LEIDSCH
DAGBLAD
Gala - voorstelling in Nationaal
Theater
92ste Jaargang
VRIJDAG 8 MEI 1953
No. 27909
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorat en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
Koningin in Oslo als moeder des vaderlands
Honderden op receptie in Legatie
Bij (le kinderen in Rijksziekenhuis
De gala-voorstelling welke gisteravond ter gelegenheid van het Koninklijk
bezoek werd gegeven in het Nationale Theater, vormde een prachtige afslui
ting van het programma van de dag. Een programma, dat zich niet kenmerkte
door grote manifestaties en veel uiterlijk vertoon, maar dat zeer waardevol en
gevarieerd was, al zal het zeker voor Koningin en Prins vermoeiend geweest
jijn. Van die moeheid was evenwel de gehele dag niets te merken.
Koningin en Prins toonden een levendige belangstelling voor alles, bewogen
lich beminnelijk en ongedwongen en hebben zeer duidelijk in Oslo aller harten
gewonnen. Bovendien werden de banden van de Nederlanders in Noorwegen
vaak van verwijderde plaatsen naar Oslo getrokken nog versterkt, nu zij
„onze Koningin en Prins" de hand mochten drukken en met hen konden
spreken als een der hunnen.
Ovatie van talloze Iboven de ln«anS was een baldakijn ge-
m j I plaatst. Op een verhoging van het bal-
Nederlanders con nam de Koningin in het midden
plaats. Zu was gekleed in een rookkleu-
"oilet.
Om acht uur nam de voorstelling i
het Nationale Theater een aanvang.
Op het toneel zag men twee Konin
ginnen, zoals zij door Schiller werden
verbeeld en door twee bekende Noorse
actrices gestalte werden gegeven.
Zij stonden tegenover een werkelijke
Koning en een Koningin en de leden
van twee vorstenhuizen.
Op het toneel was het een historisch
drama van twee koninginnen, de Schot
se Maria Stuart en de Engelse Elizabeth,
in een hevige botsing, die tot de dood
van Maria Stuart leidde.
MARIA STUART.
De Koninklijke bezoekers waren dooi
de zij-ingang naar het balcon gegaan,
avondtoilet. Aan haar rechterzijde
nain Koning Haakon plaats in admi
raalsuniform aan haai- linkerzijde Prins
Bernhard in de generaalsuniform der
huzaren. Rechte van de koning was
Prinses Martha gezeten, gekleed in een
grijsblauw avondtoilet. Zij droeg daar
over het grote Oranje lint, behorend bij
het haar aangeboden Grootkruis van de
Huisorde van Oranje. Aan de linker-
zi)de van Prins Bernhard was Kroon
prins Olav gezeten, gekleed in admi
raalsuniform.
Aan de linkerzijde van het balcon
waren de leden van het Noorse gevolg
gezeten, aan de rechterzijde die van het
Nederlandse, waarbij zich ook de Noor
se gezant in Nederland, mevrouw Jor-
stad bevonden.
Minister Luns en onze gezant te Oslo
en mevrouw van Kamebeek waren in
een loge ter linkerzijde bij het toneel
gezeten.
De leden van het Corps Diplomatique
bevonden zich in de eerste rijen van de
zaal.
Bij de komst van Koning en Ko
ningin werden het Wilhelmus en het
Noorse volkslied gespeeld. Het was een
imponerende aanblik de geheel ge
vulde zaal velen moesten met een
staanplaats genoegen nemen rond
om de vorstelijke personen te zien op-
De voorstelling van Maria Stuart
van von Schiller, in Noorse vertaling
en bewerking en mei Aase Beye 'Eli
sabeth) en Gerd Grieg (Maria Stuarl)
oogstte een groot succes. Het stuk
werd geregisseerd door Agnes Mo-
winkccl, het décor was van Stenersen.
In de korte pauzes werd muziek ten
gehore gebracht.
Minister Luns, de Nederlandse ge>
teur Jonn Caspersen en de medische
leider van het kinderziekenhuis, prof.
Leif Salomonsen.
De Koningin werd begeleid door de
Noorse Koning.
Het eerste bezoek gold de couveuse
kinderen waarna achtereenvolgens de
andere afdelingen werden bezocht.
Het was vaak roerend, om te zien hoe
Koningin Juliana zich hier vooral
toonde als de moeder van een gezin.
Grappige tafereeltjes waren er te
In de ledikantjes, in de speelkamer
en zelfs bij de tandarts, waar een der
kleinen tegenover de voor hem ge
vaarlijk uitziende apparatuur zat. Op
een ogenblik vroeg de Noorse Koning
aan een knaapje van misschien vijf
jaar: „Hoe oud ben jij?" Het ant
woord liet niet op zich wachten, maar
was wel verrassend: „Hoe oud ben
JU?".
Het was een wedervraag aan een
tachtigjarige Koning!
In het auditorium voor de studenten
gingen de Koningin en de leden van
haar gevolg even zitten.
„Wij zitten weer in de collegebanken",
zo merkte de Koningin op tot de n3ast
haar zittende mej. Teilegen. directeur
van haar Kabinet. Ook hier toonde men
de moderne inrichting. Op hetzelfde
ogenblik, dat de lichten aangingen.
iviujiakci uuiw, uc iicuciiaii'aoc b*.-
zant te Oslo. de heer van Karnebeek. de ff1} Zlc1} de zwarte gordijnen, waardoor
- het vertonen van films voor de studen
ten mogelijk werd gemaakt.
De kinderafdeling telt 900 perso
neelsleden, waarvan twee derde gedeelte
vrouwen zijn. Had de Koningin des
morgens reeds uitdrukking aan h„ar
grote bewondering gegeven voor het
Instituut te Kjeller, ook thans uitte de
Koningin haar diep respect voor 't geen
hier tot stand is gekomen Met Koning
Haakon tekende de Koningin na haar
bezoek het gastenboek.
Snel reden d? auto's voor, want te
genover het gebouw van de Nederlandse
legatie wachtten honderden Nederlan
ders U't Noorwegen, met vrouw en vaak
met kinderen, op de ontvangst in de
Nederlandse legatie.
opperkamerheer van de Koningin, lr P.
C C. baron van Tuyll van Seroosker-
ken en de Grootofficier in speciale
dienst mr J. C. baron Baud, waren ge
tooid met het grote roodzijden lint van
de Olavsoraen, waartoe zu door Koning
Haakon zijn benoemd.
„HOE OUD BEN JiJ?"
Na het bezoek aan het Instituut voor
atoomonderzoek te Kjeller, was gister
middag een bezoek aan het Rijkszieken
huis gevolgd.
Het bezoek betrof de kinderafdeling,
een afzonderlijk gebouw met. een uiterst
moderne Inrichting. Het geheel is een
geschenk van Zweden aan Noorwegen
na de oorlog.
De Koningin arriveerde om halfvier
met een klein gevolg. Er stond een
schare meisjes opgesteld toen de Ko
ningin binnenkwam en een der kinderen
bood haar een Noorse pop aan.
H.M. werd ontvangen door de direc-
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Oslo
Kopenhagen
Amsterdam
Edinburgh
Londen
Luxemburg
Perils
Bordeaux
Grenoble
onbewolkt
zwaar bew.
half bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
Wh. bew.
SS
ïllC
windstil 15
windstil 23
windstil 17
windstil 18
Innsbruck regen
bew.
windstil 8 4
WEERBERICHT
Zelfde weertype
De Bilt venvacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met enkele ver
spreide buien. Overwegend matige
noordelijke wind. Vannacht plaatselijk
lichte nachtvorst. Morgen overdag on
geveer dezelfde temperaturen als van
daag. (Opgemaakt te 10 uur).
Zon op: 4.56 uur; onder: 20.17 uur.
Maan op: 3.00 uur; onder: 15.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1153 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Donderdagmorgen hebben H.M.
Koningin Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard een bezoek gebracht aan
liet Noors-Nederlandse instituut
voor atoomenergie. De Koninklijke
gasten werden ontvangen door de
Noorse directeur Gunnar Randers
en de Nederlandse professor Dr
M. W. Milatz. De Nederlandse
pliysici. die in het instituut werk-
Tot ridder eerste klasse in deze orde
de heer W. Arriëns, eerste secretaris
der legatie en mr Van Heusde. die in
verband met het Koninklijk bezoek tij
delijk aan de legatie te Oslo was gede
tacheerd.
H.M. Koningin Juliana en Koning
Haakon van Noorwegen poseerden
voor de fotografen in het Paleis te
Oslo.
zaam zijn. werden tijdens de rond
gang door de laboratoria aan H.M.
en de Prins voorgesteld. Ook be
zochten de Koningin en de Prins de
kernreactor, die zij in werking
zagen.
Tijdens het bezoek v.I.n.r.: Profes
sor Milatz, Prins Bernhard. Konin
gin Juliana, de Directeur Gunnar
Randers en de Amerikaan Reynolds.
(Telcfoto)
„U HEBT DE EERSTE PRIJS".
Onder luide toejuichingen arriveerde
de Koningin en even later ging een
stroom van Nederlanders in Noorwegen
met hun familieleden van Noorse af
komst de Legatie binnen. De gastheer,
onze gezant en mevrouw van Karne
beek, hadden alles op een zeer prettige
"dize geregeld.
Een voor een werden de bezoekers
aan de Koningin en de Prins voorge
steld door onze gezant.
Ook hier wa.s Koningin Juliana de
moeder, maar thans de „moeder des va
derlands".
„Nou. u hebt de eerste prijs", zo zei
de Koningin tot een Nederlandse, die
juist had verteld, dat zij al 43 jaar in
Noorwegen woont. „Hij is er al 35
jaar", zo luidde het antwoord, waar
bij de Nederlandse wees op een land
genoot - met Oranje getooid. We ne
men dit slechts als voorbeeld. We
kunnen er tientallen aan toevoegen.
Er waren tal van geestelijken, veie
katholieke zusters in het gewaad van
haar orde Nederlandse vrouwen met
Noorse echtgenoten en omgekeerd.
Het gebouw der Legatie was in enkele
ogenblikken overbevolkt. Men moest na
de begroeting der Koningin weer naar
buiten, om later weer te keren, wilde
men een ieder een kans geven onze Vor
stin en Prins de hand te drukken.
VERZETSSTRIJDER.
Na de begroeting verbleef de Konin
gin nog geruime tijd temidden van haar
landgenoten in Noorwegen. Zij onder
hield zich als in een familiekring en
onze gezant had moeite na afloop voor
onze Vorstin een weg te banen.
Er werden tal van geschenken aan de
Koningin aangeboden, ook door een
aantal kinderen.
Onder de bezoekers bevonden zich
ook de heer en mevrouw Laurits Sand.
De heer Sand, een Noorse verzetsstrij
der. voor wie ook een gedenkteken is
opgericht, is een der bekendste figuren
van het Noorse verzet. Hij is gehuwd
met een Nederlandse.
Ter gelegenheid van het bezoek van
Koningm en Prins werd door Koning
Haakon een aantal Nederlanders on
derscheiden.
Van het Nederlandse gezantschap te
Oslo werd benoemd tot Groot-kruis in
de Olavsorde onze gezant jhr M. P. M.
van Karnebeek. Tot Commandeur de
militaire attaché kolonel Romer en de
landbouw-attaché de heer D. de Waal.
Eisenhower en Dulles spreken
aan „republikeins diner"
Voor vrede, maar niet voor
een schijn-vrede
President Eisenhower heeft twee toe
spraken gehouden aan het „politieke di
ner" van de republikeinse partij. Iedere
plaats kostte 100 dollar. Deze som is
voor de partii-kas bestemd.
Hij zeide om., dat Amerika .sterk en
vrij" moet blijven en nooit een buiten
landse politiek moet volgen, die bestaat
uit reacties op de politiek van anderen.
Hoewel Amerika militaire macht moet
bezitten, mag de kracht Van het land
niet uitsluitend op deze macht berusten.
De Amerikaanse buitenlandse politiek
moét „totaal, klaar en rechtlijnig" zijn.
Zii dient eerder op morele dan op mili
taire kracht gebaseerd te zijn en voor
ieder te begrijpen, die de ogen niet
moedwillig sluit en zil moet vervolgd
worden door alle crises heen. Men moet
ons rechtvaardig en zedelijk achten. De
vrede dient In alle vormen en in alle
delen der wereld beschermd te worden.
Door andere landen haar welvaart te
helpen „werken wij voor een positie van
verlicht eigenbelang".
Labour wint Engelse
gemeenteraadsverkiezingen
Belangrijke winst geboekt
Labour heeft een grote overwinning
geboekt bij de in de afgelopen dagen
gehouden gemeenteraadsverkiezingen
in Engeland en Wales.
Nog niet alle resultaten zijn bekend,
omdat morgen nog gestemd moet wor
den in 200 gemeenten.
De verkiezingen vormen de eerste po
litieke steekproef voor de regering sinds
de begroting.
Tot dusverre zijn 9 steden naar La
bour omgezwaaid: Manchester, Leeds,
Plymouth, Oldham, Dewsbury, Swin
don, Grimsby, High Wycobe en Stoke
Newington. Dit laatste is een van de
Londense gemeenten, welke vier Jaar
geleden door de conservatieven met vijf
andere Londense gemeenten werd ver
overd.
Stoke Newington betekent voor La
bour een triomph, omdat een meerder
heid voor de tories van 21 tegen 9
werd omgezet in een socialistische
meerderheid over de conservatieven
van 24 tegen 6.
Vooral in de industriële gebieden ln
Noord Engeland, waar zich de afge
lopen jaren een zekere economische
malaise doet gevoelen, heeft Labour
grote vooruitgang geboekt. Ook in niet-
industriële streken van het land
haalden de socialisten winst.
In Nottingham, waar de partijen de
laatste jaren gelijk opgingen, heeft La
bour thans een duidelijke meerderheid.
In Liverpool wonnen de socialisten
19 zetels, waardoor de absolute conser
vatieve meerderheid over alle andere
partijen tot 2 is teruggebracht.
De conservatieven verloren hun ab
solute meerderheid in Hereford en Car
lisle. In Pudsey, in Yorkshire, verover
den de tories echter de meerderheid
door Labour 3 zetels afhandig te
ken.
In de provincie werd bij deze drie
jaarlijkse verkiezingen een derde van
het aantal gemeenteraadszetels ver
nieuwd. In Londen, Liverpool
Brigthon echter ging de strijd om alle
zetels. Voor de Londense gemeenten
was dit de eerste verkiezing sinds 1949.
omdat de raden daar een jaar langer
bleven zitten om te voorkomen dat de
verkiezingen voor de gemeenteraden
zouden samenvallen met de graaf
schapsverkiezingen van vorig jaar.
De laatste keer verloor Labour in
Londen 263 zetels en de meerderheid in
6 van de 28 Londense gemeenten. De
socialisten behielden toen de overhand
in 17 Londense gemeenten.
Opmerkelijk was thans het geringe
aantal communistische candidaten in
Londen, n.l. 78 tegen 331 in 1949.
Moederdag
Geschen kendag
KOOPT 'T BIJ
Geen vrede kon gezond zijn als deze
een „halve of P.vrrhus-vrede" was.
Een vrede in Korea diende recht
vaardig te zijn voor de Koreanen „en
degenen, die politiek asyl wensen".
In 1949, zo zei de president verder,
had geen enkele vooraanstaande geleer
de gedacht aan de mogelijkheid, dat de
Verenigde Staten hun atoomgeheimen
aan anderen zouden verliezen. Zij wis
ten er ook thans niet van, dat de Ver
enigde Staten „beroofd" waren van hun
veiligheid op dat gebied.
Men diende een politiek van uitbrei
ding en liberalisering van de handel te
voeren, hoewel momenteel de invoer
niet geheel vrijgelaten kon worden.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Poster Dulles, heeft de
communisten gewaarschuwd, dat het
opperbevel van de V.N. in Korea niet
bereid is, de wapenstilstandsonderhan
delingen tot in lengte van dagen te rek
ken. „Wij verlangen oprecht en streven
naar een eervolle vrede ln Korea, doch
wij zullen niet dulden, dat onze vijan
den daar de vredesonderhandelingen als
een list gebruiken om militaire voorde
len te behalen", aldus Dulles.
De Amerikaanse minister beschouwde
Korea als een gebied, waar de commu
nisten vredelievende d3den moeten la
ten zien, Indo-China was nog zo'n ge
bied. Sinds Eisenhower zijn voorsteilen
had gedaan aan de Sovjetrussische lei
ders, had „een nieuwe agressie" zich
voorgedaan. „Communistische strijd
krachten uit Vietnam zijn de vredelie
vende staat Laos binnengevallen. Deze
gewapende agressoren bedreigen thans
het vredelievende Thailand". Dulles
noemde Thailand een van de landen,
die een belangrijke bijdrage geleverd
hebben aan de inspanning van de V.N.
in Korea. Daarom had het recht op
hulp van anderen.
Een derde gebied waar de communis
ten „daden, die wat betekenen", zouden
kunnen stellen, was Oostenrijk. Het was
iets verschrikkelijks, dat aan dit kleine
land, het eerste slachtoffer van Hitiers
agressie, zo lang eenheid en onafhan
kelijkheid was ontzegd. „De rode legers
in de Russische zone slorpen de econo
mische rijkdom op gelijk een zwerm
sprinkhanen".
„Wij zijn niet bang voor de vrede",
aldus dc minister, die er aan toe
voegde, dat president Eisenhower en
zijn medewerkers een politiek willen
vormen, „zo krachtig, zo rechtvaardig
en zo aantrekkelijk, dat de Russische
leiders eerder haar zullen verkiezen
dan vergeefs cr tegen te vechten".
Dulles liet hier echter de waarschu
wing op volgen, voortdurend waak
zaam te zijn en geen illusie voor wer
kelijkheid te houden. Hij noemde dit
gevaar des te groter, „omdat de Rus
sische communisten voortdurend de
kunst van misleiding hebben geleerd
en beoefend".
De heer en mevrouw Terrible keer
den per ..Duke of York" van Roller-
dam - waar zij hun vacantie had
den doorgebracht - naar hun woon
plaats. Lewisliam (Londen), terug.
Dc ..Duke of York" kwam echter m
aanvaring met de ..Haiti Victory"
en de heer Charles Terrible, zijn -
Nederlandse - vrouw Hcndrica en
hun dochtertje Hilda (2 jaar)
moesten in volle zee overstappen op
een andere boot. die hen naar de
kust bracht. Hier ziet U hen. alweer
bekomen van de schrik, in de wacht
kamer van hel Victoria Station te
Londen.
MIDDEL TEGEN ALLE SLANGENGIF
UITGEVONDEN?
Gisteren heeft Jack Pontet uit Genève
te Sainelegier (Zwitserland) zich laten
bijten door drie adders. Een vierde ad
der beet een konijn, dat korte tijd
later dood ging Pontets bloeddruk was
na twee uur echter normaal, alleen zijn
gebeten arm was enigszins gezwollen.
Pontet deed deze proefneming in een
ziekenhuis in aanwezigheid van een
aantal artsen, zijn echtgenote en andere
waarnemers, om te bewijzen, dat hij
een effectief middel tegen slangenbeet
had uitgevonden.
Hij verklaart, dat zijn middel voor
ieder soort slangengif afdoende is. Pontet
zegt, dat zijn middel een werking heeft
gedurende tenminste zes weken na de
injectie Hii had zich voor deze proef
neming 17 dagen geleden een injectie
gegeven Pontet bliift voor observatie
nog enige tijd ln het ziekenhuis.
