LEIDSCH m DAGBLAD
Koningin Mary wordt Dinsdag in
Windsor-castle bijgezet
92ste Jaargang
DONDERDAG 26 MAART 1953
No. 27874
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Lelden - Giro No 57055
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f6.— per kwartaal: f0,47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie. 21507.
Churchill herdenkt grote
overledene
Koning Boudewijn naar
begrafenis
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
Het was zoel lenteweer met een zon.
die Londen voor het eerst sedert Maan
dag overgoot op de dag na het ver
scheiden van Koningin Mary. Toch
werd alom de rouw diep gevoeld. Vooral
was dit het geval in de nederig? wonin
gen van het havenkwartier en de povere
volksbuurten van het East End. In vele
arbeiderswoningen waren de gordynen
neergelaten en was zwart floers aange
bracht.
Er bestond een sterke band tussen de
overleden vorstin en dit karakteristieke
Londense stadsdeel. Zij kwam er vaak
op bezoek. Meermalen liet zij onver
wacht de klopper op een deur vallen, en
in geen woning weigerde zü een kop
thee.
Queen Mary zal volgende week Dins
dag in Windsor worden bijgezet in
de kapel van Sint George. De dienst
zal door 1500 personen worden bijge
woond. Aangezien het geen statiebe-
grafenis is alleen bestemd vooreen
regerend monarch zal het stoffe
lijk overschot per gewone auto naar
Windsor worden overgebracht.
Het was bovendien Koningin Mary's
laatste wens. dat zjj een eenvoudige
familiebcgrafcnis zou krijgen.
Koningin Maiy zal. gelijk gemeld,
rusten naast haar echtgenoot, die haar
17 jaar geleden is voorgegaan en bu
haar zoon George VI.
De laatste maal dat Londen eën be
grafenis zag van de weduwe van een
Brits monarch, was in 1925 by het
heengaan van Koningin Alexandra, de
echtgenote van Eduard VII.
Zondag mid lag zal de baar van ko-
ningir Mary worden geplaatst in de
historische Westminster Hall. welke aan
het Lagerhuis grenst. Het stoffelyk
cverschot zal daar tot Maandagavond
op de katafalk m statie liggen om het
pubiek gelegenheid te geven de laatste
eer te bewoon.
Dertien maanden geleden brachten
horderd du^euden daar een laatste
hulde aan Koning George VI.
Koningin Elizabeth heeft één
maand hofrouw voorgeschreven Konin
gin Mary was altijd tegen lange hof
rouw.
De kroning en de daaraan verbonden
feestelijkheden zullen op normale wijze
doorgaan.
OFFICIËLE HEHDENKING
De beide huizen van het parlement
kwamen gistermiddag bijeen om een
adres van rouwbeklag tot de Konink
lijke Familie te richten. Iedereen was
in het zwart. In het Lagerhuis sprak
Churchill onder diepe stilte een korte
herdenkingsrede uit.
Dit was, zeide hij. allerminst louter
een formaliteit. Geen vorstin sinds Vic
toria was meer universeel geliefd als
Koningin Mary. De indruk dat zij. die
in een tijd van strengere conventies
was opgevoed, vijandig zou hebben ge
staan tegenover de moderne wereld, was
volkomen in strijd met de waarheid, al
dus Churchill. Koningin Mary was al
tijd toegankelijk voor jonge mensen en
stond open voor nieuwe denkbeelden
Attlee sloot zich bij deze woorden ai
fer aan herinnerende dat Koningin
Mary met duizenden eenvoudigen uit
het volk persoonlijk contact heeft
had.
In het Hogerhuis stelde de leider van
de oppositie, lord Jowitt. hoe Koningin
Mary hem eens verweten had, dat hij
te ouderwets was en niet met zijn tijd
meeging.
Voor de radio hield Churchill gister
avond eveneens een herdenkingsrede.
aarin hij in suggestieve, gebeeldhouw
de bewoordingen een karakterschets gaf
an Koningin Mary, en tevens de sociale
ichtergrond belichtte van baar lange
evensperiode, welke de regeringen van
,?s monarchen omspannen heeft
De BBC zond 's avonds een naticnaal
radioprogramma uit, dat o a. een keuze
bevatte uit muziek, welke koning
Mary altijd graag hoorde, terwijl o
een toneelstuk ten gehore werd ge
bracht van Noël Coward, dat een beeld
geeft van het tijdsgewricht waax'n zij
leefde.
De leden van de Koninklijke Familie
woonden gisteren een herdenkingsdienst
bij in Marlborough House, geleid door
de aartsbisschop van Canteibury.
De enige nog in leven zijnde broeder
van Koningin Mary, de 78-jarige graaf
van Athlcne. bevond zich in Kaapstad
toen Koningin Mary overleed. Hij en
zijn echtgenote, prinses Alice, keren p;r
schip naar Engeland terug en missen
daardoor Q? begrafenis. Om gezond
heidsredenen mag de graaf niet terug
vliegen. zoals hy haa gewild.
Ook toen Koning George VI stierf,
ken de graaf van Athlone niet bij de
begrafenis zijn, omdat hij toen in Ja
maica was.
Waarschijnlijk zal prinses Margaret
afzien van het bijwonen van het huwe
lijk op 9 April van prinses Josephine-
Charlotte en prins Jan van Luxemburg.
Koningin Boudewijn van Belgie. die
afwezig was bij de begrafenis van Ko
ning George VI. hetgeen bijna leidde
tot aftreden van de Belgische regering,
zal thans voor de begrafenis van koning
Mary naar Londen komen.
Voetbalteams spelen deze week met
rouwbanden om de arm. De boa trace
en de Grand National gaan Zaterdag
gewoon door.
EEN AARDIGE ANECDOTE
Dit verhaal kan nu verteld worden
nu Koningin Mary is overleden.
Zij b?.sloten ook de Koningin, Konin
gin Mary, te vragen het schip te water
te laten.
Sir Bates, president van de Cunard.
kreeg een audiëntie bij Koning George V
en zei hem. dat men besloten had het
schip te noemen naar „een van de edel
ste koninginnen van Engeland".
„O", zei de Koning, „dat zal Hare
Majesteit plezier doen".
Het was een vergeeflijke vergissing,
de hoge dunk. die de Koning van zijn
gemalin had, was zeer goed bekend.
Sir Percy Bates slikte toen de naam
„Victoria" in en de Cunard Line be
waarde het geheim. Koning George zal
wel nooit geweten hebben dat hij het
schip de naam Queen Mary' heeft doen
aannemen. (U. P i
Het gaat over het schip dat haar
naam draagt en dat zij op 26 September
1934 heeft te water gelaten. (De „Queen
Mary").
Het schip had onder het bouwnum-
mer 534 s?dert 1930 op de helling ge
legen van de werf van John Brown aan
dc Clyde.
Toen het schip 'zijn voltooiing nader
de, besloten de directeuren van de Cu
nard Line het schip „Victoria" te do
pen, volgens de ononderbroken traditie
van de Cunard Line om namen te kie
zen eindigend op „ia".
Italiaanse fascisten in actie
(Telegrafisch van onze Romeinse
correspondent)
Gisteravond drong een dertigtal jonge
fascisten het Palazzo del Drago, waar
het British Council gevestigd is. binnen.
De blibilothecaresse. mej. Sybill Smith,
werd mishandeld, dooh slaagde er in de
politie te waarschuwen, voordat de tele
foondraden werden doorgesneden.
De indringers beschadigden vele boe
ken en staken enige prachtige zalen van
het zeventiende eeuwse paleis in brand.
Gelukkig verscheen spoedig de brand
weer. die de schade wist te beperken.
Toen de politie kwam, waren de daders
reeds verdwenen.
Diezelfde avond werden door fascisti
sche jongelui ruiten ingeworpen van het
gebouw van de British European Air
ways. De daders (studenten) waren tot
deze uitbarsting gekomen naar aanlei
ding van een te Triest door een Ameri
kaans-Britse rechtbank uitgesproken
oordeel over fascistische onruststokers
en betogers.
Terwijl belangstellenden het bulle-1
tin betreffende de dood van Konin
gin Mary aan het hek van Marl-1
borough House lezen, wordt de
wacht afgelost.
Yon Balluseck veroordeelt
sovjet-systeem
Weerrapporten
Individu is „staatsbezit"
De permanente afgevaardigde van
Nederland by de V. N D. J. von Bal
luseck, heeft in de politieke commissie
van de algemene vergadering der V N.
verklaard, dat de „vrije wereld" aan de
vluchtelingen uit Oost-Europa de steun
moet geven, die deze nodig hebben.
Spiekend in het debat over de Tsje-
choslowaakse klacht, dat de V. S zich
mengen in de binnenlandse aangelegen
heden van Oost-Europese landen, zeide
Von Balluseck. dat de ware betekenis
van deze klacht is. dat „personen ach
ter het IJzeren Gordijn steeds meer de
vrijheid buiten dit gebied verkiezen".
Indien dit niet het geval was, zou er
geen vluchtelingenprobleem bestaan,
met alles wat hiermee samenhangt.
Aangezien communistische leiders an
deren beoordelen volgens hun eigen
maatstaven, kunnen zij dit niet begrij
pen. aldus de Nederlandse afgevaar
digde.
„Zü zeggen, dat ieder, die het niet
eens is met hnn gezag, een verrader
Is. die moet worden vernietigd of naar
verafgelegen plaatsen gestuurd voor
een „herscholing". In een sovjet
staat is vrij denken, vrij spreken, vrü
schrijven vergif en ontoelaatbaar.
Sovjet-sprekers -schrijvers en -den
kers mogen alleen officiële leerstellin
gen uitleggen. Hieruit volgt, dat de
individu bezit is van de staat, of beter
WEERBERICHT
Weersomslag
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met enkele
buien. Matige tot krachtige Westelijke
tot Noord-Westelijke wind. Vannacht
geen nachtvorst: morgen overdag veel
kouder dan vandaag. (Opgemaakt te
10 uur).
27 MAART
Zon op: 6.27 uur; onder- 19 05 uur.
Maan op: 16.06 uur: onder: 520 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.58 en 14.11 u
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
De Hertog van Windsor, gefoto-
giafcerd na het bezoek, dat hij aan
Marlborough House bracht, even
nadat zijn Moeder ivas overleden.
de
aldus Von Balluseck.
Als voorbeeld van het verschil van
opvatting dienaangaande tussen het
Oosten en het Westen noemde spr. Ne
derland. Het merendeel van de Neder
landers, zo zeide hij, verafschuwt het
communisme. Er bestaat, echter een
kleine communistische partij, die in het
parlement is vertegenwoordigd en de
zelfde rechten geniet als de andere
partiien. „Onze communisten", zo ver
volgde de Nederlandse afgevaardigde,
.kunnen vrijelijk spreken, vrijelijk
schrijven en critiek oefenen op de rege
ring; zü kunnen zelfs op wettige wijze
naar de sovjet-unie emigreren, hetgeen
het merendeel van hen echter niet
graag schynt te doen. Niemand zal hen
verhinderen te gaan.maar misschipn
zullen de sovjet-leiders dit wel doen.
omdat de eventuele gegadieden. hoewel
communist, wellicht dc erfelijke ken
tekenen zouden vertonen van een volk.
dat zeer individualistisch is en zeer ge
hecht aan de rechten van de mens".
Een vertegenwoordiger van nationalis
tisch China toonde zich verbaasd, dat
de klacht is ingediend door Tsjecho-
Slowakye. „een slachtoffer van de meest
brute sovjet-agressie".
De Britse afgevaardigde sir Glad-
wyn Jebb verklaarde o.m.: „Wii kun
nen en mogen niet zeer optimistisch
zyn ten aanzien van dc betrekkingen
tussen de democratisehe mogendheden
en de sovjet-gToep, indien haat en
vrees de plannen van het cnmir
tische blok blijven beheersen".
Hierna beschuldigde de Wit-Russi-
sche vertegenwoordiger Kiselof de V. S.
er van „militairen te hebben gerecru-
teerd uit de gezworen viianden der
volksdemoera tieën
De Zuidslavische afgevaardigde Mates
was van oordeel, dat de landen, die
voortdurend dergelijke kwesties uit pro
paganda-motieven aan de V N. voor
leggen. geringe belangstelling tonen voor
het verminderen van de spanning in de
wereld. Hii voeede hieraan toe, dat de
soviet-druk op Zuid-Slavië niet vermin
derd is.
Alexis Kyroe «Griekenland» verklaar
de. dat de hoop op een koersverande
ring van het soviet-blok te niet is ge
daan door de felle woorden van Gro-
mvko in de politieke commissie
De Amerikaanse afgevaardigde Cabot
Lodge wees er op. dat het enige aspect
van het vluchten van mensen uit de
communistische staten, dat veroordeling
verdient, het feit is, dat het tot deze
uitwükpo«*ineen on erote schaal is ge
komen. „Een dereeliik vraagstuk lost
men niet met grenscontrole op Wan
neer in een land de rechten der staats
burgers worden miskend, ontstaan er
grote spanningen Fën van de bewijzen
voor het bestaan hiervan vindt men
ln de ontvluehtingSDOglngen
De hoon. elders in vrilheid te kunnen
leven, werkt als een magneet waardoor
tallozen ln de communistische staten
zich aangetrokken gevoelen", verklaar
de hü.
Voor Rampenfonds
85.6 millioen
De stand van het Nationaal
Rampenfonds was tot op gister
avond f 85,6 millioen. Sinds Dins
dagavond is er een half millioen
gulden bijgekomen.
Actie der Franse
communisten mislukt
De pogingen van Franse communis
tische zude om protestdemonstraties te
houden tegen de jongste regerings
maatregelen tegen de communisten
zijn gisteren vrijwel op niets uitgelopen.
Slechts in de haven van Bordeaux
werd drie uur gestaakt in antwoord op
een oproep van het «communistische
algemene vakverbond «C.G.T.).
De politie ls er inmiddels nog niet in
geslaagd om de verdwenen vakbonds
leider Frachon aan te houden.
Drie van de Dinsdag aangehouden
communisten hebben hun advocaten
verzocht, cr bij de autoriteiten op
te dringen, dat zij ln voorlopige vrij
heid worden gestold De betrokkenen -
de vakverenigingsleiders Tollet en Mo-
lino en de hoofdredacteur van l'Huma-
nitë. Stol - zeggen, dat zij op politieke
gronden worden vastgehouden.
LABOUR NEEMT HET OP VOOR
ROOD-CHINA
Shin well, de Labour-oudminister va
defensie, zal in het Lagerhuis de m
nister van buitenlandse zaken. Eden,
verzoeken, „dringende stappen te doen
bij de Amerikaanse regeling om de op
leiding van Chinese nationalisten voor
een landing op het Chinese vaste land
te doen staken daar een dei-gelijke
operatie de pogingen van de regeringen
der V.S. en Engeland om een wapen
stilstand in Korea tot stand te brengen
slechts ln gevaar zou kunnen brengen.
De Amerikaanse Senaat heeft
stemming over de benoeming v
Charles Bohlen tot ambassadeur in
Sovjet-Unie tot morgen uitgesteld.
De groep van McCarthy verzet zich
tegen bekrachtiging van de benoeming,
j Senator Bridges noemde Bohlen tij
dens het debat „de exponent van de po
litiek van sussen en in bedwang hou-
I den «containment".
Wanneer Bohlens benoeming bekrach
tigd wordt, zal de zaak in de gehele we-
i leid schade lüden. aldus Bridges.
Senator McCarthy zeide. dat Bohlen
j een belaneryke rol speelde bij het „ver-
j raad te Yalta", dat tengevolge had
„het verraad van onze Poolse en Chi
nese bondgenoten" Uit niets bleek, dat
j Bohlen ooit „het internationale com
munisme" had bestreden.
De algemene vergadering der V.N., die
oorspionkelijk voor Pasen zou zijn ge
ëindigd. zal haar werk na een Paasreces
van vier dagen voortzetten
Men verwacht, dat zü 15 April de
huidige zitting zal opheffen.
WETSONTWERP INZAKE
FASCISTISCHE LEIDERS IN
ITALIË VERLENGD
De Italiaanse Kamer van Afgevaar
digden heeft met 259 tegen 243 stem
men een wetsontwerp goedgekeurd,
waarbü het verbod voor fascistische
leiders om zich candidaat te stellen
voor parlementsverkiezingen voor vüf
jaar wordt verlengd
De christen-democratische partü ver
zette rich tegen het wetsontwerp, dat
van linkse zijde was Ingediend. Enige
christen-democraten stemden er ech
ter voor.
Het gaat thans naai' de Senaat.
Dc politic in Parijs heeft huiszoe
kingen gedaan bij de Communisti
sche Partij en enige leden van deze
partij gearresteerd. De documenten,
die werden aangetroffen in het
hoofdkantoor van de C.G.T. in tic
Rue Lafayette en in onderafdelin
gen. werden in beslag genomen.
De papieren worden uit het gebouw
gedragen door rechercheurs, terwijl
politic-agenten een haag vormen
van de deur. tot de vrachtwagen,
waarin de documenten zullen wor
den vervoerd.
Nationale
Feestdag
MEN kan bezwaarlijk op grond van
de sinds de Bevrijding opgedane
ervaring volhouden, dat de viering
van de 5de Mei ais Nationale Feestdag
een overweldigend succes ls geween
Het h?uglilk feit der Bevrijding :-o 5
Mei 1945 ls ln de eerste, algemene bele
ving op de eerstvo'gende dagen .n elk
huls, in e'.ke steeg cf straat, in eik ge
hucht dorp of stad spontaan en uitbun
dig gevierd, zonder dat daarvoor enige
voorbereiding nodig was.
Iedere zichzelf respecterende steeg,
straat of laan achtte het zich daarna
aan het simpele feit van haar bestaan
verp'icht om het in de volgende weken
en maanden nsg eens maar nu ter
dege voorbereid over te doen En waar
het geld toentertijd weinig waarde had,
deed zich tot en met Augustus a om ln
den lande in snel'e opeenvolging het
verschilnsel voor. dat veelal zëér kost
bare feesten werden georganiseerd, die
alleen ln onze goede stad ve e tiendui
zenden guldens hebben gekost.
WIJ ZEGGEN daarvan geen enkel
woord kwaad: er was na zóvele
Jaren van vrijheidsberoving en
onderdrukking de psychologisch volko
men begrijpe'ijke behoefte om zich uit te
leven en ln ééa aaneengesloten feestroes
een uitweg te zoeken voor ai het jaren
lang opgekropt; leed.
GELEIDELIJK keerden de spreek-
woordeluke Hol.andse bezinning en
nuchterheid terug en zü vonden
medio Augustus 1945 in onze stad vorm
in de cpr.chtinz van een 5 Mei-Vereni
ging. welke zich enerzijds ten do?I ste'de
jaarlijks het feit de- Bevrijding feestelijk
te vieren, doch anderzijds vooralsnog in
meerdere mate de behoefte om od d:e
datum hen te gedenken die in de strijd
voor de vrijheid het hoogste offer, dat
van hun leven, brachten. Bovendien
achtte het bestuur dier vereniging, daar
in gerugsteund door de uitspraak van de
meerderheid van een algemene leden
vergadering. de omstandigheden waarin
ons land en volk toentertüd verkeerden,
niet van dien aard. dat zij althans
niet in de eerste jaren een feestelijke
viering rechtvaardigden.
Waar hier ter stede onmiddellyk na de
Bevrijding ook reeds een comité was op
gericht dat zich uitsluitend een plech
tige Dodenheroenking ten doel stelde en
het stellig ongewenst was. dat twee or
ganisaties en zeker op dit gebied
naast elkaar werkzaam zouden zyn. werd
contact opgenomen, dat al spoedig leid
de tot een fusie, waardoor in de afgelo
pen Jaren het accent van de herdenking
der Bevrijding uitsluitend is gevallen op
een plechtig eerbetoon aan de gesneu
velden en andere oorlogsslachtoffers
WIJ GELOVEN de plank met ver
mis te slaan, wanneer wij stellen
dat de activiteiten der Bevrij-
dingscomité's elders in den lande in
grote lijnen overeenstemmen met de
gang van zaken in onze stad
Wèl proclameerde de Nederlandse re
gering al heel kort na de Bevrijding de
5de Mei tot Nationale Feestdag, doch
tot een werkelijk georganiseerd of spon
taan en uitbundig feestbetoon is het
nergens gekomen. Deze ontwikkeling
heeft onze regering, zoals wij dezer da
gen berichtten, zich doen afvragen of
het niet wenselijk ware de herdenking
der Bevryding op 5 Mei te combineren
met de v.erlng van Koninginnedag o®
30 April, daarbij mede gelet op de over
weging dat gezien de uiteenlopend? tijd
stippen van de bevrijding van diverse
de'.en van ons land. het uitermate moei.
lÜk was aan de viering op 5 Mei een
waarlyk nationale, zinvolle betekenis te
geven. De Stichting van de Arbeid zal
daarover desgevraagd dezer dagen haar
advies geven, doch het schünt we! In de
bedoeling te liggen deze combinatie
rpeds dit jaar tot stand te brenzen H?t
lijkt ons juist gezien dat de Dodenh'--
d'nk ng aan de vooravond van de 5de
Mei in geen enkel opzicht wordt aan
getast.
ZOALS te verwachten was. lopen de
meningen over dit plan van de re
gering sterk uiteen Er zü" er. die
het van grove ondankbaarheid vinden
g-migen dat het Nederlandse vo.k ln de
nfge open jaren n:et in staat is gebleken
p?n passende vorm te vinden voor een
fe-ste!yke viering van de Bevrüdin?. Er
rijn er die nog verder gaan en in dit ver
band h?t woorj „beschamend" gebrui
ken daarbil betogend, dat ons volk aldus
'auw reag-rfnd. zich die Bevrijding niet
waardig font.
Wij behor-n met tot dezulken. Wij wa
ren. zyn en blijven vooralsnog van me
ning. dat ens .volk er zeker de eerste
Jaren vee! verstandiger aan doet om met
inspanning van a'le krachten te werken
aan zijn econom sch hers el en de wede'.
opbouw dan door zijn vreugde over de
Bevrijding cp 5 Mei te demonstreren
door het afsteken van vuurwerk, hoe
graag wii daa - overigens naar kijken
Een derge'ijke insteJ'ing getuigt oi.
allerminst van ondankbaarheid of van
gebrek aan eerbied jegens de nagedach
tenis der oorlogsslachtoffers tot welke
cat-gorle die ook behoren
Wij geloven juist' integendeel.
Het erote woord „beschamend" ware
op zyn p'aats. wanneer de laatste fac
tor. de Dodenherdenking, in het ceding
z«ou komen, doch daarvan is terecht geen
sprake.
Dit wil niet zeggen, dat wij op den
duur principiële herwaren zouden heb
ben tegen een feestelijke herdenking
van het historisch ro ongemeen-he-
l.mgTyke feit onzer bevrijding on 5 Mei
maar voorlopig geven wij toch de
voorkeur aan het thans door «le rege
ring voorgestelde combinatie-plan. ge
amendeerd in die zin. «lat wü er dan
geen halve, maar een héle waarlijk
Nationale Feestdag van zouden willen
maken.
Weliswaar zal dit zeker dit Jaar plaat
selijk enkele moeilijkheden van organi
satorische aard veroorzaken, waar dit
maal voor het eerst door twee verschil
lende bestuurscolleges een gescheiden
feestviering is voorbereid, doch bil we
derzijdse bereidheid tot samenwerking
moet daarvoor een oplossing gevonden
kunnen worden.
En wat dat afzonderlijke bevrijdings
feest in de toekomst betreft: Per sa'do
zijn er meer dan drie eeuwen overheen
eezaan voordat men in de Sleutelstad
kwam tot een feestelyke viering van
Leiden* ontzet!
„Zolang zouden wij evenwel ook weer
niet willen wachten....
