LEIDSCH DAGBLAD Churchill is overwerkt en moet een maand rusten 92ste Jaargang MAANDAG 29 JUNI 1953 No. 27951 Directeur: 3. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.per kwartaal; f0,47 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De Bermuda-conferentie uitgesteld (Van onze Londense correspondent per telefoon) Churchill is overwerkt. Zijn dokters hebben hem minstens een maand vol komen rust voorgeschreven. De Ber muda-conferentie is uitgesteld. Dit is het dramatische nieuws dat in de loop van Zaterdag bekend werd, toen ieder een alleen nog maar aan cricket en tennis dacht, want heel Engeland is altijd vervuld van wat er op I.ords en in Wimbledon gebeurt! De betekenis van het bulletin over Churchill's gezondheid mag niet worden onderschat. Iedereen weet dat Chur chill. ondanks zijn 78 jaren, een man is, overvloeiende van energie, die menig jongere in de schaduw stelt. Maar de boog kan niet altijd gespannen zijn. Nog maar kort geleden was hij in topvorm. In de afgelopen maanden legde hij een ongelofelijke activiteit aan de dag. Na de vermoeiende kroningsweken volgden de Gemenebest-conferentie, de voorbe reiding van Beimuda en de nieuwe cri sis in Korea en Oost-Duitsland Cchur- chill moest bovendien Eden vervangen. Een dergelijke opeenstapeling van werk is ook hem te madhtig geworden. Christopher Soames, zijn schoon zoon cn parlementair secretaris, zcide gisteren «lat sir Winston lüdende is aan algemene vermoeidheid, welke waarschijnlijk meer van geestelijke dan van lichamelijke aard is. Zijn dochter, Sarah Churchill, de ac trice, die nog maar zeventien dagen ge leden van de kroning naar Amerika is teruggekeerd, vliegt vandaag weer naar haar vader toe. Churchill's gedeeltelijke uitschake ling komt op een allerongelukkigst ogenblik. Van het Britse buitenlandse beleid hangt in deze dagen veel, zo niet alles af. Maar Engeland wordt thans vertegenwoordigd door een pre mier, die onwel is, en die bovendien een minister van buitenlandse zaken vervangt, die sinds April ziek is. Eden zal zeker niet voor November of October zijn werk kunnen hervatten. Of hü nog in aanmerking komt als Churchills opvolger wordt betwijfeld: niet alleen wegens zijn gezondheidstoe stand, maar ook omdat over het alge meen Buttler, die een financiële crisis heeft voorkomen, als de aangewezen man wordt beschouwd. De vraag, welke gesteld wordt, is hoe lang Engelands positie gehandhaafd kan worden door een oud man, wiens effectief optreden afhangt van opflik keringen van energie en van briljante invallen. Het grote gevaar is. dat het alom toe gejuichte Britse initiatief op het ge bied der buitenlandse politiek, dat Churohill met zijn grote rede van 12 Mei heeft ingeluid, thans weer verloren gaat. Voor Churchill zelf is de onderbre king van zijn werkzaamheid bijzonder tragisch, omdat hij overeenstemming met de Russen, welke hij vurig na streef!. en welke volgens hem thans mogelijk moet zijn, als het hoogte punt van zijn roemrijke loopbaan be schouwt. Churohill Is pas op hoge leeftijd tot het hoogste leiderschap geroepen. HU voelt dat zijn taak niet geëindigd kan zijn, voordat hij voor de huidige gene ratie de vrede heeft helpen verankeren. Meer dan eens heeft hij gezegd hü herhaalde het in Januari nog tegen Eisenhower dat hij zün grootste dienst aan zijn volk en de mensheid nog moet verrichten. Zeker sinds hU tijdens de verkiezingscampagne door sommige tegenstanders een oorlogshitser is genoemd, beschouwt hü het als een erezaak om het tegendeel te bewijzen. Zolang Churohill zich goed voelt on der protest voegde hij zich thans naar de vaak tevergeefs geuite wensen van zijn medische adviseurs denkt hy er niet over het bijltje er by neer te leg gen. De politiek, vooral het Lagerhuis, is zijn leven! Het uitstel van Bermuda Is daarom zo ernstig, omdat- deze conferentie zal moeten leiden tot een zo hoog nodige hervatting van het initiatief van het Westen nadat Churohill de eerste stap heeft gedaan. De door hem geamendeer de wapenstilstandsvoorwaarden in Ko rea werden door Eisenhower overgeno men en door China aanvaard. Verschui ving van de byeenkomst brengt het risi co mee zo voelt men het hier dat de kansen op een wapenstilstand nog slechter worden dan zy op het ogen blik zyn, niet alleen door toedoen van Syngonan Rhee. maar vooral door de greep van MacCarthy op de Amerikaan se politiek. Ook Adenauers positie wordt ernstig bedreigd als de conferentie vlak voor de verkiezingen in West-Duitsland zou plaats vinden. Churchill voelt, dat hy thans moet spreken, niet alleen doordat Eisenhower door diens algemene positie daartoe niet by machte is, maar ook om zyn ryke politieke ervaring ter beschikking van de wereld te stellen, nu het ogenblik na dert dat de wapenen zwijgen. Hoewel Churchill er niet voor te ruggedeinsd is, eritiek op .Amerika uit te oefenen, mag niet worden vergeten dal voor hem onder alle omstandig heden de Brits-Amerikaanse solidari teit de hoeksteen van zyn politiek blijft Als Eisenhower mocht weigeren deel te nemen aan een door Churchill ge wilde conferentie van vier, dan zou deze niet doorgaan. Churchill hoopt de president echter op andere gedach ten te brengen en hij is waarschijnlijk de enige, die dat doen kan Churchill zal rijn rusttijd doorbrengen te Ghartwell, zyn landhuis in Kent. De kabinetsvergaderingen zullen wor den voorgezeten door Butler, de minis ter van financien. De eerste minister houdt het bed niet en hij zal de belangrijkste staatsstuk ken blijven ontvangen. Beslissingen be treffende vraagstukken van groot be lang zullen naar Churchill worden ver wezen. Butler en Crookshank, de grootzegel bewaarder en leider van de regerings partij in het Lageriiuis, zullen ter ver antwoording voor het regeringsbeleid kunnen worden geroepen. Voor algemene verklaringen over de Britse politiek zal lord Salisbury, leider van de regeringsparty in het Hogerhuis, eerste minister Churchill ter zijde staan. Aan hem en Selwyn Lloyd. mi nister van staat, kunnen vragen worden gesteld tydens Churchills afwezigheid. Senator Taft. leider van de republi keinse fractie in de Amerikaanse Se naat, heeft Zaterdag verklaard nooit ge dacht te hebben, dat op de conferentie van Bermuda veel bereikt zou kunnen worden. „Het is waarsclhynlyk beter, dat de byeenkomst een poosje is uitgesteld" zo ziei hij. Taft achtte het uitstel niet ongewenst met het oog op de toestand in Korea. Voorts geloofde hij niet, dat de tijd rijip was voor een vier-mogemdheden- conferentie. Die zou volgens hem pas aan de beurt zyn, na regeling der ge schillen in Oostenrijk en elders. De Britse minister van buitenlandse zaken. Eden, zal morgen het ziekenhuis in Boston, waar hy verpleegd wordt, verlaten, dodh het zal nog wel enige maanden duren voor hy geheel zal zyn opgeknapt. Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 nur) Ha Helsinki Stockholm Kopenhagen Amsterdam Edinburgh Londen Luxemburg Parlls Bordeaux Grenotolo Nice Berlijn Frankfort Münchcn Wenen Innsbrtlck licht bew. r onbewolkt onbewolkt i onbewolkt onbewolkt lino 3 onbewolkt no 3 onbewolkt no 1 zwaar bew. windstil roeenbul n 1 rozen windstil onbewolkt windstil nevel nno 5 nevel ozo 5 onbewolkt no 2 novel windstil goh. bew. windstil (fngez. Mcd.-adv.) WEERBERICHT Warm De Bilt verwacht tot hedenavond: Warm en overwegend zonnig, maar een kans op onweer behalve in het Noord-Oosten van het land. Matige en af en toe vry krachtige Noord Öoste- lUke wind. (Opgemaakt te 10 urn) 30 JUNI. Zon op: 4.23 uur; onder: 21.04 uur. Maan op: 22.58 uur; onder: 8.24 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.19 en 17.48 u. Dit nummer beslaat uit 1n pagina's De eerste van de vier bij de N.V. ,.De Schelde" te Vlissingen in aan bouw zijnde ondcrzecbootjagers van de Koninklijke Marine is Zater dag met goed gevolg te water ge laten door mevrouw H. A. S. van Houten-Hendriksc. echtgenote van de secretaris-generaal van het ministerie van Marine. Het schip, dat de naam ..Zeeland" draagt, glijdt van de helling. Naar overeenstemming met Syngman Rhee? Concessies van Amerika Van gezaghebbende zijde te Seoel is heden verklaard, dat Zuid-Korea en de Verenigde Staten „feitelijk tot overeenstemming zyn gekomen" over een plan. op grond waarvan Zuid-Ko rea een wapenstilstand met de com munisten zal aanvaarden. Er zou zijn overeengekomen, dat Zuid Korea geen krijg3.eevangenen meer vrij laat, en dat de V.S. vóór het sluiten van een bestand, een voorlopig defen- sieverdrag garanderen, hetwelk later een permanent karakter zal krijgen. Dc speciale afgezant- van Eisenhower, onderminister van buitenlandse zaken Robertson, heeft heden, in gezelschap van de politieke adviseur van generaal Clark. Robert Murphy, wederom een bespreking gevoerd met. president Syng man Rhee. die Zaterdag genoemden en generaal Clark een diner aanbood. Men gelooft, dat generaal ClaTk, die eveneens de bespreking bywoontie, het V-N -antwoord by zich had op de communistische els. dat de geallieerden de 26 000 vrijgelaten anti-communisti sche gevangenen in de kampen terug brengen. Volgens waarnemers zouden de ge melde bepalingen van de overeenkomst met Zuid-Korea er op wyzen, dat de geallieerden bereid zyn de vrijlating van dezg gevangenen te aanvaarden als een voldongen feit. en dat zy niet hun gevangenneming zullen eisen. Een zegsman, die nauw contact met president Rhee onderhoudt, verklaarde, dat. Rhee dc Zuid-Koreaanse afgevaar digde by de bestandsbesprekingen, ge neraal Tsjoj, zou opdragen de bespre kingen te Panmoendjon weer bU te wo nen, als het plan van vyf punten zou worden aanvaard. Waarnemers in Seoel verwachten binnen twee dagen een overeenkomst tussen Rhee cn Robertson. Het communistische persbureau Nieuw- China verklaarde echter reeds, dat het enige doel wan een overeenkomst tus sen de V.S. en Zuid-Korea zou zijn Rhee genoeg middelen te verschaffen om het bestand nog onbeschaamder te aronrio te richten. Laniel heeft een Franse regering gevormd Clark en Collins zün naar Tokio te ruggevlogen. Later werd uit Seoel gemeld, dat ge allieerde verbindingsofficieren heden te Panmoendjon zouden vergaderen met communistische collega's. Men gelooft, dat. de geallieerden zullen vragen om een spoedige bü'eenkomst van dc be standsdelegaties om te kunnen ant woorden op de communistische eis, dat de vrijgelaten anti-communistische Noord-Koreaanse krijgsgevangenen weer gevangen genomen worden. De premier van India, Nchroe, heeft verklaard, dat India slechts troepen naar Korea zal zenden wanneer de om standigheden het daar toelaten dat-deze troepen vreedzaam hun taak vervullen. De dienst vluchtelingen van de Ver enigde Naties in Korea heeft, bekend gemaakt, dat tot Donderdag 27 312 niet- communistische Nrd.-Koreaanse krijgs gevangenen uit kampen op het 'Ko reaanse vasteland waren ontsnapt. In de kampen, waaruit, de gevangenen ontsnapten, bleven 8.591 achter In een kamp op het eiland Tsjejoe worden nog altijd 14 000 niet-commu- mstische Chinezen vastgehouden. Volgens berichten begonnen de Zuid- Koreanen vanochtend ten Oosten van de Poekhan een tegenoffensief om het verleden week verloren gegane terrein te herwinnen. Er zijn zware gevechten aan de gang. De Gasperi dient zijn ontslag in Premier Alcidc de Gasperi heeft heden aan president Einaudi het ont slag van zyn regering aangeboden in gevolge de uitslag der jongste verkiezin gen. Men verwacht, dat hy zal worden belast met de vorimug van een nieuwe regering. Nog weinig omlijnd program Frankrijk, dat sinds Lanlel's triom- phalc investituur eindelük weer een minister-pnesident bezit, heeft sedert Zaterdagavond nu ook weer een rege ring, een regering, die als voornaam ste noviteit vertoont, dat er voor het eerst nu ook een viertal Gaullisten (en wei twee leden van iedere rich ting! in is opgenomen, en die verder liefst zes oud-premiers omvat. Twee ervan, de radicaal Queuille en Laniel's partijgenoot en geestelijke va der Reynaud, rijn met de Katholiek Teitgen tot vice-president benoemd. Bi'dault beheert buitenlandse zaken, André Mane onderwijs, terwyl Pleven oorlog bleef. De met bijzonder ge wilde portefeuille van financiën nam, na enig aandringen, ex-premier Edgar Faure voor zijn rekening, een jonge ra dicaal. die als link6 georiënteerd staat aangeschreven. Kot kabinet bestaat uit 15 volwaardige zetels, plus 3 staats- ministeries. waarvan er één aan de or thodoxe Gaullist, de generaal Cor- niglionMolinler, één aan de dissidente Gaullist Barrachm en de derde aan de jonge links radicaal Mitterrand werd toebedeeld. Met een hoeveel staatssecretaria- _n, ofwel „klapstoeltjes", zoals die mindere posten in het parlementaire jargon worden genoemd, hoopt Laniel nog deze week een aantal collega's ge lukkig te kunnen maken. Ook bij de samenstelling van zyn kabinet heeft Laniel de wind wel weer duidelijk in de zeilen gehad. Binnen een etmaal had hü zyn regering in elkaar, ofschoon men hem tevoren nogal heel wat moeilykheden in het vooruitzicht had gesteld. Alleen de nauwkeurige omschrijving van de be voegdheden, die de premier zijn vriend Reynaud had willen opdragen, heeft nog wel de nodige voeten in dc aarde gehad. Zoals we al berichtten, had Laniel Reynaud met de leading van de Franse delegatie op de intussen nogmaals uitgestelde Bermuda-conferentie wil len belasten. Bidault. de officiële mi nister van buitenlandse zaken, en de overige Katholieken, gingen met dat plan echter niet accoord, zodat ten slotte Reynaud tot. vice-premier werd benoemd, in welke functie hij zün in vloed op alle departementen buiten landse zaken inbegrepen zal kunnen uitoefenen. Het is meer dan waarschün- lijk dat Reynaud zo mottertyd toch ook van de Franse Bermuda-deputatie deel zal kunnen uitmaken, al zal dat dan ook niet met de officiële titel van de legatieleider zün. Toen de lyst Zaterdagmiddag defini tief zwart op wit stond, was president Auriol juist op de trein gestapt naar Pau om daar een herdenkingsplechtig heid ter ere van Henri IV te presideren. Telegrafisch is toen de stationschef der eerste halte, vaar de presidentiële trein moest stoppen, van de samenstelling van het nieuwe kabinet op de hoogte gesteld. Via diezelfde weg gaf het staatshoofd zijn fiat te kennen, en eerst daarna kon de lüst aan de journalisten worden vrijgegeven. Om halfeen vanmiddag heeft presi dent Auriol het nieuwe kabinet, waarin zes ministeriële debutanten zitten, op het Elysee ontvangen, en morgen zal Laniel temidden van «zün 21 excellen ties voor het eerst voor de Kamer ver schijnen. Politiek gesproken valt Laniel's ka binet nog moeilijk nauwkeurig te de finiëren. Hoewel de signatuur in de persoon van dc preimcr zeker vrij rechts is. heeft Laniel er toch zorg voor gedragen ook dc nodige, meer links gerichte figuren, als Faure, Mit terrand, en de Katholieke Louvel, Bacon en Teitgen, in zyn regering op te nemen, en men zal dus moeten af wachten, welke stroming op den duur zal overheersen. Een zeer eensgezinde, en daardoor daadkrachtige, indruk maakt deze ploeg op het eerste ge richt zeker niet, maar dat was na een crisis als deze ook nauwelijks meer te verwachten. H,et was zeker een slimme zet van Laniel, die bü zyn voorbereidingen dui- delük een krachtige steun van Reynaud heeft ondervonden men fluistert cm bat Reaaiaajzl is gewee&t die de investituurrede redigeerde dat hü bü zün overleg met de partijen niet te hoog heeft willen mikken. Hij heeft zün équipe voorgesteld als een overgangs- kabmet, dat uitsluitend doelstellingen, op korte termijn zou willen nastreven. Als Lamel het einde van dit jaar zou halen, dan heeft hij zijn taak vervuld. Het is namelijk gebruik dat bij het af treden van het staatshoofd en begin Januari is Auriol's ambtsperiode voorbij ook de premier zijn portefeuilles ter beschikking stelt. De kans is met hele maal uitgesloten, dat premier Lamel die portefeuilles dan zichzelf zal kun- rien overdragen omdat een niet al te ongelukkig premierschap nog altijd als de beste troef Voor de candidatuur van, het Elysée wordt beschouwd. En dat Laniel daarop het oog uiteindelük ge richt houdt, is nauwelüks meer een ge heim. Cambodja protesteert bij Frankrijk De regering van Cambodia heeft bii de Franse hoge commissaris te Pnom Denh geprotesteerd tegen „nrovocatie en ongereahtvaai'diede intimidatie" door Franse troepen. Als „onverdrageliike maatregelen tot intimidatie" worden in het protest ge noemd 1» Het aanleggen van Franse ver sterkingen rondom het vliegveld van Pnom Denh. de hoofdstad van Cambod ia. waarbij verdragend geschut od de stad is gericht. 2) Het onder toezicht van Franse militairen bewapenen van Franse bur gers. 3) Het versterken van Franse stel lingen od strategische punten met Algerijnse. Marokkaanse en Vietnamese troepen. Sam Sary. die te Pariis verblijft om het oontact met de Franse autoriteiten te onderhouden, verklaarde, dat de Franse militaire autoriteiten er op voorbereid schijnen te zün om in Cam bodja troepen der Franse unie tegen elkaar te gebruiken. In het Goffert stadion te Nijmegen heeft Zaterdag in tegenwoordigheid van Prins Bernhard de overdracht plaats gevonden van de nieuwe gala-uniformen van de kapel van de Koninklijke Luchtmacht en de drumband - een schenk van het Nijmeegse comité ..Gala-uniformen Luchtmachtkapel"dat zijn actie tot het hele land heeft uitgebreid. Z.K.H. Prins Bernhard inspecteert' dc nieuwe gala-uniformen, bestaan- de uit zwarte kolbakken met witte pluimen, de tunieken van Nassau's blauw met zwarte broeken en witte handschoenen In de nota wordt voorts gezegd, dat het volk van Cambodia aan de oproep van koning Norodom Sihanoek om kalm te blijven gehoor heefr. gegeven en dat dus de Franse troepenbewegin gen ongerechtvaardigd ziin. Indien de Franse autoriteiten eeen einde aan de ze toestand maken, zo wordt hieraan toegevoegd, zal de regering van Cam bodia ..soortgelijke maatregelen" ne men. Od alle regeringsgebouwen ziin ove rigens reeds wachtposten geplaatst. Sovjet-Unie laat 600 Oostenrijkse gevangenen vrij De Sovj'et-Unie heeft amnestie ver leend aan ruim 600 Oostenrijkers, deels wegens oorlogsmisdaden veroordeelde krijgsgevangenen, deels burgerlijke ge vangenen. Op 1 Juli zal de eerste groep gevan genen aan de Oostenrijkse autoriteiten worden uitgeleverd. (Volgens niet-officiële ramingen ver tegenwoordigden deze 600 gevangenen ruim een derde van alle Oostenrykers, die in de Sovjet-Unie gevangen gehou den worden.) Kanselier Raab zal by de eerste de beste gelegenheid, die zich voordoet, de Russische ambassadeur en hoge-com- missaris. Uytsjef, uit naam van de Oostenrijkse regering dank zeggen voor deze vrijlating. Russen zenden levensmiddelen naar Oost-Dnitsland Westelijke commissarissen vóór eenheid van Duitsland De drie Westelyke hoge-commissaris- sen in Duitsland hebben Zaterdag in West-Berlyn hun honderdste vergade ring gehouden. In een na afloop uitge geven communique verklaarden zü. dat de recente gebeurtenissen in Oost- Duitsland opnieuw de dringende nood zaak van Duitslands hcrenigmg in vrij heid hadden gedemonstreerd. ZU besloten alle pogingen in het werk te stellen om te komen tot herstel van de normale toestand in Berlün en tot. opheffing van alle belemmeringen tus sen Oost- en West-Duitsland. die „ei genmachtig" door de Russen zün opge legd. Na het officiële gedeelte van de ver gadering, dat twee uur duurde, kwamen de drie commissarissen m geheime zit ting bijeen. Over deze besprekingen is niets bekendgemaakt. De vergadering werd tevens bü'ge- woond door de waarnemende hoge- commissa rissen en de bevelhebbers van de Westelüke sectoren van Berlün. De onlangs benoemde Russische hoge commissaris. Semjonof, woonde de ver gadering niet bü- De Oost-Duitse president, Wilhelm Pieck, heeft Zaterdag de Oost-Duit sers dank gebracht voor hun „stand vastigheid" by het neerslaan van de „fascistische samenzwering" (Sic.) Pieck, die reeds maanden voor zyn gezondheid in de Sovjet-Unie verblijft, verklaarde, dat de gehele Oost-Duitse bevolking zich nu vol vertrouwen ach ter de regering en haar nieuwe politiek moest scharen, „zodat een einde kan worden gemaakt aan de oorlogsprovo caties van allerlei aard op Duits ge bied". De Sovjet-Unie heeft beloofd grote hoeveelheden levensmiddelen te zenden om de vermindering van de gedwongen levering van Oost-Duitse boeren te kunnen opvangen, aldus heeft de Oost- Duitse premier, Grotewohl, Zaterdag bekendgemaakt. HU verklaarde in een radiorede, dat de verlaging van de levering van melk, vee, eieren, graan, aardappelen en olie zaden met 25 procent een „zwaar ver lies" voor de Oost-Duitse economie be tekent en daarom prees hij zich geluk kig. dat de Sovjet-Unie invoer van gro te hoeveelheden levensmiddelen had beloofd. Zün verzoek aan de boeren om afle vering van melk en eieren aan de staat te „hervatten" wijst, er op dat de boeren deze levering hadden gestaakt. Grotewohl zei, dat „dezelfde fascis tische bandieten, die verleden week op ruiden tot onlusten in de grote steden, nu de boeren trachten over te halen geen goederen af te leveren. Volgens het West-Duitse blad „Neue Zeitimg" (Amerikaanse zone» zün als gevolg van de jongste gebeurtenissen in Oost-Duitsland plaatselijke groepen in haar geheel uit de Oost-Duitse so cialistische eenheidspartü (SED) ge treden. Er zou een onderzoek door de leiding der partü zyn ingesteld in de districten, waar het uittreden het meest is voor gekomen. Het Oost-Duitse nieuwsbureau ADN bericht, dat 675 personen, die in het district Halle door de volkspolitie in hechtenis waren genomen, weer in vrij heid zün gesteld op grond van het be sluit van de regering van 11 dezer. Het betreft hier boeren en industriëlen, die veroordeeld werden of zouden worden wegens „economische misdrijven". Het merendeel had de verplichte contingen ten in natura niet geleverd. Volgens ADN was de invryheidstelling vertraagd omdat de betrokken dossiers door „fas cistische provocateurs" vernietigd wa ren. Deze hadden op 17 Juni zich met geweld toegang verschaft tot gerechts gebouwen in het district Halle.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1