LEIDSCH
DAGBLAD
<%aaJfar6
Verdrag tussen Spanje en Amerika
tot stand gekomen
BEKWAME DAME,
92ste Jaargang
DINSDAG 19 MEI 1953
No. 27917
Directeur: J. W. Hcnny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; f 0.47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Teiefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
Finantiële steun
voor vliegJ>ases
De Amerikaanse regering heeft In grote trekken haar goedkeuring gehecht
aan de jongste voorstellen der Spaanse regering betreffende het ter beschik
king stellen van Spaanse bases, in ruil voor Amerikaanse economische en
militaire hulpverlening.
Dc overeenkomst zal in de loop van Deskundigen menen dat echter in to-
juni as. worden getekend. taal drie Spaanse vlootbases ter beschik-
De Amerikaanse minister van lands- king van de Amerikaanse marine zullen
lerdcdiging, Charles Wilson, en Walter worden gesteld.
Bedell Smith, onder-minister van bui- Er zal niet bekend worden gemaakt
lenlandse zaken, die Foster Dulles ge- welke Spaanse luchtbases ter beschik-
durende diens verblijf in het buitenland king van de V St. zullen komen. Dc er
strecks te berusten bij generaal Curtiss
le May, commandant van het eskader
vliegtuigen voor strategische oorlogvoe
ring, die zijn hoofdkwartier te Omaha,
in dc Amerikaanse staat Nebraska, heeft..
Alhoewel Amerikaanse ingenieurs reeds
meer dan twee jaar bezig zijn met de
uitwerking van plannen voor het ge
bruik van Spaanse bases door Ameri
kaanse strategische bommenwerpers,
meent men dat het nog wel tot 1954 zal
duren, voordat de bases volledig in ge
bruik kunnen worden genomen.
Dc te sluiten Spaans-Amerikaanse
overeenkomst is een compromis tussen
de huidige militaire afgezonderheid
van Spanje en een toetreden van dit
land tot de Xoordallanlische verdrags-
organisatic.
vervangt, zullen de congrescommissies,
d,e et In moeten worden gekend, in dc
komende 48 uur de Spaanse voorstellen,
mei de daarin door deskundigen van de
belde ministeries aangebrachte wjjzlgtn-
voorleggen.
e voornaamste bepalingen van de te
I sluiten tweezijdige Spaans-Amerikaanse
overeenkomst zijn:
1. Spanje zal economische en militaire
hulp, tot een bedrag van ongeveer
215.000.000 dollar, ontvangen.
Het bureau voor de Amerikaanse hulp-
I verlening aan het buitenland (de,.MSA">
zal 200.000.000 dollar verschaffen en het
ministerie van landsverdediging recht
streeks het overblijvende bedrag van
25.000.000 dollar.
2. De Spaanse regering zal een aan
tal vloot- c» luchtbases ter beschik
king van de Verenigde Staten stellen.
De Amerikaanse hulpvergeldingsgel-
den zullen worden aangewend voor ver
nieuwing der uitrusting van het Spaanse
leger en voor verbetering van het we
gen- en spoorwegennet, waarbij aan
dacht zal worden besteed aan de ver
bindingen met Portugal.
Er zal zo weinig mogelijk Amerikaans
personeel op de ter beschikking komende
Spaanse bases worden gelegerd. Het zal
aanvankelijk uitsluitend uit ingenieurs
en andere technici bestaan.. In de over
eenkomst zal nauwkeurig worden vast
gelegd, onder welke voorwaarden de Ver
emede Staten gedurende een internatio
nale crisis gebruik van de bases zullen
mogen maken. Er wordt niet voorzien
in Amerikaanse troepen ter bescherming
van de bases.
Men meent dat in de eerste twee jaar
van het in werkingtreden der overeen
komst één Spaanse vlootbasis in dit
verband wordt gewag gemaakt van Ca
diz cn la Coruna zal worden ingericht
voor de ontscheping van zwaar materiaal
der Amerikaanse marine.
Nederlandse regering
protesteert
Tegen Indonesische infiltratie
Het Ministerie van Buitenlandse Za
ken deelt mede:
De minister zonder portefeuille, mr
Luns, heeft gistermorgen ten depar-
temente van Buitenlandse Zaken aan
de wnd. Hoge Commissaris van In
donesië medegedeeld, dat dc Neder
landse regering krachtig protesteert
tegen de op Nieuw-Guinea door ge
wapende Indonesische militairen ge
dane poging lot infiltratie.
De minister heeft voorts het verzoek
gedaan, dat de Indonesische regering
harerzijds een diepgaand onderzoek
ral instellen en de Nederlandse rege
ring op de hoogte zal brengen van de
maatregelen ter bestraffing van hen,
die voor deze infiltratiepoging ver
antwoordelijk kunnen worden gesteld,
alsmede van die ter voorkoming van
herhaling.
Weerrapporten
i hedenmorgen
Kopenhagen r
Amsterdam i
Edinburgh
Parijs
Bordeaux
G'.'-nnlilc
Nice
Ceneve
Zürlch
Locarno
regenbui
licht bew.
licht bew.
licht bew.
Zl I'
ll
z 2 24
windstil 22
windstil 27
WFFRRFFMCHT
Op de meeste plaatsen
droog
'Jc'j If 111 ^it verband evenwel Ma-sluiten er van als een overwinning var
drid. Burgos en Sevilla genoemd. het Amerikaanse ministerie van lands- j
De vliegvelden zullen worden uitge- j verdediging worden beschouwd,
breid en de uitrusting op de grond ge- j Volgens bepaalde waarnemers zullen I
moderniseerd. opdat de bases door Ame- de voorstanders In Amerika van een I
rlkaanse strategische bommenwerpers „verdediging van Europa langs zijn om-
^u1.1 en worden gebruikt. trek" er door worden aangemoedigd hun
Het bevel over de eenheden der Ame- strategische inzichten, waarvoor talrijke
nkaanse luchtmacht, die op de bases zul-congresleden niet ontoegankelijk zijn,1
len worden gestationneerd, komt recht-1 nog meer te propageren.
Generaals Ridgway en Gruenther
over de kraelit der Nato
Drie Meteor-straaljagers nemen l proef nemingen door de luclilrnaclrl (Conn.) ontwikkelde dit systeem
I hier tegelijk brandstof in van ecnldcr V.S. boven Engeland. Een van brandstof innemen tijdens de
KB-29. terwijl zij in volle vlucht Amerikaanse maatschappij. de vlucht van meer dan een toestel
zijn. De foto werd gemaakt tijdens Flight Refuelling Inc. uil Danbury tegelijkertijd.
Geen oorlogsgevaar aanwezig£an, ?ne jaar geleden, hu zei
33 3 dat de Sovjet-Unie thans over 175 ac-
Generaal Ridgway, de aftredende op- tieve divisies beschikte, die de beste
perbevelhebber der geallieerde stryd- landstrijdkrachten ter wereld vormen,
krachten in Europa, heeft in een getui- Dit aantal kan, aldus generaal Gruen-I
genis voor de commissie voor buiten- ther, in 30 dagen worden opgevoerd totTijdens het weggraven van aarde ten
landse aangelegenheden van het Ame- 300 divisies, terwijl de satelliet-staten el10e.ve van het herstel der tengevo.ge
rikaanse Hïiis van Afgevaardigden ge-i over 60 tot 70 divisies beschikken. va" ie °P 1 Februari j.l veroorzaakte
waarschuwd, dat zijn strijdkrachten niet I De generaal was van mening dat de Sfhade in de dijken bij Heyningen. is
sterk genoeg zouden zijn om „ernstige geallieerde strijdkrachten kwalitatief be-J™011 °P de resten van een uit eikcn-
tegenslagen te verhinderen" in de eerste ter waren dan die der Sovjet-Unie, maar hout gebouwd schip gestoten. Het be
stadia van een eventuele aanval, zelfs dat zij kwantitatief nog ten achter wa- treft hier vermoedelijk een vissersvaar-
ren. Wat de zeestrijdkrachten betreft j tuig, lang 11,60 m., breed 4,40 ni., dat
merkte hij op. dat de Sovjet-Unie wei- omstreeks het midden der 18de eeuw ter
nig oppervlakte-schepen had. daar de I plaatse is gezonken en in het slijk weg-
Russen zich concentreerden op onderzee-1 gezakt. Op verzoek van de burgemeester
boten. „WU hebben nog geen middel I van Fijnaart is door dc Rijksdienst, voor
tegen de nieuwe Schnoerkel-duikboot", het Oudheidkundig Bodemonderzoek een
aldus generaal Gruenther. onderzoek ingesteld.
indien men de huidige doelen van de
Noordatlantisehe verdragsorganisatie zou
verwerkelijken.
Hij zeide dit in een pleidooi ter voor
koming van verlaging van het program
voor buitenlandse hulp ten bedrage van
5.800 millioen dollar, dat door president
Eisenhower is voorgesteld.
De zwakste schakel in de verdediging
is nog steeds de luchtmacht. De plannen
van de interim-commissie van de Euro
pese Defensie Gemeenschap zijn reeds
zover gevorderd, dat zij de vorming van
Wcstduitsc militaire eenheden na rati
ficatie van het Europese-legerverdrag
niet zullen vertragen.
Ridgway zeide voorts, dal nieuwe
wapens in Europa een „machtige uit
werking" op gevechtsoperaties zouden
hebben cn belangrijk tot dc defensieve
kracht zouden bijdragen, maar hij
waarschuwde, dat zij „ook nieuwe fac
toren van kwetsbaarheid met zich mee
zullen brengen".
Hoewel de doelen, welke het vorig jaar
in Lissabon waren gesteld, voor een groot
deel waren bereikt, zouden de strijd
krachten bij de huidige stand van zaken
aanzienlijk te kort schieten in doeltref
fendheid bU gevechten.
Hoewel de Sovjet-strijdkrachten nu
meriek niet sterker zijn geworden, aldus
Ridgway, is de militaire macht van dc
Sovjet-Unie toegenomen door moderni
sering en opleiding der divisies, de ver
vanging van verouderde vliegtuigen door
straalvliegtuigen van hoge kwaliteit en
een algemene toeneming van de ge
vechtsdoeltreffendheid.
De nieuwe opperbevelhebber van de
Nato-strijdkrachten in Europa, gene
raal Gruenther, heeft op een pers
conferentie verklaard, dat hij er vast
van overtuigd is dat er geen derde
wereldoorlog zal komen.
Op een desbetreffende vraag zei
Gruenther. dat de Sovjet-Unie, ondanks
haar propaganda, wist. dat zij het Wes
ten niet kan aanvallen, zelfs als het
wilde. De Sovjet-Unie ziet, aldus de ge
neraal. aan de aard en het karakter van
de Westelijke strUdkraehten, dat zij
slechts bestemd zijn voor de verdediging.
Volgens Gruenther was het gev
heeft op de EXPORT-afdeling plaatsing voor een
die administratief onderlegd is en de moderne talen
beheerst.
Verzoeke schriftelijke sollicitaties Vestestr. IE, Leiden
Wetsontwerp regeling
Watersnoodscliade ingediend
Totale schade geraamd op 860 millioen
gulden
Voorlopig geen tijdelijke
helastingverzwaring
(Van onze parlementaire redacteur! i
BU de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp op de watersnoodschade
1953. Dit wetsontwerp voorziet in de
schaderegeling in die sectoren, welke i
vallen buiten de persoonlyke sfeer in de
engere zin. Daaronder zUn te verstaan;
de watersnood zullen resulteren in een
stijging van de Rijksuitgaven met een
bedrag lan 800 millioen gulden.
De uitgaven in 1953 zullen moeten
worden verhoogd met 400 millioen gul
den.
De regering heeft gemeend het infla-
Advies Landbouwschap
spoedig naar regering
Nadat de Sociaal-Economische Raad,
op 17 April zün advies nopens een ont-
werp-besluit tot het instellen van een
Landbouwschap vaststelde, heeft thans
dc wetgevingscommmissie van dc Stich
ting voor de Landbouw namens de zes
organisaties, waaruit deze Stichting is
opgebouwd, bekend gemaakt, dat men
met het ontwerp-besluit instemt.
Verwacht kan worden, dat de SER.
voor "een oorlog op het ogenblik veel i het spoedig naar de regering zal zenden.
3
Gisteren heeft Rotterdam onder gro
te belangstelling zijn opbouwdag ge-
Het meest spectaculaire van deze
dag was ongetwijfeld dc aankomst
van twee Sabena-hcfschroefvliegtui-
gen. waarvoor de Rotterdammers in
groten getale naar de Hofdijk wa
ren gekomen. Tot op de daken ston- „men van n
den de duizenden te wachten, doch i nmr|„. ,j,
dc toestellen, die -■<-- 'nlulflt
heetftnce1tVeceFPtvordeiiSteste'nitflllkk'nE I doot^het terugrddneif van hnS»-
ni ,'on w „ofte kel,->k voor de versnelling van oorlogs-
ÏÏ?S? SKT<£ siriS'n 5"h"»"S0™Tu£K,^n «ÏTHSI
pf«daers :?SaS
t^ht,^ hmiiïi tilt 1 1 met 1,et resterende bedrag ad 30 mil-
kÜ^W vtin ïw fife.Iioen sulden zal de bestrijding van de
nntwei-n het thans ingediende wets- j werkloosheid in de z.g. zwarte gebieden
kunnen worden voortgezet). Verder heeft
Voor deze schade, die in totaal op zU besloten, het aantal in 1953 te bou-
860 millioen gulden geschat wordt, zijn wen woningen te handhaven op 65.000
bij andere regelingen voorzieningen (hetgeen een zeker verschuiving naar de
aangetroffen. rampgebieden inhoudt) en door tussen-
Rekening moet worden gehouden, komst van Ged Staten een beroep te
ildus de regering, dat de gevolgen van doen op de lagere publiekrechtelijke
lichamen, niet essentiele investeringen
(alsmede het uit dien hoofde noodzake
lijke beroep op de kapitaalmarkt) voors
hands zoveel mogelfik te beperken.
Voorts wordt nagegaan In hoeverre het
mogelijk is te bezuinigen op de overige
Rijksuitgaven Hierbij valt, wat 1953 be
treft. in eerste instantie te denken aan
uitgaven voor werken op het gebied van
de Waterstaat e.d., waarbU door de wei
nig elastische capaciteit een verschui
ving zal plaats moeten vinden naar de
noodgebieden. Verder zal ook bU de in
September a.s. in te dienen begroting
voor het dienstjaar 1954 zoveel mogelijk
naar beperking van nieuwe uitgaven
moeten worden gestreefd.
Helicopters op Rotterdams
Opbouwdag
Symbool voor verbinding met Brussel
Op 1 September met toestellen voor 24 personen
verwezenlijking van dc aanspraken
van Rotterdam. I)e burgemeester
sprak verder van een verheugend ini
tiatief, dat de „Sabena" gaal nemen
en hü wenste dat dit een volledig
succes voor Rotterdam cn de „Sabe
na" zal blijken tc zijn.
De heer Vernièuwe noemde deze eer-
'lucht van bijzondere betekenis,
ine» deze 'nluldt wat Rotterdam cn
rr.veren lieten on zich Sa!*na, dierbaar is. Op doeltreffen-
omdat men op MeUhröck ^ef( Rotterdam meegcv
1 ann een epierelrip rtipnc
r zouden
verlate passagier moest wach-
De Bilt verwacht tot morgenavond,
wisselend bewolkt en op de meeste
Plaatsen droog weer. Over het algemeen DEENSE NYLON-FABRIEK
"pre temperaturen. Zwakke tot matige in EMMEN. i
Wnd aanyanke'Uk uit Westelijke, later I Dc „Scandinavian American Nylon '"VI gestaakt, blijft men waakzaam
uiteenlopende richtingen. Hosery Company" te Naerum in Dene- ut dit gebied. Men zorgl voor leger-
Opgemaakt te 10 uur.) parken zal in de Nederlandse gemeente voorraden en ioIl' hoeveelheden
tonnen landingsplaats, streken
een grasstrook neer.
Nadat de piloten. Anselme Vernieu-
we. directeur exploitatie van de Sabe
na. en Gerard Tremerie, de toestellen
hadden verlaten, nam mr G. E. van
Walsum, burgemeester van Rotterdam,
het woord. HU merkte op, dat dc over
weldigende belangstelling het duidelijk
maakte, dat Rotterdam begrijpt wat
deze landing betekent Dank zU de wa
tersnood heeft de helicopter ruime be-
>ri. i i, I langstelling ingenomen, doch niet uit-
rtoewel (te troepen (ter vtctminit sluitend uit spectaculaire overwegingen.
plotseling de aanvallen ill Laos lirb-In Rotterdam wordt nog het smarte
lijk verlies van een vliegveld gevoeld
aan een geregelde dienst, zodat Rot
terdam-Brussel dc eerste internationale
i luchtlU'n ter wereld voor helicopters zal
Om precies een minuut over half vijf I zÜn-
kwamen de toestellen onder gejuich l Om ongeveer kwart voor zes stegen
■van de duizendkoppige menigte in het j de. BclI-47 helicopters op voor de thuis-
gezicht en twee minuten later maakten I rej®-.
ze een rondje boven het terrein, dat Bij de belangstellenden merkten we
reeds de aanblik van een vliegveld tal van vertegenwoordigers uit indus-
bood: betonnen landingsplaats, een triele- en scheepvaartkringen op, als-
tankwagen, brandweerlieden en doua- mede dc Belgische Consul-Generaal te
niers. Nog driekwnit minuut duurde Rotterdam, de heer E. van der Pitte,
het en toen landde het eerste toestel, Van 3 Augustus af wordt gevlogen
direct gevolgd door nummer twee. In- met Sikorsky S-55 hefschroefvlieglui-
plaats van op de gereedgemaakte be- Ben. d'e een snelheid van 150 km per
hebben.
Op 1 September zal dan met de pas-
sagiersdiensst worden begonnen. De
toestellen
Het
personen
draagvermogen van
dc toestellen
giers bedraagt
Het ligt in de bedoeling, zo spoedig
mogelijk de dienst le gaan onderhou
den met toestellen die plaats zullen
gaan bieden aan 24 personen.
Willem Polak (uit Breda)
gearresteerd
Hoewel men uit hoofde van dc zo
juist beschreven maatregelen een ge
deeltelijke compensatie mag verwach
ten van het inflatoire effect van de
overheidsuitgaven tengevolge van de
watersnood, zal daarnaast het uitge
ven van staatsleningen niet kunnen
worden ontbeerd.
De regering heeft voorshands ge
meend van het invoeren van een tijde
lijke belastingverzwaring te moeten
afzien, althans zolang de overheids-
lasten niet hoger worden dan thans is
geraamd.
20 MEI
fabriek 1
Dit
lonkousen
.estigen. In deze fabriek zal een 100-tal I voedsel, Cll llieil legt versterkingen
arbeidskrachten, 60 mannelUke cn 40 aatl
Hoogwater te Katwijk te 817 en 20.47 J Vr^W^emeênteraadin^an Emmen heeft I Soldalen zijll bezig met het ver-
ur' gisteravond in een spoedzitting besloten sterken van dc post Mliong-Sai. die
voor deze fabriek pinnen de tijd van i,czc/ joor lr0epcn van Frankrijk
twee maanden een Industriehal te bou-
nummer bestaat uit aebt pagina's Iwen en toegangswegen aan te leggen. \CiJ LOOS.
„Meteor" van
Kon. Luchtmacht verongelukt
Piloot gedood
De Luchtmacht-voorlichtingsdienst
deelt mede: Maandagmiddag om
streeks drie uur is een Gloster „Me
teor" straaljager van dc jachtvlieg-
sehool Twenthe bij een start- en lan
dingsoefening even buiten de licg-
basis neergekomen cn verongelukt. Dc
vlieger, (le 23-jarge sergeant-vlieger
S. I. .1. M. Ahel uit Rotterdam kwam
hierbij om het leven.
Onderhoud Juin-Staf
Gisteren heeft maarschalk Juin. een
kort bezoek aan ons land gebracht. De
maarschalk kwam om zich op de hoos-
te te stellen van het verloop van de
Het Neder-Saksische Ministerie van ke^doo'r he?"hoofdkw",rMer"'v!n""i"
?i"nf,"l,®!1^ser,?,^en-.heef.t mcdegedeeld. maarschalk gedirigeerd wordt er zich
t- i bezig houdt met logistieke (bevoorva-
In 1 ding, aanvoer) problemen.
Maarschalk Juin had gistermiddag
gesprek met minister Staf, i
de bevrijding had Rotterdam
geen eigen vliegverbindingen.
Spr. noemde deze landing het svm-
bool van de opening van dc verbin
ding Rotterdam-Brussel, die op 3 dat Willem Polak, een der
Augustus a.s. zal gesrliieden. Kr is snapten uit de gevangenis van Breda,
een zeer grote kans, dat de ontwik- het afgelopen weekeinde te Hannover I
keling zo is, dat dc helicopter in het gearresteerd is. Polak, aldus het minis- I
luchtverkeer een plaats van hetckc- tcric. was in het bezit van valse pa- geVprèk''uiteraard"^dë'Ti't de oefeiun-
nis gaat innemen. Op deze wyzezal pieren. getrokken lessen ten aanzien van de
Tegen Polak is een arrestatiebevel uit-I logistiek en van de territoriale verde-
""larcligci. diging onder de loupe werden genomen.
Rotterdam