EIDSCH
DAGBLAD
Het Westen ingenomen met
Eisenhower's vredesoffensief
92ste Jaargang
ZATERDAG 18 APRIL 1953
No. 27892
Directeur: 3. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055
^■Hoofdredactie: R U Menkhorst en J. Brouwerf6_ per kwartaal; f0.47 per weck Telefoon Directie en Administratie: 2504; Redactie: 21507
Duidelijke taal ie
vredescampagne
De verzekeringen van Moskou, dat het
^Joenadering wil tot het Westen, dat er
folop gelegenheid bestaat voor een
«eedzaam bestaan tussen de regerings-
itelsels van Oost en West. zij hebben
otdusver geen verwezenlijking gevon-
len. Slechts inzake de uitwisseling van
jeken en gewonden in Korea, dus in
jen ondergeschikt punt. is overeenstem-
ring bereikt Het Kremlin heeft ver-
luimd, om zijn woorden door daden te
en volgen.
Men zou zelfs kunnen constateren,
r deze woorden in tegenstelling staan
?t de werkelijkheid, gelet op de inval
n de Vietminh-troepen in de vrije en
ï'hankelijkc staat Laos in Indo-Chi-
Het is een nieuw Korea in het
Hein!
En Juist in dit stadium heeft presi-
lent Eisenhower een nieuw Marshall-
3] n doen horen, dat het plan van 1947
2 verre overtreft! Eisenhower oppert
idee om de bewapening te vermin-
ren en de bespaarde gelden te gebrui-
n voor de onontwikkelde landen en
eral. waar hulp nodig is, geen enkel
id uitgezonderd. Dus ook de landen
icliter het IJzeren Gordon zouden daar-
an kunnen profiteren Men weet. hoe
loskou destijds het Marshall-plan heeft
Ice .vezen, omdat het z.l. de wereld zou
verleveren aan de greep van Amerika
jaar de wereld-heerschappij. Moskou
Itelde zich daarmede buiten de gemeen
schap der Westelijke landen en buiten
pogingen om gemeenschappelijk te
hten een oplossing te vinden in de
.caiomische moeilijkheden van ons we-
temdecl. Kan en mag men aannemen,
i het Kremlin er momenteel anders
:r zou oordelen? Aanvaarden zou wei-
minder zijn dan een volledige er-
anlng van ongelijk in het verleden.
r Bovendien verbindt Eisenhower zijn
Janbod aan diverse voorwaarden. Het-
een op zich zelve weer logisch is. daar
!->t van. Doch deze voorwaarden zijn,
logisch dan ook. even zovele obsta
kels op de weg van toenadering tussen
)-t en West. Laat ons, om dit te de
inst reren, slechts enkele daarvan de
cue laten passeren. Eisenhower stelt
st een vredesverdrag met Oostenrijk,
.t dit land de zelfstandigheid hergeeft
de hereniging van beide delen van
buitsland in volkomen onafhankelijk
heid. de eis van hereniging van Korea.
Ivrne verkiezingen in alle satelliet-lan
den, met alle gevolgen van dien.
Aanvaarden zou voor Moskou weinig
minder dan zelfmoord betekenen. Het is
(ge. :i partij-kiezen voor het Kremlin,
[als wij dit constateren. Slechts het vast
leggen van een waarheid.
E11 al kunen wy ons geheel plaatsen
[achter president Eisenhower, al kun-
■ïen wij al deze voorwaarden als zuiver
Jiierantwoord beschouwen, toch zijn >ij
er van de harde realiteit gespeend,
t zij Juist daardoor haar kracht ver
ezen.
t President Eisenhower veiüest-Ju-zijn
er om de ware bedoelingen van Mos-
u aan de tand te voelen, te zeer uit
...t oog. dat men, als men dit wil. toch
nimmer de weg der mogelijkheden uit
jie' oog ma? verhezen. Zodoende wordt
[zijn vredesgebaar, hoezeer men het op
Jïich zelf moee waarderen, slechts een
plas In de lucht. En kan men er alleen
zien een poging om In de vredescam
pagne, die door Moskou is ontketend,
de positie van leider te veroveren. Het-
Igeen zonder meer niet is af te wijzen.
Waarom zou het Westen zich geen gun-
letige positie mogen veroveren in de
strijd om de vrede?
Nogmaals, het gelijk is geheel aan dc
kant van Eisenhower, maar politiek is
■nog altijd het trachten te bereiken van
■het mogelijke, niet het onmogelijke en
■wij aarzelen niet om de gestelde eisen
Ionder de categorie der onmogelijkheden
rangschikken.
H Schuilt achter Eisenhower's vprkla-
■ting dan de bedoeling om het Westen
te overtuigen van de plicht om op de
■Ingeslagen weg voort te gaan, d.w.z. de
I weg van de krachtdadige verdediging
■tegen het communistisch agressieve op
treden? Zou dit juist zijn. dan heeft
t hij 01. wel de aangewezen weg gewezen.
De eisen van de Amerikaanse president
|rijn stuk voor stuk een barometer voor
ware bedoelingen van Moskou, doch
zijn 7,0 geformuleerd, dat het Krem-
er niet op kan ingaan, zelfs al zou
■het willen praten.
Dus dringt Eisenhower het Westen de
noodzakelijkheid op. om niet te aai ze
ilen maar voort te gaan op de ingesla-
gen weg ter afweer. Slechts zo kun-
1' ren wj) de jongste Amerikaanse verkla-
iring begrijpen en billijken. Deze open-
V hartige ontboezeming, die op zich zelf
door het Westen volledig kan worden
1 onderschreven, moet het Westen stimu-
I leren om aaneengesloten te blijven en
fw -nkelmoedlgen wij denken b v. aan
Frankrijk en de Westduitse socialisten
j een hart onder de riem te steken.
Laat dat dan de grote winst zijn!
Waakzaamheid en versterking
S.E.R. keurt adviezen
bedrijfsschappen goed
De Sociaal Economische Baad heeft
I ln zün vergadering van gistermiddag de
I adviezen en ontwerpen-algemene maat-
I regelen van bestuur tot" het instellen
van bedrijfschappen voor het schilders-
I bedrijf, het stucadoorsbedryf, het steen-,
kunststeen en houtgranietbedrijf iter-
razzobedrijfl en het steengaasstellers-
I bedrijf, alsmede het steenhouwersbedryf
goedgekeurd.
WEERBERICHT
Lagere temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
iVeel bewolking maar overwegend
droog weer Zwakke tot matige wind,
k.mpend naar Noord-West óf West.
Vannacht plaatselijk mist en hier en
Sdiaar lichte nachtvorst. Lagere tempe
raturen. (Opgemaakt te 10 uur).
!19 APRIL.
Zon op: 5.35 uur; onder. 19.44 uur.
Maan op: 9 06 uur. onder 153 uur.
Hoogwater te Katwijk teè 7 00 tn 19 28
Uur (20/4 te 7.47 en 20.23 uur).
Dit nummer beslaat nlt 10 pagina's
en een Bijvoegsel.
mogen met
De Nederlandse minister zonder por
tefeuille mr Luns heeft zijn instemming
betuigd met de rede van president
Eisenhower over de buitenlandse poli
tiek.
De Nederlandse regering, aldus de
minister, is het volledig eens met de
visie op de tegenwoordige wereldsitua
tie. die in de rede van de president zo
welsprekend is uitgedrukt.
Mr Luns verklaarde, dat de Neder
landse regering accoord gaat met de
principes, die door de president zyn ge
noemd voor het eindigen van de huidige
toestand en spanning tussen Oost en
West. en met de stappen, die hij voor
stelde om vertrouwen en vrede tussen
de naties, waar alle volkeren ter we
reld naar verlangen, te herstellen.
In een rede in het parlement heeft
mr Luns onlangs een verklaring afge
legd over de politiek van de vrije wereld
tegenover het Sovjet-bloe. die overeen
komt met de zienswijze van de Ameri
kaanse regering, ln het bijzonder waar
het betreft de noodzaak van een on
middellijke wapen-stilstand in Korea en
van het beëindigen van directe en in
directe aanvallen In andere delen van
Azië. als eerste stappen die wellicht
kunnen leiden tot een volledig politiek
vergelijk.
De reactie van de Sovjet-unie en van
China op de rede van Eisenhower wordt
met belangstelling afgewacht. Vurig
wordt gehoopt dat de regeringen san
Rusland en China door hun daden zul
len tonen, dat zij de principes, door
president Elsenhower gesteld, aanvaar
den.
De voorstellen van de regering der
Verenigde Stalen om een internationaal
fonds te stichten door besparingen, ver
kregen door ontwapening, hebben hier
grote aandacht getrokken en z.ullen
zorgvuldig dour de regering worden be
studeerd.
Het is welbekend dat de Nederlandse
regering sterk voor Internationale sa
menwerking en Europese eenheid op de
grootst mogelijke schaal is en de op
merkingen van de president, die een
uiting zijn van zijn bereidheid om een
bredere Europes samenwerking te be
vorderen, zijn daarom zeer gunstig ont
vangen.
De rede. welke president Eisenho
wer Donderdag gehouden heeft over
dc wereldvrede en dc vermindering
der bewapening, is slechts de inlei
dingsfase van een algeheel „vredes
offensief". aldus verklaarde- een
woordvoerder van het Witte Huis. die
niet wilde, dat zijn naam genoemd
werd.
De Amerikaanse regering, zo zeide hij,
is reeds met al haar ten dienste staande
mdidelen een actie begonnen om de
Sovjet-unie er toe te bewegen, haar me
dewerking te verlenen aan een doeltref
fend vredesplan.
Genoemde woordvoerder zeide voorts
nog, dat het denkbeeld van dit Ameri
kaanse „vredesoffensief" besproken is
met de republikeinse leiders in het con
gres en dat het plan aan de regeringen
van Groot-Bnttanruë en Frankrijk is
voorgelegd, die er „in algemene termen"
haar goedkeuring aan hebben gehecht.
Het pïan is grotendeels afkomstig van
de president, die er verscheidene weken
aan heeft gewerkt, alvorens het bekend
te maken, aldus de woordvoerder, die
hieraan toevoegde, dat de Amerikaanse
regering een zo ruim mogelijke bekend
heid aan de inhoud van Eisenhowers
rede heeft gee even.
Hij gaf tenslotte te kennen, dat mi
nister van buitenland-se zaken Foster
Dulles wellicht hetzelfde onderwerp zal
behandelen, wanneer hy heden een toe
spraak houdt voor de vereniging van
dagbladredacteuren.
verminderen
Dulles heefl na een bijeenkomst met
dc senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen aan dc pers ver
klaard dat het Westen zou moeien
voortgaan zich te versterken als Rus
land niet spoedig reageert op Eisen-
houwers vredesplan.
Dulles heeft met de commiss-.e ge
sproken over de defen- epjobiemen van
het Westen 111 verband met de Nato-
bijeenkomst, die volgende week te Pa
rijs gehouden wordt.
Hij zei dat het doel voor 1953 voor de
strijdmacht van het Atlantisch pact
waarschijnlijk ..aanmerkelijk hoger" zou
zijn dan dat voor 1952, dat 50 legerdivi
sies. ongeveer 4000 vliegtuigen en 1600
schepen Inhield De Nato-autoriteiten
hadden gemeld, dat het doel voor 1952
in hoofdzaak bereikt was.
.1953 zal een Jaar zijn. waarin de
Nato-plannen opnieuw zullen worden
bezen, rekcn'n? houdend met de ont-
wlkkt lins", aldus Dulles.
Vo'.zens een senator heeft Dulles in
de "naatscommissie voor buitenlandse
betrekkingen gezegd dat ratificatie van
het EDG verdrag thans waarschijn
lijker lykt dan in Januari.
Op een bijeenkomst van Schotse con
servatieven heeft premier Churchill
verklaard, dat hi) het vredesplan van
E.;enhower van ganser harte steunt
Hij sprak de geruchten tegen, dat hij
gebruik zou willen maken van de deze
j week gepubliceerde „populaire" begro
ting om voor het najaar verkiezingen
u t te schrijven ln de hoop zyn meer-
I derheid ln het parlement te vergroten.
Malan streeft naar
twee-tlerde-ineerderlieid
Tof veiligstelling apartsheids-
politiek
Het eindresultaat van de verkiezingen
in Zuld-Afrika is als volgt: Nationale
party 94 zetels; Verenigde party 57 ze-1
tels; Arbeiderspartij 4 zete's; Vertegen
woordigers voor de naturel en 3 zetels.
Over de zetel van het district Johan-
nesburg-stad zal later bij een tussentijd
se verkiezing worden gestemd. Dit- is
nodig geworden doordat de leider van de
Arbeidersparty. Christie, die z!ch voor
deze zetel hei kiesbaar had gesteld, aan
de vooravond der verkiezingen overleed.
In de nieuwe Vo'ksraad heeft de na
tionale party dus een absolute meerder
heid van 29 zetels. In de vorige raad was
haar meerderheid slechts 13 zetels
Wat het aantal stemmen betreft heeft
de nationale party echter ongeveer
611.000 stemmen gekregen tegen de ove
rige partijen tezamen ongeveer 766.000
stemmen.
Men verwacht dat gouverneur-gene
raal Jansen vandaag de leider der natio
nale partij, dr Malan. zal verzoeken een
nieuwe regering te vormen. Waarschijn
lijk zullen alle ministers uit de vorige
regering-Malan z tting krijgen in hëV
nletrwe kabinet Het fs echter «fWftfflïf
dat er een iportefeuillewisseling
plaats hebben.
Overwegend droog
Het K.N.M.I. deelt mede:
Op de Oceaan tussen IJsland en de
Azoren bevindt zich een krachtig gebied
van hoge luchtdruk. Een uitloper ervan
strekte zich vanmorgen uit over de
Nooidzee. Deze uitloper werd aan de
Noordzijde aangetast door luchtdrukda-
lingen, welke samenhangen met een
actieve storing, die in het zeegebied
tussen IJsland en Groenland is ont
staan. Deze staring heeft zich in de
afgelopen 24 uur in ongeveer Oostelijke
richting verplaatst en lag vanmorgen
voor de kust van Midden-Noorwegen.
Fronten, die dc depressie vergezellen,
naderen het Noorden van Schotland.
Deze fronten zullen gedurende het
weekeinde ons land dicht naderen.
Doordat in Scandinavië en op de
Noordzee dalingen van de luchtdruk op
treden. is een krimping van de wind
naar Noordelijke richtingen te ver
wachten. In velband daarmee zal de
temperatuur morgen iets lager zijn dan
vandaag
Weerrapporten
Op 19 Juni zal de nieuwe volksraad
•voo- het eerst bijeenkomen.
87 8 procent van het aantal stemge
rechtigde kiezers heeft zijn stem uitge
bracht In vergelijking met 1948 kreeg
nationale parti. 143.138 stemmen meer
de oppositiepartijen gezamenlijk 57 489
stemmer, minder De nationale partij
veroverde negen zetels od de verenigde
partij en moest er een aan deze partij
af taan, de arbeiderspartij behield de
zetels, die zij bezat.
Het blijkt, dat dc nationale party haar
overwinning te danken heeft aan een
omzwaai van de kiezers in Transvaal en
Oranje-Vrijstaat. De Kaapprovincie en
Na lal b'even zo goed als ongewiizigd
Van de twaalf nieuwe zetels, die een
gevolg zijn vanTecente reorganisatie van
de kiesdistricten, won de nationale party
er zeven en de verenigde partij vijf
Dr Malan verklaarde te Kaapstad, dat
hij nog 12 of 13 stemmen in de Volks
raad nodig had om zeker te zijn van een
parlementaire meerderheid van twee
derden ter verzekering van zyn apart-
heidswetgeving.
Als deze stemmen zouden kunnen
worden gevonden onder leden van de
oppositie, die bereid zijn oprecht de
apartheidspolitiek van de regering te
aanvaarden, zou dit het tlnde van alle
strijd over de rassenkwestie betekenen.
zo zei hii De tweederde meerderheid
had hij nodig om de souverelniteit van
het parlement te verzekeren,
aun
Er komt gang in tie Koreaanse
uitwisseling
Morgen nieuwe besprekingen
Morgen komen te Panmoendjon belde
partijen weer bijeen om de afgebroken
bestandsbesprekingen te hervatten.
Het Russische ministerie van buiten
landse zaken heeft Amerika meegedeeld,
dat de Noord-Koreaanse autontaitn
zeven Amerikanen zullen vrijlaten, die
door de communisten werden gevangen
genomen toen de Koreaanse oorlog uit
brak.
De Noord-Koreanen hebben verklaard,
dat drie Amerikanen, onder wie een
katholieke bisschop, zijn gestorven en
dat drie anderen, van wie twee katho
lieke geestelijken vermist worden.
De zeven die op vrije voeten worden
gesteld, zijn een katholiek geestelijke,
vijf methodistische zendelingen en een
vroegere ambtenaar van het Ameri
kaanse departement van buitenlandse
zaken.
Van de drie gestorvenen zullen de
Noord-Koreaamse autoriteitan de gra
ven trachten op ta sporen en zij zijn
106.4 millioen in Rampenfonds
Tot gistermiddag heeft het Nationale
Rampenfonds f 106 4 millioen gulden
ontvangen. Sinds eergisteren is er dus
weer f 400 000 bijgekomen.
Dc oorhangers, de armband en het
collier, die deze Engelse mannequin
draagt, vertegenwoordigen .een
waarde van 20.000. Zij werden
ontworpen ter gelegenheid van het
Kroningsjaar door Britse juweliers.
Deze juwelenset kent vele mogelijk
heden: men kan nl. de armband
verdelen in 12 verschillende stuk
ken. die weer als een op zichzelf
slaand juweel kunnen dienen. Ontel
bare diamanten werden verwet kt
in liet zich telkens herhalende
bloemmotief. In de hartjes van dc
bloemen werden deze gezet op
kleine palladium veren, die bij elke
beweging meetrillen en daardoor
nog meer schittering aan het geheel
geven.
Dc mannequin draagt dc tiara, die
men zich cr apart bij kan aanschaf
fen. het collier, dc oorvci sicringcn
n dc armband, bij een kronings
gewaad voor een Peeress.
Het communistische persbureau „Nieuw
China" heeft gemeld, dat het eerste
convooi niet-Koreaanse zieke en gewon
de krijgsgevangenen, die zullen w irden
uitgewisseld te Kae-ong is aangekomen.
De gevangenen droegen warme over
jassen en „straalden van vreugde", al
dus het bericht. Zij ziin ondergebracht
in een hospitaal, dat is ingericht in een
voormalig museum.
De Zwitserse regering heeft bekend
gemaakt, dat een besluit omtrent het
voorstal van generaal Mark Clark, dat
Chinese cn_Noord-Koreaanse krygsae-
vangenen. die niet gerepatrieerd willen
worden, onder Zwitsers gezag zullen
worden gestald, niet genomen zou kun
nen worden, voordat bekend is. dat de
gevangenen zelf met het voorstal in
stemmen.
In een communiqué voect de Zwit
serse regering er aan toe, dat bovendien
de gehele kwestie van de verplichtingen
en verantwoordelijkheid, d'e Zwitser
land op zich zou moetan nemen, ook
volledig moet worden verduidelijkt, al
vorens het voorstel zou kunnen worden
aanvaard
Een officiële wooidvoerder van de
Zuld-Koreaanse regering heeft te Poe-
san verklaard, dat Zuld-Korea zich zal
verzetten tegen overbrenging van niet-
communistische Koreaanse krijgsgevan
genen naar een neutraal land. „Deze
Gistermorgen heeft HM. Koningin
Juliana een bezoek gebracht aan de
tentoonstelling Maurits de Brazi
liaan". welke in het Mauritshuis in
Den Haag wordt gehouden.
HM. bij het portret van Maurits.
geschilderd door Johannes de Baer;
naast H.M. de gezant van Brazilië,
de heer J. de Souza Leao. Geheel
rechts dc directeur van hei Maurits
huis. Dr A. B. dc Vries.
Komt Amerika Laos te hulp?
Tienduizend Vietminh-opstandelingen
hebben gisteren strijd geleverd met
troepen van de Franse Unie. nadat zij
in 24 uur tyds 40 kilometer waren door-
S drongen in de staat Laos. Deze snel
bewegende strydmacht. de Oostelijke
tak van een tn drie richtingen lopend
communistisch offensief van Tonkin
uil. bevindt zich nu nabij de „vlakte der
ktuiken".
Waarnemers geloven, dat de strijd om
Laos zal worden uitgevochten op deze
vlakte der kruikeneen breed plateau
omringd door beboste bergen.
net Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft in een ver
klaring zijn sympathie betuigd met
het volk van I.aos en verklaard, dat
de Verenigde Staten middelen bestu
deren om Indo-China doelmatige mi
litaire hulp te verlenen om dc aan
val op Laos af te slaan.
Malik Russisch ambassadeur
te Londen
Naar te Moskou vernomen wordt,
heeft Engeland ingestemd met de be
noeming van Jacob Malik tot Sovjet
ambassadeur ta Londen, als opvolger
van Andrei Gomyko.
Malik was vroeger permanent verte
genwoordiger van de Sovjet-unie bij
de Veienigde Nat:es. In September van
het vorig jaar werd hij naar Moskou
teruggeroepen en na Stallns dood werd
hli plaatsvervangend minister van bui
tenlandse zaken.
krijgsgevangenen", zei hU. ..zijn broedeT*
van ons. die met ons onder democrati
sche wetten willen leven". Deze gevan
genen dienden na een bestand ;n Ko
rea te worden vrijgelaten. Als zij naar
een neutraal land gingen, zouden de
communisten kunnen proberen hen
naar communistische landen ta krijgen.
Oud-Leiden
lt bew. windstil 7 O
CHAPLIN IN LONDEN
Charles Chaplin heeft gisteren in
Londen, waar hö muistens drie maan
den zal blijven, kort na aankomst uit
Zw itserland, een vei klaring uitgegeveen,
waarin hij zegt niet naar de Ver. Sta
ten te zuilen terugkeren, omdat hij daar
sedert de oorlog het voorwerp van „leu
gens en boosaardige propaganda door
machtig? reactionnaire groepen" was
gf-eest Onder die omstandigheden kon
hij zijn werk in de Ver. Staten niet
voortzetten, zo zei hij.
Chaplin voegde hieraan toe. dat het
voor hem niet gemakkelijk was ge
weest de Verenigd? Staten, waar hij 40
Jaar heeft gewoond, vaarwel te zeggen.
Ditmaal een minder druk gefotografeerd punt uit
onze serie oude stadsgezichten van omstreeks
1900: het is de Turfmarkt, gezien uit dc
toenmalige Paardesteeg. Dc lolo is wederom
afkomstig uit de collectie Gocdcljce - Van der
Zanden.