LEIDSCH
DAGBLAD
giste Jaargang
WOENSDAG 25 FEBRUARI 1953
No. 27849
Directeur: J. W. Heriny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwei
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6 per kwartaal: f 0.47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red.: 21607
Ex-veldmaarschalk
von Rundstedt overleden
Soldaat, geen politicus
De Duitse ex-veldmaarschalk Gerd
von Rundstedt is op 77-jarige leeftijd
Ie Hannover overleden.
Von Rundstedt had reeds vele maan
den storingen in de bloedsomloop. De
laatste weken moest hij vaak het bed
houden.
Hij zal Zondag nabij Hannover wor
den begraven bij zijn echtgenote, die in
October j.l. overleed.
Von Rundstedt heeft zich sedert de
dood van zijn echtgenote aan ieder con-
I soldaat, die zich niet met politiek be
moeide. Voor hem sloot de eed aan het
staatshoofd, eerst Hindenburg en later
Hitier. alle weerstand uit.
In 1939 was hij belast met de leiding
in de Duitse aanval ln Zuid-Polen, het
begin van de Duitse overwinningen te
velde. In 1944 had hij de leiding van het
mislukte Ardennen-offensief, dat het
einde van Hitiers derde rijk betekende
Voorts leidde von Rundstedt in 1940
de doorbraak van de Maginot-linie en
een jaar later was hij bevelhebber van
een Duitse legergroep in Rusland.
In 1942 werd von Rundstedt benoemd
tot opperbevelhebber in het Westen, na
dat hij sedert 1941 na een meningsver
schil met Hitler was ontslagen. Hy werd
voor de tweede maal ontslagen, nadat
het de Duitsers in 1944 niet was gelukt
de geallieerde invasie in Frankrijk af te
slaan. Von Rundstedt werd toen opge
volgd door von Kluge. doch na diens
zelfmoord werd hij opnieuw met het op
perbevel belast en leidde hij de terug
tocht naar de Duitse grens. Ondanks het
mislukken van het Ardennen-offensief
bleef hij Hitier dienen tot aan de laatste
weken van de oorlog.
Wijlen von Rundstedt
tact met de buitenwereld onttrokken. Hij
sprak nauwelijks een woord meer met
iemand, hij kwam zelden uit bed en had
zijn woning ln maanden niet verlaten.
In tegenstelling tot vele andere voor
aanstaande Duitse generaals heeft Von
Rundstedt geen gedenkschriften ge
schreven. Een boek. getiteld „Von Rund
stedt" is echter geschreven door zijn
voormalige stafchef generaal Guenther
von Blumentritt.
Gerd von Rundstedt. zoon van een ge
neraal. werd in December 1875 te
Aschersleben geboren. 52 jaar lang was
hij in militaire dienst, eerst onder het
keizerrijk, daarna onder de republiek en
tenslotte onder Nazi-bewind.
Na de capitulatie viel von Rundstedt
in Amerikaanse handen. Hij werd naar
Engeland overgebracht, trad op als ge
tuige bij het proces tegen de Nazi-lei-
öeis te Neurenberg, doch gezien zyn ge
zondheidstoestand zag men er van af.
tegen hem een proces wegens oorlogs
misdaden te organiseren.
In Juli 1948 keerde von Rundstedt
naar Duitsland terug, waar hy in Mei
1949 werd vrygelaten.
Von Rundstedts houding ten opzichte
van het Nazi-regiem was die van een
Weerrapporten
a 5 H
■S3
5 S
S3
Helsinki
zwaar bew.
windstil -17 0
Oslo
mist
zzw 5 1
0
Stockholm
geheel bew.
zzw 4 0
KoDcnhasen
motrecen
zevv 4 2
0.1
Londen
mist
windstil 3
0
Amsterdam
onbewolkt
z 4 4
0
Brussel
onbewolkt
windstil 1
0
Parlis
onbewolkt
windstil -1
0
Bordeaux
mist
windstil -2
0
Nice
onbewolkt
nnw 4 5
0
Warschau
onbewolkt
windstil -2
0
Berhin
zwaar bew.
zo 2 2
0
Frankfort
nevel
o 2-2
0
Münchcn
mist
windstil -3
0
Zürich
geheel bew.
ono 2 1
0
ORADOUR CONTRA FRANSE
REGERING.
De communistische burgemeester van
Oradour-sur-Glane heeft een commu
niqué uitgegeven waarin verklaard
wordt .dat de inwoners van Oradour
..eenstemmig" besloten hebben niet toe
te zullen staan, dat de stoffelijke rek
ten van de slachtoffers van de massa
moord in de oorlog, naar een „marte.a-
renkerkhof" van de regering overge
bracht worden
Een commissie is ingesteld, die zal
zorgen voor de bouw van een eigen her
inneringsbegraafplaats, aldus het com
muniqué.
TOOLS PROTEST TE LONDEN.
Radio Warschau bericht, dat Polen
bu de Britse regering heeft geprotes
teerd tegen de financiering van de
„Poolse emigrantenorganisatie" ln En
geland. In 'n desbetreffende nota wordt
ook geprotesteerd tegen het verlenen
van steun door Engeland aan „Poolse
sabotagegroepen, die hoofdzakelijk in
dienst'zijn van de Amerikaanse geheime
dienst" De nota stelt Engeland verant
woordelijk voor de activiteit van „Poolse
emigrantenkringen", onder leiding van
generaal Anders, die. aldus de nota. een
grootscheepse „ondermijningsactie" in
Polen voeren.
Algemene vergadering V.N.
geopend
Boodschap van Eisenhower
De nieuwe zitting der algemene ver
gadering der VN is gisteren te New
York begonnen. De vorige, die in Oc
tober 1952 begon, werd juist vóór Kerst
mis verdaagd. De Canadese minister
van buitenlandse zaken. Lester Pearson,
opende de zitting met een verklaring,
waarin hij het Koreaanse vraagstuk be
handelde. Hij bracht in herinnering dat
de algemene vergadering in December
j.l. vóór de verdaging harer zitting, het
door de Indische delegatie ingediende
voorstel ter regeling van het Koreaan
se geschil met een overweldigende
meerderheid had goedgekeurd, doch dat
de vertegenwoordigers der communisti
sche staten het hadden verworpen.
Pearson zeide. dat dit Indiase voor
stel mogelyk het punt van uitgang voor
nieuwe besprekingen van het Koreaan
se vraagstuk zou vormen, daar het het
meest recente is.
Hij deelde vervolgens mede. dat de
politieke commissie - de enige belang
rijke commissie der algemene vergade
ring. die bijeen zal komen - heden zal
beginnen te vergaderen.
„De agenda is niet uitgebreid en ik
hoop. dat het mogelijk zal ziin de werk
zaamheden te bespoedigen", verk'aarde
Pearson.
Vervolgens las Pearson een boodschap
van de Amerikaanse president, generaal
isenhower. voor.
De president verklaart hierin o.m. dat
de afgevaardigden over „grote moge
lijkheden tot bevordering van de zaak
an de vrede" beschikken.
Hij zegt voorts dat het hem .eroot
genoegen doet de vertegenwoordigers!
der naties in de Ver. Staten welkom te
kunnen heten", hieraan toevoegend:
„de Verenigde Naties hebben reeds veel
bereikt en ik hoop dat zij in steeds
sterker mate een doelmatig instrument
voor het bewaren van de vrede zullen
worden".
„Alle waarden, welke het leven de
moeite waard maken geleefd te worden
kunnen slechts tot ontwikkeling komen
na het vestigen van een rechtvaardige
en duurzame vrede. Het is niet slechts
de taak der Verenigde Naties een stel
sel van gemeenschappelijke vei'igheid
op te bouwen Het vervullen tan haar
opdracht vergt dat a-'le bronnen van
verstand en idealisme, waarover de
mensheid in haar geheel beschikt, wor
den aangeboord.
Ik wens de afgevaardigden veel suc
ces. De wereld zal dc beraads'agingen
der a'gemene vergadering met gevoelens
van sterke hoop vo'gen".
HieroD werd de zitting der algemene
vergadering, na acht minuten te heb
ben geduurd, tot Woensdag verdaagd.
De bijeenkomst is mede bijgewoond
door de Sovjetnissische minister van
buitenlandse zaken Wysjinsky, die ech
ter niet sprak.
Bijna 60 millioen in
Rampenfonds
In het Nationale Rampenfonds is
tot gisteravond een bedrag gestort
van 59.7 millioen gulden. Glster-
was de stand 58.8 millioen.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Verleende koning Boudewijn
een interview?
Dit is Charles Bohlcn. die als opvol
ger van George Kennen zal optre
den als buitengewoon en gevol
machtigd ambassadeur der V.S. te
Moskou. Kennen werd enige tijd
geleden door dc Sovjets tot persona
non grata verklaard.
WEERBERICHT
Mooi weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en over het algemeen zonnig
veer. Zwakke tot matige wind tussen
Zuid-West en Zuid-Oost. Vannacht by-
ria overal temperaturen om het Vlies-
Punt en plaatselijk mist. Morgenmiddag
ongeveer dezelfde temperatuur als van
daag. (Opgemaakt te 10 uur)
26 FEBRUARI.
Zon op: 733 uur; onder: 1814 uur.
Maan op: 15.56 uur; onder: 6 44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.24 en 14 39 u.
Hit nummer bestaat uit acht pagina's
Lenteboden!
Het K.NM.I. deelt mede:
Een gebied van hoge luchtdruk dat
zich reeds verscheidene dagen boven
Frankrijk bevond, nam de afgelopen
36 uur sterk in betekenis toe en ver
plaatste zich langzaam naar Duitsland.
Boven grote delen van Europa heerst
thans rustig en fraai weer, waarbij
's nachts plaatselijk lichte vorst voor
komt. maar overdag dc zon de tempe
raturen sterk doet oplopen en het weer
een voorjaarsachtig karakter geeft. Ook
in ons land begon in de afgelopen nacht
de bewolking, die de vorige dagen nogal
hardnekkig bleek, te verdwijnen.
Hoewel zich boven de Oceaan een vrij
grote depressie-activiteit ontplooit, ziet
het er naar u't dat ons land zich de eer
ste paar dagen binnen de invloedssfeer
van het continentale hogedrukgebled zal
blijven bevinden, zodat op een aanhou
den van het rustige en fraaie weer ge
rekend mag worden.
Perzië wijst jongste Britse
voorstellen af
„Er is géén kans op dat Perzië de
jongste Britse voorstellen in de voorge
legde vorm zal aanvaarden", verklaarde
Hassebi. Mossadeqs raadgever voor za
ken betreffende de Perzische oliewin
ning.
De Britse voorstellen zijn vier dagen
geleden ter kennis van de Perzische re
gering gebracht.
Vernomen wordt dat hierin oa is
voorgesteld dat de „Nationale Perzische
oliemaatschappij" de Anglo Iranian",
een bepaald bedrag zal betalen voor het
overnemen van „Goodwill". „Op dit
voorstel zullen wij nimmer ingaan", ver
klaarde Hassebi.
Britse Rijnleger heeft
atoomwapens
„Het Britse Rynleger heeft de be
schikking over verscheidene groepen
deskundigen, die het van advies dienen
over „atoomwapens", verklaarde de
opDerbevclhebber van dit leger, generaal
Gale, in ziin eerste persgesprek. sinds
hij. vijf maanden geleden, het bevel
o\er dit leger overnam.
In antwoord op een vraag, of de
Britse troepen in geval van oorlog oier
atoombommen zouden beschikken, zei-
de hij: „Ik kan slechts zeggen, dat mo-
ge'iyk een aantal atoomwapens be
schikbaar za! zijn".
Generaal Ga'.e verklaarde dat de
.deskundigen voor atoomwapens" ook
konden worden geraadpleegd door de
hoofdkwartieren van onder zijn bevel
dienende niet-Britse troepen. „De lei
ders der Belgische en Nederlandse
troepen kunnen eveneens hun raad in
winnen voor de op'ossing van vraag
stukken op het gebied der toepassing
van atoomwapens, zowel wat de verde
diging. a's de aanval betreft", zeide hU-
VERKIEZINGEN IN OOSTENRIJK
In Oostenrijk zijn Zondag ook ver
kiezingen gehouden voor enige provin
ciale cn gemeenteraden.
Uit de bekendgemaakte resultaten
b'ijkt. dat de Volkspartij in Burgenland
en Stiermarken de sterkste groep is
geb'even. hoewel zn in laatstgenoemde
provincie s'echts één zetel meer dan
de socialisten behaa'de. In Karinthië,
vergrootten de socialisten hun meer
derheid.
Bii de gemeenteraadsverkiezingen in
Graz en Klagenfurt behaalden de so
cialisten eveneens de overwinning.
HOOFD VAN „DE STEM VAN
AMERIKA" GESCHORST.
Het hoofd van „De Stem van Ame
rika", Alfred Horton, is door het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse za
ken in zijn functie geschorst, omdat hij
een order, volgens welke het gebruik van
materiaal van communistische schrijvers
in uitzendingen naar landen achter het
„IJzeren Gordijn" verboden is. in de
wind heeft geslagen
.De Stem van Amerika" is th.ans het
voorwerp van een onderzoek door de
permanente subcommissie van onder
zoek uit de Senaat onder senator Mc I
Caxthy. I
Frans blad handhaaft dit
Verschillende Belgische kranten heb-
*n in onbedekte termen te verstaan
gegeven dat de bevolking er ten zeerste
over ontstemd is. dat de vorst het gis
teren vermelde interview heeft toege
staan aan het blad ..France Soir" heeft
toegestaan zonder de regering hierin te
kennen.
Eerste minister Jean van Houtte, heeft
naar aanleiding hiervan in de Kamer
van Volksverlegcnwoordigcrs verklaard
dat dc vorst nimmer het gewraakte
onderhoud heeft gehad met dc cor-
respondent van gemeld blad.
Het betreft hier opnieuw een onjuist
bericht, aldus de Belgische premier, dat
toegevoegd moet worden aan de lange
lyst van verkeerde berichten, die sedert
het vertrek van koning Boudewijn naar
Zuid-Fiankryk verspreid werden. Deze
gehele campagne heeft tot gevolg en
zelfs vaak ten doel het prestige van onze
Koninklijke familie afbreuk te doen, om
dat hierdoor de indruk gewekt wordt,
dat de jonge vorst bij het uitoefenen
van zijn hoge functie beïnvloed zou wor
den door zijn familie en in het byzonder
door zijn vader koning Leopold III en
diens echtgenote, de prinses van Retie.
Vooral tegen deze laatste, zo vervolgde
eerste minister Van Houtte. hebben
sommigen hun aanvallen gericht.
Dit is te onrechtvaardiger, omdat
iedere objectieve waarnemer zal moeten
toegeven, dat koning Leopold en diens
echtgenote er zich streng van onthou
den aan het politieke leven deel te ne
men Heeft een blad niet geschreven,
dat de prinses soms besprekingen bij
woonde tussen de koning en zijn eerste
minister? Ik kan evenwel categorisch
verklaren, dat ik in mijn gehele leven
de prinses van Retie zelfs nog niet ge
zien. heb. zo riep de premier uit.
De regering is er van overtuigd, zo
besloot eerste minister Van Houtte. de
gevoelens van alle Belgen te vertolken
indien zij krachtig protesteert tegen
deze aanvallen, die lot niets anders
leiden dan het schokken van het ver
trouwen in de monarchie. De regering
meent daarom de gevoelens van de
bevolking tot uitdrukking te brengen
indien zij de stellige hoop uitspreekt,
dat dit het einde moge zjjn van een
campagne waarvan tenslotte het ge
hele land vet slachtoffer dreigt te
worden.
Nadat de eerste minister zijn verkla
ring had afgelegd, werd de vergadering
een ogenblik geschorst, om de liberale
en socialistische fracties in de gelegen
heid te stellen van gedachten te wisselen.
Tijdens deze beraadslaging werd een
bericht van „France Soir" ontvangen,
waarin de hoofdredacteur van dit blad
categorisch verklaart dat zijn met
name genoemde correspondent wel
degelijk een onderhoud heeft gehad
met de jonge vorst, dat hiervan een
folo is gemaakt en dat men nog in het
bezit is van de gecorrigeerde tekst van
het interview.
Bij de hervatting der debatten maak
te Spaak (soc.) gewag van deze verkla
ring van het Parijse blad en deelde hij
mede, dat de socialisten op nadere in
lichtingen zullen wachten, alvorens hun
houding definitief te bepalen „Wy wil
len geen nieuwe koningskwestie aldus
Spaak, „doch wij constateren, dat som
mige daden de publieke opinie ten zeer
ste hebben geschokt. De socialistische
partij stelt de koning hiervoor niet ver
antwoordelijk. doch zij is van oordeel,
dat het hoog tijd is dat een statuut
wordt opgesteld, niet alleen voor de
naaste medewerkers van de koning, doch
ook voor de leden van de Koninklijke
familie.
Ook van liberale zyde werd bij monde
van volksvertegenwoordiger Lefebre er
de nadruk op gelegd, dat de konings
kwestie thans tot het verleden behoort.
Na hulde gebracht te hebben aan de
jonge vorst voor diens toewijding en na
zijn erkentelijkheid te hebben uitgespro-
ken voor het feit, dat koning Leopold,
na het tydstip van de troonsafstand
steeds de grootst mogelijke reserve in
acht heeft genomen mbt de koninklijke
I functies, verklaarde de liberale party-
Yoor dc eerste maal na de nood
lottige aanvaring met de ..Willem
Ruys" in de Rode Zee is dc ..Oran
je". die in Tandjong Priok reeds
enige tijdelijke reparaties onderging
weer in Nederland aangekomen.
De ..Oranje" in de sluizen te
IJ muiden.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Dulles, heeft op een be
sloten bijeenkomst van de senaats
commissie voor het bankwezen ver
klaard. de internationale toestand niet
als zodanig tc beschouwen, dat de uit
gaven voor defensie en het program
voor hulp aan het buitenland drastisch
kunnen worden besnoeid, aldus blijkt
uit v er klaringen van senatoren, die de
bijeenkomst hebben bijgewoond.
De minister zou o m. hebben gezegd,
dat „de Russische druk even groot is
als ooit en. naar verwacht wordt, zal
voortduren".
Verscheidene senatoren drongen er
bh Dulles od aan om het nieuwe hulp-
program ten bedrage van 7 milliard dol
lar tot 5 milliard, of zo mogelyk tot da
helft te verminderen. Naar verluidt,
weigerde de minister schattingen hier
omtrent te doen. zeggend dat de nieuwe
regering niet voor April gereed kan zijn
met het opstellen van plannen inzak®
het besteden van staatsgelden.
voorzitter: „Wij zyn niettemin van oor
deel. dat sedert de begrafenis van de
Engelse koning enkele fouten zijn be
gaan, die zekere buitenlandse bladen
aanleiding kunnen geven tot verkeerde
interpretaties".
Spr kwam tot de conclusie, dat een
en ander koning Boudewijn ertoe zou
moeten bewegen de samenstelling van
zijn omgeving te herzien en een oplos
sing te geven aan de reeds twee jaar
slepende problemen, die verband hou
den met het statuut van de Koninklyke
familie.
Hierna ging de Kamer, zonder dat
gestemd was. uiteen.
Oud-Leiden
i der Zanden.
Ter ere van dc gouden jubilarcssc dezer dagen, gevonden, was toch van het huidige moderne
de firma Vroom en Drcesmann. geven wij hierbij winkelpaleis nog geen sprake. De belendende pan-
ccn plaatje van de situatie, zoals deze een kleine den werden liet een na liet andere aangekocht cn
40 jaar geleden ter plaatse was. Hoewel er toen zo groeide geleidelijk het bedrijf tot zijn tegen-
reeds verscheidene uitbreidingen hadden plaats woordige omvang