LEIDSCH DAGBLAD Hoe de Britse kroningsceremonie morgen zal plaats vinden 92ste Jaargang MAANDAG 1 JUNI 1953 No. 27927 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f0.oer kwartaal; f0.47 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Het zal een ontroerende plechtigheid worden Onze Londense correspondent geeft rolgend beeld over de grote plechtig heid, die morgen te Londen zal plaats vinden: Zodra Koningin Elizabeth, vergezeld door de stoet kerkelijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbekleders, het koor be reikt. wordt zij volgens traditie door jongens van de Westminster school be groet met de kreet „Vivat regina Eliza beths, vivat vivat, vivat"! Dit is het enige Latijn, dat in de kerk gehoord wordt. Deze begroeting is het symbool van de spontane acclamatie van de nieuwe monarch door het volk. De koningin vervolgt haar weg naar het kronmgspodium, het vierkante middenvak tussen koor en altaar, dat herinnering is aan de tijd, dat koningen p een hoge stellage werden gekroond, „pdat iedereen er getuige van kon zijn. De koningin neemt plaats op de z.g. stoel van staat terwijl het koor. dat haar reeds een psalm heeft toegezon gen, het volkslied aanheft. Daarna volgt een ogenblik van diepe stilte. De koningin knielt op een bid- stoel. waarna het inleidend gedeelte van ce kroningsdienst begint, dat nog een wereldlijk karakter draagt. De koningin gaat dan in het midden van het podium bij de kroningstoel staan voor de z.g. „erkenning". De aarts bisschop van Canterbury richt zich beurtelings tot degenen, die zich langs ce vier zijden van het podium bevin den om de koningin voor te stellen. De koningin wendt zich telkens naar één zijde, gevolgd door de zes eredames, die de twintig meter lange sleep vast vast houden. De aartsbisschop zegt elke keer: „Koningin Elizabeth, uw onbe twiste koningin. Zijt gij bereid haar te huldigen en te dienen?" En de schare antwoordt in spreek koor: „God behoede koningin Elizabeth". Als dit de vierde en laatste maal is uit geroepen, klinkt een tropetfanfare. Deze erkenning is een overblijfsel uit de periode dat de monarch werd geko zen door de adel. De uitroep is de be krachtiging van de verkezlng. In theo rie is het daarbij mogelijk, dat iemand tegenstemt! De volgende fase is het afleggen van de eed door de koningin. In vroeger eeuwen leverde de kroning zekere voor delen op, zowel voor de vorst als voor de kerk. Er waren gedurende een lange periode maar enkele vorsten, die door de Paus waren gekroond en die hadden een streepje voor boven de niet-ge- kroonde koningen. De Engelse koningen behoorden tot die gepnviligeerden. In ruil voor de gunsten van de kerk, garandeerde de vorst de bescherming. Thans benadert de eed het dichtst een fundamenteel contract tussen vorst en volk. Pas als deze belofte in eedsvorm is gedaan, kan de monarch op religieuze wijze, zoals een bisschop, worden ingewijd. Volgens de door het parlement vastgestelde en door de tijdsomstandigheden beïnvloede formulering belooft het Britse staats hoofd thans plechtig ieder harer volken te zullen regeren overeenkomstig hun wetten en in het Verenigd Koninkrijk 'Engeland^ Schotland, Noord-Ierland» het „Protestants Hervormde Geloof" te handhaven. Dit laatste omdat de En gelse kerk staatskerk is. Geknield voor het altaar met de hand op de bijbel, zweert de koningin deze heilige beloften na te komen, over de onderdelen waarvan de aartsbisschop Weerrapporten (Van heden moreen 7 uur) Helsinki reeen o 3 Stockholm fteh. bew o 2 Oslo rccenbui ono 4 KoDenhasron reeonbul w 2 Amsterdam lloht bew. wzw 4 Edinburgh zwaar bew. wtzw 4 londen zv-norr^w nmm S Luxemburg zv Parits re Bordeaux zv Grenoble haar eerst heeft ondervraagd. De ko ningin kust de bijbel en ondertekent dan het eedsformuller. Teruggekeerd naar haar zetel, biedt de aartsbisschop, ditmaal voor het eerst hierbij geassis teerd door de moderator van Schotland, haar de bijbel aan. Vervolgens begint het eigenlijke gods dienstige deel van de dienst, de com munie. De zakelijke atmosfeer wijkt voor een »n diepe wijding. Nadat het koor de psalm „Veni Creator" in Engelse tekst heeft gezongen, begint de voorbereiding tot de zalving, het heiligste en mystlek- ste deel van de kroningsdienst. De ko ningin wordt ontdaan van haar karmo-< zijnen fuwelen mantel, afgezet met her melijn en van het paars fluwelen kapje op haar hoofd. Zij neemt plaats in de kroningsstoel tegenover het altaar. Bo ven de stoel houden vier ridders van de Orde van de Kousenband in wijde blauwe mantels de kleine goudbestikte troonhemel op, omdat de zalving oor spronkelijk in afzondering geschiedde. Het koor zingt „Zadok de priester", op Handei's toonzetting. De aartsbisschop doopt de vingers in de heilige olie, wel ke de deken van Westminster uit de z.g. ampulla op de zalvingslepel giet. De ampulla is een gouden kan, welke de vorm heeft van een adelaar met uitge spreide vleugels, uit welks bek de vloei stof wordt gegoten. De aartsbisschop zalft de koningin op de handpalmen en het voorhoofd. Bij de kroning van koningin Victoria werd de zalving op de borst delicaats- halve weggelaten. „Zoals Salomon werd gezalfd door Zadok de priester en Nathan de pro feet. zo zult gij gezalfd, gezegend en in gewijd worden als koningin over dit Dan volgt de aankleding met de li turgische gewaden: de Colobium Sindo- nis, een witlinnen mouwloos koorhemd, de Supertunica of mantel van St Eduard, van gouddoel^, gevoerd met kar mozijnkleurige zijde, en de zwaardgor del. De gouden sporen worden van het altaar genomen en daarheen terugge,- bracht, nadat de koningin deze met de hand heeft aangeraakt. Bij een koning raakt men met deze sporen zijn hielen aan. Daarna ontvangt de aartsbisschop hst Zwaard van de Souverein, dat op het altaar wordt ge legd en vervolgens in de rechterhand van de koningin geplaatst, waarbij dui delijk wordt gemaakt, dat dit niet het symbool is van de stiljdkrachten, maar van de rechtvaardigheid, dat we duwen en wezen moet beschermen en alle dingen herstellen, die in verval zijn geraakt. De koningin zal waarschijnlijk het precedent van koningin Victoria volgen en het zwaard symbolyisch in de dienst van God opdragen, door het zelf op het altaar te leggen. Onmiddellijk daarna wordt het zwaard Ingelost tegen honderd shlllingen, door de drager van het staatszwaard, die dit verwisselt voor het Zwaard van de Sou verein zonder de schede. De bedoeling was de prijs van het zwaard als offerande te storten. Dan wordt de stola om de schouders van de koningin geslagen, waarna de konink lijke mantel van goudweefsel, versierd met zilveren adelaars, symbool van de heerschappij over de vier hoeken van de aarde, ondergeschikt aan de wil van God, volgt. De oorsprong van deze kle dingstukken moet waarschijnlijk wor den gezocht in de mantels van de By zantijnse keizers. Het grote moment Alles is nu gereed voor het supreme moment van de kroning. De aartsbis schop legt de St. Edwardskroon op het altaar en zegt het daarbij behorende gebed. Hij gaat dan tegenover de zit tende vorstin staan. De deken van West minster reikt hem de kroon aan en de aartsbisschop zet deze eerbiedig op het hoofd van de koningin. Een golf van beweging gaat er door de kerk. Want tegelijkertijd met de kroning zetten alle Dc grote dag van de kroning van koningin Elizabeth van Engeland staat voor de deur cn in de Britse hoofdstad heerst deswege enorme drukte. Grote menigten verzamelden zich gedurende de afgelopen dagen rond Buckingham Palace en West- minster Abbey. leden der koninklijke familie en van de adel hun kroontjes op. De wapenko ningen zetten hun heraldische kronen op het hoofd. Dit alles gebeurt, terwijl de zilveren trompetten schallen, de kerk klokken luiden en de saluutschoten dreunen. De zevenduizend uitverkorenen in de kathedraal roepen luid: ..God be hoede de koningin". Dan doet de aarts bisschop een stap achterwaarts en zegt: „God kroont u met de kroon der recht schapenheid. Dat uw koningschap altijd dure door de gave van Hem Wiens ko ninkrijk eeuwig duurt". De koningin, die gedurende het groot ste deel van de plechtigheid met de rug naar de congregatie heeft gezeten, begeeft zich nu naar de op een ver hoging geplaatste troon en wordt daar plechtig op getild door de aartsbisschop, de bisschoppen en andere Peers. Deze rite herinnert er aan hoe bij de primitieve volken de heersers op de schilden van de strijders werden gehe ven. De aartsbisschop vermaant de monarch hierna, dat deze standvastig moet zün en de koninklijke waardigheid moet handhaven Vervolgens worden aan de koningin, aldus gezeten in vol ornaat, de kro ningsattributen overhandigd. Eerst de gouden rijksappel-met juwelen en kruis, symbool van de souvereiniteit van Christus, dan de ring. genoemd de trouwring van Engeland, welke op de vierde vinger van de rechterhand wordt geschoven, symboliserende de eenheid tussen monarch en volk. Het is daarop de aan lord Woolton toegewezen ere- functie om de koningin een handschoen voor de rechterhand aan te bieden. Dit was een van de betwiste privileges, welke moest worden onderzocht door het z.g. hof van aanspraken (namelijk om diensten te mogen bewijzen tijdens de kroningsplechtigheid». Het recht werd opgeëist door de her tog van Newcastle, en door een plaats vervanger om de arm van de koningin te mogen ondersteunen, terwijl zij de ko ninklijke scepter vasthoudt Dit privi lege was verbonden met een bepaald feodaal grondbezit. Aangezien de betref fende landgoederen thans deel uitmaken van een naamloze vennootschap was het hof van oordeel, dat een dergelijke maat schappij geen rechten kon doen gelden op deze handeling. De aartsbisschop overhandigt de koningin daarop de bel de scepters, die met het kruis, symbo liserende het koningschap en'het recht, en de scepter met de duif. zinnebeeld van rechtvaardigheid en genade. Dit is de enige gelegenheid, waarbij het staats hoofd twee scepters draagt. De huldiging w 6 10 I Hlce Zünch fcrüln frankfort Hllnchen Wenen Innsbruck zwaar bew. windstil (Incez. Med.-adv.) IVROSSEM'S (.1.40 «n I. 1 WEERBERICHT Afnemend buig De Bilt verwacht tot morgenavond Wisselend bewolkt met enkele buien, voornamelijk in de nacht. Overwegend Jhtige wind uit Noordelijke richtingen. j*zelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt te 10 uur). 2 Juni Zon op: 4.25 uur: onder: 20.51 uur. Maan op; 0.15 uur; onder: 9.14 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.16 en 18 43 Dit nummer bestaat uit 10 pagina's Aan de vooravond van de Alles is voorbereid (Telefonisch van onze Londense cor respondent). Voor de kroning is thans alles in de perfectie voorbereid, alles behalve na tuurlijk het weer. In tegenstelling met de schitterende zomerdagen van vorige week is het nu guur en regenachtig. Ho pelijk blijft het morgen Iroog. Langs de route werd er gisteren nog tot diep in de nacht getimmerd. Bij de Westminster Abdij worden de tribunes op het ogenblik met de prachtigste bloe men versierd. In de afgelopen nacht hebben de eer ste toeschouwers zich reeds langs de kronmgsweg genesteld. Het waren enige dozijnen mens. die dertig uur voordat de stoet voorbij zal komen hun kamp op sloegen aan de Mali bij Buckingham Pa lace, voorzien van dekens en regenjas sen. Zij korten de tüd met kaartspelen Velen sliepen op het gras ln de parken om vanmorgen vroeg hun plaatsen langs de weg in te nemen. Een 73-jarige man zocht reeds Zon dagochtend om 8 uur een plaats uit op Trafa'gar Square. In de Westminster Abdil heeft mén al les tot in de puntjes gerepeteerd, het geen natuurlijk niet zeggen wil dat er geen fouten zullen worden gemaakt of dat zich geen Incidenten zullen voor doen De meeste jonge pages waren ze nuwachtig en onhandig. Engelse kroning Zelfs de aartsbisschop maakte op een gegeven moment een grove vergissing door bij de proef-kroning de verkeerde kroon te gebruiken! Bii vorige kroningen liep er ook meest al wel iets mis, of bijna mis. De laatste keer had aartsbisschop Lang thans is het dr Plsher de St. Edwards kroon, waarvan voor- en achterzijde nauwelijks te onderscheiden zijn, van een rood draadje voorzien om haar op de juiste manier op het hoofd van de koning te zetten. Later heeft iemand, die hier niets van af wist, het draadje verwij derd. Het gevolg was, dat men de aarts bisschop op het moment van de kroning zag aarzelen Hii draalde de kroon ver schillende malen in de rondte en plaat ste haar tenslotte op 's konings hoofd. Toevallig was het goed! Met angst en béven zag men verder hoe het kroonte van de lord kanselier bijna van diens grote pruik aftuimelde. Een lid van de adel. dat ziln kroontje op het grote moment opzette, had velge ten dat hij er een tomaten-sandwich ln had gelegd, zodat deze op het plechtige moment er uit viel. Koningin Elizabeth, die tijdens de re petities een groot zelfvertrouwen aan de dag legde. Is de enige die volkomen kalm is. Zü kent de dienst tot in alle onder delen. maar omdat het tempo van de op eenvolgende onderdelen nog niet hele maal Idopt, zou zij vandaag nog een ex tra repetitie hebben. Gisteravond heeft koningin Elizabeth rustig in de familiekring doorgebracht. Zij heeft reeds een zeer drukke week achter de rug met repetities, de grote lunch voor het Gemenebest, een tuin- partii in Buckingham Palace en een bal. Voor haar persoonlijke gasten heeft zij gisteravond een bioscoop afgehuurd en hen een filmprogramma aangeboden. In de loop van het weekeinde zijn de meeste vertegenwoordigers van de bui tenlandse vorstenhuizen en regeringen in Londen aangekomen, oa. prins Bern- hard, die Zaterdag op Norfolk landde, waar hii door de hertog van Gloucester begroet werd. In 1937 waren prins Bemhard en prin ses Juliana beiden aanwezig bij de kro ning van George VI. Zij vertegenwoor digden koningin Wilhelmlna. De traditie wil nameliik, dat zolang een staatshoofd niet gekroond is, het geen buitenlandse monarchen kan uitno digen. Tot de officiële gasten behoren o.a. prins Albert van België, prins Axel van Denemarken, kroonprins Olaf van Noor wegen. mevrouw Fleur-Cowles. die assi stent-hoofdredactrice van het, bekende Amerikaanse weekblad „Look" is zal de kroning als persoonlijk vertegenwoordi ger van president Elsenhower bijwonen. Zij zal een diadeem dragen, afkomstig van het Russische Keizerlijke hof. Londen Is thans propvol met bezoekers uit de gehele wereld. Om middernacht stonden er nog 40.000 mensen voor de hekken van het paleis. Herhaaldelijk rie pen zü: Wij willen de koningin zien." Prins Charles verscheen vier maal voor een raam en werd lulde toegejuicht. De kleine prinses Anne kwam, voor dat zü naar bed ging, ook nog even. kijken. Nu is het ogenblik gekomen voor de huldiging van de pas gekroonde ko ningin. Eerst betuigt de geestelijkheid haar aanhankelijkheid. De aartsbisschop van Canterbury doet dit als bekleder van de hoogste rang. Zijn woorden worden herhaald doör de andere bisschoppen cn de aartsbisschop kust de linkerwang van de vorstin. Daarna volgen de prin sen van koninklijke bloed", voorafgegaan door de hertog van Edinburgh. Dc oudste van elke groep Peers brengt hulde namens de anderen. Eerst hertog, dan een markies, vervolgens graaf, een burggraaf en een baron. Ter wijl elke vertegenwoordiger de voorge schreven formule uitspreekt, knielen de overige leden van zijn orde op hun plaatsen, daarbij het hoofd ontblotend. Degenen, die de hulde brengt, raakt met de hand de kroon van de vorstin aan en kust haar hand De hertog van Edin- ourgh kust de koningin op de wans. Aan het slot van de huldiging schal len de trompetten, roffelen de trommels en de aanwezigen roepen„God be hoede koningin Elizabeth, lang leve ko ningin Elizabeth, de koningin leve voor altild!" De in deftig zwart met witte dassen gestoken jongens van de Westminster- school heffen als eerste deze uitroepen aan, waarmede dan de kroningsplech tigheid ten einde zal zijn. De onderbroken communiedienst wordt voortgezet. De koningin zet de kroon af. ontdoet zich van de andere attributen en be geeft zich naar het altaar. Het was George n. die voor het eerst het prach tige gebaar maakte van het afnemen der kroon, symbolisch voor het af stand doen van de menselijke trots. De koningin knielt en offert brood en wiin voor de communie. Dan biedt zü als offerande een prachtig bewerkt altaar kleed aan en een goudstaaf, wegende een pond. en keert zij naar de stoel van staat terug. De aartsbisschop dient daarna de ko ningin brood en wijn toe. De commu nie geëindigd ziinde, zet de koningin de kroon op en neemt zij de scepters weer in haar handen om naar de troon terug te keren. Daarna volgen korte gebeden, eindl- Zatcrdag werd in Den Haag het huwelijk voltrokken tussen jonk- rouwe C. Sickinghe. tot nu toe verzorgster van dc Prinsessen en oud-pracses der VVSL alhier en Jhr Mr A. J. de Beaufort, burge- ster van Markelo. Tijdens de huwelijksvoltrekking door burgemeester Schokking van Den Haag. De beide prinsessen Beatrix cn Irene fungeerden als bruidsmeisjes. gende met de Benedictie en het zingen van het grote „Te Deum". De ko ningin begeeft zich naar de St.. Edwards- kapel. Na een korte pauze klinken de fanfares door de kathedraal en ver schijnt de koningin nu met de lichtere imperiale kroon op het hoofd, de ko ninklijke robe van paars fluweel met de sleep gedragen door de vrouwelijke pages en een Peer. Zü houdt de scepter en de rijksappel in dc handen als zü langzaam zich naar de uitgang van de kathedraal begeeft. In de annex zal de koningin een uur rusten en de lunch gebruiken. Om 2.50 uur begint dan de tocht van de grote stoet door de stad. DE EERSTE TOESCHOUWSTER VAN DE KRONINGSSTOET. Een 73-jange Engelse dame mevr. Zoe Neame heeft Zondagmorgen om 9 uur als eerste haar plaats ingenomen op de tribunes langs de route, die de kromngsstoet morgen zal gaan. Zij ver klaarde dat zü voldoende levensmidde len had meegenomen en warm genoeg gekleed was om het tot Dinsdagmiddag te kunnen uithouden. Mevroum Neame is er van overtuigd, dat ze „best zal kunnen slapen" op de houten banken van de tribunes. Lintjesregen Ter gelegenheid van de kroning en lar verjaardag heeft koningin Eliza beth een groot aamtal personen, van aartsbisschop tot een jockey toe, onderscheiden. De lijst is ongeveer dc helft langer dan gewoonlyk."ter gele genheid van haar verjaardag, het ge val is. Bovenaan de lüst staan de leden van haar eigen familie. Prinses Margaret wordt .Dame grand cross of the Royal Victorian Order". De koningin-moeder is kolonel van vele regimenten gewor den, evenals de prins-geniaal, de hertog van Edinburg. Ter ere van een aantal regimenten in Engeland, Canada. Afrika, Rhodesia en Malta wordt de koningin zelf hun op- per-kolonel. De kampioen-jockey van Engeland, Gordon Richards, krijgt de titel „sir", evenals de 70-jarige Jack Hobbs. die eens uitblonk in cricket. Het- is voor het eerst m de geschiedenis, dat de titel aan een beoefenaar van deze takken van sport is verleend. Ook de vrouw, die de koningin kleedt voor de kroning en de man, die het kroningsgewaad on twierp, zün niet vergeten. De aartsbisschop van Canterbury, dr Geoffrey Fisher, die de kroning ver richt. wordt ridder grootkruis in de orde van Victoria. Verder komen o m. op de lijst voor poktici, sportlieden, musici, mensen van de wetenschap, piloten van straaljagers, militairen, acteurs en actrices en ééu dichter. ONRUST IN OOST-DUITSLAND. In verscheidene Oost-Duitse industrie centra is gestaakt uit protest tegen de onlangs verhoogde prestatienormen voor de arbeiders, aldus meldt het West-Ber- lünse blad „Telegraf". Volgens de „Neue Zeitung", het orgaan van de Amerikaanse hoge commissie in Duitsland, zou onlangs te Prenzlau iBrandenburg) een eenheid van de volkspolitie gemuit hebben wegens in trekking van verloven en verzwaring van de dienst. 52 officieren en 500 onderofficieren en manschappen zouden ziin gearresteerd door de veiligheidspolitie, die tussen beide was gekomen om de orde te her stellen. Voorts meldt het blad de arrestatie van acht officieren der volkspolitie te Zlttau Sakseni. Deze officieren zouden ervan worden beschuldigd wapens te hebben geleverd aan een Tsjecho-slo- waakse verzetsorganisatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1