LEIDSCH
DAGBLAD
Stalin's toestand blijft onverminderd
ernstig
92ste Jaargang
DONDERDAG 5 MAART 1953
No. 27856
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0,47 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red.: 21507
Voortdurend wordt in Sovjet-Unie
gepleit voor behoud van eendracht
In een bericht van het Russische persbureau Tass, dat vanochtend om
4.25 uur te Londen werd ontvangen, wordt gezegd, dat de gezondheidstoe
stand van Stalin de afgelopen 24 uur slecht was.
De maarschalk verkeert nog steeds in diepe bewusteloosheid. Ademhaling
cn harlwerking blijven onregelmatig
In het bulletin wordt verder gezegd, dat de hersenbloeding die het ge
volg was van hoge bloeddruk en aderverkalking, het geheel van de her
senen schade heeft toegebracht. De voornaamste ademhalingsfuncties zün
belemmerd. In de nacht van 3 op 4 Maart is de bloedsomloop slechter ge
worden cn werden de symptomen van zuurstoftekort duidelijker. Door
verschillende behandelingen ging in de morgen van 4 Maart de ademhaling
wat beter maar in de loop van de dag ging de toestand weer achteruit.
Het ademhalingstempo werd 36 per minuut. De bloeddruk bleef hoog - 313
maximum en 110 minimum, met een onregelmatige pols van 108 tot 116.
In longen en buikorganen zijn de laatste 24 uur geen belangrijke wijzi
gingen geconstateerd. Het aantal witte bloedlichaampjes is naar verhou
ding toegenomen. De lichaamstemperatuur was maximaal 38.6.
Bij het aanbreken van'de dag woei van
het Kremlin nog steeds de nationale
ïla? in top. Gedurende de nacht was de
vla? door schijnwerpers verlicht.
Sneeuwruimers begonnen vanochtend in
ce stad een laag vers gevallen sneeuw
te verwijderen. Het leven gaat zijn ge
wone gang.
Een Londense specialist heeft ver
klaard dat uit het laatste bulletin blijkt,
dat Stalins toestand aanmerkelijk slech-
t.:r is geworden. „Het is onwaarschijn
lijk dat de patient het haalt. Het einde
kan elk ogenblik komen", zei hy.
GEBEDEN VOOR STALIN
Gelovigen van allerlei gezindten Rus-
Lsch-orthodoxen, Katholieken. Joden.
Latheianen. Mohammedanen en Boed
dhisten hebben in de gehele Sovjet-
Un.e gebeden voor de gezondheid van
S.alin. In de Moskouse kathedraal vulde
de menigte bijna het gehele gebouw. Pa
triarch Alexius prees de premier voor
hetgeen hij had gedaan voor het welzijn
van de kerk. Snikkende vrouwen en
niannen bogen zich in gebed voorover.
De graftombe van Lenin was als ge-
wr.onlljk voor het publiek geopend. De
gehele middag ging een lange file zwij
gende Russen over het Rode Plein om
de tombe van de stichter van de Sovjet
staat te bezoeken.
De Sovjet-minister van buitenlandse
z.iïen. Wysjinsky, was gistermiddag niet
aanwezig. toen het debat over Korea in
Ie politieke commissie der VN werd her-
i: De Sovjet-delegatie stond onder
kling van Zorin. die enige minuten
icor het debat begon arriveerde. Hu
hek ernstig en op de vraag, of Stalin's
r ekte enige invloed op de loop van het
debat zou hebben, antwoordde hu„Dat
Is een kwestie van minder belang".
Kort na Zorin kwam ook Zaroebin. de
Sovjet-ambassadeur in de Verenigde
S aten. het gebouw binnen. Op alle vra
gen van verslaggevers antwoordde hij
met een kort: „Geen commentaar".
Radio Moskou zendt geen lichte mu
ziek uit. Elk uur wordt het officiële bul
letin over het „grote ongeluk", dat het
land heeft getroffen, en de oproep om
„eenheid, geestkracht en waakzaamheid'
van de ministerraad en de partijleiding
herhaald. Ook de Oosteuropese radio
stations zonden gisteren de gehele dag
de officiële verklaring uit zonder enig
commentaar.
Het nieuws van Stalins toestand is In
a.le landen als een algehele verrassing
gekomen. Stalin had een jaar van grote
activiteit achter de rug. Hij speelde een
actieve rol bij het communistische par-
t.jconeres in de herfst van het vorige
hu sprak zijn eerste rede in meer
vier jaar uit. schreef wat Russen
beschouwen als een klassiek werk over
de economie van het socialisme en ont
ving persoonlijk een aantal buitenlandse
ambassadeurs cn ministers van buiten
landse zaken, die allen meenden dat hij
a goede gezondheid genoot.
Weerrapporten
Helsinki zwaar bew.
Oslo nevel
Stockholm licht bew.
Kooenharen mist
Londen mist
Amsterdam sehbew.
Brunei mist
Paril»
Warschau
R-rliin
frankfort
windstil -0 0
wnw 3 4 0
President Eisenhower gaf een verkla
ring uit, waarin hij zei. dat op dit ogen
blik m de geschiedenis de gedachten van
de Amerikanen uitgaan naar de gehele
bevolking van de Sovjet-Unie. „Afgezien
van de persoonlijkheid der regeringsper
sonen blijft ons gebed, dat de Almach
tige zal blijven waken over het volk van
dat uitgestrekte land om het de gele
genheid te verschaffen te leven in een
wereld, waar alle mannen, vrouwen en
kinderen in vrede en kameraadschap
onen", aldus Eisenhowers verklaring.
De president heeft geen officiële bood
schap van medeleven aan de Sovjet-am
bassade te Washington gezonden, gelijk
vele landen deden, w.o. Nederland.
DE OPVOLGING
In nauw met de Sovjet-ambassade te
Washington verbonden kringen ver
trouwt men er op. dat eventuele wyzi-
„en in de Sovjet-hierarchie vlot zul
len verlopen. Men verklaarde te menen,
dat Molotof automatisch Stalin zou op
volgen als premier, omdat hij eerste
plaatsvervangende premier is en dat
Malenkof Stalin zou opvolgen als secre
taris-generaal van de communistische
partij, aangezien hij plaatsvervangend
secretaris-generaal is.
In het algemeen vrezen officiële Ame
rikaanse persoonlijkheden, die Stalin te
Moskou hebben ontmoet en die dikwijls
met hem gesproken hebben, dat na hem
mannen of groepen aan de macht kun
nen komen, die minder „voorzichtig en
bezonnen" zijn. Diplomaten, die niet
wilden dat hun naam genoemd werd.
verklaarden, dat Stalin een zeer slim
en voorzichtig man was. Hij was gedul
dig en ontwierp zun plannen met in
achtneming van de gevolgen van zijn
besluiten. Het Politbureau oefende druk
op hem uit, doch die wist hu te over
winnen".
Zij voegden hieraan toe. dat Molotof
en Beria, gezien hun lange samenwer
king met Stahn, in het algemeen de
zelfde politieke lijn volgden cn op de
zelfde manier reageerden als Stahn.
Malenkof was voor hen echter de grote
onbekende.
Averell Harriman, die van 1943 tot
1946 Amerikaans ambassadeur te Moskou
was, heeft voorspeld, dat na het bewind
van Stalin „een periode van uiterste
spanning en terreur in geheel Rusland"
haar intrede zal doen. „Deze spanningen
zullen voortduren tot Stalins opvolger
zijn bekwaamheid kan bewijzen om de
Voor Rampenfonds:
70.7 millioen
Tot gisteravond is bij het Natio
naal Rampenfonds in totaal 70.7
millioen gulden binnengekomen.
partü, de geheime politie en het leger,
kortom het gehele Sovjet-apparaat, kan
beheersen. Onbeheerst optreden door de
nieuwe leiding op het Kremlin teneinde
de aandacht van interne problemen af
te wenden, kan ernstig gevaar inhou
den", aldus Harriman.
Frankrijk verwacht uitstel
E. D. G.
Parijse diplomatieke waarnemers
uiten de mening dat Stalins ziekte en
zijn daaruit voortvloeiend terugtre
den als leider der Sovjetrussische po
litiek, mogelijk zullen leiden tot een
nieuw uitstel bij het verwezenlijken der
plannen voor de instelling van een
Europees leger.
Franse afgevaardgden van alle po
litieke richtingen zijn algemeen van
gevoelen dat de Sovjet-Unie op een
viermogendheden-bijeenkomst „een
laatste kans" dient te worden gegeven,
voordat de Westerse mogendheden
uiteindelijk besluiten een (West)-Duit
se herbewapening goed te keuren.
Ook is men algemeen van oordeel dat
het gevaar voor een plotselinge Russi
sche aanval zal afnemen gedurende de
machtswisseling op het Kremlin, daar
Stalins opvolger is) hun handen vol zul
len hebben met het overnemen van het
toezicht op het reusachtige orgaan van
regering en party
De Franse tegenstanders van het
E D G.-verdrag zullen waarschijnlijk ten
volle gebruik maken van de stelling, dat
tot geen enkele onherroepelijke stap, zo
als een Westduitse herbewapening, moet
worden overgegaan, zolang men nog geen
zekerheid heeft gekregen over de bedoe
lingen van de nieuwe heersers op het
Kremlin.
Gistermorgen stoomde Hr Ms ..Piet
Hein", die terugkeerde uit de Ko
reaanse wateren, de thuishaven.
Den Helder binnen.
Velen stonden op de wal om het
schip en de opvarenden welkom te
heten.
Indrukken en verwachtingen
te Parijs
Gevolgen niet te overzien
correspondent telefo-
De berichten over Stalin wettigen de
verwachting, dat zun heengaan een diep
ingrijpende verandering teweeg zal
brengen in de hele gang van zaken in
de Sovjet-unie en daardoor, indirect, in
de ganse wereldsituatie. Dit kan onmo
gelijk worden ontkend, al weet dan ook
nog niemand of dat een verandering ten
goéde of ten kwade zal blijken. Het is -6res van October j.l„ waarbij Stalin zich
nu eenmaal een onweerlegbaar histo
risch feit, dat een dictator altyd uiterst
moeilijk te vervangen is en de meeste
tyranniën hebben daarom de tyran
nooit lang kunnen overleven.
Niettemin wordt het in Parus over het
algemeen onwaarschynlijk geacht, dat
door Stalin's dood het Sovjet-systeem
zelf onherstelbaar zou worden geschokt.
Hoewel uiterlijk de persoonsverheeriy-
king van Stahn de Hitler-verafgoding zo
mogelijk nog overtrof de Russische
dictator werd immers zijn volk afge
schilderd niet alleen als de gTootste stra
teeg, de grootste staatsman en de groot
ste denker, maar ook als de grootste ge
leerde en zelfs de grootste kunstenaar
van de moderne tud mag men na
tuurlijk toch niet vergeten, dat het Sov
jet-systeem, in tegenstelling tot het na
zisme of fascisme, nog altyd gegrond
vest is op een ideologie: het marxisme,
dat al een traditie van een eeuw achter
de rug heeft. Zo'n systeem behoeft
noodzakelijkerwuze niet te staan of te
vallen met één man, hoe groot zijn kwa
liteiten dan ook waren. En tenslotte
heeft Stalin indertijd op zun beurt Le
nin opgevolgd, die bu zun dood ook
onvervangbaar geleek. Direct op de dood
van Lenln. die merkwaardigerwijze ook
aan een hersenbloeding is bezweken, is
wel een uiterst felle machtsstrijd ge
volgd. maar daaraan is het regiem in
ieder geval niet ten gronde gegaan Bo
vendien mag men wel aannemen dat
Stalin zelf in zijn politieke testament
ook de opvolgingskwestie tot in details
geregeld heetf, wat overigens grote
WEERBERICHT
Aanhoudend rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met in de
tucht en ochtend byna overal laaghan-
fende bewolking of mist. Overdag
Plaatselijk opklaringen. Weinig wind.
Dezelfde of iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur»
6 MAART
Zon op: 7.16 uur; onder: 18 28 uur.
Maan op: 0.14 uur; onder: 8.31 uur.
Hoogwater te Katwyk te 6 25 en 18 42
Dit nummer bestaat uit 10 pagina'B
MINISTER ALEXANDER DENKT
ANDERS
De Britse minister van defensie, veld
maarschalk Alexander heeft in het
Britse Hogerhuis verklaard dat hu vol
vertrouwen ls dat de sUudkrachten in
Korea een grote doorbraak kunnen voor
komen. Er zün volgens de minister geen
tekenen die er op wijzen dat een groot
offensief op handen is.
Alexander deelde verder nog mede dat
de strydkrachten van de Verenigde Na
ties in Korea, met inbegrip van de Zuld-
Korcanen, 380.000 man aan gesneuvel
den. gewonden cn vermisten hebben ver
loren Het aantal gesneuvelden be
draagt 60 000
Gistermorgen heeft de directeur van
het Nationaal Rampenfonds. Lt.-
Gcn. P. Alons. in de gemeente Rid
derkerk cheque nr I. groot f.500. -
van het fonds uitgereikt aan het
getroffen gezin Pietcr Weeda te
Slikkerveer. Vele autoriteiten waren
hierbij tegenwoordig.
Pietcr Weeda (links) cn echtgenote
breiendontvingen de cheque uit
handen van Lt.-Gen. P. Alons
(rechts). Links van de Lt.-Gen. dc
burgemeester van Ridderkerk, de
heer A. M. Nieuwen/tuisen.
spanningen, vooral op de duur, weer
geenszins behoeft uit te sluiten.
Men neemt te Parus aan. dat de strijd
om de macht, die zoals het dokters
complot heeft uitgewezen al geruime
tud gaande was, in het bijzonder tui
sen drie figuren zal worden gevoerd:
Molotof Malenkof en Beria.
Van die drie figuren schijnt, volgens
Franse „Ruslands-experts", Malenkof de
meeste kansen te maken om de uitein-
deluke overwinning te behalen Hij was
het bijvoorbeeld, die op het partiicon-
weer eens in het openbaar vertoonde,
een beslissende rol speelde naast de
grote leider. Maar wie de teugels van de
regering, en vooral van het partyappa-
raat, waardoor in feite het land
wordt bestuurd dan ook over zal ne
men in ieder geval treedt er in Rusland
een geheel nieuwe ontwikkelingsfase in.
Alleen al door het feit dat Beria en Ma
lenkof in de kracht van hun leven znn
Malenkof ls pas 51 Jaar wordt de
vrees gewettigd dat er van Moskou in
de toekomst een meer dynamiscne en
impulsieve politiek te verwachten is.
waaraan de grootste risico's verbonden
kunnen ziin.
Men weet wat men had, maar men
weet niet wat men krygen zal. Zo zou
men ongeveer het heersende oordeel
van politieke kringen in Frankrijk kun
nen samenvatten.
Stalin, die zijn land tot een macht
heeft, gebracht waarvan zelfs Peter de
Grote, die zijn inspirerend voorbeeld
was. nooit had durven dromen heeft
menigmaal bewezen een staatsman te
ziin die zün beslissingen - hoe veran
derlijk en overrompelend ook - nimmer
zonder langdurige overweging en bere
kening genomen heeft. En sedert het
einde van de oorloe op hoge leeftyd ge
komen. ging Stalin's voorkeur toch
duidelijk steeds veel minder uit naar
alles dat kon zwemen naar een avon
tuur. Hij beschikte over die geslepen
heid en die scherp? intuit ie. w aardoor
hij - ln tegenstelling met Hitier bijv. -
precies wist hoever hij nog juist kon
gaan
Daarom mocht men Stalin. trots het
gerechtvaardigde wantrouwen, dat hy
het Westen de laatste Jaren heeft inge
boezemd. toch beschouwen als een ga
rantie voor de vrede, of althans als
een remmende factor, waardoor de
status quo - om het woord „vrede"
dan maar liever te vermyden - tot
dusver in de wereld gehandhaafd kon
blilven. Met Stahn verdwllnt die be
trekkelijke garantie en daarom wordt
cl? dood van deze despoot, die door mil-
hoenen even mateloos werd bemind
a's door andere millloenen gehaat., ook
door d.e laatsten tot op zekere hoozte
- paradoxaal genoeg - toch betreurd.
Dc West-Duitse kanselier. Adenauer,
heeft de geallieerde hoge commissaris
sen verzocht om militane vliegtuigen
voor het vervoer van Oost-Duitse vluch
telingen uit West-Berlijn naar West-
Dultsland. De kanselier deed ook een
beroep op de bevolking van de Sovjet
zone, slechts in geval van absolute nood
zakelijkheid naar het Westen te komen.
Adenauer zeide voor de Bondsdag, dat
de mist thans het vervoer van vluch
telingen naar West-Duitsland belem
merde. De kampen in West-Beriyn zijn
overvol.
Volgens vice-kanselicr Franz Bluecher
heeft Arnold Roerholt. dc vertegen
woordiger in West-Duitsland van de
hoge commissaris c'cr Verenigde Naties
\oor de vluchtelingen, bij een onder
houd gezegd, dat het Duitse vluchtelin
genprobleem thans beschouwd werd als
een internationaal probleem en dat er
hulp uit het buitenland zou komen.
De luchtelingenwet w erd zon 'er verdere
bespreking goedgekeurd. De communis
ten stemden tegén
Voorts keurde de Bondsdag een reso
lutie goed, waarin geprotesteerd werd
tegen de ..communistische terreur" in
Oost-Duitsland. Alle vluchtelingen werd
hulp beloofd en op alle Duitse burgers
en autoriteiten werd een beroep gedaan
om hun best te doen voor Je vluchte
lingen.
Zweeds schip gezonken
Vannacht om 00.40 uur is in het
Kanaal. 60 mijl ten W.N.W. van Os-
tende, het 3823 ton metende Zweedse
sehip „Rigel" gezonken na een aan
varing met hel Italiaanse sehip „Se
negal". Van de bemanning, die 29
koppen lelt, zijn cr 28 opgepikt door
hel Britse s.s. „Arnhem", dat een
dienst tussen Harwich en lloek van
Holland onderhoudt. De 29ste. de
tweede machinist, werd opgepikt door
de „Senegal". De „Senegal" heeft geen
ernstige schade opgelopen.
De aanvaring geschiedde by dichte
mist.
De „R:gel" een schip van 48 jaar oud.
eigendom van de rederij „Iris" te
Stockholm
De ..Arnhem" heeft de reis naar Hoek
van Holland voortgezet.
Van Fleet wil militaire
overwinning in Korea
Generaal van Fleet, oud bevelhebber
van het Amerikaanse achtste leger in
Korea, heeft voor de commissie voor
de strijdkrachten van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden verklaard,
dat de verbonden strijdkrachten in
Korea een militaire overwinning kun
nen behalen zonder dat het noodzake
lijk is dat dc oorlog wordt uitgebreid.
De commissie stelde de generaal vra
gen naar aanleiding van diens verkla
ring dat het achtste leger een succes
vol offensief ln Korea kan ontketenen.
Van F'eet zeide dat hii znn mening lie
ver op een zitting met gesloten deuren
uiteen wil zetten.
Over de betekenis van de strijd in Ko
rea zeide de generaal, dat naar zijn per
soon! nk oordeel de val van Korea waar
schijnlijk de val van heel Azic zal me
debrengen.
„Wij moeten in Korea winnen en het
moet een militaire overwinning zUn,"
aldus de generaal.
Volgens van Fleet heeft het achtste
leger een „volledig overwicht" op de
communisten wat de hoedanigheid van
de troepen, de vuurkracht en de bewege
lijkheid en het aanpassingsvermogen aan
nieuwe omstandigheden aangaat
Het is volgens van Fleet noodzakelijk,
dat de Amerikaanse troepen in Korea
blijven. Ook zeide de generaal dat nieu
we Zuid-Koi eaanse divisies kunnen
worden opgeleid en uitgerust voor een
fractie van de kosten van de opleiding
cn uitrusting van een Amerikaanse di
visie. Voor het krijgsgevaneenenvraag-
stuk bestaat volgens tan Fieet maar éen
oplossing: „overwinning". In de laatste
maanden is veel Russisch oorlog-mate
riaal naar Korea gevoerd, aldus van
Fleet.
DE TWEE WEZEN ZOEK
Dc Franse politie is het spoor van de
gebroeders Finaly, de jeugdige RK ge
doopte Joodse wezen die aan hun familie
moesten worden teruggegeven, bijster
Later wordt ons gemeld:
Om zes uur vanochtend is de „Arn
hem" aangekomen te Hoek van Hol
land met de bemanning van de Rigel.
Er hing een zware mist, zo vertelde
ons vanochtend de gezagvoerder van
het Zweedse schip, kapitein Sigurd
Erdtman uit Stockholm, die zich ech
ter niet wenste uit te laten over het
hoe en waarom van de aanvaring. Het
ging allemaal ontzettend vlug. Na een
minuut zaten 29 opvarenden van de
Zweed dan ook in de reddingboot, waar
na dc „Rigel" zonk. Dit was de gehele
bemanning op één na en dit dertigste
lid. de tweede machinist H. Carlsen uit
Oxelosund werd door de Italiaanse
boot opgepikt.
Volgens kapitein Harold Pickering,
gezagvoerder van de „Arnhem" die de
schipbreukelingen liefderijk aan boord
had opgenomen, was de „Senegal" een
Italiaans tankschip. De „Arnhem" had
de noodseinen opgevangen van de .Ri
gel" en op het radarscherm aan boord
van het Britse passagiersschip kon
men de „Rigel" ten onder zien gaan.
Direct werd dc koers gewyzlgd en de
„Arnhem" zette koers naar de plaats
des onheils, die zich op ongeveer zes
mijl van de plaats bevond, waar de
„Arnhem" was.
Het was zo mistig zei kapitein Piek?- geworden. De mogelijkheid is geopperd",
ring „dat ik de reddingboot, waarmee dat de twee jongens over de Atlantische
de 29 opvarenden zich in veiligheid Oceaan gevoerd zijn. De politie in Europa
hadden gebracht, met kon zien, toen en Amerika is verzocht, naar de ver
deze langszy van de „Arnhem" lag". I misten uit te zien.
5000 personen bij galaconeert in Londen
f 35.000 ten bate van Rampen- en Engelse Noodfonds
Engels Koninklijk Paar
aanwezig
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
Meer dan 5000 personen woonden gis
teravond het gala-concert in dc Al-
Onlangs is men gereed gekomen
met de bouw van een nieuwe obser
vatie-toren. behorende bij liet com
plex gebouwen van het K.N.M.I. te
De Bilt.
Deze foto van dc afbraak van de
oude toren werd gemaakt door een
fotograaf, die een plaatsje had ge
vonden cp de nieuwe toren.
bert Hall tc Londen bij. dat gegeven
werd ten bate van het Nederlandse
Rampenfonds en het Britse Nood
fonds. Het concert werd in afwisse
ling gedirigeerd door sir Adrian Boult
cn Eduard van Bcinum.
Koningin Elizabeth en de Hertog van
Edinburgh waren aanwezig. In de Ko-
uinkluke loge werden zu vergezeld door
de Nederlandse ambassadeur mr D U.
Stikker en diens echtgenote.
Bu de aankomst van de Koningin
bood de 12-jarige Frangoise Gevers,
dochtertje van de kanselier van de Ne
derlandse Ambassade tg Londen, de Ko
ningin een bouquet gele rozen cn lul-
pen aan.
Ook de Britse minister van Binnen
landse zaken, sir David Maxweld Tyfe,
die de leiding van de noodvoorzieningen
in verband met de overstromingen heeft,
was aanwezig, alsmede de Lord Mayor
van de City van Londen, die het En
gelse Noodfonds heeft Ingesteld.
De opbrengst van het concert bedroeg
niet minder dan 3500 pond sterling
(ongeveer f. 35.000), dat gclijkeUjk
tussen Nederland en Engeland zal
worden verdeeld.
De musici t
terwyi ook de
staan.
Gesp?eld werden de Nimrod-passage
uit dc Eligma-variaties van Elgar.
Beethoven s Êrolca en Brahms' eerste
symphonie. Van deze laatste gaf Van
Beinum na de pauze een magistrale
vertolking.
Dit concert was voor Van Beinum te
vens het laatste van dit seizoen. Hu
heelt gedurende de twee maanden dat
hy dit Jaar ln Engeland met het L.P.O.
optrad grote successen behaald, vooral
met Bruckners vyfde symphonie.
