LEIDSCH DAGBLAD iigman Rhee wordt onder zware druk gezet WEERBERICHT Ills 92ste Jaargang DINSDAG 23 JUNI 1953 No. 27946 Directeur: 3. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.— per kwartaal: f0,47 per week Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Voorzichtigheid om grote winst te behouden! Steeds duidelijker blijkt hoezeer de zestiende Juni voor Moskou een zwarte das mag worden genoemd. De Oost- Duitser is die dag in actie gekomen te gen de tyrannie van het communisme en al hebben de Russen de volledige op stand weten te voorkomen, toch werkt de opstandingsgeest tegen de verdruk king en de hartstochtelijke zucht naar de vrijheid door. In Oost-Berlljn hebben de Russen over het a'gemeen fluwelen handschoe nen aangetrokken, zodat het geweld zich heeft bepaald tot enkele feiten: in het binnenland is opgetreden zonder die handschoenen. Dat binnenland ligt im mers minder open voor waarneming Dientengevolge is veel verborgen geble ven en doet men wiis de doorsitpelende berichten met het bekende korreltje zout te nemen. De Oost-Duitser is in dezelfde stem ming gekomen als wü. Nederlanders, tij dens de laatste jaren van de bezetting. Ook wtJ vermochten toen niet direct ver andering te brengen in de situatie, daar tegen grof geweld niet is op te tornen, doch de geest van verzet was gewekt en was niet meer te blussen. Deze zette door en zells de steun van Musserfs aanhangers kon de Duit-se zaak niet meer redden Zo liggen thans de verhou dingen m Oost-Duitsland. Zelfs met behulp van de SED de communistische stroming daar. is voor Moskou de zaak reddeloos geworden. Het volk heeft gi kozen tegen de „heilstaat." die zij jaren in werking heeft gezien en aan den lijve heeft gevoeld. Ieder slachtoffer, dat de Russen nu nog doen vallen, wordt een martelaar voor de zaak van de vrijheid en voert de bevrijdingsbeweging nieuw bloed toe. Oost-Duitsland is voor de communis ten verloren en zelfs in de andere satel liet-landen. waar. zi) het nog. bedekt, ook de vrijheidsidee nimmer is rordwe nen, zal men de bakersprookjes, die Mos kou en op bevel van hun leiders ook de communisten in alle landen, dus ook hier te lande, trachten rond te strooien ter verklaring van het gebeuren, niet meer geloven. Die sprookjes zün trou wens langzamerhand ook te afgezaagd geworden. 16 Juni 1953 is een dag van ontzag- geluke betekenis geworden voor de zaak van de vrijheid over de ganse wereld. S.echts op de punten van de bajonetten, kan Moskou in Oost-Duitsland zün ge zag meer handhaven, al zal het onge twijfeld trachten dit zo zwaar mogelijk te camoufleren door schijnbare conces sies waarmede trouwens al een aanvang is gemaakt. De geketende vrijheid heeft zich los gewrongen cn is niet meer onder oude juk terug te brengen! Moeten we er op wijzen, welk een gro te betekenis dit feit heeft in de verhou dingen tussen Oost en West? Het lukt ons overbodig. Alleen het nuchtere feit. dat geen le ger met een volkomen onbetrouwbaar achterland kan opereren, spreekt im mers een te duidelijke taal. Nogmaals, voor het Westen is deze ge- beurtelijkheid een winstpunt van on schatbare waarde! En Juist daarom kan niet genoeg ge waakt worden voor behoud van deze winst. Moskou is ontegenzeggeluk geen tegenspeler, die bij een geleden echec bij de pakken gaat neerzitten; integendeel, mep kan er staat op maken dat niets zal worden verzuimd om te trachten het geleden echec zoal niet ongedaan te ma ken doch kan toch tot een minimum te reduceren. Daarom zijn wti niet geheel gerust op de houding, die men in West-Duitsland meer en meer ziet aannemen. Het is volkomen te begrijpen, dat voor de Duit ser de hereniging het zwaarste weegt, het bloed kruipt nu eenmaal, waar het niet gaan kan. maar in de grote politiek is een zeker geduld noodzakelijk. De stemming, die thans in West-Duitsland gaat overheersen zelfs in de aanhang van Bondskanselier Adenauer, is: voor alles een directe hereniging van Duits land. al het andere telt niet meer mee Daarin schuilt een groot gevaar, want zodoende zou men Moskou wel eens in de op zich zelf verloren kaart kunnen gaan spelen. Men mag toch als volslagen zeker aannemen, dat Moskou nooit Oost- Duitsland zal afstaan zonder grote con cessies cn daarbij behoort ontegenzeg gelijk de eis van neutralisatie van Duits land. Door dit te accepteren, zal Duits land nimmer ziin plaats onder de grote landen kunnen herkrijgen. Afgezien van de kans op splitsing onder de Westelijke mogendheden, daar Prankriik op zich zelf die Duitse neutralisatie niet zo gek oordeelt, terwijl Amerika zeer terecht inziet dat West-Europa zonder Duitse deelneming aan de verdediging te allen tijde open b'itft liggen Om derhalve de vruchten van 16 Juni te kunnen plukken, zal zeer. zeer voor zichtig moeten worden gemanoeuvreerd en erote wijsheid moeten worden ge toond. Dat juist n-u verkiezingen in Duitsland voor de deur staan, is zeker geen winst! Boodschap van Dulles; Nota van Churcliill liet Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft bekendgemaakt, dat de onderministers van dat minis terie Walter Robertson en Carl Mac- Cardie, en het hoofd van het departe ment voor Noord-Oost-Aziatische za ken, Kenneth Young, van Washington naar Seoel zijn vertrokken. Zij heb ben een persoonlijke boodschap van Foster Dulles by zich voor president Syngman Rhee. Robertson zeide b|J zijn vertrek van het vliegveld van Washington, dat hij reisde als persoonlijk vertegenwoordiger van president Eisenhower en minister Foster Dulles, op uitnodiging van presi dent Syngman Rhee. (Regeringsfunctio narissen verklaarden, dat de uitnodiging van Rhee was ontvangen voor de vrij lating van de anti-communistische Ko reaanse gevangenen i. Robertson zei toorts, dat hij geen bij zonderheden mocht geven over de bood schap voor president Rhee, die hij bij zich heeft. Hij verklaarde, dat hij alle aspecten van de toestand in Korea zal bespreken met president Rhee. generaal Clark en Zuid-Koreaanse regeringslei ders. Hu hoopte een duidelijke uiteen zetting te kunnen geven 'van het stand punt der Amerikaanse regering en uit de eerste hand inlichtingen te verzame len over de huidige stand van zaken in Korea. Met hetzelfde vliegtuig reisde ook ge neraal Collins, stafchef van het Ameri kaanse leger, die met generaal Clark militaire besprekingen zal voeren. Regeringsfunctionarissen verklaarden nog, dat Eisenhower niet had besloten zün aanbod voor een wederzüds verde- digingsverdrag met Zuid-Korea in te tickken naar aanleiding van de vrijla ting der anti-communistische krügsge- vangenen. Wel wezen zü er op. dat het aanbod afhing van het sluiten van een bestand en dat aLs door de vrijlating der gevangenen de bestandsonderhande- lingen zouden mislukken, er bijgevolg niets van een dergelijk verdrag zou ko men. De Engelse minister-president sir Win ston Churchill, heeft in het Lagerhuis meegedeeld, dat Engeland in een nota aan de Zuid-Koreaanse regering heeft geprotesteerd tegen het vTülaten van krijsgevangenen in Zuid-Korea. In de nota wordt gezegd, dat de En gelse regermg was geschokt, door het vernemen van dc verklaring van presi dent Syngman Rhee op 18 Juni, waarin deze verklaarde dat hü op eigen ver- antwoordelükheid opdracht had gegeven tot het bevrijden van bepaalde Kore aanse gevangenen. ..Zü heeft met grote bezorgdheid ken nis genomen van de daarop volgende ontsnapping van duizenden dezer ge vangenen uit een aantal kampen, die onder het bevel staan van de Verenigde Naties", zo voegt de nota hier aan toe. Als lid van de Verenigde Naties, wier strijdkrachten deel nemen aan de strijd in Korea, veroordeelt de Britse regering „deze verraderlijke schending van het gezag van het opperbevel der Verenigde Naties" waar de Zuid-Ko reaanse regering in 1950 mede inge stemd had, ten sterkste. Ohurchlll zeide nog. dat de Verenigde Naties thans geconfronteerd worden met „ernstige problemen". Hu voegde hier aan toe. dat zijn regering in nauw contact blijft met de Verenigde Staten en met de regeringen van het Gemene- bes. In antwoord op vragen antwoordde dc Engelse premier, dal het vraagstuk „een zeer ernstig karakter" heeft en „vol gevaren" zit. Churchill zei nog. dat het misschien nodig zou zijn ver sterkingen naar Korea te zenden, „om een politiek van vrede en goed ver trouwen te versterken". De leider van de ojypositie. Clement Attlee. noemde het feit. dat er nog mser ontsnappingen waren geweest na de eerste grote ontsnappnig vrij ver ontrustend". Dit scheen te duiden op „een groot gebrek aan discipline" van de Zuid-Koreaanse strüdkrachten. die „naar men mag aannemen een lntegre- Ernstige overstromingen in Zuid-China De Zuid-Ohinese provincies zün in dc tweede helft van Mei door de ergste overstromingen sed?rt twintig Jaar ge troffen, waardoor 40.000 hectaren land werden overspoeld en 84 personen om het leven kwamen. 42 van de 72 distric ten in Hoenan. een gebied met rijke rijstvelden, werden overstroomd. Meer-, dan 900 dijken bezweken. China was dit jaar reeds getroffen door grote droogte, zware stormen, bos branden en sprinkhanenplagen, waar door ernstige schade werd toegebracht aan de oogst en hongersnood werd ver oorzaakt. Iets hogere temperaturen De Bilt verwacht tot morgenavond: Zwaar tot half bewolkt met enkele erspreide buien. Over het algemeen einig wind. Iets hogere temperaturen. Jpgemaakt te 10 uur), 25 JUNI Zon op: 4.20 uur: onder: 2104 uur. Maan op: 18 59 uur: onder: 1 36 uur. Hoogwater te Katwijk te 0.46 en 13 16 Dit nummer bestaat alt acht pagina's. INDIA WIL GEEN BEMOEIENIS MEI- OOSTENRIJKSE VREDESVERDRAG Naar in betrouwbare kringen te Ge neve verluidde, heeft de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken, Gru- ber, die Zaterdag te Buergenstock een onderhoud had met de Indiasche cerste- minister, Nehroc. tevergeefs getracht deze te bewegen tot het doen van stap pen bü de grote mogendheden voor een Oostenrijks vredesverdrag op korte ter- mün. Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 uur) Stockholm zwaar bew windstil Oslo onbewolkt wlndetll Kopenhagen onbewolkt no 4 Amsterdam regen w 2 Edinburgh mist Londen Luxemburg Par lis Bordeaux Grenoble Nice Geneve Zurich Locarno Bcrllln Frankfort MUnchen Wenen Innsbrück 24 0 1 21 0 eeh bew. wzw 2 24 6 zwaar bew. w 1 21 6 recen zzw 3 20 1 regen windstil 25 18 eeh bew. n 2 22 0 zwaar bew. windstil 25 9 zwaar bew wnw 1 25 0 eeh bew windstil 22 0.3 onbewolkt ono 5 27 0 zwaar bew. zw 1 25 2 regen zzw 2 19 5 z>"-ar bew. w 2 27 1 eeh. bew. windstil 21 4 onbewolkt windstil 28 O Tc Kopenhagen werd het huwelijk rend deel vormen van de strijdkrachten van de Verenigde Naties". Ohurchlll zeide hierop: „Ik ben er niet zo zeker van, dat het een groot gebrek aan discipline is. Het kan een zeer büzondere vorm van een geheime en naar ik vind, verraderlüke actie zün". Generaal Clark waarschuwde nog voor „te groot pessimisme" en gaf te kennen, dat Rhee en hij het er over eens waren, dat een ernstig conflict tussen de geal lieerde troepen en het Zuid-Koreaanse leger koste was het kost vermeden moet worden Beide partüen hadden speciale Instructies in deze zin gegeven. Desge vraagd antwoordde generaal Clark van m?ning te zijn. dat het Zuid-Koreaanse leger aan zün bevel trouw gebleven Man ziet zijn vrouw en zeven kinderen verdrinken De 33-Jarige Maurice Cooryn uit Gent heeft Zondag zijn vrouw en zeven kin deren zien verdrinken. Hij keerde Zon dagavond per auto terug van zee met zün 28-jarig' vrouw en hun zeven kin deren. Bü Mariakerke maakte de wagen plotseline een grote bocht en kwam in het kanaal Gent—Brugge terecht. Twee brugwachters, die het ongeval hadden zien gebeuren sprongen onmid- dellü-k in het water Cooryn kon uit de auto komen en een der brugwach ters slaagde er ln een der kinderen te redden, dcch dit is later in het zieken huis overladen. Men slaagde er niet m de vrouw en de zes andere kinderen uit de waven te halen zodat deze Jammer lik'-: verdronken. I De kinde'en waren resp. 13, 11, 10, 9. I 8, 6 en 4 jaar oud. ZUIVERING VAN AMERIKAANSS BIBLIOTHEKEN IN HET BUITENLAND Luidens een bericht in de New YorH Times zijn enkele honderden boeken van 40 verschillende auteurs uit de Ameri kaanse bibliotheken in het buitenland verwijderd, ln opdracht van het Amè- rikaanse ministerie van buitenlandse zaken In Tokio, aldus het blad, zijn vele boeken verbrand of tot pulp verwerkt. Over het algemeen zijn ..ongewenste" boeken opgeborgen in afwachting van verdere aanwijuncen van Washington. De „New York Times" schrijft verder, dat er gaen bepaalde instructies zijn voor h°t verwijderen van boeken. Het blad meent echter te weten, dat een der redenen zou zijn. dat de auteurs hebben geweigerd aan leden van de Amerikaan- re commissie van onderzoek mededelin gen te deen betreffende hun betrekkin gen met het communisme. Iu Berlijn valt nog een dode De rust keert terug Een 15-jarige West-Berlünse jon gen, Wolfgang Rnehling, is gisteren nabij de grens tussen West- en Oost- Berlijn door schoten uit de sovjelrus- sische sector getroffen en overleden. Oost-Berlijn is nog steeds afgesloten door Russische troepen, tanks en ka nonnen en gewapende Oost-Duitse po litie. Volgens ooggetuigen werd Roehling door een schot in het hoofd getroffen. Zü verklaarden dat de jongen, tezamen met een groep West-Berlünse jongens, de Oost-Berlünse politie aan de over zijde van een kanaal, dat ter plaatse de hebben, melden, dat aan de zonegrens grens vormt, had geplaagd met opmer- J van Neder-Saksen eenheden kingen. en stenen naar de politie had Volkspolitie linburg hebben voorgedaan, twee sovjet- Russische soldaten door de menigte zijn aangevallen en tenslotte door de ruiten van een hotel zijn geworpen. Een der soldaten werd gedood, de andere zwaar gewoond. Vervolgens had de menigte zich naar het kerkhof begeven en daar de graven van de Russische militairen, die gedurende de Russische bezetting zün begraven, verwoest De opstand in het Oost-Duitse stadje, dat 26 000 inwoners telt, werd door 300 Russische soldaten bedwongen. voor een deel door Russi- gegooid. Hierop werd door de politie een schot gelost, waardoor Roehligwerd getroffen. De andere jongens vlucht ten en rapporteerden het voorval aan de West-Berlijnse politie, die daarna het slachtoffer heeft geborgen. De West-Berlünse politie deelde mede. dat zü in de zakken van Roehling een lidmaatschapskaart van de rommunis- :ische jeugdbeweging F. D. J. heeft ge vonden; verder deelde zü mede, dat Roehling in zfin achterhoofd werd ge troffen. waaruit was af te leiden, dat hü wegliep toen de kogel hem trof. Ondanks de sterke Russische bewa king langs de grens van Oost-Berlün cn Oost-Duitsland zün Zaterdag en Zon dag 782 personen er in geslaagd naar 'oltrokken tussen mcj. Sylvia van west-Beriün uit te wijken. Lcnnep. dochter van jlir W. F. van 06 mceste vluchtelingen zün mannen Lenncp. in leven gezant te Kopen hagen en de houtvester Niels fuel, wiens moeder. Kallid Juel. deel uit maakt van de Deense hofhouding. Het jonge paar zal een huwelijks reis per auto maken over een af stand van 40.000 km. In Vancouver cn Alaska zal dc heer fuel een stu die maken van dc Canadese bos bouw. daarna staat nog een auto tocht naar Californië op liet pro gramma. Bruid en bruidegom, vergezeld door dc bruidsmeisjes, stappen m liet rijtuig. Pinay aarzelt Antoine Pinay, die Zondag werd aan gezocht om een Franse regering te vor en, zal president Auriol heden mee- :len. of hü de opdracht aanvaardt Hü had gehoopt gisteravond een be sluit te kunnen nemen, doch hü wil vachten op het definitieve standpunt 'an de partüen in de Nationale Verga dering ten aanzien van het program op lange termün. dat hi) met leiders der partfifractles besprak. Naar verluidt, zal Pinay aanvaarding van de opdracht laten afhangen van een definitieve toezegging van steun door de groejjen die hem een stabiele meerderheid kunnen gven. Deze belofte scheen gisteravond zeer moetlük te ver krijgen. vrouwen, die hebben deelgenomen aan de anti-communistische betogingen en die een arrestatie vreesden. Een aan tal van de vluchtelingen is door de be togers vrijgelaten politieke gevangenen. Radio Berlün heeft meegedeeld, dat de stakers in Oost-Duitsland nun loon over de stakingsuren voor 90 procent betaald krijgen. Zü moeten dan een verklaring tekenen, dat zü wel hadden willen werken, maar daarin verhinderd waren door sluiting van de fabrieken of het uitvallen van vervoersdiensten. Op last van de Oost-Berlünse politie mogen vluchtelingen, die naar Oost- Duitsland terug willen keren, aan drie controlepunten ,de grens met West- Berlün passeren. Zondag zijn 684 Oost- Berlijners. die de laatste dagen in West- Berlün moesten blüven, weer naar huis teruggekeerd. Meer dan 1000 Oost-Berlüners bevin den zich echter nog in de noodkampen van het Rode Kruis in West-Berlün, te bang om langs de sovjetrussische wacht posten naar huis terug te keren. Een vluchteling uit Maagdenburg ver klaarde, dat de sovjetrussische mili taire gerechtshoven voortdurend in zit ting büeen zün. Vüf personen waren reeds ter dood •eroordeeld. en 100 gearresteerden moes ten nog voor een hof verschünen. aldus deze vluchteling, die zün naam niet wil noemen. Een jonge arbeider uit Quedlinburg heeft zich bij de politie in Brunswük ge meld en daar om asyl verzocht. Hü verklaarde, dat bü de ongeregeldheden, die zich in de afgelopen week in Qued- sche militairen vervangen zün. Ook de patrouilledienst aan de Oostelüke zijde van de grens zou versterkt zijn. Uitge breide veiligheidsmaatregelen zouden er op wüzen, dat de Volkspolitie er reke ning mee houdt, dat binnenkort velen naar het Westen zullen pogen uit te wijken. De vice-minister van Neder-Saksen heeft op een persconferentie verklaard, dat volgens betrouwbare inlichtingen dezer dagen gevangenissen in Maag denburg. Chemnitz. Zwickau, Gera. Gotha en Weimar Oost-Duitsland J door betogers zün geopend en de gevangenen bevryd. Bondskanselier Adenauer vliegt heden naar Berlün om de rouwplechtigheden voor de slachtoffers der demonstraties in Oost-Berlün by te wonen De Bondskanselier zal van zün bezoek aan Berlün tevens gebruik maken om zich op de hoogte te stellen van de toestand. De West-Berlüners en de Amerikanen ln de kantoren en legereenheden in West-Berlijn zullen heden van halfdrie tot vüf minuten over halfdrie het werk neerleggen ter herdenking aan degenen, die het leven verloren bü de ongeregeld heden van Woensdag. In West-Duitsland zal het werk van drie uur tot vüf minuten over drie worden neergelegd. De West-Duitse bond van vakverenigingen en de West- Duitse bond van werkgevers hebben de Duitsers verzocht stilte in acht te nemen als hulde voor de doden en gewonden in Oost- en West-Berlün Alle Amerikaanse vlaggen zullen van 12 uur 's middags tot 5 uur 's middags halfstok worden gehesen met uitzonde ring van de vlag voor het gebouw van de geallieerde contróleraad, waar nog enige sovjet-ambtenaren werken. De West-Berlünse gemeenteraad heeft besloten de „Charlottenburger Chaussee" voortaan de „Straat van de 16de Juni" te noemen, de dag waarop de anti-communistische opstand in Oost-Berlün begon. Bondskanselier Adenauer van West- Duitsland heeft aan president Eisen hower. premier sir Winston Churchill en de waarnemende Franse eerste minister. René Mayer, telegrammen gezonden, waarin hü dezen verzoekt alles in het werk te stellen om erkenning van dc rechten van de mens in Oost-Duitsland te verkrügen en mede te helpen aan het tot stand brengen van een verenigd Duitsland. H. M. de Koningin heeft Maandag middag een bezoek gebracht aan de nationale zuiveltentoonstciting ..Dc Melkweg", die in de Houtrusthat- ten te Den Haag gehouden wordt. Op de geïmproviseerde Alkmaarse kaasmarkt op de tentoonstelling boden dc 11-jarige Heieen Vos en haar 9-jarig broertje de Koningin een kaasje aan. bij welke gelegen heid Heleentje voor H. M. een ge dicht opzegde. Dc kinderen waren gekleed als kaasdragers. Besprekingen te Cairo President-preanier Naguib van Egypte heeft een „zeer bevredigende" bespre king van twee uur gevoerd met de Pa kistaanse premier, Moh Ali, en diens minister van buitenlandse zaken, sir Zafroellah Khan. Behalve over onder werpen van algemene aard werd ge sproken over de kwestie van het Suez- kanaal. Heden zal generaal Naguib besprekin gen voeren met premier Nehroe van India, die evenals de Pakistaanse staats lieden, ln Cairo verblüft op de thuisreis, na in Londen de kroning en de confe rentie van premiers van het Britse Ge- menebïst te hebben bijgewoond Premier Senanajake van Ceylon ver klaarde te Bombay dat dc premiers van het Gemenebest te Londen tot de slot som waren gekomen, dat bü pogingen om de Kanaalbases in stand te houden in ieder geval de souvarelniteit van Egypte over het gebied diende te wor den erkend. Tegenover de pers verklaarde Moh. Ali. dat de vooruitzichten voor een rege ling van het BritsEgyptische geschil over de Kanaalzone „beter dan ooit" zün. Hü wilde deze opmerking, die hü baseerde op de Londense conferentie en zün bespreking met president Naguib, echter niet nader verklaren. Voorts verklaarde de Pakistaanse pre mier. dat het nodig was een collectieve verdediging van het midden-Oosten te organiseren, doch hü kon nog niet zeg gen, in welke vorm. SPANNINGEN IN CAMBODJA Een woordvoerder van Cambodja heeft te Bangkok verklaard, dat de Franse autoriteiten haar troepen rondom de hoofdstad van Cambodja. Pnom-penh, hebben versterkt met het oog op even tuele vüandelüfcheden door het welis waar kleine en sleoht uitgeruste leger van dit land. Volgens de woordvoerder is de spanning ln de hoofdstad van zijn land sterk gestegen, sinds koning Noro dom Sihaoek op 13 Juni onverwachts naar Bangkok reisde om zün actie voor zelfstandigheid van Cambodja kracht bu te zetten. Zoals gemeld, is de koning Zondag naar zün land teruggekeerd, omdat hü. volgens een communiqué, in Thailand geen vrijheid van handelen had. Volgens genoemde woordvoerder zal de vorst ln dat deel van zün land blijven, waar zich geen Franse troejjen bevinden. Hij zou zich aan het hoofd van zün leger plaat" sen. niet om de Fransen aan te vallen, doch eerder om de troepen er van te weerhouden dergelyke vijandeiykheden te beginnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1