POORTEN OPEN voor de LENTE Schuchtere tekenen van nieuw leven 92ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 13 Maart 1953 Derde Blad No. 27863 FLORA 1953 Inbraak in Hilversums logement pen om zoveel mocelnk mensen op dit door haar verzorgde terrein van de lente te doen genieten. Het is een vak- en pu- bliektentoonstelling. die er op uit is de Hollandse bloembol, exponent van de expositie, maar ook sieraad van iedere tuin in ons land en over de grenzen, aan te prijzen. De tentoonstelling brengt ook dit stre ven, naast de simpele schoonheid van de lente zonder meer, treffend in beeld. Een internationaal tintje is aan de expo sitie gegeven door de opneming van bui tenlandse inzendingen. Een „handels element" blijkt uit de talloze wijzen, waarop „reclame' wordt gemaakt. Niet alleen voor de bloembol, ook voor alle takken van de nationale economie, die daar ook maar in de verste verte mee te maken hebben: vervoeisorganisaties te land, ter zee en door de lucht, toerisme, emballage-firma's, alle industriële be drijvigheid. die iets te maken heeft met tuinen en parken, en zovele andere tak ken van bedrijf, die ook maar enige band met Hollands lente kunnen leggen. In Erehal kon Koningin volle voorjaarsweelde aanschouwen (Van een onzer redacteuren) Koningin Juliana heeft hedenmiddag de poorten geopend voor de lang verbeide lente. De poort van een der twee Hollandse voorjaarstuinen, de Flora, werd door haar wijd geopend voor de meer dan een millioen liefhebbers van kleur, charme en schoonheid, die in de komende maanden in de lentetuin achter de duinstrook op een ontvangst met open armeji kunnen rekenen. Die lentetuin liet er buiten de beschutte plaatsen van kas, paviljoen en een enkel hoekje in de luwte onder de vrije lucht nog maar schriel uit. Zowel in Flora als in die tweede lentetuin de Keukenhof te Lisse, die volgende week door de vader van de ouderdom, dr Drees geopend zal worden. Maar in beide tuinen laat de lentegodin Flora, zij het in een kunstmatig make-up, haar schoonheid reeds bewonderen: in de Erehal op het Floraterrein was voor de Koningin en de vele anderen bij de openingsplechtigheid reeds veel te bewonderen, in de kassen en beschutte hoekjes van Keukenhof zal dat volgende week niet anders *'i"- De poorten voor de lente zijn opengegooid, het „Flower Festival of Holland" heeft vandaag zijn aanvang genomen, kilte en kaalheid ten spijt. Accent op minst frequente manifestatie Merkwaardig is. dat het accent van Hollands lentcweelde dit jaar op Groe- nendaal in Heemstede valt. Wie.de ver houdingen in het bollenvak kent. zal dit echter niet verwonderen. Flora is de tra ditionele vaktentoonstelling, die "regle mentair eens in de tien jaar gehouden wordt. In deze tentoonstelling pleegt liet „vak" in alle onderdelen, meestal in organisatorisch verband, zich uit te leven en een blijk van kunnen te geven voor landgenoten en bovenal buitenlan ders Vandaar dat deze tentoonstelling meer dan bv. Keukenhof ook andere secties van de sierteelt tot zich trekt. De Flora echter is min of meer ver drongen door het na-oorlogse fenomeen van de Keukenhof, de jaarlijkse volle- piondsexpositie in Lisse. die zich in korte tijd wereldfaam heeft verworven Die Keukenhof beleeft een lustrum, ter wijl de Flora, minder fenomeen door een kleinere frequentie, dit jaar eerst voor de derde maal gehouden wordt: voor het eerst ln 1910, in 1925 en in 1935 daarna, en door de oorlogs- en weder- opbouwomstandigheden eerst thans in 1953 voor de vierde maal. Verheugend Is, dat Keukenhof, met jongere, op omvangrijker, zij het niet langere historie bouwende, onstuimiger traditie de eer gelaten heeft aan de „Takexpositie" in volle omvang, die de naam draagt van de lentegodin, de Flora, met wie de Lisser lentetuin een partnerschap heeft gevormd voor het „Flower Festival of Holland". Niet anders dan verheugend, zowel cp zichzelf als in aanmerking genomen de omstandigheden, is het, dat Ko ningin Juliana hedenmiddag deze len tetuin in Heemstede heeft geopend. Rijk voor wie de lente waardeert Een lentetuin. waarin zo op de eerste blik nog weinig te bewonderen valt: een statig verspreid geboomte, waaronder open velden de warme lente- en zomer zon verbeiden, sierlijk aangelegde turf- molmbedden. waaruit schuchtere blad- toppen gluren, zitjes die zich erg voor- tildig schijnen te hebben opgemaakt, pi iceltjes die naar andere sfeer verlan gen dan thans op dit unieke tentoon stellingterrein te vinden is. Maar voor wie verder en nauwkeuriger ziet, praalt de lente reeds in volle •acht, niet alleen op kunstmatige aeding in couveuses als kassen en wa- enhuizen. doch ook onder de blote be nei, naslepen van de tergende winter trotserend. De crocussen toveren hier en daar weelderige kleuren in smalle bedden langs de voorna&mste wandelpaden, teerder en treffender kondigen zij de lente aan in enkele pulletjes tussen vei der winterse omgeving, ontroerend lieflijk springen zij uit tussen de harde stenen van de grote rotstuin, die in hoekige kilte de weerstand van de sei zoenwisseling tegen het nieuwe leven symboliseert. De lente IS er. voor wie zien wil. voor wie voelen kan en voor wie hart heeft Voor jonge schoonheid. Zakelijkheid naast schoonheid Niet alleen schoonheid echter be heerst deze expositie, ook zakelijkheid. De Algemene Vereniging voor Bloem bollencultuur heeft deze traditionele tentoonstelling niet ln het léven geroe- Als symbool voor het enorme be zoek dat de organisatoren van de Flora verwachten, troont voor de hoofdingang van het terrein een in drukwekkende „luchtbrug" voor voet gangers over de hoofdverkeersweg door de bollenstreek. Een tijdelijk bouwsel, woorop de Leidenaren sinds de afbraak van de voetbrug over het spoor bij de Rijnsburgerweg jaloers zullen zijn! (Foto Leidsch Dagblad'Van Vliet) Meer en rijker dan vroeger Het terrein van de tentoonstelling be slaat ditmaal 25 hectare, aanzienlijk meer dan de vorige tentoonstellingen, die in 1910. 1925 en 1935 resp. 200 000. 400 000 en 600.000 bezoekers trokken Van die 25 hectare wordt 2 hectare in be slag genomen door de vollecrondsten- toonstelling. gedeeltelijk op door boom groepen gesierd weideterrein, gedeelte lijk op bosterreln, doorsneden door beek jes en waterpartijen. Op de vijf over schietende hectare zijn binnen-exposl- ties ingericht, hoofdzakelijk van sier- tecltgewassen. waaronder uiteraard ae bloembollenteelt de hoofdtoon voert. In de Erehal. waarin de Koningin heden middag de tentoonstelling >pende, is een ruimte voor ontvangsten cn een ruimte voor permanente exposities in gericht. De daarbij aansluitende Bloe- menhal met een oppervlakte van niet minder dan 2000 vierkante meter wor den in de loop der komende maanden vijf binnententoonstelhngen georgani seerd, elk van circa tien dagen. Voorts zijn er de cxpositiepaviljoens voor in dustriële producten en de warenhuizen voor de andere takken van dc sierteelt. Behalve vele stands van industrieën en handelsondernemingen, is er ook nog een paviljoen ingericht door het Depar tement van Landbouw, waarin de over heidszorg voor de sierteelt tot uitdruk king wordt gebracht. Op de opening van de expositie door de Koningin hopen wij morgen nader terug te komen, waarbij wij ook een oor deel willen geven over liet vele. dat, ondanks de nog voortdurende heer schappij van Koning Winter, reeds thans te genieten valt van de schoon heid van de Lente-Koningin. Flora. (Foto Leidsch Dagblad Van Vliet) RECHTZAKEN De Indische Nederlanders in Indonesië Soms 50 a 60 mensen hijeen in ééngezinsliuis Naar totale verpauperisering Slechts 15% ging naar Republiek over n In de „grootste rotstuin von Europa" kleuren de crocussen reeds nu de barre winterse grond, waardoor paad/es slingeren, beek/es kronkelen en binnenkort honderdduizenden voet/e voor voetje zullen schuifelen om een niet teerder maar zeker weelderiger lentepracht te aanschouwen. Een bijna 3 jaar geleden in Hilver sum gepleegde Inbraak ls g.stermiddag v:or de Amsterdams Rechtbank behan deld. Onenigheid tussen een echtpaar, dat van sommige details od de hoogte was. leidde cr toe. dat de man. een 30- jange Hilversumse koopman, begin van dit Jaar de po.itie inlichtte Zo stonden gisteren terecht een 27- jange los arbeider uit Oss. met 8 ver oordelingen op zijn strafblad, en een 28- jange boomkweker uit Hazerswoudc. met 5 vroegere vonnissen. Beiden ontkenden de inbraak gep eegd te hebben. Zij gaven echter wel toe, dat zll ge- tipt" waren door de vrouw van de koop-1 man, een 26-jarige dienstbode, die zelf I wegens uitlokking terecht stond. Deze dienstbode had enige tijd ge- werkt in het logement van een 53-jarige Hilversum.se vrouw, wier man degenslik ker is. Zi| had. naar zij zelf toegaf, op een avond de beide verdachten nauw - i keunz ingedcht over dit logement. Enige Hjd later werd er inderdaad ingebroken waarbij enkele honderden gulden, vier Engelse bankbiljetten van een pond ster ling en een aantal Zwitserse polshorlo ges werden gestolen Als getuige gehoord vertelde de aan gever. dat zijn vrouw ln zijn bijzijn de beide verdachten had Ingelicht, doch i dat zij ook nog andere inbrekers dezelf- j de tip had gegeven. Tegenover hem had j een der verdachten later gezegd: „Dc buit is tegengeval'en Zijn vrouw vertelde echter, dat deze verdachte haar later gezegd had: .De kraak ls mislukt.' De Officier achtte het bewijs geleverd en eiste legen beide verdachten een jaar 1 Mr S. C- Gooszen. raadsman zeide Juri disch gezien niet voldoende bewijs aan wezig te achten. De president, mr J Meihuizen, liet een der verdachten daarna onmiddellijk m vrijheid ste'len. De tweede is voor een ander delict gedetineerd Tegen de dienstbode uit Hilversum eiste de officier vervo'gens wegens uit lokking 6 maanden. Zij verweerde zich door te zeggen, dat zil onder dwang van haar man had gehandeld. In a'Ie drie zaken zal de rechtbank op 20 Maart a s. uitspraak doen JAAR EN DRIE MAANDEN (M. A.) VOOR DIEVEGGE. Een iaar en drie maanden gevange nisstraf met aftrek lesde de Haagse rechtbank od aan een 32-iarige me vrouw uit Oegstgeest. Tegen haar was 7 maanden gevangenisstraf geëist omdat ze bii kennissen sieraden en geld zou hebben ent vreemd. De verd. ontkende hardnekkig. De aanwiizingen waren sterk, dat had de verdedigster mei. mr van Ommen toegegeven, maar deze meende echter dat verd. moest worden vrijgesproken. NADER ONDERZOEK IN ..HUWELIJKSZWENDEL". Verdacht van onliehting door huwe- litkszwendel stond voor de Haacse rechtbank terecht een koopman uit Den Haag Deze had aan enkele dames trouwbeloften gedaan en zou od onware verhalen geld hebben losgekregen. Dit werd bevestigd door een getuige, die vertelde dat hii haar had wnsgemaakt dat hii bii de LeHse firma waar hu in dienst trad f.10.000 per iaar zou verdie nen. Zijn hospita, die hem om. geld had geleend oodat hit in Leiden met een nieuw nnk zou kunnen beginnen, hield vol dat ze niets ten nadele van haar vroegere kostganger kon vertellen Zitn eeldachterstand was hii nu aan het af betalen De derde eetuiee. een verpleeg ster. was al met verd. in ondertrouw en vertelde desgevraagd dat zii alsnog met verd. zou trouwen. In tegenstelling met haar verklaring voor de politie vertelde zii nu dat hii haar direct had verteld dat hii in Leiden f 40— per week zou verdienen. Haar verklaring werd schrif telijk ODgenomen. omdat zii verdacht werd van meineei. De zaak werd hierop verwezen naar de Recht er-Commissaris voor het doen horen van verbalisant. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Over de barricades Op onze weg naar Flora in Heemstede vonden wij niet min der don zes plaatsen, waar de hoofdweg door de bollenstreek, Hollands lentetuin, gebarrica deerd is door opbrekingen. Wij kunnen ons eerli/k gezegd de laat ste jaren geen onder beeld meer herinneren bide aanvang von het bollenseizoen. Zeker, de overstelpende, steeds toenemende bollendrukte stelt hoge eisen oan die ene hoofdver keersader door Sassenheim, Lisse en Hillegom, aan welke weg te vens gedokterd moet worden als gevolg van verdwijnen van trom boon en aanleg van dubbel fiets pad. Maar de hele afgelopen zomer en de hele afgelopen win ter zijn wij nog niet zoveel bord jes wegversmalling„langzaam rijden", werk in uitvoering" etc. tegengekomen als toen wij ons naar de opening van Flora, het begin van het bollenseizoen be- go ven. De bollendrukte is nog niet be gonnen. Misschien is als vorige jaren de zaak weer redeli/k in orde als de grote stroom komt. Moor de kwartiermakersvan die moor al te graag geziene stroom, de ambassadeurs von het toerisme, moesten vanmiddag en moeten volgende week bij de opening van Keuknhof die barri cades nemen. En dat is treurig. Diep treurig. Het is een blamage en een schade post. Laten alle desbetreffende in stanties samenwerken om het deze zomer voor eikoor te krijgen. Opdot het bollenvok, dot zo fer vent streeft noar opening von grenzen en slechting von barriè res, ook van deze hinderpaal ver lost wordt in het volgende seizoen ueroaimvppc knè. Op de Ronde Tafelconferentie was, zoals ik reeds in mijn vorig artikel schreef, besloten, dat aan de Indische Nederlanders gedurende een periode van twee jaar na de souvereiniteitsoverdracht - practisch dus de jaren 1950 en 1951 - de gelegenheid gegeven zou worden om te beslissen of zij Nederlands staatsburger wilden blijven, dan wel „Warga Negara" d.i. Indonesisch Staatsburger worden. Wat er in deze jaren gebeurde, heeft er niet toe bijgedragen de toch al zeer geringe neiging om deze laatste stap te doen, te versterken, integendeel, heeft bij verreweg de meesten het inzicht bevorderd, dat er voor hen in dit land geen toekomst, hoè dan ook, meer mogelijk was. Een van de belangrijkste factoren, die in dit proces een rol hebben gespeeld, is de snel toenemende verarming van deze groep. Verschrikkelijke gevolgen \an het °Prollp'1 van de deelstaten en ae weinig elegante wijze, waarop zich In Maart 1950 kwamen de financiële dat voltrok, en vooral zij zagen hoe maatregelen van de Indonesische rege- j zelfs vele Indonesiërs uit hun funct.es ring los in het bijzonder de zg. geld- werden gedrukt, enkel en alleen omdat knipperijwaarbij nien plotseling over ze „coöperatoren" waren geweest, en hij slechts de helft van zijn geld beschik- j dacht daarbij: „Laat staan dan hoe het ken kon, en kort daarna een maatregel, mij als Warga Negara zou kunnen vcr- die men dan wel niet precies devaluatie gaan mocht noemen, maar die er toch op Zij ondervonden telkens en telkens neer kwam, dat de waarde van het geld weer ook wel omdat zij daar somtijds tot op een derde verminderd werd zelf aanleiding toe gaven hoe zij De gevolgen van deze maatregelen zijn door Indonesiërs zacht gezega! voor de velen, die toch reeds econo- onheus werden bejegend, en ook al wil- misch zo kwestbaar waren, kortweg ver- den zij wel. toch niet werden geaccep- schnkkelnk geweest teerd. omdat zij nu eenmaal beladen Niet alleen dat het kleine beetje waren met de erfenis van een koloniaal spaargeld, dat zij soms nog hadden, in verleden, waarvan juist zij veel meer de tijd van twee weken tot een zesde dan de import Nederlander, als exponent van het oorspronkelijke bedrag gesion- werden beschouwd, ken was, maar bovendien was het gevolg Zij merkten, dat het steeds moeilijker, van dit alles, dat de prijzen met een ja soms wel onmogelijk werd, hun kin- dergelijke snelheid naar boven schoten, j deren goed onderw ijs te laten geven, dat zelfs goed gesalarieerde mensen niet kortom, er was mets. maar dan ook meer rond konden komen Nu werden j niets, dat hen maar enigszins kon sti- salarissen nog wel eens verhoogd, hoe- j muieren, afgezien dan nog van hun wel meestal niet evenredig met de ver- peisoonlljke gevoelens, die hieroii ook hoging van het prijspeil, maar vele hun begrijpelijke en natuurlijke rol steunuitkeringen bleven op hetzelfde peil speelden, om het Warga Negaraschap te van vóór 1950. en daar dit over het al- aanvaarden, gemeen juist de meest kwetsbare trof. weduwen enzkan men zich de ernstige gevolgen hiervan gemakkelijk indenken. Daarnaast kwam de demobilisatie in Indonesië van talrijke jonge Indische Nederlanders, die in het K N.IL, had den gediend. Zij kregen een uitkering ineens en moesten verder maar zien aan de slag te komen. Een vak hadden ze niet geleerd, niet kunnen leren, daar ze direct na de Japanse capitulatie waren opgeroepen en voordien in het kamp of nog op school hadden gezeten. Het be trof hier dikwijls jonge gezinnen Aan de slag konden ze niet komen, het uit gekeerde geld was ln een minimum op geteerd. en daar stonden zy. Steeds moeilijker leven Maar ook voor hen, die nog een vaste betrekking hadden, werd het leven steeds moeilijker, zeker in de gezinnen met kinderen. Zo begon langzamerhand, in een gestadig sneller tempo, voor de een wat vlugger dan voor de ander, de verkoop van het vaak toch al scha mel bezit aan wat in Indonesië de „toekang botol". in Nederland de vodde- man. heet. De „toekang botol" koopt alles op als Zeker, het gevaar dreigde Toor hen, die een ambtelijke werkkring hadden, dat zij bij niet-aanvaarding deze be trekking direct na afloop van de ter mijn van twee jaar zouden verlic/en, hetgeen in veel gevallen ook geschied is. Maar zelfs dat kon de meesten er niet toe brengen de stap In het duister van het W. N.schap te wagen. En be grijpelijk. Want ais Nederlands staats burger bezat men toch nog wel een klein beetje zekerheid, xij het een schamele. Indonesisch staatsburger worden was onder deze omstandighe den voor een doorsnee Indische Ne derlander een volslagen sprong in het duister. Angst voor brodeloosheid Tragisch was het lot van hen. die ten gevolge van de oorlog alle papieren hadden verloren, en daardoor niet kon den bewijzen, dat zij Nederlander w aren. Mensen, die, om maar een willekeurig voorbeeld te noemen, er hun hele leven hliTzin^monö,o»e rep 'slaked, i»»» 1« »»- ruJèmt'u'niaar U kunt^iles aan hem kwijt, en op TnvTn dle deze wijze nog een tijdlang in Uw on- derhoud voorzien Maar eenmaal komt Georghuj Het vyfentwintigste um.., vaak vergeefs tegen de bierkaai van het ambtelijk apparaat vochten om het zo vurig begeerde Nederlandse paspoort te verkrijgen. Persoonlijk deden de ambtenaren vaak wat ze konden, maar het: „Ik mag miin bevoegdheden niet overschrijden". einde aan het bezit, als de laatste stoel, de laatste bultzak (matras) ver kocht is. en wat dan? Dan leeft men met zijn gezin tussen vier kale wanden op de lege vloer on der een dikwijls lekkend dak. Hoe lak heb ik dat niet gezien' En waai llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll licht en waterleiding, het schoolgeld van de kinderen, als die tenminste bij al die ellende nog naar school gaan? En dat allemaal in een land. waarin tot overmaat van ramp de rijstprijs soms steeg tot drie roepiah per liter en waar brood en melk onbetaalbare luxe-artikelen zijn. om van andere prijzen nu maar niet te spreken. Dit Is een beangsligend proces, dat nog steeds voortgaat en steeds groter vor men aanneemt, zodat men niet van verarming, maar beter van volslagen verpauperisering kan spreken. En hiermede gppaard gaat onherroe- I pelijk de demoralisering en degeneratie ivan de betrokkenen De fut gaat er uit. Velen geven het maar op en laten het verder maar komen zo het komt. De kinderen verwilderen Misdaad en bpn- j devormïng nemen toe. De huisvesting- problemen nemen vormen aan. waarbij die van Nedeilnnd eenvoudig in het I niet zinken In huizen, waar \roeger één gezin woonde, hokken nu vijf, zes en meer gezinnen bijeen. Vijftig en zestig mensen in één huis is geen uitzondering' De huizen worden niet meer onderhou- I den Alles ziet vuil en verwaarloosd, j Vaak zijn de ramen dichtgeplakt met papier of karton, omdat het glas ont breekt. een eindeloos trieste sfeer is het. w aann de mensen leven en de kinderen opgroeien. Sprong in het duister Niet alleen de verarming was het overigens, die de Indische Nederlanders, j ook hen. die nog in betere doen ver- J keerden, afkerig mankt van het Warga j Negara-schap De politieke en econo mische ontwikkeling van de Republiek j Indonesia was niet van dien aard, dat zij I vol vertrouwen de stap daarheen zouden vagen. Zij waren in de afgelopen jaren getuige en ook wel eens slachtoffer! van veel onlusten Makassar. Am- bon, om maar enkele te noemen, niet alle gevolgen daarvan ook op Jat a cn. op West-Java vooral. een zeer ernstige onveiligheid, zowel veroorzaakt door po litieke groeperingen, zoals de Daroel Is lam. als door zuivere roofbenden Zij I lazen iedere avond ln de krant van be rovingen. diefstallen, moord Zij waren getuige van ontelbare, telkens weer te rugkerende overvallen die het econo- I mische leven in steeds erger mate ont wrichtten. Zf) waren in het eerste jaar na dc souvereiniteits-overdracht getuige Toen het jaar 1952 aanbrak, met massa-ontslagen Tan hen. die geen W. N. waren geworden, en men de rekening kon opmaken, bleek dat niet meer dan circa 15°p de overgang naar de Republiek gemaakt had, en dat vaak nog uit angst, om niet direct brodeloos te worden. Heus niet uit overtuiging, dat dit de beste weg was! De overigen waren Nederlander ge bleven. en hiermee werd Nederland dus gesteld voor het benauwende vraagstuk, dat in den vreemde tien duizenden landgenoten onder uitzicht loze omstandigheden leefden, een vraagstuk, waaraan het niet meer zo achteloos als voorheen kon voorbij gaan. Over wat Nederland deed, naliet cn nog heeft te doen, is het laatste artikel gewijd. Ds J. G. J. VAN ITERSON. Het eerste artikel ln deze serie van drie werd gepubliceerd ln ons Blad tan Woensdag 11 Maart Red. L.D. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN Miirgarctha, d van W Mark e Reijden. C.eertrulda, d van A. F, van Erkcl en G S Ligtvoet; Joke. d v. J P Bonten bal en M E van Ovcrveld; Maria Elisabeth d. G J Zandvliet en N van der WeUdén; Jacobus, z van L Buljn én M. M van den Hoek; Johannes, z van J J. Chrlsplln en P. de Raad. Beroard'is Maria, z van F A M. Luvckx en \V G. tan der Wiel: AUda, d van A Klaver cn A Warmenhoven: Ludw-lna Maria Gerard a Maria Josepha. d. van P J Kortekaas en A Need. Adrlaan Louwerens. 7. van H. Rlkkers en C S Krantz. IJsbrand, z van D Dijkstra en K Groot. GEHUWD: J J H Cornellssen. wedn 90 laar 3. M, Heemskerk, zoon. 4 maanden: W Beek man, zoon. 7 maanden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 5