieder stersysteem ik daarbij
consequent afgezworen en ook de
IIIr' meest brillante leerling en zij die voor
Een criticus wilde graag het Russi
sche oordeel weten over de jongste
muzikale stromingen en speciaal over
het zogenaamde dode caphonlsme, de
school die voortbouwt op de Oosten
rijkers Schönberg en Alban Berg.
Kabalefski maakte er maar korte
metten mee. De „cacophonisten" zoals
hjj ze halsstarrig wil blijven noemen,
maken bij ons géén kans. Hun fout is
het dat ze technische complicaties en
haarkloverijen met een verhoogde
uitdrukkingsrijkdom verwarren."
Er werd door Iemand de opmerking
gemaakt, dat men indertijd met die
zelfde opmerking ook Debussy mond
dood trachtte te maken.
Mogelijk, zeide Kabalefsky. die zich
niet zo gauw uit het veld liet slaan,
maar de cacophonisten hebben nu
toch wel bewezen, dat ze de adhaesie
van het volk niet waardig zijn ge
weest. Dat blijkt voor hem de essen-
tiele maatstaf.
Maar daarmee had Kabalefsky zijn
gehoor toch niet ontwapend. Men
noemde Bergs Wozzeck. waaraan een
uitgesproken revolutionnair. zo men
wil „volks", gegeven ten grondslag
ligt. Berg wordt door de huidige dode
caphonisten tot hün parochie gere
kend. maar men kan toch niet ontken
nen, dat zijn opera bi) het internatio
nale publiek nu toch wel overal een
ongemeen geestdriftig onthaal heeft
gevonden.
Maar Kabalefsky wilde er niet
horen: de „cacophonisten" zullen in
Rusland nooit een voet aan de grond
kunnen krijeen. Em daarmee: basta
voor de muzikale progressiviteit.
MALLE GEVALLEN
r men over Italië spreekt den
ken de mensen onmiddellijk aar
romantiek en zo En wanneer het
dan ook nog Venetië betreft, dan
denkt men aan niets anders dan
gondels en zingende gondeliers en
aan maanlichte nachten en romanti
sche tochten per bootje in dat Giet
hoorn van het Zuiden Een paartje,
pas getrouwd, dacht dat ook alle
maal en daarom was het speciaal
naar Venetië gegaan voor de huwe
lijksreis. De eerste de beste avond,
dat deze mensen daar waren was het
al meteen raak. De maan scheen
vriendelijk neer op dc donkere ka
nalen van dc sluimerende stad en de
paleizen langs dc kant leken boorde
vol geheimzinnigheid Dc gelukkige
jonggehuwden slenterden wat langs
de waterkant, totdat zo een gondel
zagen liggen met een cchle Italiaan
se gondelier er in. Ze vroegen de
man of hij hun mee wilde nemen
voor een tochtje en onderwijl op
echt-Italiaansc manier wilde toezin
gen. U weet wel. zo'n lekkere
Italiaanse serenade Dat zou in
orde komen, zei hij op z'n Italiaans.
Het vaartuigje stak van wal en toen
het midden op 't Canal Grande voer
begon de man tot stomme verbazing
van het paar in gebroken Neder
lands. „Daar bij die molen" te zin
gen!! Ja. vertelde dc man, hij had
als ijscoman in Nederland gewerkt,
vandaar....
NA en jaar arbeid, zijn we alle
maal geestelijk in de put.
De schoolkinderen hebben
hun laatste stoom afgeblazen en
ook de ouderen zijn nodig aan een
verfrissende injectie toe.
zet en Je hebt maandenlang met
de tong achter het nieuws aange-
hoïd, cat m on-onderbroken stroom
Ik heb me voorgenomen in de
komende vacantie niets meer te
produceren, om daarna met onge
breidelde energie van stapel te lo
pen, in zulk een tempo, dat gèèn
minister me meer komt toe
schreeuwen: „Schiet alsjeblieft een
beetje op, want anders loopt onze
handelsbalans in de war".
Nee: ik zal in de komende dagen
voor géén minister te spreken
i de tijd die komen gaat
sal dat allemaal fuiders wor
den I
De een stapt op de flets zoals
bijgaand paartje de ander
kruipt in de autobus om eens flink
te tonen, dat de Hollander in het
buitenland z'n beste beentje voor
zet.
van de telex rolt. dan is het niets
verwonderlijk, dat je op een ge
geven ogenblik hijgt: „Stop. ik wil
er niets meer van weten en het
kan me geen lor meer schelen
ook!"
Of zo mekaar nu in Rusland
over de kling jagen, of ze in Pan-
moendjon hun mond nóg niet
kunnen houden, of ze in Frankrijk
alweer aan een nieuw kabinet toe
zijn, of we nieuwe rijksdaalders
krijgen, of dat er nog meer goud
in de Nederlandse Bank blinkt dan
verleden week
Of dat de Mau-Mau uitgeroeid
is of niet
HET is me zo langzamerhand
alles gelijk.
Daarom wordt het hoog tijd
er eens op uit te gaan. om te zien
of de bergen er nog staan, of er er
gens een blauwe hemel is. waaron
der Je de wereld de wereld laten
kunt. of er een plekje ls. waar je
er niet meer het hoofd over hoeft
te breken of onze productiviteit
toe- of afneemt.
GAAT het U niet allemaal zo?
Wc holden een Jaar lang am
echtig heen en weer, want
we willen geen kleine jongens zijn.
die het tempo van de tud niet kun
nen bijhouden.
Maar nu hebben we er genoeg
van en kruipen uit de kooi van het
alledaagse gareel.
Wc gaan, wat je noemt „af
draaien": onze als kabeltouwen zo
gespannen zenuwen, onze oenepen
blik op het gebeuren, waardoor we
alles opblazen wat er zich vlak rond
ons afspeelt, onze geprikkeldheid
en humeurigheid na alle kleine en
grote besognes van uur tot uur.
We zijn al dagenlang bezig, onze
karige spullen in te pakken voor
de komende reis: alweer een oc-
wijs. hoe onnodig -r. onmogelijk
zwaar-op-de-hand wc geworden
zijn
Foto: Will Eiselin
maar in" of .Eikenhout is eiken
hout". maar mét een flinke dosis
bereidheid om te genieten van wat
berg en bos of zee voor ons in petto
houden.
En dat we alles graag achter ons
laten, willen we graag weten, omdat
de wereld zó veel mooie dingen
eeeft. waar we in het gewone leven
gewoonweg, niet aan toe komen
Geen Ierse depressie s, geen bak
ken water uit de hemel kunnen ons
de pret bederven, al hopen we na
tuurlijk, dat de zon een bescherm
geest op onze tocht zal zijn.
Voor ons, die nü gaan en voor U.
die misschien dc volgende week of
nog later de benen neemt, hopen
we op een „goede vaart en behou
den thuiskomst".
Want al sluipen we niet naar de
top van ae Mount Everest, boven
de sneeuwgrens komen wc toch wel
uit en daar is het vallen gemakke
lijker dan het opstaan!
Tot wcersziens, vrienden 1
FANTASIO
