LEIDSCH
DAGBLAD
Hoe de Britse kroningsceremonie
morgen zal plaats vinden
92ste Jaargang
MAANDAG 1 JUNI 1953
No. 27927
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f0.oer kwartaal; f0.47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het zal een ontroerende
plechtigheid worden
Onze Londense correspondent geeft
rolgend beeld over de grote plechtig
heid, die morgen te Londen zal plaats
vinden:
Zodra Koningin Elizabeth, vergezeld
door de stoet kerkelijke en wereldlijke
hoogwaardigheidsbekleders, het koor be
reikt. wordt zij volgens traditie door
jongens van de Westminster school be
groet met de kreet „Vivat regina Eliza
beths, vivat vivat, vivat"!
Dit is het enige Latijn, dat in de kerk
gehoord wordt. Deze begroeting is het
symbool van de spontane acclamatie
van de nieuwe monarch door het volk.
De koningin vervolgt haar weg naar
het kronmgspodium, het vierkante
middenvak tussen koor en altaar, dat
herinnering is aan de tijd, dat koningen
p een hoge stellage werden gekroond,
„pdat iedereen er getuige van kon zijn.
De koningin neemt plaats op de z.g.
stoel van staat terwijl het koor. dat
haar reeds een psalm heeft toegezon
gen, het volkslied aanheft.
Daarna volgt een ogenblik van diepe
stilte. De koningin knielt op een bid-
stoel. waarna het inleidend gedeelte van
ce kroningsdienst begint, dat nog een
wereldlijk karakter draagt.
De koningin gaat dan in het midden
van het podium bij de kroningstoel
staan voor de z.g. „erkenning". De aarts
bisschop van Canterbury richt zich
beurtelings tot degenen, die zich langs
ce vier zijden van het podium bevin
den om de koningin voor te stellen. De
koningin wendt zich telkens naar één
zijde, gevolgd door de zes eredames, die
de twintig meter lange sleep vast vast
houden. De aartsbisschop zegt elke
keer: „Koningin Elizabeth, uw onbe
twiste koningin. Zijt gij bereid haar te
huldigen en te dienen?"
En de schare antwoordt in spreek
koor: „God behoede koningin Elizabeth".
Als dit de vierde en laatste maal is uit
geroepen, klinkt een tropetfanfare.
Deze erkenning is een overblijfsel uit
de periode dat de monarch werd geko
zen door de adel. De uitroep is de be
krachtiging van de verkezlng. In theo
rie is het daarbij mogelijk, dat iemand
tegenstemt!
De volgende fase is het afleggen van
de eed door de koningin. In vroeger
eeuwen leverde de kroning zekere voor
delen op, zowel voor de vorst als voor
de kerk. Er waren gedurende een lange
periode maar enkele vorsten, die door
de Paus waren gekroond en die hadden
een streepje voor boven de niet-ge-
kroonde koningen.
De Engelse koningen behoorden tot
die gepnviligeerden. In ruil voor de
gunsten van de kerk, garandeerde de
vorst de bescherming. Thans benadert
de eed het dichtst een fundamenteel
contract tussen vorst en volk. Pas als
deze belofte in eedsvorm is gedaan, kan
de monarch op religieuze wijze, zoals
een bisschop, worden ingewijd. Volgens
de door het parlement vastgestelde en
door de tijdsomstandigheden beïnvloede
formulering belooft het Britse staats
hoofd thans plechtig ieder harer volken
te zullen regeren overeenkomstig hun
wetten en in het Verenigd Koninkrijk
'Engeland^ Schotland, Noord-Ierland»
het „Protestants Hervormde Geloof" te
handhaven. Dit laatste omdat de En
gelse kerk staatskerk is.
Geknield voor het altaar met de hand
op de bijbel, zweert de koningin deze
heilige beloften na te komen, over de
onderdelen waarvan de aartsbisschop
Weerrapporten
(Van heden moreen 7 uur)
Helsinki reeen o 3
Stockholm fteh. bew o 2
Oslo rccenbui ono 4
KoDenhasron reeonbul w 2
Amsterdam lloht bew. wzw 4
Edinburgh zwaar bew. wtzw 4
londen zv-norr^w nmm S
Luxemburg zv
Parits re
Bordeaux zv
Grenoble
haar eerst heeft ondervraagd. De ko
ningin kust de bijbel en ondertekent
dan het eedsformuller. Teruggekeerd
naar haar zetel, biedt de aartsbisschop,
ditmaal voor het eerst hierbij geassis
teerd door de moderator van Schotland,
haar de bijbel aan.
Vervolgens begint het eigenlijke gods
dienstige deel van de dienst, de com
munie.
De zakelijke atmosfeer wijkt voor een
»n diepe wijding. Nadat het koor de
psalm „Veni Creator" in Engelse tekst
heeft gezongen, begint de voorbereiding
tot de zalving, het heiligste en mystlek-
ste deel van de kroningsdienst. De ko
ningin wordt ontdaan van haar karmo-<
zijnen fuwelen mantel, afgezet met her
melijn en van het paars fluwelen kapje
op haar hoofd. Zij neemt plaats in de
kroningsstoel tegenover het altaar. Bo
ven de stoel houden vier ridders van
de Orde van de Kousenband in wijde
blauwe mantels de kleine goudbestikte
troonhemel op, omdat de zalving oor
spronkelijk in afzondering geschiedde.
Het koor zingt „Zadok de priester", op
Handei's toonzetting. De aartsbisschop
doopt de vingers in de heilige olie, wel
ke de deken van Westminster uit de z.g.
ampulla op de zalvingslepel giet. De
ampulla is een gouden kan, welke de
vorm heeft van een adelaar met uitge
spreide vleugels, uit welks bek de vloei
stof wordt gegoten. De aartsbisschop
zalft de koningin op de handpalmen en
het voorhoofd.
Bij de kroning van koningin Victoria
werd de zalving op de borst delicaats-
halve weggelaten.
„Zoals Salomon werd gezalfd door
Zadok de priester en Nathan de pro
feet. zo zult gij gezalfd, gezegend en in
gewijd worden als koningin over dit
Dan volgt de aankleding met de li
turgische gewaden: de Colobium Sindo-
nis, een witlinnen mouwloos koorhemd,
de Supertunica of mantel van St
Eduard, van gouddoel^, gevoerd met kar
mozijnkleurige zijde, en de zwaardgor
del. De gouden sporen worden van het
altaar genomen en daarheen terugge,-
bracht, nadat de koningin deze met de
hand heeft aangeraakt.
Bij een koning raakt men met deze
sporen zijn hielen aan. Daarna ontvangt
de aartsbisschop hst Zwaard van de
Souverein, dat op het altaar wordt ge
legd en vervolgens in de rechterhand
van de koningin geplaatst, waarbij dui
delijk wordt gemaakt, dat dit niet
het symbool is van de stiljdkrachten,
maar van de rechtvaardigheid, dat we
duwen en wezen moet beschermen en
alle dingen herstellen, die in verval zijn
geraakt. De koningin zal waarschijnlijk
het precedent van koningin Victoria
volgen en het zwaard symbolyisch in de
dienst van God opdragen, door het zelf
op het altaar te leggen.
Onmiddellijk daarna wordt het zwaard
Ingelost tegen honderd shlllingen, door
de drager van het staatszwaard, die dit
verwisselt voor het Zwaard van de Sou
verein zonder de schede.
De bedoeling was de prijs van het
zwaard als offerande te storten. Dan
wordt de stola om de schouders van de
koningin geslagen, waarna de konink
lijke mantel van goudweefsel, versierd
met zilveren adelaars, symbool van de
heerschappij over de vier hoeken van
de aarde, ondergeschikt aan de wil van
God, volgt. De oorsprong van deze kle
dingstukken moet waarschijnlijk wor
den gezocht in de mantels van de By
zantijnse keizers.
Het grote moment
Alles is nu gereed voor het supreme
moment van de kroning. De aartsbis
schop legt de St. Edwardskroon op het
altaar en zegt het daarbij behorende
gebed. Hij gaat dan tegenover de zit
tende vorstin staan. De deken van West
minster reikt hem de kroon aan en de
aartsbisschop zet deze eerbiedig op het
hoofd van de koningin. Een golf van
beweging gaat er door de kerk. Want
tegelijkertijd met de kroning zetten alle
Dc grote dag van de kroning van
koningin Elizabeth van Engeland
staat voor de deur cn in de Britse
hoofdstad heerst deswege enorme
drukte. Grote menigten verzamelden
zich gedurende de afgelopen dagen
rond Buckingham Palace en West-
minster Abbey.
leden der koninklijke familie en van de
adel hun kroontjes op. De wapenko
ningen zetten hun heraldische kronen op
het hoofd. Dit alles gebeurt, terwijl de
zilveren trompetten schallen, de kerk
klokken luiden en de saluutschoten
dreunen. De zevenduizend uitverkorenen
in de kathedraal roepen luid: ..God be
hoede de koningin". Dan doet de aarts
bisschop een stap achterwaarts en zegt:
„God kroont u met de kroon der recht
schapenheid. Dat uw koningschap altijd
dure door de gave van Hem Wiens ko
ninkrijk eeuwig duurt".
De koningin, die gedurende het groot
ste deel van de plechtigheid met de
rug naar de congregatie heeft gezeten,
begeeft zich nu naar de op een ver
hoging geplaatste troon en wordt daar
plechtig op getild door de aartsbisschop,
de bisschoppen en andere Peers.
Deze rite herinnert er aan hoe bij de
primitieve volken de heersers op de
schilden van de strijders werden gehe
ven. De aartsbisschop vermaant de
monarch hierna, dat deze standvastig
moet zün en de koninklijke waardigheid
moet handhaven
Vervolgens worden aan de koningin,
aldus gezeten in vol ornaat, de kro
ningsattributen overhandigd. Eerst de
gouden rijksappel-met juwelen en kruis,
symbool van de souvereiniteit van
Christus, dan de ring. genoemd de
trouwring van Engeland, welke op de
vierde vinger van de rechterhand wordt
geschoven, symboliserende de eenheid
tussen monarch en volk. Het is daarop
de aan lord Woolton toegewezen ere-
functie om de koningin een handschoen
voor de rechterhand aan te bieden. Dit
was een van de betwiste privileges,
welke moest worden onderzocht door
het z.g. hof van aanspraken (namelijk
om diensten te mogen bewijzen tijdens
de kroningsplechtigheid».
Het recht werd opgeëist door de her
tog van Newcastle, en door een plaats
vervanger om de arm van de koningin
te mogen ondersteunen, terwijl zij de ko
ninklijke scepter vasthoudt Dit privi
lege was verbonden met een bepaald
feodaal grondbezit. Aangezien de betref
fende landgoederen thans deel uitmaken
van een naamloze vennootschap was het
hof van oordeel, dat een dergelijke maat
schappij geen rechten kon doen gelden
op deze handeling. De aartsbisschop
overhandigt de koningin daarop de bel
de scepters, die met het kruis, symbo
liserende het koningschap en'het recht,
en de scepter met de duif. zinnebeeld
van rechtvaardigheid en genade. Dit is
de enige gelegenheid, waarbij het staats
hoofd twee scepters draagt.
De huldiging
w 6 10 I
Hlce
Zünch
fcrüln
frankfort
Hllnchen
Wenen
Innsbruck
zwaar bew. windstil
(Incez. Med.-adv.)
IVROSSEM'S
(.1.40 «n I. 1
WEERBERICHT
Afnemend buig
De Bilt verwacht tot morgenavond
Wisselend bewolkt met enkele buien,
voornamelijk in de nacht. Overwegend
Jhtige wind uit Noordelijke richtingen.
j*zelfde temperaturen als vandaag of
iets hogere. (Opgemaakt te 10 uur).
2 Juni
Zon op: 4.25 uur: onder: 20.51 uur.
Maan op; 0.15 uur; onder: 9.14 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.16 en 18 43
Dit
nummer bestaat uit 10 pagina's
Aan de vooravond van de
Alles is voorbereid
(Telefonisch van onze Londense cor
respondent).
Voor de kroning is thans alles in de
perfectie voorbereid, alles behalve na
tuurlijk het weer. In tegenstelling met
de schitterende zomerdagen van vorige
week is het nu guur en regenachtig. Ho
pelijk blijft het morgen Iroog.
Langs de route werd er gisteren nog
tot diep in de nacht getimmerd. Bij de
Westminster Abdij worden de tribunes
op het ogenblik met de prachtigste bloe
men versierd.
In de afgelopen nacht hebben de eer
ste toeschouwers zich reeds langs de
kronmgsweg genesteld. Het waren enige
dozijnen mens. die dertig uur voordat de
stoet voorbij zal komen hun kamp op
sloegen aan de Mali bij Buckingham Pa
lace, voorzien van dekens en regenjas
sen. Zij korten de tüd met kaartspelen
Velen sliepen op het gras ln de parken
om vanmorgen vroeg hun plaatsen langs
de weg in te nemen.
Een 73-jarige man zocht reeds Zon
dagochtend om 8 uur een plaats uit op
Trafa'gar Square.
In de Westminster Abdil heeft mén al
les tot in de puntjes gerepeteerd, het
geen natuurlijk niet zeggen wil dat er
geen fouten zullen worden gemaakt of
dat zich geen Incidenten zullen voor
doen De meeste jonge pages waren ze
nuwachtig en onhandig.
Engelse kroning
Zelfs de aartsbisschop maakte op een
gegeven moment een grove vergissing
door bij de proef-kroning de verkeerde
kroon te gebruiken!
Bii vorige kroningen liep er ook meest
al wel iets mis, of bijna mis. De laatste
keer had aartsbisschop Lang thans is
het dr Plsher de St. Edwards kroon,
waarvan voor- en achterzijde nauwelijks
te onderscheiden zijn, van een rood
draadje voorzien om haar op de juiste
manier op het hoofd van de koning te
zetten. Later heeft iemand, die hier
niets van af wist, het draadje verwij
derd. Het gevolg was, dat men de aarts
bisschop op het moment van de kroning
zag aarzelen Hii draalde de kroon ver
schillende malen in de rondte en plaat
ste haar tenslotte op 's konings hoofd.
Toevallig was het goed!
Met angst en béven zag men verder
hoe het kroonte van de lord kanselier
bijna van diens grote pruik aftuimelde.
Een lid van de adel. dat ziln kroontje op
het grote moment opzette, had velge
ten dat hij er een tomaten-sandwich ln
had gelegd, zodat deze op het plechtige
moment er uit viel.
Koningin Elizabeth, die tijdens de re
petities een groot zelfvertrouwen aan de
dag legde. Is de enige die volkomen kalm
is. Zü kent de dienst tot in alle onder
delen. maar omdat het tempo van de op
eenvolgende onderdelen nog niet hele
maal Idopt, zou zij vandaag nog een ex
tra repetitie hebben.
Gisteravond heeft koningin Elizabeth
rustig in de familiekring doorgebracht.
Zij heeft reeds een zeer drukke week
achter de rug met repetities, de grote
lunch voor het Gemenebest, een tuin-
partii in Buckingham Palace en een bal.
Voor haar persoonlijke gasten heeft zij
gisteravond een bioscoop afgehuurd en
hen een filmprogramma aangeboden.
In de loop van het weekeinde zijn de
meeste vertegenwoordigers van de bui
tenlandse vorstenhuizen en regeringen
in Londen aangekomen, oa. prins Bern-
hard, die Zaterdag op Norfolk landde,
waar hii door de hertog van Gloucester
begroet werd.
In 1937 waren prins Bemhard en prin
ses Juliana beiden aanwezig bij de kro
ning van George VI. Zij vertegenwoor
digden koningin Wilhelmlna.
De traditie wil nameliik, dat zolang
een staatshoofd niet gekroond is, het
geen buitenlandse monarchen kan uitno
digen.
Tot de officiële gasten behoren o.a.
prins Albert van België, prins Axel van
Denemarken, kroonprins Olaf van Noor
wegen. mevrouw Fleur-Cowles. die assi
stent-hoofdredactrice van het, bekende
Amerikaanse weekblad „Look" is zal de
kroning als persoonlijk vertegenwoordi
ger van president Elsenhower bijwonen.
Zij zal een diadeem dragen, afkomstig
van het Russische Keizerlijke hof.
Londen Is thans propvol met bezoekers
uit de gehele wereld. Om middernacht
stonden er nog 40.000 mensen voor de
hekken van het paleis. Herhaaldelijk rie
pen zü: Wij willen de koningin zien."
Prins Charles verscheen vier maal voor
een raam en werd lulde toegejuicht. De
kleine prinses Anne kwam, voor dat zü
naar bed ging, ook nog even. kijken.
Nu is het ogenblik gekomen voor de
huldiging van de pas gekroonde ko
ningin. Eerst betuigt de geestelijkheid
haar aanhankelijkheid. De aartsbisschop
van Canterbury doet dit als bekleder van
de hoogste rang. Zijn woorden worden
herhaald doör de andere bisschoppen cn
de aartsbisschop kust de linkerwang
van de vorstin. Daarna volgen de prin
sen van koninklijke bloed", voorafgegaan
door de hertog van Edinburgh. Dc
oudste van elke groep Peers brengt
hulde namens de anderen. Eerst
hertog, dan een markies, vervolgens
graaf, een burggraaf en een baron. Ter
wijl elke vertegenwoordiger de voorge
schreven formule uitspreekt, knielen de
overige leden van zijn orde op hun
plaatsen, daarbij het hoofd ontblotend.
Degenen, die de hulde brengt, raakt met
de hand de kroon van de vorstin aan en
kust haar hand De hertog van Edin-
ourgh kust de koningin op de wans.
Aan het slot van de huldiging schal
len de trompetten, roffelen de trommels
en de aanwezigen roepen„God be
hoede koningin Elizabeth, lang leve ko
ningin Elizabeth, de koningin leve voor
altild!"
De in deftig zwart met witte dassen
gestoken jongens van de Westminster-
school heffen als eerste deze uitroepen
aan, waarmede dan de kroningsplech
tigheid ten einde zal zijn.
De onderbroken communiedienst wordt
voortgezet.
De koningin zet de kroon af. ontdoet
zich van de andere attributen en be
geeft zich naar het altaar. Het was
George n. die voor het eerst het prach
tige gebaar maakte van het afnemen
der kroon, symbolisch voor het af
stand doen van de menselijke trots. De
koningin knielt en offert brood en
wiin voor de communie. Dan biedt zü als
offerande een prachtig bewerkt altaar
kleed aan en een goudstaaf, wegende
een pond. en keert zij naar de stoel van
staat terug.
De aartsbisschop dient daarna de ko
ningin brood en wijn toe. De commu
nie geëindigd ziinde, zet de koningin de
kroon op en neemt zij de scepters weer
in haar handen om naar de troon
terug te keren.
Daarna volgen korte gebeden, eindl-
Zatcrdag werd in Den Haag het
huwelijk voltrokken tussen jonk-
rouwe C. Sickinghe. tot nu toe
verzorgster van dc Prinsessen en
oud-pracses der VVSL alhier en
Jhr Mr A. J. de Beaufort, burge-
ster van Markelo.
Tijdens de huwelijksvoltrekking
door burgemeester Schokking van
Den Haag. De beide prinsessen
Beatrix cn Irene fungeerden als
bruidsmeisjes.
gende met de Benedictie en het zingen
van het grote „Te Deum". De ko
ningin begeeft zich naar de St.. Edwards-
kapel. Na een korte pauze klinken de
fanfares door de kathedraal en ver
schijnt de koningin nu met de lichtere
imperiale kroon op het hoofd, de ko
ninklijke robe van paars fluweel met de
sleep gedragen door de vrouwelijke
pages en een Peer. Zü houdt de scepter
en de rijksappel in dc handen als zü
langzaam zich naar de uitgang van de
kathedraal begeeft.
In de annex zal de koningin een uur
rusten en de lunch gebruiken. Om 2.50
uur begint dan de tocht van de grote
stoet door de stad.
DE EERSTE TOESCHOUWSTER
VAN DE KRONINGSSTOET.
Een 73-jange Engelse dame mevr.
Zoe Neame heeft Zondagmorgen om
9 uur als eerste haar plaats ingenomen
op de tribunes langs de route, die de
kromngsstoet morgen zal gaan. Zij ver
klaarde dat zü voldoende levensmidde
len had meegenomen en warm genoeg
gekleed was om het tot Dinsdagmiddag
te kunnen uithouden. Mevroum Neame
is er van overtuigd, dat ze „best zal
kunnen slapen" op de houten banken
van de tribunes.
Lintjesregen
Ter gelegenheid van de kroning en
lar verjaardag heeft koningin Eliza
beth een groot aamtal personen, van
aartsbisschop tot een jockey toe,
onderscheiden. De lijst is ongeveer dc
helft langer dan gewoonlyk."ter gele
genheid van haar verjaardag, het ge
val is.
Bovenaan de lüst staan de leden van
haar eigen familie. Prinses Margaret
wordt .Dame grand cross of the Royal
Victorian Order". De koningin-moeder
is kolonel van vele regimenten gewor
den, evenals de prins-geniaal, de hertog
van Edinburg.
Ter ere van een aantal regimenten in
Engeland, Canada. Afrika, Rhodesia en
Malta wordt de koningin zelf hun op-
per-kolonel.
De kampioen-jockey van Engeland,
Gordon Richards, krijgt de titel „sir",
evenals de 70-jarige Jack Hobbs. die
eens uitblonk in cricket. Het- is voor het
eerst m de geschiedenis, dat de titel
aan een beoefenaar van deze takken
van sport is verleend.
Ook de vrouw, die de koningin
kleedt voor de kroning en de man, die
het kroningsgewaad on twierp, zün niet
vergeten.
De aartsbisschop van Canterbury, dr
Geoffrey Fisher, die de kroning ver
richt. wordt ridder grootkruis in de orde
van Victoria.
Verder komen o m. op de lijst voor
poktici, sportlieden, musici, mensen van
de wetenschap, piloten van straaljagers,
militairen, acteurs en actrices en ééu
dichter.
ONRUST IN OOST-DUITSLAND.
In verscheidene Oost-Duitse industrie
centra is gestaakt uit protest tegen de
onlangs verhoogde prestatienormen voor
de arbeiders, aldus meldt het West-Ber-
lünse blad „Telegraf".
Volgens de „Neue Zeitung", het orgaan
van de Amerikaanse hoge commissie in
Duitsland, zou onlangs te Prenzlau
iBrandenburg) een eenheid van de
volkspolitie gemuit hebben wegens in
trekking van verloven en verzwaring van
de dienst.
52 officieren en 500 onderofficieren en
manschappen zouden ziin gearresteerd
door de veiligheidspolitie, die tussen
beide was gekomen om de orde te her
stellen.
Voorts meldt het blad de arrestatie
van acht officieren der volkspolitie te
Zlttau Sakseni. Deze officieren zouden
ervan worden beschuldigd wapens te
hebben geleverd aan een Tsjecho-slo-
waakse verzetsorganisatie.