LEIDSCH
DAGBLAD
De omzwaai in Oost - Duitsland
nacler toegelicht
92ste Jaargang
VRIJDAG 12 JUNI 1953
No. 27937
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; f0,47 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57066
Telefoon Directie en Administratie: 25011; Redactie: 21507
Waarheen in Korea?
Toen wij korte tüd geleden waarschuw
den. dat bü het bereiken van een wa
penstilstand in Korea geen hoera be
hoefde te worden aangeheven, omdat
ae kans groot was, dat dan de moeilijk
heden pas zouden beginnen, hadden w ij
nog geen vermoeden, dat de kwestie zo
zou worden vertroebeld, als thans het
gei al blijkt te zijn. Leek het immers
aanvankelijk, dat de president van
Zuid-Korea, Syngman Rhee tenslotte
toch zou toegeven en het veraet tegen
een wapenstilstand staken, de latere
gang van zaken heeft dit geloochen-
t.1 raft. Zuid-Korea weigert pertinent
zich daarbij neer te leggen. Zelfs toe
zeggingen van president Eisenhower
persoonlijk hebben geen wijziging kun
nen teweeg brengen. Zuid-Korea zal
een wapenstilstand onder de huidige
voorwaarden niet aanvaarden
En daarmede is men in een zeer
Mcemdsoortige Impasse geraakt.
Op zich zelf beschouwd, is bovendien
de houding van de Zuid-Koreanen te
begrijpen niet alleen, maar ook te bil-
Ülken. Geruggestcund door het commu
nisme gingen destijds de Noordelijken
tot de aanval over om Korea te hereni
gen, zij het dan onder de rode vlag.
Deze agressie in optima forma is door
de V.N.. onder leiding van Washington,
gekeerd. Dat zij erkend, maar de be
loften om Korea onder het gezag van
Seoel te herenigen, worden thans een
voudig terzijde geschoven. Want durft
iemand in gemoede volhouden, dat bij
besprekingen over een vrede idle toch
moeten volgen op de wapenstilstand)
ten dergelijke hereniging tot de moge
lijkheden moet worden gerekend?
Zuid-Korea voelt zich verkocht en
verraden aan de zucht om eindelijk een
ende te maken aan deze rampspoedige
oorlog op voet van terugkeer tot dc sta
tus quo van voor de Noordelijke agres
sie. Het begrijpt mtuitief. dat zodoende
nooit blijvende veiligheid kan ontstaan,
zelfs los van de op zich zelf begrupe-
liike voorkeur van een hereniging van
het land.
Terugkeer tot de oude splitsing van
Noord en Zuid biedt immers het Noor
den te allen tijde de gelegenheid om de
aanval te hervatten op het moment
dat het Noorden dit wil en wie durft
caranderen. dat dan op tijd weer hulp
zal kunnen worden geboden? Het Zui
den wordt zodoende veiplicht om tot
cc tanden gewapend te blijven en wie
zal dat betalen? Zelfs het voornemen
om in Amerika een Stichting Amenka-
Korea in het leven te roepen om een
fonds van vijf milliard dollar voor hulp
bjj de heropbouw geeft in dit opzicht
geen uitzicht.
Onwillekeurig denkt men m deze om-
standgheden aan het plan Mc Arthur
Waar nog bijkomt, dat volgens Azia
tische begrippen een eenvoudig herstel
van de vroegere toestand zonder meer
gelijk staat met een nederlaag. Een op
vatting. waarvoor practisch veel te zeg-
£eZoVheêft men nu deze situatie: de
V N. willen een wapenstilstand, die op
het punt staat te worden bereikt.blij
zich uit het Koreaanse wespennest te
kunnen losmaken, maar de eerst be
langhebbende. Zuid-Korea. weigert
deze te aanvaarden en wil doorvechten.
Het grootste deel van de frontlijn wordt
door Zuid-Koreanen bezet!
Waar moet dat op uit lopen?
Het is wel een vreemdsoortige toe-
Te meer, waar van communistische
ziide, bij het sluiten van een wapen
stilstand. terecht mag worden verwacht,
dat de wapenen dan zullen blijven rus
ten. Blijkt dit dan niet het geval te
znn, dan kan Moskou de tegenpartij
verwijten, het bestand te schenden.
Moeten de VN. Zuid-Korea dan
dwingen met geweld van wapenen?
Waarschijnlijk kunnen zu, door zuid-
Korea elke militaire steun verder te
onthouden, een agressief optreden van
Seoel wel voorkomen, doch kunnen zij
Seoel er toe brengen om zich te schik
ken? En welk een indruk zou het ma
ken wanneer het V.N.-leger zich tegen
dc Zuid-Koreanen zou keren?
De suppositie lijkt zelfs aannemelijk,
dat Moskou de gang van zaken heeft
doorzien en daarom zulke concessies
heeft willen doen. die een wapenstil
stand mogelijk maakten waarvan het
•■-voren nimmer wilde weten. Waardoor
Zuid-Korea in de positie van agressor
wordt gemanoeuvreerd.
Hoe een oplossing in dit vraagstuk
moet worden gevonden
Amerika verwacht nog verdere
tegemoetkomingen
In een Oost-Duitse regeringsverkla
ring is bekendgemaakt, dat de levens
standaard van de bevolking zal worden
erhoogd en economische en andere
maatregelen tegen niet-communisten
zullen vervallen.
Het Oost-Duitse persbureau ADN
meldde, dat volgens de ministers een
van de fouten in het vijf-jarenplan de
verkeerde nadruk op uitbreiding van de
-vare industrie was.
Premier Otto Grotewohl heeft nieu-
e maatregelen voorgesteld om de eco
nomische moeilijkheden door achter
stand bij de aflevering van landbouw
producten te herstellen, aangezien
vroegere maatregelen met dit doel niet
het gewenste resultaat hadden opgele
verd.
Grotewohls voorstellen houden in:
levensmiddelenkaarten voor iedereen
met ingang van 1 Juli, prijsverlaging
van verscheidene levensmiddelen met
ingang van 15 Juni.
Opheffing van dwangmaatregelen
voor inning van belastingen en bijdra
gen voor sociale verzekering, credieten
op korte termijn voor particuliere za
kenlieden, goedkopere spoorwegtarieven
voor bepaalde bevolkingsgroepen, op
heffing van ontberingen op sociaal ge
bied. teruggave van eigendommen en
burgerrechten aan terugkerende vluch
telingen naar het Westen. Dit geldt in
het bijzonder voor boeren die zijn uit
geweken ..wegens moeilijkheden bü het
drüven van hun boerderijen", herzie
ning van alle straffen en verwüdering
van hardheid.
In Amerikaanse regeringskringen ver.
wacht men zelfs binnenkort Russi
sche voorstellen met betrekking tot
het herstel der Duitse eenheid.
Men acht het mogelijk, dat de Sov
jet-Knie het beginsel van vrije ver
kiezingen als uitgangspunt voor her
eniging ven Oost- en West-Duitsland
aanvaardt.
Volgens bepaalde inlichtingen zouden
de Westelijke hoge commissarissen in
Duitsland binnenkort door de onlangs
benoemde Sovjet-hoge commissaris
worden uitgenodigd deze kwestie te ko
men bespreken.
West-Duitsland blijft
nuchter
In Bonn heeft men door de sensa
tionele hesluiten van het Politburo
van de SED zijn hoofd niet verloren,
temeer daar ongetwijfeld een van de
bedoelingen cr van is om de regering
•Adenauer vóór dc verkiezingen, waar
bij het vooral om haar buitenlandse
politiek zal gaan, een grote poets te
bakken.
Men blijft aan dc Rün. evenals in
West-Berlgn, nuchter. De Sovjet-po
litiek in Duitsland is wel eens meer
overstag gegaan.
Deze nuchterheid gebiedt echter ook,
te erkennen dat in dit geval sprake is
an wel zeer verreikende veranderingen,
zü het dan tot nu toe alleen in theorie.
Noch de deplorabele economische toe
stand in dc Sovjet-zone, noch de felle
critiek, die de kerkvervolgingen in de
gehele wereld hebben verwekt, zün op
zichzelf voldoende het inbinden van de
Sovjet-autoriteiten te verklaren.
Klaarblukeluk is de nieuwe hoge
commissaris, Semjonof, met geheel
we richtlijnen naar Berlijn terug-
Weerrapporten
(Aan hedenmorgen 7 uur)
1 -?
Ill I
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Eciinburuh
Londen
Luxemburg
Pari Is
Bordeaux
Grcnobl©
Nice
Geneve
Zurich
Locarno
Berllln
Frankfort
MUnchcn
Wenen
Innsbrück
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
mist
eeh bew.
nevel
zwaar bew.
zwaar bew.
onbewolkt
zwaar bew.
regen
nnw 5 22 O
windstil 18 0
windstil
windstil
windstil
windstil 16 6
WEERBERICHT
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met hier en daar
enige regen. Zwakke tot matige wind uit
uiteenlopende richtingen. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
13 JUNI
Zon op: 4.20 uur; onder: 21.00 uur.
Maan op: 5.40 uur; onder: 22 53 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.15
16.46 uur. (Springtij)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
gekeerd en staat de Sovjet-politiek in
Duitsland op de helling
Nu zün koerswüzigingen in de Sov
jet-zone niet dat, wat velen zich er op
het eerste gezicht van voorstellen De
sovjet-politiek daar is een typische dub
belspoor-politiek.
Aan de ene kant bedrüft men de to
tale bolsjewisatie van de Sovjet-zone.
aan de andere kant zorgt men er ech
ter altüd voor. in de hoop in geheel
Duitsland zijn invloed te kunnen blij
ven doen gelden, dat er bepaalde aan
knopingspunten tussen Oost- en West-
Duitsland blüven bestaan.
Maar nooit heeft de ene politiek de
andere totaal verdrongen, en dat zal
ook nu wel niet het geval zün.
De Sovjets hebben gisteren dc bolsje
wisatie van de Sovjet-zone tijdelük stop
gezet, maar het enige waarmee zü de
Duitsers werkelijk mee overtuigd zou-
zij hebben Ulbricht, de machtige si
taris-generaal van de SED. die het
symbool is van de bolsjewisatie. niet
afgezet.
En onder Semjonov blijft Joedin, de
Kominfoi m-radicaal, plaatsvervangend
hoge commissaris.
Intussen: de aankondigingen het re
giem te verzachten, hebben in de we
reld hun groot propagandistisch ef
fect reeds gesorteerd. De Duitse ge
voelens kan men voorlopig omschrij
ven met de bekende spreuk, die men
aan de loketten van sommige ver
lichte bureaucraten vindt: „het on
mogelijke wordt direct gedaan, won
deren duren een beetje langer".
De Evangelische Kerk
tevreden
De opzienbarende berichten over de
veranderde houding van de Oost-
Duitse regering ten aanzien van de
Evangelische Kerk. hebben hun beves
tiging gevonden in een officieel com
mentaar van de raad der Evangelische
Kerk.
De overeenkomst tussen bisschop Dl-
belius en minister-president Grotewohl
omvat negen punten. Deze overeen
komst komt op het volgende neer:
1. Er zullen geen nieuwe maatregelen
worden getroffen tegen de Jonge Ge
meente en Terdere kerkelijke instellin-'
gen.
2. De minister van volksopvoeding zal
samen met vertegenwoordigers van de
kerk. van Jonge Gemeente en de Freie
Deutsche Jugend opheldering zoeken
van bestaande geschilpunten
3 Het onderwijs op de scholen van
wege de Jonge Gemeente zal worden
toegelaten.
4. Het ministerie van volksopvoeding
zal terstond de zaak der leraren, die
vanwege hun houding in opvoedings
aangelegenheden werden ontslagen,
herzien en terzake nieuwe beslissingen
nemen.
4 Alle naar aanleiding van het lid
maatschap der Evangelische studenten
gemeenschap en van andere studenten-
gemeenschappen uitgevaardigde schrap
pingen uit het un.ivêr.Mlcitsregister zul
len terstond worden herzien Beslissin
gen dienaangaande moeten vóór 20 Juni
worden getroffen.
6. Het ministerie van volksopvoeding
zal de verhindering van het godsdienst-
onderwüs opheffen. De sedert 1 Ja
nuari geldende beperkingen worden in
getrokken.
7 Dc in beslag genomen inrichtingen
zullen worden teruggegeven. Daarvan
i" uitgezonderd het slot Mansfeld. dat
als herstellingsoord voor münwerkers
in gebruik blijft
8. De uitspraken van de gerechtsho
ven zullen worden herzien en de on
rechtvaardige harde maatregelen zullen
worden ingetrokken.
9. De verordening van 29 Maart 1951
betreffende de aangifteplicht van Evan
gelische bijeenkomsten zal worden her
zien en bulten werking worden gesteld.
De krachtens overeenkomst geldende
staatssubsidies zullen weer worden uit
gekeerd.
In het commentaar wordt nog gezegd:
Van oen concordaat, dat op presta
tie en tegenprestatie berust kan geen
sprake zün. Van de kant van de st3at
zün geen voorwaarden gesteld. Dat de
toezeggingen van staatswege op onder
delen vaak zün, volgt uit de aard der
verhoudingen
Want Grotewohl heeft niet het recht
in zaken van gerechterlijk onderzoek of
in strafvervolgingen direct in te grü-
pen. Hü moet ook de bevoegdheden van
anderen respecteren De concrete toe
zeggingen zijn echter van een zo wijde
strekking, dat van een werkelijke ont
spanning in de situatie gesproken kan
worden De Kerk vergeet daarbü ech
ter niet dat tussen de materialistische
wereldbeschouwing en het Christelijk
evangelie een tegenstelling bestaat, die
niet door afzonderlijke maatregelen of
door welke verklaring ook kan worden
overbrugd. Noch ook miskent zü de
ernst van de economische en politieke
tegenstellingen tussen Oost en West die
nog niet uit de weg zün geruimd.
Dat alles kan echter niet verhinde
ren, dat de gemeenten dankbaar zün,
dat de onverdraaglük geworden span
ning voor een zeer belangryk deel als
verminderd kan worden beschouwd.
Stemmen uit West-Duihkmd
lijke zone weg te komen. Want Duits
land mag niet tussen de molenstenen
geraken; dan zou het verloren zün".
Nadat dr Adenauer in de Bondsdag
zijn voorwaardelijke goedkeuring van
een beraad met de Russen uitsprak,
heeft hij in een radio-interview ver
klaard. dat hü ..naar de huidige stand
van zaken nog geen hoop op een goed
resultaat van een conferentie" heeft.
.«.-Er was volgens dr Adenauer voors
hands geen enkel Russisch aanbod en
hü zag ..geen bijzonder teken van een
bereidheid der Sovjet-unie om de
Duitse eenheid in vrijheid te herstel
len".
Opnieuw schetste dr Adenauer de
gevaren, die voor Duitsland zouden op
komen, indien de Westelijken thans
met de Sovjet-unie gingen confereren,
1:1 de zwartste kleuren. De Russen wa
ren er volgens hem slechts op uit terug
t? keren naar de beginselen van het
accoond van Potsdam. Hü zeide: „Zü
bedoelen daarmee een eeuwig Morgen-
thau-plan der vier mogendheden. Zü
bedoelen daarmee hun bewust valse
uitlegging van het accoord, volgens
welke de huidige Duitse Oostgreneen
definitief vastgelegd zouden zün". De
Russen zouden voorts volgens dr Ade
nauer aan Duitsland slechts een „ge
dicteerde vrede" willen opleggen.
„Het gevaar van een gemeenschap-
pelüke politiek der grote mogendheden
ten koste van Duitsland bestaat sedert
1945 en is ook na de stichting der
Bondsrepubliek blüven voortbestaan",
aldus Adenauer. „De buitenlandse poli-
Vclc schepen, die zullen deelnemen
aan de Kronings-Vlootscliouw. die
Koningin Elizabeth II op 15 Juni
u.s. zal afnemen, liggen reeds op de
rede van Spithcad. hel verzamel
punt voor de ..deelnemers".
Op de voorgrond ziet U de Russi
sche kruiser „Svcrdlov" (10.000
ton)); achter dit schip ligt het
Britse vliegtuigmoederschip ..Indo
mitable"; op de derde rij. de Britse
kruisers ..Sheffield" (links) en de
..Swiftsure" en op dc achtergrond
de torpedobootjager „Diamond" en
de kruisers ..Apollo" en ..Manx
man" (rechts).
Van de achtersteven van de - even
als de andere - gepavoiseerdc Rus
sische l.ruiser. wappert de vlag met
ster, sikkel en hamer.
De christelüke fractieleider von
Brcntano waarschuwde er tegen In de
stopzetting der bolsjew isering in de
Sovjetzone een bewüs van een veran
dering der inzichten der Sovjets te
zien. „Dit zijn tactische pogingen om
een ingeleide politiek te storen. Dit
neemt echter niet weg, dat wij dit
ernstig zullen moeten nemen".
Zün fractiegenoot Tillmans zeide:
.Hier toont zich voor de Westelijke we
reld weer eens de wendbaarheid der
Russische politiek. Zü blüft in haar
einddoel consequent doch is in haar
methoden veranderlijk als geen ander
systeem. Men begint nu dé daden te
stellen, waarom het Westen gevraagd
heeft, maar waarschünlük blüft het
laatste doel onveranderlijk".
Dc Duitse socialisten srhüncn zich
meer in het vooruitzicht van een con
ferentie met Rusland te verheugen
dan dc regeringscoalitie. Zij menen,
dat het na deze voor hen blikbaar
minder verrassende gestes van Sem
jonof meer dan ooit geboden is om
van Duitse züde een initiatief te ne
men, dat de vier hoge commissarissen
in Duitsland aan een tafel kan bren
gen.
Een tornado, die de stad Worcester
in dc Amerikaanse staat Massachu
setts heeft getroffen, richtte daar
grote vcn\ oestingen aan. en maakte
vele slachtoffers. Zelfs drie-verdie
pingen woningen werden door de
hevige rukwinden, die met zware
hagel gepaard gingen, verwoest.
Inwoners van Worcester bekijken
de ravage.
De socialisten hebben voor volgende
week een büzondere zitting van de
Bondsdag büeen laten roepen, waarin
zij voorstellen in üex richting willen
doen Een heropening der grenzen tus
sen Oost- en West-Duitsland willen zü
daarbü voorop stellen. De christelijke
afgevaardigde Tillmans liet al de oude
Berlijnse eis opnieuw klinken: door een
hereniging van Berlijn zouden de Rus
sen kunnen tonen, da-t zij de eerste stap
naar een normalisering der verhoudin
gen willen doen.
Dat van alle kanten in West-Dults-
land overigens wordt toegejuicht, dat
de Oost-Duitse bevolking onder minder
zware druk zal komen te staan, spreekt
vanzelf. Dr Tillmanns achtte het zelfs
niet onwaarschünlük. dat vele vluchte
lingen uit het gebied na enige tüd weer
terug zullen gaan. Minister Kaiser
meende echter: „Er 2al nog veel meer
overtuigends moeten gebeuren voor het
geschokte vertrouwen van het Duitse
volk zal zün hersteld".
Toestand in Frankrijk steeds
somberder
Radicaal André Marie als formateur
aangezocht
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent!
Het is de minister van onderwijs
uit het demissonnairc kabinet, de ra
dicaal André Marie, die gisteren door
president Auriol werd aangezocht de
crisis tot een einde te brengen en
daarmede werd het half dozijn for
mateurs en informateurs, die sedert
drie weken de revue passeerden, vol
gemaakt.
Men kan dit aantal desgewenst ook
hoger stellen, indien men alle politici
mee wil rekenen, die verklaren voor een
opdracht te zün gepokt.
Zo moet dat cisteren weer zün ge
beurd met René Pleven en voor de dër-
demaal met Antoine Pinay. die beide
echter te kennen zouden hebben gege
ven. dat ze hun moment nog niet geko
men achtten
In politieke kringen zün er overigens
niet zo heel veel mensen die geloven,
dat zulks met André Marie, die al eens
een maand op de premierszetel heeft
gezeten, doch die zün bewind met een
schandaal, waarbü enkele grote colla
borateurs uit de Parüse aahnemerswe-
reld betrokken waren, vrü roemloos had
beëindigd, wel het geval zou kunnen
zün
Bovendien vraagt men zich af of An
dre Mane, die geen enkele ervaring be
zit op het gebied van de buitenlandse
politiek, nu wel de aangewezen figuur
is die Frankrijk zou kunnen vertegen
woordigen bü een ontmoeting met
Churchill en Eisenhower.
Overigens schjjnt ook het gevaar dat.
tengevolge van de Franse crisis, de
Bermuda-conferentie opnieuw zal moe
ten worden uitgesteld, de Kamer wei
nig meer te imponeren Hoe kriebelig,
om het zacht te zegcen. de stemming In
Washington Jegens Frankrük nu ook
begint te worden
Maar Andre Mane die als een bü-
zonder intelligent advocaat staat aan
geschreven. schünt zich sterk tot de
hege eer te voelen aangetrokken, en
verwacht wordt dan ook. dat hij van
daag. zoals dat heet. wel voor de sterke
aandrang van zün partügenoten en ter-
wille van het hoogste landsbelang zal
zwichten en de opdracht aan zal nemen.
Hü wil dan alle fractieleiders nog
maals weer bijeen roepen om aan een
soort rondetafel-eonferentie program
ma en kabinet op poten te zetten, nog
voor zich aan de beproeving van een
confrontatie met de Kamer te wagen.
Zou deze vierde poging desondanks
ook weer mislukken, en dat is waar
schijnlijk omdat Marie noeli bü de
socialisten, noeb bü de Gaullisten
persona grata is. dan is het niet on
waarschünlük dat Pinay eindelijk in
persoon voor het voetlirht ral treden.
Velen zien in hem nog alljid de man,
die met sucoes een beroep op de na
tionale eensgezindheid zou kunnen
doen.
In elk geval behoeft men voor de
eerstvolgende dagen nog geen oplossing
te venvachten.
Het ongeduld over deze neteligste,
langdurigste en Ingrüpendste crisis, die
Frankrijk sedert de oorlog heeft be
leefd, openbaart zich intussen onder
meer in een wassende aandrang dit
parlement nu maar liever naar huis te
sturen.
Dat kan echter alleen geschieden met
toestemming ran de ahsolute meerder
heid. en de kans daarop ls uiteraard
wel uiterst gering Een wetsontwerp
voor nieuwe verkiezingen in October
aanstaande is door de betreffende par
lementaire commissie gisteren dan ook
al afgewimpeld.
Men kan wel zeggen dat de duister
nis in de Franse politiek bü de dag
zwarter, benauwder en angstwekken
der wordt.
