LEIDSCH DAGBLAD Churchill hoogste voor bespreking op niveau ">'.m analen half bew. zwaar bew. onbewolkt ball bew. onbewolkt onbewolkt -waar bew. windstil windstil windstil windstil kjwrabuTe fc-dtaux t-tr.oblc eeh. bew. nevel eeh. bew. zwaar bew. eeh. bew. zwaar bew. nevel zwaar bew. windstil IdKch mju tfüin PrankJort Mdan *eatn windstil ••indstil 92ste Jaargang DINSDAG 12 MEI 1953 No. 27912 Dlreetcor: J. W Benny gnnfdredactle: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.— per kwartaal; f 0.47 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No 67053 Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie 21507 Grootste matiging behalve Egypte ten aanzien van (Telefonisch van onze Londense correspondent) Churchill, zeldzaam energiek voor iemand van 78, heeft gisternamiddag in •d rede van groot formaat in het Lagerhuis aangedrongen op een zo spoedig nojelijk te houden conferentie tussen Eisenhower, Malenkof en hemzelf en doen uitkomen dat hy op deze conferentie een nieuw soort Locarno-verdrag .tellen naar het model van 1925, het beste, aldus Churchill, dat in de jaren na de eerste wereldoorlog ooit tot stand gebracht werd. Churchill zinspeelde blijkbaar op garanties door Engeland zowel aan Dults- nd als aan de Sovjet Unie om hen tegen wederzijdse agressie te behoeden. risico met zich meebrengt, want aan het slot wekte Churchill op tot eenheid en waakzaamheid. Churchill legde de grootste matiging aan de dag, behalve toen hy over Egypte sprak. Het Locarno-verdrag was. zoals men neet, een wederzijdse garantie van En geland aan Frankrijk en Duitsland. Churchill wilde, naar uit zijn rede overduidelijk bleek, alles doen om de Russen gerust te stellen, wat de bedoe- ne van het Westen betreft. Uit zijn betoog sprak een gans andere geestgesteldheid dan uit het de laat ste tijd vaak gepropageerde onvrucht bare denkbeeld van terugdringing van de Russen en bevrijding van de satel lieten. Niet alleen in dit opzicht werd Churchills rede gekenmerkt door het jeeentueren van verschillen in opvat- ii2 en vooral van methoden, wat de efeldproblemen betreft, tussen Enge- ïnd en de Ver. Staten. Aan het eind van zijn toegejuichte rede zeide Churchill: „Ik hoop dat ik enkele gedachten beb bijgedragen, welke tot vrede zullen leiden en een zachtere wind zullen doen tuien over deze vermoeide aarde". Philip Noel-Baker verwelkomde na rees de oppositie de algemene toon in Churchills rede en vele dingen die bi? had gezegd. Clement Davies. de leider van de li beralen. zeide: „Ik beschouw dit als rn van de grootste redevoeringen, die Chu'chill ooit heeft gehouden, en dat *J heel wat zeggen". Het merkwaardige is dat Churchills •ae beter is ontvangen door de oppo- ::e, voor wie het belangrijkste was i bereidheid dat hy de Russen aan ■in woord wil houden, dan door zijn een partijgenoten, die argwanend lijven staan tegenover de Sovjet-mo- Churchill wilde daar in zyn rede van sieren bewust geen blijk van geven. Na het gunstige gebaar van Malen- _:>f wilde Churchill kennelijk een even junstig gebaar maken, dat geen enkel Hoofdpunten Verdere hoofdpunten van Churchills rustig en vaak met humor voorgedra gen betoog waren: Korea Op het ogenblik moeten wy tevreden zun met een wapenstilstand. Als de communisten oprecht zyn is een oplossing mogelyk. nu er inzake de repartrlering van krygsgevange- nen geen verschil meer bestaat van principe, maar nog slechts van methode. Indo-China De toestand is minder ernstig dan aanvankeluk gevreesd, mede door het weer. De nieuwe actie van Viet-minh rechtvaardigt geens zins de conclusie, dat deze door de Sovjets zou zijn geinspireerd. Egypte WU zijn niet van plan onze troepenmacht van 80.000 man welke jaarlyks vyftig milhoen pond vergt voor onbepaalde tijd aan het Suez- Kanaal te houden, doch wij willen de basis in technisch opzicht hand haven. zonder de minste inbreuk op de Egyptische souvereiniteit. Door de dreigende taal van Naguib laat Engeland zich echter niet inti mideren. Het is beieid en volkomen in staat de Kanaal-zone tegen een Egyptische actie te verdedigen, zon der de hulp van de Ver. Staten of van wie ook. Weerrapporten [Van lieden morgen 7 uur) WEERBERICHT Koud weer De Bilt verwacht tot morgenavond: w.f tot zwaar bewolkt met plaatselijk ?e regen voornamelijk in het Oosten net land. Matige tot vry krachtige Je»wiussen Noord en West- Overdag wilde temperaturen als vandaag of lagere (Opgemaakt te 10 uur) op: 4.50 uur; onder: 20 24 uur. «Jan op: 4.19 uur: onder: 21.32 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.01 en 15 28 De stand van dc Nederlandse kaas trok bij liet publiek tijdens de opening van dc jaarbeurs te Parits veel belangstelling. Deze belang stelling betrof niet alleen de kaas. maar ook dc aardige Franse jonge dames. gekleed in een ..Volcndams" costuumpjc. die dc Nederlandse waar goed wisten aan tc prijzen. sinds Bismarck. Als hy deze week ln Londen komt. zal hij hem opnieuw de verzekering geven dal West-Dutts- land in geen ènkcl opzicht zal worden opgeofferd. Frankrük Churchill herhaalde het thema van zyn beroemde rede. zeven jaar geleden in Ziirich gehouden, na melijk dat Frankryk Duitsland bij de hand zal moeten nemen en teruglei den in de gemeenschap der Europese volkeren. Frankryk, dat hulp in In do-China afwyst. kon zelf zyn mili taire positie aanzienlyk versterken door overneming van het Blitse sys teem van de twee-Jarige dienstplicht en het zenden van dienstplichtigen Europese eenheid In gloedvolle be woordingen prees Churchill opnieuw het principe van de Europese eenheid, waar Engeland echter krachtens zyn positie buiten zou bUjven, hoewel het echter ten nauwste met het vaste land zal samenwerken. De Britse troepenmacht ls de grootste tussen Elbe en Rijn. Geen land loopt zulk een risico als Engeland en geen land is ondankbaarder bejegend. Het verdrag tussen Joego-Slavië, Griekenland en Turkye betekent een belangryke versterking van de rech terflank van het Europese front. op nan komt de zijde van het Westen zullen kiezen. Dit is kenneiyk een antwoord op de recente verklaring van de Arabische liga, dat deze een eigen defensie-systeem zal opbouwen. Israel Op treffende wijze uitte Churchill zyn bewondering voor de Zionisten. Hij bracht hulde aan de figuur van wyicn Weiszmann en ook aan wylen koning Abdoellah van Jor danië Wat de vliegtuigleverantles aan het Midden-Oosten betreft, zal niets worden gedaan dat Israel zou kunnen benadelen. Hij hoopte dat de vrede tussen de Arabische landen en Israel spoedig een feit zal worden. Rusland Het is een fout te menen, zei Churchill, bedekte crltiek uitoe fenend op Eisenhowers verklaring, dat alle viaagstukken in een hand omdraai kunnen worden opgelost. Be ter is het stukje by beetje te doen. Oost en West sluiten eikaars veilig heid allerminst uit. Polen zal een vriendschappeiyke bufferstaat dienen te worden. Churchill drong, zoals gezegd, aar op ccn onmiddellijke conferentie op het hoogste niveau tussen de leidende landen met de kleinst mogeiyke agenda en het kleinst mogelijke aan tal personen en achter gesloten deu- Kant en klare besluiten zijn onnodig. Hoofdzaak is, dat de besprekingen leiden tol een verbetering van de atmosfeer. Er is geen enkele reden om het niet te proberen. Het lot van de mensheid staat op het spel. (Van onze Londense correspondent per telefoon) Een groot leider geeft zijn visie aankomt het beslissende woord te spre- 1 1 ken op de doordringende en suggestieve wijze, zoals hy dat alleen vermag en met de vleug van universaliteit, die hem doet ultstygen boven de begrenzingen. waar- Het Lagerhuis, met de geheel gevulde m dc meeste politici gevangen blijven, diploma ten-zalery, was eigenlijk blu.Churchill gaf ook gisteren weer blyk dat Churchill als Edens plaatsvervanger yan zyn acteurs-talent. Het is moeiiy- het woord voerde. Eden is weliswaar des- £er ls £r wel eer,s ?<?zegd om voor kundig als weinigen, maar is vaak te veelhet Lagerhuis op te treden dan een Sha- diplomaat. teveel gepolyst en te weinig I kespaere-rol te vervullen. Churchill kent robuust. Óp dramatische momenten in alle knepen Gisteren liet hy de rheto- de geschiedenis wendt de wereld zich in- - nsc'lc /ra"Je echter achterwege. Juist stinctief tot Churchill, wiens suggestieve 'omdat hu de dramatische passages over woorden het allergrootste gezag hebben, de Sovjet-Unie en over Israël zakelijk Gisteren voelde men het weer dat Chur- voordroeg, maakten zy des te meer ïn- chill. ondanks zijn jaren, en ondanks En- i druk. gelands verzwakte positie, nog altud de hoofdrolspeler is op het wereldtoneel. Het is steeds een evenement om Chur- chil's optreden bij gelegenheden als deze gade te slaan. Soms gaat het hem moei- i lijk af. stottert hij en vergist hy zich vaak. Dan zegt men meewarend „dat hy oud wordt", maar gisteren was hij in Vrees, dat Frankrijk DUltCn de top-v**wW1" - Deze luchtfoto van dc kruiser ..Dc Ruyter" toont liet schip tijdens een proefvaart in de Schotse wateren. Parijs over Churchill's rede TAFT OVER NATO-VERDRAGEN Senator Taft verklaarde dat de Ame rikaanse senaat „voor onbepaalde tijd" de behandeling van bepaalde Nato- verdragen welke betrekking hebben op bestuursvraagstukken. zal uitstellen. Deze verdragen zouden oorspronkelyk in het begin van deze week door de Se naat zyn besproken. Taft verklaarde, dat hy een nieuwe bestudering dezer overeenkomsten wenst. Een dezer verdragen, welke door de republikeinse senator John Bricker werd beschreven als „een der slecht ste. die ik ooit gezien heb", maakt het mogelijk, dat leden van in Nato-landen gelegerde Amerikaanse strijdkrachten voor niet-militaire, in hun gastlanden begane overtredingen, door buitenland se burger gerechtshoven kunnen worden berecht. Bk b„ geste zijn, weuce nn®mer bestaat uit acht pagina's ernst der situatie". Het te Cairo in de Engelse taal ver- schynende Egyptische dagblad „The Egyptian Gazette" schrijft, dat sir Win ston Churchill er goed aan zou doen Egypte per vliegtuig voor enkele dagen te bezoeken. Uit een dergeiyk bezoek zou niets dan goeds kunnen voortvloeienêê, meent het blad. „Wij stellen voor, dat de Britse minister-president twee dagen in Egyp te doorbrengt, zich in verbinding stelt met premier Naguib cn zich zelf van de stand van zaken hier op de hoogte stelt. Dit zou een uitnemend vriend schapsgebaar zyn en het zou vooral een gelopen, geste zijn, welke beantwoord aan de i Een gedeelte ■- I brandde uit. Daar stond weer de Churchill, kunstenaar als hy is dc ge-, schiedenis helpt boetseren. Hij tooadr ongebroken kracht, sprak helder en op' gewekt, zonder een zweem van aarze ling. zonder verbetendheid ook. Hy was slechts sarcastisch toen hy op Naguib doelende, sprak over „die officier van het Egyptische leger". Hij deed het huis schaterlachen toen hy niet op de naam van koning Abdullah kon komen, zich omwendde naar zyn collega's en met luide stem vroeg: „Hoe heet die oude kerel ook weer?" (what was the name that old fellow?! Churchill's grote elan is vooral ver klaarbaar omdat hy blijkbaar het gevoel heeft dat hij de climax van zijn loop baan gaat naderen. Want als de grote bekroning van zyn uniek staatsmans- bcstaan beschouwt Churchill het ogen blik, dat hij met dc hoogste Sovjet-lei ders een gesprek zal kunnen voeren om de vrede tuscn Oost en West te verze keren. Met taal geduld wacht hij noc steeds op dat grote moment, zeker sinds hy tijdens de laatste verkiezingen van La- bour-zyde als oorlogsaanstoker werd ge brandmerkt. Het overheersende gevoel is in Enge land al de jaren geweest dat Churchill onovertrefbaar is als oorlogsleidpr, maar dat hij niet deugt in tyd van vrede. Deze impuls was het, welke leidde tot zijn grote verkiezingsnederlaag in 1945 Churchill herstelde zich ook van dit „Duinkerken Waarschiinlyk is het waar. dat Chur chill eigenlyk niet de figuur is voor de huis-, tuin- en keukenpohtiek van de vrede, maar zolang de werkelykc vrede er niet is, lykt Churchill nog altyd dc aangewezen persoon om, als het er op deur wordt gehouden t' (Telefonisch van onze Parijse correspondent) De grote rede, die Churchill gisteren in het Lagerhuis gehouden heeft, ls ln Parys zoals dat heet met ge mengde gevoelens ontvangen. De meeste passages, die aan Frankrijk waren ge- wyd. hebben een nogal pynlyke Indruk gewekt, en zy zouden zeker tot. een di plomatieke verkoeling leiden indien een ander dan sir Winston ze had uitge sproken. Van hem kan men hier echter wel wat verdragen, omdat zyn vriend schappelijke gevoelens jegens Frankryk niet in twijfel kunnen worden getrok ken. Dat de Britse premier zich adviezen veroorloofde betreffende de dienstplicht en de strategie in Indo-China. adviezen, die in de mond van een buitenlandse regeringschef ten minste weinig proto colair moesten klinken, dat wil men hem hier dus wel vergeven. Men ziet die adviezen in het licht van de man, die een vriend zijn feilen toont. Een punt, dat men echter be slist gauw opgehelderd zou willen zien, is of in Churchills geest ook Frank rijk van de partij zou mogen zijn, in dien het tot een ontmoeting met Mos kou 7.ou komen. Churchill sprak na melijk van een conferentie tussen zo weinig mogelijk deelnemers. Betekent dit, dat de Fransen aan de deur zou den moeten blijven staan? Een terugkeer dus naar Potsdam en Yalta? Dat zou wel in aperte strijd zyn met alle vriendeiykheden, die tussen Londen en Parijs de laatste maanden zijn gewisseld om over de entente cor diale maar helemaal te zwjjgen. Een oude strijd beslecht Een pluimvee- en bonbonsbombarde ment heeft een einde gemaakt aan een stryd van vijf eeuwen om het bezit van een stenen beeldje Van een kat tussen de Italiaanse steden Treviglio cn Caravaggio. Het beeldje was in dc mid deleeuwen naby deze steden gevonden en volgens overlevering zyn bU deze strijd in de loop der jaren meer dan vyftig personen om het leven gekomen. In het begin van dit jaar was Cara vaggio er in geslaagd het beeldje in han den te krijgen- Aan een ultimatum, dat Caravaggio door de luchtvloot gebombar deerd zou worden indien het beeldje niet werd uitgeleverd, werd geen gehoor ge geven. Treviglio heeft daarop zyn drei gement uitgevoerd en Caravaggio laten bombarderen. Honderden levende kippen, een varken flessen wyn en dozen bonbons daalden aan kleine parachutes op het weerloze Caravaggio neer. dat nu. diep onder de indruk, heeft beloofd het beeldje te zul len teruggeven. BRAND VEROORZAAKT PANIEK IN STOCKHOLMS RESTAURANT. Door het ontploffen van een spiritus brander is brand uitgebroken in het res taurant Trianon op een eiland in het centrum van Stockholm, de Zweedse hoofdstad. De brand greep zeer snel om zich heen en er ontstond een paniek on der de talryke bezoekers. Deze drongen naar de uitgang of sprongen door de ra men in het water. Aanvankeiyk vreesde men. dat er veel slachtoffers waren gevallen, doch na verloop van tyd bleek dnt twee personen niet-ernstlge brandwonden hadden op- van het restaurant probleem zou kunnen aansnijden zonder de aanwezigheid van enig land van het Europese continent, dat continent waar mee Churchül, zoals hij nogmaals opge merkt heeft, wel intieme banden onder houden wil, maar nooit een fusie wil aangaan. Afgezien van deze duisterheden, die dus zo gauw mogelyk moeten worden opgeklaard in een geest, die voor Frank ryk aanvaardbaar is, beschouwt men hier Churchills stellingname als een moedige daad. die getuigt van het ver langen Engelands onafhankeiykheid te genover Amerika te onderstrepen, een verlangen waaraan overigens wel teleur stelling ten grondslag zal liggen. Het is waarschijniyk. dat Londen zich teleur gesteld voelt ln Washington, waar het op diverse voorstellen, vooral inzake de vrye convertibiliteit van het pond. nul op het request heeft gekregen. In zover kan men zeker ook zeggen, dat Engeland zich nu voorbereidt om Europa wat dichter te benaderen en misschien is dat nog wel het meest ver heugende aspect van deze rede. waaruit in elk geval de visie en vooral de be wogenheid van een zeer groot staats man heeft gesproken. Men kan tenslotte aannemen, dat ook zes ministers van de Schuman-lan- den. die vandaag aan de Quai d'Orsay vergaderen, over Churchills voorstellen nog wel het een en ander te zeggen zullen hebben. 27 MEI OOSTENRIJK WEER AAN DE ORDE Selwyn L'oyd. Engelse minister van staat, heeft in het Lagerhuis medege deeld dat Engeland de plaatsvervangers voor het Oostenrijkse vredesverdrag uit genodigd heeft 27 Mei te Londen byeen te komen De Britse plaatsvervanger ls thans voorzitter en kan daarom een vergade ring uitschrijven. Dij dc bevrijding van dc stad Gro-1 van hun Markt weerkeren, nmgen. die duurde van 13 - 10 I De bouw van de Studenten Socie- April 1945. werd de aloude Marktlied ..Mutua Fides", van liet Gro- aan dc voet van de Martinitoren I ningse Studenten Corps Vindieat zwaar beschadigd. Thans is men Atque Polit" vordert. Deze Sociè- bczig met dc herbouw, en met trotstcit werd tijdens de bevri/dings- zicn de Groningers de oude glorie dagen verwoest. Twee Amerikaanse steden door wervelstorm geteisterd 75 DODEN EN RUIM 500 GEWONDEN De steden Waco en San Angelo, ln het Westen van de Amerikaanse staat Texas, zyn door een wervelstorm getroffen. Men heeft tot nu toe 75 ïyken geborgen. Er zyn ruim 500 gewonden. In Waco zyn 67 personen gedood en meer dan vierhon derd gewond. Het aantal slachtoffers ln San Angelo bedraagt tot nu toe acht doden en ruim honderd gewonden. De wervelstorm, die gepaard ging met een verblindende regenstorm. trok twee maar over Waco; meestaJ gaat aan een dergelyke tornado een bulderend geluid vooraf. Dat was echter deze maal niet zo De slachtoffers werden zonder enige waarschuwing omver geworpen en door de storm m de lucht meegevoerd. Een gebouw van zes verdiepingen ls in Waco als een kaartenhuis ingestort, waardoor acht personen om het leven kwamen. In de zakenwijk van Waco is de staat van beleg afgekondigd. Twee jongeman nen en vier automobilisten zyn te Waco door rondvliegende stukken puin om het leven gekomen. Op grote schaal worde hulp verleend. Het blykt. dat 25 tot 30 jongemannen opgesloten zyn in de puinhopen van een gebouw te Waco, dat als ontspan ningscentrum dienst deed. Men weet, dat hieronder nog ten minste vyf over levenden zijn. Honderden redders wer ken als razenden om de tonnen puin, waaronder de opgeslotenen zyn bedol ven. te verwijderen. Dokters kruipen door nauwe, in het puin gemaakte gangen, om te pogen de slachtoffers morfine- en zuurstofin jecties toe te dienen. In verband met zijn tweede huwelijk met mej. Baels, de tegenwoordige prin ses van R^thy, legde koning Leopold van België in December 1951 schnftelyk de verklaring af. dat de kinderen, die uit dit huwelijk zouden voortkomen, geen recht op de troon zouden kunnen doen gelden en zun echtgenote ook nimmer koningin der Belgen zou kunnen worden. By deze gelegenheid gaf hy de prinses van Rethy wel de titel van „koninklijke prinses". Het was eveneens de wens van koning Leopold, dat de wetgever deze wilsbeschikking kracht van wet zou ge ven. De jaren sedert de troonsafstand van de vorst gingen echter voorbij zon der dat aan deze wens gevolg werd ge geven. waarbij een van de voornaamste redenen waarschijnlijk wel is geweest, dat het initiatief tot het indienen van betreffend wetsontwerp bezwaarlijk de regering kon uitgaan, omdat dit getekend had moeten worden door ko ning Boudewyn. Thans hebben echter afgevaardigden van de katholieke, socialistische en h- beiale partyfracties besloten een wets voorstel in te dienen, dat de positie der kinderen van koning Leopold en de pun- ses van Rethy. de 10-jarige prins Alex ander en de 4-jarige prinses Maria- Chrlstina. wettelijk moet regelen. Boudewijn en de regering zouden ln principe reeds hun goedkeuring gehecht hebben aan dit wetsvoorstel Het zou niet nodig zijn een statuut voor de prinses van Rethy vast te stellen, aangezien zy door het aftreden van koning Leopold toch geen koningin meer kan worden. Twee hoge functionarissen van het Pakistaanse ministerie van buitenlandse zaken zijn te Nieuw Delhi aangekomen. Zij zullen aldaar besprekingen voeren, welke als Inleiding tot een byeenkomst der Indische en Pakistaanse minister presidenten zyn bedoeld. De nieuwe Sovjetrussische ambas sadeur aan het hof van St. James, Jacob Malik, is heden per boottrein uit Parys te Londen aangekomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1